Book Title: Shatrunjay Tirthni Mahatta
Author(s): Prabhudas Bechardas Parekh
Publisher: Prabhudas Bechardas Parekh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032382/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhyAtmika vikAsa sAdhavAmAM sahAyaka zatruMjaya tIrthano thanAro ad,. ....ane tIrthanI pavitradl qbADanAra aghatana paryaTana sthaLano thanAro udaya zatrujayA | tIrthanI mahattA lakhaE: pa. prabhAsa peyarachAsa pArekha Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatruMjaya mahotIrthanI mahattA tuM tribhuvana sukhakAra RSabhajina ! tuM tribhuvana sukhakAra. zatrujya giri zaNagAra RSabha jina! bhUSaNa bharata mojhAra RSabha jina! Adi puruSa bhagavAna. RSabha jina! 0 tuma caraNe pAvana karyuM re pUrva navANuM vAra. teNe tIratha samaratha thayuM re karavA jagata uddhAra. RSabha jina! 01 avara te giri parvata vaDA re, eha thayo girirAja siddha aneka IhAM thayA re, vaLI AvyA avara jinarAja. RSabha jina! 02 suMdaratA surasadanathI re adhika jihAM prAsAda. biMba aneke zobhato, re dIThe TaLe vikhavAda. RSabha jina! 03 bheTaNa kAje umaTayA re Ave savi bhavi loka kalimalatasa aTake nahIM, re jayuM sovana dhana roka. RSabha jina ! 04 jJAna vimala prabhu jasa zire, re tama vase bhava paravAha, karatala gata ziva-suMdarI re, maLe sahaja dharI ucchAha. RSabha jina! 05 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhyAtmika vikAsa sAdhavAmAM sahAyaka zatruMjaya tIrthano thanAra ad,. che. .....ane tIrthanI pavitratA DubADanAra adhatana paryaTana sthaLano thanAro, udaya A tIrthanI mahattA : lIkha5 pa. pravAsa peyaraAsa pArekha Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zatruMjaya mahAtIrthanI AzAtanAnI paraMparA ane bhAvi ciMtA = te prakAzaka = paM. prabhudAsa becaradAsa pArekha memoriyala phAunDezana e/198, jayAnivAsa, gujarAta sosAyaTI, sAyana, muMbaI - 400022. = che. prAptisthAna - viniyogaparivAra TrasTa vardhamAna parivAra bI-2/ 104, vaibhava, 6, dhana menyAna, jAMbalI galI, borIvalI (vesTa), | avaMtikAbAI gokhale sTrITa, muMbaI - 400 092. operA hAusa, phonaH 28991781 muMbaI - 400 004. pheksaH 28980749 phonaH 23887637 Email : info@viniyogparivar.org pheksaH 23895857 pahelI AvRtti: zrI mahAvIra saMvata 2495 saMvata 2025 sane 1968 trIjI AvRtti H saMvata 2064 sane 2008 cothI AvRtti saMvata 2065 sane 2009 mudraNa kharca rUpiyA 25/SONasvIkAra ka ( A pustikAne prastuta svarUpa ApavA Arthika | sahAya ApanAra zAsana premI 3 sva.hirena pArasabhAI mahetAnA Atma zreyArthe gAmaH puraNa (rAjasthAna) hAlaH borIvalI byng-gsng-b-sngs- Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA A tIrtha be prakAranA che. jaMgama tIrtha ane sthAva2 tIrtha. jaMgama tIrtha eTale caturvidha saMgha - jemAM sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikAno samAveza thAya che. tIrthanI sthApanA tIrthaMka2 bhagavaMto kare che, bhavya jIvone bhavasamudrathI pAra utAravA mATe, mokSarUpI kinAre pahoMcADavA mATe. A jaMgama tIrtha dvArA ja sthAva2 tIrthanI utpatti rakSA vyavasthA suyogya rIte karavAmAM Ave che. pratyeka dharmanA anuyAyio dvArA temanA sthAvara tIrtho sthapAyA che. tevI ja rIte jainadharmanA anuyAyio dvArA paNa evA aneka sthAvara tIrtho sthapAyA che. paNa emAM tIrthAdhirAja zatruMjaya tIrthanuM mAhAtmya ajoDa che. kAraNa A tIrtha prAyaH zAzvata che. codarAjalokamAM sahaja rIte ja e bhUmi sadAne mATe koI apUrva pavitratA dhAraNa karatI bhUmi che. jema koI divasa, coghaDiyuM paNa viziSTa hoya che, te pramANe A vizvanA vizALa kSetramAM svAbhAvika rIte ja A bhUmi evI che ke tenA jevI jagatamAM kudaratI rIte ja bIjI koI bhUmi nathI. mATe ja e tIrtha kahevAya che. e bhUmine koIe pavitra karI nathI, paraMtu e bhUminI kudaratI alaukika pavitratAne kAraNe tyAM AdinAtha bhagavAna 99 vAra padhAryA. tema ja anaMtA AtmAo tyAMthI mokSe gayA. jinamaMdiro thakI e bhUmi pavitra nathI, e bhUmi pavitra che tethI tyAM jinamaMdiro sthapAyA che. - AdhyAtmika vikAsamAM atyaMta sahAyaka evA A pavitra ane prabhAvaka tIrthanA bhautika vikAsa ka2vAnA bahAnA heThaLa tIrthanI pavitratA ane prabhAvakatAno vinAza karavAnI bhedI, gupta hilacAlo chellA pAMca-cha dAyakAothI zarU thaI gaI che. jenI cetavaNI AjathI 50 varSa pUrve pU. paMDitazrI prabhudAsa becaradAsa pArekhe samasta jainasaMghane ApI hatI. paraMtu paMDitajInI A cetavaNIne kAlpanika gaNI tenA tarapha durlakSa sevavAmAM AvyuM ane tenA mAThAM pariNAma Aje samasta jainasaMghanI naja2 samakSa tarI rahyA che. Aje jyAre pANIno relo paga nIce AvI gayo che tyAre paMDitajIe potAnI AgavI sUjha ane dIrghadarzitAthI karelI agamacetIonI kAMIka jhAMkhI prastuta pustakamAM karAvAI che. vartamAne A anumAno vAstavikatAnuM rUpa dhAraNa karI rahyA che tyAre sakala saMghane jAgRta karI tIrtharakSA karavAnI AvazyakatA jaNAI che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. paMDitajIe te samaye ghaTI rahelI keTalIka ghaTanAonuM nirIkSaNa karI te ghaTanAo banavAnuM kAraNa, tenI pAchaLa kono hAtha che, tema ja temano mULa Azaya zuM che te badhAno vigatavAra khulAso aneka lekho dvArA karyo che. temAMnA keTalAka lekhonuM, te saMbaMdhe keTalAka mahAnubhAvone lakhela patronuM ane tIrthanA mahAbhyane lagatA suMdara padonuM saMkalana A pustikAmAM karela che. rAjakIya, sAmAjika ane dhArmika dareka kSetromAM thaI rahelA parivartano pAchaLa rahelI bhayAnakatA ane AryasaMskRtine nAmazeSa karavAnI gupta yojanAno paMDitajIe ghaTasphoTa karyo che. evI aneka yojanAomAM eka evI yojanA che ke eka anya dharmI dharmasthAnane zrI girirAja karatAM paNa vadhAre mahattva apAvavA zrI girirAjanuM mahattva ochuM karAvavuM. A yojanA kAMI navI nathI paNa jUnI che, paraMtu te gupta rakhAyelI che. A yojanAnA bhAgarUpe arthAt zrI girirAjanuM dhArmika mahattva jAheramAM bhaviSyamAM ghaTADavA mATe tene kaLAnA dhAma, manoraMjanadhAma, manoharadazyanA sthAna, paryaTana dhAma, kArIgIrInA abhuta namUnA tarIke vikasAvavAnuM che. tema karIne tIrthanI yAtrAne badale pravAsanA hetuthI deza videzanA pravAsako tyAM Ave ane AkarSaNa vadhe. jema tenI kaLAkArIgIrInuM nimitta jora pakaDe ane dhArmika nimittanuM hetu gauNa banatuM jAya tema tema girirAjanI pavitratA khaMDita thatI jAya. dharmano nAza karavo hoya to dharmanA pratikono nAza karavo jarUrI che. bhAratanA prAcIna dharmo ane tenA aMga pratyaMga toDyA vagara A kArya azakya che. mATe dharma ane tenA pratIkonA vinAza mATe ghaNI gUDha yojanAo banAvAI rahI che. te mATenA prayAsonA zrIgaNeza 40 varSa pahelA girirAjano jirNoddhAra karavAnA bahAnA heThaLa thaI gayA che ane te mATe ApaNA ja saMghanA keTalAka suzrAvakono (temanI jANa bahAra) hAthA tarIke upayoga karAyo hato. te mATe paMDitajIe zrIyuta jIvatalAla pratApasIbhAI zAhane lakhelA patro ahIM rajU karAyA che. A patromAM paMDitajIe dhArmika sthAnono jIrNoddhAra karAvavA pAchaLano sarakArano hetu spaSTa karyo che. prathama pagathiyAmAM kaLA kArIgIrI-zilpa Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jALavavAno, bIjA pagathiyAmAM tenI jALavaNI karavAne bahAne kabajo ! levAno, trIjA pagathiyAmAM paryaTana sthaLa tarIke vikasAvavAno, cothA pagathiyAmAM AdhyAtmika vikAsamAM tenI prerakatA toDavAno che ane chevaTanA pagathiyAmAM tenI dharmanA tIrtha tarIkenI pratiSThA toDavAno che. khUba sAvadhAna manathI, koI jAtanA pUrvAgraha vinA, jAgatA manathI sudhabudhapUrvaka (UMgha ke svapnamAM nahIM) paMDitajI patra lakhe che ane patra lakhavAnA pavitra AzayanI paNa spaSTatA karI che. aneka purAvA-pramANa ghaTanAonA sUkSma abhyAsa, AgaLa pAchaLanA aitihAsika banAvonuM saMkalana-saMzodhana vagere uparathI dareka hakIkato jaNAvAI che. emane ema gapagoLA calAvavAmAM AvyA nathI, evuM paMDitajI dRDhatApUrvaka kahe che. dA.ta. zrI zatruMjaya tIrtharAja upara hoTala karavAnI sarakAranI taiyArI, yAtriko (pravAsIo?) ne uThavA besavAnI sagavaDa, pagathiyA tathA zrI zatruMjayanA AlabamanI gujarAtanA garvanara mAraphata popane apAyelI bheTa, UbhI thaI rahelI aneka adyatana dharmazALAo vagere vagere. A paNa mahAtIrtha ane tenA prabhAva uparanA gharamAMthI ja AkramaNo che. gUDha - gupta - avyakta - bhAva AkramaNa che. je vadhAre kAtila ane khataranAka hoya che. bAhya AzAtanA karatAM A mahAna AzAtanArUpa che. vartamAne to AmAMthI ghaNI bAbatone vAstavIkarUpa prApta thaI cUkyuM che. hajI navI ghaNI bAbato vartamAna gujarAta sarakAra dvArA karavAmAM AvI rahI che. jemAM mukhyatve zrI girirAjane paryaTana sthAna tarIke vikasAvI AMtararASTrIya pravAsana sthaLano darajjo ApavA (yAtrAdhAma?) tIrtharakSAnA bahAnA heThaLa AMtararASTrIya nANAkIya saMsthAo nANAkIya sahAya pUrI pADavA tatpara che. paNa A pAchaLa temanI melI mUrAda tIrtha para kabbo karI tene varlDa heriTejamAM sthAna ApavAnI che ane jenI pAsethI te tIrtha parano adhikAra chInavI levAnI che. ApaNe alaukika ane AdhyAtmika dRSTithI AvA mahAna tIrthane joIe chIe, jyAre teo potAnI laukika dRSTithI jue che; tema ja ApaNI ja prajAne paNa Adhunika zikSaNa dvArA te ja dRSTithI jotA kare che. A kArya eka Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTA AkramaNarUpa che. hAlamAM hAtha dharAyela vizvanI sAta navI ajAyabIomAM sthAna ApavAnI hilacAla, paryAvaraNanA bahAnA heThaLa jaLAzayo Adi UbhA karI macchImArInA hiMsaka udyogane vega Apavo, videzI pravAsIo mATe eroDrAma, resToranTa, ropavenI suvidhAo pUrI pADI aDhaLaka nANA raLavAno ane pavitra evA tIrthasthaLane paryaTana sthaLa, TrekIMga sthaLa banAvavAno milana hetu videzIyono jaNAya che. zatruMjaya parvata para sarakArano mAlikI adhikA2 che ane A. ka. peDhI mAtra (tyAM rahelA) jinamaMdirono vahIvaTa ja karI zake tevo sarakArano dAvo che. A yojanAnA bhAgarUpa jainonA ati pavitra, hRdayaprANasamA, dhabakatI nADasamA, AdhyAtmika vikAsamAM AMtyAtika sahAyaka evA mahAtIrtha zatruMjayano prabhAva kSINa karAvI, tenI mahattA mahAtIrtha tarIke na rahevA devAnAM gUDha cakro gatimAna thaI cUkelAM che. tenA badalAmAM ghaNI bAhya bhautika sagavaDo anukULatAo maLatI rahe che ane maLatI raheze temAM leza mAtra zaMkA nathI, paraMtu mahAtIrthanuM tIrthapaNuM kSINa karAtuM javAnuM che. briTizoe ghaDI rAkhelI ghaNI yojanAo haju emane ema paDI che. kramekrame paristhiti joIne amalamAM AvatI jAya che. koIpaNa prakAranA dekhItA rAjadvArI svArtha vinA amerikA paNa bhAratanA have pachInA kAryokramomAM ghaNo rasa dharAve che, chatAM teo kazI utAvaLa karatA nathI, e teonI khUbI che. durAgraha ke jaDatAthI kAma na levAya ane pUrvAparano vicAra karIne buddhipUrvaka kAma levAya to jarA paNa saMgharSa vinA bhAratamAM dhAryA kAma thaI zake tema hoya che. dharmane jarAka Thoka2 lAgI ke bhAratIyonAM mana kSubdha thavAnA ja. tene saMbhALIne cAlIe to koI nAma le tema nathI. A rIte kunehapUrvaka kuzaLatAthI teo ApaNA deza, dharma, saMghamAM potAnA paga prasarAvI rahyA che. dharma bhAvanAonI AMtarika ddaDhatA pahelAMnA lokonI tulanAmAM havenI prajAmAM apekSAe DhIlI thaI rahI che. AjanI bAhya pravRttio taraphanuM valaNa tenuM pramANa che. pratyeka dharmanA tyAgI ane javAbadA2 dharmaguru ane mukhya AgevAno paNa bAhya ADaMbarathI prabhAvita thaI te te prakAranA vAtAvaraNa tarapha DhaLI rahyA che. jenAthI dharmasthAnoM 52 eka yA bIjA rUpathI sarakArI aMkuzanI sthApanA bahu ja saraLa thaI paDe che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvanA sthAnika baLone toDavA teonA dhArmika sthAno 52 kabjo meLavI lAMbegALe potAnA dharmanA cokaThAmAM (carca saMsthAnA cokaThAmAM) teno potAnA dharmanA sthAno ta2Ike pheravIne upayoga karavAnI goThavaNo thaI rahI che. A rIte duniyAbharanI Arthika, sAmAjika, rAjakIya ane dhArmika tamAma bAbato u52 kabajo meLavavAno kAryakrama yuropa vigere sivAya duniyAbharamAM Aja sudhImAM pUro karavAmAM Avela che. have vikAsanA nAme dharamULathI parivartana karI nAkhavAnA kAryakramanA tabakkA zarU karAtA thAya che. Aje vikAsanuM - suvyavasthAnuM je pagaluM bharAI rahyuM che te aMtima pagaluM che ? eTalethI kAryakrama pUro thAya tema che ? nA, e to hajI nAnA nAnA pagathiyA che. dharma ane dharmasaMskRti haju thoDuM ghaNuM paNa prajAnuM rakSaNa karI rahela che, tethI prajAne dharma-rahita karavAnI prakriyAo prasaratI jAya che. tene nAzane pATe caDAvatAM pahelAM dharma ane saMskRtithI arakSita banAvI bhautika pragatine pATe caDhAvavAmAM Ave che. dharmanI, dhArmika pavitra sthAnonI, sAdhanonI rakSAmAM mAnanAra je jeno hoya, te A jAtanA uddezanA vikAsakAryone icche ? temAM sAtha Ape ? vAta sAMbhaLatA dhrujI uThe ke bIjuM kAMI thAya ? jainonA hRdayaprANasamA ane yugAntarathI cAlyA AvatA pavitra dharmasthAnane vilopana karavAnA prayAsone aMtima opa apAI rahyo che tyAre samasta jaina saMghe eka thaI tirthAdhirAja para AvatA AMtarika ane bAhya AkramaNone pArakhI teno virodha ka2vo ja rahyo. AdhunikatAnI mAyAjALamAM na phasAtA pavitra tIrthanI pAvanatAne akabaMdha rAkhavAno prayatna karavo ja joIe. - saMpAdaka * Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cetavaNI A vAta taddana sAcI mAnavAmAM jarA paNa zaMkA nathI, kema ke - prAzcAtya lokonI manodazA jagatamAM eka ja dharma ane eka ja raMganI mAnavajAti rAkhavAnI hoya ane tenA anusaMdhAnamAM - jagatamAM navasarjanane nAme parivartana karAvatA hoya ane tenA kAraNe zrI zatruMjya tIrtha upara AzAtanAnI paraMparA vadhArAtI hoya ane te rokavA mATe yogya samajUtI vagere prayatno karavAmAM na Ave to bhaviSyamAM raMgIna prajAone jagatamAM TakI rahevAnI muzkelI UbhI thAya, to AzAtanAnAM viSama pariNAma AvyAM gaNAya ja. te na Ave mATe zrI mahAtIrthanI AzAtanAothI rakSA karavAmAM upekSA na sevavI joIe. tamAma prakAranA yogya prayAso karI chUTavA joIe ke je mahAaniSTa pariNAmothI bacAvIne raMgIna prajAone jagatamAM dharmanI ArAdhanA mATe yogya rIte TakAvI rAkhe. ApaNA bhAIo to moTe bhAge bahAranI na samajAya tevI gUDha preraNAthI badhuM karatA hoya che. tethI teoe ane bahAravALAoe dhArmika pavitratAnuM UMcAmAM UMcuM mUlyAMkana karavuM joIe. tethI mahAtIrthanI lezamAtra AzAtanA na thAya, temAM pUrato sahakAra Apavo joIe. temAM avazya saunuM hita che. - lekhaka Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 29 30 37 anukramaNikA lekho. 1 | jaina zAsana upara agamya AkramaNonuM digdarzana zrI zatruMjya mahAtIrthanI bAbatamAM jANavA jevI bahu dUragAmI khAsa mULa vAta. | itihAsanI kAMIka jhAMkhI AdhyAtmika vikAsa sAdhavAmAM sahAyaka zatrujya tIrthano thanAro asta, ane tIrthanI pavitratA DUbADanAra adhatana paryaTana sthaLano thanAro udaya 5 | prAcIna smArakonA rakSaNanA nAme dharmasthAno upara sarakArI kabajo 6 | zrI zatruMjya zAzvatA mahAtIrtha upara hoTela karAya ? zrI girirAja upara caDavAnI spardhA na yojAyA 8 | bacavAno koI sAco upAya? ( patro zrIyuta jIvatalAla pratApasIbhAI zAhajoga, 10| zrIyuta jIvatalAla pratApasIbhAI zAha joga, |11| zrIyuta jIvatalAla pratApasIbhAI zAhajoga, 12| zatruMjI nadI para baMdha bAMdhavAnI sarakArI yojanAnA anusaMdhAnamAM vaDApradhAnane lakhAyela patra 13| bhAratanA pramukha zrImAna rAjendraprasAdajIne patra zatruMjayI nadInA kinArA uparanI caraNapAdukAnI rakSA- muMbaI rAjyanA mukhya pradhAna zrI cavhANane patra 43 54 58 60 68 81 85 97 98 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsana upara agamya AkramaNonuM digdarzana jaina dharmanI svataMtra zaktine khristI dharmapracArako mArmika rIte barAbara oLakhI gayA che. tethI bAdazAha akabaranI pAse kaDhAvelA "dIna-eilAhI'nA citramAM jaina dharmane sauthI paheluM sthAna apAvAyuM che. islAma karatAM paNa paheluM sthAna apAyuM che. te viSenuM lagabhaga tyAranuM citra jovAthI pUrI khAtarI thAya tema che (bhAratanA ghaDavaiyA pR. 81), paraMtu teo e paNa jANe che "ke jo jaina dharma jagatamAM TakI rahe to bIjA dharmone paNa ghaTatI rIte TakI rahevAmAM te mAnato hovAthI bIjAone paNa TakAvI rAkhe ne TakI rahe to jagatamAM bahumatanA AdhAra uparano vizvano eka dharma karavAno Adarza saphaLa karI zakAya ja nahIM. eTale tenuM vyaktitva ane astitva jagatamAMthI sarvathA dUra karavA sudhInA ThaMDAM ane racanAtmaka pagalAM pahelethI ja teo letA rahyA che. te samajavA jevI ane ghaNI gaMbhIra bAbata che. jaina dharmanA mULa pAyA - (1) jaina zAsana saMsthA (2) caturvidha zramaNa saMgha (3) pAMca AcAramaya sAmAyika dharma (4). dvAdazAMgI, tene anusaratA suvihita pUrvAcAryo viracita zAstro tathA (5) dhArmika saMpattio rUpa dravyo, kSetro, kALo ane bhAvo. e pAMca pAyAne rUpAMtaromAM pheravatA javAthI tathA bahAranI tenI bhavya pratiSThA che tathA tenA jIvanamAM AdhyAtmika vikAsanA ane cAra puruSArthanI saMskRtinAM jIvanadhoraNo UMDe sudhI phelAIne vaNAyelAM che. tethI tenA AgevAnonI pratibhA tathA pratiSThA jema bane tema ajoDa rahetI AvI che, kema ke bhAratanI prajAne tenuM mArgadarzana sAttvikapaNe maLatuM hatuM ane samagra prajA tenA vizvAsa upara nizcitapaNe vartI rahI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatI. tethI parasparano - bIjA dharmono paNa sahakAra raheto Avyo che. tene sthAne darekane potapotAnuM hita svataMtrapaNe vicAravA tarapha doravavA e aMdaroaMdara kusaMpa phelAvavAnI eka rItanI ajamAyaza banI rahI che. teno paNa eka itihAsa che. ahIM te ApavAthI laMbANa thatAM vigatavAra Apavo zakya nathI. chatAM UDatI najare khyAla ApI AgaLa vadhavuM jarUrI che. jethI hoTela karavAnI pravRttinuM mULa rahasya tathA bhAvi uddeza vagere samajavAmAM saraLatA rahe. bahArathI jaina dharmanA dharmaguru, mahAjano tathA sthAnika mahAjana saMsthAonA AgevAno tarIke jena gRhastho ThAmaThAma mArgadarzaka tarIkenuM kAma karatA hatA. ni:svArtha bhAve kAma karatA hatA. mahAsaMta mahAjanonA pratinidhi dharmaga2. mahAjano ane tenA pratinidhi sthAnika mahAjano, tenA AgevAno prAyaH teo hatA. saMskRtinA Adarzano vaidika ke jene game te dharma pALatA hoya, paraMtu potapotAnI javAbadArI barAbara upADatA hatA kema ke te vinA samagra deza ane prajAnA rakSaNa, pAlana, poSaNa vagere zakya nahotAM. svabaLathI badhuM karavAnuM hatuM ne dharmaguruonuM sarvatra vyApaka netApaNuM hatuM. brAhmaNo saMskRtinA, jJAna-vijJAnanA jANakAra vidvAno, saMzodhako, pracArako, prerako, rakSako vagere rUpe kAma ApatA hatA. uparAMta prajAjIvanamAM niyama pramANe vartAvanAra tarIke tathA saMskRtinA, vyavasthA taMtranA niHsvArthIpaNAthI ane siddhAMtaniSThAmAM aDIkhama makkamapaNe dareka bAbatomAM otaprota rahetA hatA. rAjAone paNa dharmaguru vagere mahAjana saMsthAnA niyaMtraNamAM rahevAnuM hatuM. mATe ja rAjya vyavasthAmAM purohitonuM sthAna rAjA karatAM paNa savizeSa hatuM ane dharmaguru mahAjanonA pratinidhi tarIke potAnI e pharaja bajAvavI paDatI hatI ane A rIte Arthika, sAmAjika, dharmapradhAna sAMskRtika saMcAlana mahAjanonA hAthamAM hatuM. dareke taMtro ane temanA niyAmako tathA AgevAnoe tenA niyaMtraNa pramANe rahevAnuM hatuM. rAjA mAtra rAjya taMtranA vaDA tarIke hatA, paNa dhArmika, Arthika, Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAjika vyavasthAmAM temanI daramiyAnagIrI nahotI, kema ke sAMskRtika vyavasthA ja te pramANe mahAvyavasthApakoe goThavelI cAlI AvatI hatI. tyAre mukhya mULa dharmanA eka bhAga rUpe khristI dharmanA vaDA dharmagurue potAnI mAlikI samagra vizva upara sthApI, tenI sAthe "vizvabharanuM dhArmika, Arthika, sAmAjika, rAjakIya jIvana potAnA adhikAra nIce, niyaMtraNa nIce. sattA nIcenA mAlikI nIce che' ema mAnIne taddanukuLa mahAparivartana karavAnuM-karAvavAnuM teoe hAtha dharyuM. te AdhAre kepavardIthI lagabhaga 270 ke 370 mAIla dUrathI pUrva taraphanA dariyA ane khaMDo porTugala mAraphata potAnA tAbAmAM goThavyA hatA. jemAM samagra eziyA, dariyA, TApuo, AphrikAno keTaloka bhAga vagere AvelA hatA. te sivAyanI duniyA spena nIce rAkhI. tene AdhAre akabara bAdazAha pAse dIna-e-ilAhIno paMtha paDadA pAchaLa rahI kaDhAvyo hato ane bIjA dharma pratye udAratA, sahiSNutA, bhAIcAro, sumeLapaNuM rAkhavAnI vAto calAvI hatI, kema ke potAnI pratye ane potAnA dharma pratye e pramANe bhAratanI prajA pAsethI paNa vartana rakhAvI pagapesAro karavAnuM lakSya hatuM. sAcI udAratAno Azaya nahoto. bhAratanI prajAnA jIvanamAM pravezavAno ane lokapriyatA meLavavAno hato. A rIte lokapriyatA meLavavA sAthe cAreya prakAranA jIvana kSetramAM daramiyAnagIrI karI zake tevI judI ja jAtanI potAnI sarvoparI rAjyasattAne vega apAvavA akabara bAdazAha pAse zrI jainAcAryone tIrthonA paTTA apAvyA, jIvadayAnAM pharamAno apAvyAM. musalamAna bAdazAha sIdhI rIte ema karI zake nahIM. (bhAratanI prajA navo dharma, dhaMdhAdArI vagere sahana karI laI zake nahIM. bIjI prajAnI dakhalagIrI potAnA dezamAM calAvI zake nahIM) tenA e lokone be phAyadA thayA, (1) lokapriyatA maLatI gaI ane (2) dharma upara paNa paTTA ApanAra rAjyanI sattA sthApita karAvavAnI taka sAdhI laI zakAI. (1) e rIte dharma upara sattA calAvavAnuM bIjAropaNa karavAnI taka maLI gaI. te vakhate prajAmAM vyavahArakuzaLa tarIkenuM netApaNuM Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharAvatA jeno jevA jeno vaza thayA, tene bIjA loko vaza rahe e svAbhAvika che. (2) dharmaguruomAM paNa pakSApakSI vadhArAtA gayA, eka udAramatavAdI pakSa Ubho karavAmAM Avyo, bIjo custa pakSa teno sAmano karato thayo, upAdhyAya zrI dharmasAgarajI ane muktisAgarajI vagere custa pakSanA hovAnuM jaNAI Ave che. te vakhatanA prasaMgo uparathI ema samajAya che. dharmaguruonI AMtarika bAbatomAM rAjyasattA haLavI daramiyAnagIrI karatI thaI, jethI jahAMgIra bAdazAhanA bolAvavAthI zAsananA ghuraMghara AcArya zrI vijayadevasUrijI mahArAjane tenI pAse javuM paDyuM hatuM. (4) dharmataMtra sIdhuM potAnA hAthamAM levA mATe muni varganA niyaMtraNa nIcethI dharmane khaseDavAnI yuktio goThavIne gRhasthone AgaLa paDatuM sthAna ApavAnI, dharmanAM kAma temanI mAraphata karI ApavAnI goThavaNo goThavI jethI jagatazeTha, amadAvAdanA nagarazeTha vagerene moTA AgevAna banAvI, temanI mAraphata dhArmika kAmo karI ApavAnI pravRtti zarU karI. ane chevaTe e gRhastho mAraphata saMvegI munione pakSakAra banAvIne jaina zAsananI cAreya taraphathI sArasaMbhALa tathA saMcAlana calAvI rahelA te vakhatanA yati munione tathA paraMparAnA mULabhUta zAsanapatine dhArmika vyavasthA taMtramAMthI khaseDI devAnI yojanAne vega ApavAmAM Avyo ane e rIte zrI gaNadhara bhagavaMtonIya pahelAMthI cAlyuM AvatuM eka AjJAtaMtra sadaMtara khaseDI levarAvAyuM. temAMthI peDhIo, jena eNsosiyezana opha inDiyA vagere saMsthAone sthAna apAvarAvI, tenI pAchaLa potAnA kAyadA pramANenuM saMcAlana, niyaMtraNa, bahumatanA baMdhAraNavALI kaoNnpharanso, yuvaka saMgho vagerene haLave hAthe navA kAyadAonA TekAthI thavA dIdhA. (6) Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte cAreya taraphathI AMtarika rIte chinnabhinna thavAnA pAyA ropAvatA rahyA. eTalethIya na aTakatAM AMtarika bAbatomAM pravezavA potAnA vyAvahArika zikSaNane Teko maLe tevI rItanAM dhArmika zikSaNo, parIkSAo vagere zarU karAvarAvyAM, uparAMta judI judI aneka saMsthAo sthapAvarAvI ke bhAratabharamAM jenI saMkhyA gaNavI ja bhAre paDe. (7) e rIte bahumatanA dhoraNane dAkhala karAvI zrI tIrthaMkaronI AjJApradhAna zAsana saMsthAnuM nAma paNa bhulAvI devaDAvavA sudhI pahoMcADI devAyuM hovAnuM jANI zakAya che. (8) bahumatanI saMkhyAbaMdha saMsthAo jainonI ane jaina dharmanI sevA ka2vAne bahAne UbhI karAvI che. zrI tIrthaMkara prabhunA sthApelA zrI saMghaneya e rIte chinnabhinna sthitimAM mukAvI dIdho. sthAnika saMgho navAM navAM baMdhAraNo karIne gurusaMgha tathA tIrthaMkara prabhunA zAsananAM baMdhAraNothI chUTA paDatA jaI, paraMparAnA zrI saMghathI judI rIte kAma karatA thAya che ne bahumatanA dhoraNanA svIkAra mAraphatathI sattA dvArA carca saMsthA sAthe joDAI jatA jAya che. A bahu ja gaMbhIra ane khUba bhaya bharelI bAbata tarIke banI rahela che. zrI tIrthaMka2 sAthenA saMbaMdha choDAvI te saMsthA sAtheno saMbaMdha joDavAmAM bahumata paddhati mAdhyamarUpa goThavAyelI che. (9) cAlyA AvatA dharmAcaraNanI rItathI aneka rIte pRthakkapaNuM vadhArAtuM gayuM. temAM paNa navAM sAdhanothI kRtrima vega umerAvavAthI bhaviSyamAM tenAthI taddana rahita thavApaNAnI sthiti taraphanuM valaNa vadhArAtuM gayuM tathA navI peDhIne bhaviSyamAM nizALomAM, nIti ane dharmanA jJAna ApavAne bahAne-yoga, jApa vageremAM rokI rAkhI krame krame dharmasthAnomAM AvavAnI jarUriyAta bhulAvI devA sudhI pahoMcADavAnI sthitinuM sarjana janmatuM jAya che, tenI bhUmikA taiyAra karAtI jAya che. 5 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) zAstro zodhavA ane tenI upara game te (vivecana) lakhavA vagerethI tenI AjJAonI ane maryAdAonI chinnabhinnatAne vega apAI rahyo che. (11) jena