Agam Satik Part 09 Bhagavati Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 77

૨/-/૧/૧૧૨
આ ઉત્તર આપવાથી પૂછનારને વિશ્વાસ થશે કે નહીં? એવી વિચિકિત્સાવાળો. ‘હવે શું કરવું' એમ મુંઝાયેલો. હું આ સંબંધે કંઈ જાણતો નથી એ રીતે ખિન્ન થયેલો. તે કંઈ જવાબ ન દઈ શક્યો. પ્રમોક્ષ - ઉત્તર, પ્રશ્નથી છુટા થવું તે.
-
મા નળસંમ૬ - માણસોની ઘણી ભીડ, લોકોનું ટોળું. ઘણાં લોકો પરસ્પર આ પ્રમાણે કહે છે એ રીતે હે દેવાનુપ્રિયો ! શ્રમણ ભગવંત મહાવીર, આદિકર યાવત્ મુક્ત થવાના છે, તે પૂર્વાનુપૂર્વી વિચરતા, ગ્રામાનુગ્રામ ફરતાં કૃતંગલા નગરીના છત્ર પલાશક ચૈત્યે યથાપ્રતિરૂપ અવગ્રહ યાચીને સંયમ અને તપથી આત્માને ભાવતા વિચરે છે. હે દેવાનુપ્રિય ! તથારૂપ અરહંત ભગવંતનું નામ-ગોત્ર પણ સાંભળતા મહાફળ છે, તો સામે જવાથી, વંદન-નમસ્કાર કરવાથી, કુશલ પૂછવાથી, સેવા કરવાથી આર્યપુરુષના એક ધાર્મિક વચન શ્રવણથી અને વિપુલ અર્થ ગ્રહણથી કેમ કલ્યાણ ન થાય? માટે આપણે જઈએ શ્રમણ ભગવંત મહાવીને વંદન-નમસ્કારસત્કાર-સન્માનાદિ કરી કલ્યાણ-મંગલ-દૈવત-ચૈત્યરૂપ તેમની સેવા કરીએ. એમ કરવાથી આપણને બીજા ભવે પણ હિત-સુખ-ક્ષેમ-નિઃશ્રેયસ-પરંપરાએ મુક્તિરૂપ થશે. એમ વિચારી ઘણાં ઉગ્ર, ઉગ્રપુત્રો તથા ભોગો, રાજન્યો, ક્ષત્રિયો, બ્રાહ્મણો, ભટો, યોદ્ધા, મલકી, લેચ્છવી, બીજા પણ ઘણાં રાજા, યુવરાજ, તલવર, માડંબિક, કોટુબિંક, ઈન્ચ, શ્રેષ્ઠી, સેનાપતિ, સાર્થવાહ આદિ ચાવત્ ઉત્કૃષ્ટ સીંહનાદ, બોલ, કલકલરૂપ શબ્દોથી સમુદ્ર ગાજતો હોય તેમ નગરને ગજાવતા શ્રાવસ્તીથી નીકળ્યા.
૧૩૯
શ્રાવસ્તી નગરીમાં જ્યાં મોટો જનસમૂહ પરસ્પર આમ કહે છે. તેમાં નનમમવું - લોકોની ભીડ કે અવાજ. બનવ્યૂ - ચક્રાદિ આકારે રહેલ જનસમુદાય. લોન - અવ્યક્ત ધ્વનિ, ધનન - છૂટક વચન વિભાગ, મિ - તરંગાકાર, નિવા લોકોનું નાનું ટોળું, નનનિપાત - જુદે જુદે સ્થાને લોકોનો મેળો.
ઉચિત, સંગતરૂપ. નામ - ખાસ નામ, ગોત્ર - ગુણનિષ્પન્ન નામ, સાંભળવાથી. - x - ↑ - આમંત્રણ, સામે જવું. વન - સ્તુતિ, નમસ્યન - નમવું, પ્રતિપ્રશ્ન - શરીરાદિ વાર્તા પૃચ્છા, પર્યુપામન - સેવા. આર્ય - આર્ય પુરુષે કહેલ, ધમિત્ર - ધર્મપ્રતિબદ્ધ, સાર - આદર કરવો કે વસ્ત્રાદિ પૂજા, સન્માન - ઉચિત પ્રતિપત્તિ. કેવાનું?
-
ત્યાળ - કલ્યાણનો હેતુ, મંત્નિ - પાપની શાંતિમાં હેતુ, રૈવત - દેવ, ચૈત્ય - ઈષ્ટ દેવ પ્રતિમા રીત્યરૂપ જ છે. તેમની સેવા કરીએ. - ૪ - તિ - પુણ્ય અન્નરૂપ, મુલ - શર્મણ. ક્ષેમ - સંગત, નિ:શ્રેયસ - મોક્ષ, આનુમિ - પરંપરાએ શુભાનુબંધને માટે થશે.
