Atmanand Prakash Pustak 032 Ank 02

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

4009 વ
( લે—રા.સુશીલ. )
मिति मे सव्व भए ।
મિત્તિ કે સવ્વ મૂળજી—સર્વ ભૂત-પ્રાણી સાથે મૈત્રીના સંબ ંધ સ્થાપવા એ આપણા આદર્શ છે. આપણી નિત્યની ક્રિયામાં આપણે રાજ મૈત્રીને મંત્ર ઉચ્ચારી આત્માની આર્દ્રતાનેા અનુભવ કરીએ છીએ. સંવત્સરને અતે સવત્સરી પ્રતિક્રમણ કર્યાં પછી “ સર્વ જીવાને ખમાવવા ” ના જે વિધિ આદુંરીએ છીએ તેમાં પણ મૈત્રીના આદર્શો પહોંચવાના આપણા મનારથ હાય છે. કેટલાકે જગતમાં ભ્રાતૃભાવ સ્થાપવા, દેશ પરદેશની સાથે ભ્રાતૃતાના સંબંધ ચેાજવા પ્રયત્નશીલ રહે છે. અંધુતા અથવા ભાઇચારા એ ઘણી ઉપચેાગી વસ્તુ હાવા છતાં એ બન્ધુભાવના જાણે કે બહુ મર્યાદિત હાય એમ લાગે છે. માનવ–સંબંધની પેલી પાર તે પહેાંચી શકતી નથીી. મૈત્રીને ક્ષેત્રવિસ્તાર : અખાધ છે. મનુષ્ય ઉપરાંત તિર્યંચ અને એકેંદ્રિય પર્યંત તે પેાતાના પ્રીતિરસ વહાવી શકે છે. ભાઈભાઈ વચ્ચે સ્નેહ, આત્મીયતા જરૂર હાય છે, પણ એ આત્મીયતા જ્યારે સ્વાર્થ કે એવા ખીજા કાઇ નિમિત્તે કલુષિત બને છે ત્યારે સગેા માડીજાયા ભાઇ કે એક જ ધર્મને માનવાવાળા ધર્મબન્ધુ પણ હિંસક પશુની જેમ સામસામા ડોળા ઘરકાવે છે. ખંધુના સ્વાર્થ સબંધ લગભગ એક સરખા હોય છે. એટલે જ એ કાચા સુતરની જેમ ક્ષણમાં ટૂટી જાય છે. એક કવિએ મધુવિગ્રહની સમીક્ષા કરતાં એક સ્થળે કહ્યું છે કે ભાઈ-ભાઇ, એક જ માતાનાં બે સંતાન, જન્મથી જ વેર રાખીને જન્મે છે અને એનું સ્વાભાવિક ઉદાહરણ જોઇતું હોય તેા એક ભાઈ, માતાના ગભમાં પ્રવેશતાં જ, મીજા ભાઇને મળતુ માતાનું દૂધ આપે આપ કેમ બંધ થઈ જતું હશે તે તપાસે. તમને ખાત્રી થશે કે અંધુ એટલે હરિફ, પણ એ ઉકિતમાં હેાટે ભાગે તેા કવિત્વ જ છે. રામ-લક્ષ્મણની ખંધુતા અને ભરતની ભકિતને યાદ કરાવે એવા પ્રસ ંગો પણ બને છે.