________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
ને ચંદમું ગુણસ્થાનક જરૂર પ્રાપ્ત થવાનું. અહિંસાદી અને આત્માને સ્વાભાવિક આનંદ પૂર્ણપણે પ્રગટ થાય છે. આ સ્વાભાવિક આનંદ પ્રાપ્ત થયા પછી તે કઈ વખત જતો નથી. આ વૈદ ગુણસ્થાનકનું સ્વરૂપ જાણી તે ગુણો પ્રગટ કરવાને માટે યથાશક્તિ વીર્ય ફેરવવાની દરેક જીવની મુખ્ય ફરજ છે. એ ફરજ બજાવવામાં પોતાના જીવનને જે કંઈ કાળ ગમે તેટલા અંશે તેનું જીવન સાર્થક છે. નહીં તે બકરીના ગળાના આંચળના ન્યાયે જીવનને કંઈ ઉપગ નથી. દુનિયામાં એક કહેવત છે કે “ચાર જાણે તે ચૌદ જાણે” ચૌદ જાણવાની ઈચ્છાવાળાએ પ્રથમ ચાર જાણવા જોઈએ. તે ન્યાયે સૈાદ ગુણસ્થાન પ્રાપ્ત કરવાની ઈચ્છાવળાએ ચોથા ગુણસ્થાનકનું સ્વરૂપ સમ્યક પ્રકારે જાણી તે ગુણ પોતાને પ્રાપ્ત થાય તેવી તીવ્ર ભાવના પિતામાં ઉત્પન્ન કરવી જોઇએ. સમકિતના બે ભેદ છે. વ્યવહાર અને નિશ્ચય. નિશ્ચય સમકીત પ્રગટ કરવા તે વ્યવહાર સમકિતના ભેદ જાણી યથાશક્તિ તેમાં પ્રગતી કરવાથી કંઈ ને કંઈ અંશે આપણે સમ્યક ગુણ પ્રાપ્ત કરી શકીશું. વ્યવહાર સમકિત એ નિશ્ચયને પ્રગટ કરવાનું પ્રબળ નિમીત કારણ છે. અને સમકતની પ્રાપ્તિ એ આત્માના સ્વભાવિક આનંદનું પહેલું પગથીયું છે. પ્રિય વાંચક મહારા જીવનને ઉદેશ માહારા વાંચક વર્ગને વ્યવહાર અને નિશ્ચય સમકતનું સ્વરૂપ સમજાવી જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્ર જે આત્માના અનંત ગુણેનું સ્થાન છે, તે મેળવવાને તે જીજ્ઞાસુ બને, તેમનામાં તેવી નૈસર્ગીક શકિત ઉત્પન્ન થાય તેમ કરવાનો છે. ગત ચોદ વર્ષમાં માહારા ઉદેશને સફળ કરવાને યથાશકિત પ્રયત્ન કર્યો છે. અને તે જે આપને લાગે તે હું પિતાને ભાગ્યશાળી માનીશ.
જીવ ચાદમાં ગુણસ્થાનકના અંતે સિદ્ધસ્થાન મેળવી અનંત અવ્યાબાદ સુખને ભકતા થાય છે. તે અમુક લીંગવાળા જ મેળવી શકે એ જેનદર્શનકારનો મત નથી. દ્રવ્યલીંગ ગમે તે પ્રકારનું હોય તોપણ ભાવથી ઉતરોતર ગુણસ્થાનક પ્રાપ્ત કરનાર તે મેળવી શકે છે. શાસ્ત્રકારોએ તેના પંદરભેદ બતાવેલા છે. આ પંદર ભેદનું સ્વરૂપ માહારા પંદરમા વર્ષની શરૂવાતમાં વાંચક વર્ગના ધ્યાન ઉપર આણવું એ મને અવશ્યનું લાગે છે. એનું સ્વરૂપ જાણવાથી જૈન દર્શનકારોના વિશાળ હૃદય અને ભાવનાઓને ખ્યાલ આવશે. દરેક દર્શનવાળા પિતાના અમુક સિદ્ધાંતો પાળનારજ મુકિત મેળવી શકે એમ માનતા જણાય છે, જ્યારે જેનદર્શન તેમ માનતું નથી. જેનદર્શન ફક્ત ગુણોને જ પક્ષપાત કરનાર છે. સમ્યક ગુણ વાન જ આત્માનું સમ્યક સ્વરૂપે પ્રગટ કરવાને ભાગ્યશાળી થઈ શકે પછી તે જૈન હો કે જૈનેતર હો. જગત જેને જેને ભાષામાં લોક સંજ્ઞાથી ઓળખવામાં આવે છે,
For Private And Personal Use Only