dharma ane jaina dharmIonI khoTI ke kharI bhUlo kADhI tene sAmAnya janatAmAM phelAvarAvI tenI yugo purANI pratiSThA, mAna, sanmAna vagere chinnabhinna karAvI tene haDadhUta karavAnA gupta prayAsone vega apAI rahela che. vaidika dharma pALatA hiMduo ane jaina dharma pALatA hiMduo vacce eka Arya prajA tarIkeno ekko hato, tene toDavAmAM laghumata - bahumatanI jALa ane jaina samAja ane hiMdu dharma zabdo teone khUba upayogamAM AvI rahyA che. (12) sthAvara ke jaMgama tathA dravya ke bhAva dhArmika milakatonAM dravyo, kSetro, kALo ane bhAvo pablikanA TharAvI, tenA upara niyaMtraNo vagere pablika TrasTa ekTa vagere dvArA mUkatA rahyA che. tenuM UMDuM rahasya e che ke te dareka dravyo, kSetro, kALo ane bhAvonA aMtima mAlika na samajAya tevI rIte potAne TharAvAyelA che athavA pope potAne TharAvyA che. temanI milakatanuM rakSaNa karavAnI pharaja temanI sthAnika lokazAhI ke je sattA para hoya tenI che. te AdhAre tenA rakSaNa vagerenuM kAma soMpavA pablika TrasTa ekTanI racanA karAvI hoya che. ane tenI rUe TrasTa karavuM paDe che. TrasTI nImavA paDe che. tene AdhAre TrasTIoe vahIvaTa karavAno hoya che. dharmanA keTalAka niyamo pramANe vartavA ne te te dharmanA TrasTIo rAkhavA chUTa apAyelI hovAthI te pramANe hAla calAvI levAya che. AvA kAyadAo racavA pAchaLanI samaja A che. temAM vyavasthA kema karavI? milakatono upayoga kema karavo? kema na karavo? vagere maryAdAo mukAI gaI hoya che. have temAM e paNa Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goThavaNa karavAnI zarUAta thatI jAya tema thaI rahyuM che ke "AkhuM vyavasthA taMtra kema goThavavuM? vyavasthApako vagere kone nImavA? koNa nIme? temAM bIjA dharmamAM mAnanArA, ke bIjI jAtanA ke strIo vagerene paNa nImavAmAM Ave" vagere bAbato pablika TrasTanA kAyadA sAthe joDAtA jAya tema thaI rahyuM che arthAt "dharmasthAno vagereno dharmanI sAdhanAmAM amuka maryAdAthI upayoga karavA devA sivAya bIjuM kAMI te te dharmanA anuyAyIothI karI na zakAya, e chUpI rakhAyelI mULabhUta bAbato have AgaLa AvatI jAya che. (13) "vAstavika rIte e milakato te te dharmanA taMtranI nathI, paraMtu jagatamAM mULa sattA jenI Aje mAnavAmAM AvelI che tenI che. kAyadAnI dUragAmI asara A jAtanI che. potAnA taraphathI chUTachATa mUkIne, te te dharmavALAone teno upayoga karavA de che ne te dharmavALAone vahIvaTomAM levAnI hAlamAM chUTa ApelI che, paraMtu ekaMdara tevI koI paNa chUTa ApavI? ke na ApavI? te sattAnI - mAlikInI - tenA hAthanI, tenI icchAnI vAta che." A teno mULabhUta artha che. (14) yAtrA e dhArmika kriyA che. tene musApharInuM rUpaka ApavAnA prayAso cAlu che. pravAsa mATe amuka vizeSa sagavaDo vagere Aje apAya che, tethI loko paNa sagavaDo levA mATe yAtrA-pravAsa zabdano upayoga karatA jAya che. pAchaLathI kadAca pravAsa yAtrA zabdo banI jAya ane chevaTe bhAratanI prajA mATe yAtrA zabda kADhI paNa nAkhavAmAM Ave. A mATe yAtrAnAM sthAnomAM yAtrALuonI pravAsIonI sagavaDo mATe paNa prayatno karavA dvArA temAM daramiyAnagIrI karavAno mArga zodhAto gayo che. jethI yAtrALuo ke pravAsIo mATe dhArmika tIrthonI peDhIomAM UtaravAnI, vAsaNanI godaDAMnI, svacchatAnI, ArogyanI ane Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI anekavidha sagavaDo karavI paDatI rahe ane te barAbara che? ke nahIM? bhojanazALAo barAbara calAvAya che? ke nahIM? vagere tapAsavA AvI sthitinAM sarjano thatAM jAya che. kharI rIte te peDhI te te dharmazAsananI hoya che. tenI pAsethI bhaktoe, yAtrALuoe kazuMya mAgavAnuM na hoya, te sthAno to tapovana jevA nirALAM hoya, ekAMta jevA hoya, tenI pAsethI kAMI mAgI zakAya nahIM kazIya sagavaDanI AzA na rakhAya, yAtrALu potAnI tamAma sagavaDo, potAnA vAhana vagere sAdhano sAthe Ave, svAzrayathI Ave, potAnAM khAnapAnanAM sAdhano jAte meLavI le, jAte banAvI le, dharmasthAnomAM yathAzakti samarpaNa kare, yazakti dharmasAdhanA kare ne bhAvabhakti Take tyAM sudhI rahe, dharma ArAdhanA sivAya binajarUrI rIte vadhAre vakhata pavitra sthAnamAM rahe nahIM A vidhi. bIjuM to svadharmI baMdhuo svadharmI baMdhunI potAnA taraphathI bhakita kare e vAta judI. tene sthAne pravAsI - musAphara - paryaTaka tarIkenuM svarUpa apAtuM jAya che ane A dezamAM sthAyI vatanI tarIke rahevA AvatAM pahelAM paryaTako tarIke, vijhiTaro tarIke. kaLA - kArIgIrInA nirIkSako tarIke, abhyAsIo tarIke, saMzodhako tarIke bahArathI AvavAnA kAryakramo zarU thayA che. tethI teo mATe ArAmagRho, khurazI-TebalanAM sAdhano, bAgabagIcA, ArogyanAM sAdhano, bhojanAlayo, hoTelo, haravApharavAnAM svaccha sAdhano, seneToriyamo vagere goThavavAnA kAryakramo temAM gUMthAyelA che. A bAbata hAlamAM maheza yogInA AzramanI vyavasthA vAMcavAthI tathA zrI somanAtha mahAdeva tIrthanA maMdiranI AsapAsa sagavaDo goThavavAnI rUparekhA vAMcavAthI sArI rIte samajAya tema che. helikopTaro, vimAno utaravAnAM sthAno, relave, moTaro, javA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvavAnA mArgo, ropa-venI racanA vagere AyojanonI yojanAonA plAno vicArAtA hoya che. AvI AvI ghaNI bAbato che. tIrthasthAnomAM dharmazALAo banAvavA devAnI nItinI pAchaLanI nIti have pachInA vakhatamAM ThIka samajaNa paDaze. kaLA, kArIgIrI darzana, pradarzana vagere moTe bhAge bahAranAo mATe ane teonA vicAranA A dezanA anuyAyI loko mATe paNa goThavavAnA samajavAnA che. A sthitimAM dharmasthAnonI pavitratA zI rIte jaLavAya? dhArmika ArAdhanA mATenI zAMti zI rIte jaLavAya? are! dharmasthAnanI dharmasthAna tarIkenI mahattA to dUra rahI, paraMtu dharmasthAna tarIkenuM svarUpa ke sthiti paNa kema jaLavAya? bhaviSyane mATe A khUba ja ciMtAnI bAbato che. (15) dharmasthAnomAM javA-AvavAnI sulabha sagavaDo, dharmazALAo vageremAM UtaravA-rahevAnAM sAdhano tathA bIjAM sAdhano vadhAryA, tenI pAchaLanAM rahasyo te vakhate samajavAmAM na AvyAM. tenAM pariNAmo have bhogavyA vinA zI rIte rahevAze? bhAtAnI phI, yAtrA, pUjA ane bhakitanAM sAdhano, AvatI kAle kevA rUpamAM pheravAI jaze te kahI zakAya tema nathI. keTalAka dazakAo ane saikAo pahelAMthI lAMbI dRSTi rAkhIne ApaNI ja pAsethI kevI taddana haLavI zarUAto karAvI ne tenA kevA parivartana karAvI nAkhavAnI gUDha yojanAo hoya che? A uparathI saheje kalpanA karI jovA jevuM che. AmAM kazI atizayokita ke kalpanA mAtra hovAnuM samajavAnI bhUla na karavI joIe. koI sAmAnya bAbatano pharaka Ave e judI vAta che. sivAya ghaNuM kharuM te pramANe jovA maLaze. (17) ane vizvano eka dharma thayA pachI to badhuM temAM ja samAI javAnI kalpanA karavAmAM AvatI hoya to tene taddana nirmaLa mAnI Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ besavAnI bhUla ApaNe na karavI joIe. pachI to bhAvi bhAva. AjanI sthiti uparathI have pachInI AvI sthiti samajI zakAya tema che. (18) Aje ApaNe DoLInA sAdhanano chUTathI upayoga karatA thayA. teoe upara khAvAnI chUTa laI lIdhI, musApharo ane vijhiTaro vagerene besavA mATe khAsa avakAza Apyo vagere. have hakkathI pravezIne ApaNAM pavitra tIrthone ja harakata karatA thAya tema banatuM jAya ne banatuM jAya temAM thI zaMkA che? tathA ApaNAM koI bhAIo-baheno paNa aNasamajathI maryAdAno bhaMga kare to ApaNe AzAtanA samajAvI, kaDaka rIte vartavAnI doravaNI ApavAnI vicAraNA paNa hajI karatA thayA nathI. mAtra kaLA ane kArIgIrInA vikAsanI jAherAto vagerenAM nukasAna karatAM bhAvi pariNAmo to hajI have jANavAmAM ane jovAmAM Ave tema che. (19) A rIte cAreya taraphathI bhAratanA prAcIna mahAna dharmo ane jaina dharma jevA lokottara dharmanI zI sthiti karavAnI goThavaNo AkAra letI jAya che? te uparathI saheja kalpanA Avaze. "A tIrtha ApaNuM tIrtharAja na hoya, mAtra eka parvata che" ema mAnIne tenA upara je moTA moTA pheraphAro vagere karavAnA che, tenA prAthamika namUnA tarIke A hoTela bAMdhavAnI vAta che "jenonI dharma viSe have kevI jAgRti che? dharmaprema kevo che? dhArmika baLa kevuM che? lAgavaga kevI pahoMce che?" tenI cakAsaNI mATeya hoya. dhArmika bhAvanA guNa kevo zaktizALI che? tenI parIkSA mATe hoya. temAM jevuM pariNAma jaNAya, te AdhAre AgaLa vadhavAnuM banatuM jAya. AvAM kAryo rAjya dvArA ghaNe bhAge yunesko saMsthA karAvatI hoya che. rU. 25 lAkha gujarAta rAjya dvArA kharcAvavAnI te saMsthAnI yojanA hovAnI khAsa saMbhAvanA ane zakyatA che. pahelAM tIrthanA - 10. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIrNoddhAra, kaLA-kArIgIrInA vikAsa, rakSaNa, svacchatA, killA vagere rakSaNanAM kAma thavAnAM ne karavAnAM. temAM ApaNe lalacAyA ke pachI - bIjI bAbato taka maLatAM dhamadhokAra banavAmAM ke banAvavAmAM koNa ADe AvI zake? (20) dharmAcAryanAM niyaMtraNomAMthI dharmataMtra ane tIrtho vagere kheMcAvI, saMsthAonA hAthamAM mukAvI, tenA upara gRhasthonA vahIvaTI goThavAvI, tenI upara sattAnAM niyaMtraNo vagere zA mATe goThavAvyAM hatAM, tenAM rahasyo have to ApaNane samajAI ja javA joIe ke nahIM? (21) dezamAM pahADo upara chevaTe sarakArI jaMgala khAtuM goThavAyuM che ane ema karIne pahADanuM sarakArIkaraNa UbhuM rakhAyuM che. te pramANe pavitra evAM tIrtho upara paNa te goThavAyuM hoya che. teno dUragAmI Azaya e paNa che ke "pavitra tIrtho paNa sarvaprakAranAM sarakArI niyaMtraNomAMthI bAkAta na rAkhavAmAM Ave." jaMgalo vagerenA rakSaNa vagerenI sAmAnya samajathI nA paNa zI rIte pADI zakAya? taddana sAdI samajathIya nA na pADI zakAya. tIrthanI pavitratA vagerenA sUkSma khyAla karavAmAM Ave ane tenI mahattA dhyAnamAM levAmAM Ave to AvuM kAMI na karAya. chatAM te mAraphata paNa sattA ane te mAraphata mAlikIno dAkhalo Ubho rAkhI zakAya. A dUragAmI hetu che. kharI rIte jenuM tIrtha, jaMgala paNa tenuM ja gaNAya. A nyAya che. 1 1 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zaMtrujya mahAtIrthanI bAbatamAM jANavA jevI bahu dUragAmI khAsa mULa vAta zrI zaMtrujya mahAtIrthanI bAbatamAM jANavA jevI bahu dUragAmI khAsa mULa vAta bane ke na bane, kharI hoya ke khoTI, tene mATe kazIya cokkasa khAtarI Aje ApI zakAtI nathI, paraMtu banatI jatI sAMyogika paristhitio uparathI je samajamAM Avela che te uparathI nIce pramANe A nirdeza karavAmAM Ave che. jo tene jANavA chatAM jANa karIne dabAvavAmAM Ave to tIrthanI AzAtanA karavA barAbara thAya. mATe jaNAvavuM joIe. ApaNe A tIrthanA kendramAM birAjatA prabhune zrI Adi tIrthakara, AdirAjA, Adimuni tarIke samajIe chIe. "AtmA che. te nitya che, te karmono kartA che, te svakarmono bhokatA che ne AtmAno sarvakarmothI mokSa thAya che ane e mokSa prApta karavAnA jJAnAdi upAyo paNa AtmAmAM ja che." Ama chatAM vikAsakramanA AdhAre apunabaMdhaka, mAnusArI, samyagU darzanI, dezaviratidhara, sarvaviratidhara, tIrthakara vigere vikAsakramonI ane tene mATenA vyavahAronI krame krame caDhatI sAMkaLa goThavAyelI che. tenuM mArgadarzana ane amalIkaraNanA dharmapradhAna saMskRti rUpa vyavahAru AkAro zrI RSabhadeva prabhue goThavI ApI, saMskAra yogya janatAne sanmArgamAM joDavAnI yojanA zIkhavI sthira karI che. sat pravRttino vyavahAra naya ane nizcayanaya - kumArga, doSo, ayogya pravRtti vagerethI dUra rakhAvavA, vyavahAranaya ane nizcayanaya pradhAna ucca jIvanadhoraNonI sagavaDo karI ApI mahAvizvopakAra karyo che. vivAhavyavasthA, rAjyavyavasthA, 1 2 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyavyavasthA, zilpa vagere batAvI ghaNAM aniSTo tathA hiMsA vagerethI bacAvela che. khetI vagere batAvI hiMsA, zikAra, mAMsAhAra vagerethI mAnavone bacAvela che vagere vagere bahArathI Azrava rUpa jaNAtI vyavasthA paNa vAstavamAM adhika Azrava ke durAgrava vagerethI nivRtta karatA hoya che, jema ke mAMsa khAnAra mAnava phaLa khAIne calAvI le. A sivAya mokSAnukULa vikAsano koI paNa kramika upAya traNa kALamAM, traNa lokamAM, sarvasAmAnya mATe nathI. uparAMta, viziSTa AtmAo mATe TheTha mokSaprApti sudhIno mArga paNa temaNe batAvyo che. e cha sthAna uparanA zuddha vyavahAro mAnavone jaMgalIpaNAthI, pAzavIpaNAthI, rAkSasIpaNAthI, ajJAnamaya jIvanathI dUra rakhAvanAra che. anAyAse ja dUra rakhAvanArA te banI rahe che. prAthamika ane madhyama kakSAnA sAdhakone patanathI anAyAse bacAvanAra e vyavahAro che. bacAvIne pAramArthika jIvana tarapha doranAra paNa e vyavahAro che. mATe nizcayanayasiddha jIvana tarapha doravavA mATe pahelAM to AtmAne zuddha vyavahAromAM sthira karavAnI jarUra paDe che (ahIM zuddha vyavahAro eTale mArgAnusArI vagere vyavahAro tevo artha che). pitAnI sAthe dekhAdekhIthI paNa dharma karanAra bALaka putra e rIte paNa sanmArga sAthe joDAya che, sthira thAya che. eTaluM ja nahIM, paraMtu unmArgathI dUra rahevAnI, dUra thavAnI, e rIte tene sagavaDa maLe che, anAyAse taka maLe che. "bhayameva mithyAtva-dvailI sadupaTTezata: rU.rU" "uttama upadezapUrvaka A (zuddha vyavahAranuM AcaraNa) mithyAbhAva - mithyA samaja tathA mithyA AcaraNa vagerene dUra haTAvanAra che, dUra rAkhanAra che, teno dhvaMsa karanAra che." 13.3. A sAdI ane saraLa vAta che ke sIdhe mArge cAlyo jato mANasa - 1 3. - Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ anAyAse ja UMdhA mArgathI - avaLA mArgathI - khoTe ThekANe laI janArA mArgathI dUra rahe che, dUra hoya che, dUra thAya che athavA khoTe mArge janAro sanmArgathI dUra thAya che. aindrazreNinata:zrImAnnandatAnnAbhinandanaH / uddadhAra yugAdau yo jagadajJAnapaGkataH / / 1.1 (adhyAtma sAra) indronI zreNIthI namaskAra karAyelA zrI nAbhirAjAnA putra zrI RSabhadeva prabhu vijayavaMta ho ke jemaNe yuganI zarUAtamAM savyavahAronI sthApanA karI ApIne, jagatane ajJAna (khoTI samaja, khoTo jIvanamArga, khoTA bhAvo, khoTI bhAvanAo) rUpI kAdavamAMthI bahAra kADhela che, bahAra rAkhela che, bacAve che. 1.1" e savyavahAra rUpa - sanmArga Aje paNa jagatamAM cAlu che. te rUpe prabhu vijaya pAme che. cAra puruSArthanI ahiMsaka jIvanasaMskRti bhArata ane tenI bahAra cAlu che. mATe prabhu Aje paNa e rUpe sarvatra vijayavaMta che. A rIte vizvamAM je prabhunI atimahattA che te zrI zatruMjaya girirAjanA zaNagAra rUpa che. (1) girirAja anAdikALathI svayaM pavitrattama kSetra rUpe to che, (2) uparAMta zrI Adideva tenA zaNagAra rUpa che ane (3) e rIte jagatamAM sadvyavahArano - saMskRtino pAyo nakhAyo che. tenA smAraka rUpe paNa A giri ane tenI AjubAju tathA upara prabhunI sthApanAo banI rahI che." jagatabharanA sarva mAnavo ane sarva prANIonI uparanA upakAranA sAgaranA pravAho jagatamAM je vahI rahyA che, nyAya, nIti, sadAcAra, ahiMsA, satya vagere rUpe chavAyelAM che, phelAyelAM che, tenA mULa kAraNabhUta sarvatra te mahApuruSa che. - 14 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AthI jagatanA sarva prANI upara jaMtu, kIDAthI mAMDIne deva-dAnavo ane yogIo sudhInA jIvo upara temano lokottara parama upakAra che. pachI Aje te game te dharma pALatA hoya, game te dezamAM, game te raMganA prajAjana hoya, mAnavatAnI prAptino pravAha te Adi devane AbhArI che. (7) zrImad bhAgavatanA cothA skaMdhamAM pRthurAjAnuM varNana che. tenA nAma uparathI pRthvI kahevAya tathA 'tyArathI sanniSThAthI vAsita banI pRthvI pavitra thavA lAgI'' ema sUcita che. pAMcamA skaMdhamAM zrI RSabhadeva prabhunA jIvananuM varNana che, jeNe lokone karmo eTale dhaMdhA, zilpo, kaLAo, Arthika, sAmAjika, rAjakIya dho2No samajAvyAM, zIkhavyAM. dharmazAsana sthApyuM, dharma samajAvyo, zrI saMgha sthApyo ne e rIte prajAnA jIvanane ajJAna, jaDatA, pAzavIpaNuM, jaMgalIpaNuM, rAkSasIpaNuM vagere tarapha jatuM bacAvyuM. tethI A giri mAtra jaina dharmanA anuyAyIone ja pUjya che ema nathI, paNa sarva jIvamAtrane niHzalyabhAve pUjya che, paraMtu tene ucita pUjAnA prakAra bIjA jIvo na jANatA hovAthI UlaTAnA AzAtanA karI bese, te mATe ane mahAtIrthanI rakSA, vidhi, vyavasthA vagere sAcavavA pUrvaka sarva javAbadArI ane jokhamadArI upADanAra yogya samajadAranA hAthamAM rahevA joIe. 'A nyAya sthiti che.'' (8) e mATe - (1) sarva pAtra jIvo ane jaina dharmanA anuyAyIo tenI ArAdhanAthI lAbha uThAve ne (2) sAthe sAthe tenAM rakSaNa, AzAtanA nivAraNa vagerenI jokhamadArIo vagere saMbhALe. 15 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e be pharajo - moTI pharajo teoe mahAtIrtha tarapha paNa jALavavAnI hoya che. tethI jaina zAsana saMsthA ane caturvidha zramaNa saMgha tenI rakSA vagere saMbhALato Ave che. bIjA yogya pAtra jIvo AzAtanA vagere na karatAM vidhipUrvaka ArAdhanA karI teno lAbha prApta karI zake che. tethI te pratye koIneya game tema vartavAno ke karavAno adhikAra nathI. koIne hoya zake nahIM ApI zakAya nahIM. Ama hovAthI jaina dharmanA anuyAyIoe temAM sIdhI daramiyAnagIrI karavAnI hoya che. jarUrI hoya to bhakitapUrvaka sahAnubhUti dharAvavAnI bIjAnI pharaja hoya che. daramiyAnagIrI koI karI zake nahIM. AgaLa vadhIne vicArIe to sarvadharma eka dharmamAM samAvI devAya evo prasaMga AjanA kAyadA, pracAra tathA navasarjana, parivartana vagerethI AvI jAya tyAre zrI girirAjanuM zuM ? "te dharmavALA saMbhALe ?" teo zI rIte vidhipUrvaka saMbhALI zake ? A prazna paNa videzIoe vicAryo hoya ema lAge che. te vakhate bhAratabharamAM bahumatanA AdhAra upara vyApaka banelo khristI dharma cAlato hoya ane tema karavAnI yojanAo bhAratamAM AvelA hAlanA popanA keTalAka udgAro uparathI samajI zakAya tema che. (10) "tethI te vakhate bhAratamAM AdipuruSa koNa ?' A praznano javAba paNa teoe vicArI rAkhelo hoya tema jaNAya che. te vakhate senTa thomasane Adi puruSa tarIke jAhera karavAnI yojanA hoya ema jaNAI Ave che. madrAsa pAsenA mAunTa thomasa nAmanA pahADa upara seMTa thomasanI kabara che. senTa thomasa IzunA pahelA ke bIjA saikAnI AsapAsanA samayamAM thaI gayA hovAnuM kahevAya che ane tenuM mRtyu hAlamAM mAunTa thomasa nAmanA gaNAtA pahADa upara thayuM hatuM. 16 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tethI "mAunTa thomasa" khristI dharmanuM bhAratamAM moTuM tIrtha ane seMTa thomasa AdipuruSa. e pramANe bhaviSyanA vakhatanA lokomAM jaNAvavAnI yojanAo thatI jaNAya che. bhAratamAM hajAro varSa daramiyAna ghaNI jAtanA ghaNA musApharo AvI gayA haze, paraMtu Aje khristI prajA mAtabara thavAthI tene moTuM svarUpa ApavA lalacAya e samajI zakAya tevI bAbata che. (11) kema ke bhAratano itihAsa Aje gAMdhIjIthI zarU thato gaNAvavAnI teonI khAsa goThavaNa bhAse che. e mATe eka varSa sudhI temanI zatAbdI UjavavAnI yojanA yunesko saMsthAe yuropa-amerikA vageremAM rakhAvI che. tyAM sudhImAM evI sthitinuM sarjana thaI jAya ke have pachInI bhAratanI prajA paNa pAchaLano ghaNo kharo itihAsa bhUlI jAya. ghaNo kharo to Aje bhulAyo che ane je kAMI che te paNa ghaNI vikRta sthitimAM samajAvAyo che tathA te paNa hAlanI UcharatI prajAnA khyAlamAM barAbara nathI rahevAno. zrI gAMdhIjInI zatAbdI pachI kevI sthiti thaze ? te vize AjathI kAMI kahevuM muzkela che. kalpanA paNa karavI kaThaNa che. eka varSa sudhInI zatAbdI UjavavAno yuropano hetu sAmAnya to na hoya, atigaMbhIra hoya e saheje samajI zakAya tevI vAta che. bhArata deza rItasara yuropa-amerikAnI prajAno ja banI jAya tevI sthitimAM mukAI gayo che. have tenuM puruM pratyakSIkaraNa ja bAkI che. (12) nahitara, jeNe briTizone bhAratamAMthI vidAya apAvI, te gAMdhIjInI mUrtine iMglaMDanA ja vaDA pradhAna umaLakAbhera khullI mUke ane tenI asarathI samagra yuropanA dareka dezomAM temanA viSenAM pradarzano ane utsavo thAya e zuM sUcave che? A dezanI hAlanI DhabanI unnati (bahAranI) te prajAnA hita mATe ja thAya Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. A satya che. arthAt te prajAne bhAratamAM svarAjya maLyuM che ane bhAratanI sthAnika prajAne mATe bhArata paradezI bhUmi rUpa banato jAya che. lAkSAgRha rUpa che. (13) tethI baeNrisTara kakSAnA eka zikSita e bhAratavAsI taraphathI te dezone ane tenI prajAne A dezamAM keTalA badhA phAyadA thavAnA haze ? jethI eka varSa sudhI janma zatAbdI UjavavAnuM teoe rAkhela che. bhAratavAsIonA svarAjyane badale A dezamAM hakkapUrvaka bhaviSyamAM vasavATa karI zakAya, bhaviSyamAM potAne anukULa Ave tevI A dezanI unnati karI zakAya tevuM te prajAnA bhalA mATenuM svarAjya sthapAya, tenA jevo AnaMdano e prajA mATe bIjo kayo prasaMga hoI zake ? koI paNa dezanA rAjyane badale saMpUrNa mAlikI maLI jAya, tenAthI vizeSa lAbha bIjo kayo joie? tethI eka varSano to zuM, paNa daza varSa sudhI utsava Ujave topaNa te prajAne to ocho ja paDe ne ? eTale have pachInI bhAratIya janatA moTe bhAge bhAratano pAchalo bhavya itihAsa bhUlI jAya, temAM kazuM Azcarya jaNAtuM nathI. potAne Arya prajAjana ke hiMdu prajAjana ke jena dharmI vaiSNava dharmI vagere tarIke paNa bhUlI jAya tevI sthiti prayatnopUrvaka sarjAtI jAya che. (14) phAdhara pherara vagere bhAratanI bhavyatA pAchI lAvavAnI vAta kare che. teno sAco artha A che ke "A dezamAM te zveta prajA vasavATa kare tyAre A deza, aneka Ayojano thavAthI, AjanA amerikA karatAM paNa vadhAre samRddha ane bhavya thato gayo hovAmAM thI zaMkA rahe che?" ane e rIte bhArata deza bhavya AyojanothI krame krame tema thatAM prAcIna bhavyatA prApta karI raheze. - 18 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e arthamAM Aje teo kahI zake che. 'prabho ! jevuM hatuM tevuM bhArata banAvI de.'' e rIte pharIthI tevuM bane, eTale ke "zveta prajA mATe tevuM bane'' A teno bhAvArtha che. (15) te vakhate te vakhatanI prajA sAme Adi dharma puruSa tarIke seMTa thomasane gaNAvavAnA che. tenI pUrvataiyArI AjathI ja zarU che. lagabhaga 1541mAM bhArata AvelA seMTa jheviyare hAlanA khristI dharmanA pracArano majabUta moTo pAyo nAkhyo, tema chatAM tA.212-'64nA roja seMTa thomasanA posTanAM kavaro bahAra paDAyAM ke je viSe popa bhAratamAM AvyAM eTale bhAratanA te Adi khristI, te uparathI dUranA bhaviSya mATe bhAratanA AdipuruSa te ja A saMketa jaNAya che. 