________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આસકિતરહિત કર્મ.
૩૫
સ્થાયી ભાન રૂપે કાયમ રાખવા ઉદ્યમશીલ રહે છે. આથી અમે કહ્યુ છે કે આપણું જીવન માત્ર આપણા પોતાનાજ વ્યકિત વિકાસ અર્થે નહી પરંતુ સર્વના વિકાસ અને શ્રેય અર્થે સમર્પવું ઘટે છે. આજ કારણુથી આ વિશ્વની એજના એવા પ્રકારે ઘટાએલી જણાય છે કે એક જીવનની અસર અન્ય જીવન–અંડે ઉપર નિરંતર થયાજ કરે છે, અને તેમાંથી સમસ્ત યુગની પ્રગતિ ઉપજી આવે છે. આસક્તિ રહિત કર્મ કરનાર મહાનુભાવે આ વિશ્વની પરમ અદ્દભૂત જનાનું સ્વરૂપ સમજવું જોઈએ અને જેટલે અંશે તે યથાર્થ પણે સમજી શકાય તેટલા અંશે તે વ્યક્તિ જીવનના ભાન રૂપી બંધનમાંથી મુક્ત થઈ સમષ્ટિ જીવનના વિશાળ–બહુ વ્યાપી, ભવ્યત્તર જીવનને ભકતા બની શકે છે. વાસ્તવમાં બંધન અને મુકિત એ સ્થળાંતર રૂપે નથી, પણ ઉપયોગના ભાનના ( consciousness) જ્ઞપ્તિના ઉચ્ચત્તર પરિણમન રૂપે છે. અને જ્ઞાન વિના, વિશ્વ અને આત્માની યથાર્થ સમજણ વિના એ ભાન એ ઉપગ ઉદયમાન થવો અસંભવિત હાઈને જ આપણા શાસ્ત્ર કારોએ “જ્ઞાનવડેજ મુનિ પણું છે એમ ડિડિંમ નાદથી પિકારીને કર્યું છે. જ્ઞાન અથવા સમજણ એ આપણને ઉચ્ચત્તર ઉપગ અથવા ભાનમાં સ્થિર કરે છે. અને તેમ થતાં વિશ્વ, આત્મા ઈશ્વર આદિસંબંધની આપણી સાંકડી દષ્ટિના સ્થાને વિશાળ, ભવ્ય, બહવ્યાપી દષ્ટિ (outlook) પ્રતિષ્ઠિત થાય છે. જેટલા અંશે આમ થાય તેટલા અંશે આપણે બંધન મુક્ત બનીએ છીએ. મુક્તિ એ કાંઈ આચારરૂપ, વિધિરૂપ કે કર્મકાંડરૂપ નથી, પરંતુ ઉપગના પલટાવા રૂપે છે એ કદી ભૂલવું જોઈતું નથી. વિશ્વની ઘટના, આત્મા, પરમાત્માનું સ્વરૂપ, એ આદિની સમજણ મેળવવા માટે મનુષ્ય જાતે પોતાની ખુલ્લી દષ્ટિથી જોવાની જરૂર છે. કઈ ગ્રંથ વિશેષ કે મહાત્મા અથવા એકલા પેગમ્બરને વળગીને બેસી રહેવાથી ખરા અ
માં “જ્ઞાન”ની પ્રાપ્તિ કદી થતી નથી. ખરું છે કે શાસ્ત્રીય ગ્રંથ અને મહાત્માઓનું સેવન આપણા હૃદયના મળને દુર કરવામાં કોઈ અંશે ઉપકાર છે, છતાં તે સેવન વડે ગ્રંથમાં કે મહાત્મામાં રહેલું જ્ઞાન આપણામાં દાખલ થઈ શકતું નથી. વ્ર અને મહાજને આત્મ-પ્રગતિના પથ ઉપર આપણને અંગુલિ નિર્દેશ રૂપે છે, આપણે આપણું ગ્રંથે અને મહાત્માઓ માત્ર આપણું સ્વતંત્ર બુદ્ધિવૃતિ અને વિવેક ચક્ષુ ઉપરના પડળને ઉતારવા માટે ઉપયોગી છે, આપણે વ્યક્તિ વિકાસ આપણી પોતાની બુદ્ધિ અને વિવેક શકિતના ઉપગ દ્વારા સાધી શકાય તેમ છે. આજ કારણથી આપણા જૈન શાસ્ત્રકારોએ પ્રસાદ-વાદનો બહિષ્કાર કરેલ છે. ટુકામાં, વિશ્વ સાથે અને અન્ય આત્માઓ સાથે આપણે વાસ્તવ સંબંધ શું છે તે આપણે જાતે જોતાં અને અનુભવતાં શીખવું જોઈએ.
For Private And Personal Use Only
