Book Title: Shrutsagar 2019 12 Volume 06 Issue 07
Author(s): Hiren K Doshi
Publisher: Acharya Kailassagarsuri Gyanmandir Koba
Catalog link: https://jainqq.org/explore/525353/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ISSN 2454-3705 tasAgara zrUtasAgara SHRUTSAGAR (MONTHLY) December-2019, Volume : 06, Issue : 07, Annual Subscription Rs. 150/- Price Per copy Rs. 15/ EDITOR : Hiren Kishorbhai Doshi BOOK-POST / PRINTED MATTER phakAraNenisuvhANa ilizvasanAtanamAminiel mAsAmiyamokSagasAraGagavaDoyakaraDanaDiyAsaravIratiSThayANavebiya yukavyatarA saDAGagatAyakaDIvalayasAga khunazatararazatasavavisAmayAnuyadakSAnIviyagurAradizADaminnanadhimanahara hiMdhAricasamajhakImavatantravivAravathasahArAnaDagamazcamahavAya UnavatahatayanitA hilanAzakavanalaciyamAzAnanaratikRyaNagaha gahAzAvayahanetiyaNanAhacahAvayaNanavatanamayadarakANiyusazvavitAgatapataharajatathApAlAmADIvAlavAyunayAvAsavasenA ranikAraNAsAvAbaMdhamurako'navataMtrAnAthavAjizmiyasamAvadasavayasabAthAlImAjhyAsobatahabAthAttIsAsannAvabArasAtayA vicanavaNyakamamAtathA vAtAsAyaniMdiyapuDhabIpacarathAyarasudhmadAttayaNadhirAlidivAsatiyArvidizamagAnayapakAnAyakatrakA mimayacadamavihasanapaUnnAcavayavaccahitiiyakarati apanAnAjAyamAyAmAgAsatiyAzivazatiavagAhasvakSAdasayarAma vayatayAeniyamAdikAstasamayayugAnavanavhAracadhamAda) aghAsayavimAe'bhavadasAmayalagaDAvanivasaramAyavhilanamAyA, vayaNIyamaNadurAvAgAyaDAyagidiyAdavadugasA rasuvhayuddhoyanAliyae haMgapasAdhA'tithegovaMgakamAmAyavazAyama laDabannAzyavRdhanaMga vakAlimadavaramadhayANAza matahasavAzAtasabAtharapakAsasudasuravagaDamanimmANApayadhiratiNa listharAikoparayAyacAmayasaravaratikthimuhazyabAyAna daDAyadesampanAhazatarAthanavapaNattathAnIyAgoyasAyamichayAvara dasavistathAmAlakamAyaThahAmanachApnurisAitivayAkaravarAjagaduvicarakarAvavaDAzayAzyAnArayatiyatividudhavadhAyacaMcavannA yasudAmAyagAsevAraNapaTamaparivaGiyadasavhApAvayAsIlayapayaDiNamAsa pikadiyAchasukSayapasidibaMdhayamiDIvihiMvihiyA / / / dhyAnAidiyapavayavyAvikamAthAmahayapecamovayakAyAtinidhipaNDogayudhavIsakiriyAvadadiyazbIyAlIsayAlayAladAyamA jhAzavaseDogapahilIkAjhyaahigavigAthAdhAvasithAtahaparitAbaNIyAyANibahAArezAyarigavhiyAtanhamArapavanniyanavamI milAdasA gavaviyadazamIaviralatA dihiyapuhiyakilipADuciyAtahasAmatAvaNiyamamukhiyAnasazcidhasaDogasAhaliyatahathANavazIyA ahArasamIvivAraNIyAtahAvavAzAlAgAvIsamiyAgAvakaravApachiyaNacasiyAmasavAgatahabiyAhapikApaciyadevadosampadhiyA'riyAvA AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamandira meM saMgrahita navatattvavicAragarbhita mahAvIrajina stavana kI 16vIM sadI kI eka hastaprata kA citra AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira For Private and Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samrAT samprati saMgrahAlaya ke nUtanabhavananirmANa hetu bhUmipUjana prasaMga se pUrva ___ zrI mahAvIrAlaya meM Ayojita snAtrapUjA kA dRzya For Private and Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 SHRUTSAGAR RNI : GUJMUL/2014/66126 December-2019 ISSN 2454-3705 AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kA mukhapatra) zrutasAgara mRtasAgara SHRUTSAGAR (Monthly) varSa-6, aMka-7, kula aMka-67, disambara-2019 ___Year-6, Issue-7, Total Issue-67, December-2019 vArSika sadasyatA zulka - ru. 150/- * Yearly Subscription - Rs.150/aMka zulka - ru. 15/- * Price per copy Rs. 15/ AzIrvAda rASTrasaMta pa. pU. AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. * saMpAdaka * * saha saMpAdaka * * saMpAdana sahayogI * hirena kizorabhAI dozI rAmaprakAza jhA rAhula Ara. trivedI evaM jJAnamaMdira parivAra 15 disambara, 2019, vi. saM. 2076, mArgazIrSa kRSNa pakSa-4 va ArAdhana zrA kanna. tavIra jI zrI mahAlA 5 amRtaM tU padhA AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira (jaina va prAcyavidyA zodha-saMsthAna evaM granthAlaya) zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kobA, gAMdhInagara-382007 phona naM. (079) 23276204, 205, 252 phaiksa : (079) 23276249, vaoNTsa-epa 7575001081 Website : www.kobatirth.org Email : gyanmandir@kobatirth.org For Private and Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 9 zrutasAgara disambara-2019 anukrama 1. saMpAdakIya rAmaprakAza jhA 2. guruvANI AcArya zrI buddhisAgarasUrijI 3. Awakening Acharya Padmasagarsuri 4. bhImavijaya paMnyAsajI guNavarNana chaMda gaNi suyazacaMdravijayajI 5. bhImavajiyagaNi rAsa kA sAra bhaMvaralAlajI nAhaTA 6. navatattvavicAragarbhita mahAvIrajina stavana sukumAra jagatApa 7. gujarAtI mATe devanAgarI lipi ke hindI mATe gujarAtI lipi hindavI 8. prAcIna pANDulipiyoM kI saMrakSaNa vidhi rAhula Ara. trivedI 9. pustaka samIkSA DaoN. hemantakumAra 10. samAcAra sAra cIMTI cAvala le calI adhabica milI dAla / kabIra dau dau nA vaNA ika rAkhi ika DAla // prata kra. 131328 bhAvArtha- saMta kabIradAsajI kahate haiM ki cIMTI cAvala lekara jA rahI thI aura bIca meM dAla mila gii| donoM ko uThAnA saMbhava nahIM bnaa| tAtparya yaha hai ki apanI kSamatA ke anusAra eka bAra meM eka hI kArya kareM, eka sAtha do kArya karane se donoM hI hAtha se nikala jaaeN| * prAptisthAna AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira tIna baMgalA, Tolakanagara, hoTala herITez2a kI galI meM DaoN. praNava nANAvaTI klInika ke pAsa, pAlaDI ahamadAbAda - 380007, phona naM. (079) 26582355 For Private and Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir December-2019 SHRUTSAGAR saMpAdakIya rAmaprakAza jhA zrutasAgara kA yaha nUtana aMka Apake karakamaloM meM samarpita karate hue hameM apAra prasannatA kA anubhava ho rahA hai| isameM vAcaka yoganiSTha AcArya buddhisAgarasUrIzvarajI kI amRtamayI vANI ke atirikta do aprakAzita kRtiyA~ tathA anya upayogI stambhoM kA bhI adhyayana kreNge| prastuta aMka meM sarvaprathama "guruvANI" zIrSaka ke antargata AtmA ke ananta vartula ke viSaya meM pUjya AcArya zrI buddhisAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke vicAra prastuta kie gae haiN| dvitIya lekha rASTrasaMta AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke pravacanoM kI pustaka Awakening' se saMkalita kiyA gayA hai, jisameM guru-ziSya sambandha tathA ziSya kI yogyatA ke Upara prakAza DAlA gayA hai| ___aprakAzita kRti prakAzana ke krama meM sarvaprathama pUjya gaNivarya zrI suyazacandravijayajI ma. sA. ke dvArA sampAdita "bhImavijayagaNi rAsa" kA prakAzana kiyA jA rahA hai| isa kRti ke kartA muni lAla ne zrI hIravijayasUri kI paramparA meM hue bhImavijayagaNi ke vyaktitva aura unake jIvana kI mukhya ghaTanAoM kA varNana kiyA hai| jaina satyaprakAza di.15-3-1948 ke aMka meM prakAzita zrI bhaMvaralAlajI nAhaTA ke dvArA likhita isa kRti ke sAra kA punaHprakAzana kiyA jA rahA hai| dvitIya kRti ke rUpa meM AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira ke paMDita zrI sukumAra jagatApa ke dvArA sampAdita apabhraMza bhASA meM racita kRti "navatattvavicAragarbhita mahAvIrajina stavana" meM upAdhyAya jayasAgarajI ne navatattva kI mahimA kA varNana karate hue zramaNa bhagavAna mahAvIra kI stavanA kI hai| ___ punaHprakAzana zreNI ke antargata buddhiprakAza, I.1934, pustaka-82, aMka-2 meM prakAzita "gujarAtI mATe devanAgarI lipi ke hiMdI mATe gujarAtI lipi" nAmaka lekha kA antima aMza prakAzita kiyA jA rahA hai, isa lekha meM gujarAtI bhASA ko devanAgarI lipi meM athavA hindI bhASA ko gujarAtI lipi meM likhe jAne kI upayogitA aura aucitya para prakAza DAlA gayA hai| gatAMka se jArI "pANDulipi saMrakSaNa vidhi" zIrSaka ke antargata jJAnamaMdira ke paM. zrI rAhalabhAI trivedI dvArA pANDulipiyoM ke surakSAtmaka saMrakSaNa ke antargata saMgrahaNa vyavasthA ke viSaya meM mahattvapUrNa jAnakArI prastuta kI gaI hai| pustaka samIkSA ke antargata zrI zAntisUri dvArA racita tathA AcArya zrI yogatilakasari ke dvArA sampAdita "jIvavicAra yAne jainazAsana- jIvavijJAna" pustaka kI samIkSA prastuta kI jA rahI hai| pUjya AcAryazrI ne jIvavicAra se sambandhita citramaya prakAzana ke dvArA bAlajIvoM ko jIvatattva ke viSaya meM sundara jAnakArI prastuta kI hai| hama yaha AzA karate haiM ki isa aMka meM saMkalita sAmagriyoM ke dvArA hamAre vAcaka avazya lAbhAnvita hoMge va apane mahattvapUrNa sujhAvoM se hameM avagata karAne kI kRpA kreNge| For Private and Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara disambara-2019 guruvANI ___ AcArya zrI buddhisAgarasUrijI jainadRSTie AtmAnuM ananta vartula manuSya jema jema jJAna saMprApta karato