'te vakhate zrI Adizvara RSabhadeva prabhunuM nAma ke te girinI mahattA koIneya yAda na hovI joIe. dhyAnamAM na AvavI joIe.'' judA mANaso, judo dharma, judA AkArano deza ne teno ghATa judo thayo haze. bhAratanA AdipuruSa tarIke seMTa thomasane oLakhAvavA haze. mATe tenA nAmane gAjatuM karavAnI zarUAta karavAmAM AvatI jaNAya che. (16) hAlanA popa A dezamAM AvyA tyAre temaNe je cAMdo vaheMcyA che te joyelA nathI, paraMtu sAMbhaLavA pramANe temAM eka bAju-khAsa to vizvabharamAM navasarjana mATe rokAyelA lagabhaga 55 bizapone hAlanA popa AzIrvAda ApatA hoya tevuM dRzya che ane eka bAju seMTa thomasa ane kadAca tenA smArakanI AkRti che. Ano dUragAmI Azaya marmajJa vidvAno samajI zake tema che. ema hoya to te cAMdanuM ghaDatara khUba vicAryA pachI karavAmAM AvyAnuM kahI zakAya tema che. (17) tA. 2-12-'64nA roja hAlanA pope ja potAnI mAlikInAM varSothI banAvAyelA ane vizvanA dharmapuruSArthanA kendrabhUta 19 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAratanI pahelavahelI mulAkAta lIdhI te ja tArIkhanA posTanAM kavaro seMTa thomasa tathA temanI kabaranI chApa sAthenI TikiTa bhAratanI posTa taraphathI bahAra pADavAmAM AvelI che ane hAlanA asAMpradAyika gaNAvAtA bhArata sattA taMtre tene eTale ke temanA kAryane ghaNo sahakAra Apyo che, kema ke bhaviSyamAM vizvanA eka dharma tarIkenuM te dharmane bhAratamAM paNa sthAna prApta thavAnuM hovAthI te dharma saMpradAya na hovAthI ne "dharma" hovAthI tene Teko Apavo bhAratanA navA baMdhAraNa anusAra yogya gaNAvI zakAya. popa pAsaporTa vinA bhAratamAM AvyA hatA. kAraNake tenI sattA amApa che ne ghaNI bAbatonA niyaMtraNothI te para che. (18) kema ke bhAratane teo potAno ja deza mAne che, bhArata sattA taMtrane potAnuM ja sattA taMtra mAne che. tethI tenA pramukhane, potAnA mahAna vizvasAmrAjyanA eka bhAganA vaDA tarIke mAne che ane te saMbadhe temane "devadUtanA sonerI lazkaranA saradAra" tarIkenI padavI ke upAdhi ApelI che vagere e dizAnuM ghaNuM ghaNuM jANavA jevuM maLe che. tethI zrI zatruMjaya tIrthanI bAbatamAM bIjA karatAM kAMIka juduM ja bhaviSya jaNAya che. (19) bIjuM badhuM game te ane game teTaluM hoya, te javA daIe, paraMtu zrI zatruMjaya mahAtIrtha upara bhAvi saMjogonA sarjananA prAthamika kAryarUpa A hoTela karavAno kAryakrama che ema samajavAmAM kazI harakata jaNAtI nathI. (A hoTela karavAnuM hAlamAM baMdha rAkhyAnA samAcAra AvI gayA che) paraMtu tethI bhaviSyamAM karavAnA rAkhelA mULa dhyeyo badalAyA hovAnuM mAnI zakAya nahIM. vakhata javA devAmAM Ave athavA koI bIjI bAbata karavAnuM rakhAya. pagathiyAM pUrI sahAnubhUtithI thavA dIdhAM che. kaLA-kArIgIrI khullI karavAnI preraNA tathA sahAnubhUti dharAvI che. te darekanI pAchaLa A dhyeyo na hovAnuM mAnI zakAya - 20 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tema nathI, kema ke - hAlanuM vahIvaTI taMtra tenI sattAnA anusaMdhAnamAM che. - (20) gujarAta rAjyanA AjanA saMcAlako ke pradhAnonA khyAlamAM A hovuM saMbhavita nathI athavA ochuM saMbhavita hoya, kema ke teo to badalAtA rahe che. vahIvaTa bhale cAlu hoya che. kharI rIte yunesko, saMsthAnuM pracAra kArya tathA vahIvaTa mukhyapaNe AvI bAbatomAM kAma karato hoya che. tethI tenAM daphataromAMthI paNa khullekhulluM to kadAca na maLe, paNa UMDI tapAsa karavAmAM Ave to jarUra kAMIka to maLI Ave kharuM. bhAratanA vartamAna taMtrane ghaNI kharI preraNAo vagere to bahArathI ja maLatI hoya che e jANItI vAta che. (21) "koThArI zikSaNa kamizana vageremAM te prajAno ke tenI koI saMsthAno hAtha nathI" ema koithIya kahI zakAya tema nathI. yuneskoe temAM paNa sIdho ke ADakataro rasa lIdho hovAnuM pramANa maLI Ave che. (22) madrAsa rAjyanI mAraphata-madrAsa rAjyamAM AvelA khAsa karIne vaidika dharmanAM moTAM moTAM prAcIna maMdironA jIrNoddhAra karavA mATe yunesko saMsthAe 17 thI 18 karoDa rUpiyA kharcavA mATe ApavAnI jAherAta karIne jaNAvyuM hatuM, ghaNe bhAge madrAsa rAjya teno svIkAra karyo hoya tema jaNAya che. asvIkAra karyAnuM jANyuM nathI, kema ke UMcA prakAranI lAlacathI doravAI javAnI ApaNI bhAratIya prajAnI manovRtti pahelethI ghaDAyelI che. e pramANe mathurAnA ghATa vagere mATe lagabhaga 92 lAkha kharcavAnA samAcAra vAMcavAmAM AvyA hatA. (23) A udAratA tyAMnI dhArmika prajAnA mana upara Aje keTalI badhI asara kare ? ane bhaviSyamAM lagabhaga ekAda peDhI bAda yunesko saMsthA keTalI hada sudhI te dharmasthAno vageremAM potAnI lokapriyatA Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravezAvI zakela haze ? kharI rIte te maMdiro paNa yunonA sAmrAjyanA potAnA ja mAnI potAnAM rAjyanA potAnA maMdironA jIrNoddhAra karAve e paNa svAbhAvika ja gaNe; tenuM bhAvi pariNAma zuM ? (24) mAunTa thomasanI bAjunA pradezane Aje judo pADI khristI pradeza tarIke jAhera karavAnI mAgaNInI vAta kyAreka chApAmAMthI vAMcI hatI. (25) navA navA zaheromAM bahAranA ane keTalAka bhAratanA judA judA dezonA svarUpe sajjana jaNAya tevA lagabhaga pacAsa hajAra lokone mATe (erovIlA) zahera baMdhAvAyuM che ne tevA navA navA adyatana DhabanA zaherane nAme baMdhAtAM raheze, ghaNe bhAge caMDIgaDha, paMjAbamAM kalyANa nagara ke evA nAmanuM baMgALamAM vagere navA zahero baMdhAyAM che. evA to keTalAya gupta plAno kyAM kyAM karAtA haze ane taka AvI jatAM sthAnika sarakArono Teko laI te pramANe kArya karAtAM jatAM hoya che. (26). chApAmAM e bhAvanuM vAMcavAmAM AvyuM hatuM ke "mAunTa thomasane pavitra dharmasthAna mAnIne tenI upara janArA khristI dhArmika loko paNa sArI rItanI pavitratA jALavIne caDe che. je zatruMjaya tIrtha upara jaLavAtI pavitratAnA anukaraNarUpa keTalIka bAbato hoya ema smaraNamAM AvyuM. A uparathI turata "zrI zatruMjayane sthAne tene bhaviSyamAM bhAratamAM Adi tIrtha gaNAvavAnI dhAraNA kema na hoya?" (juo 2-12-64nAM posTanAM kavaro, uparanA sTempo, pope ahIM vaheMcelA billAo.) ane eka vAra madrAsa javAnuM thatAM te pahADa tarapha javA gADImAM ravAnA thavA chatAM bhUlathI bIjI gADImAM besI javAyuM hovAthI pAchA AvatAM rAta paDI gaI ne bIje divase madrAsa choDavAnuM hatuM tethI tyAM jovAnuM na banI zakyuM. 2 2 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "khristI dharmanA bhakto mAunTa thomasa parvata upara khUba pavitratA jALavIne caDe che" vagere vAMcavAmAM AvyuM hatuM ane zatruMjaya jevI pavitratA jALavI caDatA haze ?" vagere vicAravAmAM AvyuM hatuM, te uparathI te jovA javAnuM mana thayuM ane zatruMjayanI pavitratAne kadAca dhakko lAge, tevI zaMkA manamAM jAgI hatI. pachI to ghaNI bAbatonAM pramANo maLatAM gayAM. (27) tyAM teo potAnA prathamanA dharmagurunA sthAnane pavitra mAnIne tenI pavitratA sAcave, temAM kAMI ApaNe tene khoTuM kAma mAnavAnuM kAraNa nathI, paraMtu kyAM zrI girirAjanI svataH anAdi anaMta kALanI pavitratA? kyAM jagatanA Adi mahApuruSa zrI RSabhadeva prabhu? kyAM tenuM tIrthaMkarapaNe? kyAM temanuM 99 vAra e girirAja upara padhAravuM? jyAM temanI upara anaMta ane saMkhyAtIta mahAtmA puruSonuM mokSagamana? vagere. tene bhaviSyamAM dabAvI devAnuM goThavAya, to e atyaMta khoTuM kAma. vikAsanI pAchaLa A badhuM hoya to? (28) bhAratanA vikaselA ucca kakSAnAM dharmo, tIrtho, mahApuruSo vagerene dhIme dhIme navI prajA AgaLa utArI paDAtAM javAya ne jagatane te bhulAvI devA sudhI javuM e keTalo badho anyAya? keTalI ajJAnatA? keTaluM badhuM pApa? keTalo badho julama? vagere samajavA jevuM che. mATe te bAbatono ullekha karavo jarUrI thaI paDela che. (29) jagatanI sArI bAbatone TakAvI rAkhI, navI sArI bAbato thAya, te vAMdhA bhareluM na gaNAya, paraMtu bhAratanA mahApuruSoe parAkASThAe pahoMcADelI bAbatone potAnA nAnA svArtho khAtara chinnabhinna thavA devI, halakI pADavI, tenA Adarzo bhaviSyanA mAnavonI sAmethI kheMcI levarAvavA - dUra karAvavA, temAM zuM sAruM karyuM gaNAya? temAM zI pragati karI gaNAya? - 2 3. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharI rIte to te UMcA AdarzonuM khUba bahumAna karavuM joIe. mAnavajAtanA bhalA mATe tene TakAvI rAkhavA joIe. A sAco mArga che. te vinA bIjuM bane to A mahAtIrthanI keTalI badhI AzAtanA thAya ? (30) jo upara jaNAvyA pramANe tene DhAMkI devarAvavAnuM thAya to A mahAtIrthanI keTalI badhI mahAAzAtanA thAya? ane mAnavajAtanuM keTaluM badhuM patana thayuM gaNAya? ane te pApanAM pariNAmo te thavA denAra bhAratanI prajAne paNa keTalI hada sudhInA bhogavavA paDe? ne tyAre tenI zI dazA saMbhavita banI rahe? tyAre tenuM AdhyAtmika ke bIjI rIte sAMskRtika jIvananuM keTaluM badhuM patana thayuM hoya, jo Ama bane to? icchIe ke koI mahApuNyabaLI mahApuruSa jAge ne A mahApApathI bhAratavAsIone, sau mAnavabaMdhuone ane prANIone bacAve evI hArdika bhAvanA karIe, karavI joIe, kema ke "puNya pApa ThelAya". ApaNe paNa ApaNuM puNya baLa vadhArIe, jIvananI pavitratA TakAvI rAkhIe, dharmanA nirdabha vaphAdAra banIe. (31) hAlanA popa bhArata AvyA tyAre zrI zatruMjaya mahAtIrthanA phoTAonuM Alabama sAthe letA gayA che. te gujarAtanA gavarnare (zrI maheMdI jaMga te vakhate gavarnara hatA, temane arpaNa karyuM hatuM ne sAMbhaLavA pramANe ghaNe bhAge zrI A. kadanI peDhIe te taiyAra karAvyuM hatuM. (chatAM kadAca bIjI game te rIte taiyAra thayuM hatuM, pUrI mAhitI nathI) je peDhI phoTA pADavA na de, te Alabama taiyAra karAve ne A rIte bIjAne ApavA de e manamAM besatuM nathI, chatAM AjanI havA zuM na karAve? te paNa cokkasa kahI zakAtuM nathI, to pachI AjanI havA AgaLa peDhInuM TakI rahevAnuM gajuMya zuM? (32) te Alabamano khUba jhINavaTathI tyAM abhyAsa thAya, uparAMta sthAnika nakazAo paNa temane sulabha hoya che ane dUra dUranA 24 - Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAryakramo paNa kadAca goThavAya. tethI ATalA vistArano sAra e che ke hoTela te bIja rUpa che, te eka bahu nAnI bAbata che. tenI pAchaLa kevA kevA kAryakramonI hAramALAnI saMbhAvanA ane zakyatA haze? te badhI Aje ApaNAthI zI rIte samajI zakAya tema che? A to mAtra teno khyAla ApavAmAM Avela che. gujarAta rAjya AgaLa jatAM A tIrtha upara rUpiyA 25 lAkha kharcanAra che. e jAherAta pahelAM vAMcavAmAM AvI hatI, paraMtu gujarAta rAjyanA daphataramAM e badhuM dAkhala thayuM haze ane krame krame e bahAra AvI badhuM thayA karaze, koNa karaze? te AjathI kahI zakAya nahIM, paraMtu daphatare dAkhala karelI yojanA "amalamAM na ja Ave" ema khAtarIthI kahI zakAya nahIM. hamaNAM vaLI "gocaranI jamInamAM hADakAMmAMthI khAtara banAvavAnuM kArakhAnuM nAkhavAnI vAta chApAmAM AvI che. A vaLI zuM? ne kevI vAta? (33) paraMtu Aje gujarAta rAjya te karanAra gaNAya e svAbhAvika che. sthAnika loko pAsethI hoTela karavAnI arajI levI, tenA plAno vagere karavA, sthAnika sattAvALAo ane khAtAvALAone gujarAta sarakAranA te khAtAnA pradhAna taraphano orDara thavo vagere paNa joke nAnI bAbato che. e kAMI mahattvanI bAbato na kahI zakAya, bIjA lokone AjubAjunI samaja na paNa hoya, tethI binaanubhavI lokonI hoTela karavAnI arajI uparathI ja rAjya A pagaluM bhare te paNa saMbhavita jaNAya che. rAjya kAM to arajI karanArAonI mAphaka dharmanuM mahattva samajatuM ke svIkAratuM na hoya, kAM to koI khAsa mahattvanuM bIjuM kAraNa hoya. jaina dharmanI ane jagatanA kalyANanA kendrabhUta A mahAtIrthanI je apUrva mahattA che tenI ane tenI pavitratAnI rakSA karavAnI pharaja chatAM rAjyanI bIjI pharajane hisAbe hoTela karavAnI arajI levAya vagere bAbatonI zuM bahu kiMmata hoya che? paraMtu tevI bAbatono amala karavA ekAeka dorAvuM, e vicitra to kharuM ja. 25 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) hAlanuM zikSaNa lIdhelA ane AjanA rAjakAjamAM paDelA ApaNA dezanA yuvAna bhAIone kadAca anubhava na hovAthI AvI bAbatonI mahattA bahu na paNa gaNatA hoya. chatAM khAtAnI rUe pradhAno ke amaladArone potAnI pharaja bajAvavI paDatI hoya to lAcAra thaIne bajAvavI paDe, paraMtu rAjyanuM to yogya bAbato tarapha teoe avazya lakSya kheMcavuM joIe ja, kema ke saMskRtibaddha bhAratanI prajAnuM e vArasAgata khamIra hoya che. tene aMgata phAyadA to be sivAya trIjo nathI hoto. (1) pagAra ke bhaththAM maLatAM hoya ane (2) pratiSThA ke mAnapAna maLatAM hoya, paNa tevI bAbatone A mahAtIrthanI pavitratAnI rakSAnI mahattA jeTalI mahattA ApatA hoya tema haju bhAratanI Arya prajAnA putro mATe mAnI zakAtuM nathI. hA, bahAranA lokonI potAnA uddezo ane Adarzo pAra pADavAnI asAdhAraNa makkamatA hoya che, temAM bemata nathI. e prajA potAnAM dhAryA kAma game te rIte pAra pADavAmAM khUba makkama hoya che. (35) game te mAnavo A kAmamAM game te rIte bhAga letA hoya, paraMtu temAM asAdhAraNa mahApApa che. tenI koIthIya nA pADI zakAya tema nathI ane tenAM pariNAmo kAMIka lAMbe kALe prajAonI, prajAonA vinAza sivAyanA bIjI kalpanAomAM AvI zakatA nathI, kema ke ATalI hada sudhInI manovRtti thayA vinA A jAtanA vicAra manamAM Ave nahIM AvI mahAhiMsA thAya ane jagatamAM eka ja raMganA mAnavo rAkhavAnA AdarzothI bicArA bIjA raMganA mAnavo te vakhatanA saMjogo anusAra aNubaoNmba ke bIjA sAdhanothI, zoSaNathI thatI garIbI vagerethI hiMsAnA bhoga banI jAya to tenA pApanI mAphI zuM Izu khuda, pote paNa ApI zakaze? - 26 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ M pApanI mAphI ema tadana sahelI nathI hotI pApa ajANapaNe thayuM hoya ne pUro pastAvo thAya to mApha thAya che, paNa jamaNe gAle tamAco mAranAranI sAme DAbo gAla dharavAnuM kahenAra IzunI AjJA pramANe AvA mahApApa karavAmAM AvatAM hoya, te traNa kALamAM paNa saMbhavita jaNAtuM nathI e banI zake paNa nahIM Izue sarva dezanA mAnavone dharma pamADavA kahyuM che. teno artha dharma na pAmelAone dharma pamADavAno che. nahIM ke dharmanI ucca kakSAe pahoMcelAone tyAMthI nIce utAravAno artha che. tuccha ane TUMkI buddhinA tathA kAmakrodhAdithI gherAyelI buddhinA mAnavonuM e kAma che. tethI tenI AjJAthI viruddha jaIne mahApApanA pAyo nakhAya, tevAM kAmomAM tenI saMmati, AjJA vagere hoya ja kema? ane tenI mAphI paNa te zI rIte ApI zake? ke ApI zakaze? bhalene game tevI lAMbI lAMbI prArthanAo karavAmAM Ave. (36) A sarva mAnavajAtie khAsa vicAravA jevuM che "sarva raMganA mAnavo jagata upara TakI rahe ne jIve" tevI raMgabhedanI nIti mahApuruSoe nakArI nathI. arthAt rAkhI che. tene uDADI daI eka ja raMganA mAnavone TakAvavAno Adarza saphaLa karI eka ja raMganI mAnavaprajA rAkhIne mAnavIya ekatA karavI te kaI rIte nyAyapUrvakanI gaNI zakAya tema che? (37) te mATe, (1) pahelAM eka ja vizvadharma karavo. (2) te mATe tenIya pahelAM sarva koma bheda dUra karavA ne hiMdu, musalamAna, ijharAyela vagere prajAnAM nAma paNa dUra karavA ne eka ja mAnavajAta tarIkeno AkAra Apavo, te zI rIte yogya che? ne te pahelAM saMskArI raMgIna mAnavInA jIvanamAMthI dharmapradhAna cAra puruSArthanI saMskRtinuM jIvana dUra karAvI, prajAne bhautika jIvanane mArge caDAvI daI, pragatine nAme nirAdhAra sthitimAM mUkavI, zuM temAM pApa nathI? zuM samagra raMgIna prajAo AjanI pragatine zikhare pahoMcI zakaze ja? na pahoMcI zake, to sadA rakSaka saMskRtinuM jIvana choDI devuM paDavAthI gulAmI sivAya bIjI zI sthiti tene tyAre prApta thaI haze? 27 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA atIbhraSTa tatobhraSTa e mAnavonI tyAre zI dazA thatI haze? AjathI ApaghAta, gUDha anArogya, anIti, anyAya, garIbI, bekArI, garbhapAta, sukha-maraNa, saMtatiniyamana vagere zarU karavAnI sthiti moTA pAyA upara sarjAtI jAya che. tyAre zveta prajAne daza bALako sudhI vadhAravAnA ke tethI paNa vadhAravA devAnA prayAsone vega apAI rahyo che. vasati vadhe to zveta prajAne duniyAnA koI paNa pradezomAM vasavAno hakka ne raMgIna lokone nahIM potAnA dezomAM paNa maryAdita adhikAro ane te paNa ghaNAM ghaNAM niyaMtraNo sAthe, kema jANe ke teo potAnA dezamAM bahArathI AvelAo sivAya) paradezI tarIke rahetA hoya - ema zA mATe karavuM joIe? A badhuM dharmanuM apamAna, saMskRtinI rakSAnI bedarakArI, mahApuruSo ane mahAdharmasthAno vagerenI mahAAzAtanAo vagerenA pariNAme hovAmAM thI zaMkA rahe che? dharmanAM badhAM mahattvanAM pratIkonI jALavaNI badhI bAbatamAM mAnavonI rakSA karatI hoya che. ane tethI e tattvo mAnavonuM patana na thavA detAM mAnavone potapotAne yogya sthAne agamya rIte jALavI rAkhatAM hoya che. temAM khAmI AvavA devAthI, nabaLAI vadhAre ane nabaLAImAM vadhAre doravIne vinAzano svAda cakhADe teno inakAra zI rIte karI zakAya? Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itihAsanI kAMIka jhAMkhI bhUtakALamAM ApaNe te tIrtho mATe keso karavA paDelA che. te vakhate ApaNA AgevAnone zI mAlUma paDe ke "bhaviSyamAM dharma kSetramAM daramiyAnagIrI karavAnI cAla che." AMtarika rIte tIrtho vagerene potAnI mAlikInA mAnI levA uparAMta te mAlikInA pratyakSIkaraNa karavAnAM bIjo ropavA mATe yuktipUrvaka pakSakAro UbhA thavA daI, trIjA pakSakAra tarIke pravezI jaI, potAnI mAlikI hovAnuM dekhADavAnI dhAraNAo pAra pADavAmAM AvatI hoya che." tenI kalpanA paNa tyAre kema Ave? "vAdI pote, prativAdI pote, jaja paNa pote ane jajamenTa paNa kharI rIte potAnA pakSa taraphanuM A adbhuta khUbI bharelI te ghaTanAo che. AvuM kadI jagatamAM banyuM nathI, tenI kalpanA paNa te saraLa mananA lokone zI rIte Ave? e badhA keso e hetu mATe rAjadvArI kunehathI UbhA karAvAyA hatA ane Aje paNa e ja bIjI rIte cAlatuM hoya che, paraMtu have cetIe to ghaNuM sAruM. 2 9 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhyAtmika vikAsa sAdhavAmAM sahAyaka zatruMjya tIrthano thanAro asta, ane tIrthanI pavitratA DUbADanAra adhatana paryaTana sthaLano thanAro udaya yAtrALuone sagavaDo pUrI pADavAnA bahAnAthI zatruMjaya tIrthanA eka eka pavitra kaNanI pavitratA jokhamamAM na mUkAya. tIrthanI pavitratAnuM rakSaNa mahattvanI pharaja che, yAtrALuone suvidhAo pUrI pADavAnI pharaja nathI. caMpakalAla : hAza! have dara varSe zatruMjaya tIrthanI yAtrA karavAnI lIdhelI pratijJAnA pAlanamAMthI chUTakAro maLaze. are caMpakalAla! ema kema bolyA? maganalAla : caMpakalAla : have zatruMjaya tIrtha paryaTana sthaLamAM pheravAI javAnuMche, ane mAre zaMtrujaya tIrthanI yAtrA karavAnI pratijJA che, paryaTana sthaLanI yAtrA karavAnI pratijJA nathI. maganalAla : paryaTana sthaLamAM tIrthanuM rUpAMtara thavAthI zuM thAya? caMpakalAla : tyAM paryaTakone tamAma prakAranI suvidhAo maLe. jevI ke moTarakAro girirAja upara jaI zake tevI sagavaDo, helikopTaro utaravAnIsagavaDo, ArAmagRho, resToranTasa vigere prakAranI tamAma Adhunika sagavaDo maLe. upara caDavA mATe ropa-venI sagavaDo paNa maLe. paryaTako evI mAgaNIo hakkathI karI zake. kAraNa ke sarakAre pAlItANAne paryaTananA nakazA upara mUkyuM che, ane paryaTako te jovA AvavA mATenI rakamo cUkavIne AvatA hoya che. vaLI paryaTakone te sthaLomAM AkarSavA mATe sarakAre paNa upara mujaba suvidhAo pUrI pADavI ja paDe. tethI paryaTakonA ToLeToLAM tyAM utarI paDaze. 30 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maganalAla : paNa girirAjanI tathA tenA uparanA maMdironI pavitratA to paryaTako jALavaze ne ? caMpakalAla maganalAla maganalAla caMpakalAla : nA. ropa-venI sagavaDa thavAthI DoLIvALAo bIjA dhaMdhAomAM joDAI jaze. tethI DoLInIsagavaDanA abhAvamAM vRdhdha sAdhu-sAdhvI bhagavaMto tIrthayAtrAthI vaMcita raheze. ropa-ve no upayoga to teo karI zake nahIM. caMpakalAla : zA mATe jALave ? teo tyAM yAtrALuo tarIke nathI AvatA. kaLA-kArigirI jovA athavA pharavA mATe AvatA hoya che. Aje paNa jesalameramAM uparanA maMdiromAM TurIsTo hAthamAM pANInI bIyaranI bATalIo laIne tathA bibhatsa 5he2veza paherIne pharatA hoya che, phoTAo pADatA hoya che. ApaNA mate te tIrthabhUmi che, paryaTakonA mate manoraMjanabhUmi che. tethI zatruMjaya girirAjanA maMdiromAM evuM nahIM bane tenI khAtrI koNa ApI zake ? ApaNA vRdhdha sAdhu-sAdhvIo to tIrthanI yAtrA karI zakaze ne? : caMpakalAla : paNa ApaNA vRdhdha zrImaMto ropa-venI sagavaDono upayoga karIne be vAra 99 yAtrA karI zakaze. e lAbha moTo na gaNAya? : ropa-veno upayoga karIne uparanA maMdiro sudhI pahoMcAtuM hoya, tene vidhapUrvakanI yAtrA kahevAtI hoya, to jarUra e lAbha gaNAya. maganalAla : paNa ApaNA zrImaMta nabIrAo tIrthanI yAtrA vAraMvAra karavA nahIM AkarSAya? : jarUra AkarSAze. emane mana yAtrA eTale paryaTana sthaLano pravAsa. koI paNa mahAnagaranA eraporTa uparathI vimAna 31 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pakaDIne bhAvanagaranA eraporTa upara utarI zakAze. tyAMthI helikopTaramAM besIne sIdhA rAmapoLanInajIdIkanA sthaLe utarI zakAze. tyAMthI hastagiri-kadaMbagIri javA mATenI helikopTaranI ke ropa-ve TrolInI sagavaDo paNa upalabdha karAze. AkAzamAM devavimAno uDatAM hoya evo dekhAva thaze. e pravAsIone bhUmi upara paga ja nahIM mUkavAno. maganalAla : paNa girirAjane adyatana paryaTana sthaLamAM pheravavA mATeno gaMjAvara kharca koNa upADaze? caMpakalAla H AMtararASTrIya nANAMkIya saMsthAo e kharca pUro pADaze. dezanI ja koI anadhikRta saMsthAne mAdhyama banAvI tenA dvArA dAnanA rUpamAM athavA lonanA rUpamAM e rakama apAze. maganalAla : e dAna/lona sAthe AMtararASTrIya nANAMkIya saMsthAonI zarato nahIM joDAyelI hoya? caMpakalAla : hoya ja. e saMsthAone potAnA svArtho sAdhavAnA hoya che. tethI temanI nANAMkIya sahAya zaratI hovAnI ja. temanuM lakSa tIrthanI pavitratA DUbADavAnuM mukhya rahevAnuM. tIrthane paryaTana sthaLamAM pheravavA mATenI sahAya karavA pAchaLa A ja gUDha hetu hovAno rahevAno. maganalAla : paNa jainonA pavitra tIrtha upara gaMjAvara pheraphAro karatAM pahelAM jainAcAryonI athavA temanA adhikRta pratinidhionI maMjUrI meLavavI paDe ke nahIM? caMpakalAla : meLavavI ja paDe. paraMtu AMtararASTrIya saMsthAo ke temanA jora upara kUdatI dezI saMsthAo tIrtharakSAnA bahAnA heThaLa, paryAvaraNIya jirNodhdhAranA bahAnA heThaLa, "girirAjanI bhUmine khataro che' evo pracAra mAdhyamo - 3 2 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvArA kolAhala macAvIne jainAcAryone ke temanA adhikRta pratinidhione cUpa karI devAnI kSamatA dharAvatA hoya che. maganalAla : mArA gharamAM mArI maMjUrI vinA nAnakaDo paNa pheraphAra karavA koI mANasa ke saMsthA ghusI Ave, to tene bahAra dhakelI dauM. mArAthI te zakya na hoya, to polisanI madadathI paNa evA aniSTa tattvone gharanI bahAra pheMkI dauM. zatruMjaya jevA pavitra tIrthanA vikAsanA bahAnA heThaLa zatruMjaya tIrthanuM rakSaNa karanArAonA - vahIvaTa karanArAonA adhikAro upara tarApa mAravA jevuM A pagaluM na gaNAya? caMpakalAla : gaNAya che. jainasaMgha jevA pavitra saMghanA adhikAro upara tarApa mAravI- game te bahAnA heThaLa- e ja moTAmAM moTo aparAdha che. Akho DuMgara suvarNathI maDhavo hoya to paNa tIrthakara dvArA adhikRta evA jainasaMghanI maMjUrI meLavavI paDe. "tamAruM ghara tUTI rahyuM che' evo Dara batAvIne mArA gharamAM praveza na karI zakAya. evo praveza naryo svaccheda gaNAya. ane Avo svaccheda karanArane svazaktithI athavA anya sahAyathI dhutkArIne kADhI mUkavo ja paDe. sahAyanA bahAnA heThaLa kanjo levAnI dAnata hoya che. zrI zatruMjaya tIrtha uparasvarga utAravuM hoya ke kahevAtI tIrthabhakti karavI hoya, to paNa prathama jainasaMghanI bhakti karavA rUpa jainasaMghanI maMjUrI meLavavAno vinaya sAcavavo joIe. naMdanavana banAvavAnA peMtarA heThaLa jainasaMghanA adhikAro upara trApa mAranArA svacchaMdI baLone pheMkI devA joIe. jeo tIrthasvarUpa jainasaMghanI bhakti nathI sAcavatA, teo tIrthanI bhakti zuM karI zakavAnA? tIrthanI bhaktino DoLa karIne tIrthanA vahIvaTa upara kabajo meLavavAnI dAnata hoya che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvA svacchaMdI baLonA mAdhyama dvArA AMtararASTrIya baLo tIrthanA vahIvaTamAM mAthuM mAravAnI taka jhaDapI letA hoya che. Avo caMcupAta rokavA jainasaMghe potAnuM khamIra batAvavuM ja paDe. tIrthane bApikI milakata mAnIne tenA upara managhaDaMta svacchaMdI pheraphAro na karI zakAya. ane bahAranI saMsthAonA nANAM dvArA AvA pheraphAro karavA e jainasaMghanuM apamAna che, jainasaMghanA gauravanuM apamAna che. tIrthanA eka eka kaNa sAthe pavitratA joDAyelI hoya che. tuccha bhautika sagavaDo karavAnA hetuthI e kaNano ane tenI sAthe joDAyelI pavitratAno nAza na karI zakAya. pavitra kaNomAM AdhyAtmika vikAsamAM sahAyaka thavAnuM je baLa joDAyeluM hoya che, te Adhunika bhautika sagavaDomAM nathI hotuM. ulaTuM, bhautika sagavaDo AdhyAtmikatAno nAza karanArI hoya che. jainasaMgha AdhyAtmikatAno nAza karanArI bAbato mATe maMjUrI Ape nahIM, ApI zake nahIM. tIrthanI pavitratAnI rakSA e pradhAna bAbata che, yAtrikone sagavaDo ApavI e gauNa bAbata che. yAtrikone sagavaDo pUrI pADavAnA nimittathI tIrthanI pavitratAnuM khaMDana na thavA devAya. tIrthonI peDhIo e tIrthonI pavitratAnuM rakSaNa karavA mATe sthapAyelI peDhIo che, e yAtrALuone sagavaDo pUrI pADavA mATe sthapAyelI peDhIo nathI. yAtrALuone sagavaDo pUrI pADavAnI pharaja tenA kAryakSetranI maryAdA bahAranI pharaja che. evI pharaja tIrthano vahIvaTa karanArI peDhI upara nAkhI na zakAya. maganalAla : paNa zaMtrujya tIrthane vizvanA adyatana paryaTana sthaLamAM pheravI nAkhavAmAM Avaze evuM sacoTa anumAna zA AdhAre karyuM? caMpakalAla : tevuM anumAna karavA mATe 'jyAM jyAM dhUmADo, tyAM tyAM agni'nI jema nIcenI ghaTanAono AdhAra hato. 1. keTalAka varSo pahelAM gujarAta sarakAre (arthAt sana 1950 pachI) zrI zatruMjaya tIrthanA vikAsanI yojanA bahAra pADI hatI. te mATe 34 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rU.20thI rUA.25 lAkha kharcavAnI taiyArI batAvI hatI. e yojanA antargata karavA dhArelA kAryonA sarve mATe rAjyanA ejIniyara paNa tyAM gayA hatA. e yojanAmAM zrI zatruMjaya tIrthano paryaTana ane manoraMjananA sthAna tarIke upayoga, paryaTakonI sagavaDa mATe vAhana- ArAmagRho- saDako vigerenA bAMdhakAmano TUMko nirdeza hato. e yojanAnI jAherAtamAM zrI zatruMjaya tIrtha mATe tIrthabhUmi, ke yAtrA-yAtrALu evA zabdo irAdApUrvaka vAparavAmAM AvyA nahotA. zrI zatruMjaya tIrtha upara sana. 1968mAM gujarAta rAjya rAmapoLanA praveza dvAranI bahAra hoTala bAMdhavAnI paravAnagI ApI hatI, ane enA mATe jamIna paNa vecANa ApI hatI. 3. zrI zatruMjaya tIrthane gujarAta rAjyanA paryaTana vibhAganA nakazA upara paryaTana sthaLa tarIke mUkavAmAM AvyuM hatuM. bIjA vizvayuddha vakhate mahuvAnI AjubAjunA dariyAmAM zatruonI sabamarIno vigerenI lazkarI hilacAla upara najara nAkhavA zrI zatruMjaya tIrtha upara nAnuM paNa lazkarI thANuM rAkhavAnA uDatA samAcAra tyAre vAMcavAmAM AvyA hovAnuM jANavA maLyuM hatuM. veTIkananA popa bhArata AvyA tyAre zrI zatruMjaya mahAtIrthanA phoTAonuM Albama gujarAtanA gavarnara zrI maheMdIalI jaMga dvArA temane bheTa apAyuM hatuM. 6. zrI zatruMjaya tIrtha upara pagathiyAM bAMdhavAnI anukULatA tarata ja upalabdha thaI hatI / karAI hatI. pAlItANAmAM eka pachI eka adyatana dharmazALAo bAMdhavAnI sagavaDo maLatI jAya che. yAtrA mATe relvenI- basanI suvidhAo, tenA mATe saDakonI sagavaDo jhaDapabhera upalabdha karavAmAM AvatI hatI. 35 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaidika dharmanA dakSiNanA maMdironA jirNodhdhAra mATe yunesko saMsthAe lagabhaga 17 karoDa rUpiyAno kharca karavAnI vAta mUkI hatI. cAre bAju "vikAsa-vikAsa' zabda guMjI rahyo hato. tIrthano paNa vikAsa! paNa tIrtha vikAsa eTale zuM? upara jaNAvyuM tema tIrthanA vikAsanI samajaNa gujarAta rAjya bahAra mUkI hatI. AdhyAtmika vikAsamAM vadhu sahAyaka thavA mATe tIrthano dharmabhUmi tarIke vikAsa? ke AdhyAtmika vikAsamAM bAdhaka banavA mATe tIrthabhUmino paryaTana sthaLa tarIke vikAsa? yAtrALu mATe vikAsa? ke paryaTako mATe vikAsa? A vicAravA bhAgye ja koI thobhe che. sau koI "vikAsa" no popaTapATha raTatA thayA che. upara mujabanI ghaTanAothI anumAna thaI zakatuM hatuM ke ke yogya taka maLatAM ja zatruMjaya tIrthane paryaTana sthaLamAM pheravI nAkhavAmAM Avaze. jo ke tenI prAthamika zarUAta to tIrthabhUmine paryaTananA nakazA upara mUkIne karI levAmAM AvI hatI. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcIna smArakonA rakSaNanA nAme dharmasthAno upara sarakArI kabajo dharmasthAnakone smArako mAnavAnI sarakArI nIti ja khoTI che. e mRta bAMdhakAmo nathI, IMTa-cUnAnAM makAno nathI, kaLA-kArIgIrInA namUnAo nathI; e to manuSyanA AdhyAtmika vikAsamAM sahAyaka jIvaMta AlaMbano che. e svayaM AtmavAda che. e cetanAne jagADanArAM-DhaMDhoLanArAM pratIko che. e dharmano prANa che. mATe e dharma che, ane koI paNa kAyado dharmano bAdhaka na banI zake. dharmano nAza karavo hoya to dharmanA pratIkono nAza karavo ja paDe. e nItimAMthI manaphAvatI vyAkhyAo karI dharmasthAnakono nAza karavAnI nIti ghaDAI che. tenA prAthamika pagathiyAM tarIke tenA rakSaNanA bahAne tenA upara sarakArI kabajo jamAvavAno hoya che. Avo kabajo levAno kAyado briTiza sattAe karyo che, ane briTiza sattAnI ejanTa jevI vartamAna sarakAra te kAyadAno amala kare che. joke briTiza sattAe te kAyadAne AdhAre keTalAMka dharmasthAnono kabajo bhUtakALamAM karyo che, paraMtu tyAre prajAnI dharmabhAvanA tIvra hatI, ane e tIvra dharmabhAvanA temane bahu ja dhIme dhIme AgaLa vadhatA detI hatI. paraMtu je kAyado akSaramAM tyAre haLavA svarUpano hato, teNe 1951 pachI mUrtimaMta svarUpa dhAraNa karyuM che, ugra svarUpa dhAraNa karyuM che. dezI sarakArane "ApaNI sarakAra mAnI levAnI bhramaNAnA kAraNe e ugratAno prajA taraphathI virodha thAya nahIM tethI have ugratA vyakta karavAmAM AvI rahI che. alabatta, tenI pUrvabhUmikA to e kAyado calAvanArA khAtAnA daphataramAM teyAra hatI ja, paraMtu A kAyadAnA pAchaLano hetu bahu ja gaMbhIra hovAthI teno kaDaka amala karavo e briTiza sattAne mATe bahu ja jokhamI hatuM. jema jema prajAmAMthI dharmabhAvanAnAM mULa DhIlAM paDatAM jAya che, ane loko zodhakhoLa, itihAsa, zilpa, navayuga, pragati, jamAno tarapha - 37 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doDatA thayA che ane te vastuomAM magaja vadhAre roke che, tema tema AvA kAyadAono amala karavAnuM saraLa banatuM jAya che. dharmabhAvanAonI AMtarika dRDhatA prathamanA loko karatAM pramANamAM DhIlI paDI khaLabhaLatI jAya che. AjanI bAhya pravRttio tarapha vadhato jato Adara teno purAvo che. dareka dharmanA tyAgI ane javAbadAra dharmaguruo ane AgevAno paNa bAhya phaTATopathI prabhAvita thaI e vAtAvaraNa tarapha DhaLatA jAya che. tethI dharmasthAno upara eka yA bIjA rUpamAM sarakArI aMkuza sthApavAnuM saraLa banatuM jAya che. Avo kAyado karavAnuM bIja briTiza sattAnI mAlikInI mAnyatAmAM paDeluM che. briTiza sattAnI evI makkama mAnyatA che ke jagatamAMnuM sarva kAMI amAruM ja che, amArI ja mAlikInuM che. e mAnyatAne kAyadAnA rUpamAM DhALI briTiza sattA teno amala kare che. bhAratamAM dharmasthAno rAjya ke koI paNa dunyavI adhikArathI para rahetA AvyA che. anyAyathI kAIe bhUtakALamAM game tevo vartAva karyo hoya, paraMtu nyAyanI rIte je sthAna Aje sArvajanika sukhAkArInAM sthAnonuM che, tenA karatAM paNa dharmasthAnonuM vizeSa mahattva raheluM AvyuM che, ane tethI dunyavI kAyadAothI AvA sthAno abAdhita mAnavAmAM AvatAM rahyAM che. briTiza sattAe A AkhI vastusthiti UlaTAvI nAkhI che. e sattA jagatamAMnuM sarva kAMI potAnI sattA nIce hovAnuM mAne che, potAnA adhikAramAM hovAnuM mAne che. jagatanI koI paNa vastu, tasue tasu jamIna, AkAza-pAtALa - samudra vigere potAnI mAlikInAM che ema mAne che, ane e mAnyatAne mUrtimaMta karavA aneka yojanAo ghaDe che, kAyadA-kAnUno kare che. kAyadA dvArA e mAnyatAne siddha kare che. bIjAnI mAlikInI vastu mATe briTiza sattA kAyado kevI rIte banAvI zake? dA.ta. dhArmika saMpattio te te dharmanI mAlikInI che. tenA vahIvaTa mATe te te dharmanA adhikArIo kAyadA banAvI zake, paraMtu briTiza sattA tenA vahIvaTa 38 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ w mATe kAyadA kevI rIte banAvI zake? te te dharmanAM dharmasthAnako upara kabajA levAnA kAyadA bahAranI sattA kevI rIte banAvI zake ? paraMtu i.sa. 1600thI pote mAnelI mAlikIne bhAratamAM nakkara rUpa ApavAnuM briTiza sattAe zarU karyuM che. isTa inDiyA kaMpanIne bhAratamAM vepAra karavAnA cArTara ApIne rANI elijhAbethe AnI zarUAta karI che. bIjAnA dezamAM vepAra karavA mATeno cArTara ApavAnI temane sattA kyAMthI maLI tevA eka praznanA uttaramAM potAnA rAjA tarIkenA vizeSa hakkathI A adhikAra ApavAnI sattA maLI che ema rANIe jaNAvyuM hovAnuM itihAsamAMthI jANavA maLe che. e mAlikInI mAnyatAno amala uttarottara AgaLa vadhato rahyo che ane have chellA tabakkAmAM teno praveza thayo che. A vAta na to vidvAno samaje che, na to dharmaguruo samaje che. na to rAjA-mahArAjAo samaje che. pachI aMgrejI zikSiNa lIdhelAonI samajamAM to vAta Ave ja kyAMthI? khuda bhAratanA vaDA pradhAna zrI naherujInI samajamAM A vAta nahotI AvI, ema temaNe laMDanamAM jaNAvyuM hatuM. TUMkamAM, A mAnyatAnA AdhAra upara bhAratanAM dharmasthAno paNa briTiza sattAnI milakata che. paraMtu ekAeka e vAta bhAratanI prajAne svIkArya na bane. tethI temanA sattAkALa daramiyAna dhArmika milakato upara kabajo jamAvanArA kAyadA karyA pachI ane teno haLavo amala zarU karyA pachI, briTiza sattAe dorI ApelI nItio mujaba cAlanArI temanI uttarAdhikArI sarakAra dvArA te kAyadAnA amalane tIvra banAvAyo che. sarakAra amArI che" evA vizvAsathI loko teno bahu virodha na kare. vaLI keTalAka lokonI utkRSTa dharmabhAvanAne kAraNe je amala mulatavI rAkhavAmAM Avyo hoya tene have dezI sarakAra dvArA jhaDapathI amalamAM lavAI rahyo che. dharmasthAnono kabajo levA mATe nIce mujaba be-traNa bahAnAo AgaLa karavAmAM Ave che. - 39. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. yuddhanA prasaMgamAM khAsa surakSita rakhAvA lAyaka sthaLonI yAdI banneya pakSo dvArA apAtI hoya che. temAM keTalAMka dhArmika sthaLono te bahAnAthI kabajo jamAvAto hoya che. yuddhanI pUrNAhuti pachI paNa te sthAno upara sarakArI kabajo rahI jato hoya che. te sthAnone pachI "surakSita sthaLonI yAdImAMthI rada karavAmAM nathI AvatA. 2. prAcIna zilyanA rakSaNa mATe sarakArI kabajo joIe. 3. prAcIna zilAlekha ke bIjI rIte itihAsamAM upayogI sAdhano hoya to tenA rakSaNa mATe sarakArI kabajo joIe. 4. sarva lokone upayogamAM Ave evI cIja hoya, to tenA upara paNa sarakArI kabajo hovo joIe. AvA bahAnA heThaLa dharmasthAno upara sarakArI mAlikI sthApavAnI nItino amala karavAnuM sAnukULa paDe che. ane A kAryamAM upayogI bane temAM sahakAra Ape tevI eka AkhI jamAta bhAratamAM UbhI karavAmAM AvI che. prAcIna zodhakhoLonuM, aitihAsika zodhakhoLonuM mahattva eTaluM vadhArI devAmAM AvyuM che ke temAMthI A AkhI maMDaLI UbhI thaI che. te paNa "rakSaNa' nA gANA gAyA kare che, ane dharmasthAnomAM sarakAranA adhikArane ghUsavAno mArga saraLa karI Ape che. A bhulabhulAmaNImAM moTA moTA dhArmika AgevAno ane dharmAcAryo paNa phasAI gayA che. zilpa-itihAsazodhakhoLa e satyanuM aMga che, paNa dharma karatAM koI paNa bAbata vizeSa nathI. videzI Adarzo dharAvatI vartamAna sarakArane mana dharmanuM mahattva nathI. tethI prAcIna zilpa vigerene AgaLa karIne teno kabajo levAnI briTiza nItine amalamAM mUke che. eka bAju vartamAna sarakAra prajAnA jIvanamAM AmULacUla krAMti karavAnI hilacAla kare che. arthAt tene prAcIna koI paNa vastu priya nathI- prAcIna koI paNa vastune TakavA devAnI nIti nathI ema jAhera kare che, bIjI bAju e ja sarakAra prAcIna sthAnonA rakSaNa mATe doDI Ave tyAre tenI A sthAnonI rakSAnItinI pAchaLa rahelI melI murAdanI gaMdha 40 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave che. prAcIna sthaLonA rakSaNanA bahAnA heThaLa teno kabajo laI teno nAza karavAnI nItinuM spaSTa anumAna thaI zake che. AmULacUla krAMti karavAnuM dhyeya hoya tyAre dharmane paNa prajAnA jIvanamAMthI dUra karavo paDe, ane te mATe dharmanAM jAhera pratIkono paNa nAza karavo ja paDe. sarakAra A gupta hetu prajAthI chupAvI rAkhe che, UcharatAM bALakonA magajamAMthI vArasAgata dhArmika ane sAMskRtika saMskArono nAza karavA mATe sarakArI nIti dharmasthAnono kabajo le che. dharma jevI abhedya dIvAlamAM dharmasthAnonA rakSaNanA bahAnAnA nimittathI sarakArI nItio praveza karI zake che ane tenA pagale pagale AMtararASTrIya saMsthAno kabajo sIdhI, ADakatarI rIte sthApita thAya che. o poliTikala dAvapeca sAmAnya samajamAM Avato nathI, AvI zakato nathI, jagatanA sarva padArtho upara sarva adhikAra sthApavAnuM kArya briTiza sattAne kayA izvare soMpyuM che? ke svayaM te sattAe potAne izvara mAnI lIdho che? kaI nyAyanI kacerIe temane Avo anyAya karavAno adhikAra Apyo che? temanI mAnyatAne nyAyI TharAvI che? kahevAtA zikSito vadhu mUrkha bane che. saMskRtinA nAzamAM prajAno nAza gUMthAyelo che e vAta temanA samajavAmAM AvI nathI. pazcime temane jeTaluM bhaNAvyuM teTaluM teo bhaNyA hoya che ane e bhaNatarano popaTapATha raye jAya che. eka jANavAsamajavA jevuM daSTAMta. briTiza sattAnA samayamAM lorDa karjhana delavADAnAM maMdiro jovA AvyA hatA. temanI sAthe lAlabhAI zeTha hatA. lorDa karjhane jaNAvyuM, "AbunAM maMdiro jagatanI AbarU che. temAM kALadoSe khaMDitatA thaI che. te sarakAra sudharAvaze." tarata ja zeThazrIe javAba Apyo, "nahIM, nahIM, amAro zrI saMgha te sudharAvaze. amArI vidhavA bahena paNa dharmabhAvanAthI rUpiyA ApavAnI teyArI dAkhavaze." - lorDa karjhanane A bAbatamAM vAMdho levAne kAraNa nahotuM. kAraNake AvAM sthAno sarakArI kabajA nIcenAM ane mAlikI nIcenAM che evI - 4 1. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matalabanA kAyadA briTiza sarakAre karyA hatA, ane te rUIe bhalene sudharAvavAnuM kAma zrI jainasaMgha kare. zeThanA dhyAnamAM e marma nahoto. tyAre Avo marma hovAnuM jANI paNa zakAya tema nahotuM. amaladAronA hRdayanA kapaTano khyAla te vakhatanA lokone Ave ja zI rIte ? TUMkamAM, AjanA kAyadA pAchaLanA bAhya hetuo to kAmacalAu hoya che. tenA garbhita ane mULa hetuo judA ja hoya che. tene na samajanArA bahArathI suMdara batAvAyelA hetuone pakaDI letA hoya che. AvA mANasone AgevAna ane pratiSThita banAvAya che, ane temanA mAraphata mULa hetuo siddha karavA tarapha gati karI zakAtI hoya che. bhAratanA prAcIna dharmo ane tenA aMga-prabhaMgone toDyA vinA bIjI prajAo ahIMnA vatanI banI svarAjya bhogavI zake tema nathI. mATe dharmanI ane tenAM pratIkonA nAzanI AvI yuktio goThavAyelI hoya che. sAcI vAta e che ke dharmasthAnakone smArako kahevA e ja khoTuM che. kalyANaka bhUmionA makAnanuM ke zilAlekhonuM eTaluM mahattva nathI hotuM, jeTaluM mahattva tenI dhArmika pavitratAnuM hoya che. zilpa ke aitihAsika tattvane jaLavAya teTaluM jALavavuM, paNa jALavI zakAya tema na hoya tyAre kalyANaka tarIkenI tenI mahattA naSTa karI na zakAya. te game tevA rUpamAM UbhI rahevI ja joIe. sarakAra teno kabajo levA tene smAraka gaNe ane dharmanA muddA karatAM potAnA muddAne vadhu mahattva Ape. sarakAra AgaLa lokone namatuM ApavuM paDe, eTale dharmane namatuM ApavuM paDyuM gaNAya, ane sarakArI vijayamAM videzI Adarzo, svArtho ane bhautikavAdano vijaya thayo gaNAya. dhArmika pratIko sivAyanAM anya sAMskRtika pratIkono kabajo paNa tenA nAza mATe che. jethI e pratIko dvArA UcharatI prajAne zoryanA, dAnanA, bhaktinA je saMskAro maLatA hoya che, je preraNAo maLatI hoya che, te saMskAro ane preraNA maLavAnA srota baMdha paDI jAya. 42 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zatruMjya zAzvatA mahAtIrtha upara haoNTela karAya? na karAya. te karavAthI mahAAzAtanAnI paraMparA cAlu thAya, mahApApa thAya, tenAM bhayaMkara pariNAmo bhogavavA paDe ja. sAMpradAyikatAne ukheDI pheMkI devAno nirNaya zrInagaramAM vaDA pradhAna vageree karyo che. paraMtu teo pote zAno TharAva kare che ane teno vAstavika artha zo che te to nirNaya lenArA ja jANatA nathI. briTizo potAnA bhaviSyanA hetuone gRha khAtA nAmanA khAtAnA vahIvaTI daphataromAM mUkanA gayA che, te vahIvaTanA vartamAna saMcAlako dvArA te anusAra te nirNaya lIdho hoya che. vartamAna saMcAlako pAzcAtya paddhatinA zikSaNathI zikSita hovAthI teonA mAnasa bhAratIya Adarzo vagerenAM rahasyothI ajANa hovAthI teo pAzcAtya hitonA Adarzone jANatAM-ajANatAM protsAhana ApavA tarapha doravAI jAya che ane bahAranA AvelA khristI dharmanA pracArako paDadA pAchaLa rahI teno khUba lAbha uThAvatA hoya che. A rahasyamaya bAbato te saMcAlakonA khyAlamAM na Ave e svAbhAvika che, kema ke teonI samajamAM AvavAnI yogya bhUmikA tUTatI jAya che ne nahivat banatI gaI che. adhArmikatA dUra karavAne badale sAMpradAyikatA dUra karavA mATenA zabdo kema vaparAya che? tenAM paNa rahasyonI teone mAhitI nathI. kharuM kAraNa e che ke e zabda mukAvanArAono Azaya duniyAne dharma rahita karavAno nathI, dharmathI yukata karavAno ane rAkhavAno che, paraMtu jagatane saMpradAyothI rahita karavAno che. tethI te jAtanI paribhASA briTizo bhAratamAM mUkatA gayA che ane te pramANe amala karavAnI goThavaNo vahIvaTI daphataromAM mUkatA gayA che. saMpradAyanA bIjA judA judA game teTalA artha thatA hoya, tene bAjue rAkhIne A prastuta bAbatamAM je traNa artha saMbhavita che te paNa batAvatAM pahelAM dharmano sAco artha zo che? sAcI vyAkhyA zI che? te samajIe ke - 43 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je eka yA bIjI rIte aMzathI ke samagra rIte prAcIna vakhatathI cAlyA AvatA. eTale ke chellAM pAMcaso varSanI pahelAMthI zarU thayelA ne cAlyA AvatA dareka dharmane lAgu paDe che. te vyAkhyA jene lAgu na paDe, tene dharma kahI na zakAya. (1) nAnA ke moTA doSonI mukti athavA sarva doSothI saMpUrNa mukti rUpa, mokSane anukULa kSamA, sajJAna vagere saMkhyAbaMdha AdhyAtmika guNono vikAsa te dharma. tene anukULa pravRtti te dharma, e vikAsane anukULa pravRttimAM sahAyaka suvihita sAdhano paNa upacArathI dharma kahI zakAya che. A lakSaNa dharAvato jagatano mULa dharma jagatamAM vizvavatsala mahApuruSoe pracalita karela che. jagatano A mukhya ane mULa dharma prAcIna kALathI cAlyo Ave che. te dharmanA judA judA AkAranA vibhAgo rUpa, pAchaLanA saMtoe potapotAnI samaja, pAtro, saMjogo vagerene anusarIne judA judA dharmone nAme zarU karyA che, tene te te pradezanA ane prajAonA loko potapotAne mATenA dharma paNa kahe che. je pAMcaso varSanI pahelAMthI duniyAnA judA judA bhAgomAM pracalita thayelA che. mULa paribhASAmAM A peTAdharmone paNa zabdathI 'saMpradAyo' kahI zakAya che ane tethI mULa dharmanA saMpradAyo paNa teone kahI zakAya che, kema ke te vibhAgomAM mULa dharma gUMthAyelo rahI prAcIna kALathI e rIte sevAto Ave che. jema cAra pAvalImAM, 16 AnAmAM, 64 paisAmAM, 20 pAMcIAmAM, 10 dazIAmAM rUpiyo gUMthAyelo hoya che tema sarva prAcIna dharmomAM mULa dharma oche vadhate aMze gUMthAyelo hoya che. mATe te badhAyane dharmo paNa kahevAya che ane mULa dharmanA saMpradAyo paNa kahevAya che ane te te dezonI prajAonA judI judI kakSAnA mAnasa, aitihAsika ane bhaugolika vagere saMjogo dharAvanArA loko judA judA AcAra rUpe 44 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenA pAlanathI dharmanA phAyadA potapotAnI rIte yathAzakti uThAvatA Ave che. tethI mULa dharmanA vibhAgo chatAM tenAM svataMtra zAstro tathA judI judI vakhate teno pracAra prabaLa rIte zarU thavAthI teone paNa dharma kahevAmAM Ave che ane je dareka mukhya vibhAgo dharmo ke saMpradAyo paNa gaNAya che, te darekanA peTAbhedo, te darekanI nAnImoTI zAkhAo-prazAkhAone paNa saMpradAya kahevAmAM Ave che. A rIte saMpradAya zabdanA be artha to prAcIna kALathI cAlyA Ave che; 1) vizvanA mULabhUta mukhya dharmanA peTAbhedo rUpe pAMcaso varSonI pahelAMthI pracalita judA judA dharmone mukhya arthamAM saMpradAyo kahevAmAM Ave che. 2) ane te judA judA dharmonA peTAbhedone paNa dharmonA saMpradAyo kahevAmAM Ave che. sAmAnya rIte asAMpradAyikatAno artha vidvAna loko e samaje che ke te pracalita mukhya dharmo (ke je mULa dharmanA saMpradAyo che)nA peTAsaMpradAyo na hovA joIe, mukhya dharmo rahevA joIe ke jenA svataMtra mukhya dharmazAstro che. jena, vedika, bauddha, pArasI, zIkha, islAma, khristI, tAo, konphayuzasa, yahUdI tathA bIjA koI paNa hoya, jenAM mukhya dharmazAstro - dvAdazAMgI Agamo, vedo, tripiTaka, chaMdaavastA, graMthasAheba, kurAna, bAibala, tAoneciMga, zukiMga, oNlaTesTAmenTa ke bIjA che. te te lokonA hitakAraka te te badhA dharmo TakavA joIene to ja te loko paNa TakI zake tema che. keTalAka vidvAnono evo paNa mata kharo ke "te darekanA peTAbhedo na rahevA joIe." keTalAka vidvAnono evo paNa mata kharo ke te dareka dharmo ane tenA saMpradAyo paNa TakavA joIe, jyAM sudhI tene mAnanArA loko hoya ne te bhedo paNa lokapriya hoya, kema ke te mAraphata paNa kharI rIte to eka 45 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yA bIjA rUpe chevaTe to dharmanAM saMpUrNa lakSaNo dharAvanAra mULa dharma jagatamAM aMzathI paNa vidyamAnatA dharAvI zake che ne eka yA bIjA rUpe tenI ArAdhanAthI lAbha thato hoya che. A rIte saMpradAya zabda prAcIna kALathI mukhya ane gauNa ema be arthamAM vaparAto Avyo che tyAre lagabhaga 500 varSathI khristI dharmapracArakono "potAno eka ja dharma jagatamAM pracalita rahe ane bIjA tamAma mukhya dharmo tathA te darekanA nAnAmoTA dareka saMpradAyo jagatamAMthI adazya thavA joIe" evo gupta nirNaya karAyo jaNAya che, paraMtu A nirNaya mULa khristI dharmano nathI, paraMtu jyArathI pAMcaso varSathI mahAparivartanano kAryakrama teoe jagata upara phelAvavAnI zarUAta karI tyArathI e artha teoe pracAramAM mUkavAnA prayAso zarU karyA che, kema ke teonI IcchA A mahAparivartana karIne jagatamAM eka ja raMganI prajA ane eka ja dharma TakAvI rAkhavAne pragati, vizvazAMti, vikAsa, krAMti, navasarjana, jamAnA vagere nAmo ApelAM che. te khAtara bIjA raMganA mAnavoe bhaviSyamAM bahumatI dharAvatA raMgamAM sAmela thaI jaI potAnuM svataMtra astitva na rAkhavuM joIe ane e ja rIte bahumatanA dharmane dharma gaNavo. tethI laghumatIone saMpradAyo gaNavA ane te sarva saMpradAyoe te bahumata dharAvatA dharmamAM dAkhala thaI jaI potAnuM svataMtra astitva na rAkhavuM." tene mATe potapotAno bahumata karavA dareka dharmone pracAranI chUTa ApI medAnamAM doDAvavAnA prayAso zarU thayA che ane tenI vaccethI potAno dharma bahumata meLavI jaI vizvano eka dharma banI rahe ane laghumatI tarIke, saMpradAyo tarIke gaNAyelA bIjA badhA dharmo ke tenA nAnAmoTA peTAbhedo - saMpradAyo, bahumata dharAvatA eka dharmamAM dAkhala thaI potapotAnA svataMtra astitva TakAvI rAkhI zake nahIM ane teonAM dharmazAstro bhale mukhya gaNAvavAnA prathama prayAso karIne chevaTe sauthI mukhya tarIke gaNAvAyelA bAibalanA peTAmAM judA judA vicAranA mAtra sAhitya tarIke TakI rahI zake, paraMtu jyAM sudhI thoDI ghaNI paNa te dharmonI lokapriyatA TakI rahe tyAM sudhI e laghumatane rakSaNa Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa ApavuM, kema ke vinA rakSaNa to te thoDo vakhata paNa TakI na zake, mATe ja tene rakSaNa ApavAnI to jarUra UbhI thAya che. tethI thoDoghaNo vakhata paNa Teko ApavAno nirNaya levo paDe che. Akhare to tene paNa jagatamAMthI adazya thavuM ja paDe, kema ke te laghumatamAM hoya che. A rIte saMpradAyano, asAMpradAyikatAno trIjo artha pracalita karavAmAM Avyo che, je arthane dhyAnamAM rAkhIne "sekayulara' zabdano pracAra karavAmAM Avyo che. ene lagatI prakriyAne vega maLe tevAM tattvo briTizo bhAratanA vahIvaTamAM khUbIthI mUkatA gayA che. tene anusarIne AjanA te vahIvaTanA saMcAlako kAmagIrI bajAve te svAbhAvika che. teone te zabdanA sAcA ke khoTA arthanA bhedanI mAlUma nathI. tenAM pariNAmonI, tenA hetuo ane AdarzonI mAlUma nathI. vahIvaTI khurazIo upara beThA pachI bhAratIya prajAmAMnA saMcAlako tarIke goThavAyelA te taraphanI potAnI pharaja bajAvavA pUratI ja kAmagIrI bajAvatA hoya che. sivAya teone bahu lAMbo - pahoLo khAsa koI khyAla hoto nathI. A rIte trIjo artha pracalita karavAmAM Avyo che. A AdhAre 1892mAM cikAgonI sarvadharmapariSadamAM A dizAnuM jAheramAM bIjAropaNa karyA pachI yunesko saMsthAe manIlAmAM 1960mAM sarvadharmapariSada kharI rIte to eTalA mATe ja bharI ke "atilaghumatI dharmone saMpradAya rUpa paNa na gaNavA tathA dharmo paNa na gaNavA, mAtra pAMcane ja dharma tarIke gaNavA" ne tethI te pAMcanA ja pratinidhione sarvadharmapariSadamAM bolAvyA hatA. bIjA dharmonA pratinidhione bolAvyA nahotA, kema ke tene dharma tarIke gaNatarImAM levAmAM AvyA hoya to tenA pratinidhio bolAvavA paDe ne? tathA pAMcano e AMkaDo vizvavyApaka karavA tathA tene ja khUba vajana apAvavA yuno jevI vizvanA kendranI Adhunika mukhya saMsthA taraphathI sAnaphrAMsiskomAM sarvadharmanI prArthanApariSada rAkhI temAM pAMca ja dharmonA pratinidhi lIdhA. tyAra bAda thoDA ja vakhatamAM IMglenDamAM sarvadharmasamanvaya saMmelana ke pariSada bharI temAM paNa pAMca ke ghaNe bhAge cAra ja dharmonA pratinidhi bolAvyA ne lIdhA hatA. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcanA ja A AMkaDAnI bAbatane bhAratamAM paNa pravezAvI tene ja vega apAvavA mATe vaDodarA pAsenI riphAInarI bhArata - pramukha zrI sarvapallI rAdhAkRSNanajIne hAthe khullI mukAvatI vakhate "pAMca dharma prArthanA", "pAMca dharma pUjA" evA zabda chApAomAM pracalita thayelA jovAmAM AvyA hatA. eTale ke khristI, yahUdI, vaidika, islAma ane bauddha e pAMca dharmo sivAya bIjA koIne dharma na mAnavAnI zarUAta karAvI dIdhI che. joke, AjanI AMtararASTrIya nIti mujaba pAMcane ja dharma tarIke gaNavAno rivAja hAlamAM cAlu rakhAvyo che. e pAMcamAM paNa have pachI e dhoraNa lAgu karavAnuM che ke "bahumata je ekane maLe te dharma, bAkInA saMpradAyo" eTale sAMpradAyikatA ukheDI nAkhI pheMkI devAno je nirNaya levarAvAyo che tenA amala pachI bAkInA cAra laghumatIo rahe, tethI chevaTe teone bhaviSyamAM saMpradAya gaNIne "tene pheMkI devarAvI'' eka ja dharma jagatamAM rAkhavAnA mULabhUta gupta nirNayane A rIte Teko apAvarAvAya tema che. AjanI asAMpradAyikatAnI hilacAlanuM dUragAmI mULa bIjaka, mULa hetu, mULa uddeza, mULa Adarza A pramANe che. "sekayulara' zabdanI pAchaLa keTaluM badhuM arthagAMbhIrya ane pariNAmo joDAyelA che? alabatta, A pariNAma ghaNuM dUragAmI che eTalA mATe khristI dharmapracArako tene mATe 1498thI bhAratamAM AvyA tyArathI potAnA eka ja dharmane vizvadharma banAvavAnI prakriyAne vega ApavAnI gaDamathalamAM paDelA che. te A rIte... (1) zarUAtamAM porTugaloe maMdiro, mUrtio bhAMgavAnI zarUAta karI, vaTalAvavAno julama vartAvyo vagere hakIkato ThIka rUpamAM maLe che, paraMtu seMTa jheviyarse AvIne te ja bhUmikA upara, paNa zAMtipUrvaka dharmapracAranuM kAma AraMbhya, ne julama karIne dharmaparivartana karAvavAno krama haLavo karAvI nAkhyo lAge che ane pazcima samudrakinAre 30 hajAra 48 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAchImAro, khAravA, khalAsIo vagerene khristI banAvyA. te kAryakramanA jude jude vakhate aneka haptA pasAra thatA AvyA che. A to mAtra bahAra jaNAI AvanArI pravRtti rUpe cAlu rakhAI che. temAMnI sAMpradAyikatAne ukhADI pheMkI devarAvavAnA haptAno kAryakrama vartamAna rAjyasattA mAraphata pracAramAM mukAvarAvyo che. ema jude jude vakhate mULa kAryakramanA judA judA haptA pasAra karAvI amalamAM mukAvarAvatA hoya che. tenI pahelI jAhera zarUAta akabara bAdazAha pAse dIna-eilAhI paMtha kaDhAvIne karI che, tene kaDhAvanArA bAdazAhanA paricayamAM AvanArA khristI dharmapracArako paDadA pAchaLa rahI A paMtha kaDhAvanArA che. tenI pahelAnA tabakkAmAM sane 1570 sudhImAM chapAI cUkelI bAIbalanI nakala e bAdazAhane bheTa ApI che. (bhArata ItihAsa sopAna pR. 5) A paMtha kaDhAvavAno mukhya hetu khristI dharmane bhAratamAM mukhya dharmonI haroLamAM chelluM paNa sthAna apAvarAvI bhAratanA dharmomAM dAkhala karAvavAno hato tyArathI sarvadharmasamAnatA, sarvadharmasamanvaya, sarvadharma samabhAva vagereno pracAra khristI dharma taraphathI zarU karAvavAmAM Avyo che. jethI khristI dharma tarapha bhAratanA moTA ne mukhya dharmo virodhanI dRSTithI na jue ane bhAratanI prajAmAM dhArmika, Arthika, sAmAjika tathA rAjakIya doravaNImAM brAhmaNone sAthe rAkhI, bhAratanI saMtazAhI mahAjana saMsthAmAM ThAmaThAma jaina guruo ane gRhastho AgaLa paDato bhAga bhajavatA hatA, tethI teone hAthamAM levA paheluM sthAna "dIne ilAhI'nA citramAM jaina dharmane apAvyuM che. pachI islAma dharmane, kema ke te kADhanAra bAdazAha islAma dharmane mAnanAra che, mATe tenuM sthAna bIjuM. pachI vaidika dharma, pachI zIkha, pArasI ane khristI dharmane sthAna apAyuM che. pagapesAro karI mukhya dharmomAM chelle chelle paNa sthAna pAmavAnI yukitamAM teo saphaLa thAya che. (bhAratanA ghaDavaiyA pR.81) A rIte zarUAta karI che. te pachI paNa bahArathI to "khristI dharmano pracAra mAtra karatA rahyA che" ema dekhAya che, paraMtu teonuM mukhya dhyeya to bhAratanA prAcIna dareka mULabhUta dharmonAM mULa DhIlAM pADI daI - 49 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghumatI tarIke TharAvI bahumatamAM bheLavI devAnuM pahelethI ja rakhAyeluM che. mATe eka pachI eka ghaTanAkrama calAvatA hoya che. mukhya dharmonAM mULa DhIlAM paDAvavA dareka dharmomAMthI mAnyatA bhedonA ane tenAM jhUmakhAM chUTAM paDAvAI judA judA - navA navA svataMtra saMpradAyo kaDhAvA dIdhA che ne navI navI saMsthAo paNa kaDhAvI che. judA judA pracArako mAraphata jamAnAne anusaravAne nAme judA judA aneka jAtanA pracAro karAvyA che jethI dareka mULa dharmonAM baLo chinnabhinna thatAM rahetAM thayAM che. lagabhaga pAMcaso varSomAM kayA kayA dharmamAM kayA kayA peTAbhedo nIkaLyA ane paDadA pAchaLa rahI kevI kevI rIte tene Teko apAyA che? teno itihAsa laMbANa thavAthI ahIM Apavo azakya che. vaidika dharmamAM prArthanA samAja, brahmo samAja, varNAzrama saMgha vagere saMkhyAbaMdha vibhAgo thayA che. jenA zAsanamAM terA paMtha, tAraNa paMtha, kaoNnpharanso, mahAsabhAo vagere khUba thayAM che. (2) bhAratamAM have vaidika dharmane vega ApavAmAM Ave che, kema ke Aje tenI bahumatI AgaLa karavAmAM che ane bahumatIthI bIjI laghumatIone dabAve nahIM mATe bIjA alpamatI saMkhyA dharAvatA dharmone rakSaNa ApavAnI nIti rAkhI che. A rakSaNa ApavAnI nIti ja bahumatInA asaiddhAMtika dhoraNane Teko ApavAnI nIti apanAvAI che" ema sAbita kare che. vaidika dharmanA mULabhUta AgevAno AvuM kAMI na mAnatA hovA chatAM bahumata laghumatanI jALamAM phasAyelo varga AthI vadhu temAM phasAto jAya e svAbhAvika che. (3) vaidika ane islAmanI laghumatI upara boddha dharmanI eziyAbharamAM sArI bahumatI UbhI karavAnA prayAso khUbIthI zarU karavAmAM AvyA che. eziyAmAM bauddha dharmanI bahumatIno vistAra itihAsa ke bhUgoLanAM pustakomAM irAdApUrvaka citro sAthe batAvavAno rivAja rakhAyo che. A dUraMdezIpaNAnI saphaLatA mATe ja mahAbodhi sosAyaTI sthapAvI 50 - Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjAropaNa karavAmAM AvyuM che. azoka, azoka cakra, cAra siMhonI mudrA, dalAI lAmAne bhAratamAM lAvavA, tene amAMsAhArI banAvI zAkAhAra pariSada mAraphata bhAratanI ahiMsaka prajAmAM jAheramAM AgaLa lAvI bauddha dharmanA pracArane vega apAvavAnI nIti zarU karAI che. jenAM kAraNo te bIjAM-trIjAM batAvavAmAM AvatAM hoya che, paraMtu kharuM kAraNa upara batAvyuM te che. itihAsa tathA bhUgoLanAM pustakomAM bauddha dharma kyAM kyAM phelAyelo che tenAM citro vidyArthIonI sAme AvyA kare tevI rIte pAThayapustakomAM jovA maLaze. (4) tyAra bAda eTale ke eziyAmAM bauddha dharmane bahumatamAM rAkhI ane vaidika ane islAmane laghumatamAM rAkhI temane dabAvavA mATe bauddha dharmano bahumatI hathiyAra tarIke upayoga karavAmAM Ave, mATe tenA pracArane paDadA pAchaLathI moTA pAyA upara Teko ApavAnI nIti kAme lagADAI che. e kAraNe bhAratanA navA rASTradhvajamAM reMTiyAne badale pachI azoka cakra dAkhala karAvAyuM hatuM, kema ke tevI bAbatonA mULa yojako ApaNA dezanA netA baMdhuo nathI hotA, teo pracArako hoya che. yojako to judA ja hoya che. (5) chevaTe yahUdI ane bauddha dharmanI laghumatIone khristI bahumatamAM samAvI levAnI yukti paNa goThavAI gaI che. tene mATe "bauddha dharmanI daza AjJAo ane khristI dharmanI daza AjJAo samAna che" e muddo AgaLa karIne Tena kamAnDamensanI philmo yuvako vagerene batAvAya che. ane daza AjJAonI samAnatAone pracArIne batAvAya che ke Izu khristanA jIvananAM 18 varSonI hakIkata barAbara maLatI nathI. tenA kAraNamAM ema kahevAya che ke "te bhArata tarapha gayelA ane himAlayamAM 18 varSa rahI eka bauddha sAdhu pAse rahI te dharmano paricaya meLavyo. jethI daza AjJAo sarakhI che." kadAca ema haze, paraMtu Ajano pracAra to eziyAmAM bauddha dharmanI bahumatI thavA daI, vaidika ane islAmane laghumatImAM rAkhI daI, chevaTe Tena kamAnDamenTsanI vAta AgaLa karIne, khristI bahumatamAM tene paNa laghumatI saMpradAya gaNIne sAmela karI levAnI yojanAo goThavAI gaI che. - 5 1 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte bahArathI khristI dharmanA pracAra sAthe AMtarika rIte bIjA tamAma dharmonAM baLa, vizvamAM vyAvahArika sthAna vagere nabaLAM pADavA, tenA AcAro vagerenI viruddha pracAra karI tathA navA navA phAMTA-phaNagA kaDhAvI nabaLA pADavAnA yojanAbaddha khUba prayAso thayA che ane thAya che. A badhuM gupta taMtra calAvanAra duniyAbharamAM besADelA bizaponI saMsthAo ane tenI sAthe joDAyelA pAdarIo vagere kakSAnI vyakitao, tenA kAryakuzaLa sTApho, citrakAro, preso, keLavaNIkAro, dareka dharmanA abhyAsIo vagere duniyAbharamAM satata ajaba kAmagIrI bajAvI rahyA che. tenI pAchaLa popa ane tenI carca saMsthA jAgrata bhAve kAma karI rahI che ane have rASTro ane teonI phelAvelI sattA mAraphata 'yuno'nI rItasa2nI eka navI saMsthA 'yunesko' mAraphata yuropa-amerikAnAM Adhunika moTA rASTroe ApelA-apAvelA ke sthApelA lokazAsananAM svarAjyo bhogavatI sthAnika sattAo tenI lAgavago, sahAnubhUti vagere mAraphata vyavasthita kAma karI rahela che. arthAt AjanA tamAma prakAranA vizvasaMcAlananA mULamAM khristI vaDA dharmaguru popa, tenI carca saMsthA, vaeNTikana sekreTariyeTa ane duniyAbharamAM phelAyelA bizapo, yuropaamerikAnAM rASTro, yunesko ane yuno vagere e dizAmAM kAmagIrI bajAvI rahelA che ne e dizAmAM duniyAne prerI rahyA che - ghaDI rahyA che. tenA vizALa kAryakramanA eka bhAgarUpa zrInagaramAM vaDA pradhAna zrImatI iMdirA gAMdhInA pramukhapaNA nIce levAyela nirNaya che. te ekAeka gRha khAtAnI ke tenA saMcAlaka pradhAnazrInA ke vaDA pradhAnanA taraMgathI ke koInA tukkAthI levAyelo nathI ane ''sAMpradAyikatA dUra thaye ja raheze'' vagere prakAranA vaDA pradhAnanA makkama zabdo ema ne ema bahAra paDIne vahetA thayA nathI hotA. bhAratanA dharmo, vidvAno, AgevAno vagere bhAratamAM khristI dharmanA khullA pracAra, vaTALa pravRtti vagereno virodha kare, te virodhane kSaNabhara khristI pracArako namI paNa jAya, paraMtu pahelAnA mULa dharmonAM baLa toDavA, 52 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mULa DhIlA karavA, guptapaNe rAjyasattA, zikSaNa, Arthika saMjogo, pAThyapustako, vartamAnapatro, bIjI lAlaco vagere mAraphata thatA ADakatarA prayatnothI anahada nabaLAI AvI javA devAnA gupta ane saMgIna prayatno moTA kharce tathA yojanAbaddha rIte ane joradAra rIte cAlatA hoya che te koNa joI ke jANI zake? satya samajavA mATe khAsa jarUrI ATalI pUrvabhUmikA pachI have zrI zatruMjya girirAja upara - hoTela - resTorAM karavAnI hilacAla AMtararASTrIya dhArmika mahAparivartananI rAjyadvArI prakriyAonA eka bhAga rUpa kevI rIte che? te vicArI jovAnI ApaNI jainonI paNa pharaja thaI paDe che. tethI te mULa vAtanI pUrvabhUmikAnA tathA bhAvi pariNAmonA nirdezo karavAnI vicAraNA upara AvIe. 53 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI girirAja upara caDavAnI spardhA na yojAya zrI girirAja upa2 7-7/8-8 varSanI bAlikAo tathA bALako page cAlIne AzAtanA karyA vinA caDI, pUjA-sevA karI, bharataDakAmAM kazuM moMmAM nAkhyA vinA UtaratAM hoya che. chaThTha aThThamanI tapazcaryAvidhipUrvaka karI ughADe page caDI pUjA-sevA karI bharabapore utaratAM hoya che. zeTha veNIcaMda sUracaMde mAsakhamaNa karI, upa2 caDI sevA-pUjA karIne pAraNuM karyA hovAno dAkhalo che. AvA to seMkaDo dAkhalA banatA hoya che. varasItapanA tapasvIo tapa sAthe upara jaI sevA-pUjA karI AvIne pachI varasItapanuM pAraNuM karatA hoya che. zatruMjaya nadIethI nahAI, caDI, gheTI pagale thaI, u52 jaI pUjAbhakti karIne UtaratA hoya che ane AvI babbe yAtrA karatA hoya che. navANuM yAtrA karanArA kevI rIte yAtrA karatA hoya che ? AyaMbilanI oLI ka2nA2A kevI rIte yAtrA karatA hoya che ? pUjAbhaktimAM aneka rIte utsarpaNA eTale caDAvo bolI pUjAbhakti karatA hoya che. AvI koI spardhA haze ema samajIne pUjya AcArya tathA pUjya sUrIjI mahArAje AzIrvAda ApyA hoya ema samajAya che. yAvajrajIva caturtha vratadhArI daMpatI yugalo, bAra vratadhArI mahAnubhAvo kevI kevI rIte bhakti karatA hoya che ? nIce tapasvIo yAtrALuonI kevI kevI bhakti karatA rahe che ? tenI hakIkato saurASTra TrasTanA koI kAryakartAo jANe to acaMbAthI momAM AMgaLAM ghAlI jAya tema hoya che. kevA kevA bALa ane vRddha muni mahArAjAo- sAdhvIjI mahArAjAo mahA-mahAtapazcaryAthI kevI rIte ekathI vadhAre yAtrA karatAM hoya che! AvI koI kadAca spardhA hota to hajI paNa koIka ThIka gaNAta. kyAM kevI spardhA goThavAya ? ane kema goThavAya ? temAM khaDatalapaNuM ane kasAyalApaNuM mAnyuM ! vAha re samaja! vAha re samaja! 54 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika bAbatone saMkucitapaNuM kahetAM ane bolatAM jIbha saMkocAtI nathI. lakhatAM kalama tharatharatI nathI. bhAratIya prajAnI zI sthiti thaI che? ne thatI jAya che? te bAbata bhAre duHkhanI ane khedanI bAbata banI rahe che. saurASTra TrasTanA maMtrI vagerenI bhautikavAdI manodazAthI jeTalo kheda thAya tenA karatAM bhAratavAsI prajAjano AdhyAtmika pragatinI kakSAthI gabaDI paDIne bhotikavAdI kakSAnI pragati tarapha doravAI rahyA che e kharekhara moTAmAM moTI khedakAraka bAbata che. bhAIo! kharekhara, tamArI A sthiti UMDo kheda UpajAve e svAbhAvika che. zrI girirAjanI sevAmAM hAjara thaI kevA kevA pavitra AtmAo kevA kevA mahAkAryo vagere kare che! ekAda varSano ahevAla vagereno sUkSmatAthI abhyAsa karo to tamane lAgaze ke e mahAmUlya jhaverAtanI AgaLa AvI spardhAo vagere phUTI koDI jevA jaNAze. namratAthI potAnI bhUla sudhAravAne badale spardhA baMdha rAkhI jAhera janatAne uzkerI potAnA pakSamAM laI, potAnA vartamAna patranI sahAyathI moraco mAMDavA bAMya caDAvIne spardhA baMdha rAkhI, janatAnI samakSa dhArmikone utArI pADavAnI peravI karavA karatAM spardhA baMdha rAkhI bIje yojI zakAta. hajI samaya che, paraMtu moTuM caDAvI mANasa rIsAya tevI rIte rIsa caDAvavAno abhinaya saurASTra TrasTanA maMtrIjIe A lakhANathI dhAraNa karyAnuM jaNAI Ave che. are! bhAIo! kAMIka to vicAro, satya samajo, eka pepara hAthamAM AvI gayuM eTale zuM jaga jItI lIdhuM? temAM zI motha mAravAnI che? bhAratanI prajAnA prathamanA sthAyI dhaMdhA lUMTAI gayA pachI potAnuM bhaNAvI-potAnA navA dhaMdhAmAM bhAratanA lokone goThavI, pAzcAtyo aneka rIte Arthika kSetramAM paNa lAbha kevI rIte meLave che? ane temAMthI TukaDA bhAratavAsIone nAkhe che tenI kazI sAcI samaja bhAIo! tame dharAvo cho? baMdhuo! magaja zAMta rAkho. satya kharI rIte samajo. satyaahiMsAnAM baNagAM phUMkavAthI satya ane ahiMsA nathI jaDavAnAM, UlaTA dUra dUra jAya che. - 5 5 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aje asatya, jUTha, khoTAM lakhANa, khoTA dastAveja, pakSIya pracAra vagere keTaluM cAlI rahyuM che? hoya, dareka deza ane prajAmAM hoya, paNa Aje tenI mAtrA keTalI vadhI gaI che? teno kayAsa to nirAMte kADho. A vAto satya samajavAnI preraNA ApavA mATe lakhAya che, nahIM ke utArI pADavA. baMdhuone utArI pADavAnI kubuddhi na sUjhe. bahArathI paNa karoDone badale abajonuM dhana eka yA bIjI rIte Ave che ane atre vasavATa karavA AvanArI prajA mATe dezanI unnatimAM kharcAya che tyAre sthAnika prajAnI avanati divase ne divase gupta saDAnI jema vega pakaDatI jAya che. te samajyA vinA khurazI-Tebala upara caDI beThelA ApaNA bhAIonA dhyAnamAM te AvatuM nathI teno kheda karavA jevo che. bhAratanI prajAne aneka rIte garIba karAtI rahI che ane divase divase dUra beThA beThA pAzcAtyo khUbIthI garIbI vadhArI rahyA che. temane jarUrI dhanasaMpanna karI dhanavaMtonI kakSAmAM lAvavAne badale, jenI pAse dhana hoya che tene paNa Toca maryAdA ke evA moTA zabdo yojI ghaTatAM dhana rahita karavAnI maMtraNAo, TharAvo vagere karavAmAM buddhino upayoga thaI rahyo che. dhanathI dhaMdhA, udyoga vagere bhAratavAsIo yojI zakatA hoya che. te na karI zake tevI sthiti janmAvAI rahI che. te jAhera kSetrane nAme sarakAra karI zake, prajA uttarottara garIba ane bhikhArI banatI jAya tevI paristhitinA Agamana tenI sAthe joDAI rahelA che. A dhyAnamAM AvatuM nathI, uparathI tene pragatikAraka oLakhAvIne tene biradAvAya che. rASTrIyakaraNa ApaNane bahAravALAe zIkhavyuM che. teno mArmika artha zo che? teno sAco artha videzIyakaraNa che. rASTrIyakaraNanuM paheluM pagathiyuM sarakArIkaraNa che ane pachInuM pagathiyuM videzIyakaraNa che. khAnagI ane jAhera kSetranA vibhAgo e ja prajAnI nimna kakSAnI sthitikaraNa jarAka vicAra karatAM ja samajI javAya tema che. prajAnI Arthika dazA AMtarika rIte, vyApaka rIte viSama banatI jAya che. A dezamAM jeo bahArathI vasavATa mATe AvanArA che tene mATe dezanI Arthika unnati Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAnI che, je karAvAya che tene prajAnI Arthika unnati bhUlathI mAnI levAya che ane manAvAya che. khAnapAnanI taMgI pADavAnA na samajAya tevI rIte bahArathI bhAratamAM cakro gatimAna karAyAM che ne taMgI vadhe te dizAmAM doTa vadhI rahI che. tenA upAya tarIke vasati ghaTADavAnA saMkhyAbaMdha upAyo cAlu karAvI devAyA che. raMgIna prajAonA dezomAM vasati ghaTADAya che tyAre zveta prajAmAM vasati vadhAravAnA satata upAyo vegabaMdha vadhAratA javAya che. jo vasati ghaTADavAnI ja che to "aravila" vagere navA navA zahero UbhAM karI temAM bahArathI zveta mAnava baMdhuo vasavATa karavA zA mATe Ave che? ane vasatimAM vadhAro karI-karAvI taMgImAM taMgI vadhe tema zA mATe karavAmAM Ave che? A badhuM zuM cAlI rahyuM che? te baMdhuo vicAro-samajo. dhArmika ane sAMskRtika bAbatone saMkucita ane yugadharma rahita lakhatAM-bolatAM vicAra karo. Aje jene yuga ane yugadharma kahevAya che te kayA arthamAM vaparAya che, te samajavAnI koIka divasa to tasdI lo. e kevI rIte upacarita zabda che? te jANavA-samajavA koIka divasa to tasdI lo. e kevo ThagAro zabda che? te samajavA koziza to karo. jema dezanI unnati kUdake ane bhUsake vadhe che tema sthAnika raMgIna prajAonI avanati paNa kUdake ane bhUske AgaLa vadhe che. tulanA karo. uchInA bahAranA paisAthI dezane samRddha na mAno. uchInA bahAranA jJAnathI sAcI vidvattA maLI na mAno. prajA keTalI adha:patana tarapha dorAvAtI jAya che te vicAro. keTalAya dezonI raMgIna prajAo jagatanA patraka uparathI bhUMsAtI cAlI che tenA itihAsa jANo. dharma ane dharmasaMskRti haju thoDuMghaNuM paNa prajAnuM rakSaNa karI rahela che, tethI tenA rahita karavAnI prakriyAo prasaratI jAya che ane tene nAzane pATe caDAvatAM pahelAM dharma ane saMskRtithI arakSita banAvI bhautika pragatine pATe caDhAvavAmAM Ave che. dharma ane saMskRti rahita keTalIya prajAo jema bane tema astitva pAmavAne pATe caDI gaI che. 57 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bacavAno koI sAco upAya? bIjo koI sUjhato nathI. cAreya taraphathI gherAyelA hovAnuM jovAmAM Ave che ane ApaNe hAthe temAM phasAyA chIe topaNa "dhaHzara Rmi' dharmane zaraNe jAuM chuM' "vAvitaM namati, jassa maNe syaadhmmo|" "jenA manamAM haMmezAM dharma vase che, tene devo paNa namaskAra kare che." hAlanA navasarjane, jamAnAvAde ApaNane ApaNAone prabhunA dharmazAsananA mArgethI zrI prabhutIrthaMkaradevanA saMghanI maryAdAonA pAlanathI dUra pheMkAvI dIdhA che ke je sadA ApaNane zaraNarUpa che, tethI dUra pheMkAyA chIe ne dUra dUra pheMkAtA jaIe chIe topaNa havethI nirdabhapaNe, makkamatAthI tenI AjJA mujabanuM jIvana jIvatA thaIe. aneka pralobhano, lAlaco, jamAnAnA caLakATa, pragati vagere ApaNA mana maMgAvI nAkhe che. temAMthI bacIe to puNya kSaya na thAya, pApa na vadhe to kAMIka bacI zakAya. sivAya to bhUtakALanI aneka bhulabhulAmaNImAM phasAtA AvatA hovAthI vartamAnamAM paNa bhulabhulAmaNInA aneka moTA cakarAvAmAM phasAtA jaIe chIe. ke je bhaviSyanAM mahAbhayAnaka pariNAmomAM laI javAnI bhUmikArUpa banI rahelA che. ekamata, laghumata, bahumata, sarvAnumatanI jALamAMthI taddana chUTA rahI, mUDhabhAva (miththA samaja - viSaya - kaSAya vagere vinA - mUDhetara - samyagu) bhAvapUrvaka AjJAthI cAlIe ne "koInoya vizvAsa Aje karavo jokhamakAraka che" ema samajIne sAvaceta rahIe tathA te samajI AjanI sagavaDothI vadhatuM jatuM dharmanuM pAlana paNa jIvananI sAcI zuddhi rahevA - 58. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ detuM nathI. pAchaLane bAraNethI DhIlAza, daMbha vagerene ghusADI daI mahApuruSonA mArge jatAM vighnarUpa banI rahe che, je sarva aniSTanuM kAraNa banI rahe che. jo ApaNe jaina zAsananA sarva pratIkonuM rakSaNa karavA icchatA . hoIe to niHzalyapaNe dharmanuM zaraNa laIe. "vi-saMntIra"zalya rahitapaNe dharmanuM zaraNa laIe." thoDA paNa sAcA dharmanuM baLa Akhare rakSaNa karaze. "dhImaMta muviTTa" sarva maMgaLomAMno UMcAmAM UMco maMgaLa dharma che." "dharmo dhArmika vinA " dhArmika vinA dharma zI rIte Take? "paraMtu dharma vinA dhArmika zI rIte saMbhave?" nakSato dha kSati." mATe dharmanuM rakSaNa karaze tene dhArmika thavAnI taka maLaze. dharma ananya baMdhu che. mATe tenuM zaraNa jaladI karavAnuM. ajANatAM paNa thato adharma choDavo jarUrI che. prabhu mahAvIra devanA 2500mA varSanI e navI DhabanI ujavaNI prabhunA mahAapamAnanuM kAraNa che. mATe te anubaMdhe hAnikAraka che ema samajI tenAthI dUra rahevuM, te na thavA devI hitAvaha che. A atisUkSma samajaNa samajI na zakAya tevuM gahana rahasyamaya tattva che. ropa-ve vagere AjanAM aneka sAdhanonA baLathI jeTalo dharma vadhAre karAya che tethI te dharma adharmAnubaMdhI banI raheto jAya che. A zabdamAM jarA paNa zaMkA rAkhavI hitAvaha nathI. dharma karavAmAM sagavaDa ApavA mATe tenA sAdhana vadhArAtAM nathI. tenAM kAraNo judAM ja che. jethI A dezamAM TakI rahevuM paNa kadAca muzkela bane. 59 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIyuta jIvatalAla pratApasIbhAI zAha joga, mu.pAlitANA. dharmasneha vAMcazo. ghaNA vakhate patra lakhuM chuM. barAbara zAMti ane dIrgha dRSTithI mananapUrvaka vAMcajo. patramAM bahu vigata ane sUkSma vAto lakhI zakAtI nathI. mane lAge che ke mananathI vAMcazo to tamArA vicAro sAthe sahamata thaI zakato nathI'' evuM lakhavA kadAca taka raheze nahIM. 66 dharmaniSTha kuTuMbonA zaheramAM janma dhAraNa karelo hovAthI prabhunA dharma tathA zAsananA sArA rAgI ho temAM bemata nathI, paraMtu AjanI bhautika havA muMbaInA saMsargathI keTaleka aMze sparzI gayelI che, te tarapha tamAruM lakSya kheMcyA vinA rahI zakato nathI. tame potAne AjanA vyAvahArika mAno cho te gaMbhIra bhUla thAya che. mArgAnusArI lokottara ane laukika vyavahAra karatAM AjanA unmArga poSaka ane mArganAzaka vyavahAranI ghaNI asa2thI tame vAsita jaNAo cho. te tarapha ghaNI vakhata tamAruM lakSya kheMcavAmAM Ave che, na gamavA chatAM tamArI manovRtti temAMthI sAra levAnI hoya che, eTale tamane patra lakhavAmAM saMkoca thato nathI. tamArI jevI sthitinA gRhasthone AvA patra lakhavAnuM mAruM sTeTasa na gaNAya, chatAM Urmi rokI na zakavAthI lakhuM chuM. tenI sArI ke judI game te asa2 thAya, te tarapha mAro bahu khyAla raheto nathI. tame je saMsthA mATe pAlitANAmAM tana dhana vagere vAparI rahyA cho tene mATe hAlamAM kAMI na lakhatAM prasaMge tamArI sAcI jijJAsA haze to sAcuM rahasya jaNAvIza. jethI tamArA manane duHkhI thavAno prasaMga na Ave. - 60 mana - Aje to judI ja mahattvanI vAta lakhuM chuM. . chellI 'jaina' patramAM vAMcelI jAherAta u52thI ema samajavAmAM Ave che ke tA. 26-2-'67nA roja zrI zeTha sAthe ghaNA AgevAno Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI girirAja upara jIrNoddhAranuM kAma jovA padhAravAnA che, to zuM tame paNa temAM sAthe jazo ? na jAo te sAruM, kema ke tenI sAthe mahAAzAtanA joDAyelI che ane mahAtIrthanI AzAtanA nAnI hoya topaNa moTI thaI paDe che tyAre A to moTI AzAtanA thavAnI che. mATe sAthe na jAo to tamArA AtmahitamAM che. tame paNa sAthe hatA evo bhAsa bIjA ajANa jIvone na thAya mATe, badhAya nIce AvyA pachI athavA bIje divase ke Agale divase sparzanA-pUjA vagere karI Avo to paNa ArAdhanA thaze. tamane mArI A vAtathI Azcarya thaze athavA mane mUrkha mAnIne mArA viSe hasavuM paNa kadAca Ave. huM A je lakhI rahelo chuM te khUba sAvadhAna manathI, koI jAtanA kepha ke gAMDapaNa vinA jAgatA manathI, sUdhabUdhapUrvaka lakhI rahyo chuM ema mAro aMtarAtmA kahe che temaja UMgha ke svapnamAM nathI lakhato tenI paNa khAtarI ApuM chuM ane sAthe ja mArA lakhavAnA pavitra AzayanI spaSTatA paNa tamArI jANa mATe ke tevA prakAranA tamArA paricayanA jIvo mATe jarUra A ja patramAM karavAno chuM. mATe cakavAnI jarUra nathI. mArI spaSTatA upara tamane keTalI zraddhA besaze? te to huM atyArathI kahI zakuM nahIM. upara cAlatuM jIrNoddhAranuM kAma to girirAjanI sparzanA tathA sevApUjA karanArA dareka joI ja zake tema hoya che. chatAM tIrthayAtrAnA badale jIrNoddhAranuM kAma batAvavAnA AzayanI pAchaLa kaLA, kArIgIrI, zilpa, svacchatA, ramaNIyatA vagerenI bAbatamAM keTaluM kAma thayuM che? kevuM kAma thayuM che? te batAvI te bAbatamAM prazaMsAnA zabdo sAMbhaLavAnI icchA mukhya hovAnuM jaNAI Ave che. temAM bahu moTo doSa A kALe na paNa gaNAya. mane paNa mArA kAmanI prazaMsA game ane prazaMsA khAtara paNa A kALe dharmanA hitanA kazA dunyavI badalA vinA kAma karanArA koNa che? vaLI, jIrNoddhAranuM kAma khUba prazaMsanIya che, karavA jevuM che, tenuM phaLa ghaNuM che ema zAstromAM batAvela che. tethI te tenA kharA rUpamAM jarA paNa doSa pAtra ke TIkA pAtra nathI. - 6 1 - Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu Aje ghaNAM varSothI jINoddhAra zabda be arthamAM vaparAya che. eka phAyadAkAraka artha che, bIjo nukasAnakAraka artha paNa che. tethI phAyadA karanAra arthamAM jIrNoddhAra karAya te kharekhara anumodanA pAtra che, paraMtu bIjA arthamAM anumodana pAtra nahIM, paNa pratyAkhyAnapAtra saMbhave te svAbhAvika che. e ja vAta kaLA, kArIgIrI, zilpa, ramaNIyatA vagere viSe paNa che. AmAM bIjuM kAMI bahu UMDuM rahasya nathI. dhArmika dRSTi ane sauMdarya dRSTino pharaka hoya che. ekamAM kevaLa dhArmika dRSTi ja rAkhavAnI hoya che, paraMtu jyAre tyAM dunyavI sauMdarya dRSTino praveza thAya ke te mukhya banI jAya ke te ja mAtra hoya to mahAanarthanuM kAraNa bane che. koI paNa sahRdayI sajjana A samajI zake tema che. A UMDANa sUkSma samajazakti vinA samajI zakAya tema nathI e khAsa khyAlamAM rAkhavAnuM che, nahitara gerasamaja thavAnI saMbhAvanA che. jIrNoddhAra pAchaLa soMdarya daSTi rAkhavAno hetu nIce pramANe che. eka evI gupta yojanA che ke bIjA eka dharmanA dharmasthAnane zrI girirAja karatAM paNa vadhAre mahattva apAvavA zrI girirAjanuM mahattva ochuM karAvavuM. A yojanA koI navI nathI, jUnI che, paraMtu te gupta rakhAyelI che. A yojanAnA eka bhAgarUpe arthAt zrI girirAjanuM dhArmika mahattva jAheramAM bhaviSyamAM ghaTADavA mATe tene kaLAnA dhAma, manoraMjananA dhAma, manohara dazyanA sthAna, kArIgIrInA adbhuta namUnA rUpa vikasAvavAnuM che. tema karIne tIrthanI yAtrAne badale pravAsanA hetuthI vijhiTaro tyAM Ave ane AkarSaNa vadhe tema karavAnI jUnI sarakAranI yojanA che. 25 lAkha ke vadhu moTI rakamo kharcIne tenuM AkarSaNa tathA adyatana sagavaDo vadhAravAmAM AvanAra che. A vAta tamArA jANavA bahAra hoya tema mAnavA kAraNa nathI. alabatta, hAlamAM te sthagita che, paraMtu baMdha karelI nathI. kyAre pAchI UpaDe te kahI zakAya tema nathI. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dA.ta. vaidika dharmavALA lokone AkarSavA mATe dakSiNanAM maMdironA jIrNoddhAra mATe yunesko saMsthAe 17 karoDathI kAMIka vadhAre kharcavAnI vAta mUkI che ane ghaNe bhAge madrAsa sarakAre te pAsa paNa karI che evo khyAla che. A eka jAtanI lAlaca che. tethI ApaNAM dharmasthAno yuneskonA kabajA heThaLa jatAM jAya ane kAMIka dUranA bhaviSyamAM te dharmasthAnonI je sthiti karavAnI che te karI zakAya. yunesko saMsthAe A rakama ApavA mATe kaI kaI zarato joDI che tenI jANakArI ApavAmAM Ave to ghaTasphoTa thAya. muddo e che ke ApaNe dhArmika hetuthI ApaNAM tIrthakSetronI prazaMsAbhakti- yAtrA karatA hoIe chIe tyAre Aje kaLA-kArIgIrInI dRSTi tyAM mukhya banAvavAmAM Ave che. teno hetu bhaviSyanI prajAnA manamAMthI tIrtha pratyeno dhArmika hetu dUra karAvavAno che. zrI zatruMjaya mahAtIrthane yAtrAne badale pravAsanuM mathaka banAvI zakAya- TUrisTa spoTa banAvI zakAya te mATe tIrthanI bhakti karavAnA dhArmika hetune badale, kaLA-zilpa- manoraMjana vagerene AgaLa lavAtA javAya che. e bAbata sarakAra kare e vAta judI che, paraMtu ApaNe tenI pUrvabhUmikA racI ApIe chIe, ApaNe te dRSTine ApaNA tIrthamAM pratiSThita karIe chIe e moTAmAM moTI ApaNA taraphathI tIrtha upara dhADa che. ApaNe te dunyavI dRSTine mahattva ApavuM na joIe. ApaNe to bhakti-sparzanA vagere dhArmika dRSTine mukhya sthAna ApavuM joIe; kaLAzilpane mukhya sthAna ApavAmAM moTuM jokhama che. tIrthanI yAtrA dhArmika bhAvanAthI karavI joIe, kaLA-kArIgIrI jovAnA hetuthI nahIM jema jema kaLA-kArIgIrIno hetu jora pakaDato jAya ane dhArmika bhAvanAno hetu gauNa banato jAya tema tema girirAjanI pavitratA khaMDita thatI jAya. tema thavAthI bIjA eka dharmanA tIrthane pavitratama Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrtha tarIke jAhe2 ka2vAno hetu saphaLa thato jAya. be pavitratama tIrthasthAna na hoI zake. zrI zatruMjaya tIrthanuM pavitratama sthAna sahaja rIte ja che, kudaratakRta che. girirAja upara bahAranA pravAsIo mATe eka haoNla ke sthAna rAkhavAnI vAta jANavA maLI che. sAcuM zuM che te jANavuM joIe. zilpanA bahAranA abhyAsIo mATe rahevA karavAnI sagavaDa vadhArAya te jokhamI che. pachI bahAranA lokonI sagavaDo mATe rastAo bane, saDako bane, helikaoNpTarane UtaravAnI sagavaDo UbhI thAya, moTaronuM Avana-jAvana zarU thAya. Ama bane to tIrthanI pavitratAnuM - dhArmika garimAnuM khaMDana thatuM jAya, tIrtha manoraMjana karanArA paryaTana sthaLamAM pheravAtuM jAya athavA jovA lAyaka sthaLamAM pheravAtuM jAya. ahIM jIrNoddhAra zabdano paNa sAco artha samajI levo joIe. jIrNoddhAra zabdanuM ApaNuM tAtparya juduM che, sarakAra teno judo ja artha kare che, paraMtu sarakArI artha ApaNA khyAlamAM hAla na AvI jAya te mATe sarakAra paNa jIrNodvAra zabdano prayoga kare che. jIrNoddhAra karAvavA pAchaLa ApaNA dharmano zAstrIya hetu prAcIna kalyANaka vagere sthAno jALavavAno tathA pratiSThA vagerenA kAraNe te sthAno sAthe joDAyelA mahApavitra- puruSonAM nAmonuM smaraNa karAvavAno hoya che. jethI ApaNI dharmabhAvanAmAM vizeSa preraka baLa umerAya che. mATe AvAM sthAnonA jIrNoddhAranuM ATha gaNuM puNya batAvyuM che. jIrNoddhAra zabdathI sarakArane kAMIka juduM ja abhipreta che. dhArmika sthAnono jIrNoddhAra karAvavA pAchaLano sarakArano hetu te sthAnone prAcIna aitihAsika sthAno tarIke, kaLA kArIgIrInA namUnA tarIke jALavavAno hoya che. temAM dhArmika bhaktine kyAMya sthAna nathI hotuM. pachI uparanI bAbato jALavavAnA hetuthI tevAM sthAno upara sarakArI kabajo sthApI zakAya. eTale ke jUnAM dhArmika sthAno kabaje levA mATe tene sAcavavAnuMsamarAvavAnuM lakSa rAkhyuM che. 64 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama, jirNoddhAra karavA pAchaLanA bannayanA hetuo judA hoya che. ApaNe paNa jIrNoddhAra karavA pAchaLa kaLA-kArIgIrIne mahattva ApatA jaIe, to ajANatAM paNa sarakArI hetune Teko apAI jAya che. jIrNoddhAranA nAme zilpa, kaLA, kArIgIrI vagere jALavavAM kevAM kevAM Adhunika sAdhanono upayoga karavAmAM Ave che te badhuM batAvI chevaTe tene jovA lAyaka sthaLamAM pheravI nAkhavAno sarakArI hetu hoya che. ' arthAt sarakArI hetu dhArmika bhAvanAne rakSaNa ApavAno nahIM, paraMtu prathama pagathiyAmAM kaLA-kArIgIrI - zilpa jALavavAno, bIjA pagathiyAmAM tenI jALavaNI badale kabajo levAno, trIjA pagathiyAmAM tene paryaTana sthaLa tarIke vikasAvavAno, cothA pagathiyAmAM AdhyAtmika vikAsamAM tenI prerakatA toDavAno hoya che ane chevaTanA pagathiyAmAM tenI dharmanA tIrtha tarIkenI pratiSThA toDavAno che. te pratiSThA toDavAno hetu upara jaNAvyuM tema anya dharmanA tIrtha tarIke madrAsa pAsenA mAunTa thomasane pavitra pahADa tarIke upasAvavAno che. anya dharmanA loko potAnA sthAnanI sAthe dhArmika bhAvanA joDI tene pavitra sthAna tarIke vikasAve tenI sAme vAMdho levAnuM koIne paNa kAraNa nathI, paraMtu tema karavA mATe anya dharmonA dhArmika sthAnonI dhArmikatA toDavAnuM lakSa vAMdhAjanaka che. mAunTa thomasane khristI dharmanA pavitra pahADa tarIkenuM sarvoparI sthAna zrI girirAjanI pavitratA toDyA vinA prApta thaI zake tema nathI. eTale mAunTa thomasane pavitra dhArmika tIrtha upasAvAI rahyuM che ane girirAjanI dhArmiktA toDavAnA prayAso thaI rahyA che. chApAmAM e bhAvanuM vAMcavAmAM AvyuM hatuM ke mAunTa thomasane pavitra dharmasthAna mAnIne tenI upara janArA khristI loko paNa pavitratA jALavIne caDe che. girirAjanI pUjA-bhakti mATe gAmo arpaNa thayAno itihAsa che. tevI ja rIte mAunTa thomasa pAsenA pradezanAM amuka gAmone amuka viziSTa rIte gaNavAnI hilacAla thaI rahI che, uparAMta tyAM AjubAju - 6 5 - Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N eka zahe2 paNa vasAvavAnuM nakkI thayuM che, jemAM 33 dezonA loko AvIne bhAratanI jIvanapraNAlI pramANe raheze. tenI bAjumAM eka moTo prAMta paNa e dharmanI moTI saMkhyA dharAvanAro che. tevAM sthAno te dharmanA moTI saMkhyA dharAvanArAM che. tevA sthAnone te dharmanA pradeza ke prAMto tarIke jAhera karavAnI hilacAla paNa cAlu che. arthAt khristI pradeza ke rakSita pradeza tarIke jAhera karavAnI mAgaNInI vAta chApAmAM vAMcI hatI. uparAMta zrI girirAjanI sAthe bhAratamAM saMskRtinA Adi sthApaka zrI Adideva prabhunuM nAma joDAyeluM che. mAunTa thomasa tarIke oLakhAtA pahADa sAthe bhAratamAM khristI dharmanA Adi puruSa tarIke AjathI lagabhaga 1900 varSa pahelAM bhAratamAM AvelA senTa thomasanuM nAma joDavAnuM che. tethI tene AgaLa lAvI Adi sthApaka tarIke- Adi puruSa tarIke lokapriya karavAnI goThavaNo cAlu che. tene mATe kyAM kyAM pagalAM levAI rahyAM che te svataMtra rIte jaNAvavA mATeno viSaya che. A mATe zrI zatruMjaya tIrthanI racanA vagereno abhyAsa thaI rahyo che. agAu peDhI tIrthanA tIrtha uparanAM daherAsaronA phoTA pADavA detI nahotI. have to khuda peDhIe phoTA pADI tenuM Alabama banAvyuM che ane gujarAtanA gavarnara mAraphata khristI dharmanA mukhya dharmagurune bheTa apAyuM che. (hAlanA popa bhArata AvyA tyAre zrI zatruMjaya mahAtIrthanA phoTAonuM Alabama sAthe letA gayA che, tyAre gujarAtanA gavarnara tarIke zrI maheMdI jaMga hatA. temanA dvArA e Alabama popane bheTa apAyuM hatuM. sAMbhaLavA pramANe A.kAnI peDhIe e Alabama taiyAra karAvyuM hatuM) te Alabamano tyAM (popanA daphataramAM) jhINavaTathI abhyAsa thAya. uparAMta sthAnika nakazAo meLavavA paNa temane sulabha hoya che. tethI tIrthanI pavitratA toDavA zuM zuM pagalAM levA te nakkI thaI zake. A badhuM TUMkamAM dizAsUcana rUpe lakhavAmAM AveluM che. tIrthanI mahattA vadhavA devA pAchaLa, pagathiyAM karavA devA pAchaLa ghaNA bhAvi hetuo saMkaLAyelA che. ApaNe samajIe ke ApaNA tIrthane uttejana ApavAmAM Ave che, paraMtu tenuM sAcuM kAraNa juduM ja che. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezI rAjyomAM dezI rAjAo pAse temanI moTaro sArI rIte jaI AvI zake mATe sArA rastA karAvarAvyA che tathA bahAranI kaMpanIoe moTarano vakaro sAro thAya mATe potAnA kharce paNa rastA karAvarAvyA che. have teno upayoga jAhera janatA mATe - basa mATe thaI rahela che. . A badhuM pUrvayojite hoya che. jo ke, tame A vAta mAnazo nahIM, paraMtu vAta sAcI che. purAvA - pramANo, ghaTanAonA sUkSma abhyAsa, AgaLa pAchaLanA aitihAsika banAvonI saMkalana - saMzodhana vagere uparathI uparanI hakIkata jaNAvavAmAM AvI che. ema ne ema gapagoLA calAvavAmAM AvyA nathI tenI khAtarI rAkhajo. peDhInA kAryakartAo zrI girirAjanI yAtrAe Ave to apUrva pUjAbhaktino prabaMdha mukhya hoya. tene badale mAtra jIrNoddhAra batAvavAne bahAne kaLA kArIgIrI batAvI jAherAta ane prasiddhi phelAvavAthI upara jaNAvyuM tema anya lokone potAnI yojanAo saphaLa karavAmAM sahakAra apAya che. tamAro AtmA paNa te hetu mATe na doravAI jAya, mATe jAheramAM carcA hAlamAM na uThAvatAM, tamane veLAsara cetavavA patra lakhela che. teno sadupayoga karavo ke na karavo te tamArI icchAnI bAbata che. budhavAra, mAgha zuda- 12-2023. eDresaH ratnajyoti, 10, bhaktinagara sosAyaTI, rAjakoTa-2 9 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIyuta jIvatalAla pratApasIbhAI zAha joga, mu.jAmanagara, dharmasnehI tamArI sAthenI vAtacItanA anusaMdhAnamAM keTalAka praznonA uttaro lakhI jaNAvuM chuM. 1. 2. 3. 4. 1 kaLA-kArIgIrIne ApaNe tyAM sthAna che, paraMtu girirAjanI yAtrAno ApaNo hetu tenI sparzanAno mukhya che. bIjo hetu sahakArI che, je Adizvara prabhunI bhakti che. trIjo hetu girirAjanI vividha prakAre ArAdhanA che. pachI tenA jinamaMdiro, tenA vizALa vistAra, kaLA-kArIgIrI-zilpa vigereno che. A jAtano ApaNo yAtrAnA lAbhano krama che. - tene badale pAzcAtyo e badhuM gauNa karIne kaLA-kArIgIrIne ghaNA vakhatathI mahattva ApavA mAge che, ane Akhare tene mukhya karI nAkhIne yAtrALuonI sAthe pravAsIonuM Agamana vadhArI devA mAge che. ane dharmanA rahasyothI ajJAna AjanA sudhArakabhAIo paNa kaLAne raste caDe che, ane jAhe2 janatAne paNa caDAve che. vaLI zrI zatruMjaya girirAjanI mahattA ghaTADIne mAunTa thomasanI mahattA vadhAravAnI che. baMneyanI mahattA TakAvavI nathI. baMneyanI TakAve to mAunTa thomasanI mahattA Take nahIM, athavA moTA pAyA uparanuM svarUpa laI zake nahIM. A mATe zatruMjayanI mahattA ghaTADavI ja joIe. Ane mATe 50 varSa lagabhaga nIkaLI jaze. te ghaTADavA mATe kaLA-kArIgarI ane bAhya bhavyatAne moTuM svarUpa ApavuM, jethI ghaNA loko tyAM AvI zake. teonI sagavaDa vigere mATe AkarSaNa vadhAravA vigerenI yojanAo che. to ja bhaviSyamAM yAtrA gauNa thaI pravAsa mukhya thaI jAya. A dUragAmI yojanA che. 25 lAkha kharcavAnI vAta A muddA upara che. 68 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. tethI gayA aMkamAM "jaina"mAM chapAyelA "tIrthayAtrA ane kaLAyAtrA" lekhanI mAre. samAlocanA karavI paDI hatI. kaLA sAme ApaNo virodha nathI, paraMtu tene AgaLa karIne bhaviSyamAM dhArmika yAtrA dabAvI devAnI gupta goThavaNa che te barAbara jANyA pachI mAre virodha karavo paDela che. 6. zeThanI icchA tIrthabhakti sAthe kaLAnI mukhyatA che. temanI icchA loko yAtrA na kare tema nathI, paraMtu jeo tIrthane DubAvavA mAge che, teo AvI prasiddha vyaktine nAme kaLAnuM mahattva karAvarAvIne te pachI potAno praveza karAvI zake tema che. A badhuM samajavA jevuM che. kadAca tamArI samajamAM barAbara na Ave to upAya zo? paraMtu bhaviSyamAM sArA saMjogo hoya topaNa e thAgaDa-thIgaDa TakAvI rAkhavuM yogya na gaNAya e vAta kharI che, paraMtu dhArmika mahattvane ghaTADIne kaLAnuM mahattva vadhAravAnI hilacAla moTA pAyA upara calAvI che, te anucita che. zeThane AgaLa karIne temane hathiyAra banAvAya che, jeno temane khyAla nathI. pachI zeThane nAme kaLAnAM vakhANa karIne tenI pAchaLa gIranA siMhonAM darzananI hilacAla vadhArI dIdhI che, tema vadhArI devAze. A lapharuM vacce pesavAnuM na hota to kazuM vicAravAnuM nahotuM, paNa A lapharuM pesavAthI A vicAravuM paDe tema che. A hisAbe thAgaDa-thIgaDa hatuM te barAbara hatuM. 8. kaLA khullI karavAnuM racanAtmaka kAma sAruM lAge tema che, paraMtu tenI pAchaLa bIjA lokono tIrtha DUbADavAno pAke pAye Azaya che. A rahasyamaya vAta tame zeTha loko na samajo te zI rIte yogya gaNAya? A vAta sAcI hoya to dhyAnamAM levI joIe ke nahIM? saMkSepamAM A khulAso che. 6 9 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 2 - huM to buDathala kahIne hasI kADhato nathI. paraMtu mArA manamAM eka bAbata che ke AjanA 50-75 varSanA gRhastho jenazAsananI ghaNI bAbatothI ajJAta banatA jAya che ane ghaNI bAbatomAM UMdhuM mAre che. je kAma pUrvAcArya bhagavato karatA hatA, te AjanA zrImaMta zeThonA hAthamAM mukAyela che. jethI mahAna vastune bhayaMkara ajANapaNe dhakkA lAge che ane jenAM bhayaMkara pariNAmo divase ne divase AvatAM rahe che. tema chatAM vArasAgata dharmabhAvanAthI teo aneka jAtano bhoga Ape che. sAdhu, sAdhvI, tIrtha, maMdira vigerenI Aphata vakhate doDI jAya che, e doDavAnuM teoe karavuM paDe che. mArA jevAthI doDAya tema nathI. zakti nathI, sAdhana nathI, to eTalA doDavA pUratA paNa teo sArA che, tema manamAM anumodanA rAkhIne, temane ajJAnI, buDathala ke samaja vagaranA evA zabdo irAdApUrvaka vAparato nathI. kema ke teonA manano Azaya nukasAna karavAno nathI sAruM karavAno Azaya che, tenI pAchaLa bhoga ApavAno Azaya che, chatAM ajJAnathI pariNAma UlaTuM lAve che. tethI cetavavA haLavI bhASAmAM paNa zikhAmaNa ApavI paDe che. jethI coMkI UThI sAvaceta thAya. e sivAya bIjo Azaya nathI. mATe kaDavI, paNa hitakArI vAta kahevAmAM Ave che. kAraNa e che ke peDhInA janmanI pUrvabhUmikAno itihAsano pAyo jenazAsana, jaina dharma jaina saMgha e vigerene DubADavAnI bhUmikA upara racAyela che. tene bacAvavA kaDaka hAthe jAgrata karavAno Azaya che. peDhInA nAnAmoTA game teTalA lAbha hoya, chatAM tenAthI jo jaina dharmane bhaviSyamAM jIvanamaraNano prazna thavAno hoya to e nAnA lAbho jovAya? ke mULa moTA nukasAnathI bacavAnA prayAsomAM paDavuM joIe? ke tenI prazaMsAmAM ane tenI ALa paMpALamAM bhaLavuM? zuM moTuM nukasAna? saMgha ane zAsanane jagatamAMthI lupta karavAnI IndrajALa AgaLa dhapI rahI che. temAM bhaviSyamAM peDhIno sAtha maLe tema che. A mATe briTizoe jUnA vakhatathI peDhI sthApAvelI che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 2. 3. 4. 5. 6. - 3 - peDhInAM sArAM kAmonAM vakhANa kema na karavAM ? tene uttejana kema na ApavuM? A paNa prazna tamAro muddAno che. tame eka moTuM kArakhAnuM sArI rIte calAvatA ho, kAma karanArA sArI rIte kAma karatA hoya, dareka sArA mANaso hoya, paNa te kArakhAnuM calAvatAM moTI khoTa Ave tema hoya, athavA mazIna phATIne moTo dhaDAko thavAno hoya ema nakkI hoya, chatAM zuM sArA mANasonA sArA kAma pUratA khuzI thaIne te kArakhAnuM cAlu rAkho ke baMdha karo ? tame pote zuM karo? peDhInA kAma karanArA AgaLa paDatA TocanA bhAIo che. niHsvArtha bhAve bhaktithI kAma kare che. keTalAka to AtmakalyANanI buddhithI kAma karatA haze ema kabUla karavAmAM paNa vAMdho nathI. keTalAka to jaina dharmanA prANa samAna mahAtIrthonI saMbhALa jevA uttama kAmamAM hArdika bhAvanAthI gharano kharca karIne kAma karatA hoya che. temAM prazaMsavA jevuM zuM nathI? AthI vizeSa gRhastho mATe zuM hoI zake ? chatAM teno virodha zA mATe? zuM virodha karavAnI lata paDavAthI virodha thAya che ? tame kahezo ke tame seMkaDo bAbatomAM virodha karo cho, to zuM badhuM kharAba hoya ? A eka sAmAnya samajano prazna che. DAhyA mANaso vicArI zake ke AvA moTA virodhamAM jarUra mahattvanAM kAraNo haze. eTale kAma karanArAono virodha karavo ke temanI niMdA karavI evo Azaya sADA traNa karoDa rUMvADAmAM hoI zake? saMbhavI zake ? chatAM virodha thAya tyAre tenA UMDANamAM UtaravuM ke nahIM? bIjI nAnI sUnI bAbatamAM judI vAta che, tyAre A mahattvanI bAbata che. temAM kAraNa e che ke peDhInA janmanI pUrvabhUmikAnI sAcA itihAsathI Aje ApaNAmAMno moTo bhAga ajJAta che. peDhIno 71 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vahIvaTa karanArA paNa, vartamAna pU. AcArya mahArAjAo paNa, ane vakIla baeNrisTaro tathA jaina vidvAno ane vartamAna patrakAro ane itihAsa lekhako paNa. 7. tyAre tame kahezo ke tame eka ja jANakAra bIjA badhAya ajANa? paraMtu vastusthiti evI che te huM jaNAvuM, temAM mAro vAMka zo? sAcuM kahuM te paNa mAro doSa? e paNa kamanasIbI to kharI ja, paNa upAya zo? zAMta citte mane pUro sAMbhaLavAmAM Ave, tarkazuddha rIte pramANo ane purAvAthI mArA kathananI kasoTI karavAmAM Ave, ane huM pUre mArke pAsa thAuM, to mArI vAtano satyAMza to kabUla karavo joIe ke nahIM? vAta kharI hoya, vAta kharI manamAM lAge, pUrepUrI rIte manamAM Thase, topaNa na svIkAravI e kema bane? to mane zAMtithI pUro vidvAnoe to sAMbhaLavo joIe ne? A mArI phariyAda che. vagara sAMbhaLe, vagara samaye, mane paMtujI kahIne hasI kADhavAmAM Ave, ane AmAM bhUlacUka koInIya nathI? yogya che? - 4 - "vahIvaTamAM sAdhu mahArAjAonI DakhalagIrI hovI na joIe." e vAta eka rIte pasaMda karavA jevI gaNI zakAya. kAraNa ke sAvadya pravRttimAM sAdhu mahArAjAo bhAga na le e temanA vratanI dRSTie yogya che. mATe bhAga na le e icchavA yogya che. paraMtu dhArmika saMpattionA vahIvaTanI niyamAvalI sAdhu mahArAjAo pAse taiyAra karAvavI, ane pAsa karAvavAmAM vahIvaTamAM kyAM temanI daramiyAnagIrI Ave che? pachI koI milakatono durupayoga karavAnI paNa zaMkA rAkhavAnI rahetI nathI. kAraNake jene dhArmika saMsthAo jaina dharmanA dRSTibinduothI viruddha to calAvI zakAya nahIM, tema ja svacchaMdapaNe calAvI zakAya nahIM tethI dhArmika bAbatothI ane temAM bAdhaka na thAya tevA kAyadA anusAra niyamAvalI hoya to temAM vAMdho zo? pachI sAdhu mahArAja kyAMya vacce Ave tema hoya che? 72 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika saMpittaonA zAstrIya vahIvaTa aMge gRhastho ghaNI bAbatothI ajANa. AjanA kAyadAzAstrIo ajANa. have pachInA gRhastha kAryavAhako Avaze te to vaLI sAva ajANa. bhAgye ja samyak zraddhAyukta vyaktio maLI zake. te sthitimAM muni mahArAjAone dUra rAkhavA e jokhamI kAma che. khristI ArcabizaponI e nIti hoya che, ane sattA mAraphata evuM karAvI zakatA hoya che. eTalA pUratuM ApaNe paNa tema karavuM zI rIte yogya che? zramaNa saMsthAnA e adhikArano asvIkAra thAya to ema ja samajI levAnuM rahe che to zramaNa saMsthA mAtra khAna-pAna-vastra-pAtravasati meLavavAmAM ja adhikArI hovAnI to pachI havethI gaNavAnI raheze. jena zAsana ke saMghamAM tenuM sthAna ja bAda rAkhavAnI nIti have apanAvavAnI raheze. havethI peDhInA kAryakaro paNa zAstramAM batAvyA pramANeno vahIvaTa karanAranI yogyatA dharAvanAra ja rAkhavAmAM Avaze evo niyama karavo ja paDe. to pachI pUjya puruSone temAM lakSya ApavAnuM na rahe e svAbhAvika che. jena dharmanI dhArmika saMpattionA vahIvaTamAMthI javAbadAra ane jokhamadAra vargane sarvathA bAda rAkhavo e vicAra ja kaI rIte jarA paNa kAne sAMbhaLavA pAtra hoI zake ? ane muni mahArAjAo jo te vAtano svIkAra kare, to teonA darzanAcAranuM pAlana ja zI rIte thaI zake? tathA temanA jJAna ane cAritrAcAra vigerenI zuddhi zI rIte rahI zake? teomAMnI koI vyakti khoTI Dakhala na kare, durupayoga na kare, evA pratibaMdha samajI zakAya tema che. paraMtu suvihita puruSonA saMbaMdhano ja viccheda e to eka bhayaMkara vicAra gaNAya. eno artha ja e thAya che ke jenazAsanamAMthI sAdhu-sAdhvIjI vargane bAda ja karavAno? Avo vicAra eka vAhiyAta vicAra jaNAya che. vacce daramiyAnagIrI nahIM e samajAya tevI bAbata che, paNa temanI salAha, sUcanA, temanI pAse niyamAvalI pAsa karAvavI nahIM e zI rIte jarA paNa yogya che te koIthI samajI zakAya tema nathI. 73 - Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yadyapi sAvadha pravRtti muni mahArAjAone karavAnI nathI hotI, chatAM samajavAnuM to e che ke ratnatrayInI koI paNa pravRtti sAvadya nathI. ratnatrayInI sAdhanAmAM hiMsA ke ahiMsA paNa ahiMsA che ane satya ke asatya paNa satya che. e ja pramANe ratnatrayInI ArAdhanA vagaranI ahiMsaka ke hiMsaka pravRtti paNa hiMsaka pravRtti che ane satya ke asatya paNa asatya che. Ama chatAM aticAra anAcAranI saMbhAvanA hovAthI tevI bAbatothI munirAja dUra rahe te temanA mATe hitAvaha che. anAbhogAdikathI paNa doSanuM sevana thaI na jAya mATe hitAvaha che. teno artha e nathI ke zAsanamAM game te bane te paNa cAlavA devA teo baMdhAyelA che ema samajavAnuM nathI. zrAvako ke koI paNa mArga viruddha AcaraNa kare, ane munimahArAja mUMge moDhe joI rahe to teo moTA prAyazcittanA bhAgIdAra bane che. zrAvako zAsananA mAlika nathI. teo to upAsaka che, anuyAyI che, ArAdhaka che. tyAre dharma vizvano mAlika che, ane te AdhAre zAsananA vaphAdAra cAritra pAtra jaina muni mahAtmAo dharmanI mAlikInA javAbadAra saMcAlako che. are, gAmegAmanA saMghamAM bhale tyAM sAdhu - sAdhvI mahArAja na vicaratA hoya, chatAM tyAMno saMgha ekalo zrAvaka ke zrAvikAno saMgha nathI ja. tyAM paNa deva-guru hAjara che. caturvidha zramaNa saMgha hAjara che. tenI rUie sthAnika saMghono sthAnika saMcAlana ka2vAno adhikAra che. sivAya nathI. eka ghara hoya ke eka pratimA hoya ke ekAda vyakti hoya, topaNa tyAM caturvidha zramaNa saMgha hAjara che, ema mAnIne tenI rUie sthAnika saMgha kAma karI zake che, nahIM ke manamAnI rIte. AvI badhI jaina zAsananI vyavasthAno zuM peDhI lopa karavA mAge che? Ano bIjo zo artha thAya ? mATe dareka kAma samajIne ghaTatI rIte karavuM joIe. jo koI ema mAnatA 74 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya ke peDhIthI virodha karavo, teno sAmano karavo, evA khyAlathI kAMI paNa lakhavAmAM Ave che to tema jarA paNa samajavAnuM nathI. paraMtu peDhI deva-guru-dharma-zAstrAjJA vigerene dUra pheMkI devAnI videzIya nItimAM sahamata-sahayogI ane kAma karavAmAM teyAra rahe, tyAre te satyane hita buddhithI bahAra lAvavAmAM Ave temAM kyAM vAMdho Ave che? vakIla, baeNrisTarone zI mAluma che ke ApaNI dhArmika mAnyatAo zI che? ane kaI bAbatathI temAM moTA vAMdhA UbhA thAya tema che? tathA jyAre baMdhAraNamAM dhArmika mAnyatAone svAtaMtra apAyuM che, to te svAtaMtryano peDhIe ja sAme cAlIne zA mATe upayoga na karavo? tenAthI viparIta valaNa zA mATe dharAvavuM? A badhA mULabhUta praznonI vicAraNA karIne peDhI vartana kare to tenI vacce koI AvI zake tema che? koI vacce AvavAnI vicAraNA paNa kare? ApaNA zrI zramaNa saMghamAM badhAe badhA zAsanane vaphAdAra nathI ane cAritrapAtra koI nathI ema zI rIte mAnI levAmAM Ave che? sAmI bAjue dhArmika lAyakAtanI kasoTIe caDayA vinAnA gRhastho zAsananA vaphAdAra che ane AjJAniSThapaNe javAbadArI ane jokhamadArI saMbhALanArA che ema paNa zI rIte mAnI levAya tema che? sarakArI nIti kadAca evI hoya ke dharmaguruone dUra ja pheMkyA karavA. paraMtu ApaNe jaina dharmIo tene zI rIte calAvI laI zakIe? e paNa zrI sakaLa saMghe vicAravAnuM hoya che. sAthe ja e vAta kharI che ke zAsananI aDaga vaphAdArI, prabhunI zrI saMghanI ajaba zista, tathA vartamAna dharmasAdhaka dravya-kSetra- kALa ane bhAva pramANe nirdabhapaNe cAritrapAtratA dharAvanAra mahAtmAoe guruAjJA meLavI AgaLa AvavuM paDaze. jethI zrI zAsanamAM gurupada taraphathI parama AzvAsana maLI zake, nahIMtara prabhunA zAsananI vaphAdArIne tilAMjali ApI gaNAze. zAsanamAM game tema thAya te joyA karavuM, ane bIjI bAju cAritra pALavAnI khumArI rAkhavI. zI rIte susaMgata thAya tema che? sAthe ja Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaMtoe paNa dharmataMtranA ekahaththu ijAradAra tarIkenA abhimAnathI dUra rahI, prabhunA zAsananA sAcA sevaka tarIkenI sthitimAM rahI, nirdabhapaNe prabhuzAsananI bhakti karaze to ArAdhaka bhAva prApta thaze, nahIMtara virAdhaka bhAvamAM to ghaNI rIte beThA chIe. 1. 