Book Title: Prabuddha Jivan 2017 11
Author(s): Sejal Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/526112/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ISSN 2454-7697 RNING. MAHBILI2013/50453 YEAR: 5 ISSUE : 8 . NOVEMBER 2017. PAGES 60 O PRICE 30/(kula 5) 40varU270pAnanI 600 kiMmata rUA. 30/ gujarAtI-aMgrejIva Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarjana-sUci je che. 8, jina-vacana One does not become a monk only by shaving one's head; one does not become a Brahmana only by chanting Aum; one does not become an ascetic only by living in the woods and one does not become a Tapasa only by wearing bark-garments. mAtra ziramuMDana se koI zramaNa nahIM hotaa| sirpha OM kA jApa karane se koI brAhmaNa nahIM hotaa| kevala araNya meM rahane se koI muni nahIM hotaa| aura kuza kA vastra pahanane mAtra se koI tApasa nahIM hotA. phakta mastaka muMDAvavAthI zramaNa thavAtuM nathI; phakta OMkAra bolavAthI brAhmaNa thavAtuM nathI; phakta araNyamAM rahevAthI muni thavAtuM nathI ane phakta kuzanuM vastra dhAraNa karavAthI tApasa thavAtuM nathI. DaoN. ramaNalAla cI. zAha "bina vAna' graMthita mAMthI "prajaja jIvana'nI gaMgotrI 1. zrI muMbaI jenayuvaka saMgha patrikA 1929 thI 1932 2. prabuddha jaina 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme najhUkyuM eTale navA nAme 3. tarUNA jaina 1934 thI 1937 4. punaH prabuddha jainanA nAmathI prakAzana 1939-1953 5. prabuddha jaina navA zIrSake banyuM 'prabuddha jIvana' 1953 thI * zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 85 varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika 2017mAM 'prabuddhajIvana'no 65mAM varSamAM praveza 2013 eprilathI sarakArI maMjUrI sAthe 'prabuddha jIvana' eka saMyukta gujarAtI-aMgrejImAM, eTale 2013 eprilathI gujarAtI-aMgrejI "prabuddha jIvana' varSa-pa.. kula 65muM varSa. 2008 oNgasTathI "prabuddha jIvana' ane paryuSaNa vyAkhyAnamALA saMsthAnI vebasAITa uparathI joI sAMbhaLI zakazo. "prabuddha jIvana'mAM prakAzita lekhonA vicAro je te lekhakonA potAnA che, jenI sAthe taMtrI ke saMsthA saMmata che tema mAnavuM nahIM. prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI mahAzayo 1. A prazna vivAdano nathI, rASTrabhAvano che! DaoN. sejala zAha mahAtmA gAMdhIjI, mAtRbhASA ane sAMprata samaya DaoN. nareza veda bhutAna pravAsanA saMsmaraNo kizorasiMha solaMkI svAcya mitra - "ala-kula-phA, AIFalfa, rajako" hiMmatalAla zAMtIlAla gAMdhI kudaratanI anamola - abhuta bheTa upAdhyAya yazovijayajInA sAhityamAM mAnavamUlyo DaoN. ramajAna hasaNiyA 6. jaina siddhAMtomAM vaijJAnika valaNa DaoN. gItA mahetA zrI rAma vijaya racita mahAvIra svAmI zvetala zAha paMca kalyANaka stavana dAna naTavarabhAI desAI 9. vizva utpatti - SaDadravya sevaMtilAla zAMtIlAla paTaNI 10. paMthe paMthe pAtheya : saMskRti ane DaoN sejala zAha ane manISa zAha saMskAra jIvAya che, gokhAtA nathI 11. eka zrImat ane Urjita kArya DaoN. nareza veda 12. atyaMtara tapa - svAdhyAya - dhyAna - kAyotsarga subodhIbena masAlIyA 13. paMjAba kesarI vallabhasUrijI mahArAja : AcAryazrI vAtsalyadIpasUrIzvarajI krAMtinI mahAna mizAla 14. "mA"stare mane ya banAvyo mAstara DaoN. bhadrAyu vacharAjAnI 15. 1942 : jvALAmukhInI Toce beThelo deza sonala parIkha 16. jJAna-saMvAda manahara pArekha 17 sarjana-svAgata Do. kalA zAha 18. bhAva-pratibhAva 19, Glazed your spirit with the sheen Prachi Dhanvant Shah of Acumen?....Abright Diwali! 