Agam Satik Part 09 Bhagavati Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 95

૨/-/૧૦/૧૪૯,૧૫૦
૧૩૫
ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ/૧
5 શતક-3 *
• બીજા શતકની વ્યાખ્યા કરી, હવે બીજાની કરીએ છીએ. તેનો સંબંધ આ છે - અનંતર અસ્તિકાય કહ્યા. અહીં તેના વિશેષભૂત જીવાસ્તિકાયના વિવિધ ધર્મો કહે છે, એ સંબંધ. ઉદ્દેશ સંગ્રહ ગાથા
• સૂત્ર-૧૫૧ -
વધુ છે તેથી, સાતિરેક અર્ધ કહ્યું. ધમસ્તિકાયનું પ્રમાણ સંખ્યાત યોજન છે અને તિછ લોકનું પ્રમાણ ૧૮૦૦ યોજન છે માટે તિછલોક ધમસ્તિકાયના અસંખ્યાતમાં ભાગે છે, માટે તે તેના અસંખ્ય ભાગને સ્પર્શે છે.
ઉર્વલોક દેશોન સાત રાજ છે માટે દેશોનાદ્ધ કહ્યું. • સૂત્ર-૧૪૯,૧૫o - લિve] ભગવના આ રનuભા પૂરી શું ધમત્તિકારાની સંખ્યાd ભાગને શું છે કે અસંખ્યાત ભાગને કે સંખ્યાત ભાગોને કે અસંખ્યાત ભાગોને કે તેને આખાને સ્પર્શે છે? ગૌતમાં તે સંખ્યાત ભાગને નથી થતી, પણ અસંખ્યાત ભાગને સ્પર્શે છે, સંખ્યાત ભાગો કે અસંખ્યાત ભાગો કે આખાને સ્પર્શતી નથી.
ભગવાન ! આ રનમભા પૃથ્વીના અવકાશમાંતર, ઘનોદધિની ધમસ્તિકાય વિશે પૃચ્છા - શું સંખ્યાતભાગને સ્પર્શે છે ? ઇત્યાદિ. જેમ રતનપભા વિશે કહd, તેમ વનોદધિ, ઘનવાત, તેનુવાતને કહેવા. - - ભગવન્! આ નાપભાનું અવકાશાંતર ધમસ્તિકાયના શું સંખ્યાત ભાગને સ્પર્શે છે? ઈત્યાદિ. ગૌતમ ! સંખ્યાત ભાગને સ્પર્શે પણ અસંખ્યાત ભાગને, સંખ્યાત ભાગોને, અસંખ્યાત ભાગોને, બધાંને ન સ્પર્શે.
એ રીતે રતનપભા પૃથ્વીમાં કહ્યું તેમ બધાં અવકાશtતર જાણવા. યાવત્ સાતમી પૃedી સુધી સમજવું. તથા જંબૂઢીપાદિ દ્વીપો, લવણાદિ સમદ્રો, સૌધર્મકલ્પ ચાવત fuતુ પ્રામારા પૃતી, તે બધાં પણ અસંખ્યાત ભાગને સ્પર્શે છે. બાકીની સ્પનાનો નિષેધ કરવો. એ પ્રમાણે મધમસ્તિકાય, લોકાકાશને કહેવા.
[૧૫] પૃedી, ઉદધિ, ઘનવત, તેનુવાત, કલા, ઝવેયક, અનુત્તરો, સિદ્ધિ એ બધાંના આંતરો ધમસ્તિકાયના સંત ભાગને સ્પર્શે છે અને બાકી બધાં અસંખ્યાત ભાગને સ્પર્શે છે.
