Atmanand Prakash Pustak 087 Ank 02

Author(s): Kantilal J Doshi, Prafulla R Vora
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 12

નીચે મૂકે કે સામેજ દ્વાર દેખાય, પણ જેવા હાથમાં ઉપાડે કે તરત જ દ્વાર અદૃશ્ય થઈ જાય અને ચારે તરફ માત્ર દિવાલ નજરે પડે. ચાર લેકે અદા અંદર આ કૌતુક સંબંધમાં વાત કરતા હતા. એટલે સુન્નતશેઠ તેઓની મુશ્કેલી સમજી ગયા પણ મૌનવ્રતના કારણે તેઓ કશુ' ખેલી શકે તેવી સ્થિતિમાં ન હતા. એમ કરતાં કરતાં પ્રભાત થયું અને ચાર લકાને ત્યાં જોઈ તેમની આસપાસ લોકેાનુ' ટાળુ ભેશુ થયુ અને તેઓએ ચારેને મુદ્દામાલ સાથે પકડી લીધાં.
પ્રભાતની આવશ્યક ધાર્મિક ક્રિયા પતાવી સુવ્રત શેઠ તે। મદિરે ગયા હતા અને પાછા આવતા તેણે ચારાને પકડાયેલી હાલતમાં જોયાં, આ દૃશ્ય જોઈ તેનુ કામળ હૃદય દ્રવી ઉઠયુ પૈષધના મુખ્ય હેતુ તે આરભ પરિગ્રહને ઘટાડી તેમાંથી સદંતર મુક્ત મની પતિ મરણની ભાવના ભાવવાના છે, ત્યારે અહિં તે પૈષધના કારણે અન્ય માણસાને જેલમાં જવા જેવી પરિસ્થિતિ ઊભી થઈ હતી. સુન્નતશેઠે ન્યાય અને નીતિના માગે" ધન પ્રાપ્ત કર્યું હતું તેથી ચાર લેાકેા તે ધનને ન લઇ જઇ શકયા. પર'તુ તેમ છતાં સુત્રતશેઠને લાગ્યુ કે ન્યાય અને નીતિના માગે" સચય કરેલુ ધન પણ એક પ્રકારના પરિગ્રહ જ છે. આચાર્યં ભગવતના પરિગ્રહ વિષેના
વ્યાખ્યાનમાંથી શેઠને નવા જ દૃષ્ટિ પ્રાપ્ત થઈ હતી.
સુવ્રતશે વિચારવા લાગ્યા કે ‘જ્યાં સુધી મારી પાસે જરૂર કરતાં વધારે ખાવાનુ છે અને બીજ પાસે કશું જ નથી-જ્યાં સુધી મારી પાસે એ વસ છે. અને અન્ય કોઇ પાસે એક પણ વસ્ત્ર નથી, ત્યાં સુધી આ સ ંસારમાં હું એક પ્રકારના પરિગ્રહીજ છુ. આવા પરિગ્રહના કારણે જગતમાં ચાલતા રહેતા પાપના હૈં' પણ ભાગીદાર છુ. અને આવા ચે:ર અને લૂંટારાઓની ઉત્પત્તિ માટે હુ તેમજ મારી જેવા અન્ય ધનવાના પૂરેપૂરા
વાબદાર .’
ૐ
આવા પાપમાંથી મુક્ત થઈ જવાને સુન્નતશેડે દૃઢ સ‘કલ્પ કર્યાં, માનવ જન્મ સૌથી સર્વોત્તમ ગણાય છે કારણકે માત્ર માનવમાં જ પેાતાની જાતને એળખવાની અદ્ભુત શક્તિ રહેલી છે. આવી રીતે માનવ પાતે પાત્તાની જાતને એળખી શકે તે માટે તેને જગાડવાની જરૂર રહે છે ખરી, પરંતુ આચા ભગવંતના ઉપદેશથી સુવ્રતશેઠની નિંદ્રા ઊડી ગઈ હતી અને તે જાગ્રત થઇ ગયા હતા ચારાની આસપાસ થયેલી ભિશાળ માનવ મેદનીને સુન્નતશે કહી દીધું: 'ભાઈએ ! આ લાકે ચાર નથી પણ મારા પરમ મિત્રા છે, જેઓએ મને ઘાર નિંદ્રામાંથી જાગ્રત કર્યો છે. આ બધા માલ તેઓ ચેરી કરીને નથી લઈ જતાં પણ મેં તેમને ક્ષિસ તરીકે
"
આપેલ છે.
કે
સુવ્રતશેઠની વાત સાંભળી માનવ મેદનીના આશ્ચયના પાર ન રહ્યો, અને ચાર લાકે આ વાત સાંભળી સ્તબ્ધ થઇ ગયા. સુન્નતશેઠના આવા માનવતાભર્યા વર્તાવથી તેના જીવનમાં ભારે પરિવર્તન થયું અને તે દિવસથી ચારીના ધ છાડી દીધા. દુષ્ટ લોકો પ્રત્યે તિરસ્કાર, ધૃણા નફરત કરવાના કશા અથ જ નથી. જેમા દુષ્ટ છે તે જાણતાં નથી કે પેાતે ખરાબ કરે છે, અને એટલા માટે તે નિર્દોષ છે. જ્ઞાની પુરુષાએ તેથી જ કહ્યું છે કે- ‘જે મુરાઈ કરે છે તેને હમેશા ક્ષમા આપવી જોએ, તેને પ્રેમ આપવા જોઇએ કારણ કે જગતના ખરાબમાં ખરાબ માણસમાં પણ આપણામાના દરેકને કાંઇક અશ રહ્યો છે. આપણા છે આપણે તેના છીએ આપણામાંનુ કાઇ જ ખીજાથી ભિન્ન નથી.' સુવ્રતશેઠે પણ ગામ થતુ ચારાને પ્રેમ ક્ષમા-સદ્દભાવ દ્વારા જીતી લઈ દુષ્ટ સમૂતેષુ ના આવા વિશાળ અર્થ કરી પેલા પ્રવૃત્તિમાંથી તેઓને સદાને માટે મુક્ત કરાવ્યા.
'
પછી તા સુન્નતશેઠે પાતાના ધન મિલ્કતના માટે ભાગ જનસમુદાયના હિંતાથે વાપરી નાખ્યા, સુત્રતશેઠની આવી વિલક્ષણ બુદ્ધિ તેના મૌનવ્રતના
આત્માનંદ પ્રકાશ