20. Jainism Through Ages Dr. Kamini Gogri 21. prabuddha jIvana...vadhu eka siddhi prAptinA UMbare.... bakula naM. gAMdhI 22. "jo hoya mAro aMtima patra to....' DaoN. sarveza vorA - jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI, koThArI tArAcaMda koThArI maNilAla mokamacaMda zAha paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA jaTubhAI mahetA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla cI. zAha ' DaoN. dhanavaMta tilakarAya zAha (1929 thI 1932). (1932 thI 1937) (1933 thI 1933) (1935 thI 1936) (1939 thI 1951) (1951 thI 1971) mukhapRSTha vikramanA lagabhaga chaThThA zatakamAM thanArA jaina AcAryazrI bappabhaTTa prazna jIvI sUri Ama rAjAnA - pratibodhaka hatA." siddha-sArasvatAcAryanuM birUda maLyuM hatuM. temanI eka racanA Aje upalabdha che ane prakAzita paNa che. stotranuM nAma che - "anubhUta siddha - sArasvata-stotra" temAM 13 zloko che. ane te 10 mAM zlokamAM sarasvatI devIno maMtra che. kiMvadantI mujaba agAu 14 sUkta hatA. paNa Aje lupta che. prastuta stotranA zloka kramAMka 1,2,5, ane 10 mujaba eTale tenA varNana mujaba A citra-telacitranuM rekhAMkana baMdhu tripuTI-zrI kIrticaMdrajI ma.nA mArgadarzana mujaba thayuM che. A citra tIthala(ji. valasADa) mukAme zAMti niketana AzramanA kalA maMdira myujhiyamamAM surakSita che je darzanIya che. pravartaka punizrI nRgendra vijaya ma. (mokalAvanAra) (1971 thI 1981). (1982 thI 2005) (2005 thI 2016) praHddha jIpUrNa navembara - 2017 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI muMbaI jena yuvaka saMgha patrikA (prAraMbha sana 1929 thI) prabuddha jIvana vArSika lavAjama rUA. 300/ vikrama saMvata 2074 vIra saMvata 2544. kArataka vada vivi-13 mAnada taMtrIH Do. sejala zAha taMtrI sthAnethI. A prazna vivAdano nathI rASTrabhAvano che, its non-debateable issue, just implement it I enA sevanatIlAla kAntilAla TrasTa.) bhAratanuM rASTragIta prathamavAra 27 DIsembara, 1911mAM Ave che. savAre skulamAM bALakoe rASTradhvaja pAse ubhA rahI savAre inDiyana nezanala koMgresanI sabhAmAM kalakattAmAM gavAyuM hatuM. 8 vAge rASTragIta gAvuM Avazyaka che, e uparAMta sarakArI ophIsa, 24mI jAnyuArI 1950nA divase bhAratIya saMvidhAne rASTragIta sinemAgharomAM paNa e vagADAya che. A aMgeno koI ja niyama na tarIke svIkAryuM. mULa baMgALI tatsama bhASAmAM ravIndranAtha TAgoranI hovAM chatAM prajA Ane eka paraMparA mAnIne cAle che. amerikAmAM A racanA che. 2014 ogasTamAM suprIma korTe sinemAgharomAM A aMgenI spaSTatA evI che ke jo rASTragIta vAgatuM hoya tyAre rASTragItanuM gAna pharajIyAta banAvyuM. ane hAlamAM rASTragIta vakhate dareke jamaNo hAtha hRdaya para mukIne dhvajanI dizAmAM moM karI ubhA UbhA rahevuM joIe ke nahIM, e aMge rahevuM ane dhvaja na hoya to je vivAda cAle che. jApAnamAM rASTragIta A aMkanA saujannAdAtA dizAmAMthI gIta vAgatuM hoya e vivAdamAM rahyuM che ane enA tarapha mo rAkhavuM. jAheravirodha sAme lokoe nokarI | suprIma korTe hAlamAM ApelA gumAvavAno vAro Avyo hato. gayA ? nivedana anusAra sinemAgharomAM varSe paNa 9 zikSakoe rASTragIta daramyAna na ubhA rahevAne kAraNe rASTragAnanA samaye ubhA rahevuM Avazyaka nathI. AnI sAme zikSA sahana karavI paDI hatI. meksikomAM paNa rASTragIta, dhvaja dezabharamAMthI vividha nivedano AvI rahyAM che. eka tarapha rASTrIyatA ane rASTrapratijJAne mAna ApavuM pharajIyAta che. eka mahilAe ke dezabhakti e dekhADavAnI bAbata nathI evuM kahevAya che. bIjI jyAre rASTragIta gAtA zabdomAM garabaDa karI