________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માનસિક મિત્ર અને શત્રુઓ.
૨૬૫ આનંદના, સુખના અને સંતોષના ચેરેથી કરાયેલા ઉછેદને બદલે માનસિક સંદર્ય અને સ્વાસ્યની પ્રાપ્તિ એગ્ય વયે પહોંચેલા માણસને કેટલી સુગમ અને સુકર થઈ શકે?
આપણે સત્વર સમજી શકીએ છીએ કે ગરમ વસ્તુ શરીરને બાળે છે, તીર્ણ હથિયાર કાપી નાંખે છે, અને જે વસ્તુઓ પીડાકારક હોય છે તે તજી દેવાને અને જે શારીરિક સુખ અને આનંદ આપે તેને અનુભવ કરવાને યત્ન કરીએ છીએ, જ્યારે આપણા મને રાજ્યમાં આપણે હમેશાં આપણી જાતને નાશકારક અને ભયપ્રદ વિચારેથી બાળીએ છીએ, કાપીએ છીએ અને આપણા રૂધિરને અને મગજને વિષમય બનાવી મુકીએ છીએ, આનું શું કારણ? નિરંતર આપણે આ માનસિક ઘા અને દાહ સહન કરીએ છીએ, છતાં પણ આ દુ:ખના કારણે નિર્મૂળ કરવાને વિચાર પણ કરતા નથી
- દુઃખ સહન કરવા માટે નહિ, પણ આનંદી, સુખી, ઉધૃત, અને પ્રસન્ન રહેવા માટે જ પ્રત્યેક વ્યક્તિ નિર્માયેલ છે. વિચાર કરવાની કલુષિત ટેવને લઈને જ માનવ જાતિનું અધ:પતન થયું છે–આખી જાતિ ક્ષીણતાને પામી છે. પ્રત્યેક મનુષ્ય સુખીમાં સુખી હો જોઈએ એવી નૈસર્ગિક એજના છે, છતાં આપણે અનુભવપરથી કહી શકીએ કે જેમ ઘડીયાળના બનાવનારે થોડી પણ અપૂર્ણતા રાખવાનો વિચાર રાખ્યો હોય અને યોજના કરી હોય તેમ કુદરત કે જેની “સર્વ વસ્તુઓ સંપૂર્ણ રીતે સારી છે.” તેણે માણસોને વધારે ઓછા પ્રમાણમાં કર્મ કાયદા પ્રમાણે દુઃખ હોવું જોઈએ એવી પણ એજના કદાચ કરી હોય.
આપણુ વિચાર શત્રુઓથી મુક્ત થવાને અવિચ્છિન્ન, આગ્રહયુક્ત, નિયમિત અને યથાક્રમ પ્રયત્નની અપેક્ષા છે. આપણે કઈ પણ ન્હાનું સુનું કાર્ય ઉત્સાહ શક્તિ અને અડગ નિશ્ચય વગર સાધી શકતા નથી, તે પછી પૂર્ણ ઉત્સાહથી સામા થઈ તેઓને હાંકી કાઢ્યા વગર અને મનમંદિરનાં દ્વાર પર તેઓને માટે તાળું લગાવ્યા વગર કેવી રીતે આપણું શાંતિ અને સુખના શત્રુઓને મને રાજ્યમાંથી દૂર રાખવાની આશા રાખી શકીએ ?
જે લેકે તરફ આપણને અણગમો હોય, જેઓ આપણને હાનિકર્તા હોય તેઓને અથવા આપણું વૈકિક શત્રુઓને આપણા ઘરમાં આવતા અટકાવવાને આપણને કંઈ શ્રમ વેઠ પડતો હોય તેમ લાગતું નથી; તે આપણું વિચાર શત્રુઓને આપણું મનમાં પ્રવેશતા કેમ અટકાવી શકીએ નહિ ? આપણે ભૂમિ ઉપર ઉઘાડે પગે ચાલીએ તે આપણા પગને ઈજા કરે તેવા અણીદાર પત્થરો ઉપર નહિ ચાલતાં તેને સહેલાઈથી દૂરજ રાખશું,તેવી રીતે જે તિરસ્કારના
For Private And Personal Use Only