2. -5 pAlitANA Avela patra aMgeno khulAso- carcA tamArI sAthe rUbarU thaI javAthI patramAM te aMge navIna lakhavAnuM rahetuM nathI. A bAbata mArI sAthe karelI vAtacItanI meM kazI carcA karI nathI. tamArA vicAro meM sAMbhaLI lIdhA che. meM kazo rItasara javAba Apela nathI. kema ke mane te bAbata avakAza ApavAmAM Avela nathI. meM mArA patronA 1lA lekhamAM tenuM rahasya samajAvyuM che. mArI paddhatimAM kyAM truTI che, ke je dUra karavAthI mArI sAcI ane hitakArI bAbata amalamAM AvI zake - evo kayo upAya che.? huM koInuM apamAna karato nathI. zAsanathI viruddhanI TIkA kaDaka zabdomAM karuM chuM, to jene sAruM kAma karavuM hoya te mArI sAmuM joyA vinA paNa sAruM karI zake che. mArI bhASA kaDaka lAge eTalA mATe UlaTuM kare temAM mArI bhUla zI? temAMthI yogya sAra samajIne sAruM kare. koI roke che ? UlaTuM zA mATe kare ? chatAM kare to tenA ja kamanasIba gaNAya. chatAM tame paddhati batAvo to te levAmAM mAro virodha nathI. zakya amalamAM paNa mUkavA khuzI che, paraMtu eka vAta nakkI che ke huM mauna rahIza, paraMtu vagara kAraNe khuzAmata mArAthI banavI muzkela che, chatAM zAsananA hitanuM sAcuM kAma karanAranA caraNanA dAsa rahevAmAM mane AnaMda che. temanI namrabhAve sevA uThAvavAmAM paNa pramoda raheze. paraMtu sivAya khoTI khumArIthI zAsanane hAni karanArI bAbato calAvI levI muzkela che. te yogya paNa nathI. amRtalAla kALIdAsa dozInA varSAnA bhASaNa viSe 'zeTha sAhebamaherabAna' vigere namratAbharI bhASA rAkhavA chatAM temAMthI zo sA2 76 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grahaNa karyo? tenA koI pratyAghAta jaNAyA nathI. namramAM namra bhASA lakhavA chatAM zo vAMdho AvI gayo? bhASamAM jaina dharma ane zAsanane bhayaMkara hAni thAya tevuM keTaluM badhuM bharAyuM hatuM. eTale zuM zrImaMto jaima dharma viSe game tema bolavA sarvathA svataMtra che? bolo jarUra bolo. chadmasthanI bhUla paNa thAya, paraMtu game tema bolavuM zI rIte yogya gaNAya ? chatAM mArI bhUla kADhavI? potAnI bhUla dhyAnamAM laI sudhAravI ja nahIM, evA AgrahI zA mATe banavuM joIe ? chatAM mane paddhati batAvo. te bIjI rIte mahattvanI vAMdhA-bharI nahIM hoya, to teno ghaTatI rIte svIkAra karavAmAM vAMdho nathI. -6 aneka sUcano chatAM peDhInI niyamAvalI zAsanane anusarIne kevI hoI zake te ApaNe jovI joIe, ane kAyadAthI ane zAstrAjJAthI bAdha na Ave tevI hoya to te viSe vicAra karavAmAM aDacaNa nathI, evo nirNaya peDhIe kema na lIdho ? hajI paNa e bAbata vicAra karo. tamAre teno abhyAsa karI yogya lAge to tamAro vicAra peDhImAM mUkavo joie. paraMtu tamAro Agraha hoya ke nA ema karyuM te ja barAbara, vakIla baeNrisTara kahe te barAbara, to kazuM kahevAnuM rahetuM nathI. kAyadAnI bAbatamAM vakIla kahe e barAbara che, paraMtu vakIla baeNrisTarane dhArmika hitonuM ane hetuonuM jJAna nathI hotuM. eTale tenA upara badho AdhAra zI rIte rAkhI zakAya ? baeNrisTara hIrAlAla dalAla hAla kAMIka anubhavI thayA che. te paNa amArA lakhAvelA keso laDavAthI thayA che. haju to pAzerAmAM pahelI pUNI che. tame sArA AzayavALA, zAsananI bhakti karavAnI icchAvALA, paraMtu baMneya taraphano anubhava to tamane paNa na gaNAya. zAstra bAbatamAM pUjya puruSone pUchavuM paDe, ane kAyadAnI bAbatomAM dhArAzAstrIne 77 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUchavuM paDe. tamArI baMneya taraphathI samajaNanI bAbatamAM parAzritatA che, mATe baMneya tarapha jANavAnI pharaja che. ekataraphIe emAM dhyAna rAkhavuM hitAvaha nathI. peDhInA bhakta tarIke huM mane oLakhuM chuM. ATalAM varSo ghaNI khAmIo jANavA chatAM tenA pakSamAM ja rahyo chuM. paraMtu jyArathI zeThe dharmanirapekSa johukamI calAvavA mAMDI che, ane baMdhAraNane rajisTara karAvavAnI haTha laI beThA che, te sthitimAM mauna rahuM topaNa jokhama, ane bolavAmAM tamArA kahevA pramANe UlaTuM pariNAma Ave. to zuM karavuM? are, zrI muni mahArAjAone badale thoDAka gRhastho tathA vakIlo maLIne niyamo ghaDe. tene niyamAvalI kahevI ke baMdhAraNa? e pachI vicAravAnuM che. paraMtu jyAM durAgraha hoya tyAM zuM thAya? jeNe A baMdhAraNa ghaDyuM che tene kema jANe ke khAsa karIne jaina dharmanI gaMdha paNa na hoya ema spaSTa samajAya che. pachI tenA siddhAMto ane tenA rahasyonI vAtanA khyAlanI to vAta zI? - huM to cetavaNI ApuM chuM ke tamAre te rAkhavuM hoya to te ja rAkho. mAruM aMgata nukasAna koI thavAnuM nathI. paraMtu rajisTara karAvyA pachI tamArA hAthanI vAta nahIM rahe. hAthI AgaLa pULo thaI paDaze. pachI aTavAzo. pastAzo. mATe cetavuM chuM. na ceto to tamArI marajI. huM to cetavaNIno ghaMTa vagADato rahIza. tenuM UlaTuM ke sulaTuM pariNAma lAvavuM te tamArA saunI manovRtti upara AdhAra rAkhe che. bahAravALA to tamArA becAranI hA e hA karanArA hoya che. bhAgye ja paDagho pADatA hoya che. eTale tamAre majA thAya ke badhA ghaNA pratinidhionI sammatithI kAma karyuM che. bIje ema karo. paNa dhArmika kSetramAM ema na karo. dharmanA virodhInA virodhamAM ema bhale karo, paraMtu dharmapakSanI sUcanAo vize ema na karo. pApamAM paDazo. tamAro koI svArtha nathI. puNya upArjana karavA kAma karo cho, paNa tyAM ja gaMbhIra bhUla thAya, to mahApApanI saMbhAvanA che. mATe vAraMvAra lakhuM chuM. - 78 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 7 - pavitra zramaNa bhagavaMtonA saMgha viSenI tamArI sUcanA ghaNI mahattvanI che. tithi bAbatamAM paNa mArA prayatno mULathI ja cAle che ane hajI paNa cAlaze. temAM saphaLa thavAtuM nathI e paNa hakIkata che. kharI rIte mAre pAse jaIne be - cAra-pAMca-daza divasa rahevAnI jarUra che. darekanAM mana gALavA ane kUNA pADavAnI tathA bIjI vicAraNAnI jarUra che. tyAM javA-AvavA mATe sAnukULa sAdhana -mArA khAnapAna mATe gharanI vyavasthA- ekAda dhArmika bhAI sAthe. jarUra jaNAya to tyAM prabhAvanA paNa karIye. tethI yogya phaMDa paNa joIe. ekAda lAkhanI rItasara sagavaDa hoya to jhapATAbaMdha kAma pAra pADI zakAya tema che. darekanI gheDa samajavAmAM che. mAtra amala karavAnI vAra che. tethI javuM-AvavuM jarUrI che. cha eka mAsanA pravAsanI jarUra che. te rakama bhale AvatI jAya. amuka hastaka ja rahe. teno hisAba rakhAya. mAre tene sparza paNa karavAno nahIM mArI sUcanA pramANe kharcAya. uparAMta mArAM kapaDAM-khorAka-dUdha-phUTa vigere to mArA potAnA kharce ja raheze. musApharI kharca tathA bIjo kharca temAMthI thAya. jarUra na paDe to pAchA maLe. to bahu ja suMdara rIte kAma thAya tema che. ane mArI icchA ApaNA AcArya mahArAjAonI pradhAnatAmAM bhAratanA bIjA dharmaguruone paNa meLavavAnI mArI goThavaNa che. A bAbata DuMgarapuranA rAvaLa zrI lakSmaNasiMhajI mahArAja sAthe tAjamahAla hoTalamAM vAtacIta thaI hatI. te vinA 100 varSamAM saMskRtino bhukko bolI jaze, ane baso varSe eka paNa hindu khamIravALo juvAna maLavo muzkela paDaze. bhAratamAM A sthiti haze. dezanI khUba unnati thaI haze, paNa hAlanI ApaNI prajAnI ghaNI ja avadazA thayA vinA raheze nahIM e nizcita mAnajo. eka divasa bahAra nIkaLyo. tyAM tAva AvI gayo. Aje paNa tAva hovAthI upacAra cAlu che. tethI musApharI mATe bhaya rahe che, ane te vinA kAma zakya nathI. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ huM mArI rIte kAma karI rahyo chuM, paraMtu tenI gati ghaNI ja dhImI - ghaNI ja dhImI. eTale tenuM mahattva zuM rahe? mArA koI paNa lakhANano bhaLato ja artha na karavA khAsa lakSa kheMcuM chuM. khulAso meLavavo. mAro kazoya Agraha nathI. jema sAruM thAya tema karavAmAM khuzI chuM. koIpaNa kare. huM ja karuM evo Agraha nathI. je kare tenA sahakAramAM rahIne - sevAmAM rahIne paNa sAruM thAya te icchA che. jema rAjAo gayA tenI sAthe mahApuruSonI rAjanIti gaI ane loko AMtarika rIte duHkhI thAya che. tema ja khristIonI nIti bhAratanA dharmaguru vargane ukheDI nAkhavAnI che. A vAta dharmaguru vigerene khabara nathI. kAMIka aniSTa thAya che ema zaMkA kare che, paNa kAraNo hajI samajI zakyA nathI. dharmaguruo gayA eTale kazI AzA rAkhavAnI nathI. A kAma khAsa karavAnuM che. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIyuta jIvatalAla pratApasIbhAI zAha joga, dharmasneha. mu-muMbai. zrI zatruMjaya tIrtharAja upara hoTala karavAnI sarakArI teyArI te to pAzerAmAM pahelI pUNI che. dhIre dhIre zrI zatruMjaya upara bahu ja bhayaMkara jokhamo AvavAnA che, jethI karIne e tIrtha samagrapaNe DUbI jAya ane dabAI jAya e paristhitimAM mUkAvAnuM che. bhale kadAca koi bhaviSyanA udghATaka udhdhAra kare te vAta judI che. paraMtu eka vakhata lAMbA vakhata sudhI dabAvI devAnuM che. have pachInI thoDIka peDhIo pachI ene mahAtIrtha tarIke oLakhI zake nahIM, tyAM Adezvara bhagavAnanuM nAma koi lai zake nahIM, koine yAda paNa na hoya, kadAca koI jUnuM pustaka koi kyAMka bacI gayuM hoya ane temAMthI koinA vAMcavAmAM AvI jAya to te vAta judI che, kAraNake te vakhate bhArata dezano eTalo badho pheraphAra thai gayo haze ke AjanA amerikA karatAM paNa judI ja jAtano navo amerikA deza banI gayo haze, kema ke e jAtanI samagra taiyArI zarU thai cUkelI ja che. temAMnA eka bIja rUpa kAryakramamAM zatruMjaya uparanI hoTelano samAveza thAya che. hoTela thayA pachI bahArathI musApharonA ToLA ne ToLA Avaze tenI kaLAkArIgarInAM vakhANa karaze. te sAMbhaLIne ApaNA te vakhatanA bhoLAbhAIo nAcI UThaze ane kaLAkArIgarIne khullI karAvanArA ApaNA AgevAna zeThiyAonA mukta kaMThe vakhANa-prazasA karatA haze, paraMtu mahAtIrthano mahimA dabAto jato haze te teo joI zakaze nahIM. briTizoe ajaba dIrghadRSTithI potAnA taMtra nIce peDhInI sthApanA karAvI che ne eno vikAsa thavA dIdho che. gupta plAno anusAra peDhI pAsethI kAma laI zakAya mATe dharma kSetranA vahIvaTamAMthI jema bane tema dharmaguru vargane dUra rAkhavAnI dhAraNAthI gRhasthothI kAma levAnuM rAkhavAmAM AvyuM hatuM, ane te gRhasthone mAnasanmAna ApavuM tathA emanI lAgavaga cAlavA devI vagere goThavaNo 8 1 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlatI Ave che. AnuM bIja TheTha AcArya zrI vijayahIrasurI mahArAjanA vakhatathI paDeluM che ane e ja kAryakramanA anusaMdhAnamAM zrI tIrthaMka2 devanI mahA vizvazAsana saMsthAnA samagra saMcAlananA kendramAM rahelI prabhunI pATa paraMparArUpa ophisa, ane temAM kendrabhUta AcArya saMsthA, tathA AcAryazrIne niSphaLa banAvI devAmAM AvelA che. tema karavAmAM te vakhatanA saMvegI guru mahArAjAono briTizoe ThIka upayoga karyA che. arthAt 1. zAsananuM mULa kendra khaseDI devAmAM AvyuM. 2. 3. 4. 5. ane te vakhatanA muni mahAtmAone AgaLa levAmAM AvyA, paraMtu zAsananA vahIvaTano dora temanA hAthamAM rahevA devAmAM Avyo nahIM, jene loka zAsananA hAthamAM mUkavAnI goThavaNa karI. judI judI gRhasthonI saMsthA dvArA A.ka. peDhI vage2e mA2phata sarakArI kAyadA ane dhoraNo pramANe vahIvaTa ka2vAnuM dhoraNa cAlu rakhAvyuM. ema ghaNI bAbatomAM ApaNA bhAIo pAse banA2AvAela saMsthA mAraphata potAnA Adarza pramANenA kAryakramo dhIme dhIme amalamAM mukAvatA rahyA. jethI zrI tIrthaMka2 bhagavAnanA zAsana, tathA zrI tIrthaMka2 bhagavAne sthApelo caturvidha zramaNa saMgha, dhArmika AcAro ane maryAdAo, zAstro vagere dharmagraMtho, jaina zAsananI pUrvAparathI cAlI AvatI milakatorUpa dravya, kSetra kALa ane bhAvo, tathA muni saMgha, zrAvaka maryAdAo, zrAvakanuM gha2, dhaMdhA, jAhe2 pratiSThA, jaina vyaktionuM cAritra baLa vagere chinnabhinna dazAmAM mUkavAmAM AvatA gayA che. zrI zatruMjaya upara bahAranA lokone uThavA besavAnI sagavaDa, pagathiyA, tathA zrI zatruMjayanA AlabamanI gujarAtanA garvanara mAraphata popane apAyelI bheTa, vage2e racanAtmaka ane suMdara dekhAtA kAryonI pAchaLa bhaviSyanA mATe ghaNA jokhamo gUMthAelA che. A badhI vAto bhaviSyavettA jyotiSInI dRSTithI kahevAtI nathI, paraMtu jagatamAM cAlI rahevA mahAparivartananA gUDha plAnonA lagabhaga sAcA jevA anumAnane 82 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAre kahI zakAya tema che. keTaluMka lakhuM? tamane A vAto pUrvagraMthI ne havAI kalpanAothI lakhAtI hoya tema jaNAze, paraMtu pharIthI daDhapaNe kahuM chuM ke tema nathI. A vAta mArA dhyAnamAM lagabhaga javalabenanA udepuranA cALIsa upavAsanI pahelAthI paNa khyAlamAM AvelI che, paraMtu huM te kone kahuM, kema ke sau potapotAnI bAbatamAM cakacUra che. koi samajavA to taiyAra nathI, paNa sAMbhaLavA taiyAra nathI. A badhI hilacAlo bahAra AMtararASTrIya kSetrathI calAvAya che, ane sthAnika sarakAra mAraphata teno amala karAvAya che. jethI bhAratanI prajA potAnA dezanI sarakAranI sAme cUM ke cAM karI zake nahIM, ane sarakAra pakSanA loko UlaTI tene khUba jAherAta Ape. himAlaya parvata upara aneka Ayojano zarU thayA che. zrI gIranArajI upara ropave goThavavAnI yojanA zarU thai che temAM eka yuropIyana ijaneranA plAno anusAra kAma levAnuM che. madrAsa rAjyamAM vaidIka dharmanA moTA moTA maMdIro che, je lagabhaga hajAreka varSa AsapAsanA prAcIna jUnA haze. jenA mATe yunesko saMsthAe 17thI 18 karoDa rUA. kharcavAnA pAsa karI madrAsa sarakAra mAraphata tenA jIrNoddhAra mATe kAma upaDAvela che. ghaNe bhAge madrAsa rAjya te skImano svIkAra karI te kAryakrama AgaLa vadhAryuM raheze. AvuM badhuM to zrI zatruMjaya upara thayA vinA na rahe e samajI zakAya tevI sarvasAmAnya bAbata che, kema ke tenI upara pacIsa lAkha rU. kharcavAnI jAherAta gujarAta rAjya karI hatI. jIrNoddhAra mATe bahArathI AvaDo moTo kharca karavAmAM madada Ave tethI madrAsI rAjyanI vedIka dharma mAnanArI prajA keTalI badhI khuza thAya te samajI zakAya tevI bAbata che. paraMtu ATalo kharca karavAthI bahArano kabajo sthApita thayA bAda, ekAda peDhI pachI e sthAnonI je sthiti karavAnA bhaviSyanA plAno haze te pramANe thatAM te vakhatanA vaidIka dharma mAnanArA je koi custa AtmAo haze, tene to khuNo besIne rovAnuM haze. zrI zatruMjaya mahAtIrtharAja mATe e badhA plAno uparAMta eka judI ja bAbata che, paraMtu te huM patramAM lakhato nathI. kadAca tamane tethI mArI hAMsI karavAnuM mana thaI Ave, kAraNake akalpa kalpanA jevuM lAge. 83 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ gujarAtanA A khAtAnA pradhAne pAlitANAnI mulAkAta lIdhI tyAre sthAnika myunisipAlITInA kAryakarone zatruMjaya upara karavAnA kArya mATenA plAno karavAnI sUcanA ApelI che ane e badhuM dhIre dhIre thatuM rahevAnuM mAnI zakAya tema che. A pariNAma, ApaNane yAtrA vageremAM doDhaso uparAMta varSothI je anukULatA maLI ane ApaNe bhogavI, ApaNe tethI rAcyA, tenuM che. te vakhata daramiyAna ja A jAtanI bhaviSyanI kAryavAhI sarjavAnI pUrvataiyArI cAlatI hatI. chatAM A bAbata tame zrI saMghanA sarva AgaLa paDatA baLone samajAvI zako, to A mATe zuM karavuM teno sIdho vicAra thai zake, ane kadAca dharmanA pratApe kAMika yogya mArga maLI Ave, jethI tIrtharAja bacI jAya. A badhuM tatkALa banavAnuM nathI. ekAda peDhI bAda upara jaNAvyA pramANe pariNAmo AvyA vinA na rahe tevI pUrvataiyArI to che ja. chatAM cetI jaie to kaMika phera paDe, nahIMtara cAlu bAbatomAM gUMcavAyelA rahI AvI mahattvanI bAbatomAM upekSita rahevAya to zuM pariNAma Ave te viSe vadhu spaSTatA karavAnI rahetI nathI pachI doSa kone devAya, ane doSa devAthI paNa zuM? bIjuM game te thAya, paraMtu zrI zatruMjaya tIrtha lagabhaga TheTha sudhI dabAI jAya tevI sthiti na thavA devI joIe, kema ke jagatanuM UMcAmAM UMcu chellI koTInuM A mahattvanuM tIrtha che, jenI sAthe bhaviSyakALanA paNa anaMta jIvonA hita joDAelA che. zrI prabhudAsa becaradAsa pArekhanA dharmasneha da : lalitakumAra vakhatacaMda pArekhanA praNAma ratna jyoti, 10, bhakti nagara sosAyaTI, rAjakoTa-2 (saMvata 2024, azADa vadI 5, ravivAra) - 84 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatruMjI nadI para baMdha bAMdhavAnI sarakArI yojanAnA anusaMdhAnamAM vaDApradhAnane lakhAyela patra ApaNe alpa paricayathI eka bIjAne aMgata rIte thoDAghaNA oLakhIe chIe eTale khAsa paricaya ApavAnI AvazyakatA jaNAtI nathI. mAre tamane uddezIne khAsa be patro lakhavAnA hatA. temAMnA eka mudA viSe Aje lakhuM chuM. bIjA muddA viSe have pachI je pahelA muddA viSe mAre lakhavuM che te e che ke ahIM evA samAcAra maLe che ke "zatruMjayI nadI upara baMdha bAMdhavAnI sarakArI yojanA che ane teno amala have thoDAka ja vakhatamAM zarU thaI jaze, tema thavAthI jaina dharmanAM tIrthone ghaNI harakata Avaze ane ghaNAM tIrthasthAno dabAze." zuM A sAcuM che? ane jo tema hoya to zrI zatruMjaya girirAja ane tenI AsapAsanAM dharmasthAnone lagatI jena dhArmika vidhio sAcavavAmAM bAdha na Ave, tenI sagavaDa sAthe bAMdhakAma sarakAra pAra pADe tema banI zake tema nathI? kadAca thoDoghaNo plAnamAM pheraphAra karavo paDe athavA bAMdhakAmamAM thato kharca thoDoghaNo vadhaghaTa karavo paDe. tema karavAthI sarakArano hetu sacavAya tathA jainonA dhArmika hetuo paNa sacavAya. tema banI zake tevuM kharuM? ke nahIM? "sApa mare nahIM ane lAThI bhAMge nahIM" ane banne tarapha saMtoSakAraka vacalo mArga nIkaLI Ave to keTaluM suMdara? ahIM huM eka vAta vadhu spaSTa karavA icchuM chuM ane kadAca tamArA dhyAnamAM paNa haze ke jaina dharma ane jaina dharmIonI zrI zatruMjaya girirAja ane zrI zatruMjI nadI viSenI mAnyatA taddana judI ja jAtanI ane bahu ja viziSTa prakAranI che. tene lIdhe te tIrthane teo sauthI moTAmAM moTuM tIrtha mAne che. A tIrthanI mahattA 1) te girirAja upara vizALa kSetramAM moTAM moTAM jinamaMdiro patharAyelA che eTalA ja kAraNe nathI. - 85 - Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2) samagra mAnavajAtanA Adi pitA, prathama rAjA, prathama muni, prathama tIrthaMkara zrI AdinAtha RSabhadeva prabhu A girirAja upara pUrva navANuM vakhata AvyA, eTalA ja kAraNe paNa nathI. 3) e bhUmi upara anaMtA AtmAo mokSe gayA che, eTalA ja kAraNe paNa tenI eTalI mahattA nathI. paraMtu tenI ATalI badhI mahattA e kAraNe che ke (1) sadA sarvakALane mATe e bhUmi svAbhAvika rIte ja kudaratI rIte ja evI pavitra che ke jeno joTo traNa jagatamAM koI paNa ThekANe nathI. (2) e bhUmine koIe pavitra karI nathI. koI mahApuruSanA mahattvanA kAryane lIdhe tenI ATalI pavitratA thaI nathI, koI mahApuruSanA jIvananA koI mahAna prasaMgene lIdhe enI eTalI mahattA sthApita thaI nathI, paraMtu tenI mahattA kudaratI rIte ja sthApita hatI, che ane raheze. sahaja rIte ja e bhUmi sadAne mATe koI apUrva pavitratA dhAraNa karatI bhUmi che. jema koI divasa, ghaDI, coghaDiyuM paNa viziSTa hoya che, jema koI mahApuruSa pAkI Ave che, jema koI vakhata hRdayamAM apUrva pavitra bhAva jAge che, te pramANe A vizvanA vizALa kSetramAM svAbhAvika rIte ja A bhUmi evI che ke tenA jevI jagatamAM kudaratI rIte ja bIjI koI bhUmi nathI. e ema kema che? teno javAba ja e che ke anAdi kALathI e ema ja che ema jJAnI puruSoe kahyuM che. koI aneruM jaga nahIM, e tIratha tole" mATe e tIrtha kahevAya che. mATe tyAM AvIne tenI sparzanAnA prabhAve anaMta jIvo mokSamAM gayA che. mATe ja zrI Adizvara prabhu tyAM pUrva 99 vakhata padhAryA hatA. mATe ja bIjA tIrthakara bhagavaMto paNa tyAM AvyA hatA. mATe ja tyAM ATalA vizALa kSetramAM vizALa jaina maMdiro che. bhaviSyamAM paNa tIrthakaro thaze tyAre paNa vizALa bhaviSyakALamAM anaMtA jIvo tenI sparzanAthI mokSamAM jaze. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "kAMkare kAMkare anaMtA sidhyA" "Age anaMtA siddhaze" Ajano zikSita gaNAto varga kadAca Ane kalpanA, vahema, ane atizayokita mAnaze, paraMtu ApaNe ahIM te viSenI tAttvika carcA karavI nathI, kAraNake A prazno mAnasa vijJAna ane AdhyAtmika vijJAna sAthe saMbaMdha dharAve che, je vijJAno haju AjanI vijJAna paraMparAmAM khIlyA nathI, paraMtu eka vAta to cokkasa che ke jenonAM zAstro ke jeno Aje ja potAnI A mAnyatA pheravI zake tema nathI. tethI je dharmanI je mAnyatA hoya, tene mAna ApIne cAlavAnI - vartamAnamAM ApaNI manodazA che. vinA kAraNa saMkSobha na thAya te khyAla rAkhavAno rahe che. eTale te dRSTithI A vastuno ukela vicAravo ane lAvavo e yogya, vyavahAru ane saphaLa gaNAya ema koI paNa sajjana svIkAraze ja. jaina dharma jAhera suleha zAnti, nyAya, nIti, Arogya ane sadAcArano virodhI nathI, paraMtu teno sthApaka che" ema koI paNa abhyAsI sajjana svIkAraze ja. zrI zatruMjaya girirAja, upara jaNAvela mahattAne lIdhe, tenI svataH pavitratAne lIdhe1. te girirAjanI taLeTInI roja savAre pUjA thAya che. te AkhA zrI girirAjanI pUjAnuM pratIka che. 2. loko ane khAsa karI dhArmika loko ke jeo zrI zatruMjaya girirAjanI mahattA sAMbhaLI ke samajI zakyA hoya che tathA jenA blAyamAM hoya che teo cAmaDAnA joDA paheryA vinA page cAlIne tenA upara caDe che. tenA upara jhADo, pezAba karatA nathI. evo prasaMga Ubho thAya ke tarata nIce UtarI Ave che, upara khAnapAna karatA nathI. tyAM pANI eThuM reDatA nathI. ghUMkatA paNa nathI. ATale sudhI tenI pavitratA jALavavA prayAsa sevAya che. 87 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. keTalAka dara pUname dUra dUrathI yAtrA karavA avazya Ave che. relavenI sagavaDa na hatI tyAre paNa AjubAjunAM sthaLomAMthI pUnamIyA eTale punamanI avazya yAtrA karanAra AvatA ja hatA. keTalAka 99 yAtrA karatA hoya che ne keTalAka jiMdagImAM eka vAra to cArtumAsa karatA hoya che. 4. keTalAka bhAvika loko putra ke putrInA janmane 40 divasa thayA pachI avazya te bALaka ke bAlikAne girirAjanI sparzanA karAvI de che, kema ke A girirAjano sparza thAya te jIva koI ne koI janmamAM avazya mokSamAM jAya ja. AyuSyano bharoso nahIM, tethI te jIvanA sthAyI kalyANa khAtara tenI sparzanA janma pachI thoDA divasomAM karAvI detA hoya che. "pApI abhavya najare na dekhe." tenI sparzanA mATe, te bhUminI pavitratAnA sanmAna mATe 1 - 3 - 5 - 12- 24 gAunI pradakSiNAo goThavAyelI che ane zrI saMgha sAthe te pradakSiNAo karavAmAM Ave che. tenA paNa saMgho nIkaLe che. e rIte bhakta hRdayo aneka prakAre e bhUminI bhakti, sevA, smaraNa, dhyAna vagere karyA vinA rahI zakatA nathI. 6. e ja pramANe tenI zAkhAo hastagiri, kadaMbagiri vagerenuM paNa tenA saMbaMdhathI tathA bIjI keTalIka rIte paNa mahattva che. 7. zrI zatruMjaya nadInuM paNa mahattva che - "zatruMjI nadI nAhyo nahI, eno eLe gayo avatAra zetruMjI nadI nAhIne, mukhabAMdhI mukhakoSa deva yugAdI pujIe, ANI mane saMtoSa zrI kadaMbagirinI taLeTImAM hAlamAM mahAvIra svAmInuM derAsara che, te navuM ja che, paraMtu te ja ThekANe prAcIna kALamAM derAsara hovAno ullekha mArI yAdI pramANe zatruMjaya mahAtmamAM che eTale tyAM ja navuM derAsara baMdhAyuM che. - 88 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. 11. 9. vaLI, khuda mahAvIrasvAmI paNa A giri upara AvyAno zAstrIya ullekha che. "vIrajI AvyA re vimaLAcala ke medAna." bIjAM paNa sthAno devanI pratiSThA vagere kAraNe abAdhita rahevA joIe. mane pote eka banAvano anubhava che. sAkSAt meM mArI najare joyo che, jANyo che. te TAMkuM chuM. vikrama saM. 1970-71nI AsapAsa huM amadAvAdamAM raheto hato. AcArya zrI vijayanitisUrizvarajI mahArAja pAse te vakhate haidaraalI nAmanA eka musalamAnabhAI AvatA hatA, te taddana mUMgA hatA, paNa saraLa svabhAvI hatA. lokone pATImAM lakhIne jIvadayA pALavAnuM samajAvatA hatA, mAMsAhAra choDAvatA hatA. jIvadayAno bodha ApanArI copaDIo vaheMcatA hatA. janasamudAyanA ekatra thavAnA prasaMgomAM khAsa pahoMcI jaIne potAnuM e kArya cAlu rAkhatA hatA. tenA hRdayanI pichANa karIne pUjya AcAryazrIe tene zrI zatruMjaya girirAjanI yAtrA karavA mATeno upadeza Apyo ane temanuM mana joIne niyama paNa Apyo. mArI sAthe besIne kalAko sudhI pATImAM lakhI lakhIne jaina dharmanA prazno pUche. huM tene lakhIne samajAvuM. mane te musalamAna dharmanI vAto gujarAtImAM lakhIne samajAve. kurAne zarIpha temane yAda hatuM. tenI paNa vAto lakhe. bolI to zake nahIM. huM amadAvAda choDIne pATaNa rahevA gayo. pATaNathI AvI kAma prasaMge huM amadAvAda sTezanethI prema daravAje thaIne zaheramAM jato hato. tevAmAM pAchaLathI mAruM nAma laIne mane koI bolAvatuM hovAno avAja mArA kAne athaDAyo, paraMtu mAruM dhyAna kheMcAyuM nahIM. chevaTe jorathI avAja AvatAM meM pAchuM vALIne joyuM, to mArA prathamanA paricita hedaraalI: huM tenI tarapha pharyo. te mArI pAse Avyo. mane pUchayuM "kyAMthI Avo cho?" meM kahyuM pATaNathI. "paraMtu hedaraalI! tame bolatA kyArathI thayA?" teNe kahyuM. "tamane yAda che ne ke pUjya AcArya - 89 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAjazrIe mane zatruMjayanI yAtrA karavAno niyama Apyo hato?" me kahyuM "hA, barAbara yAda che" basa, huM amuka vakhate yAtrAe gayo hato ane upara gayA bAda bhIDamAM maMdiramAM ghUsI jaIne dAdAnAM darzana karyA tyArathI mArI vAcA khUlI gaI che. have mAre lakhavAnI jarUra paDatI nathI. moDhethI samajAvIne jIvadayAnuM kAma karuM chuM. bIjI keTalIka vAtacIta karIne huM AnaMda Azcarya judo paDayo. te pachI ame kadI maLyA nathI, paraMtu A mArA sAkSAt anubhavano jarA paNa atizayokita vinAno dAkhalo che. eTale "je koI jIva zrI zatruMjayanI bhAvathI sparzanA kare, te avazya koI ne koI bhavamAM mokSamAM jAya ja. pachI te koIpaNa dharmano mAnava hoya, game tevo eka vakhata doSita hoya, pazu, pakSI hoya to paNa tenI sparzanA jene thaI hoya te avazya mokSamAM jAya ja' ema nakkI che. "tenI sparzanA prANIne mokSa lAyaka banAvI de" ema nahIM, paNa je mokSamAM javAne lAyaka bhavya jIva hoya, tene ja tenI sparzanA thAya, darzana thAya ane tethI nizcaya thAya che ke "te jIva avazya bhavya hoya che, eTale ke mokSane yogya che." abhavya jIva ke je kadI mokSamAM javAne yogya nathI hotA te tene najare na nihALe yA na tenI sparzanA karI zake. A niyama zAstramAM batAvyo che. eTale A pavitra bhUmi - sarva jIvone pAvana karavAnI viziSTa prakAranI pavitratA dhAraNa karatI bhUmi che. 12. rAjasthAna sarakAranA vartamAna nANAmaMtrI siddharAja DhaSThA che. teo kalakattAmAM vepArI cembaranA moTA pracAraka maMtrI hatA. teone bALa avasthAmAM pUrvajanmanuM smaraNa thayuM hatuM ane te vakhate te jaNAvatA hatA ke "huM A girirAja upara popaTa hato. DhaDhA kuTuMbanA sabhyo yAtrAe AvyA hatA. te huM joto hato. mane paNa bhAvanA thatI hatI vagere chUTIchavAI temanI hakIkata paNa sAMbhaLavAmAM AvI hatI. hAla temanI manodazA zI che? te mAlUma nathI. 90 -- Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. 99 yAtrA karanArA, comAsuM karanArA tathA bIjAM aneka zAstrokata vidhividhAnone uddezIne zatruMjayagirie AvIne aneka prakAranI dhArmika pravRttio vyavasthita rIte calAvatA hoya che. bahArathI te ApaNane jaNAtI nathI hotI. paNa dhArmika hRdayonI bhAvanAo ane temanI pravRttio bahu ja mahattvanI AkarSaka ane nikhAlasa bhAvanI hoya che. 