tyAre tene 40 Dolarano taka keTalAka kaTTara nivedano paNa bahAra paDI rahyAM che. daMDa ghato hoya. A badhI jagyAe rASTragIta skulamAM gavAya che. mane e samaya yAda Ave che ke pahelAM vargamAM zikSako AvatAM jyAre iTalImAM sporTsanA kAryakramomAM athavA rASTrapatinI tyAre bALako ubhA thaIne "namaste bahena' ke "sara' kahI moTethI upasthitimAM gavAya che, tyAM A mATe koI niyama na hovA chatAM bolatAM, pachI ApaNe 'guDamornIga" kahetA thaI gayAM. have moTethI prajAe mAna darzAvAnA, pratIkarUpe ubhA rahevuM Avazyaka che. "hAya" paNa kahIe chIe ane ghaNI sulomAM A ubhA thavAnI ghAyalenDamAM rASTragIta pratyeno prema judI ja rIte jovA maLe che. prathA paNa nathI rahI. kolejamAMthI to ene kyAranI vidAya lIdhI roja TIvI para savAre 8 ane sAMje 6 vAge rASTragIta vagADavAmAM che. yuropa ane amerikAnA anukaraNa karatAM vargamAM kokAkaoNphI * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamada minAra, 14SI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI - 400004.TeliphonaH 23820296 * oNphisa spaNa saujanya: zrI manISabhAI dhethI zrI muMbaI jana yuvaka saMghano benkaWe. No. 003201 00020280, benka opha inDiyA IFSC:BKID0000030 * Website : www.murbai-jainyuvaksangh.com email : shrimjys@gmail.com Web Editor : Hitesh Mayani-9820347990 navembara - 2017 pabaddhajIvaNa Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pItAM bhaNavuM ke khAtAM khAtAM bhaNavuM e sahaja che. UbhAM thavAthI kAmamAM vacce Ave tene tame bAju para haDaselI do cho, sinemA koI mAna nathI apAtuM, e to aMdarathI hoya, ema eka varga kahI gharamAM tamane ubhA thavAmAM je takalIpha paDe che tenI sAme virodha rahyo che. karI tArkika kAraNo ApI mukta thavA Iccho cho ane kaho cho ke A ubhA thavAnI sAyakolojI samajIe to mAtra eTalI che A dekhADo ja che. jIvanamAM aneka bAbato dekhADo ane daMbha che. ke ApaNe ApaNuM kAma bAju para mukIne, e kSaNa puratI AvanArI divALImAM phUTatA phaTAkaDA, lagna vakhatanA nAco, pArTImAM thatAM vyaktinI noMdha laIe. gAnArA rASTragIta pratye dhyAna ApIe. e nAco ane evuM bIjuM kaI keTaluMye!! dhyAna ApavuM e mAtra sanmAna nathI paNa ApaNA samayamAMthI ApaNane koIe kAna pakaDIne zIkhavADyuM nathI ane jene ApaNe je samaya phALavyo te darzAve che ke ApaNane enI kadara che. potAnuM jIvana samarpita karyuM, tene viSe ApaNe kaI jANatA popakorna khAtA-khAtA paNa sAMbhaLI ja zakAya ane hAlatAM- nathI, kAraNa ApaNe, ApaNI saMskRti karatAM anyanI samRddhine cAlatAM paNa sAMbhaLI ja zakAya paNa emAM mAna nathI ja. A prazna joine ucharyA chIe. have e "para" sekeMDa paNa ubhA rahevAnuM nahIM, ja eka khoTA vivAdanuM svarUpa pakaDI rahyo che. jarUrI nathI ke je ubhA vAgyA kare ApaNe to svataMtra chIe je karavuM hoya te karavA. hamaNAM thaze te bahu mahAna dezapremI banI javAnA paraMtu keTalIka bAbato ja eka yuvA bhAIne pUchyuM ane teo A nirNayathI bahu khuza pratIkAtmaka hoya ane te jALavavI joIe. keLavaNIno prazna che. je hatAM ane kahetA hatAM ke "hAthamAM bALako hoya, emane nIce rASTramAM rahetA hoIe, te pratyeno bhAva darekamAM AropI na ja mukavAnA pachI emane ubhA rAkhavAnA ane pachI UbhA rahevAnuM, zakAya paraMtu emAMthI ene mukta karI devAnI rIta paNa khoTI che. khAtAM hoIe ane e bAju para mukavAnuM ane pachI UbhA rahevAnuM'. Ama to mahemAna ghare Ave tyAre "Avo' nahIM kahetA, ema kahejo eTale meM pUchayuM, "bhAI phona Ave tyAre zuM karo cho?' to kahe ke ke "tamArA mATe ATaluM sAruM bhojana banAvyuM che, emAM ja