Atmanand Prakash Pustak 015 Ank 02

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

જેને ઐતિહાસિક સાહિત્ય.
૩૧ સપ્તક્ષેત્ર' દાનમાં વાપરી નાંખી. તેણે દેવાલયનો જીર્ણોદ્ધાર કરાવ્યું અને તેણે ૨૪ દેવકુલિકાઓ, એક પિષહશાલા, એક દાનમંદિર તથા એક નિશાળ બંધાવ્યાં. પૂર્વ જન્મના પોતાના નામ ઉપરથી આ પવિત્ર સ્થળનું નામ શકુનિકાવિહાર પાડયું, ત્યારબાદ દ્રવ્યસંલેખન અને ભાવસલેખન એમ બે જાતની વિરતતા રાખ્યા પછી તથા એક અપવાસ કરીને વૈષાખ શુદિ પંચમીને દિને ઈશાન (નામના) બીજા સ્વર્ગમાં તે ચાલી ગઈ. સુવ્રતસ્વામીના દેહત્યાગ પછી ૧૧૮૪૪૭૦ વર્ષે વિક્રમ સંવતનો આરંભ થયે; તથા સુવ્રત સ્વામીના જન્મ પછી ૧૧૯૪૭૨ વર્ષે વિક્રમને જન્મથવાને હતો.. આ શકુનિકા વિહારનું પ્રકરણ થયું. ભરૂકચ્છમાં સાધારણ ઘણાં તીર્થો છે. વખત જતાં ઉદયનના પુત્ર બાહડદેવે શત્રુંજયના દેવળને જીર્ણોદ્ધાર કર્યો ત્યાર પછી શકુ નિકા વિહારને ઉત્સવ, પિતાના પિતાના પુણ્યાર્થે અડે શરૂ કર્યો. દેવળના મથાળા ઉપર જ્યારે અમ્બડ નાચતો હતો ત્યારે સિંધવા દેવીએ હરકત કરી પણ પિતાના જ્ઞાન પ્રભાવથી હેમચંદ્રસૂરીએ તે નિર્મૂળ કરી.
છેવટના ભાગ સિવાયની ઉપરની હકીકત ઘણીજ સ્પષ્ટ છે અને તેથી વધારે સ્પષ્ટતાની જરૂર નથી. પરંતુ શકુનિકા વિહાર તીર્થને અબડે સમરાવ્યું એ હકીકત સમજવા જેવી છે. ચાલુક્ય રાજા કુમારપાળના પ્રધાન ઉદા ( ઉદયન)ના અમ્બડ ( આભટ ) તથા બાહુડ (વાડ્મટ) એ બંને પુત્રો હતા. જ્યારે સુરાષ્ટ્રના રાજાની સાથે લઢાઈમાં ઉદયનને ભારે ફટકો વાગે ત્યારે તેણે પોતાના પુત્રોને ઈચ્છા બતાવી કે મારા પુણ્યાર્થે શત્રુંજય ઉપર આવેલું આદીશ્વરનું દેવાલય તથા ભરૂચમાં આવેલું
૧ પિસહશાળા=પૌષધશાળા, એટલે કે જે સ્થળમાં જૈન શ્રાવકે પૌસધવ્રત કરે છે તે પસધવાને માટે જુઓ ડાકટર ભાંડાકારને ઇ. સ. ૧૮૮૩-૮૪ નો મુંબઈ ઇલાકાને રિપિટ ” ઓન ધી સંસ્કૃત મેન્યુસ્ક્રીપ્ટસ; પાને ૧૧૫.
૨ જાણવું જોઈએ કે આ હકીકતમાં સર્વ ઠેકાણે સમળીને માટે “સૌલી” અગર “સૌલીઆ” શબ્દ વાપરેલ છે. “સૌલીઆને અર્થ “શકુનિકા” કરવામાં આવે છે. (જુઓ હેમચંદ્રકૃત દેશી નામમાલા) અને તેથી જેન લેખકોએ જે શકુનિકા વિહાર શબ્દ વાપર્યો છે તેમાં આશ્ચર્યજનક કાંઈ નથી. પરંતુ “સૌલી” અગર “સૌલીઆ'નું “સવલી “ અગર “સવલીઆ” થયું હશે અને ગુજરાતીમાં ઘણીવાર ‘વ’ને બદલે “મ” વપરાય છે તેથી “ સવલી ' નું “સમલી" થયું હશે; અને આ ઉપરથી સાંસ્કૃતિરૂપ સમલિકો” કરવામાં આવ્યું હશે, અને તે આ લેખના મથાળે આપેલા લેખના “સમલિકા વિહાર' માં એ શાબ્દને ઉપયોગ થયો છે.
* સંલેખન બે પ્રકારના છેઃ (૧) દ્રવ્ય સંલેખન. (૨) ભાવસંલેખન. પહેલાનો અર્થ આહાર ત્યાગ થાય છે. આહારના ચાર પ્રકાર છે. :(૧) અશન, (૨) પાન, (૩) ખાદીમ (૪) સ્વાદીમ. ભાવસંલેખનને અર્થ “કવાયત્યાગ ” થાય છે અને કષાયોના ચાર પ્રકાર
ક:
1પ ( 2 ) માને ? ર ) : 1 ૧
1 0 ] માન. ( | K J
' s 1 2
ર ) ના
2 1 )
૧
ભ.
)
૧
આ
.