________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૨૩૦
www.kobatirth.org
LI/
ખરચથી જાણી શકાય છે. ઘેાડી આવકવાળાને થાડુ ખરચ અને ઘણી આવકવાળાને ઘણું ખરચ હાય છે. ખરચવાટે લક્ષ્મી પેાતાનો રસ્તા કરે છે. જેઓ કંજુસાઈ કરીને આવકના પ્રમાણમાં ખરચ રાખતા નથી અને ધર્મના કામમાં ધન વાપરવું તે નાંખી દેવા જેવું માનતા હાય, ઘરના માણુસાને પેાષવામાં પાપકાર સમજતા હોય તથા ખાવા-પીવામાં કે પહેરવા–આઢવામાં ઘણું જ કષ્ટ વેઠતા હોય અને માનતા હાય કે લક્ષ્મી પોતાના અસ્થિર સ્વભાવ બદલશે પણ તેમના આ વિચાર તેમની ટૂંકી બુદ્ધિનું સૂચન કરે છે, કારણ કે લક્ષ્મીને અસ્થિર સ્વભાવ બદલાવવાનેસ'સારમાં માણસાએ આવી રીતે અનેક અખતરા કરી જોયા છે પણ કરીયાતુ ને પેાતાના કડવા સ્વભાવ છેાડીને મીઠું થાય તે જ લક્ષ્મી પેાતાના અસ્થિર સ્વભાવ છેાડીને સ્થિર થઇ શકે. લક્ષ્મીને તીજોરીમાં પૂરી રાખેા કે વાપરવાને ગમે તેટલી ક ંજુસાઇ કરા પણુ નિર્માણ થયેલા સંબંધના સમય પૂરા થતાં જ ચાલી જાય છે અને તે વ્યાપારમાં ખાટ જવી, ખિમારી આવવી, લડાઇ થવી, ઘરમાં આગ લાગવી, જળપ્રલય થવા ઇત્યાદિ નિમિત્તોદ્વારા બહુ જલદીથી નાશ પામી જાય છે કે જેના ખ્યાલ માનવીને સ્વપ્નમાં ય હાતે નથી છતાં માણસાને પેતે સુખી છે, શ્રીમ'ત છે એમ કહેવડાવવાને માટે ધનની તૃષ્ણા વધારે હોય છે અને તેથી તે અજ્ઞાની માણસે દેખાદેખી, અધર્મ તથા અનીતિ આદરીને મેળવેલા ધનથી પૌલિક સુખના સાધનો બનાવે છે. તેને જોઈને અજ્ઞાની જનતા તેમને વખાણે છે અને કહે છે કે-તમે શ્રીમંત છે-સુખી છે.. આ પ્રમાણે સાંભળીને તે પાતાને સુખી માને છે અને રાજી થાય છે. પણ તાત્ત્વિક દૃષ્ટિથી જોતાં તે તે સુખી જ નથી. એટલે
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
આવી રીતે માનવજીવનમાં જીવનારાઓ સાચું જીવી જાણુતા જ નથી.
માનવીને જીવન તથા ધન એ વસ્તુ મળે છે. ધનના માટે મળવાના નિયમ નથી,
મળે પણ છે અને કેટલાકને નથી પણ મળતુ પરંતુ જીવન તા બધા ય માનવીને મળે છે, પરંતુ બંને વસ્તુએના ઉપયોગ કરવાને બુદ્ધિ અને નકામાં છે. જેએ જીવતાં તથા ધન તથા ડહાપણુ જ્યાં સુધી ન મળે ત્યાં સુધી વાપરતાં શીખ્યા છે તે જ સાચી રીતે જીવી જાણે છે અને સાચા શ્રીમંત કહેવાય છે. ખાકી તા મૃર્ખાઇભરેલા જીવનમાં જે ધન મળ્યું હોય તે તે તેના દુરૂપયાગ કરીને સ્વ-પરતુ અકલ્યાણુ જ કરે છે. જેમનાં જીવન ખીજા જીવાને ત્રાસ, ભય તથા પ્રાણાંત કષ્ટ આપનારાં હાય છે તે સાચી રીતે માનવજીવનમાં જીવતા નથી પણ હિંસક પશુએના જીવનમાં જીવે છે. તેવી જ રીતે મૂખ શ્રીમંતા પણ સ્વ-પરના શત્રુ હાય છે; કારણ કે જે મૃત્યુથી પેાતાના આત્મા હલકી ગતિમાં અનેક પ્રકારના શરીરો ધારણ કરે છે, જન્મ, જરા, મરણ, રાગ, શેક આદિની અસહ્ય વેદના ભાગવત આવ્યે છે, તેમાંથી તેને છોડાવવાને માટે સત્કૃત્યા ન કરતાં પાંચે ઇંદ્રિયાના વિષય પાષવાને માટે ધનદ્વારા અનેક જીવાના સંહાર થાય તેવી પ્રવૃત્તિ આદરે છે, કારણ કે એક ઇંદ્રિયથી લઇને પાંચ ઇંદ્રિય સુધીના સૂક્ષ્મ તથા સ્થૂલ જીવેાના સહાર કર્યાં સિવાય પાંચ ઇંદ્રિયાના વિષયપેાષક વસ્તુ બની શકતી નથી. માનવી ખાટા બનાવટી સુખ માટે ‘ જેમ મને જીવવું ગમે છે. તેમ જીવમાત્રને જીવવું ગમે છે. ' આ અનાદિ સિદ્ધ નિયમને ભૂલી જાય છે અને ત્રીજા જીવેાના પ્રાણા ખચાવવાની પરવા કર્યા સિવાય અજ્ઞાની જીવાએ માની રાખેલા આનંદ તથા
For Private And Personal Use Only
