Agam Satik Part 09 Bhagavati Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 83

૨-/૧/૧૧૬,૧૧૭
૧૫૧ બંને હાથ જોડી, મસ્તકે અંજલિ જોડી આમ બોલે છે -
અરહંત ભગવંતોને યાવતું સંપાદ્ધને નમસ્કાર થાઓ. અચળ સ્થાનને પામવાની ઈચ્છાવાળા શ્રમણ ભગવંત મહાવીરને નમસ્કાર થઓ, ત્યાં રહેલા ભગવંતને અહીં રહેલો હું વાંદુ છું, ત્યાં રહેલ ભગવંત મને જુઓ. એમ કરી વાંદી, નમીને આમ બોલ્ય
- પુર્વે પણ મેં શ્રમણ ભગવંત મહાવીરની પાસે સર્વે હિંસાના પચ્ચક્ખાણ માવજીવ માટે કઈ છે - યાવતુ - મિશ્રાદનિરચના પચ્ચખાણ કરાઈ છે. હાલ પણ હું ભગવંત પાસે સર્વ પ્રાણાતિપાત યાવત મિથ્યાદર્શન શલ્યનો નવજીવ માટે ત્યાગ કરું છું. તથા સર્વે અશપાનાદિ ચાર આહારના પણ વજીવ માટે પચ્ચક્ખાણ છું છું. વળી જ્યાં સુધી આ શરીર ઈષ્ટ, કાંત, પિય ચાવતું સા છે તેને પણ મારા છેલ્લા શ્વાસોચ્છવાસે વોસિરાવું છું. એમ કરી સંલેખના, yષણા કરી, ભોજન-પાનનો ત્યાગ કર્યો, વૃક્ષની પેઠે સ્થિર થઈને કાળની કાંહ્મ ન કરવા વિચરે છે.
હવે તે કંદક અણગાર ભગવંત મહાવીરના તથારૂપ સ્થવિરોની પાસે સામાયિકાદિ અગિયાર અંગોને ભણીને પતિપૂર્ણ બાર વર્ષનો બ્રામણય કયયિ પાળીને માસિકી સંલેખનામાં આત્માને જોડીને ૬૦ ભકત અનશનને છેદીને, આલોચના-પ્રતિક્રમણ કરીને, સમાધિ પ્રાપ્ત થઈ, અનુક્રમે કાળધમને પામ્યા.
૧િ૧] ત્યારે તે સ્થવિર ભગવતો કંદક અણગારને કાળધર્મ પામેલા ગણીને પરિનિવણિ નિમિતે કાયોત્સર્ગ કર્યો, કરીને તેમના વસ્ત્ર, પpx ગ્રહણ કર્યા. વિપુલ પર્વત ઉપરથી ધીમે ધીમે ઉતર્યા. ઉતરીને જ્યાં શ્રમણ ભગવંત મહાવીર હતા, ત્યાં આવીને ભગવંતને વંદન, નમસ્કાર કરીને આ પ્રમાણે કહ્યું - એ પ્રમાણે આપ દેવાનુપિયનો શિષ્ય છંદક નામે અણાગાર, જે પ્રકૃતિથી - ભદ્રક, વિનીત, ઉપશાંત, પાતળા ક્રોધ માન માયા લોભવાળા, મૃદુ-માર્દવતા સંપન્ન, આલીન, ભદ્રક, વિનીત, આપ દેવાનુપિયની અનુજ્ઞા પામીને સ્વયમેવ પાંચ મહાવ્રત આરોપીને, શ્રમણ-શ્રમણીઓને ખમાવીને, અમારી સાથે વિપુલ પર્વત ચડ્યા ઇત્યાદિ • રાવત અનુક્રમે કાળધર્મ પામ્યા. આ તેમના વાપાત્રો છે..
ભગવન! એમ કહી ગૌતમ સ્વામીએ ભગવત મહાવીરને વંદન, નમસ્કાર કયાં કરીને આમ કહ્યું - આપ દેવાનુપિયનો શિષ્ય છંદક અણગાર મૃત્યુ અવસરે કાળ કરીને ક્યાં ગયો ? ક્યાં ઉત્પન્ન થયો? શ્રમણ ભગવંત મહાવીર ગૌતમદિને આમ કહ્યું - હે ગૌતમ! મારો શિષ્ય અંદક અણગાર, જે પ્રકૃતિભદ્રક હતો યાવતું મારી આજ્ઞાથી સ્વયમેવ પંચમહાવત ઉરીને ઇત્યાદિ પૂર્વવતુ જાણવું યાવતું આલોચના, પ્રતિક્રમણ કરીને, સમાધિ પ્રાપ્ત થઈ, મૃત્યુવેળા કાળ કરીને અમૃત કો દેવપણે ઉન્ન થયા. ત્યાં કેટલાક દેવોની રસાગરોપમ સ્થિતિ છે, ત્યાં કુંદક દેવની પણ રસાગરોપમ સ્થિતિ છે. - - ભગવન!
