________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૩૫૮
શ્રી આત્માનઢં પ્રકાશ
આત્માના માનસીક
કારણો
ગયા અંકમાં “હું” નુંભાન જાગૃત કરવા સમધી કેટલીક પ્રાથમીક સુચના હમે આપી ગયા છીએ. પર’તુ તે લેખમાં માત્ર આત્મા સ્થૂળ શરીરથી ભિન્ન હેાવાનું સિદ્ધ કરવા ઉપરાંત કાંઇ અધિક કહી શકયા નથી. સ્થૂળ શરીર એ માત્ર આત્માનુ સાથી ઉપરનું અને તું ષ્ટિ એ આવે એવું ભૌતિક ડાવરણ છે તેના કરતા સૂ મ અને આત્માની સાથે વધારે નિકટના સ ંબંધ ધરાવતા બીજા આવરણા પણ છે જે સામાન્ય મનુષ્યાને તું ષ્ટિમાં આવી શકતા નથી. અને તેમ છતાં તે સૂક્ષ્મ પો પણ સ્થૂળ જેટલાજ આત્મસ્વરૂપથી ભિન્ન અને અદ્ગિરિકત છે સ્થૂળ અને સૂ મ સવ આવરણાને આત્મા આ કાળે પેાતાના કરણ (tools) અથવા હથીઆર (instruments) તરીકે વાપરે છે અને ખરી રીતે કરણેા આત્માને એક ઉપાધી રૂપે નથી પરંતુ તેના વિકાસક્રમમાં આ કાળે તેને તે કરા અત્યંત ઉપયેગી અને સાહાયક હાવાથી જ પ્રાપ્ત થએલા છે. તે આત્માની પ્રગતિ વિકાસ સવન અથવા અભિવ્યકિત ને અર્થે આવશ્યક વસ્તુએ છે, અને તેના ઉત્તમ પ્રકારે ઉપ ચાગ કરવાથી આત્મા ઉન્નતિના મહા માર્ગમાં ગતિ કરી શકે છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્માથી જે કાંઇ અતિરિકત છે તેના પ્રત્યે આપણુને ધિક્કારની દૃષ્ટિએ જોવાની ટેવ પડી ગએલી છે. આમાં ખરી રીતે દ્વેષ કેટલેક અંશે આપણી પે તાની વસ્તુ સ્વરૂપની સમજણુની ખામીને અને માટે અંશે તે વસ્તુ સ્વરૂપની જત સ માજને સમજણુ પાડવા નિમાએલા મનુષ્યેાના-ધર્મગુરૂઓનેા છે. પેાતાથી જે કાંઇ પર છે તેને આપણા દુશ્મન રૂપે નિહાળવાની ખુરી આદત એટલા ઉંડા મૂળ ઘાલી એડી છે, અને હજારો વર્ષથી તેને પ્રખળભાવનાનુ એવું પેષણ મળતુ રહ્યું છે કે આ કાળે તે વિષ વૃક્ષને હચમચાવવુ એ કાં પણ સાહસ ભરેલુ ગણાવા ચેાગ્ય છે.
આ જુનુ જ્ઞાન આપણને સત્યથી હમેશા દ્વને દૂર રાખે છે અને વસ્તુ સ્થિતિને ઉલટા રૂપમાં દર્શાવે છે. વિપરિત સમજગુ હમેશા એમજ કરે છે. પરંતુ હવે આપણે સમજવું જોઇએ કે આપણને આ કાળે સાંપડેલા સ્કૂલ સૂક્ષ્મ કરા દ્વારાજ આપણી ઉર્ધ્વગતિ સિદ્ધ થવાની છે. ઓથી તે કરણા પ્ર યે આપણે તે પર હોવાના કારણથી તિરસ્કારની નજરે જોવું ન જોઇએ, પરંતુ આપણા સ્વરૂપની અભિ વ્યકિત તેમના દ્વારા થવા નિર્માએલી હાવાથી તેમના પ્રત્યે આપણે અત્યંત સન્માન અને પ્રેમની દૃષ્ટિથી જોવાતુ છે, આપણા શરીરનુ` રક્ષણ કરનાર વસ્ત્રા. ઘર ખાર આદિ આપણાથી નિન્ન હેાવાના સમખથી આપણે તેમના પ્રત્યે કાંઇ દ્વેષની ષ્ટિથી જોતા નથી પર ંતુ તેમને જેમ બને તેમ ઉત્તમ સ્થિતિમાં રખવા ઉદ્યમ શીલ રહીએ છીએ, તે પ્રમાણે આપણી નિકટની સ્થુળ સૂક્ષ્મ સામગ્રી પ્રત્યે આપણે ઉદાસીન ભાવથી અથવા આત્મસ્વરૂપને મુઝવનાર ઉપાધી રૂપે ન લેતાં તે આ
For Private And Personal Use Only
