________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માન પ્રકાશ.
વિચારે, સ્વાથી વિચારો, ઈર્ષાયુક્ત વિચારે, આપણને ઈજા કરે છે, અને પીડા કરે છે, તેવા વિચારને દૂર રાખવા-હાંકી કાઢવા તે કઠિન નથી. તે વિષય બહુ ગંભીર નથી. માત્ર માનસિક શત્રુઓથી વિમુખ થવાને અને માનસિક મિત્રોનું સન્માન કરવાનો જ તે પ્રશ્ન છે.
કેટલાક વિચારે આશા, આનંદ, પ્રસન્નતા અને પ્રોત્સાહન આપે છે જે આખા શરીરમાં વિસ્તરી રહે છે. કેટલાક વિચારે એવા હોય છે કે જે આશા, સંતોષ અને આનંદ દાબી દે છે. જે આપણે નિરંતર પ્રોત્સાહક અને પ્રબલ વિચારેનું મનમાં સેવન કરીએ તે સુખ, સંપત્તિ, ઐશ્વર્ય અને દીઘયુષ્યની પ્રાપ્તિ કેટલે દરજજે સંભવિત છે તેને વિચાર કરે.
| મનમાં નેહના વિચારોનું મનન થતું હોય, ત્યારે સ્નેહાભાવના વિચારને પ્રવેશ અશક્ય છે; માનસિક અરીસામાં સંદર્ય પ્રતિબિંબિત થયેલું હોય ત્યારે વિરૂપતાની છાયા અશક્ય છે; આનંદનું પ્રાધાન્ય હોય, ત્યારે શોક દબાઈ જાય છે.
જ્યારે આનંદ આશાને મનમાં વાસ હોય છે ત્યારે દુ:ખ અને શોકની સત્તા શરીર પર ચાલી શકે જ નહિ.
જે તમે ભયના વિચારે, ચિંતાના વિચારે, માંદગીના વિચારરૂપી વિચારશત્રુઓને તમારા મનમંદિરમાંથી થોડે પણ સમય દૂર રાખશે તે તેઓ તમને સદાને માટે ત્યજી દેશે, એ નિ:સંદેહ છે; પણ જો તમે તેઓનું સેવન કરશે, તેએને પોષણ આપશે તો તેઓ અધિક પિષણ અને ઉત્તેજનને માટે પુનઃ આવશે. તમારા મનમંદિરનું દ્વાર તેઓને માટે બંધ રાખવું એજ તેઓથી વિમુખ થવાને અમેઘ ઉપાય છે. તેઓની સાથે કંઈ સંબંધ ન રાખો, તેઓને વિસરી જાઓ અને તેઓને દૂર કરે. જ્યારે સંયોગો પ્રતિકૂળ હોય ત્યારે એવા વચન ન ઉચ્ચારો કે
મારૂં ભાગ્યે જ એવું છે, હમેશાં હું ઉપાધિમાંજ આવી પડું છું. હું જાણતો હતે કે તે એમજ બનશે, અને તે એમજ બન્યું ' આમ પોતાની દયા ખાવી અને નિબળ મન રાખવું એ ઘણી જોખમભરેલી ટેવ છે. મનને કેવળ વિશુદ્ધ અને નિર્મળ રાખવાનું કાર્ય અતિ દુષ્કર નથી. ભૂતકાળની દુ:ખદ ઘટનાઓ અને શોકપ્રદ અનુભાને મનમાંથી ભૂંસી નાખવાનું કાર્ય તમે ધારે છે એવું અતિ કઠિન નથી. જે બાબતેએ તમને દુ:ખી કર્યા છે તે બાબતોને વિસરી જવાને તમે નિશ્ચય કરશે અને તે નિશ્ચય અમલમાં મુકશે કે તરતજ જે શાંતિ અને સુખને તમને અનુભવ થવાને તે અત્યારે તમારી વિચારમર્યાદામાં પણ આવી શકે તેમ નથી. તે તમારા દેશે અને દૂષણોને ભૂંસી નાંખે, ભૂલી જાઓ અને તેઓને ફરી કદિપણ પિોષવા નહિ એ દઢ નિશ્ચય કરે.
For Private And Personal Use Only
