Anekarth Sangraha Satik Part 01

Author(s): Hemchandracharya, Mahendrasuri, Jinendravijay
Publisher: Harshpushpamrut Jain Granthmala

Page 354

AAAAAAv
द्वितीयः काण्डः ___ (३२९) गूथे रूपे वसुस्त्वग्नौ देवभेदे नृपे रूचि ॥
योक्त्रे शुष्के वसु स्वादौ रत्ने वृद्ध्यौषधे धने ॥५७७।। कालो हि वत्साद्यतिवाहनेन प्रश्रावितो दिव्यरसं प्रसूते । तर्णके यथा - यं सर्वशैलाः परिकल्प्य वत्सम वयस्तारुण्यबाल्यादौ खगे। वेत्ति वयः । “अस्” (उ० ९५२) इति अस्। क्लीबे। तारुण्ये यथा-गलितवयसामिक्ष्वाकूणामिदं हि कुलव्रतम् । बाल्यादौ यथा-आद्ये वयसि नाधीतं द्वितीये नाजितं धनम् । पक्षिणि यथा-रुतानि शृण्वन् वयसांगणोऽन्तेवासित्वमाप स्फुटमङ्गनानाम् । वर्चस्तु तेजसि । गूथे रूपे। वर्चते वर्चः। “अस्" (उ० ९५२) इत्यस् । तेजसि यथा-वर्चासि चर्चयतु सोऽचितपादपद्मः। ॥५७६।। गूथे यथा-रसासृग्मांसभेदोऽस्थिमज्जाशुक्रांत्रवर्चसाम् । रूपे यथा-यन्मदीयाः प्रजास्तत्र हेतुस्त्वद्ब्रह्मवर्चसाम् । वसुस्त्वग्नौ देवभेदे नृपे रुचि(रुचौ)। योक्त्रे शुष्के । वसन्त्यत्र वसुः। "भृ मृ त त्सरि" (उ० ७१६) इति उः। पुंसि । शुष्के पुंस्यजयः । क्लीबे गौडः । अग्नौ देवभेदे च यथावसूपमातस्य वसूनि मेदिनी। नृपे राजविशेषे यथा-असत्यवचनात् प्राप नरकं वसुभूपतिः। रुचि दीप्तौ यथा - निरकासयद्रविमपेतवसुं वियदालयादपरदिग्गणिका । योक्त्रे यथा-व्यवस्था हरितां कुर्वन् वसुभिर्विततैः शुभाम् । प्रातस्तूनोऽरुणो देवो भास्वान् पातु स सारथिः । शुष्कम् आस्पानम् । देवमात्रेऽपि मंखः । यथा-रक्षाहेतोर्नव शशिभृता वासवीनां चमूनाम् । अत्र हि वासवस्येमा इति ईयप्राप्तेरयं शब्दोऽनुचितः स्यादिति वसूनां देवानामिमा इति व्याख्येयम् । वसु स्वादौ रत्ने वृद्ध्यौषधे धने । स्वादौ वाच्यलिङ्गः। रत्नादिषु क्लीबे। स्वादु