________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૯૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
શ્રીવાસ્તુસાર પ્રકરણનો ભાવાર્થ. મંગલાચરણ
સમ્યગદર્શનાદિને અનુસરનાર સકળસુર (દેવ) અને અસુરો ( દાન)ના સમૂહને નમન કરી, મકાન (ઘર) આદિને બનાવવાની તાત્વિક વિધિ સંક્ષેપમાં કહીશ. કાચ્ચાથાઃ
આ ગ્રંથમાં ગૃહનિમીણ વિધિની ૧૫૧, બિંબ (મૃતિ ) પરીક્ષા પ્રક૨ણની પ૩ અને મંદિર બનાવવાની કળાની ૭૦ મળી કુલ ર૭૪ ગાથા છે. ભૂમિ પરીક્ષા –
વીસ આંગલ ભૂમિને ખેદી ફરી તે જ માટીથી પૂરવી (તે ખાડાને ભર). ખાડે ભરતાં જે તે અધૂરો રહે તે હીન ફલ થાય, માટી વધે તે અધિક (સારું) ફલ થાય અને બરાબર થાય તે મધ્યમ ફલ થાય. મતિનિર્માણ વિષે ––
- મૃત્તિ દ્રિ-ભયંકર આકારની હોય તે મૂર્તિ કરાવનારનો નાશ કરે, અધિક ( શાસ્ત્રોકત અંગ પ્રમાણ કરતાં વધુ) અંગવાળી હોય તે શિલ૫ને નાશ કરે, દુર્બલ હોય તો દ્રવ્યને નાશ કરે અને પાતળા પેટવાળી હોય તે દુષ્કાળ કરે. ૫૦
મૂર્તિનું મુખ ઉંચું હોય તે ધનને નાશ કરે. આડી દષ્ટિ હોય તે ભવિષ્યમાં અપૂજ્ય રહે, અતિ ગાઢ દષ્ટિ હોય તે અશુભ થાય અને નીચી દષ્ટિ હોય તે વિનકારી નિવડે. ૫૧ મૂતિ–ચિત્રના શસ્ત્ર નિવેશ વિષે – (૬)
ચારે જાતિ (વ્યંતર, તિષ્ક, વૈમાનિક અને ભવનપતિ ) ના દેના શ મૂર્તિ કે ચિત્રમાં જે માથાના કેશ કરતા ઉપર-ઉંચા હોય તો તે મૂર્તિ કે ચિત્રને કરનાર, કરાવનાર અને સ્થાપન કરનાર આ ત્રણેના પ્રાણુને નાશ કરે અને દેશને હાનિ પહોંચાડે. પર
વીશ તીર્થકર, નવ ગ્રહ, ૬૪ એગિની, પર વીર, ૨૪ યક્ષ અને ૨૪ યક્ષિણી, દશ દિકપાલ, ૧૬ વિદ્યાદેવી, ૯ નાથ, ૮૪ સિદ્ધ, હરિ, હર, બ્રહ્મા, ઇન્દ્ર, દાનવ વિગેરેના વર્ણ (શરીરનો રંગ), ચિહ્ન, નામ, શસ્ત્રોના સબંધીમાં આકર-મહાટા ગ્રંથથી જાણી લેવું. પ૩૫૪
For Private And Personal Use Only