jAya che, tema tema te saMkucita vicAra ane AcAranA vartulane anukrame mahAn karato jAya ch| koi eka nayanI apekSAe vicAra karIe to manuSya potAnA vicAro ane AcArojevaDo cha / potAnA vicAro ane AcAranA vartulamAM pratyeka manuSya rahe che, ane tenAthI bhinna vicArAcAra vartulane tiraskAre che vA asatyAdi vaDe saMbodhe cha / manuSya jema jema AsapAsanAM vicAra ane AcAranAM vartulo dekhIne teone sApekSa jJAnanayadRSTie AtmAmAM samAvato samAvato AgaLa vadhe che, tema tema te brahmajJAna dRSTie mati, zruta, avadhi, manaHparyavajJAna, ane chevaTe kevalajJAnane prApta karIne lokAlokane potAnA kevalajJAnamA samAvIne sarvavyApaka vartulatvane prApta karI zake che / sArAMza ke-te kevalajJAnamAM lokAloka sarva jJeya padArthone potAnAmA samAvI zake che| mithyAtva-rAga-dveSAdino jema jema kSaya thato jAya che, tema tema AtmAmAM jJAnano AvirbhAva thato jAya che, rAgAdinA upazamAdibhAve jema jema jJAnavartula mahAn thatuM jAya che, tema tema te jJeyapadArthonI satyavicAraNAomA AgaLa vadhato jAya che, ane te pUrvanA dRDha thaela ghaNA kadAgrahothI mukta thato jAya che| AvI sthitimAM jJAnI AtmA anubhava karIne kathe che ke, pUrvanA karatAM haM vicAramA AgaLa vadhyo chN|aavii rIte jJAnarUpa vartulamA AgaLa vadhanAra AtmA anya aneka sApekSa nayavALA vicAromAM AgaLa vadhavAne adhikArI thato jAya che, ane te rAgAdinI upazamatA AdinI yogyatAe jJAnarUpa vartulamA AgaLa vadhato jAya che / AvI sthiti prApta karavAne mATe satsamAgama, sadgranthavAcana ane anubhavajJAna e traNa asarakAraka upAyo che / AtmA para mAyA, prakRti yAne karmAvaraNa hovAthI je je aMze rAgadveSAdi kSaye AtmajJAna vikasatuM jAya che, te te aMze jJAnarUpa vartulanI apekSAe AtmA paNa evaDo gaNAya che| ananta jIvo cha / sarva jIvone jJAnAvaraNIyAdi karmAvaraNo lAgelAM che / te je je aMze TaLe che te te aMze jJAnAdi vartulornu pRthutva sarva jIvomAM SaDguNa hAnivRddhirUpe pariNamatuM jAya che| sApekSa jJAna dRSTimAn jIva A pramANe avabodhIne te ananta jJAnarUpa vartulano prakAza karavA pravarte che| kramazaH dhArmika gadya saMgraha bhAga - 1, pRSTha - 680 For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR December-2019 Awakening Acharya Padmasagarsuri (from past issue...) The Gurudev or the preceptor teaches the secrets of the shastras only to humble and obedient and disciples. He does not teach arrogant disciples. The arrogant disciples think that they are great scholars. This self-complacency checks their progress. Those arrogant disciples do not like to learn and no teacher likes to teach them. ajJaH sukhamArAdhyaH sakhataramArAdhyate vishessjnyH| jJAnalavadarvidagdham brahmApi taM naraM na rnyjyti|| Ajnah sukhamaradhyah Sukhataramaradhyate visheshajnah. Jnanalavadurvidagdham Brahmapi tam naram na ranjayati . It is easy to teach an ignorant person. It is easier to teach one who knows much. But even Brahma cannot teach those who have only a little knowledge but who profess to be great scholars. There is proverb, "Empty vessels make the most sound". This idea has been well expressed by the composers of Suktis (epigrams). "376Ufault herifa: Il" Alpavidyo Mahagarvih It means that one who has little knowledge or one who does not have full knowledge is arrogant. Briefly, it can be said that, that man is a true Jain who has absolute devotion for the Lord; whose thinking is governed by Anekanta and whose actions are non-violent. The true Jain is one whose simple enjoyment is his own spiritual serenity, calm in its excess, with not a grief to cloud and not a ray of passion to oppress his peace, with no ambition to reproach his ascetic temper and no rapture to disturb his supreme, sublime, serene bliss; and peace that posset understanding. (continue...) For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara disambara-2019 lAla muni racita bhImavijaya paMnyAsajI guNavarNana chaMda gaNi suyazacaMdravijayajI prastuta kRti hiMdI bhASAnI chAMTavALI mArugurjara racanA ch| kRtino paricaya zrIbhaMvaralAlajI nAhaTAe prakAzita karyo hoI ame te aMge kazuM lakhyu nthii| vizeSe eTalaM jaNAvavAnuM ke prastuta kRtinuM saMpAdana kobA jJAnabhaMDAranI ekamAtra hastaprata kra. 67019nA AdhAre karAyuM che, jo ke kRtinuM Alekhana lahiyAnI asAvadhAnIne kAraNe keTaleka aMze azuddha thayu che je ame amArI samaja mujaba sudhAravA prayatna karyo che / khAsa to ahIM kRtino zabdakoza paNa mahatvano ch| amArI bhASAkIya maryAdAne kAraNe ame ghaNA zabdonA artho ApI zakyA nathI, vAcako te aMge amAruM dhyAna dore tevI AzA cha / anya prata upalabdha na hovAne lIdhe keTalAka pATho paNa spaSTa thaI zakyA nthii| kartA - kRtinA aMte kartAe potAno lAla muni' tarIke ullekha karyo che / te sivAya temanA guru vagerenI koI mAhitI prastuta kRtimAM upalabdha thatI nthii| bhImavijayajInI ziSyaparaMparAmAM thayela paM. gaMbhIravijayajI dvArA 19mI sadImAM lakhAyela prata kra. 6310 AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdiramA upalabdha cha / temAM ziSya-paraMparA A prAmANe che- zrI bhImavijayajInA ziSya muktivijaya, temanA ziSya paM. pramodavijaya, temanA ziSya paM. prasiddhavijaya, temanA ziSya pN.gNbhiirvijy| bhImavijayajIno kAladharma samaya kRtimA vi.saM. 1771no jovA maLe che| tethI kRti racanAno samaya te pachIno hoya te svAbhAvika che| on RSabhadevAya nm:|| sarasati mAtA vacana subha, dIjai ukati udaar| bhImavijai guNa varNavaM, ANI harakha apAra / // 1 // tapagacchanAyaka surataru, kriyAvaMta kirapAla' / hIravijaisUrIzvarU, bhaTTAraka-bhUpAla // 2 // tasu ziSya guNanidhi sobhatA, paatthkpdviidhaar| paMDitarAja pravINa ati, somavijai siradAra 1. vAcaka kI suvidhA hetu bhaMvaralAlajI nAhaTA kA lekha bhI hamane isa aMka meM pRSTha saMkhyA-19 para prakAzita kiyA hai- saMpAdaka. // 3 // For Private and Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir December-2019 // 4 // // 5 // // 6 // // 8 // // 9 // SHRUTSAGAR tAsu ziSya cAritravijaya, upAdhyAya gunnjaaNnn| vakhatAvara munivara hUA, sakala-kalA-suvihAMNa aMtevAsI jehano, dharmavijaya pu(pN)nyaas| dharmadhyAMna dhArI karI, lahyo svargapura vAsa tAsa pATa jaga dIpatA, punyavaMta parasiddha / bhImavijaya puM(paM)nyAsa prabhu, sakala guNAM kI siddha bhAgyavAMna gaMbhIra-udadhi, dayA-mayAbhaMDAra / maNidhArI moTo munI(ni), gautama ko avatAra // 7 // iNa kaliyugamAhe hu(hU)o, dharamadhuraMdhara dhiir| cAvo jasa cakkA cihuM, vaDavakhatI' vaDa vIra syAmavarana tana sohato, megha samovaDi(Da) ruup| kaMcana jala vUTho kahara , avanimAMhi anUpa khalakhaMDaNa maMDaNaridhU', jatI(ti) vaDo jAlimma / rora-vihaMDaNa sukhakaraNa, pAtisyAhAM mAlimma' bhIma parAkrama bhImaso, svAmi kAma smrth| dAMNa parAkrama karaNaso", ha(he)mu2 parAkrama hatha mana moTi moTo marada, hu(hU)o mahA balavAMna / lakSmI ko lAho lIyo, dIdha supAtrA dAMna bahu parivAri pUjato, siMghADo sukhdaay| mAhomAMhi milApa ghaNa, dina dina vadhe savAya // 13 // suguru bhIma khATyo sujasa, paragaTa para upagAra / kIdhA kAma bhalA bhalA, saphala kIyo avatAra ||chNd-bhujNgii|| kIyo ApaNo sapphalo avatAraM, bhalI bhAMti pAlI kriyAdikadhAraM / karI jAta(tra) zeja AbU maggasI3, vaDA dAMna dIdhA manAMsuM havvasI4 // 15 // // 10 // // 11 // // 12 // // 14 // For Private and Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 16 // // 19 // // 20 // zrutasAgara disambara-2019 phalodhI riSabha girinAra kerI, ghaNA bhAvasuM jAta(tra) kIdhI bhlerii| dayA dhAri(rI)nai uSadhadAMna dIjai, kadehI kiNinai mukhai nA na kIjai mahA mattavAlA anammI namAyA, gumAnI jiko 6 AMNi(NI) pAvai lgaayaa| tapaigaccha sAkhA vijaime ratannaM, muni bhImaso ko nahI suddha mannaM // 17 // pratApIka dekhI vaDo sAdha pUraM, rajAbaMdha" hUo vijairatnasUraM / samApI9 bhalA vaNya(?) Adeza sAdhe, likhI lekha mUkai paTA gAMma vAdhai // 18 // anaMtA jatI(ti) bhImajI pAsa Avai, paDUra vaDA gAma Adeza paavai|| isI veda gacchAM vijai bhIma opai, kahe jehanI kAra koi na laupai // 19 / / karAmAtadhArI kalaumAMhiM keho22, jatI(ti) jogadhArI di(dI)pai hIra jeho23 / bharyo punyabhaMDAra lIdhI bhalAi, kahai mAnavI dhanya thArI kamAi dharamI vaDo zIla-sannAhadhArI24, bhalI vAMNi mIThI vadai mukkha bhaarii| adhItaM25 ghaNA satra siddhAMta aMgaM, vaDA veda vyAkarNane kAvya caMgaM26 // 21 // mahAjAMNa jyotikkha vaidakamAMhe, kSamAvaMta vAcai vakhANaM uchaahai|| suNai desanA hoya rAjI sakoi27, rajAbaMdha hovaMta dIdAra joi jiso sesa kailAsa caMdaM ujAsaM, tiso u(U)jalo bhImaco