Book Title: Abhaykumar Mantrishwar Jivan Charitra Part 03
Author(s): Motichand Oghavji, Satyasundarvijay
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
View full book text
________________
લાગે છે કે શર એટલે તીરોએ ભરેલાં ભાથાને પોતાના અંગ પર બાંધી લેતા ધનુષ્યધારીઓને જોઈને સૂર્યદેવને શંકા થઈ કે રખેને એઓ મારાં પણ શર બાંધી લેશે એવું ચિંતવીને એણે પોતાનાં સહસ્રશર એ વખતે ઊડતી ધુળના સમૂહને વિષે ગોપવી દીધાં હશે.
આ પ્રમાણે માર્ગને વિષે વિષમ (વસ્તુઓ) ને સમકરતી અને સમવસ્તુઓને વિષમ કરતી નદી વહી આવતી હોય નહીં એમ ઉદાયન રાજાની સમસ્ત સેના પરમ ઉત્સાહપૂર્વક વહી આવતી હતીએવામાં એ રાગદ્વેષ મુક્ત માનવજાતિ મમત્વમાં આવી જાય છે. એમ નિર્જલ પ્રદેશમાં આવી પડી. તેથી જળના અભાવને લીધે વૈરિણી હોય નહીં એવી તૃષાથી પીડાતા સમસ્ત સૈનિકો પરાક્રમશાળી છતાં અત્યંત દુ:ખી થવા લાગ્યા. અને જળનું જ ધ્યાન ધરતાં કોઈ કોઈ સ્થળે અલ્પમાત્ર શમી આદિ વૃક્ષોની છાયા મળી એ છાયાને આશ્રયે પડ્યા.
તૃષાને લીધે અંધ જેવા બની ગયેલા કેટલાક તો અન્ય કંઈ ઉપાય ન જોઈને, સન્નિપાતથી પીડાતા હોય નહીં એમ જ્યાં ત્યાં આળોટવા લાગ્યા; અને એ તૃષા શમાવવાને વૃક્ષનાં પત્રો તથા આમળાંનાં ફળ કે અન્ય મળી આવી એવી હરકોઈ ઠંડી વસ્તુઓ મુખમાં નાખવા લાગ્યા. જળ નહીં મળવાથી દીન જેવા બની ગયેલા સકળ સૈન્ય જીવનની આશા પણ છોડી, કારણ કે જળ હોય તો જ જીવન છે. પણ એટલામાં તો રાજાએ, પ્રભાવતી જે અત્યારે દેવતા સ્વરૂપે સ્વર્ગમાં હતી એનું સ્મરણ કર્યું. કારણ કે પ્રાણ કંઠે આવ્યા હોય ત્યારે સંજીવની જ શોધવી પડે છે. એ દેવતા પણ સ્મરણમાત્રથી જ રાજાની સમક્ષ આવીને ઉપસ્થિત થયો; વશ કરેલું ચેટક-ભૂતપ્રેત જેમ સિદ્ધપુરુષની સમક્ષ આવી ખડું થાય છે એમ આવીને દેવતાએ તત્ક્ષણ ત્રણ મોટાં પુષ્કર જળથી ભરી દીધાં અને સાથે ત્રિભુવનને કીર્તિથી ભરી દીધું. વાવો ભરાઈ ગઈ એટલે સૈનિકો તૃપ્તિપૂર્ણ જળપાન કરીને સુખી થયા. કહ્યું છે કે જેમ પ્રાણીના દુર્ભાગ્યની સીમા નથી તેમ એના ભાગ્યની પણ સીમા નથી.
આ પ્રમાણે દેવતાએ રાજાને વિપત્તિથી પાર ઉતાર્યો અથવા તો એનો ભવિષ્યમાં ભાવ-આપત્તિથી પણ વિસ્તાર કરનાર એજ છે. આમ એનું
અભયકુમાર મંત્રીશ્વરનું જીવનચરિત્ર (ભાગ-૩)
૭૦
