Atmanand Prakash Pustak 045 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

=
=
જીવતા શીખે.
૨૨૭
તાત્પર્ય કે માંદો માનવી ભેગથી વંચિત રહે પસંદ કરતા નથી. અને “અમે સુખે જીવીએ વાના ભયથી ધનને તુચ્છ ગણીને ડૉકટરોને છીએ' એમ કહેનાર માનવીઓની પ્રવૃત્તિઓનું આશ્રય લે છે. કે નિષ્ણાત વૈદ્ય તેને અનુકરણ કરીને પિતે પણ તેવું સુખી જીવન તપાસીને કહી દે કે ભય જેવું નથી, સાજા બનાવવા પ્રયાસ કરે છે. થઈ જશે તો પછી તે સાધારણ દવાને ઉપ
અજ્ઞાની જનતાએ માની લીધેલું સુખ ચાર કરે છે પણ ડોકટરોની પરવા રાખતો
તથા તેને મેળવવાની પદ્ધતિને પ્રાયઃ બધાય નથી અને ભેગના સાધનભૂત ધનને વેરી
અનુસરી રહ્યા છે પણ તેની સત્યતાની ખાતરી નાંખતે નથી. આ પ્રમાણે ધન-સંપત્તિવાળો
કરવા કઈક જ ધ્યાન આપે છે. કેઈ પણ માનવી પોતે મેળવેલા વૈષયિક સુખના સાધને
માનવીને પૂછવામાં આવે તો તે પિતાની ગમે વાપરીને પિતાની વૈષયિક વાસના પોષવાને
તેવી પ્રવૃત્તિને સુખી થવા માટે જ બતાવે છે માટે જ જીવે છે. જેની પાસે ધન-સંપત્તિ
અને જીવવાનો હેતુ પણ સુખ ભેગાવવાનું જ નથી તેથી વિષયપોષક સાધનના અભાવવાળો
બતાવે છે; પણ તે સુખે જીવે છે કે દુઃખે માનવી આજ નહિં તે કાલે ધન-સંપત્તિ
જીવે છે અને તેવી પ્રવૃત્તિનું ફળ સુખ છે કે દુઃખ મેળવીને વૈષયિક સુખના સાધન મેળવીશ
છે તે તે સાચી સમજણવાળા જ જાણી શકે એવી આશાથી મરવું પસંદ કરતો નથી. જે
છે. બાકી દેખાદેખીથી પ્રવૃત્તિ કરનાર અને જીવવાનું ખાસ કારણ મૃત્યુની અસહ્ય વેદના
અવળી સમજણથી સુખી જીવન માનનાર જ હોય તે પછી કેટલાક માનવીએ એમ
સાચું સમજી શકતા નથી અને તેથી સમકહેતા સંભળાય છે કે આવી દશા ભેગવવા
જાવી શકતા નથી. કેઈ માણસ પાસે ક્રોડાની કરતાં તે મરી જવું સારું છે. આવી રીતે
સંપત્તિ હોય અને તે સંપત્તિથી બાગ–બંગલા કહી સંભળાવનારા જ નહિં પણ આપઘાત
આદિ મજશોખનાં સાધન વસાવ્યાં હોય અને કરીને ખુશીથી મૃત્યુને ભેટનારાઓ પણ દષ્ટિ
પિતાને ઘણે જ સુખી માનતા હોય તેને કહેવાગોચર થાય છે તે ન હોવું જોઈએ, માટે જે
માં આવે કે તમારું સુખ તે જરા દેખાડે, તે મતના દુઃખથી બહતા હોય તે પછી ગમે
તે બાગ-બંગલા આદિ જડાત્મક વસ્તુઓના તેવી દશામાં તને સંભારે પણ નહિં
સ્વામીપણું સિવાય બીજું કાંઈ પણ બતાવી પરંતુ આર્થિક સંપત્તિથી ઘસાઈ ગયેલા કે
શકતો નથી. અર્થાત્ પિતાની જડાત્મક વંચિત રહેલા તથા ધનસમૃદ્ધ શ્રીમંતોની
અદ્ધિનું વર્ણન કરીને કહેશે કે-મારી પાસે વૈષયિક સુખોની લીલા જોઈને પોતાને
આ બધીય વસ્તુઓ છે તેથી હું સુખી છું. કંગાળ-દરિદ્રી તથા દુઃખી માનનારા મોતને
બાકી અણુજાણ જેનાર માણસ ફક્ત માણસને સંભારે છે. અને કેટલાક તે ધન-સંપત્તિથી જેવા માત્રથી જ આ સુખી છે કે કેમ તે જાણી વૈષયિક સુખના સાધન મેળવેલા હોવા છતાં શક્તો નથી; કારણ કે કહેવાતે શ્રીમંત તથા પણુ ગૃહકલેશ તથા કુટુંબકલેશથી કષાયને ગરીબ બંને જણ રસ્તામાં ચાલ્યા જતા આધીન થઈને મૃત્યુનો આશ્રય લે છે. પણ હોય તો કઈ ખાસ ચિન્હ એવું હોતું નથી આવી રીતે મરવું પસંદ કરનારાઓ સંસાર- કે જેને લઈને તેમનાથી અણજાણુ માણસ માં અત્યંત અલ્પ પ્રમાણમાં હોય છે. માનવી તેમને જોઈને શ્રીમંતાઈ તથા ગરીબાઈ અને ગમે તેવી દશામાં મેતના પડછાયાને પણ તેના અંગે સુખી-દુ:ખીને ભેદ પાડી શકે.