________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૨૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
કરે છે. જ્યારે ઉદારતાના વિચારો મનુષ્યના સ્વાર્થભાવ મનની અંદર ક્ષોભ ઉત્પન્ન સ્વભાવનું અંગ બની જાય છે અર્થાત્ તે કરે છે અને ઉદારતાને ભાવ શીલ ઉત્પન્ન કરે તેના ચેતન મનને જ નહિ પણ અચેતન મનને છે. જે આપણે આપણા જીવનની સફલતાને પણુ પ્રભાવિત કરી દે છે ત્યારે તેને પ્રભાવ આંતરિક માનસિક અનુભવોથી માપીયે તે નાનાં બાળકો તેમજ બીજા સંબંધી ઉપર આપણે ઉદાર મનુષ્યના જીવનને જ સફળ પણ પડે છે. એ રીતે આપણે આપણી આસ- માનશું. મનુષ્યની ખરી સંપત્તિ ધન, રૂપ પાસ ઉદારતાનું વાતાવરણ સર્જીએ છીએ અથવા આબરૂ નથી, તે સઘળાં નશ્વર છે. અને એનાથી આપણા મનમાં અદ્ભુત માન- તેની ખરી સંપત્તિ તેના વિચાર જ છે. જે સિક શક્તિનો વિકાસ થાય છે.
માણસનાં મનમાં જેટલી વધારે શાંતિ, સંતોષ વિધાના સંબંધમાં એમ કહેવામાં આવે અને સામ્યભાવ ઉત્પન્ન કરનાર વિચાર આવતા છે કે તે જેટલી વધારે બીજાને આપવામાં હોય છે તે તેટલો વધારે ધનવાન છે. ઉદાર આવે છે તેટલી વધારે વધે છે. કઈ વસ્તુ વિચાર મનુષ્યની એવી સંપત્તિ છે કે જે તેને આપવાથી વધે છે એ માત્ર વિદ્યાના સંબંધ. આપત્તિના વખત મદદરૂપ થઈ પડે છે. માં જ સાચું છે એમ નહિ પણ ધન તથા પિતાના ઉદાર વિચારો લઈને તેને આપત્તિકાળસન્માનના સંબંધમાં પણ સાચું છે. મહા- આપત્તિના રૂપમાં આવતા જ નથીતેને તે રાજા યુધિષ્ઠિરે રાજસૂય યજ્ઞમાં દાન આપવાનું બધી પરિસ્થિતિને પોતાને અનુકૂળ જ લાગે છે. કામ દુર્યોધનને એંપ્યું હતું, અને શ્રીકૃષ્ણ ઉદાર મનુષ્યમાં મનમાં સારા વિચારો પિોતે લેકોનું સ્વાગત કરવાનું સ્વીકાર્યું હતું. એની મેળે જ ઉત્પન્ન થાય છે. એ સારા એમ કહેવાય છે કે દુર્યોધનને દાન આપવાનું વિચારોને લઈને સર્વ પ્રકારની નિરાશાઓ કામ એટલા માટે સોંપવામાં આવ્યું હતું કે નષ્ટ થઈ જાય છે અને ઉદાર મનુષ્ય હમેશાં જેથી કરીને તે સૌને પોતાની મરજીમાં આવે ઉત્સાહપૂર્ણ રહે છે. ઉદાર મનુષ્ય આશાવાદી એટલું આપે, પરંતુ જેટલું ધન તેને હાથે હોય છે. નિરાશાવાદ અનુદારતાને જે રીતે બીજાને આપવામાં આવતું હતું તેનાથી સહયોગ છે તેવી તે રીતે ઉદારતાનો સહયોગ ચારગણું ધન યુધિષ્ઠિરના ખજાનામાં આવી આશાવાદ અને ઉત્સાહની સાથે છે. જ્યારે જતું હતું. શ્રીકૃષ્ણ બધા અતિથિઓનું સ્વાગત મનુષ્યને પોતાની અંદર કઈ જાતની નિરાશા કરતી વખતે તેઓના ચરણ ધોતા હતા. એના વધતી જણાય ત્યારે તેણે સમજી લેવું જોઈએ પરિણામે તેમણે પોતાનું સન્માન ખોયું નહિ, કે કઈક સ્થળે તેના વિચારોમાં ઉદારતા પણ ઊલટું વધાયું હતું. જ્યારે રાજસભા ઓછી હોવી જોઈએ. એટલા માટે તેના પ્રતિથઈ ત્યારે એક શિશુપાલ સિવાય બધા રાજા- કારરૂપે તેણે ઉદાર વિચારોનો અભ્યાસ કરે ઓએ શ્રીકૃષ્ણને જ સર્વોચ્ચ આસન લેવા જોઈએ. પિતાની નજીક રહેનારા માણસની આગ્રહ કર્યો હતો. જે માણસ પોતાનાં દ્રવ્યને સાથે જ તેની શરૂઆત કરવી જોઈએ તેનાથી જેટલું બીજાના હિતાર્થે વાપરે છે, તે તેટલું તેને જણાશે કે થોડા જ વખતમાં તેની જ વધારે મેળવે છે, અને જે માણસ પોતાની આસપાસ જુદા જ પ્રકારનું વાતાવરણ ઉત્પન્ન માન અપમાનની પરવા નથી કરતો તે જ થઈ ગયું છે. તેના મનમાં ફરીવાર આશાવાદી સંસારમાં સૌથી વધારે સન્માન પામે છે. વિચારો આવવા લાગશે. અને જેમ જેમ
For Private And Personal Use Only