tamane "e to kAmano hoya ne!' dareka phona kAmanA nathI paNa hotA paNa amAro bhAva jovA maLaze, samajI jajo", kevuM lAgaze? AvuM e sAmAjika saMparka banAvI rAkhavA mATe jarUrI che, tema ja A velenTAIna De'nA divase pelAM jAtajAtanA kuccA nahIM uDAvatAM, UbhA rahevAnuM rASTrIyatAnA saMskAra jALavI rAkhavA mATe jarUrI che. paraMtu samajI jajo. Aje paristhiti evI che ke rezanala thIMkIMganA nahIM to ApaNe eka pachI eka dareka vastumAM bAMdhachoDa karatAM thai nAme ApaNe sagavaDiyA banI gayA chIe, eka tarapha keTalAka pratIko jaIzuM. Ama paNa aradhI oLakha gumAvIne kolAja jevA thai gayA jALavI rAkhavA che kAraNa emAM tamane majhA Ave che paNa, je tamArA che, hajI keTaluM gumAvavuM che? Atama bhaNI...... thoDA divasomAM pAnakhara Rtu Avaze, vRkSa potAno navo huM ja have nIce utArI daIza. koI evI vRti nathI, je tArI khevanAthI avatAra dhAraNa karatAM pahelAM jUnAM parNano tyAga karaze. thoDo vadhu hoya. koI lobha evo nathI, je mane, tArAthI vegaLI karI samaya vRkSa potAnA dekhAvathI viparIta lAgaze. potAnA svabhAvathI zake, huM dhIre dhIre tArAmAM samAI jAuM ke huM mane ja joI mArAmAM juduM kArya karaze. jIvana satata koI navAM dvAra khole che, AnaMda ane tAro aMza jouM, e baMne vacceno bheda mane hajI nathI samajAto. hatAzAno hIMcako Ava-jA kare che, A upara ane nIcenI avasthA mane khabara che ke A premano rasto keTalAkane nAdAna lAgaze. paNa pachI eka mahatvanI jagyA AvatI hoya che te che mULa jagyA, jyAMthI mAre to A samajaNanuM AvaraNa paNa utArIne pheMkI devuM che, mArA A pravAsa zarU thayo ane jyAM A pravAsa pUro thaze. e mULa sthira UdhADA paga doDI rahyAM che, enI samajaNamAMthI mane mukta kara. jagyA, jyAM paga jamInane aDI zake ane sahajatAthI hIMcakA parathI mane mArA tarapha vALa. mane mArAmAM rahelA tArA aMzano paricaya utArI zakAya ane enA para besI zakAya. paraMtu ApaNA mATe karAva. jo tuM mArAmAM nathI, to tuM kayAMya nathI. tuM nathI e paNa mahatvanuM e che ke jevA besIe tevI ja Thesa mAravAnI ApaNane keTaluM bAliza vidhAna che. meM kyAreka thoDA aMtare rahI, to kyAreka Adata paDI gaI che. sthira besIne e avasthAne jovAnI, samajavAnI mArAmAM tane baMne rUpe joyo che. A samagra vizvamAM badhA ja mArA ane enI pAra javAnI yAtrAno Arambha karavAno samaya have AvI che, e bhAva tArI pAsethI mArAmAM avataryo che. badhAno ja svIkAra gayo che. karyo, paNa mArI Arata to eka ja che, tane samajavAnI ane tane koI agamya kAraNo mane ogALI rahyAM che, tame have Avo mArAmAM sthira karavAnI. mAre mArA racita kedakhAnAmAMthI bahAra ane mane lai jAo. huM AkheAkhI ogaLI gaI chuM. mane mArI AvavuM che ane e 'freedom' sAthe 'honest inquiry' karavI che. bAhya vRttio hajIye kanaDe che. jemAMthI mukta thavAno rasto mAre phArasI sAhityanA lokapriya rUmI-maulAnA jalAluddIna muhaMmadanI ja zodhavAno che. mAthe mukIne cAlu che A saphaLatAno nazo. tene kavitA ahIM yAda Ave che, prabuddha jIvana navembara - 2017 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Are you searching for your soul? ane mAruM hRdaya e jANe che, Then come out of your prison. kAraNa ke e jaLa jevuM svaccha ane zuddha che Leave the stream and join the river jyAre jaLa darpaNa jevuM sthira hoya That flows into the ocean. tyAre ja e caMdrane joI zake jhIlI zake. Absorbed in this world huM A paMktinA zabdezabdamAM rasAnubhavano anubhava karuM che. you've made it your burden. sAhitya, bhASAcetanA, parama-je je mane saMvedanazIla rAkhe, mArI