Atmanand Prakash Pustak 045 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

જીવતાં શીખા
NNNNNNN
લેખક:-આચાય શ્રી વિજયકરસૂરિજી મહારાજ,
કે
જીવવું અધાયને ગમે છે પણ જીવતાં મરવાનાં દુ:ખાથી અણજાણુ છે. પેાતે મેાતના શિખવુ` કેાઇકને જ ગમે છે. દેખાદેખીથી જીવ-દુઃખને અનુભવ કરીને આવ્યા છે છતાં નારા દુનિયામાં ઘણા છે પણ સમજીને જીવ- અત્યારે તે બધુંય વિસરી ગયા છે; કારણ નાર તા વિરલા જ છે. માનવી મરવુ પસદ પાતે જે દેહમાં મેાતનું દુ:ખ અનુભવ્યુ છે કરતા નથી પણ જીવવું પસંદ કેમ કરે છે? તે અત્યારે વિદ્યમાન નથી. જે દેહમાં પાતે તે જો તાત્ત્વિક દૃષ્ટિથી તપાસીએ તે જીવને મર્યાં હતા તે દેહ જો અત્યારે વિદ્યમાન હેાત અનાદિ કાળથી માઠુ-મમતા વળગેલી હાય છે. તે મરવાના દુ:ખનું સાચી રીતે વર્ણન કરી પેાતાની ભિન્ન વસ્તુએની મમતા તેા માનવી શકત પણ તે દેહ તે છૂટી ગયા છે. અત્યારકાઇક સ્વાથૅના અંગે છેાડી શકે છે; પણુના ઢેઢુ પૂર્વજન્મોના દેડા કરતાં તદ્ન નવા છે એટલે તે જેમ વિદ્યમાન દેહમાં પ્રાણાંત કષ્ટવાળી માંદગી ભાગવીને સાજો થયા પછી રેાગગ્રસ્ત અવસ્થામાં અનુભવેલા દુઃખને વધુ વી શકે છે તેમ વર્તમાન દેહમાં અનુભવશૂન્ય મેતના દુ:ખનું વર્ણન કરી શકતા નથી; તેાયે સૌ કરતાં મરવામાં વધારે દુઃખ માનીને જીવવું પસંદ કરે છે તેનું ખાસ કારણુ જે સૂક્ષ્મ બુદ્ધિથી વિચારીએ તે મરવાના દુઃખથી ીને માનવીને જીવવું ગમે છે એમ નથી પણ અનાદિની ભાગતૃષ્ણાના સાંસ્કારાને લઇને માનવીને દેહ
શરીરની મમતા છેાડવી ઘણું જ કઠણુ કામ છે. જીવવુ’-જીવન એટલે જીવની સાથે દેહને સૉંચાગ અન્યા રહેવા અને મરવું એટલે જીવથી દેહના વિયેાગ થવા માટે જ માનવીને દેહના સંચાગ ગમે છે, વિયોગ ગમતા નથી. માનવીને ધન-સંપત્તિ આદિ વસ્તુએ તે જન્મ્યા પછી અનિયમિત કાળે મળે છે અને નથી પણુ મળતી, પરંતુ દેહ તેા જન્મથી જ સાથે હાય છે એટલે જ બીજી વસ્તુઓ કરતાં દેહ ઉપર મમતા ઘણી હાય છે. દેહના વિયેાગ ન થવા દેવાને માટે ખીજી બધીય વસ્તુઓની
મમતા છેાડી દઇને તેને જતી કરે છે. રસ્તામાંછેડવા ગમતા નથ. વૈયિક વાસનાએ પાષ
વાને માટેજ માનવી જીવે છે અને તે તેમના
કે ઘરમાં ધન-સ ́ત્તિ હરણ કરવા આવનાર માણસને ધન-સ`પત્તિ આપી દઇને પેાતાના પ્રાણ બચાવે છે. આ પ્રમાણે જીવનસપત્તિને અમૂલ્ય માની તેનું રક્ષણ કરનાર માનવીને પૂછવામાં આવે કે-તમને જીવવુ' સૌથી વધારે કેમ ગમે છે? તમે શા માટે જીવા છે ? તે તે મરણને દુઃખની સીમા અતવીને બધાય સુખાનુ` મૂળ જીવન બતાવે છે. જો કે માનવી
આચારવિચાર તથા ઉચ્ચાર ઉપરથી સ્પષ્ટ જણાય છે. માનવી માંદો પડ્યો હાય છે ત્યારે ડાકટરોને તથા વૈદ્યોને બહુમાનપૂર્વક નિમં ત્રણ આપે છે અને વ્હાલામાં વ્હાલી ધનસપત્તિ તેમના ચરણે ધરીને તેમની આજ્ઞા અખડ પાળે છે, તેનું ખાસ કારણ તે ભાગતૃષ્ણા બુઝવવા જીવવાની લાલસા હોય છે.