TM - આદિદેવ સ્થાપિત આરક્ષક વંશમાં જન્મેલ, ભોશ - આદિદેવ સ્થાપિત ગુરુવંશમાં જન્મેલ, રામચ ભગવંતના મિત્ર વંશમાં થયેલ, ક્ષત્રિય - રાજકુળમાં થયેલ, મદ - શૌર્યવાળા, યોધ - વિશિષ્ટ શૂરવીરો, મલ્લકી, લેચ્છકી રાજા વિશેષ. ýશ્વર - યુવરાજ, તનવર - રાજાએ સંતુષ્ટ થઈને પટ્ટબંધ વિભૂષિત કરેલા, માડવિ - સંનિવેશ નાયકો, શૌટુંવિ - કેટલાંક કુટુંબના સ્વામી, રાજસેવક. હૃષ્ટિ આનંદમહાધ્વનિ, પ્રોન - આનંદનો મોટો અવાજ ઇત્યાદિ - ૪ - X -
-
ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ/૧
ત્યારપછી હવે કહેવાશે માટે પ્રત્યક્ષ, એવાજ પ્રકારનો, આત્મવિષયક, સ્મરણરૂપ, અભિલાષાત્મક, મનમાં થયેલો પણ વચનથી અપ્રકાશિત વિકલ્પ ઉત્પન્ન થયો. તૈય - કલ્યાણ. એવો કહેલાં સ્વરૂપવાળો અથવા કહેવાનાર સ્વરૂપવાળા અર્થો - શું લોક સાંત છે ? ઇત્યાદિ અને બીજા અર્થોને, જે હેતુથી જણાય તે હેતુને, સ્પષ્ટ કરવા યોગ્ય તે અને બીજા અર્થોને પૂછવાને - x - વિચારે છે.
પરિવ્રાજક મઠ, હિા - કમંડલ, જાનિા - રૂદ્રાક્ષની માળા, રોટિના માટીનું વાસણ, વૃશિા - એક આસન, શેરિકા - પ્રમાર્જના માટેનું વસ્ત્ર, પાન - ત્રિગડી, અંબરા - પાંદડાદિ લેવા માટેનું સાધન, પવિત્ર - વીટી, ત્રિશ - કલાઈનું એક આભરણ, ધાતુવત - પહેરવાનું વસ્ત્ર. - X - पहारेत्थ -
જવાનો સંકલ્પ કર્યો.
૧૪૦
- ૪ - નાદે - ક્યારે, કયા સમયે. વિદ્દ - કયા પ્રકારે - જોવાથી કે સાંભળવાથી, જેવોળ - કેટલા વખત પછી, શ્રાવસ્તી નામે નગરી હતી. અહીં અવસર્પિણી કાળને લીધે પહેલાં હતી તેવી હાલ તે નગરી નથી. તેમ જણાવવા હતી કહ્યું. અનુનેયાનત - અવધિ સ્થાન અપેક્ષાએ નજીક આવેલો. બદુસંપત્ત - અતિ પાસે આવી ગયેલ. - ૪ - માર્ગમાં રહેલો, વિવક્ષિત સ્થાનના માર્ગમાં વર્તતો. આ સૂત્ર વડે – “હું ક્યારે જોઈશ ?’” એ પ્રશ્નનો ઉત્તર મળે છે. ક્યારે જોઈશ? નો ઉત્તર “આજે
જોઈશ' કહીને આપ્યો. જો ભગવંતે મધ્યાહ્ન સમયે આ વાત કહી હોય તો મધ્યાહ
ઉપર મુહૂર્ત કે થોડી વધુ વેળા જતાં તેને જોયો તેમ કહેવાય. - ૪ - પણ તેથી વધુ કાળ સંભવતો નથી.
અળાઓ - ઘરથી નીકળીને, અનરિતા - સાધુતા, લેવા માટે કે પ્રજ્ગ્યા સ્વીકારવાને. અમૃદ્રુતિ - આસનને તજે છે. અહીં ગૌતમસ્વામી જે અસંયત માટે ઉભા થયા, તે સ્કંદકના ભાવિ સંચતત્વ તથા ગૌતમસ્વામીનો રાગ ક્ષીણ ન થયો હોવાથી આ પક્ષપાત કહ્યો છે. તથા ભગવંતે કહેલ વાત સ્કંદકને કહેવાથી ભગવંતનો જ્ઞાનાતિશય પ્રગટ કરવો અને એ રીતે સ્કંદકને ભગવંત પ્રતિ બહુમાન થાય.
હે સ્કંદક ! એ સંબોધન છે. તારું આગમન સારું છે, કેમકે કલ્યાણના સાગર ભગવંત મહાવીરના સંસર્ગથી તને કલ્યાણ થશે, વધારે સ્વાગત છે, આવવું ઉચિત છે ઇત્યાદિ એકાર્થક શબ્દોચ્ચારણ કરવામાં કંઈ ખોટું નથી. સંભ્રમનિમિત્તથી આમ બોલાયું હોય. - X - X - 'ગાળના ત્યાદિ - જ્ઞાની, જ્ઞાનના સામર્થ્યથી જાણે છે, તપસ્વી તપના સામર્થ્યથી, દેવતા સાન્નિધ્યથી જાણે છે. તેથી પૂર્વવત્ પ્રશ્ન કર્યો છે.
• સૂત્ર-૧૧૨ [અધુરેથી આગળ] :
હે ગૌતમ ! તમારા ધર્માચાર્ય, ધર્મોપદેશક, શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પાસે જઈએ, તેમને વંદન, નમન યાવત્ સેવા કરીએ. હે દેવાનુપ્રિય ! તમને સુખ ઉપજે તેમ કરો, વિલંબ ન કરો. પછી તે ગૌતમ સ્વામીએ કાત્યાયન ગોત્રીય સ્કંદક સાથે જ્યાં શ્રમણ ભગવંત મહાવીર હતા. ત્યાં જવાનો સંકલ્પ કર્યો.
તે કાળે તે સમયે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર વ્યાવૃત્તભોજી હતા. તે