jasa-vAsaM / jitai sUra tejaM marIcaM prakAsaM, titai pavana vAjaMta gAjai avAsaM21 titai jasa phAbai dharAmai tuhAro, vadai loka sAcA viruddhaMsa vaaro| karA-kamalA kamalA vAsa kIdho, mukhai sAradA Ayanai vAsa lIdho ridai kamalai vAsa chai bhagavAnaM, sahI bhIma pu(paM)nyAsa siddhaM samAnaM / cavai vAca tai sAca pAlai sucaMgaM, anopaM di(dI) gAtarUpai25 anaMgaM // 25 // tapai teja bhAlaM vizAlaM utaMgaM, manaMgola ukasato uttmNg| salUNA dalaM paMkajaM naiNa sohe, sikhA dIpa nAzA zivaM mana mohai // 26 // batIsI mukhai u(U)jalI jAMNi hi(hI)rA, jhigA jyotipaMkati(kti) chai daMta jIrA / ridA bIcamai svaccha zrIvaccha rAjai, vizeSe ghaNI suttharI chabi chAjai // 27 // ubhai gola kapola ArIsa opai, kadahI kiNIsuM prabhuji(jI) na kopai|| pralaMbaM bhujAdaMDa dIpai du-pAse, racyo aMgakartA samaM cosarAsai3 // 28 // // 22 // // 23 // // 24 // For Private and Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir December-2019 // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // SHRUTSAGAR dUhA - racyo aMga vidhinA sarasa, mopai kahyo na jAya / praha UThIne pekhatAM, pAtika dUra pulAya bahuta milApI5 guNa-sabala, aDavaDIyAM AdhAra / Asa dharI Avai jike, pAvai sukha apAra asana vasana suvacana adhika, saMtoSI je sainn| karuNAnidhi darasaNa kIyAM, nita sukha pAvai naiNa poravADavaMsai pragaTa, jasavaMta sAha sujANa / jasaraMgade-uraudadhimai, pragaTyo ratna pradhAna iNa kalijugamAhe hu(hU)o, naramukhi caDhatai nuur| koI na dIto(Tho?) keta meM, eo puruSa paDUra saMvata satarAseM varaseM, petIse (1735) parasiddha / hukama pAya zrIpUjya ko, kari(rI) dakSiNadisi siddha u(o)raMgAvAdai rahyo, comAso citta laay| zrAvaka sarva rAji(jI) hUA, AnaMda aMga na mAya asatakhAMna tiNa avasarai, pAtasyAhI dIvAMna / oraMgAvAdai hU(hU)to, saparivAra subhu(bha) thI(thAM)na ja(ju)laphakAra(khAMna?) aMgaja bhaNI, upano jora acaina / asatakhAMna da(di)lagIra hui, kahai isI para vaina ? koika syAMNo samajhaNo, jyotiSa vaidaka jaaNnn| lyAvo vegA saharamai, phiri kari(rI) khabara sujAMNa julaphakAM(khAM)na kI taba dadA(dhA?)52, le cAkara sukhpaal| AI cAli(lI) upAsire, kahane lagi(gI) savAla turata bulAe hetame, Apa nivAba hajUra / cAlo vega satAvasuM, bhImavijai guNabhUra kAtI sudi pUnimadine, jItavijai aru bhiim| jAya milai nivAbasuM, buddhibala vaDA hakIma // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // // 41 // For Private and Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 disambara-2019 // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // zrutasAgara asatakhAMna kahai iso, julaphakAra(khAMna?) AjAra 4 / dekhI nADi(DI) vicArirI)kai, karo koi upacAra taba manamAMhe soci(cI)kai, bhImavijaya mNgaay| janamapatrikA dekhI karI, kahai vacana sukhadAya do paharAM5 pIche turata, savA 6 utarasI taap| donyu bhelA besakai, khANA khAsyo Apa mAsa pAMca ko garbha chai, kahai isI pari vAca / khoje pUchyo jAyakai, sabahI jAMNyo sAca iso vacana suNI harSa ko, hUo nivAba khusyaal| bhImavijaya ko hetasuM, kara cyu(cuM)byo tatakAla kIdhI caracA jugatakara, hUo vaDo sabAba / je je uNa pUchyA save, te te dIyA javAba ||chNd-vRddhnaaraac|| javAba sAca bhAkhataM nivAba Ava raMjayaM, ju(jU)De e(a)nUpa rUpa bhUpa tihAM vicai lahI jayaM / anaMta mAna joga jAna dIdha heta jAMnike, jatI(ti) pravIna hai akIna lobhahIna jAMna(mAMni)ke vadhi(dhI) pratIta prIta citta savva hI janA vicai, miTI anIti Iti bhIti saMjatI(ti) rahyo hicai63 / guNai gahIra sUravIra kevIyAM aMgajaNo, ridhU-nariMda AsuriMda rAva rANa raMjaNo muniM(nIM)davRMda-maMDalI mahI vicAlamaMDaNo, Digai nahI aDola bola rAkhI duSTa dNddnno| khare subhAya5 Aya pAya lAgI prIta dekhae, lahaMta riddhi siddhi jeha gaivakI6 alekhae bhaNaMta loka vAha vAha dhanya dhanya bhImayaM, mahAsujasa khATaNo di(dI)pai samaMda sImayaM / // 48 // // 49 // // 50 // For Private and Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 13 December-2019 // 51 // // 52 // // 53 // rahaMta Asa gAMva gAMva megha jema mora e, karaMta cAha caMdajyu ghaNA bhavi cakora e jamAtidAra 8 saca(cca)dhAra pUjI jAta jacchayaM69, suNe subhAya zrAvakaM mile gara? sacchayaM / aneka nAri gAvatI samukhi cAli(lI) AvayaM, vaDApradhAna vAMNiyAna maMDi(DI) pUji(jI) pAvayaM guDai nisAMNa ghora jora megha jema gaja(jja)yaM, vaDAla bheri(rI) pheri(rI) pheri(rI) jhAMjha Dhola vaja(jja)yaM / vayaMDa yAja5 sAja vAja sAva(ca?)tA virAjayaM, chattIsa puNi dekhi vAva haMta vATa chAjayaM06 ghaNesu ghera UchalaMta ghAgharAM guDI ghaNI, vajaMta sakha.............cca gAvatA gunnii| bichAvaNA karaMta lAla khAravA pagAMtalai, pradhAna sIsa tANi pANi] pAMbhaDI82 paghe(?) pulai prabhAvanA karaMta ANi(NI) zrIphalA supAriyaM, buhArinI pidhaulikai 5 upAsiro savAriyaM 6 / jarI nilaka caMdravA" aneka bhAMti chAjae, jihAMpa siripUji Apa pATiyai birAjae sadA vakhAMNa zrAvakAMna joDi pANi sAMbhalai, bhavi anaMta sAMti kAMti dhrammadhyAMnasuM mile| mahI bhave jihAM jihAM huvai anaMta mAnitA, isi parai karai kharai subhAva loka AnitA dUhA - ANi(NI) bhAva mAMnai adhika, desa desa desot| darasaNa Avai dilasudhai, gura chattIse gota satarAsai saMvaccharai, chattIsai (1736) chtrpti| UpaDi Ayo dala sabala, ajamerai asa(sva?)pati // 54 // // 55 // // 56 // // 57|| // 58 // For Private and Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 60 // // 6 // // 62 // // 64|| zrutasAgara 14 disambara-2019 pAtisAha auraMga ko, kulakullI dIvAMna / sagalA umarAvAM sirai, gAjI asatakhAMna // 59 // cItI Ayo bhIma citta, kaThamaure 2 sudhi pAya / melI cAkara ApaNAM, lIdhA turata bulAya AMkhyAM dekhI AvatA, ANI mana ulhaas| Adara de hitasuM milyA, rAkhyA apaNe pAsa citta upagAra vicArIkai, kIyA ghaNAM kA kAma / AMTA3 kADhyA AgalA, di(dI)yA na lAgaNa dAMma bahuta prasaMsA bhIma kI, suNI vijaiprabhu(bha)su(sU)ra / jAMNI avasara jugatisuM, kAgala likhyo jarUra // 63 // upAsiro ajameragaDha, sahara meDate teh| sojhita jaitAraNi ubhai, jodhANAmai jeha etI Thora upAsirA, auru bIjA ThAhiM5 / hUA khAlasai6 baMdhamaiM, ajahU chUTA nAhiM teha chUTAvajyo tume, cUko matI ligAra / jagi hosI tumaco sujasa, jinasAsana jayakAra // 66 // saMgha meDatA ko kahai, kIjyo e zubha kaam| tuma parasAdai chUTasI, sakala dharama kA dhAma cupa dhArI cittamai catura, asatakhAMna pai100 jAya / araja karI dhramasAla kI, dyau mujha vegi chUTAya asatakhAMna kahi bAta saba, samajhAyo suratAMNa / choDyA sarava upAsarA, kari(rI) dIdho phuramAMNa // chaMda- motIdAma // didI)yo phuramANa karI cihuM desa, likhaMtaha DhIla na kI lvles| kaDhAya ja khera-vakhera kusaMga, battIsaha pU(pu)Ni hUau ucharaMga // 65 // // 67|| // 68 // // 69 // // 70 // For Private and Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 // 71 // // 72 / // 74 // // 76 // SHRUTSAGAR December-2019 jigAmiga jyoti jaya-jayakAra, udo02 jinadhramma taNo annpaar| cihuM disi mAnava hota acaMbha03, thayo jasu bola ru(rU)pyo jasa-thaMbha // 71 / / sugaMdhiya sukaDinai04 ghara(na)sAra, caDhAvaya devala devala cAra / japai prabhunAMma vaDo bhajanIka, jAgati jugati karai nirabhIka 05 dharai nisa dIha jinesara dhyAna, narAM dukhiyAM niti(ta) dIjaya(jai) daan| hiva manamAMhi vicAriya hAma06, dharA phiri(rI) kIjaya(jai) tIrathadhAma // 73 // kahai kavi rAMNapuro varakAMNa, juhAri arabuda goDiya jaann| pule07 pathi kIdha saMkhesara pAsa, kitA ima tIratha kIdha prakAsa calai hiva Aviya pAviya caina, akhI thiravAsa harIgaDha aina20 / mahAmuni bhImavijai catramAsa09, rahyA siradAra vaDA puni(na)rAsi(sa) // 75 / / dale liya dilla udAra sadIva, jaDe jana baMdi chu(chU)DAvaya jIva / muni laghu jANiya Ayu pramAMna, bhagautiyasUtra sUNyau zubhadhyAMna suNe vali rAyaNaseNi(NI) saMta, dharI mani uttarAdhyayana siddhaaN(ddh)t| dasavikAlika dhAriya dilla, igyAraha aMga sunaM(NaM)ta avalla va(vaM)cAviya11 AgamagraMtha viseSa, sakomala citta suNyA savizeSa / jatI(ti) saba graMtha suNAvata jAsa, tatakhiNa lacchi samApita12 tAsa // 78 // anopama hema caDhAviya ati, bhalI pari kIdhaha NyAnaha bhgti| dayA kari(rI) graMtha kitAIka dIdha, kitA vastra pAtra kitA puni(na) kIdha // 79 / / kavitta chppai| kIdha punya kirapAla punyabhaMDAra bhalI pari, bhare sabala bharapUra dhyAna jinarAja taNo dhari / saMbala 13 lIdho sAthi suraga-magga parabhava saMcai, pU(pu)havi dharamavyApAra vidhai kari(rI) kimahI na vNcai| pUMjI samAna pubhi(nni) pAchilo sahasaguNo kari(rI) sAmaTho1,, karatavya-joga kammAya15 kari(rI) kIyo agAU ekaTho