________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિશ્વરચના પ્રમધ
૫
કબુલ કરે છે કે, નિત્ય ૨૦૦ માઇલની ઝડપે ચાલનારી ગાડીને સવ પૃથ્વી જોવાને ૬૮૫ વર્ષ લાગે તેમ છે, તેથી ચારગણા સમુદ્રો છે (૬૮૫×૩૬૦×૨૦૦=૪૩૨૦૦૦૦ માઇલ ) જંબુદ્રીપની ફરતે એ લખયેાજનને ચુડીની જેમ લવણુનામે ખારે સમુદ્ર છે, મા સમુદ્રમાં ૫૦૦ ચેાજનના લાંબા મચ્છા હેાય છે, તેથી બમણેા, એટલે તેની ફરતાં વલયાકારે ચાર લાખ યેાજનને ધાતકી નામે દ્વીપ છે, તેમાં પૂર્વને પશ્ચિમમાં, એ મેરૂ છે, તેમાં જ બુદ્ધિપની પેઠેજ ઉત્તરને દક્ષિણના વિભાગે એ મેરૂ ના અમે ક્ષેત્રા અને પર્વત છે, તે દરેક ક્ષેત્રામાં મનુધ્યેા હેાય છે, તેની ક્રૂરતા આઠ લાખ ચેાજનના કાળાધિ સમુદ્ર છે, તેનુ પાણી એકદમ કળુ હાય છે, તેની ફરતા પુષ્કળ પરાવર્ત નામે દ્વિપ છે, તે દ્વીપની અધવચે ફરતે ગેાળાકારે ૧૭૨૧ યેાજન ઉંચા માનુષેત્તર નામે પત છે, જેથી તે દ્વીપને અર્ધા ભાગ પર્યંત બહા૨ને અર્ધ ભાગ પર્વતની અંદર રહે છે, આ કારણથી તે અર્ધ પુષ્કરપરાવર્ત નામે એાળખાય છે, તેનાં અંદરના વિભાગ ધાતકી ખડની પેઠે પૂર્વ પશ્ચિમના એ મેફના ક્ષેત્રા, પર્વ તાને, નદીયાથી વિભૂષિત છે, તે ક્ષેત્રમાં પણ મનુષ્યેા રહે છે, ઉપર પ્રમાણે માનુષેાત્તર પતની અંદર અઢીદ્વીપ છે, તેમાં મનુષ્યેાને તિર્યંચા જન્મે છે, વસે છે, ને મરે છે, તેની બહાર માત્ર તિર્યંચાજ રહે છે, ત્યાં મનુષ્યેા હાતાં નથી, જેથી મનુષ્યક્ષેત્ર એ સંજ્ઞામાં અઢી દ્વીપનેા સમાવેશ થાય છે, પુષ્કરાવત દ્વોપની ક્રૂરતા વળી દ્વીપ છે. આ પ્રમાણે છત્રીશમા સમુદ્ર સુધીના નામેા મળી શકે છે. -૩૫ પણ ઘણાંજ દ્વીપ સમુદ્રો છે. આ રાજ લખે, પહેાળા સ્વયંભૂરમ ણુ સમુદ્ર છે ને તેથી આગળ ૧૧૨૧ યેજને અàાકાકાશ છે, આ દરેક ભૂમિને મૃત્યુલેાક કહેવાય છે, ને અઢીદ્વીપ મનુષ્ય ક્ષેત્ર કહેવાય છે, આ મૃત્યુલેાક લાખે, પહેાળા ૧૦ રાજ લેાક છે અને ઉંચા ૧૮૦૦ યાજન છે આ આપણી સઘળી પૃથ્વીનું માપ થયું. ( તૈતરિયબ્રહ્મણુ ) ( ૨-૧૧-૧ ) વિશ્વ અને તે અપાર છે. આપણા ભરતખંડ જેમાં આપણે વીયે છીએ તે ક્ષેત્ર જ બુદ્વીપની નીચે (જીએ ચિત્ર ૧૦ મુ) દક્ષિણે જે ભરત નામે ક્ષેત્ર કહ્યુ, તેમાં પડેલા એક વિભાગ છે. તે ભરતખંડની ઉત્તરે ૧૦૦ યાજન ઉચા હિમવાન પર્વત ને પૂર્વ પશ્ચિમ, દક્ષિણે, ક્ષારોધિ નામે સમુદ્ર છે. તે ખડના છ કટકા પડે છે, તેમાં દક્ષિણ ભર તા ના મધ્ય ખંડ તે આયખંડ કહેવાય છે. આપણે જેજે દેશેા જોઇએ છીએ તે
+૩૫ મળતા નામેા-૧ જંબુદ્રીય, ૨ લવણાધિ, ૩ ઘાતકી, ૪ કાળા ધિ. ૫ પુષ્કરદ્વીપ. ૬ પુષ્કર સમુદ્ર ( અહીંથી દ્વીપસમુદ્રના એક સરખાં નામ છે ) ૭૮ વારૂણી, ૯-૧૦ ક્ષીર, ૧૧ ૧૨ ધૃત, ૧૩-૧૪ ઇફ્લુ, ૧૫-૧૬ દિશ્વર. ૧૭-૧૮ અરૂણ ૧૯-૨૦ વારૂણ, ૨૧-૨૨ માપવન ૨૩-૨૪ કડ, ૨૫-૨૬ કુંડલ, ૨૭-૨૮ શખ, ૨૯-૩૦ રૂચક, ( દિકુમારિનેાવાસ ) ૩૧૩૨ માભુજંગ. ૩૩-૩૪ કુશ, ૩૫-૩૬ ક્રંચ આ પ્રમાણે રા સાગરાપમ કે પચીસ કડાકાડી પ૫મનાં સમય જેટલા બમણા માપવાળા કુલ દ્વીપસમુદ્રો છે. સાગરાપમનું ગણિત આગળ જોઇ લેવુ.
For Private And Personal Use Only
