Antim Lakshya Karmkshay

Author(s): Hemantvijay, Shantibhai Dagli, Vinubhai Shah
Publisher: Shantibhai Mulchandbhai Dagli

Page 17

આવવા છતાં અન્ય સ્થાને ન જઈ શકે એવા સ્થાવર પૃથ્વીકાય, અપકાય, તેઉકાય, વાયુકાય, વનસ્પતિ વૃક્ષ-છોડ આદિના જન્મ મળે. સારાં કાર્યો કરવા છતાં યશ ન મળે, અપયશ મળે. દુઃખ, દૌર્ભાગ્ય, ખરાબ સ્વર, અનાદેય અસ્થિરતા આદિ અશુભનામ કર્મના ઉદયથી પ્રાપ્ત થાય છે. શરીરનો આકારપ્રકાર, રૂપ, રંગ, ગંધ, સ્પર્શ સારા મળવા, યશ-કીર્તિ, પ્રશંસા ચારેય દિશાઓમાં ફેલાય છે. કોયલ જેવો સુરીલો કંઠ મળે છે. સુખ, સૌભાગ્ય, આદેય, તર્ક યુક્તિ વગર બોલાયેલાં વચનોનો લોકો તર્ક કર્યા વગર સ્વીકાર કરે છે. કર્મ બંધાય તેવી પ્રવૃત્તિઃ - સરળ-નિષ્કપટી, નમ્ર, વિનયી, જીવદયાનું પાલન, પશુપ્રેમ, પક્ષીઓને દાન આપવાવાળા, રોગી-બીમારની સેવા કરવાવાળા, ગરીબો પ્રત્યે દયાવાળા, વડીલોની સેવા કરનાર, સંઘસેવક, સાધુ-સાધ્વીજીની સેવા કરવાવાળા, જૈનધર્મના અનુરાગી, ગુણીજનોના ગુણગાન કરવાવાળા, વિધિપૂર્વક–જયણાપૂર્વક જિનેશ્વર ભગવંતની પૂજા કરવાથી, માધ્યસ્થ ભાવનાનું ચિંતન કરવાથી, દશ પ્રકારના યતિધર્મનું પાલન કરવાથી, મનની સરળતાથી, વચનની ઋજુતા-મૃદુતાથી, કાયાની સારી ચેષ્ટાથી જીવ શુભનામ કર્મ બાંધે છે. ધન, તપ, ઐશ્વર્ય, જ્ઞાન આદિનું અભિમાન કરવાથી, ખાવા-પીવાના વિષયમાં ગર્વ કરવાથી, આરોગ્ય આદિનો ગર્વ કરવાથી જીવ અશુભનામ કર્મ બાંધે છે. કર્મનો ક્ષય થાય તેવી પ્રવૃત્તિ - નિરહંકાર ભાવથી તપ આદિ ધર્મઆરાધના કરવાથી, ક્ષમા, સમતા, સરળતા, વિનય આદિ ગુણોને અનુરૂપ આચરણ કરવાથી, ગુણીના ગુણગાન કરવાથી, ઉન્માર્ગમાંથી સન્માર્ગમાં લાવવાનો પ્રયત્ન કરવાથી, દીન-દુઃખી ગરીબોની સેવા કરવાથી, સાધર્મિક ભક્તિ કરવાથી, વાધ્યાય, ધ્યાન, પ્રભુનું નામસ્મરણ કરવાથી, જિનમંદિરમાં દસત્રિકનું પાલન કરવા પૂર્વક પરમાત્માની પૂજા કરવાથી, દસ પ્રકારના યતિધર્મનું પાલન કરવાથી અશુભનામ કર્મનો ક્ષય થાય છે.
૧૬ : અંતિમ લક્ષ્ય કર્મક્ષય