Anekarth Sangraha Satik Part 01

Author(s): Hemchandracharya, Mahendrasuri, Jinendravijay
Publisher: Harshpushpamrut Jain Granthmala

Page 363

(३३८) अनेकार्थसंग्रहः स्टीकः
श्रेष्ठे स्यादुत्तरस्थश्च सिंही स्वर्भाणुमातरि । वासावृहत्योः क्षुद्रायां स्नेहः प्रेम्णि घृतादिके ॥५९१।।
इत्याचार्यश्री हेमचन्द्रविरचितेऽनेकार्थसङ्ग्रहे
द्विस्वरकाण्डो द्वितीयः ॥
हिनस्ति सिंहः । “हिसे: सिम च” (उ० ५८८) इति हः । अचि वा पृषोदरादित्वात्साधुः। राशिभेदे यथा-सिंहः पाणिपयोधिपावकमितैः । मृगाधिपे यथा-सरागं सारङ्गाः सह सहचरीभिर्विचरत । प्रचारः सिंहानामिह हि विधिना हन्त विहतः ।।५९०॥ उत्तरपदस्थः । श्रेष्ठे यथा-उद्योगिनं पुरुषसिंहमुपैति लक्ष्मीः। सिंही स्वर्भाणुमातरि वासावृहत्योः क्षुद्रायाम् । स्वर्भाणुमाता राहुमाता। तत्र यथा-सिंहिकासुतसंत्रस्तो भृगो मृगाङ्कमाश्रितः । जग्राह साश्रयं तत्र तमन्यः सिंहिकासुतः । वासा आटरूषक: । वृहती वार्ताकी। क्षुद्रा कण्टकारिका । स्नेहः प्रेम्णि घृतादिके । स्नेहनं स्निह्यतेऽनेन वा स्नेहः । पुंक्लीबः प्रेम्णि यथा - काष्ठागतस्नेहरसानु विद्धं द्वन्द्वानि भावं क्रियया विवक्र: । घृतादिके यथा-प्रदीपः स्नेहमादत्ते दशया ह्यन्तरस्थया। सौहार्देऽपि मंखः । यथा-तं जगाद गिरमुद्गिरन्निव स्नेहमाहितविकाशया दृशा ।। ५९१।।
इत्याचार्यश्रीहेमचन्द्र विरचितायामनेकार्थकैरवाकर कौमुदीत्यभिधानायां स्वोपज्ञानेकार्थसंग्रहटीकायां द्विस्वरकाण्डो द्वितीयः परिपूर्णः ॥२॥ (ग्रन्थाग्रं ५५००)