dUhA- satarAse ikahatarai(1771), kisanagaDha comAsa / varaSA rita saba rita sirai, manuhara bhAdravamAsa // 77 // // 80 // // 8 // For Private and Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ___16 // 83 // // 84 // // 85 // // 86 // zrutasAgara disambara-2019 kari aNasaNa ArAdhanA, rAkA 16 tithi ravivAra / sikhasA khAsa vahI bhaNI, sIkhAmaNi de sAra / / 82 // AdhI rAtai dhyAMna dhari, bhAva ghaNai bhagavaMta / zukaladhyAMna zubha dhyAvatAM, devaloka pU(pu)hacaMta // chNd-trottk|| puhace paraloka saragapuraM, ghaNa devaha duMda(du)bhi-nadda197 ghuraM18 / dhari(rI) heta sahU praNamaMta dhurA, surapati save harakhaMta surA maNi mANikajoti vimAna varaM, upajaMta tihAM prabhu bhImaguraM / kara joDi(DI) sura niti(ta) gAna karai, baji tAla mRdaMga surai madhurai tatakAra ahonisi nAcatayaM 19, taba rAga chattIsaha bAjatayaM / lacchi deva taNI riddhi siddhi lahI, kiNahI prati teha na jAta kahI ajaraM amaraM pada pAya akhI120, suraloka rahai iNa bhAMti sukhii| parabhAta huvai mili loka pahU'21, suNi bAta sarAvaga22 Aya sahU tatakAla sutAra bulAya tadI, jaDi(DI) kATha sitAba 23 karAya jdii| sata rAkhaNa rAkhi(khI) maDhI124 viracI, paTa-chAMya(?) vimAna samAna racI // 88 // pahirIya paTaMbara aMbarayaM, paddharAya vicai gura sddhryN25| kalasaM dhari Upari kaMdha kare, uThi(ThI) lera 26 cale jala naiNa bhare // 89 / / ghaNa Dhola nisAMNa aneka dhurai, baradhU127 karanAla 28 kuhakka 29 krai| vici tAla kaMsAla13deg mRdaMga vajai, gaharI dhuni megha samAna va(ga)jai gaja cAlata suMDi ulAlatayaM31, bhUri mUM(mU)Thiya32 dAma uchAlatayaM33 / nRtakAliya134 gAvata gIta gunI, nara nArI khalakka 35 jahAMna536 dunI // 91 / / saba dekhata Ta(?)ta-mahocchavayaM37, dhani(na) bhImavijai sabahI cavayaM38 / pUra bAhira Aya utAri(rI) prithi939, raca caMdana-kATha cuNAi140 racI // 12 // dina jyAMma141 caDaMtaha dAga142 di(dI)yo, majalai143 puhacA parakAMma ki(kii)yo| kari(rI) loka sanAna pavitra bhae, apaNai apaNai saba geha gae // 93 // // 87|| // 90 // For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir December-2019 // 94|| // 95 // // 98 // SHRUTSAGAR tasu pATi mukati(kti)vijai pratapai, jagamAMhi ghaNo jasa loka jpai| siradAra sapUta suziSya vaDo, avanI vici koi nahI ivaDo guNajAMNa guNI saba tai sugaro, guradeva taNo bhagatA ajro| dina dvAdasa gAi duhAi salai 44, guru-phUla calAviya145 gaMga bhilai tasa Upari kIdha vaDI chatarI, citrakAra bhalI vidhisuM citrii| karavAya ci disi koTa kharo, vici rAkhi atItaha146 kIdha varo // 96 // vali kUpa aNAyara 47 vAvi karai, nara nAri jiMhA kiNa nIra bhrai| lagi bAga vaDo phu(phU)lavAdi(DI) phalI, maci48 hoi rahai jima kuMja-kalI // 97 / / nara chaila chabIla kItA nirakhai, hita dhArI hiyai sabahI hrkhai| ghanasAra ghase zubha loka ghaNA, pagalA caracai prabhu bhIma taNA kiNi pUrava pApa viseSa karI, upajyo aDi149 Aya karma arii| bharI kAMma(na?) bhakhAya50 nivAba bhaNI, kiNi doSiya51 phoja caDhAya ghaNI // 19 // kari(rI) baMdhaka sAlaha152 jori(ra) ki(kI)yo, lakhi(kha) mAla luNe53 cUNi954 lUTi(Ta) li(lii)yo| ajameragaDhe phU(phu)ni55 muktivijai, mili jAi nivAba javAba sajai // 100 // suNi(NI) vAta nivAbaha raMji bahU, divarAya di(dI)yo dhana mAla shuu| ulaTI kucha bheTi karI avaraM, puni muktivijai pragaTyo pravaraM kalasa- kavita // chaapai|| pravara punya paratApa sakala saMpatti pAI, vAlA hu(ha)au subola adhika nava niddhi siddhi aaii| puhakara cetana pe(pre?)ma siSya sAkhA ciraMjIvo, vijai sAkha madhi vimala di(dI)pai maadhv-kuldiivo| bhUpatI(ti) rAva mAMnai bhalA gacchanAyaka giNatI giNai, muni lAla kahai guru bhIma ko paNi rAkhyo mAMTipaNe // 102 // // iti zrIbhImavijai pu(paM)nyAsajI guNavarNaNa(na) chaMda saMpUrNam // saMvat 1847 kA miti prathama ASADha vadi 7 dine likhyataM AgarAmadhye // 10 // For Private and Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 18 disambara-2019 zabdakoSa 1. kRpALu, 2. bhAgyavALA, 3.prasiddha, 4.?, 5. bhAgyazALI, 6. varasyo, 7. kaharasUkI jamIna para (?), 8.caMdra, 9. daridratA, 10. jANavaM, 11. karNa jevo, 12. (parAkramamAM) hemu jevo (?), 13. makSI, 14. havAsI=guNacarcA, 15. aNanama, 16. je koi, 17. page, 18. khuza tharbu (?), 19. Ape, samarpita kare, 20. paravAno (?), 21. zAkha=Abaru, 22. kevo, 23. jevo, 24. zIlarUpI bakkhataravALo, 25. bhaNyA, 26. manohara, 27. sahu koI badhA, 28. zeSanAga (?), 29. kiraNa, 30. tyAM (?), 31. AvAsa-ghara, 32. zobhe, 33. viruddha arthAt jUThano tyAga kare che ?, 34. kara kamalamAM, 35. zarIrarUpe, 36. nayana AMkha, 37. dAMta, 38. hRdayanI, 39. svaccha, 40. banne, 41. arIso, 42. koInI sAthe, 43. cArebAjuthI (?), 44. mArAthI, 45. maLatAvaLo (?), 46. lathaDatAnA, 47. sayana-svajana, 48. naramukha-manuSyamAM mukhya (?), 49. khUba pracUra(?), 50. becenI, 51. vayaNa-vacana, 52. pIDA, 53. jhaDapathI utAvaLe, 54. jvara sahitano-tAvavALo, 55. prahara, 56.saMpUrNapaNe badho (?), 57. aMtaHpurano rakSaka, 58. satyAsatyanI tapAsa, mobho(?), 59. temaNe, 60. AnaMda pAmyo, 61. akiMcana, 62. dhAnyAdikane hAni pahoMcADanAra uMdarAdikano upadrava, 63. AnaMda?, 64. ?, 65. sohAya, zobhe, svabhAva?, 66.?, 67. khATaq-phAyado meLavavo, 68. jamAdAra?, 69. yathAzakti?, 70, gariSTha, 71. svecchAthI?, 72. hAthIno sAja, 73. ?, 74. eka prakAra- vAdya, 75. ?, 76. pATiyAM ke vAMsanu AcchAdana, 77. ?, 78. dhajA?, 79. pAtharapuM, 80. khAsa eka jAtanu kApaDa, 81. AkAzanI nIce, 82. vastra vizeSatuM nAma, 83. sopArI, 84. sApha karI, 85.?, 86. sajAvavo, 87. vastra vizeSa, 88. caMdaravA, 89. zrIpUjya, 90. hAtha, 91. gAma nAma, 92.?, 93. guMca, 94. jagyAe, 95. sthAne, 96. tAbe, 97. baMdhanathI, 98. Aje paNa, 99. cIvaTa, 100. pAse, 101. khera-vikhera- veraNa cheraNa ?, 102. ugyo, 103. Arcayacakita, 104. sukhaDa, 105. bIka vagarano, 106. himmata, 107. jAya, 108. kharekhara, 109. cAturmAsa, 110. bhagavatIsUtra, 111. vaMcAvI, 112. prApti(?), 113. bhAtu, 114. eka sAthe, 115. karma- kArya, 116. pUrNimA, 117. duMdubhIno nAda, 118. vAgavU, 119. nAcatA, 120. akhaMDa(?), 121. moTI saMkhyAmAM?, 122. zrAvaka, 123. eka vanaspatinuM lAkaDu, pAlakhI, sibikA(?), 124. citArUpI ghara, 125. salAmatI pUrvaka, 126. lahera(?), 127. raNaziguM, 128. topa, 129. "kuhu kuhu" avAja(?), 130. kAMsIjoDA prakAracaM eka vAdya, 131. ulALato, 132. muTThI, 133. uchALato, 134. nRtya samayanu?, 135. khalake-raNake, 136. duniyA, 137. mahotsava, 138. bole che, 139. pAlakhI?, 140. caNAvI, banAvI ?, 141. prahara(?), 142. agnidAha, 143, raste, 144. ?, 145. calAvI, 146.?, 147. aNI(?), 148. matta thAya, 149. naDe, 150. bole, 151. doSa mATe, 152. pIDA?, 153. core?, 154. vINI-vINI?, 155. pharI. For Private and Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR December-2019 19 bhImavijayagaNirAsa kAsAra zrIyuta bhaMvaralAlajI nAhaTA jaina aitihAsika rAsasAhitya atyanta vizAla hai aura Ae dina nitya naye-naye aitihAsika rAsa upalabdha hote haiN| kucha varSa pUrva unake prakAzana kA prayatna huA, para usakA yathocita Adara evaM pracAra na hone se vaha kArya Age nahIM bar3ha sakA / vAstava meM jaina samAja kI itihAsa kI ora bahuta hI kama abhiruci pratIta hotI hai| __ itihAsa kI upayogitA nirvivAda hai| hamArA jIvana, prAcIna saMskRti aura itihAsa se anumAnita hotA rahatA hai| prAcIna ke AdhAra se navInatA kI sRSTi hotI rahatI hai| prAcIna gaurava mAnava ko unnata banAne meM bahuta kucha preraNA detA hai| jaina samAja kI vartamAna sthiti bahuta hI socanIya hai, para vaha apane ujjvala atIta kA Aja bhI abhimAna kara sakatA hai| jaina muniyoM ne samaya-samaya para rAjyAdhikAriyoM se milakara una para prabhAva DAlakara jaina samAja evaM saMgha kI vipattiyoM ko dUra kiyA hai, unheM aneka prakAra kI savidhAe~ zAsakoM kI ora se milatI rahI haiN| 18vIM zadI ke tapAgacchIya yati bhImavijaya bhI eka prabhAvazAlI vyakti the, jinhoMne auraMgAbAda ke navAba asatakhAna ko jyotiSa-vaidyakAdi ke camatkAroM se prabhAvita kiyA thA, jisake phalasvarUpa aneka sthAnoM ke jaina upAzrayAdi janasaMpatti ko punaH jainasaMgha ko adhikRta karavAyA thaa| inake ziSya muktivijaya ne bhI navAba se isI prakAra ke kAma nikAle the| isa rAsa kI 3 pratiyA~ kalakattA ke svargIya bAbU pUraNacandrajI nAhara kI gulAbakumArI lAyabrerI meM saMgrahita hai, jisake AdhAra se rAsa kA saMkSipta sAra diyA jAtA hai / isakI racanA lAlacaMdragaNi ne 102 padyoM meM kI hai| rAsakA sAra tapAgacchanAyaka suprasiddha jainAcArya hIravijayasUrijI kI paramparA meM bhImavijayagaNi bar3e