________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૭૨
શ્રી આત્માનઢ પ્રકાશ.
એને પણ સર્જાશે લાગુ પડી શકે છે. કેટલાક મનુષ્યેા પેાતાની સાથે નિરંતર આનંદ સુખમયતા, અને:નિડરતાનું વાતાવરણુ લઇને ક્રે છે. અને તેમના સબધમાં આવતા તુર્ત જ તે પ્રકૃતિની છાપ આપણા ચિતમાં આરપાર પડી જાય છે. એથી ઉલટુ કેટલાક મનુષ્યેા સ્વભાવથીજ દુખી, અવિશ્વાસી, ડરવાના સ્વભાવવાળા બેચેનીવાળા અને ઉદ્વેગથી ભરેલા જોવામાં આવે છે. આવા લેાકેાની સાથે આપણે કદાપી કાંઈ કામ પાડવાનુ આવી પડે છે, ત્યારે આપણા મનમાં એમ થાય છે કે હવે આ પ્રસંગના જલદી અંત આવે તે સારૂં અવા મનુષ્ય, જેને અંગ્રેજીમાં (Kill Joy’s) આનંદ-ભંજક) કહે છે, તેમનાથી ચેતતા રહેવા, અને તેમના સહવાસ અને તેટલા ત્વરાથી ઉકેલી લેવા હમે હમારા વાચકેાને ખાસ સુચવીએ છીએ. કેમકે જો તેમના પાસ તમારા મન ઉપર લાગી ગયા તે પછી તેનાથી ભાગી છુટવુ એ બહુ મુશ્કેલી ભર્યું છે. આપણા કમભાગ્યે એવા “આનદ ભંજકે” ની સંખ્યા :( ખાસ કરીને હાલમાં આપણા જૈન સંપ્રદાયમાં ) બહુ મોટી જોવામાં આવે છે. તેઓ કઇ સ્થાને સુખ કે આનંદના એક અણુ કે અશ જોવાની ના પાડે છે. સંસાર તેમના માટે દુખમયપણાના, અસારતાના, કલેશની પરંપરાના અને ખારાશના પાશાક ધારણ કરે છે. તેમની ચક્ષુ ઉપરથી દુખવાદના કાળા ચશ્મા ક્ષણુ પણ ભાગ્યેજ કદી ઉતરવા પામે છે. દીલગીરીની વાત છે કે જૈન દર્શનનું વર્તમાન સ્વરૂપ તેના સાંપ્રદાયીક અ ંધારણપક્ષે આવા નિવે ઢવાદ અને દુખમય ભાવનાથી ઘેરાઇ ગએલું છે. આમ થવાનું કારણ શું, અને એ સબંધમાં ખરી હકીકત શું છે એ કહેવાની આ સાનુકુળ પ્રસંગ નથી. પરંતુ એટલું કહેવા ઘા કે સસાર વસ્તુત: દુખમય નથી પણ સુખમય છે, અમગળમય નથી પણ મગળમય છે, અકલ્યાણમય નથી પણ કલ્યાણમય છે. સર્વ સ્થાને અમૃત છે. ખારાશ કે બુરાઈ કાંઇ નથી. વિશ્વની પરમ અદ્ભુત ઘટનામાં એકપણ સ્થાને ઝેર હાત તા એકપણ પ્રાણી જીવી શકે નહી. દુઃખ માત્ર અજ્ઞાનમાં છે, નિયમાનું જ્ઞાન થયા પછી દુખ કાંઇ નથી, મુક્ત ફક્ત અજ્ઞાનથીજ થવાની જરૂર છે. પરંતુ અમે વિષયાંતરમાં ઉતરીએ છીએ એમ અમને લાગે છે તેથી અમારા ચાલતા વિષય ઉપર આવીએ.
મનુષ્ય જેવા પ્રકારના વિચારના આંદોલન (Thought-waves) પાતાના માનસ-મધારણમાંથી પ્રવર્તાવે છે તેવાજ વિચારના આંદોલના તેના ભણી આકર્ષાય છે. અને તેણે પ્રેરેલા વિચારો એના જેવા અન્ય સમાન વિચારવાળા મનુષ્યેવર્ડ ગ્રહાય છે. હુમે અગાઉ જણાવી ગયા છીએ કે મનેાદ્રવ્ય એ એક પ્રકારનું વસ્તુ વિશેષ છે. જે અર્થ માં પથ્થર, લાટ્ટુ, લાકડું આદિ વસ્તુઓ છે, તેજ અર્થમાં મના
For Private And Personal Use Only