૧૫ર
ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ/૧ અંદક દેવ, તે દેવલોકથી આયુ-ભવ-સ્થિતિનો ક્ષય કરીને અનંતર અવીને
ક્યાં જશે ? ક્યાં ઉપજશે ? ગૌતમ ! મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં સિદ્ધ-બુદ્ધ-મુકdપરિનિવૃત્ત-દુ:ખાંતર થશે.
• વિવેચન-૧૧૬,૧૧૩ :
પૂર્વે કહ્યું તે સંગત છે કે અસંગત એમ પર્યાલોચે છે. પાદપોપગમન પૂર્વે લઘુશંકાદિની જરૂર રહે, માટે ઉચ્ચારભૂમિ પડિલેહણ કરવું નિરર્થક નથી. પઘાસને બેસેલ. માથા સાથે ન અડકેલ કે માથામાં આવર્તવાળું - તેને. સાઈઠ ટંક જમ્યા સિવાય-રોજ બે ટંકનો ત્યાગ ગણતા 30 દિવસે ૬૦ ટંક થાય. ગુરએ કહેલ જે અતિચાર, તેને ન કરનાર અથવા આલોચના દાનથી લોયિત, મિથ્યાદુકૃત દાનથી પ્રતિકાંત છે. પરિનિવણિ એટલે મરણ અથવા શરીરને પરઠdવું છે, તે હેતુથી. કઈ ગતિમાં ગયા ? કયા દેવલોકાદિમાં ઉત્પન્ન થયા ? આયુકર્મના દલિકો નિર્જરવાથી, દેવભવના કારણભૂત-ગત્યાદિ કર્મો નિર્જરવાથી, આયુકર્મની સ્થિતિના વેદનથી, ચ્યવીને. - X - X -
શતક-૨, ઉદ્દેશો-૧, ટીંકાસહિતનો અનુવાદ પૂર્ણ ] છે શતક-૨, ઉદ્દેશો-૨ “સમુદ્ધાત” @
– X - X - X - X - X – હવે બીજો ઉદ્દેશો આરંભે છે. તેના સંબંધ આ છે . પૂર્વે કહેલું કે કયા મરણે મરતા જીવનો સંસાર વધે ? મરણ બે ભેદે મારણાંતિક સમુઠ્ઠાતથી અને મારણાંતિક સમુઠ્ઠાત સિવાય. અહીં સમુઠ્ઠાતનું સ્વરૂપ કહીએ છીએ. આ સંબંધે આવેલ પહેલું સૂત્ર
• સૂત્ર-૧૧૮ :
ભગવન્! સમુદઘાતો કેટલા કહા ? ગૌતમ ! સtd. તે આ - વેદના સમુઘાતાદિ. અહીં છાપસ્થિક સમુદ્યાત સિવાયનું સમુદ્યાત પદ કહેવું. ચાવતું વૈમાનિક. કષાય સમુઠ્ઠાતનું અલબહુd. - - ભગવત્ / ભાવિતાત્મા શણગારને કેવલિસમુઘાત યાવતુ ભાવિકાળમાં શાશ્વત રહે છે ? : સમુઘાત પદ કહેવું.
• વિવેચન-૧૧૮ :
સમુઠ્ઠાત શું છે ? કમ્ - એકમેક થવું, જૂ - પ્રબળતાથી, ઘાત - હણવું. એકીભાવથી પ્રબળતાથી હનત. કોની સાથે એકીભાવ ? જેમ કોઈ જીવ વેદનાદિ સમુઘાતવાળો હોય, તો વેદનાદિ અનુભવ જ્ઞાનની સાથે એકીભાવ થાય છે. પ્રબળતાથી ઘાત કઈ રીતે ? જેથી વેદનાદિ સમુઘાત પરિણત, ઘણા વેદનિયાદિ કર્મપદેશોને જે કાળાંતરે વેદવા યોગ્ય છે, તેને ઉદીરણાકરણથી ખેંચી ઉદયમાં લાવીને આત્મ પ્રદેશોથી જુદા કરે છે. વેદનાદિ સમુદ્ધાત પ્રજ્ઞાપનામાં જોવા. તેમાં “છાડાસ્થિક સમુધ્ધાત કેટલા કહ્યા છે ?” ઇત્યાદિ સૂકો વર્જવા.
સમુદ્યાત પદ પ્રજ્ઞાપનામાં ૩૬મું છે. તે આ પ્રમાણે - ભગવ સમુધ્ધાતો