pratApI he| u0 somavijaya, u0 cAritravijaya, paM0 dharmavijaya ke ziSya paMnyAsa bhImavijaya the| Apa kriyAzIla, vidvAna aura prabhAvazAlI puruSa the| Apane zatuMjaya, giranAra, AbU, RSabhadeva, magasI, phalaudhI Adi pramukha tIrthoM kI yAtrA kI thii| Apa jyotiSa, vaidyakAdi meM niSNAta hone ke sAtha-sAtha ApakA zarIra kA gaThana baDA majabUta aura suMdara thA, Apake hRdaya para zrIvatsa cihna aMkita thaa| zrIpUjya zrI vijayaratnasUri ApakA baDA Adara karate aura yatiyoM ko cAturmAsa ke Adeza kA bhAra bhI unhoMne Apako sauMpa diyaa| For Private and Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara disambara-2019 bhImavijaya gaNi poravADa vaMzIya jasavaMtasAha kI bhAryA jasaraMgadevI ke putra the| Apane saM.1735meM zrIpUjyajI kI AjJA pAkara dakSiNa deza kI ora vihAra kiyaa| auraMgAbAda meM Apane cAturmAsa kiyA usa samaya vahA~ bAdazAha kI ora se dIvAna asatakhAna zAsaka thaa| eka bAra usakA putra julaphakAra bImAra ho gyaa| cintita hokara logoM ko kisI sayAne jyotiSa va Ayurvedavida paNDita ko lAne kI AjJA dii| zAhI puruSa sukhapAla upAzraya Aye aura guruzrI se navAba ke pAsa calane ko prArthanA kii| bhImavijaya aura jitavijaya donoM kArtika sudi 15ke dina navAba se mile| navAba asatakhAna ne kahA-julaphakAra ko nAr3I dekhakara upacAra kIjiye! bhImavijayajI ne usakI janmapatrikA maMgAkara dekhI aura madhura zabdoM meM kahane lage - Aja dopahara ke pazcAt jvara sApha ho jAyagA aura julaphakAra Apake sAtha baiTha kara khAnA khAegA evaM usakI strI ke 5 mAsa kA garbha hai| jaba navAva ne khoje ko bhejakara mAlUma kiyA to paMnyAsajI ke kathana para atyanta vizvAsa ho gyaa| aura unake hastakamala ko cUmakara bar3I dera taka vArtAlApa kiyA evaM navAba se unakI ghaniSThatA ho gaI, mAna mahattva baDhA aura logoM meM bar3I pratiSThA huii| saM. 1736meM bAdazAha auraMgajeba sadalabala ajamera para caDhakara AyA / bAdazAha kA dIvAna kulakulI aura umarAva zreSTha gAjI asatakhAna bhI sAtha thaa| asatakhAna ne bhImavijayajI gaNi ko yAda kiyA aura kaTamora se AdarapUrvaka zAhI puruSa bhejakara apane pAsa bulaayaa| pUrva upakAroM ko smaraNa kara inake kathana se bahutoM ke kAma niklvaaye| jaba zrIpUjya zrI vijayaprabhasUri ne bhImavijaya kI prazaMsA sunI to unhoMne avasara dekhakara bhImavijaya ko patra likhA ki ajamera, meDatA, sojata, jayatAraNa, jodhapura Adi sthAnoM ke upAzraya khAlase ho gaye the ve aba taka chUTe nahIM, ataH tuma avazya yaha puNya kArya kara suyaza ke bhAgI bano ! meDatA ke saMgha ne bhI yahI prArthanA kI taba bhImavijayagaNi asatakhAna ke pAsa gaye aura unase dharmazAlAdi ke viSaya meM vArtAlApa kiyaa| navAba sAhaba ne bAdazAha ko samajhA bujhAkara saba upAzraya mukta karavA ke pharamAnapatra jArI karavA diye, samasta saMgha meM harSa utsAha chA gyaa| bhImavijayagaNi ne rANapura, varakANA, AbU se gauDI, saMkhezvara pramukha tIrthoM kI yAtrA kI aura sthiravAsa karane ke lie kRSNagaDha Ae, isa cAturmAsa meM rAyapaseNI, uttarAdhyayana, dazavaikAlika, bhagavatI Adi AgamoM kA zravaNa kara yati logoM ko vastra pAtrAdi se saMtuSTa kiye| saM.1771 bhAdravA vadi 15 ravivAra ke dina ziSyoM ko hitazikSA dekara anazana ArAdhanApUrvaka arddharAtri ke samaya bhImavijayagaNi svargavAsI hue| bar3e hI utsava va samAroha ke sAtha sabane paMnyAsajI kI antyeSTi kriyA kii| 12 dina ho jAne para phUloM ko gaMgA meM pravAhita kara chatarI stUpa niveza banavAyA For Private and Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 21 SHRUTSAGAR December-2019 gayA evaM cAroM ora koTa banAkara bagIcA lagAyA gyaa| kUpa-vApI nirmita kara janatA ke jala bharane kI suvidhA prastuta kara dii| navAba ke kisI cugalakhora ne kAna bhara diye| usane caDhAI karake saba mAla lUTa liyA taba inake paTTadhara muktivijayagaNi ne navAba se milakara sanmAnapUrvaka sabako mukta karavA diye| pustaka samIkSA (anusaMdhAna pRSTha-33 se) jIva vicAra ke viSaya meM zrI yazovijaya saMskRta pAThazAlA mahesANA, padArtha prakAza jaise aneka prakAzana lambe samaya se upalabdha hai tathA lambe samaya se unakA hI pradhAnatA se abhyAsa kiyA jA rahA hai to prazna hai phira isa prakAzana kI AvazyakatA kyoM huI? to isakA uttara yaha hai ki pUrva ke sAre prakAzana apanI-apanI khAsIyata ke hisAba se Aja bhI utane hI upayogI haiN| isa prakAzana kI mukhya khAsIyata hai isakA citra pradhAna honaa| sau zabda jo kAma nahIM kara sakate haiM, vaha eka citra kara detA hai| isa saccAI ko dhyAna meM rakhate hue jIvavicAra kA sarvAMga saMpUrNa bodha ho isa hetu se yaha citra pradhAna saMkalana taiyAra kiyA gayA hai| isa prakAzana kI vizeSatA yaha hai ki isake pratyeka zabda, pratyeka gAthA ke sAtha hI pratyeka gAthA meM vidyamAna tattvoM kA sarala vivecana kiyA gayA hai, graMtha meM sthita sUcanAe~ lambe samaya taka mastiSka meM yAda rahe isa hetu se una sUcanAoM se saMbaMdhita citra taiyAra kie gae haiM tathA citra ke mAdhyama se jIvatattva kI vizeSatA ko samajhAyA gayA hai| jisase yaha prakAzana bAla jIvoM ke sAtha-sAtha jIvatattva ko samajhane kI jijJAsA rakhane vAloM ke lie bahuta upayogI ho gayA hai| isI vizeSatA ke kAraNa yaha prakAzana jIvavicAra saMbaMdhI anya prakAzanoM se vizeSa upayogI prakAzana ke rUpa meM sthApita ho gayA hai| pustaka kI chapAI bahuta suMdara DhaMga se kI gaI hai| AvaraNa bhI kRti ke anurUpa bahuta hI AkarSaka banAyA gayA hai| zrIsaMgha, vidvadvarga va jijJAsa isI prakAra ke aura bhI uttama prakAzanoM kI pratIkSA meM haiN| bhaviSya meM bhI jinazAsana kI unnati evaM upayogI granthoM ke prakAzana meM inakA anupama yogadAna prApta hotA rahegA, aisI prArthanA karate haiN| ina dinoM pUjyazrI evaM unakA ziSya parivAra sAhitya jagata ko nirantara aneka ucca darje ke susaMzodhita prakAzanoM ko jinazAsana ke caraNoM meM samarpita kara adhyetAoM evaM ArAdhakoM ke lie jJAnArAdhanA kA mArga prazasta kara rahe haiN|| AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kobA parivAra kA yaha saubhAgya hai ki pUjya AcArya zrI yogatilakasUrijI mahArAja sAhaba evaM nizrita abhyAsarata parivAra jJAnamaMdira meM saMkalita graMthoM kA sabase adhika upayoga karane vAloM meM se eka haiN| pUjyazrI ke isa kArya kI sAdara anumodanA ke sAtha koTizaH vaMdana / For Private and Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 22 disambara-2019 upAdhyAya jayasAgarajI kRta navatattvavicAragarbhita mahAvIrajina stavana sukumAra jagatApa jIvAi nava payatthe, jo jANai tassa hoi sammattaM / bhAveNa saddahato, ayANamANo vi sammattaM // 51 // (navatattva prakaraNa) mukti ke mArga meM samyaktva ke binA praveza kI prApti nahIM hotI hai| isalie samyaktva ko mukti kA dvAra bhI kahA jAtA haiN| vaha use prApta hotA hai jo jinezvara darzita navatattvoM ko jAnatA hai aura bhAva se mAnatA hai| vartamAna meM isa viSaya ke adhyayana hetu navatattva prakaraNa prasiddha hai| isI viSaya ko darzAne vAlI prAyaH apragaTa apabhraMza bhASA nibaddha kRti kA yahA~ prakAzana kiyA jA rahA hai| 9 tattvoM kI saMkSipta vyAkhyA 1. jIvatattva- jo prANa ko dhAraNa karatA hai vaha hai jIvatattva / isameM bhI dravyaprANa aura bhAvaprANa aise do prakAra ke prANa hote haiN| siddha jIva kevala bhAva prANa ko hI dhAraNa karate haiM, anyatra saMsArI jIva donoM prANoM ko dhAraNa karate haiN| 2. ajIvatattvajIvatattva se viparIta jo jar3a svabhAva vAlA hai, vaha hai ajIvatattva / 3. puNyatattvazubha evaM sat karmoM ke pariNAmasvarUpa jisake udaya se sukha kA anubhava hotA hai, vaha hai punnytttv| 4. pApatattva- azubha vA asat karmoM ke pariNAmasvarUpa jisake udaya se duHkha kA anubhava hotA hai, vaha hai paaptttv| 5. Azravatattva- mithyAtva Adi hetu se karmoM kA AtmA meM jo Agamana hotA hai, vaha hai Azravatattva / 6. saMvaratattva- Ane vAle karmoM ko rokanA hI saMvaratattva hai| 7. nirjarAtattva- Atmapradeza meM Aye hae karmoM kA zanaiH-zanaiH kSaya karanA yaha nirjarAtattva hai| 8. baMdhatattva- nae karma paramANuoM kA Atmapradeza ke sAtha kSIra-nIra ke bhA~ti mila jAnA hI baMdhatattva hai| 9. mokSatattvasarvathA karmoM kA kSaya honA hI mokSatattva hai| ___ navatattva kI mahimA ke sAtha isa kRti meM jaina dharma ke 24veM tIrthaMkara zramaNa bhagavAna mahAvIra kA stavana kiyA gayA hai, jisameM vaha navatattvoM kA saMkSepa meM bodha karAkara isa bhavasAgara se jIva kI mukti hetu jina paramAtmA se yAcanA karatA hai| For Private and Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 23 SHRUTSAGAR December-2019 pratilekhaka dvArA kSati se dubArA diye gae gAthAMka 