Rise above this world. Aratane jIvatI rAkhe, mArI samajane saceta rAkhe, mane sUjha Ape There is another vision... e mArA AdhAro che. kAryanI niSThA ane e kAryanA sAcA saMtoSano jIvananA pravAsane samajavAno che, paNa darekane utAvaLa che anubhava karAve che. huM tRptino artha anubhavI zakuM chuM. mArI pAse prAptinI, upalabdhinI. hAra-jIta mahatvanI nathI. khuba mahatvano je nathI tene oLakhI zakuM chuM. mArI nabaLAIone khullI AMkhe che pravAsa. e pravAsanuM bhAthuM zIkhave che, e pravAsa ja paricaya joI zakuM chuM, ethI vadhu zuM joIe ! basa, have A pravAsane karAve che, jIvananA vidha-vidha raMgono. keTakeTalA anubhavo ane samajavAno ane sthira karavAno che, rajhaLapATathI mukta thavAno kathAo, dura ane najIkanA bhramonuM nirasana. gamatAM-nAgamatAM, samaya AvI gayo che. rUmIne pAchA yAda karIe, vAstava ane ramaNIya kalpanAnA TekAo. A rAcaracIlAne he priya! mAMjavAno vakhata AvI gayo che. A rAcaracIlAthI mukta thavAno prema ekalo ja tamAma dalIlabAjIne chedI nAkhe che, ane moha choDavAno vakhata AvI gayo che. jIvananA satyonI bahu kAraNa ke vAto karI, paraMtu chevaTe apekSA ane baMdhana avarodhaka bane che. jyAre dvidhA - vivAda ne saMkaTa samaye jIvanamAM ghaNIvAra umAzaMkara jozInI A kAvya paMkti baLa de che, te madada mATe pokArI uThe che, moTAnI alpatA joI thAkyo chuM. tyAre kevaLa prema ja ekalo tane ugAre che. nAnAnI moTAI joIne jIvuM chu. premanI sAme mukharatA thAya che stabdha! koI pAse kaMI apekSA nathI. dareka bAhya moTAInI pokaLatA tyAM vAcALa banavAnuM sAhasa thaI zake nahIM. joyAM, pachI have eno moha ane caLakATa samajAya che. paNa A kAraNa ke - satya pAmyA pachIno mAro patha to paramabhaNIno che, eTale have priyatamane lAge che Dara huM A bAhyabhAvathI paNa mukta thatI jAuM. ke jo ApIza huM uttara mArI yAtrA to jAtabhaNInI ja che.. to aMtaranigUDha premAnubhUtinuM motI koI anyanA hRdayane mUlavatA pahelAM moMmAMthI bahAra pheMkAI jaze, mArA hRdayane mUlavuM chuM. .... veDaphAI jaze. pahelAM je bahArathI mane kotaratuM hatuM ane rUmI kavi nahotA-nakhazikha sUphI hatA............e je bolatA te mArA bAhya AkArane ghaDatuM hatuM... kavitA thaI jatI! eNe hajAronI saMkhyAmAM gadya-padya racanAo te mana have bAhya parathI uThI gayuM che. have koI sAda aMdarathI lakhI che. saraLa vANImAM bhArobhAra gUDhArtha saMtAyelA hoya che bolAve che, bAhya ghoMghATa mane na sparze ane huM mArA vINAnAM temanI racanAomAM. saMgItamAM masta houM. koIne koI kAraNa vagara prema karI zakAya, hA karI zakAya. mArI A sUranA saptasUra mArI AMtarika zodha che e premanI. A sakala jagatane bAMdhatI A kaDI, e nirmaLa AratI ane mArA parama prerita che. premathI badhAne bAMdhavA che. vaizvikatA, mAnavatAnI e mAMga che. mane e sura sAthe mArA zabdono laya goThavatAM ApaNe mazInonA pradezomAM nahIM, AvaDI jaze. huM e saMgIta samAdhimAM sthira thAuM. mAnavonA vanamAM rahevAnuM che. e saMgIta mArA mAMhyalAne vahevA de, zuddha nirmaLa jaLa mAphaka. bheda-abhedanI sAthe rahevAnuM che, rUmInI ja paMkti mArA hRdayano paDagho pADe che, sAmyatA-viSamatAnI vacce rahevAnuM che, tArA hRdayathI basa-A svIkAra ane samajanI kSaNa e ja mArI prApti che. mArA hRdaya sudhIno eka rasto che have vaMToLa mane chetarI nahIM zake !! navembara - 2017 praqddhajIvuba Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAM koI zarata na hoya, koI tArkikatAno bhAra nA hoya, mArA gharanA daravAjAnI ADe kazuM nA Avazo, hamaNAM A badhA koI kAraNonA