Atmanand Prakash Pustak 031 Ank 08

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
થયું છે.
પ્રજાના
માથા
મજા
ને
પાર
અહીં દિગંબર મંદિર પણ છે. આ પણ મંદિરથી દૂર છે. અહીં કોઈ વાતને ઝઘડે નથી. અને સમાજના મંદિર અને ધર્મશાળા તદ્દન અલગ જ છે. વેતાંબર મંદિર અને મૂર્તિઓ વધારે પ્રાચીન છે, જ્યારે દિ. મંદિર અર્વાચીન છે. અહીં વૈષ્ણવ અને શૈવ સંપ્રદાયના પણ મંદિરો છે, પરંતુ સર્વથી વધારે મંદિરે રામચંદ્રજીનાં અને હનુમાનજીનાં છે. કુલ પાંચ હજાર ત્રણસેં ને ત્યાશી અજૈન મંદિરો છે. આ મંદિરની સંખ્યા જ સૂચવે છે કે અજેને આ તીર્થને કેટલું મહત્ત્વનું માને છે. એક ભાઈ અમને આમાંથી કેટલાક સ્થાને જોવા લઈ ગયા હતા, પરંતુ બધે ભોગ ધરવાનો સમય થયો હતો એટલે જ્યાં જઈએ ત્યાં કહે ભોગ લાગ્યા છે (?) અમને સાંભળી હસવું આવતું, દુ:ખ પણ થતું કે બિચારા દેવના બેગ લાગ્યા છે. ખરી રીતે રાગાધ ભક્તોએ દેવના ભાગ જ લગાડ્યા છે. બાકી દેવની આટલી પરવશતા અને નિરાધારતા બીજી કઈ હોઈ શકે? અમુક નિયત સમએ જ દર્શન દે. અબ્ધ ભકતોની ઇચ્છા પ્રમાણે જુદા જુદા અભિનય કરવા જ પડે. કયાં વિરાગી વીતરાગીની દશા–સ્વતંત્રતા અને કયાં આ રાગીપણાની પરવશતા ?
રામચંદ્રજીના મૂળ સ્થાનમાં અત્યારે મજીદ છે. હિન્દુઓની નિરાધારતા, અનાથતા, દીનતા અને કાયરતાનું સાચું જીવતું જાગતું ચિત્ર મેં અહિં જોયું. બહાર રામચંદ્રજીની દેરી છે જ્યાં પૈસાની લાલચુ પંડાઓએ જન્મસ્થાન મનાવ્યું છે. આ સિવાય કૈકેયી કાપભુવન, રામચંદ્રજી શંગાર ભુવન, શયનભુવન, રાજ્યભુવન આદિ સ્થાને પ્રાચીન કહેવાય છે. બાકી અત્યારે તે રામલીલાને નામે બાળલીલો જ રમાય છે. નથી એ આદર્શ પુરુષની પૂજા કે આરાધના–છે સ્વાર્થ અને ભેગની આરાધના. અહીં બંદરો–વાંદરાઓથી ખાસ બચવા જેવું છે. મોટા મોટા વાંદરા માણસને પણ ડરાવે છે. યદિ લગાર પ્રમાદી કે બેદરકાર રહે તે જરૂર કંઇક ચીજ ગુમા જ, બંદર લઈ જાય. ત્યાં સુધી કે તમે લગાર બીજા ખ્યાલમાં હે તે ભાણુમાંથી હાથ મારી જાય આ અયોધ્યા નગરી ઘણાં વર્ષો ભારતની રાજધાની રહી છે. છેલ્લે મુગલાઈ સમયમાં અવધની રાજધાની હતી.
અયોધ્યાથી ચાર માઈલ દૂર ફેજાબાદ છે. અહીં એક નાનું મંદિર છે. મોતીચંદજી નખતે બંધાવ્યું છે. ધર્મશાળામાં વ્યવસ્થા નથી અને યાત્રિક ન હોય ત્યારે પૂજા પણ થતી હશે કે કેમ એ પ્રશ્ન છે. અહીનું મ્યુઝીયમ ખાસ જોવા જેવું છે. અહીંથી ૬૦ માઈલ ઉત્તરે શ્રાવસ્તિ નગરી છે જે અત્યારે Satmahat સેટમેટ કિલા તરીકે પ્રસિદ્ધ છે. તે જૈનાનું પ્રાચીન તીર્થસ્થાન છે. ત્યાં મંદિર હતું. અત્યારે તેમાં કાંઈ નથી. ત્યાંથી પ્રાચીન જિનમૂર્તિ પરિકર સહિત છે તે ફેજાબાદના મ્યુઝીયમમાં રાખવામાં આવેલ છે. કોઈ તીર્થોદ્વારક દાનવીર જાગે અને તીર્થોદ્ધાર કરાવી તે મૂર્તિઓ ત્યાં પધરાવે તો કેવું સારૂં? શું દાનવીર અને ધર્મવીર જૈન સમાજમાંથી કોઈ તીર્થોદ્ધારક મારી આ અપીલ સાંભળશે? અહીં સંભવનાથ પ્રભુનાં ચાર કલ્યાણક થયાં છે. આપણામાંથી ઘણું ગાય છે “શ્રાવતિ નગરી ધણીએ” આવી તીર્થભૂમિ અત્યારે વિચ્છેદ દશામાં હોય એ જેને માટે ખાસ કરીને ધર્મભકત જૈન સમાજ માટે તે જરૂર દુઃખ અને શરમાવનારું જ કહેવાય.
( –ચાલુ)