12 ko hamane sudhArakara 13 kiyA hai| saMbhavita zuddhapATha ko hamane dubArA koSTaka meM rakhA hai| kaI sthAnoM para virAma cihnoM kI praviSTi ke sivAya hI bar3e-bar3e chaMda likhe gae haiM, jinheM chandAnurUpa karanA prAyaHkaThina thaa| kahIM-kahIM aspaSTa lekhana ke sAtha hI bhASA kI maryAdA Adi kAraNoM se bhI kaI sthAnoM para kSati raha gaI ho to vidvajjana sudhArakara par3heM yahI praarthnaa| kRti paricaya kRti kI bhASA apabhraMza hai| bhAsa va ghAta nAmaka chaMdoM meM racita isa kRti kA gAthA parimANa 25 hai| sarvotkRSTa puNya ke dhanI, jaga udyotakara, vAMchita vastu kI pUrti meM kalpavRkSa ke samAna va jinakA zAsana dustara bhavasAgara ko pAra karAne meM samartha hai, aise mahAvIra bhagavAna ko namaskAra karate hue kavi ne kRti kA prAraMbha kiyA hai| jinopadiSTa navatattvavANI ko kavi ne sudhArasa kI upamA dI hai, jo mithyAtvarUpI viSa kA pAna karane vAle ko acchI nahIM lagatI hai| navatattvajJAna ko kavi ne navanidhAna ke sAtha joDA hai aura kevalajJAnarUpI lakSmI va tInoM loka meM AnaMda dene vAlA kahA hai| kavi ne paramAtmA ke prati vinatI karate hue kahA hai ki- he tribhuvana nAtha ! Apake dvArA upadiSTa navatattva ko maiM saMkSepa meM kahanA cAhatA huuN| aisA kahakara vivecya viSaya ko Age bar3hAyA hai| jIvAjIvApunnaM pAvAsavasaMvaranijjaraNA bhaavaa| baMdho mukkho ii navatattA nAyavvA nimmiya saMmattA // 6 // isa kRti kI gAthA kra.6 meM samyaktva ko dene vAle jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha evaM mokSa ina navatatvoM kA nAma nirdeza kiyA gayA hai| usake bAda pratyeka tattva ke sthUla va sUkSma bheda darzAye gae haiN| aMta meM phalazruti meM kavi ne darzAyA hai ki eyaha tattaha saddaNihu iNi micchanna(tta) vinnaas| lahai jIva samakitarayaNa aNuvama mahi nivAsa // 21 // yaha navatattva svIkArane yogya hai, isase mithyAtva kA nAza hotA hai, samakitaratna kI prApti hotI hai, zAzvata teja ullasita hotA hai, jJAnarUpI maNi ke dIpaka jisake prakAza meM jIva-ajIvAdi tattvoM kI jAnakArI prApta hotI hai, darzana-jJAna ke saMyoga se cAritra ke pariNAma hote haiM, jisake dvArA moha-lobha-mada-kAmAdi zatruoM ko jItA For Private and Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24 zrutasAgara disambara-2019 jA sakatA hai| isa jJAna-darzana-cAritrarUpa ratnatrayI ke dvArA samasta duHkhoM kA aMta kara akhaMDa sukha kI prApti hotI hai| kartA paricaya kRti kI aMtima gAthA meM kartA ke dvArA svayaM kA nimnalikhita rUpa se paricaya diyA gayA hai, vaha isa prakAra hai : siri vIra jiNavara ti 'jayasAyara' somasama suhkaarnno| maha disau nimmalavayaNirasa jagatAraNo // 25 // 'AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kobA' ke saMzodhakoM evaM paNDitoM ke dvArA prastuta kartA evaM vidvAnoM kI sUci meM kula 58 jayasAgarajI kA nAmollekha prApta hotA hai, kintu isa kRti kI prazasti meM kartA ke dvArA svayaM ke lie vizeSa rUpa se kucha bhI spaSTIkaraNa prApta nahIM hotA hai| kRti kI racanA zailI evaM bhASA vaiziSTya ke kAraNa jayasAgarajI anumAnataH vi.saM. 15vIM zatAbdI ke ho sakate haiN| anyatra kartA se saMbaMdhita kucha bhI vizeSa mAhitI upalabdha na hone ke kAraNa isakI siddhatA vartamAna samaya meM vidvajjanoM ke lie saMzodhana kA viSaya hai| hastaprata paricaya prastuta kRti kA saMpAdana AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kobA sthita jJAnabhaMDAra kI ekamAtra hastaprata kra.94607 ke AdhAra para kiyA gayA hai| isa prata meM kula patra saMkhyA 36 haiM, kiMtu upalabdha patra saMkhyA 32 haiM (patrAMka-22 aura 30 se 32 kula-4 patra anupalabdha haiM), sAtha hI 25 peTA-kRtiyoM se yukta isa hastaprata meM prastuta kRti 23ve anukrama para sthita patra kra.34A-35a para prApta hotI hai| peTAMka-prArUpa ke aMtargata isa kRti kA prata meM nAmakaraNa 'navatattvavicAramaya stotra' ke sAtha ullikhita hai| lipivinyAsa, lekhanakalA tathA kAgaja Adi ke AdhAra para anumAna lagAyA jA sakatA hai ki yaha hastaprata vi.saM. 16vIM zatAbdI meM likhI gaI honI cAhie, pratilekhaka evaM lekhanasthala anupalabdha hai| paMktiyoM kI saMkhyA 14-16 taka aura pratipaMkti akSaroM kI saMkhyA 52-58 taka prApta hotI haiM / jalArdratA ke kAraNa hastaprata meM kaI patroM ke akSara Amane-sAmane chapa gae haiM, kaI sthAnoM para syAhI phailI huI hai, jisase kahIM-kahIM akSara par3hane meM kaThinAIM hotI hai| kahIM-kahIM phaphUMdagrasta patra bhI prApta hote haiM aura mUSakabhakSita hone ke kAraNa kucha patroM kI For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 25 December-2019 kinArI khaMDita hai| kahIM-kahIM jIvAtakRta chidra yukta patra bhI prApta hote haiM sAtha hI prata ke aMtargata kRtiyoM kA mUla pATha bhI alpa mAtrA meM khaMDita hai| isa hastaprata kI vizeSatA yaha hai ki tADapatra ke paraMparAnusAra bIca meM vApI, vApI ke madhya va donoM pArzvarekhAoM ke bAhara caMdraka diye gae haiN| isa prata meM patrAMka do jagaha diye gae haiN| kone meM diye gae patrAMka 1 se prAraMbha hote haiM aura pArzvarekhA bAhara caMdraka ke bIca bar3e akSaroM meM 98 se patrAMka najara Ate haiN| saMbhava hai ki isa prata kA anya bhAga kahIM aura ho| isa hastaprata kA sandarbha 'AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kobA tIrtha' se prakAzita hastalikhita jaina sAhitya kailAsa zrutasAgara graMthasUcI' ke khaMDa -1.1.22, pR.kra.469 para prApta hotA hai| navatattvavicAragarbhita mahAvIrajina stavana ||saamiy sohagasAra jaga ujjoyakara / jau jiNesara vIra tihuyaNa vaMchiya ya kappatara // 1 // je jaganAyaka jIva bhavasAgara dUtasatararaI (dustara tri)| te sava vi sAsaNa tumha padahaNanI pari aNusarai tAM jiNa jaNa micchatta visa laharihiM thAriu bhamai jI navatatta vicAru vayaNa suhArasa na hugamai ahavA pahu navatatta navanihANa ji lhiN| kevala lacchi pasAi te nara tihuyaNi gahagahaiM // 3(4) // tau hauM tihuyaNanAha tumha vayaNa navatattamaya / vakkhANisu saMkhevi vayaNetara taha ..Nataya(sAsaNataya?) ||bhaas // jIvAjIvApunnaM pAvAsavasaMvaranijjaraNA bhaavaa| baMdho mukkho ii navatattA nAyavvA nimmiya saMmattA // 6 // caudasa caudasa bAyAlIsA chyA(byA)sII taha baayaaliisaa| sattAvannaM bArasabheyA cau nava pae kamaso neyA // 7 // // 2 // // 3 // For Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 26 disambara-2019 // 8 // // 9 // zrutasAgara // bhaas|| egidiya puDhavI pamuha bAyara suhuma du bheya pnn| vigaliMdiya saMniyara paMciMdiya saga te ya pjjttaa|| pajjatta kami ima caudasaviha satta pjjttaa| caupaMcacchahiM tiha akaraNi apajjattA dhammAdhammAgAsa tiya guNi gai tii avgaah| khaMdhAdesapaesa taya bheyA egiga maahi|| kAla samaya puggala cauha khaMdhAdesapaesa / parimANU ima caudasaha sayala ajIvanivesa pahilauM sAyAveyaNI ya maNaduga uccaagoy| jAi paNiMdiya deva duga sUsara suhagu joya // urAliya pamuhaMga paNaA iti aNgovNg| UsAsA ya va agurulahu bannA iya caubhaMga vajjarisahavarasaMghayaNa Aimataha sNtthaann| tasa bAyara pajjatta suha sukhagai jasa nimmANa // patteyaM thira titthirayara AijjaM prghaay| Auya sura nara tiriya suhai ya bAyAlaha jAya daMsaNa nANaha aMtarAya nava paNa bha(bhe?)yA niiyaagoy| asAya miccha thAvaradasa nineyA sA(so?)la kasAya // huhAsachakka purisA iti veyaa| kukhagai iga du ti caura karaNa cau jAI eyA nAraya tiya tiri du uvaghAya cauvannA asuhaa| saMghaH(gha)yaNA saMThANa paDhama parivajjiya dshaa|| pAvaha byAsI bheya eya jiNasAsaNi khiyaa| asuha paesihiM baMdha esi jIvehiM vihiyA // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // For Private and Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 27 December-2019 // ghAta // i(iM)diya paMca ya cyAri kasAyA, avvaya paMca maNo-vaya-kAyA, tinni vi ee jog| paMcavIsa kiriyA, taha kahiyai, bIyAlIsa ya bheyA lahIyaiM, ima Asava sNjog| pahilI kAiya ahigariNIyA, pAusiyA taha paritAvaNIyA, pANibahAH aarNbhaa| parigahiyA taha mAyAvattiya, navamI micchAdasaNavatiya, dasamI avirai laMbha // 14 // diTThiya puTThiya kiri pADucciyA, taha sAmaMtovaNiya samuvviyI, nesatthi ya sNjog| sAhatthiya taha ANavaNIyA, aTThArasamI veyAraNIyA, taha vevANA bhoga // vIsamiyA NavakaMkhA pavviya, pAusiyA samudANa tahavviya, he pijjappacciya hev| dosappacciya iriyAvahiyA, kiriyA eyA savvA kahiyA, paNavIsa ya saMkheva // 15 // ||bhaas // paMcaie samii tiya gutti dasahiM bheehiM sAhUNa dhmmbhaavnne| bArasa hu~ti paMcapayara cAritta samma bihuM kriie|| Aggala vIsa sayala parIsaha jaanniye| saMvarae sattaM pacAsa bheyahiM ema vakhANiyae aNasaNae UNayariya, vittisaMkhevaNa