AvaraNa na hoya, basa te hoya.sahaja rUpe, saraLa kAMpane bahAra nIkaLI javA do. koI mAyA mane rokavA-rokAvAno rUpe. emAM samarpaNa prayatna kare, to tene hoya, Adara hoya, prabuddha jIvananA vAcakone eka vinaMtI paNa UkheDIne dura thavA emAM dalIla na hoya, | 'dareka jaina vAMce prabuddha jIvana' do. kAMcaLI Utare emAM AtmAnI evI A yojanAno AraMbha karavAnI IcchA che. tyAre pIDA to thAya, tarasano TahukAra hoya, | ApanA snehI-saMbaMdhIne prabuddha jIvana Apo. Apa koIpaNa 10 saranAmAM paNa navA AkAra emAM mIrAMnI araja| amane Apo, jemAMthI pAMca sabhyo vArSika lavAjama bhare ane pAMcane | pratyenI gati have koI hoya, emAM premalakSaNA | ApaNe niHzulka ApIe. prabuddha jIvanano phelAvo vadhAravAnuM A eka rokazo mA. mArA bhaktino nazo hoya, | pagaluM che. ApaNAM zrutapremI vAcakonI sahAyathI A sAmAyika Aja sudhI. gharanI khulI emAM kabIranI samaja aneka aDacaNone oLaMgI AgaLa AvyuM che. eTale ahIM lavAjama bArImAMthI aMdara hoya, emAM narasiMhano mahatvanuM nathI. paraMtu basa, sahu vAMce ane sAthe vAMce, evA A kAryamAM | AvavA dejo, bhAva bhAva hoya, AtmA | Apa joDAo. A suvidhA hAla puratI mAtra bhAratanA vAcako sudhI | ane abhAvane, huM samaje AtmAne, mArA | sImita che. ene ogALI daIza, AtmAne huM samaju ane - vadhu mAhitI mATe saMparka karo. mArI cetanAno prakAza emAM ja tane pAmuM, zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha : 022-23820296 ene ogALI deze, rUmInI paMkti dvArA evI zradhdhA mane mArI vAta kahuM, tArAmAM che. tuM jyAre mArAmAM hoya, tyAre mAre e bIjA koIthI te apratimAnAM kAryone koNa varNavI zake? Dara pAmavAnI ke koithI dorita thavAnI jarUra che kharI? bAhya pIDA huM to eTaluM ja kahI zakuM kSaNika ane vedanAmaya hoya che, jyAre AMtarika pIDA paDakArajanaka jeTaluM mAruM maryAdita mana pAmI zake hoya che. bAhya pIDA badhuM ja upara nIce karAvI de che, tamArA che tenI akaLa gati. astitvane khaLabhaLAvavAno prayatna kare che, paraMtu je ene pAra kyAreka varte eka rIte to karI de che, e kSaNika tophAnane pAra karI de che, tene mATe A pIDA kyAreka tenAthI sAva viparIta. varadAnarUpa che, je ene AMtarika pIDA tarapha vALe che ane AMtarika teno tAga kyAMthI laI zake Arata have bAhya pIDAno anubhava ja nathI karavA detI. ApaNI mati? huM have mArA mAraga para cAlu che, jyAM mane badhe ja sukha vartAI ImAna ke majahabanuM sAcuM rahasya che rahyuM che. jyAre je maLe teno te rUpe svIkAra, kAraNa e mArA mATe satata pragaTatuM Azvarya! ja sarjAyuM haze, ane e mArA nirmitano bhAga che, to khoTI paNa eno artha evo nathI chaTapaTAhaTa zA mATe? have AMtarika pravAsanI vAta, je kharekhara ke e AzcaryamAM aMjAIne paDakArajanaka che, rUmInA zabdo ja joIe, tame tenAthI bhAgo dUra hIrAnA tejane nikhAravA mATe teno artha to e che ke tene khUba ghasavo paDe che te cakAcoMdha AnaMdamAM cakanAcUra ema AtmAnI zuddhi mATe thai tame khudamAM DUbI jAo kaSTomAMthI gujAravuM paDe che ane nazA-e-izkamAM khovAI jAo. paNa e kaSTanI sAdhaka mane pIDAne prema karatAM zIkhavyo, e Arata paNa gajabanI jo phariyAda kare che che. A pIDA mane nirbheLa kare, nibhrAMta kare che. to mane navAI lAge che ke e mArA gharanA badhA ja daravAjA khullA che, badhI vRttio-tane zuddhino Agraha ja huM alavidA kahuM chuM. mAre sAva halakAphUla thai, have gati karavI che. kema rAkhe che? prabuddha jIvana navembara - 2017 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samagra astitvanA dhvasa mATe have taiyAra rahevuM