________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રાવક આચાર,
૧૮૦
- શ્રાવક આચાર
(ગતાંક પૃષ્ટ ૧૬૦ શરૂ ) ભેજનવિધિ ગયા અંકમાં બતાવ્યા પછી જેન ગૃહસ્થ પિતાની ગૃહલક્ષમીઘરશેભાને જોત, વિદ્વાની વાર્તાલાપમાં તત્પર રહેતાં પિતના પુત્રાદિ પરિવારને હિતશિક્ષા આપતે બેઘધ સુખે સ્થિરતા કરે. ગુણને સમૂહ આત્માને પિતાને આધિન છે અને ધન-વૈભવાદિક દેવ-ભાગ્યને આધીન છે એમ સત્ય તત્વને જાણનાર પુરૂષે ગુણથી કદિ ભ્રષ્ટ ન થાય; કારણ કે જાતિ કુળહીન મનુષ્ય પણ ગુણવડે ઉત્તમતા પામે છે. કમળ કાદવમાં ઉત્પન્ન થાય છે છતાં લેકે મસ્તકે ધારણ કરે છે અને કાદવ પગવડે ખુંદાય છે; ઉત્તમ મનુષ્યની ખાણ હોતી નથી તેમજ એવું કુળ પણ હોતું નથી. સ્વભાવે બધા મનુષ્ય જ છતાં જ ગુણવંત મનુષ્ય જ જગતને વંદનીય થયા છે. શાસ્ત્રમાં સત્ત્વાદિ ગુણ યુક્ત પુરૂષ રાજ્યને ગ્ય છે એમ કહેલ છે, તેમ એકવીશ ગુણ યુક્ત મનુષ્ય (શ્રાવક) ધર્મને યોગ્ય બને છે. પવિત્ર ધર્મની પ્રાપ્તિ જે એકવીશ ગુણેથી થાય છે તે એકવીશ ગુણ આ છે૧ અક્ષુદ્ર હૃદયવાળે–પરાયાછિદ્ર ન જોતાં ગુણ ગ્રહણ કરવાનું બને. ૨ સૌમ્ય પ્રકૃતિ–વાણીની મીઠાશ જેથી સૌને શાંતિ ઉપજે, ૩ રૂપવાનશરીર આરોગ્ય અને સુંદર, ૪ જનવલભ-પરોપકારી પણાથી સિાને પ્રિય, ૫ અક્રૂર-મૃદુ તથા કમલ હૃદય રાખે, ૬ ભવભીરૂ–પાપ અને પરભવથી ડરે, અકાર્ય કરતાં પાછો હઠે, ૭ અશઠ –નિષ્કપટપણું, ૮ દાક્ષિણ્યવાન–પિતાની ઈચ્છા નહિં છતાં પરનું સંપાદન થઈ શકે તેવી નિર્દોષ દાક્ષિણ્યતા, ૯ લજજાળ –અદબ-મર્યાદાપણું, ૧૦ દયાળુપરનું દુઃખ જોઈ હૃદય દ્રવે અનુકંપા, ૧૧ મધ્યસ્થપણું-નિષ્પક્ષપાતપણે તેલન - શક્તિ, ૧૨ સૌમ્ય વૃષ્ટિવાળ-સપર અમીટષ્ટિ સમભાવ પણું, ૧૨ ગુણાનુરાગી -સગુણ કે સદ્દગુણી ઉપર પ્રેમ, ૧૪ સત્કથકવિકથા નહિં કરતાં સત્યુનાં ચરિત્રનું કથન કરે, ૧૫ સારા પક્ષવાળા-ધમી છ કુટુંબવાળે કે જેથી પરાભવ ન પામે, ૧૬ દીર્ઘદશ-હિતાહિતને વિચાર કરી કાર્ય કરનાર–સાહસ નહિ કરનાર, ૧૭ વૃદ્ધાનુગામી-શિષ્ટ પુરૂષને અનુસરીને ચાલવાની નિરભિમાની વૃત્તિ, ૧૮ વિનીત-વિનયવાન, ૧૯ કૃતજ્ઞ-અન્ય કરેલા ગુણને જાણનાર-બદલે વાળનાર, ૨૦ પરહિતકારી–પરને ઉદ્ધાર કરવાની તત્પરતા, ૨૧ લબ્ધલક્ષ-કઈ પણ કાર્યને સરલ રીતે સાધી શકે તેવી કાર્યદક્ષતા. એવા એકવીશ ગુણોને લઈ મનુષ્ય ધમરત્ન પ્રાપ્ત કરી શકે છે. સુજ્ઞ શ્રાવકે પ્રાયઃ રાજકથા, દેશકથા, સ્ત્રીકથા અને ભેજનની કથાને ત્યાગ કરો. તેનાથી કાંઈ કામ સરતું નથી, ઉલટું અનર્થ થવાને
For Private And Personal Use Only