'saMsAramAM to aneka pApa karavAnAM hoya che, paNa girirAja pAse AvIne jeTaluM bane teTaluM bhAtuM bAMdhavuM'' evA vicAranA paNa jIvo teno AzcaryakAraka rIte lAbha letA hoya che. 14. roja savAramAM zrI zatruMjayagirinuM caitya vaMdana avazya karavA mATe rAtrika pratikramaNa jevI mahattvanI vidhiomAM dAkhala karAyela che. 15. kArtikI ke caitrI pUname zrI zatruMjayanI yAtrA karavA mATe na AvI zakAya, to te potAnA gAmamAM utsavapUrvaka zrI zatruMjayanA paTanA darzana, pUjana avazya kare che. mane khyAla che, ke 'tamArI sAme huM zatruMjayanuM mahAtmya lakhavA ke saMbhaLAvavA nathI beTho, paraMtu jaina dhArmika lokonI zrI zatruMjayagiri pratye kevI bhAvanA che? kevI bhakti che? keTalI hada sudhI teonA manamAM tenuM sthAna che? teno kAMIka spaSTa khyAla tamane ApavAno mAro hetu che tethI thoDI vigata laMbAvI che.'' dhArmika hRdayo laDAyaka ke baMDakhora nathI hotA. tenAM dhArmika kRtyomAM vighna Ave, to temanA dila dubhAya che, duHkha thAya che ane duHkhI haiye besI rahe che ane temanI e lAgaNIne haLavI karavA zrI saMgha dharmamAMthI vighno dUra karavAnA vizvamAM mAnava jAtathI zakya badhA prayatno kare che ane bhUtakALamAM karato hato, bhaviSyamAM ka2ze. tema chatAM koI kALadoSane lIdhe koI vakhate zrIsaMgha,tevA prayAsomA na phAve topaNa dhArmika hRdayone kAMI ne kAMI asarakAraka nIvaDe che ane pAcho dharmano prabhAva zarU thaI jAya che. kyAMka ne kyAMkathI prakAza AvI 91 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahoMce che, jene lIdhe girirAjano prabhAva jevo ne tevo jAgRta raheto jovAmAM Ave che. have jo A jAtano baMdha baMdhAvAthI dharmasthAno dabAya ke pradakSiNAnA mArgo baMdha thAya ke javAne azakya bane ke koI dharmasthAna uThAvavuM paDe ke rada thAya to keTaluM AghAtajanaka bane? vicAro. dhArmika hRdayo ekAeka kSubdha thavAnAM ja. zrI zatruMjayagiri taraphano jainono prema kevo che ? teno jhAMkho jhAMkho khyAla tamane paNa haze ja. baMdhAraNanI dRSTithI paNa sekayulara bAbatomAM dharmapraveza karI zakato hato, te havethI navA baMdhAraNane lIdhe praveza karI zake nahIM. dhArmika kSetramAM sekyulara bAbato praveza karI zakatI nathI'' A nakkI thayuM che, to jainone Avo kSobha zA mATe karAvavo ? tevA kSobhane pariNAme aneka jAtanI hilacAlo UpaDe athavA sarakAranI sattAthI dabAIne loko manamAM mUMjhAIne kadAca besI paNa rahe, paraMtu tethI zuM ? hRdayano kSobha ane temAM paNa dhArmika hRdayano kSobha, e kAMI sAmAnya vAta nathI. vizvanAM prANIone kAMI ne kAMI nukasAna kare ja. banne pakSe ghaNo kharca thAya, athaDAmaNa thAya. te badhuM prajA pAse zA mATe karAvavuM? mAnI laIe ke sarakAra sAthe athaDAmaNa karavAmAM loko na paNa phAve. temanI zakti dabAI jAya, paraMtu temane hRdayano asaMtoSa zA mATe Apavo ? DahApaNa to e che ke evA kharcamAM UtaravA karatAM "sApa mare nahIM ane lAThI bhAMge nahIM'' evo mArga pahelethI ja kema na levo? kadAca A bAbata sarakArI yojanAnI hovAthI tamArA hAthanI na hoya ema paNa bane. yA tamArI icchA ucita ka2vAnI hoya, chatAM svabhAvika rIte ja tamAruM temAM kAMI paNa cAlI zake tema na hoya to te vAta judI che. to pachI A prayatna zrI saMghe bIjI rIte karavAno rahe, paraMtu ema mAnavAne kAraNa nathI, kema ke vaDApradhAna tarIke tame ucita pheraphAra dhAro to karI zako tema hoya che. tamane tevA viziSTa adhikAro paNa hoya che. yadyapi vaDA pradhAno kAyadAnI dRSTithI mahAjananA AgevAnonI peThe prajAnA pakSanA ja 92 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANaso che, paraMtu pradhAnonI goThavaNI evA pAyA upara karI che ke te Aje sarakArI taMtranuM mukhya aMga rahe ke je Adhunika sarakAronA AdarzomAM saMmata hoya. tema chatAM koI paNa sarakArI yojanAo vagere prajAnI sahAnubhUtithI amalamAM Ave to ja te jaladIthI saphaLa thAya che. teno eka ja dAkhalo Apu:- paMcavarSIya prathama yojanA ghaDavA mATenI kamiTI yA kamizana briTiza sarakAre 1928mAM nImI hatI ane koMgrese paNa paMDita zrI javAharalAla naherujInA pramukhapade 1928mAM ja A paMcavarSIya yojanA mATe kamiTI nImI hatI. tene Aje 26 varSa vItI gayAM. te have amalamAM AvI zake che. A yojanA pachI bIjI pAMca varSanI ane tyAra pachI lAMbA gALAnI yojanA to haju amerikA pAse paDI che. briTizoe ghaDI rAkhelI haju ghaNI yojanAo emane ema paDI che. krame krame paristhiti joIne amalamAM AvatI jAya che. joke, briTizonA javA pachI koI paNa prakAranA dekhItA rAjadvArI svArtha vinA amerikA paNa bhAratanA have pachInA kAryakramomAM ghaNo rasa dharAve che, chatAM teo kazI utAvaLa karatA nathI. e teonI khUbI che. vaLI, AvatI kAle ke bhaviSyamAM konA hAthamAM rAjyasattA jAya? te koNa kahI zake tema che? paraMtu jo dhArmika hito prajAnA hAthamAM TakyAM haze to tenuM rakSaNa thavAno saMbhava che, paraMtu sarakArI daphatare dAkhala thaI gayA haze to pachI sIdhI rIte ja te vakhatanA sattAdhIzone jema karavuM haze tema karaze. prajAnA hAthamAM haze to jema tema karavAmAM vAra lAgI jaze. dA. ta. kalpanA khAtara mAnI laIe ke sAmyavAdIonA hAthamAM sattA gaI, to Aja haju bhAratamAM jeTalA TakA game tevI sthitimAM paNa dhArmika mAnasa che te AvatI kAle rahevAnuM nathI. temanA hAthamAM sattA AvyA bAda sarakArI daphatare je hoya teno to sIdho upayoga te karavA ja mAMDe. alabatta, na hoya to sattAnA baLathI julama karIne paDAvI zake che. chatAM paNa paDAvyA pachI ja amala thAya, paraMtu hAthamAM hoya to sIdho amala thAya, ATalo phera paDe che. dhArmika loko pAsethI paDAvavA jatAM vighna Ave to bacI paNa jAya, e AzA rahe che. - 9 3 - Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ vaLI, musalamAnI vakhatamAM bhAratanA dharmone ghaNuM zoSavuM paDayuM che. aMgrejonA vakhatamAM sIdhuM nahIM, paNa ADakatarI rIte ghaNuM zoSavuM paDayuM che. chatAM temanI ghaDI rAkhelI goThavaNonI asaro have vizeSa pramANamAM asarakAraka jaNAvA lAgI che. mArI samaja pramANe AvA baMdhonAM prAthamika bIjo to teo rekarDamAM mUkatA ja gayA che, hAlamAM to tene cokkasa svarUpa ApIne amalI banAvavAnuM cAle che. eTale tethI kAMI paNa dhArmikone zoSavuM paDaze to tenuM mULa kAraNa to aMgrejo ja haze. pachI to hoya te kharuM. paraMtu AgaLapAchaLa game te haze te duniyA joze nahIM. dharmane A jAtanuM nukasAna konA vakhatamAM thayuM? te vakhate nAma konuM gaNAze? to evuM kayA bhavane mATe karavuM? dharmane hAni karIne dezane ke kheDUtone sAco lAbha thaI zakavAno ja nathI. kayAMka ne kyAMka nukasAna thavAnuM ja. "miyAM core muThThIe, to allAha uThAve UMTe." A kahevata pramANe ghaNI vAra bane che. mATe ja mahApuruSoe mAnavanA jIvanamAM nyAya, nIti, sadAcAra ane dharmane sthAna ApyuM che. e vighno haThAvanArI cIjo che. te vinA to mANasa rAkSasa banI jAya. mATe mArI to aMgata salAha che ke tamArA hAthe zakya hoya teTalA pramANamAM dharmane bilakula nukasAna pahoMcavuM na joIe, te jALavIne je karavuM ghaTe te khuzIthI karo. temAM ame vacce AvavA mAgatA nathI. vakhata cAlyo jaze, thavAnuM thaI jaze, ane vacana rahI jaze ke "amukanA vakhatamAM A pramANenuM nukasAna thayuM hatuM." dharma jevI cIja che. tene dhakko pahoMcavAthI pApa thAya. pApa jevI koI vastu che. tenAM pariNAma vyaktine ke samudAyane ke prajAne bhogavavA paDatA hoya che e vAta sAcI hoya, tamone potAne paNa koI paNa aMze sAcI lAgatI hoya to A bAbata upekSA karavA jevI nathI. khetI khIlavavAnI dhUnamAM, vikAsa yojanAone AgaLa vadhAravAnA utsAhamAM, A bAbata tarapha khyAla ApavAmAM nahIM Ave, tene eka sAmAnya bAbata gaNI levAmAM Avaze tathA bhAratavAsIonI Teva che ke koI paNa navI bAbata Ave, eTale dharmane AgaLa karIne ho hA karI mUkavI" Ama - 94 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnI laIne A praznane upekSita banAvavAmAM Ave to te yogya thaze nahIM tema ja yogya gaNAze nahIM ane dhArmika hakko te calAvI levA deze nahIM. joke, huM to banne pakSethI sAva ajJAta chuM ke ''AmAM sarakArI yojanA kevI jAtanI che ane jainonuM dhArmika hita keTale aMze ghavAya che?'' banneya bAbatathI ajANa chuM. mArI to eTalI ja bhalAmaNa che ke jaino pAsethI temanA dhArmika saMbaMdho A bhUmio pUratA jANI laI, pulo rastA uparathI ke nIcethI evI rIte goThavavA ke jethI pradakSiNAnA dareka mArgo khullA rahe, dharmasthAno pANIthI AkrAMta na thAya tema ja uThAvavA na paDe ke bIje pheravavA na paDe, pANI upara caDI na Ave, mATe evA khADA khodAvavA ke pANI te tarapha dhasI jAya tathA evI jarUrI pALo baMdhAya ke ADI dIvAlo thAya ke jethI pANI game te paristhitimAM paNa dhasI na Ave tathA pANInA levala evA rahe ke pANI dharmasthAnone AkramaNa karI na zake tema ja zikAra vagerethI dharmasthAnonI pavitratA na thavAya. basa, AvA prabaMdho pahelethI ja karavAmAM Ave to kazAya ghoMghATa vinA badhuM pAra paDI jAya. buddhi, prayAsa ane sadicchAne badhuMya zakaya hoya che. bahAranI duniyAnA loko buddhi pahoMcADe che te pramANe mAtra mazInarI rItanA magajathI kAma na letAM ApaNe paNa buddhi pahoMcADIne kAma laIe to badhuM zakaya hoya che. kharca thoDo vadhu Ave, paNa te kharca vasUla hoya che. durAgraha ke jaDatAthI kAma na levAya ane pUrvAparano vicAra karIne buddhipUrvaka kAma levAya to jarA paNa saMgharSa vInA bhAratamAM dhAryA kAma thaI zake tema hoya che. dharmane jarAka Thokara lAgI ke bhAratIyonAM mana kSubdha thavAnAM ja. tene saMbhALIne cAlIe to koI nAma le tema nathI. joke, rAjyanI gAdI upara besIne kAma karIe tyAre saheje ja ApaNuM prAmANika mAnasa pokArI UThe ke "ApaNe je sthAna upara beThA hoIe tenuM kAma vaphAdArIpUrvaka prAmANikapaNe evuM karavuM joIe ke jema bane tema tenuM hita vadhAre jaLavAya,'' paraMtu rAjya paNa prajAnAM sukha ane bhalA mATe ja kAma kare che ne? eTale samatolapaNuM jALavavAmAM prajAnuM ane rAjyanuM banneyanuM hita jaLavAya ja che. 95 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aje ApaNA hAthamAM rAjya che, kAle konA hAthamAM tenuM saMcAlana jAya te kahI zakAya nahIM. jema bane tema badhIya bAbato rAjya mAraphata ja prajA meLave; khetI paNa rAjya kare, pakavI paNa rAjya ja Ape, daLI paNa rAjya ja Ape, tenA biskiTa paNa rAjya ja banAvI Ape, loko mAtra moDhAmAM mUke ne cAvIne peTamAM utAre. bAkI badhuM rAjya kare. ThIka che, bhAvanA sArI haze, paraMtu tethI prajA pAMgaLI banI jAya ane jyAre rAjya A badhuM baMdha kare tyAre prajAnI to sthiti ja kaphoDI thaI jAya. bhAratanI prajAnI ane bIjA dezonI prajAnI sthiti judI che. dharmasthAnone rakSaNa ApavA sAme kinAre khodakAma karIne kAma levAthI rakSaNanA baMdhamAM saraLatA thaze. bagalAne lAMbI DokanI zIrAImAMthI khAvuM phAve, ziyALane te nakAmI paDe. tene thALImAMthI ja saraLatAthI capacapa khAvuM phAve. thALImAM bagalAthI cAMca na boLAya. mATe badhuMya rAjyane copaDe caDAvavA karatAM prajAnA hAthamAM rahevA devAmAM prajAne koI ne koI vakhate lAbha rahe che, nahitara koI vakhate mahAmuzkelImAM prajA mukAI jaze. pAMgaLI, namAlI, parAzrita banI jaze, A to prAsaMgika vastu che. TUMkAmAM jaNAvavAnuM ke e yojanAne have ja cokkasa rUpa apAtuM hoya to tamArA mATe haju ghaNo ja avakAza che. alabatta, tamArI sAme Avo prazna na Ave tyAM sudhI tamArA khyAlamAM na paNa Ave. AthI A vastu tamArI sAthe pahelAthI ja saMkSiptamAM chatAM jarA vigatavAra svarUpamAM mUkI che. mATe "vadhumAM vadhu jeTalI rIte zakaya hoya teTalI rIte karavAnuM cUkavuM nahIM teTalo tamAro nizcaya kharo ke nahIM? te tamAro patra AvyathI samajAze. kadAca koI nAnImoTI muzkelIo paNa haze, paraMtu nikhAlasa mane zAMta vATAghATathI tenA mArgo paNa kADhI zakAya tema hoya che. patrano javAba sIdho yA patra lAvanAra mAraphata Apazo topaNa cAlaze. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAratanA pramukha zrImAna rAjendra prasAdajIne patra amArA jANavAmAM Avela che ke Apa zrImAnano tAjetarano saurASTrano pravAsa be kAraNe thavo saMbhavita che. (1) zatruMjaya nadIno baMdha khullo mUkavAno ke tene lagatA koI kAryakramanI udghATanavidhi mATe. (2) pavitra girirAja zrI zatruMjaya giri upara harijano sAthe praveza karavAno. (1) zrI zatruMjaya nadInA kinArA uparanA amArA Adi prabhu zrI traRSabhadevajInA prAcIna kALathI pagalAM sthApita che. tenA kAyamI rakSaNanA pUrA baMdobasta vinA mAtra sthAnika sarakAranA utAvaLiyA pagalAne Teko ApIne te kAryakramamAM Apa Teko Apo, te bhArata sarakAranA mobhAne, nyAyane tathA prajAnI dhArmika lAgaNIne Thesa pahoMcADavA barAbara che. (2) ane mAtra rAjyasattAnA pUrA damAma sAthe, dhArmika maryAdAonA bhaMga karanArA kAryakramane madada ApavAmAM Apano sAtha e anyAyanI parAkASThA che. rAjyanA damAmathI hRdayapalaTo thato nathI ane tethI dabAIne dhArmika lokone potAnAM dharmasthAnonI Avazyaka maryAdAno bhaMga sahI levo paDe, tenA jevo julama ane bIjo kayo bhayaMkara anyAya hoI zake? amArA koI paNa loko, saMsthA ke peDhI sarakArI lAgaNIthI dabAIne AvA pagalAmAM sammata rahetI hoya, to temano paNa amArA dhArmika loko upara julama che. A rItanuM ekAeka AkramaNa e sabhyatAthI paNa viruddha vastu che. ame samajIe chIe ke vyaktigata rIte Apa sAttvika vRttinA che. tethI AvA dila dubhAvanArA prayAsomAM Apano upayoga na thavA devAnuM mAno cho ema amArI samaja che. to AzA che ke A vastu barAbara tapAsa karI yogya karo e ja presiDanTa tarIke bhUSaNa rUpa che. prajA dezI sarakAra pAse nyAyanI AzA rAkhe e svAbhAvika che, nahIM ke julamanI AzA. bhUtakALamAM paradezIoe dharmo upara judA judA julamo karyA che tyAre prajAe te mUMge moDhe julama mAnIne sahana karyA che. te ja pramANe Aje sarakAranI AvI pravRttione julama mAnIne nabaLAIthI sahI levAmAM Ave to te sarakArane mATe paNa kalaMkarUpa che temAM nyAya nathI. (zrImAna rAjendraprasAdajI, bhArata pramukha, navI dilhI) - 97 . Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatruMjayI nadInA kinArA uparanI caraNapAdukAnI rakSA muMbaI rAjyanA mukhya pradhAna zrI cavhANane patra muMbaInA dvibhASI rAjya bAda saurASTra tenA aMtargata AvavAthI zaMtrujayI nadInA baMdhanuM kAma paNa have tenI saMbhALa nIce Ave che. mahAna jainAcArya 1008 zrI caMdrasAgarasUrizvarajI vartamAna mahAdyutadhara tarIke prasiddha zrImada sAgarAnaMdasUrizvarajI mahArAjazrInA eka pradhAna AcArya che. teozrI amArI mAraphata pharamAve che ke zrI zatruMjayI nadIne kinAre yugAdIzvara prabhu zrI RSabhadeva paramAtmAnI caraNapAdukA birAjamAna che. te caraNapAdukA te bhUmi upara che ke jyAM paramAtmAzrIe potAnA caraNakamala dhAraNa karyA hatA. tyAM uttarottara jIrNoddhAra thayA hatA. Aje paNa te ja bhUmi upara e caraNonI sthApanA vidyamAna che. evI ja rIte te prabhu takSazIlA padhAryA tyAre sAMje je sthaLe dhyAnastha sthitimAM sthira rahyA hatA te sthaLe tyAMthI vihAra karI gayA bAda temanA putra bAhubalIjIe caraNanI sthApanA karI ane dharmacakra tIrtha zarU thayuM. tenI pUjA-bhakti-yAtrA tyArathI zarU thaI hatI ne te tIrtha sthAnano ullekha prAcIna zAstromAM spaSTa zabdomAM maLI Ave che te rIte A caraNapAdukA che. zrI zatruMjayI nadIno baMdha baMdhAI rahyo che. amArA sAMbhaLavAmAM che ke te caraNapAdukAnuM dharmasthAna tyAMthI khaseDavAmAM Avaze. amAre mahattva te bhUminuM che. mATe e bhUmi surakSita rahevI joIe. ame tenuM vaLatara paNa laI na zakIe ane tyAMthI pagalAM khaseDI na zakIe. kadAca amArI koI paNa peDhIe ke saMsthAe kadAca rAjyane khaseDavAnI kabUlAta ApI hoya ke te jAtanI nabaLAI batAvI hoya, paraMtu te sthAnanI zI mahattA che? teno kadAca teone teTalo khyAla na hoya. | 98 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMpala, ciThThI ke lAkaDInI mahattA nathI hotI, paraMtu te koI khAsa viziSTa netA ke vyaktinAM hoya, to tenA phATalA tUTalA kapaDAnuM paNa rakSaNa karavAmAM Ave che. eTaluM ja nahIM, paraMtu tenuM sanmAna karI zakAya mATe sanmAna yogya sthAnamAM tene sthApita karavAmAM Ave che. buddhanAM hADakAM ane dADho to eka bIjI rIte jotAM apavitra vastu che, chatAM tene cAMdI, sonA ane atimahattvanA pAtramAM rAkhI mahattvane sthAna mUkI, tenA satkAra samAraMbhanI AkarSaka yojanAo thAya che ane tene mATe hAlanuM rAjyataMtra paNa pUrato kharca kare che. te pramANe A pavitra bhUminI pAchaLanI bhakti ane tenA preraka mahApuruSonI mahattA joDAyelI hoya che. tene game tema upekSA karIne khaseDI devAmAM mahAna anartha ane lAgaNIne Thesa pahoMce che. ame jANIe chIe ke navI racanAyukta muMbaI rAjyanI navesarathI zarUAta thAya che, to pahelethI ja Avo mahattvano gaMbhIra dhArmika prazna lAvIne mUkavAmAM kadAca eka jAtano bojo mUkavA samAna thAya che, paraMtu tema karyA vinA amAro chUTako nathI, kAraNake te vakhatanA saurASTranA saMcAlakoe dIrghadRSTi rAkhI A praznano sahaja buddhipUrvaka yogya mArga kADhyo hota to AmAMnuM kAMI na thate. kadAca tamArA jANavAmAM na hoya to A pagalAM konAM che ? te TUMkAmAM jaNAvIe chIe. je bhUmi upara A caraNakamala che te zrI Adizvara RSabhadeva prabhunAM che. te prabhu jaina dharme mAnelA 24 tIrthaMkaromAMnA pahelA tIrthaMkara che, jeno ullekha ghaNA ja mAnabharyA zabdomAM bhAgavata purANamAM vistArathI ka2vAmAM Avelo che temanA putranA nAma uparathI A dezanuM nAma 'bhArata' yA te 'bhAratakhaMDa' vadhAre sacoTa rIte rUDha thayuM che. keTalAka yuropIya skaoNlaronI mAnyatA che ke mAnavo jaMgalI hatA ane krame krame teoe potAnA jIvanamAM sudhArA karyA. A vAta yuropa 99 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe barAbara che, paraMtu eziyA ane bhArata mATe barAbara nathI. eca. jI. velse potAnA pustakamAM eka ThekANe spaSTa jaNAvyuM che ke "pUrvamAMthI nIDara jAtinI eka ToLI yuropamAM AvI ke je saMskArI hatI." arthAt yuropamAMnI mAnavajAtinI jaMgalI avasthA karatAM keTalAya kALa pahelAMthI pUrva dezamAM saMskArI mAnavajAta vasati hovAnA purAvA maLe che. A saMskAra koI sAmAnya vastu nathI. mAnavajAtane sauthI pahelo saMskAra koI mahattvanI vyaktie Apelo che. temAM teno ghaNo ja UMcA prakArano phALo che. temaNe sauthI pahelAM kaLAkArIgarI, dhaMdhA, khetI, vyApAra, lipi vagere zIkhavyuM che. temanA caraNakamalathI pavitra thayelI A bhUmi che. jemaNe sauthI prathama lagnavidhithI lagna karyA che temanA caraNakamalanI A bhUmi che. jeo pahelA rAjA- pahelA RSi- pahelA muni ane sauthI pahelA mahAna dharmopadezaka tarIke prasiddha che. marici ane kapila jevA RSimunio jenI ziSya paraMparAmAM hovAnuM jaNAvAyeluM che te prabhunA caraNanI te bhUmi che. samagra mAnavajAtane saMskArI banAvanAra Adi puruSanA caraNanI te bhUmi che. samagra mAnavajAtanA Adi dharma vagerenA, Adi saMskAra vagerenA, Adi rAjya saMsthApaka rAjA, sarva zikSaNa ane bauddhika kSetranA pitAnAM e pagalAM che. sarva sadvyavahAro, nyAya, nIti, sadAcAra ane zuddha vyavahAronA Adi praNetA, AdinAM caraNakamalanI e pavitra bhUmi che. tenuM ucita sanmAna zrI saMgha (jena saMgha) karato Avyo che. tethI te kadAca tenA ja saMcAlana nIce che. zrI mahAtIrtha zatruMjaya girinI yAtrAe AvanArA yAtrALuo zrI zatruMjI nadImAM snAna karI, te bhUminI sparzanA karI, caraNapAdukAnI bhAvabhaktithI pUjA - sevA karI girirAja upara caDe che. ATaluM A jagatamAM sarvazreSTha pavitra dharmapreraka sthAna che. tethI pavitra bhUmi ekAeka vilupta thaI jAya te keTalA duHkhanI vAta che. AvAM sthAno zodhIne vadhu 100 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArI rIte surakSita rAkhavAmAM sahAyaka thavAnI rAjyanI pharaja che. tene badale tene haTAvI devAya e keTaluM duHkhada, zocanIya, gaMbhIra, hRdayamAM AghAtajanaka ane bhayaMkara che! musalamAnI rAjyakALamAM svAmI rAmadAsa samarthanA prabhAvathI mahArAjA zivAjI chatrapati jevAne je sanmAna maLyuM che, te teonI dharmarakSAne lIdhe mukhya che. teo dharmano prANa hatA. dharmane khAtara ja jIvatA hatA. bhAratavarSamAM eka vAra bhAratanI AryaprajAne AzvAsanano zvAsa letI karI mUkI hatI. amane lAge che ke tamArAmAM paNa te ja lohI vahe che. AjanA keTalAka rAjya karmacArIonI mAphaka dharmanI vAta Ave eTale AMkha ane kAna baMdha karI besI javAnI tamArI vRtti hovAnI bAbatamAM amane zaMkA che. amArA sAMbhaLavA pramANenI hakIkata barAbara hoya to caMbala nadInA baMdha bAMdhavAmAM rAmapurA gAmanI pAsenI eka masjida DUbatI hatI. musalamAna lokonA prayAsathI Akho plAna karI gayo ane masjida DUbatI aTakI ane rAmapurA gAma bacI gayuM. to yugAntarothI cAlyuM AvatuM A pavitra dharmasthAna che. tenuM rakSaNa thavuM ja joIe ema tamane paNa lAgyuM hoya to A bAbatamAM tamArAthI je tAtkAlika zakya hoya te pagalAM laI turata ja tenuM rakSaNa karavuM joIe. amAro e Agraha zakya nathI ke e baMdha bAMdhavAnuM rAjya baMdha rAkhe, paraMtu Aje evA ijanerI mahattvanAM kAryo thAya che ke baMdha baMdhAya ane caraNapAdukAnI pavitra bhUminuM rakSaNa thAya. hajAro to zuM, paNa karoDo rUpiyAnuM vaLatara levA ame lezamAtra khuzI nathI. amArI dharmabhUminuM AbAda rakSaNa thavuM joIe. tenuM levala nIcuM te sthaLe rahe athavA AgaLa-pAchaLa haThAvAya. ityAdi niSNAto karI zake te thavuM joIe ane keTalAka thoDA lAkhano kharca karIne AjubAju baMdha ane dIvAla karIne pANInA pravAhanI bAjumAMthI javA daI - pagalAM bhUmine rakSaNa ApI zakAya. mAnI laIe ke sarakArane thoDo vadhAre kharca - 101 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ h Ave, paraMtu te sthaLa bacI jAya. bhAMkharA nAMgala yojanAmAM kevA kevA bhUgraho ane bAMdhakAmo karavAmAM AvelAM che? to AmAM to koI moTI vAta nathI. dhArmika prajAmAM UhApoha thAya. kAyadApUrvakanA nyAyano Azraya levAmAM kharca - mahenata ane gharSaNa UbhuM thavAthI prajA ane sarakArane mATe e navA praznamAM UtaravuM paDe athavA lokalAgaNI kevuM valaNa le te kahevAya nahIM. eTale te saghaLuM banI zake tyAM sudhI ISTa nathI. ame samajIe chIe ke baMdha bAMdhavAnuM baMdha rAkhavAnuM rAjyane kahevuM vadhupaDatuM che, paraMtu caraNabhUmikAnuM rakSaNa thAya tevI vyavasthA karavI ja joIe. te bAbata amArI sUcanA e che ke 1. te caraNabhUmi sudhI loko jaI zake - bhaktipUjA karI zake tevo rasto eka bhoyarAmAMthI pasAra thavA devo. 2. hAlanI caraNapAdukAnI derI-sUpa vagerene jIrNoddhAra karI vadhu majabUta karI levA. tenI AjubAju A pramANe amuka UMcAInI dIvAla bAMdhI laI tenA upara evuM saMgIna bAMdhakAma karI levuM ke jethI tenA upara thaIne pANI pasAra bhale thAya, paNa nIce eka biMdu paNa na paDe ane tyAM vIjaLInI goThavaNa thavAnI che tethI AkhA bhoMyarAmAM vIjaLInA dIvAthI prakAza rAkhI zakAya. banI zake to koI kAca banAvanArI kaMpanI moTA ane vizALa kAca banAvIne phITa karI zake tema hoya to banneya dIvAle kAcanI ghUmaTIo AvI jAya. A eka ijanerI kAmano evo namUno bane ke je kadAca jagata jovA AvavA tenI mulAkAta paNa le. upara lAkho Tana pANI pasAra thatuM hovAthI e bAMdhakAma bamaNuM-trevaDuM eTaluM vadhupaDatuM majabUta karavuM paDe ke hajAro varSa sudhI agavaDa UbhI na kare. tenuM vakhatovakhata tapAsa ane samArakAma thatuM rahe. 40-50 phUTanI dIvAla pharatI bAMdhIne pANI rokavA karatAM uparathI pANI javA devAnI goThavaNamAM kharca bahu ocho AvavAnI saMbhAvanA che. - 102 - - Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joke, Akho rasto surakSita rahe mATe be bAju ghaNI ja pahoLI be dIvAlo ane tenA ati majabUta bAMdhakAma karavAmAM avazya kharca thAya ja. kadAca ekAda doDha mAIlanI dIvAla bAMdhavI paDe. jyAM pANInuM levala ochuM hoya tyAM AgaLanA bhAgamAM UMcI dIvAlo laIne AjubAjuthI pANI aMdara jatuM rokI zakAya. eka ijanerI kAmanA namUnA rUpa sthAna thaze ane eka ati agatyanuM dharmasthAna rakSita banI jaze. A rIte zakyanI upekSA karavAmAM mahAanartha thaze. upekSA na karavAmAM buddhimatA gaNAze. baMdhanuM kAma zarU thaI cUkyuM che. jenonA jIvanaprANa samAna e bhUmi che. tenuM vilopana sahajamAM thatuM aTake che, nahitara vAta vAtamAM thaI jaze, je vartamAna rAjyataMtrane eka kalaMkarUpa gaNAze. A bAbatano amAro bhaktomAMnA e ke paM. naherujIne teo udghATana mATe AvyA tyAre tAra karelo hato. paraMtu A kAma hAlamAM muMbaI rAjyanuM che. I ! 103 - Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tIrthanI AtudvALI yaMdI tIrathanI AzAtanA navi karIye, navi kariye, re ! navi kariye; dhUpadhyAna ghaTA anusariye, tariye saMsAra. | tIratha 01 AzAtanA karatA thakAM dhanahANI, bhUkhyA na maLe annapANI; kAyA vaLI roge bharANI, A bhavAmAM ema. tIratha 02 parabhava paramAdhAmIne vaza paDaze, vaitaraNI nadImAM bhaLaze; agnine kuMDe baLaze, nahIM zaraNuM koI tIratha 03 pUrava navANuM nAthajI ahIM AvyA, sAdhu keI mokSe sidhAvyA; zrAvaka paNa siddhi suhAyA, japatAM giri nAma. tIratha 04 aSTottara zatakUTa e giri ThAme, saudarya yazodhara nAme; prItimaMDaNa kAmuka kAme, vaLI sahajAnaMda. tIratha 05) mahendradhvaja saravAratha siddha kariye, priyaMkara nAma e lahiye; giri zItala chAMye rahIye, nitya pariye dhyAna tIratha 06 pUjA navANuM prakAranI ema kIje, navabhavAno lAho lIje; vaLI dAna supAtre dIje, aDhate pariNAme. tIratha 07 sevana phaLa saMsAramAM kare lIlA, ramaNI dhana suMdara bALA; zubhavIra vinoda vizALA, maMgala zivamALa tIratha 08 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatruMjaya tIrtha eNraporTa hoTela .....have banaze paryaTanA ropa-ve helipaeNs paM. prabhudAsa becaradAsa pArekha memorIyala phAunDezana e/1E8,jayA nivAsa, gujarAta sosAyaTI, sAyana, muMbaI - rara. sid: PGEE 90969; $824: PGEC OL986; E-mail: info@viniyogparivar.org Rare n Right 98204 34841