paDaze. astitva paNa mArA ahaMkArano bhAga che tene vikharAI javA do, mArA premathI, mArI zradhdhAthI teno navo uchera thaze. saMkucita karavuM ane vistAra karavo, paNa A banneno bheda khabara hovo joIe, ATalAMvarSonA smaraNo, DhAMcAo, salAmatInI vyavasthAo, anukuLa vartuLo, kahevAtA bhramo vagerethI mukta thavuM, sAMbhaLavAmAM jeTaluM saraLa che eTaluM karavuM adharuM che- huM jANuM chuM A adharuM kArya che ane huM emAM pAra nathI paDatI, eTale ajaMpo mane jaMpavA nathI deto, A pravAsa atyaMta adharo che, himAlaya para jema jema upara caDhatA jaIe, tema tema caDhANa adharuM banatuM jAya ane tyAre be ja vicAra Ave ke pAchI vaLI jAUM ke pachI bIjIvAra nahIM ja AvuM. paNa tyAM pahoMcyA pachI badhI ja pIDA sAva ogaLI jAya ane je prAptino AnaMda hoya temAM mana masta banI jAya ane badhuM ja bhUlI javAya che. paNa moTe bhAge thatuM hoya tema, ahIMthI jhaDapathI nIce utarI javAnuM nathI, e sthiti jALavI rAkhavI che. upalabdhine kAyamI banAvavAnI che, TakAvI rAkhavuM ane tAkI rahevuM, e paNa paDakAra che. eka divasano upavAsa saraLa che paNa rojano coviyAra adharo lAge che ke pachI koI paNa rojIMdo niyama adharo lAge, tema ja A TakI rahevAnI paristhiti adharI che paNa ene ja nitya avasthA samajI ke e ja nitya avasthA svIkArI levAya, pachI A AtmAnA milana sAme koI avarodha rahetA nathI. e ruhAnI AnaMdamAM magna thai javAya. Azcaryavata pazyati kazcit enama Azcaryavata vadati tathaiva cAnyaH Azcaryavataca enama anyaH zruNoti zrutvA api enama na caiva kazcit - bhagavada gItA adhyAya 2 zloka 29 koI virala mahApuruSa ja A AtmAne AzcaryanI jema jue che tema ja bIjo koI mahApuruSa ja Atmatatvane AzcaryanI jema varNave che tathA bIjo koI adhikArI puruSa ja Ane AzcaryanI peThe sAMbhaLe che koI to sAMbhaLIne paNa Ane jANato nathI. AthI vadhu zuM pramANa hoI zake ke tamAma dharma, tamAma philasuphI eka ja vAta kahe che! pravAsa AraMbhAI gayo che kyAranIye rAha jovAI rahI che yogya aMtaratam prabuddha pravAsIjano cAlo......... 0 sejala zAha sejalshah702@gmail.com Mobile : +91 9821533702 varSA aDAlajAne darzaka phAunDezano evorDa enAyata meM sAhityane nahIM, sAhityae mane samRddha karIH varSA aDAlajA manubhAI paMcoLI darzaka phAunDezana evorDa ane gujarAta vizvakoza TrasTanA saMyukta upakrame zanivAre gujarAta vizvakoza bhavanamAM lekhikA varSA aDAlajAne darzaka phAunDezanano varSa 2016no evorDa enAyata karAyo hato. sAmAjika-rASTrIya paristhiti ane parivartananuM kalAtmaka nirUpaNa karanAra dIrgha navalakathA "krosaroDa' mATe varSA aDAlajAne A evorDa apAyo che. evorDa svIkAratAM temaNe kahyuM ke, ApaNI pahelAM aneka loko uttama sarjana karI gayA che ane AvanArA samayamAM paNa karaze. eTale huM evuM kahIza ke, meM sAhityane nahIM paNa sAhityae mane samRddha banAvI che. pAtronI saMvedanA anubhavIne huM eka umadA vyakti banavA taraphanI saphara kheDI zakI. jyAre krosaroDa navalakathA aMge vAta karatAM temaNe jaNAvyuM ke, mahendra (varSA aDAlajAnA pati) AIsIyumAM hatA, tyAre veITiMgarUmamAM beThA beThA mRtyudaMDa to lakhI nAkhI hatI, paNa tyAre manamAM aneka saMsmaraNo cAlatA ane vicAra Avyo ke, vahI gayelA samayane phrIjha karI laIe to? ane meM eka tArIkha lakhI 1922, Ama, tArIkhonI yAdI banAvatI gaI tyAre mAruM pAtra kayAM kayAM zuM zuM kare zuM pahere e vicAratI gaI. mAre ItihAsanI tirADomAM purAyelI vArtAone bahAra lAvIne mArA parivAranI kathA lakhavI hatI. jo ke, samayamAM phrIjha karI levAmAM paNa bhayasthAna