________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જન સમાજની સેવામાં પુસ્તકાલયને ફાળે.
૧૭
જે મહાન પુરૂષના ચરિત્રો તથા ઉત્તમ લેખે અને પુસ્તકેજ પુરા પાડે છે. આવું ઉત્તમ વાંચન મેળવવા સારૂ દરેક મનુષ્ય કાંઈ સાધનસંપન્ન હેતું નથી. જે વખતે કેળવણીના પછાતપણા વિશે ઉલ્લેખ કરવામાં આવતું હોય તેવે વખતે વાંચનને માટે ફાજલ વખત પાડવા સારૂ ભાગ્યેજ વાંચનના રૂચિવાન મનુષ્યો જોવામાં આવે છે. તે વખતે વાંચન મેળવવાના સાધનો અને વાંચનાલયના ફાયદાઓ તે કયાંથી સમજાય? છતાં જણાવવાને સંતોષ ઉપજે છે કે હાલમાં છાપવાની કળાની વૃદ્ધિ સાથે સારા સારા પુસ્તકો, જે સામાન્ય અને મધ્યમ વર્ગને વાંચવા સારૂ અલભ્ય હોય છે, તે આવા પુસ્તકાલય મારફતે સહેલાઈથી મેળવી શકાય છે અને વિવિધ વિષયોનું જ્ઞાન મેળવવાની લાલસા હાલના જમાનામાં જે મનુ બેમાં હોય છે તેની તૃપ્તિ કરવા સારૂ વાંચનાલય એક ઉત્તમ અને ઉપગી સંસ્થા છે, વળી “ પુસ્તકે’જે મનુષ્યજાતના જડ મિત્ર તરીકે ગણાય છે તે પણ મિત્રા. ચારીને પ્રસાર ચારે બાજુએ થવાથી મનુષ્ય જીવનને ઉંચ કોટિએ પહોંચાડવા સારૂ અનંત સુખ ઉપજાવે છે. એટલા માટે દરેક ગામેગામ આવા ઉપયોગી ખાતાની જરૂરીયાત સ્વીકારવી જોઈએ, પણ ખેદની વાત તે એ છે કે આ જગ. તના પરમાર્થના કાર્યમાં રસ લેનારા સેવાવૃત્તિવાળા મનુષ્યો બહુજ ઓછા પ્રમા. ણમાં મળે છે. શહેરોમાં પણ જોઈએ તેવી સગવડતાવાળા પુસ્તકાલયે આંગળીના વેઢા ઉપર ગણી શકાય તેવા ભાગ્યેજ જોવામાં આવે છે, તે ગામડાઓમાં તે તે તરફ ભાગ્યેજ લક્ષમાં આપવામાં આવે તે નિ:સંશય વાત છે. મનુષ્યજાતિ ઉપર ઉપકાર કરવા સારૂ પુસ્તકાલયેા અને વાંચનાલયે એક ઉત્તમ સેવા બજાવનાર ખાતાઓ છે અને આવી જાતના ખાતાં ઉભા કરવામાં જનહિતૈષી પેહતાની તમામ જાતની સેવાઓ-મન, મન અને ધનની–અર્પણ કરે છે અને પોતાના શહેરના સાર્વજનિક ખાતાઓમાં આ ખાતું પણ એક અલંકાર સમાન ગણે છે અને કુદરતે જેમ “પાણું ને હવા” મનુષ્યજાતના સુખ સારૂ કાંઈ પણ બદલે લીધા વગર ઉપકારાર્થે બહયાં છે તેમ પુસ્તક પણ “ હવા અને પાણીની માફક ” છુટથી વાંચવા મળે તેવી જતનાં સાધનો ઉભા કરવામાં એક ઉત્તમ શહેરી પોતાની ઉમદા ફરજ સમજે છે. હીંદુસ્તાનમાં નામદાર ગાયકવાડ સરકારે પોતાના રાજ્યના તમામ ગામોમાં પુસ્તકાલયની શાખાઓ ખાલી ખરેખર જનસમાજ ઉપર મહાન ઉપકાર કર્યો છે, અને આવી જાતની પ્રવૃત્તિ તરફ હજુ શ્રીમંત વર્ગનું ધ્યાન ખેંચાણું નથી તે અજાયબ થવા જેવું છે. પારસી જેવી ન્હાની કેમ આધુનિક કેળવણુંમાં આગળ વધેલ હોવાથી તેમના ધર્માદા દવાખાના, હોસ્પીટલે, સ્કૂલે અને આવા પુસ્તકાલય માટે લાખોની સખાવતે કરે છે, ત્યારે જેને કેમ લક્ષ્મીના પુત્ર તરીકે ગણાતી હોવા છતાં પોતાનું દ્રવ્ય બીજે રસ્તે જેટલું વાપરે છે, તેટલું આવી જાતના હિતના કાર્ય માટે ભાગ્યે જ વાપરતા હોય તેમ નજરે પડે છે. પર તુ
For Private And Personal Use Only
