Atmanand Prakash Pustak 037 Ank 02

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

મૃત્યુ એટલે ? મુક્તિ : પરમ સુખ
[ ૪૧ ]
પ્રકૃત મૂળ સ્વરૂપમાં આવી જાય છે. ફરીને વેદના થાય છે તેને નષ્ટ કરવાને આપણે બેસી જામ ધારણ કરવાવાળું મૃત્યુ અને ફરીને ન જઈએ છીએ. બેસવાથી ચાલવાનો પરિશ્રમ જન્મ પામવારૂપ મૃત્યુ : આ પ્રમાણે બે મટે છે, પણ બેસવાથી અન્ય વેદના ઉત્પન્ન પ્રકારના મૃત્યુમાંથી ફરી ન જન્મ પામવારૂપ થાય છે, શરીર અકડાઈ જાય છે તે મટાડમૃત્યુ અતિ ઉત્તમ છે. એવા મૃત્યુની હમેશાં વાને સૂઈ જઈએ છીએ, પણ અમુક વખત ચાહના રાખવી જોઈએ. ફરીને જન્મ આપનાર સૂતા પછી વાસાં દુખવા આવી જાય છે, મૃત્યુ હલકું છે, છતાં ઉત્તમ મૃત્યુનું સાધન એટલે પાછા બેસી જઈએ છીએ. પુનઃ તે જ હોવાથી તેનાથી ભય ન રાખતાં ઉત્તમ મૃત્યુ વેદના થાય છે, એટલે પાછા આમ તેમ આંટા મેળવવા હમેશાં ખુશીથી તેને સહયોગ મારીએ છીએ. આવી જ રીતે કિયામાત્રમાં આપવા જોઈએ. દુખથી રબાતા માનવીએ નૂતન ક્રિયાની શરૂઆતમાં પૂર્વોત્પન્ન દુઃખ, મૃત્યુ માગે છે, મૃત્યુ થવાથી દુઃખમુક્ત દવંસ અને નૂતન દુઃખની ઉત્પત્તિ થાય છે. થવાય છે, એ માન્યતા અમુક અંશે સાચી છે, પણ તે અપુનર્જન્મા મૃત્યુ ઘડીઆળને ચાવી આપીએ ત્યારે તેની હોવું જોઈએ. પુનર્જન્મનું મૃત્યુથી તાત્કા- કમાન સંકોચાઈ જાય છે, તે સંકોચાએલી લિક દુઃખાના ધ્વંસ થાય છે, પણ નૂતન કમાનને એકેક આંટો ઊકલતે જાય છે તે જન્મથી નૂતન દુઃખાના જન્મ થાય છે. મૃત્યુ મૃત્યુ છે. સંપૂર્ણ આંટા ઊકલી જવાથી ઘડીએટલે અનંત દુઃખોની ભાવશૂન્યતા અથવા આળ સ્થિર થઈ જાય છે, તે તેની પરમ શાંતા. તે સંપૂર્ણ દુઃખની વરમૃતાવસ્થા. અપુનર્જ વસ્થા છે, ફરીને ચાવી આપવી તે પુનન્મા મૃત્યુમાં સમગ્ર દુઃખેની સંપૂર્ણ વિસ્મૃતિ, જેમ છે. અશેષ દુઃખાનું સંપૂર્ણ વિસ્મરણ તે જ પરમ શાંતાવસ્થા છે, અવિચળ નીરની જેમ શુદ્ધ
મૃત્યુની એથમાં વિશુદ્ધિ છે. જન્મ વસ્થા છે. ક્રિયા માત્ર દુઃખ-વંસ માટે કરાય
અશુદ્ધિ ઉત્પાદક અને મૃત્યુ વિશુદ્ધિનું
?
ઉત્પાદક છે. જન્મથી શુદ્ધ વસ્તુ અશુદ્ધ છે, પણ તે વિસદશ કિયાએ વિસદશ દુઃખને
થઈ જાય છે. અન્ય વિજાતીય વસ્તુનું ઉત્પન્ન કરે છે. પૂર્વ દુઃખની તીવ્રતા અપર
મિશ્રણ સિવાય જન્મ થતા નથી, અને ક્રિયાથી નષ્ટ થાય છે, અને અપર કિયાથી
વિજાતીય વસ્તુનું મિશ્રણ તે જ અશુદ્ધિ. નૂતન દુઃખ ઉત્પન્ન થાય છે. પ્રારંભ મ દ મિશ્રણને પૃથફ્રભાવ તે મૃત્યુ, પૃથફ્રભાવ હોવાથી સુખ રૂપે અનુભવાય છે, પણ પ્રત્યેક તે જ શદ્ધિ. મૃત્યુ સિવાય શુદ્ધિ નથી. મૃત્યુ પળે દુઃખની વૃદ્ધિ થતી હોવાથી તેને વંસ ની સીમા તે મુક્તિ. જે મૃત્યુને પુનમાટે અપર ક્રિયા કરવી પડે છે. જેમકે આપણે મૃત્યુની આવશ્યકતા નથી તે જ મૃત્યુની ચાલતા હોઈએ ત્યારે આપણને જે પરિશ્રમથી સીમા : તે જ મુક્તિ.