________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૪ર
શ્રી આત્માન ૢ પ્રકાશ.
દુર્લવ્ય તેને પણ અનાદ્દિઅનંત સ્થિતિ વિભાવ છે, તે માટે છેલ્લી સકામનિર્જરા તે ભવ્યાપેક્ષાએ જે માટે ન્યના વિભાવ તે તિરાભાવે છે તે આવી [વાપેક્ષાએ સાદિ અનંત, સત્તાપેક્ષાએ અનાદિઅનંત–એમ અનેક લાંગા જાણુવા.
હવે છેલ્લી નિજા કેવી છે ? તે કહે છે. 'આગે' કાઈ કાલ વિષે તે પરપરિણતિ આત્મપ્રદેશ સધાતે સંબંધ સંબધે એકત્વપણે નહિ પરિણમે.. યદ્યપિ જીવ લેાકાગ્રક્ષેત્રે રહે છે ત્યાં સિદ્ધપણે પુદ્ગલદ્રવ્યના સ્કંધ, દેશપ્રદેશ, પરમાણુ સવ ભેદ છે, તથા પૂર્વે સંસારાવસ્થાએ જેમ ચેતનપ્રદેશ તે રૂપે પરિણમતાં તે પરિણમનસત્તા ગઈ તે માટે પુનઃબંધ ન થાય, અને < ચહ ’ મ્હેતાં એ શક્તિ પુદ્ગલદ્રવ્યની છે એટલે શું ? તે કહે છે:- મિલન ’ મિલવારૂપ ‘ વિદ્યુરન ' કહેતાં વીછડવારૂપ-એટલે પરમાણુ મળીને સ્કંધ થાય, વળી તેજ પરમાણુ સ્કંધપણુ છાંડી પરમાણુ થાય—અને પુદ્ગલ દ્રવ્યને · આસકી ’લગ્નપ્રીતિ સ્વભાવ અનાદિઅન’તરૂપ પરિણતિ છે. અહા ચેતન ! તું જ્ઞાનદ્રષ્ટિ ધરીને દેખી જો. એવી રીતે જે પૂર્વે ખંધ પ્રમ`ધ રચના કહેશે. થઈ છે નિર્જરા તેની. કાણુ તે, જે એ ભેદ સ્વપરિણિતના જાણુ, તે જાણીને સ્વભાવાભ્યાસાથે પરણાવત્યાગેાદ્યમી થાય તે. હું
દોહાઃ—નવમી નિર્જરા ભાવના ભાવતાં આવરણને ઝુડીને ત્રાડીને વેગલુ કરીને અનંત જ્ઞાનશક્તિ નિરાવરણુપણું જેમ જેમ પામ્યું તેમ તેમ લેાકમાંહિ દ્રષ્ટિ કે લીંપણ જે પરાક્ષ લેાકભાવ રહ્યા તે જાણવાની ઇચ્છા-વિચારણાચિંતવન તે લેાકભાવના દશમી કહીએ છીએ:- સકલદ્રવ્ય ' –સમસ્ત ષટદ્રવ્ય તે ત્રણે લેાક મધ્યે છે, પણ તે ષટદ્રવ્ય મુની કમુની કહીએ. મુનીશ્વર તેને ધ્યાનને પહેરિ દ્વીધા છે એટલે મુનિઓને ધ્યાન પરિણામસ્થાન પન ગેય છે, અથવા મુનિ કહીએ જ્ઞાન, તેને જાણવા હેતે ‘ દીનિ ' કહેતાં દ્વીધા છે એટલે સ્થાપ્યા છે. જ્ઞાન ગુણુચેતનાને જાણવાને જ્ઞેયક્ષેત્ર કરી અને જે એ આત્માને સંસારપણું થાપ્યું. તે સર્વ દ્રવ્યના સયાગપણાની યુક્તિ કરી. શ્રી ઉત્તરાધ્યયનસૂત્ર મેાક્ષમાર્ગાધ્યયનમાં એમ કહ્યું છે કેઃ— ધમ્મો બ્રહ્મે એમ વ્યવહારનયે સર્વ દ્રવ્ય સગે સંસારલાક એમ નામ સ્થાપના, અને નિશ્ચયનયે શુદ્ધ દ્રબ્યાર્થિક વિચારે; ન સચૈાગ, ન સ ંસાર, ન લેાક-આપઆપણે રૂપે સર્વ પૃથક્ પૃથક્ છે. ૧૦
—
છંદ. અહે। આત્મા ! એ ત્રણ લેાક ષદ્રવ્ય રહેવાને પરમ-મેટી કુટી છે, અથવા ત્રણ લેક-અધ, ઉપર, તિરછારૂપે-એહને વિષે પરમ કુટી જે મેક્ષ તે
For Private And Personal Use Only