________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્માના માનસીક કારણે , ઉપરોકત વિકારે અને માનસ સૃષ્ટિથી ઉપરના ભાગમાં વિરાજે છે, તેનાથી તમે સંપૂર્ણ રીતે સ્વતંત્ર છે, તમે તેના સ્વામી છે, અને તે તમારા ગુલામે છે. તમે તેને તમારા મન દ્રવ્યમાંથી ઘડી કાઢ્યા છે. અને એક ગુપ્ત ભાગમાં સંગ્રહી રાખ્યા છે. અત્યારસુધી તમે તેના ગુલામ અને સેવક હતા, હવે તમે ધારે તે તેના ઉપર તમારો જન્મહક રથાપી શકે તેમ છે. આજ સુધી તમે તેને વાપરવાને બદલે ઉલટા તેનાથી વપરાયા છે.
એકવાર પુનઃ તમારા આવેગે વિકારે અને લાગણીઓનું લીસ્ટ તપાસી જાઓ, તે વખતે જાણે કે એ વસ્તુઓ તમારી પોતાની નથી પણ તમારા કઈ મિત્રની છે અને તેને તમે તટસ્થ પણ અનુભવે છે. એવી રીતે જુઓ. એમ કરવાથી તમારા “હું” થી તે લાગણીઓ છેક જ જુદી જણાઈ આવશે.
આ પ્રકારે હૃદયના અવેગે (Emotional nature) તમારા સ્વરૂથી ભિન હોવાનું સિદ્ધ થયા પછી તમારા બુદ્ધિગત વ્યાપાર (Intellectual Pocesses) તે પણ સહેલાઈથી જુદા અનુભવી શકશે. માનસ વિદ્યાનું એકાદ નાનું સરખું પુસ્તક તમે કેવાર અવલેણ્યું હશે તો તમને અત્યાર સુધીમાં માલુમ પડી ચુકયું હશે કે પ્રત્યેક વિચારનું પ્રથ્થકરણ તેમજ તેની ઉત્પત્તિના કારણે આપણને જ્ઞાત થઈ શકવા ચોગ્ય છે. તેનું તિક પદાર્થોની માફક વર્ગીકરણ બની શકે છે અને તેના ભિન્ન ભિન્ન કાર્યને અનુસરતા પ્રકારોને તેમજ મસ્તિષ્કમાં તેને વ્યાપારની અનિ.
વ્યક્તિના કેન્દ્રોને પણ નિર્ણય થઈ શકે છે. તમારા ન્યાય-વ્યાપારને તર્કની કિયાને, કે વિચારની ગતિ આ ગતિને, તમે તમારા “હું” થી દુર રાખી જોઈ શકે છે, તેની પરીક્ષા કરી શકે છે અને અન્ય પદાર્થોની માફક તેને તમારા “હું” નો વિષય બનાવી શકે છે, આ વ્યાપારશક્તિ એ “હું”નું અતિ સૂક્ષમ યંત્ર છે એને તેથી તેને ઘણીવાર “હું”થી નિરાળુ પાડી અનુભવવું એ વિષમ થઈ પડે છે. તેમ છતાં અભ્યાસથી તમે તેને તમારાથી દુર નીહાળવાની ટેવ પાડી શકે તેમ છે. અને તે સિદ્ધ થયે તમે આ સૂક્ષમ હથીઆરને અધિકપણે તમારા આધિપત્યમાં લાવવા સમર્થ બને છે, આ પ્રકારે બુદ્ધિના થાપા ઉપર તમારું દાપક સિદ્ધ કરવામાં સૌથી અધિક આશ્ચર્ય જેવું તે તમને એ જણાશે કે બુદ્ધિગત વ્યાપારને બુદ્ધિના સાધન વડે જ તમારૂં “હું” વિષય બનાવી શકે છે. જેમ એક હિરાની સહાયથી અન્ય હિરાને કાપી શકાય છે તેમ એક પ્રકારની બુદ્ધિની ક્રિયાનું અવલંબન ગ્રહી અન્ય તેવાજ વ્યાપારને “હું” અનુભવી શકે છે.
આ બુધ્યાત્મક મન પછી ક્રમમાં ત્રીજું દિવ્ય મન (Spiritual or super conscious mind) આવે છે, જે હવે પછી ચચશું. (અપૂર્ણ).
અધ્યાયી,
For Private And Personal Use Only