rshcaay| paMcamae kAyakilesa, saMlINaya tava bajjhajAya // taha suhaekuNa(?) pacchitta, veyAvaccaha kaauysgg| viNayahae karaNa sajjhAya, iya anbhiMtara tavaha magga // 17 // giNhaIe daliya je jIva kammajugga Nisuvviya pes| jaM ciyae hui avaThANa te siso kahiyai Thii nivesa // tattha jue mahura kaDuyAi asuha vA suha vA suharasa sonnubhaag| eya hae milaNi hoi cau patthau gaI saMThiI vibhAga // bhaas|| saMta payaTThAvaNa paDhama bIyau dvvpmaann| taiya khittu phusaNA turiya paMcamakAla sujANa // 19 // chaTThau aMtara sattama ya bhAgaTThama taha bhaav| navamau appabahutta ima mukkha na(ta)tta sabbhAva // 16 // // 18 // // 20 // For Private and Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir disambara-2019 // 21 // // 22 // // 23 // zrutasAgara 28 eyaha tattaha saddaNihu iNi micchanna(tta) vinnaas| lahai jIva samakitarayaNa aNuvama mahi nivAsa sAsaya teya samullasai tAyaNu naannmnnidiiv| jeha lagI jagi jANiyai bhAvA jIvaajIvA daMsaNanANaha jogi taha cArinna(ta)ha prinnaam| jeNa jiNijjai ari sayala mohalohamayakAmA sammaM iya rayaNattayaha bhattihiM lahiyai sukkh| jattha jIvagaya pAvamala bhuMjai sAsayasukkhA iya nANadaMsaNacaraNagaNagaNa rynndhaarnnrohnno| suraasurakiMnaranaramuNIsara maNavayaNa taNu mohsnno|| siri vIra jiNavara ti jayasAyara somasama suhkaarnno| maha disau nimmaMlavayaNi rasa jagatAraNo iti zrInavatattvavicAramayaM stotraM samAptam // // 24 // // 25 // (anusaMdhAna pRSTha saM. 30 se) gujarAtI lipinI sarvAMga suMdaratA e lekhakonI najara AgaLa che, eTale to A paripAka hAlanA samayamAM ati vhelo phaLe e paNa kudrtii| A viSayamAM mhArI chellI ane sauthI moTI abhilASA to evI ke A kudaratI samutkrAMti siddha thAva, ane "suM sAM pesA cAra" nI lipi "idhara udharakA soLaha AnA" nI lipi paNa banI rahe !* (buddhiprakAza, I.1934, pustaka-82, aMka-2 meM se sAbhAra) * gujarAtI lipimAMnA be traNa akSarane ThekANe devanAgarInA te akSara mAthAM vagara eTale boDA svIkAravAmAM Ave, to A baMne lipi eka bIjInI nikaTatara Ave, e vAta vicAraNIya che. paraMtu AmAM pahela koNe karavI vAru? devanAgarI lekhako "mAthAM" choDI de, devanAgarI pustako "mAthAM" vagara chapAtAM thAya, to pachI e lipimAM ApoApa je parivartano thavA pAmaze gujarAtI lipi upara paNa pUratI asara upajAvyA vagara nahIM rahe. noTaH- lekhaka ke pratyeka kathana se sampAdaka sahamata ho yaha Avazyaka nahIM hai| For Private and Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR December-2019 gujarAtI mATe devanAgarI lipike hindI mATe gujarAtI lipi? hindavI (gatAMkathI AgaLa..) ___ A ApakathanInI cAlatA viSayane vaLI vadhAre sparzatI vigata A, ke huM hindu chu olAde, paNa mhArAM dharma maMtavyo je hoya te keTalAM "hindu" haze keTalAM nahIM, te huM pote nathI jaannto| hindI-Urdu pradezavAsI "sanAtanI" hinduo mhane sAcA hindu lekhe nA paNa svIkArI zake / paraMtu huM hindavI (inDiyana Indian) to chu, hindavI dezabhakti mhArI paNa bhAvanA che, hindu ane muslima baMne mhArA bhAIo che, sagA bhAIo cha / sara saiyada Amada- peluM mahAvAkya, "hindu ane muslima hinda be AMkho cha," te mhane akSarazaH mAnya cha / vaLI A badhuM ahIM nagnarUpe jaNAvu chu, mhArI phokiyata lekhe muddala nahIM / Aje ApaNA hindamAM bhaNelAo chIe, temAMnA ghaNA ghaNA janme hindu isamonuM mAnasa "sanAtanI" nahIM, A prakAranuM che, e vastusthiti banatI spaSTatAthI darzAvI devAno ja hetu che ane hindavI bhaNelAomAMthI je moTI saMkhyA- mAnasa "sanAtanI" nathI "AryasamAjI" nathI ane Aq che, temanA vAcALa pratinidhi lekhe cokkhaM kahI devA icchu chu ke hindI-Urdu bhASAnA vizALa pradezamAM vasatI saMkara janatA sAthe aikya vadhAravAnA mArga eka nahIM, amane to be jaNAya che, ekabIjAne samAna ane samAntara / Urda lipinA pracArano Agraha ekalA muslima baMdhuoe zAne dharavo? ApaNe paNa kema ene mATe jeTalo devanAgarI lipinA pracAra mATe dharIe teTalo na dharavo? mAtra lipi phelAtAM te je bhASAnI te bhASAnA jJAnaphelAvamAM thoDo ja lAbha maLI zake, e to upara kahevAya gayu / paNa jeTalo devAnagarInA phelAvathI hindIbhASAnA phelAvamAM lAbha thavo saMbhavita teTalo urdu lipinA phelAvathI Urdu bhASAnA phelAvamAM paNa sNbhvit| aikyavRddhi jeTalI hindIjJAna phelAvA vaDe teTalI UrdujJAna phelAvA vaDe paNa ane hindI-Urdu bhASAzAstramA be bhASA gaNI zakAya eTalI bhinna che nhiiN| hindInA phelAva sAthe Urdunu jJAna phelAze / UrdunA phelAva sAthe hindIno paNa thvaano| devanAgarI lipi zIkhavAmAM hinduone shelI paDI jAya evaM paNa nthii| huM to urdulipi AkhI eka ja divasamAM zIkhyo hato, ane koIpaNa ekAgra abhyAsamAM TevAyelo jijJAsu bahu thoDA vakhatamAM zIkhI zake cha / For Private and Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 30 zrutasAgara disambara-2019 gujarAtanA muslimomAM kurAnezarIpha gujarAtI lipimAM chApeluM vaMcAya cha / baMgALamAM kurAnezarIpha baMgALI lipimAM chApelaM vaMcAya che / ghaNA saMskRta graMtho paNa tyAM baMgALI lipimA chapAtA ane chapAya che| A pravRttio rAjyanA Azraya vinA tema pracArakonA udyama vagara cAlI rahI che ane keLavaNI vadhatAM vAcakonI saMkhyA vaLI jijJAsAnA vadhArA sAthe vadhatI ja raheze / devanAgarI lipi mATe Agraha dharAvanArAonAM dhyAna A hakIkato tarapha paNa javAM joiie| saMskRta graMtho baMgALI-gujarAtI telugu Adine badale AkhA hindamAM takSazilAthI kolaMbo lagI devanAgarI lipimAM chapAya teja behatara, saMskRta lakhANa paNa devanAgarImA ja thAya te behatara, UrdUbhASAnA pradeza bhAra vasatA muslimomAM potAnA vatananI bhASA ane lipinA jJAnanI sAthe Urdu jJAna vadhe te behatara hindI devanAgarIno phelAva ane Urduno phelAva baMne sarakhA icchavA yogya, eke bIjA karatAM caDiyAto zAno? evAM evAM mhArAM to mata cha / mhArI mAtRbhASA ane lipinA pracAranI sAthe bIjI koI bhASA ke lipinA pracAra mATe Agraha rAkhavA mane koI dalIlamAM utAre, to huM A traNa cAra Agraha eka sAthe dharavAne kabUla thaI zakuM kharo, emAMthI koIpaNa eka vadhu mahatvano, vadhu vyavahAru ke vadhu vAjabI mhane to na laage| chellI vAta. devanAgarI lipimAMthI samutkrAMtine kudaratI krame gujarAtI lipi ghaDAI che| ane sAMbhaLu chu ke hindIbhASApremIomAM potAnI mAtRbhASA (hindI)ne mAthe pAghaDI vagaranI athavA lipi zabda nArIjAtino eTale bIjuM rUpaka vAparIe to, dakSiNI saubhAgyavatIonI jema khullAM mAthAMvALI devanAgarI lipi lakhavAnI cAla, sudhArA lekhe kiMvA sugamatAnI khAtara, zarU thaI cukI che / A cAla keTalI phelAze, keTalI jhaDape parIkSApatrakonA javAbo lakhatA vidyArthIo ja "boDiyA" devanAgarI lakhe che ke hindI vidvAno paNa kaoNlejomAM paDatI Adatane pachI vaLagI rahe che, e samajAvAne mATe to keTaloka samaya javo joiie| je lahiyAne mAthAM choDI devAnI Teva ekavAra paDI jAya, te evI tasdIne pAcho AvakAra de evo saMbhava to nthii| tathApi keTaloka samaya vIte te pachI ja kahI zakAya, ane A cAla jorathI ane tvarAthI phelAya che, ema dekhAya to? to bIjI vAra juvo pelAM joDakAM / lekhakano jamaNo hAtha pravAhitA sAdhe e ja kudrtii| e DAbI bAjunI AkRtio krame krame jamaNI bAjunI AkRtiomAM pariName e ja kudrtii| jaDa devanAgarI sthUla devanAgarI DabakAzAI devanAgarI sughaDa sajIvana maroDadAra gujarAtImAM paripAka pAme e ja kudrtii| (anusaMdhAna pRSTha saM.28 para) For Private and Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 3 December-2019 prAcIna pANDulipiyoM kI saMrakSaNa vidhi rAhula Ara. trivedI surakSAtmaka saMrakSaNa (Preventive conservation) surakSAtmaka saMrakSaNa prAthamika stara kA kArya hai, jo bahuta mahattvapUrNa hai| isake aMtargata nimnalikhita bAtoM ko dhyAna meM liyA jAtA hai| 1) saMgrahaNa vyavasthA(Storage Handling), 2) mekenikala kliniMga (Mechanical Cleaning) tathA 3) sUcikaraNa (Cataloguing) / 1) saMgrahaNa vyavasthA (Storage Handling) saMgrahaNa (Storage) ke 6 prakAra- prAcIna hastalikhita pANDulipiyoM ko surakSita sthAna meM rakhA jAtA hai| saMgrahaNa ke chaH prakAra batAe gae haiM, jo isa prakAra hai1) vikasita saJcaya Open storage, 2) saMkIrNa saJcaya Closed storage, 3) pratyakSa saJcaya Visible storage, 4) sIdhA-lambarUpa zreNIbaddha saJcaya vertical ranck, 5) AlamArI cabinet 6) tathA susambaddha saJcaya Compact storage. inameM se Compact storage sabase acchA hai kyUMki kama jagaha meM adhika sAmagrI rakhI jA sakatI hai, isa vidhi kA upayoga vartamAna meM hamArI saMsthA meM kiyA jA rahA hai| Upara batAe gae ina kabAToM meM rakhane hetu vyavasthA kara rahe kAryakartAoM ko sAvadhAnI rakhanI paDatI hai| hastapratoM ko kabAToM meM suMdara rUpa se thappI banAkara, lakar3I ke bakse yA pothI meM