• વિવેચન-૧૪૯,૧૫૦ :
અહીં પ્રત્યેક પૃથ્વીના પાંચ સૂત્રો, દેવલોકના બાર સૂત્રો, રૈવેયકના ત્રણ સૂત્રો, અનુત્તર અને ઈષ પ્રામારાના બે સૂત્રો એ રીતે-પર-સૂત્રો કહેવા. તેમાં અવકાશાંતરો સંપેય ભાગને સ્પર્શે છે, બીજા બધાં અસંખ્યય ભાગને સ્પર્શે છે - એ ઉત્તર છે. અધમસ્તિકાય અને લોકાકાશમાં આ સૂત્રો જ કહેવા. શતક-૨, ઉદ્દેશક-૧૦-નો ટીકાસહિતનો અનુવાદ પૂર્ણ ]
મનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ શતક-૨-નો ટીકાસહિતનો અનુવાદ પૂર્ણ
નીજ શતકમાં દશ ઉદ્દેશો છે :- (૧) ચમરની વિકુણા શક્તિ, () ચમરોત્પાત, (૩) ક્રિયા, (૪) ચાન, (૫) સી, (૬) નગર, (5) લોકપાલ, (૮) દેવાધિપતિ, (૯) ઈન્દ્રિય (૧૦) પર્ષદ
• વિવેચન-૧૫૧ -
અમરેન્દ્રની વિકુવાશક્તિ કેવી છે ? ઇત્યાદિ પ્રશ્નના નિર્વચન માટે પહેલો ઉદ્દેશો. ચમરોત્પાત નામે બીજો, કાયિકી આદિ ક્રિયાને જણાવવા ત્રીજો, દેવે વિદુર્વેલ યાનને સાધુ જાણે ? તે અર્થના નિર્ણય માટે ચોથો, સાધુ બાહા પુદ્ગલોને લઈને સ્ત્રી આદિના રૂપો વિક્ર્વી શકે ? તે માટે પાંચમો. વારાણસીમાં સમુદ્ઘાત કરેલ સાધુ રાજગૃહના રૂપોને જાણે ? તે માટે છઠો. સોમાદિ ચાર લોકપાલને કહેનારો સાતમો, અસુરાદિના ઈન્દ્રોને જણાવતો આઠમો, ઈન્દ્રિયના વિષયોનો નવમો અને ચમરની પર્ષદાનો દશમો ઉદ્દેશો છે.
૬ શતક-૩, ઉદ્દેશો-૧ “ચમર વિદુર્વણા' છે
- X - X - X - X - x - • સૂત્ર-૧૫ર :
તે કાળે તે સમયે મોકા નામે નગરી હતી. [વર્ણન કે મૌકા નગરી બહાર ઈશાન કોણમાં નંદન નામે ચૈત્ય હતું [વર્ણન) તે કાળે તે સમયે સ્વામી સમોસયાં, પષદા નીકળી, પરદા પાછી ફરી. તે કાળે સમયે શ્રમણ ભગવંત મહાવીરના બીજ શિષ્ય ગૌતમ ગોત્રના અનિભૂતિ નામે અણગાર, સાત હાથ ઉંચા ચાવતું પર્યાપાસના કરતા આ પ્રમાણે બોલ્યા
ભગવાન ! આસુરેન્દ્ર અસુરરાજ ચમર કેવી મહાદ્ધિવાળો છે ? કેવી મહાતિવાળો છે ? કેવા મહા-બલવાળો છે? કેવા મહા યશવાળો છે ? કેવા મહા સૌમ્યવાળો છે ? કેવા પ્રભાવવાળો છે ? અને કેટલી વિકુવણા કરવા સમર્થ છે?
- ગૌતમ ! સુરેન્દ્ર અસુરરાજ ચમર મહાદ્ધિવાળો ચાવતુ મહા પ્રભાવવાળો છે. તે ત્યાં ૩૪ લાખ ભવનાવાસો ઉપર, ૬૪,ooo સામાનિક દેવો ઉપર, 33 સામાનિક દેવો ઉપર (સત્તા ભોગવતો) યાવતું વિહરે છે. આવી મહાકદ્ધિ યાવતું મહાપભાવવાળો છે. તેની વિકુવા શકિત પણ એટલી છે - જેમ કોઈ યુવાન પોતાના હાથ વડે યુવતીને પકડે અથવા જેમ ચક્રની ધરીમાં આરાઓ સંલગન હોય એ રીતે હે ગૌતમ! અસુરેન્દ્ર અસુરરાજ ચમર વૈક્રિય સમુઘાત