bAMdhakara rakhanI caahie| ____ kavara ke 2 prakAra- kavara ke bhI do prakAra hote hai, 1) phlepa(Flap) kavara aura 2) raipa(Wrap) kavara / graMtha ke panne 1 se 30 taka ho to phlepa kavara karanA hotA hai| yadi graMtha ke panne 30-se 35 yA usase bhI adhika ho to use raipa kavara karanA caahie| phlepa kavara ke lie esiDa phrI pepara kA upayoga kiyA jAtA hai, pepara kI zITa meM hastaprata ko madhyabiMdu meM rakhakara usakI laMbAI va caur3AI kA mApa lekara cAroM konoM ko kATa diyA jAtA hai jisase vaha lambacaurasa kavara ho jAtA hai| raipa kavara ke lie pepara ko hastaprata kI laMbAI ke anusAra tIna gunA rakhakara kATA jAtA hai aura una graMtho ko pothI meM bAMdhA jAtA hai| pANDupilipiyoM ko pothI meM bAMdhane ke lie koTana yA rezama ke lAla yA pIle kapar3e kA upayoga kiyA jAtA hai| For Private and Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara disambara-2019 saMgrahaNa se sambandhita kucha sAvadhAniyA~ - 1. pANDulipiyoM ko rakho jAnevAlI AlamAriyoM meM dhUla-miTTI nahIM honI __ caahie| 2. sToreja kI jagaha para anAvazyaka cIjeM nahIM rakhanI caahie| 3. sTorejavAle sthAna kI nitya saphAI karanI caahie| 4. sToreja sthAna ke Asa-pAsa jUte-cappala pahane koI nahIM AnA caahie| 5. khAdya padArtha aura dhUmrapAna kA upayoga kabhI nahIM karanA caahie| 6. kIr3e-makor3e yA jIva-jantuoM kA praveza na ho evaM Aga lagane kA bhaya na rahe isa prakAra kA sthAna honA cAhie 7. hastapratoM ke kAgajoM ko uThAte samaya kharAba nirvahaNa(mis-handling) na ho usakA pUrA dhyAna rakhanA caahie| 8. hastapratoM ko uThAte samaya puTThA yA lakar3I ke paTTI se AdhAra dekara uThAnA caahie| jisase hastapratoM ke pannoM ko phaTane se bacAyA jA ske| 9. pANDulipiyoM ke Upara vajana vAlI bhArI vastu ko nahIM rakhanI caahie| 10. garamI yA varSA ke mausama meM pANDulipiyoM ko kisI prakAra kA nukasAna na ho, isa bAta kA dhyAna rakhanA caahie| 11. sToreja ke kSetra meM varSA ke mausama meM pAnI kI bUMde yA chIMTe nahIM AeM, isakA pUrA dhyAna rakhanA caahie| 12. sToreja kI jagaha ke Asa-pAsa pAnI kI pAIpa lAIna nahIM honI caahie| 13. sToreja meM rakhI huI pANDulipiyoM ke Upara kisI taraha ke jIva-jantuoM kA asara to nahIM huA hai, yaha 7 dinoM yA 15 dinoM meM niyamita rUpa se ceka karate rahanA caahie| sToreja kSetra kA tApamAna- sToreja ke sthAna kA tApamAna(Temperature) evaM namI(Humidity) anukUla honI caahie| pANDulipiyoM ke lie jo vAtAvaraNa sAnukula ho usakA dhyAna rakhanA caahie| Temprecara va namI ko nApane ke lie laksa mITara tathA hAigromITara (ArdratAmApaka yantra) kA upayoga kiyA jAtA hai| sToreja sthAna kA Temprecara-20-250C honA cAhie aura usa sthAna kI namI(Reletive humidity)-45-50% honI caahie| (kramazaH) For Private and Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 22 December-2019 kartA pustaka samIkSA DaoN. hemanta kumAra pustaka nAma - jIvavicAra yAne jainazAsana- jIva vijJAna - zrI zAntisUri saMpAdaka zrI yogatilakasUri ma. sA. prakAzaka - zAMtikanaka zramaNopAsaka TrasTa, surata prakAzana varSa - vi.saM. 2075 mUlya - 900/ 288 bhASA - prAkRta mUla, saMskRta chAyA evaM gujarAtI vivecana vizeSatA - citroM kI pradhAnatA se jIvavicAra prakaraNa kA vivecana jainadharma-darzana ko samajhane kA artha hai, jIva ke svarUpa ko samajha lenA, aura jIva ke svarUpa ko samajhane kA artha hai, paramAtmA ke rahasya ko samajha lenaa| jIva arthAt aatmaa| jIva yAnI cetana / jIvoM kA vicAra arthAt merA, ApakA aura sabhI jIvoM kA vicAra karanA / jIvoM ke sadguNa-durguNa ke saMbaMdha meM jAnakArI prApta krnii| jIvoM ke bheda-prabheda ko jaannaa| jIva vicAra prakaraNa koI kahAnI, upanyAsa yA ghaTanA pradhAna sAhitya nahIM hai, balki yaha tattvajJAna se saMbaMdhita eka mahattvapUrNa prakaraNa hai, jisameM jIvamAtra se saMbaMdhita vyApaka jAnakArI samAhita hai| mAtra 51 gAthAoM meM jIvatattva kA vyApaka paricaya samAhita hone se prastuta prakaraNa kA svAdhyAya pratyeka svAdhyAyI ke lie anivArya sA ho gayA hai| jabataka jIvatattva kI sUkSmatA ko hama nahIM samajheMge tabataka usake jIvana kI surakSA nahIM kara paaeNge| prAyaH anAvazyaka aura vyartha kI jIva hiMsA se hama svayaM ko dRSita kara baiThate haiN| isakA kAraNa hai, jIva ke prati ahiMsA dharma ke pAlana ke jJAna se hamArI anabhijJatA / yadi hama sabhI prakAra ke nigoda se lekara siddha paramAtmA taka ke jIva kI sthiti se avagata ho jAe~ to hama apane jIvana ko ahiMsAmaya banA sakate haiM, sAtha hI unake upakAroM kA smaraNa kara unake prati kRtajJa bhI ho sakate haiN| aba yahA~ prazna hai ki jainazAsana meM jIvavicAra kA varNana to zrI jIvAjIvAbhigamasUtra tathA zrI prajJApanAsUtra jaise Agama graMthoM meM vistAra se kiyA gayA hai, phira alaga se isa graMtha kI upayogitA kyA hai? yahA~ yaha ullekha karanA Avazyaka hai ki uparokta mahAna zAstroM kA adhyayana-vAMcana bAlajIvoM ke lie zakya nahIM hone ke kAraNa isa graMtha kI racanA kI AvazyakatA huii| (anusaMdhAna pRSTha-21para) For Private and Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara disambara-2019 samAcArasAra pUjya rASTrasaMta zrI kI pAvana nizrA meM kobA meM aMtarrASTrIya stara ke atyAdhunika saMgrahAlaya kA nirmANa kArya prAraMbha zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra meM AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira ke dvitIya tala para samrAT saMprati saMgrahAlaya vidyamAna hai| prativarSa jaina-jainetara, skUlakaoNleja evaM deza-videza ke hajAroM darzanArthI isa saMgrahAlaya kA avalokana karate haiN| sthAnAbhAva ke kAraNa yahA~ kula saMgraha meM se mAtra dasa pratizata sAmagrI hI pradarzita kI gaI hai| yahA~ saMkalita bhAratIya va jaina zilpa sthApatya kI kalAkRtiyoM ke vizAla saMgraha ko yogya rUpa se pradarzita karane hetu kAphI samaya se vicAra-vimarza cala rahA thaa| aMtataH vaha ghar3I A gaI aura jinAlaya va bhojanazAlA ke bIca khAlI par3I vizAla jagaha para bhavyAtibhavya saMgrahAlaya hetu bhavana kA nirmANakArya rASTrasaMta pa.pU. AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI pAvana nizrA va vAsanikSepa evaM maMgalavacanoM ke sAtha kArtika kRSNapakSa 8 budhavAra di. 20 navambara 2019 ko prAraMbha kara diyA gyaa| prastuta prasaMga para ANaMdajI kalyANajI peDhI va zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra ke TrasTIvarya zrI zrIpAlabhAI zAha, TrasTI zrI darzitabhAI zAha, TrasTI zrI DimpalabhAI mAraphatiyA, kArobArI zrI rajanIbhAI zAha Adi anya kaI mahAnubhAva upasthita the| prastuta prasaMga para mahAvIrAlaya meM prAtaH jJAnamaMdira ke paM. zrI gajendrabhAI zAha dvArA snAtrapUjA karavAI gaI, tatpazcAt snAtrajalAdi dvArA bhUmipUjana kiyA gayA aura khAtamUhurta ke sAtha kArya prAraMbha kara diyA gyaa| __isa kArya hetu anubhavI injInIyara, yogya salAhakAra va adhikArIgaNa tathA kArya ko aMjAma dene vAle zatAdhika karmacAriyoM kA dala kAma para lagAyA gayA hai| unake asthAyI AvAsa hetu karmacArI kaoNlonI kA bhI nirmANa kiyA gayA hai| teja gati se nirmANa kArya cala rahe haiN| AzA hai ki isa vizAlakAya saMgrahAlaya kA mUrtimaMta divyadarzana tIna varSa ke alpa samaya meM hI ho jaaegaa| For Private and Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pUjya AcAryadeva rASTrasanta zrI padmasAgarasUrIzvarajI mahArAjA kI nizrA meM Ayojita samrAT samprati saMgrahAlaya ke nUtanabhavananirmANa hetu bhUmipUjana kA dRzya 171 35 For Private and Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Registered Under RNI Registration No. GUJMUL/2014/66126 SHRUTSAGAR (MONTHLY). Published on 15th of every month and Permitted to Post at Gift City SO, and on 20th date of every month under Postal Regd. No. G-GNR-334 issued by SSP GNR valid up to 31/12/2021. samrAT saMprati saMgrahAlaya hetu prastAvita nUtana bhavana kA citra BOOK-POST / PRINTED MATTER prakAzakA zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kobA ji. gAMdhInagara 382007 phona naM. (079)23276204, 205, 252 pheksa (079)23276249 Website : www.kobatirth.org email: gyanmandir@kobatirth.org Printed and Published by : HIREN KISHORBHAI DOSHI, on behalf of SHRI MAHAVIR JAIN ARADHANAKENDRA, New Koba, Ta.&Dist. Gandhinagar, Pin-382007, Gujarat. And Printed at : NAVPRABHAT PRINTING PRESS, 9, Punaji Industrial Estate. Dhobighat, Dudheshwar, Ahmedabad-380004 and Published at : SHRI MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA, New Koba, Ta.& Dist. Gandhinagar, Pin-382007, Gujarat. Editor : HIREN KISHORBHAI DOSHI 36 For Private and Personal Use Only