che, lekhaka phoTogrAphara nathI, e eka citrakAra che, phoTogrAphare keda karelA sUryamAM citrakAra potAnA raMgo pUre che, tyAre e eka sarjana bane che. A prasaMge dhIrubena paTele jaNAvyuM ke, mAro ane varSAno saMbaMdha saMbaMdhamAM aMgata ane jAhera vaccenI samatulA jALavavI adharI thaI jAya evo che. varSA lekhikA na thaI hota, saphaLa abhinetrI jarUra banI hota. A prasaMge raghuvIra caudharI, kumArapALa desAI ane prakAza na. zAhe prasaMgocita vAta karI hatI, jyAre mahendrasiMha paramAre krosaroDa navalakathA vize vigate vAta karI hatI. navembara - 2017 prabuddha jIvana Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmA gAMdhIjI, mAtRbhASA ane sAMprata samaya DaoN. nareza veda ApaNA dezamAM sAMprata samayamAM lokonA jIvanamAM aMgrejI bhASAmAM jJAna-vijJAna, tattvadarzana - jIvanadarzana, mAtRbhASA karatAM aMgrejI bhASAnuM calaNa ane varcasva vadhatuM jAya kaLA ane dharmanA zAstragraMthonA bhaMDAro che. eno lAbha aMgrejI che. gujarAtI, hindI, marAThI, baMgALI, tamiLa, telugu, malayAlama bhASA vinA laI zakAya nahIM. vagere jevI prAMtIya bhASAonI zALAomAM vidyArthI saMkhyA ghaTatI zikSaNa, saMzodhana, vyApAravaNaja, audyogika vikAsa mATe jAya che ane aMgrejI bhASAnA mAdhyamathI zikSaNa ApatI zALAo aMgrejI bhASAnI jANakArI jarUrI che. globalAyajhezana ane vadhatI jAya che. vidyArthIomAM to zikSaNanA mAdhyamanI bahu libaralAyajhezanano lAbha to ja laI zakAya che. sabhAnatA nathI hotI, paraMtu emanA vAlIone aMgrejI bhASAnA bhAratIya prajA pravAsazokhIna che. duniyAbharamAM e pharatI mAdhyamanuM gheluM lAgyuM che. potAnA bALakone aMgrejI mAdhyamanI rahe che. bhale duniyAnA badhA dezomAM aMgrejI bhASAnuM calaNa nathI. zALAomAM zikSaNa apAvavAno teo Agraha rAkhe che ane ema paraMta aMgrejI kaDIrUpa bhASA (link language) hovAthI A karavAmAM gaurava anubhave che. AjakAla dezamAM aMgrejI bhASA pravAsIone videzomAM Apa-le vyavahAramAM muzkelI paDatI nathI. rojiMdA jIvanavyavahAranI bhASA banatI jAya che. gAmaDAMo ane mATe aMgrejI bhaNavuM, bolavuM, lakhavuM ane vAMcavuM jarUrI che. nAnA nagaromAM to haju mAtRbhASAmAM jIvana vyavahAra ane zikSaNa ane rivI- sAMprata samayamAM ApaNA dezamAM bhASAnA mudde AvI sthiti prazikSaNa cAle che, paraMtu muMbaI, madrAsa, dilhI, kalakattA, beMgalora, che. enAM upara jaNAvyAM e kAraNo kharAM che ke pachI bIjAM paNa pUnA, haidrAbAda jevAM mahAnagaromAM lokonI gharanI, kuTuMbanI bhASA kAraNo che? ApaNI prajA upara aMgrejoe be sadI sudhI zAsana paNa aMgrejI thavA lAgI che. tyAM paNa chApAM, sAmAyiko, karyuM. aMgrejI zikSaNapraNAlI mujaba aMgrejI bhASAnA mAdhyamathI patrikAo mAtRbhASAmAM pragaTa thatAM rahe che, paraMtu mAtRbhASA zikSaNa ApyuM, e zikSaNa vaDe kALA kAkUno pedA karI prazAsana marI rahI che evo gokIro paNa thato rahe che. jema ghara-kuTuMbanI saMbhALyuM, e kAraNe ApaNe atyaneya buddhi (derivative mind) tema samAja, vyavasAya, zikSaNanI bhASA aMgrejI banavA lAgI vALA gulAmo banI gayA? matalaba ke aMgrejI bhASAnI bhakti che. zALA, mahAzALA, vizvavidyAlaya, beMka, posTa ophisa, ane Asakti pAchaLa ApaNI paropajIvI mAnasikatA javAbadAra relve sTezana, eraporTa, borDajha, nigamo, saMgho kamIzano, che? e vize paNa vicAravuM jarUrI che. korporezansa, korporeTa varlDa - sarvatra aMgrejI bhASAno mAhola mahAtmA gAMdhIjIe e vize vicAryuM hatuM, kaho ke emane che. sarvatra aMgrejI bhASAnI bolabAlA che. InTaraneTa, phona, pheksa, vicAravuM paDyuM hatuM. emanuM dhyeya prajAnA sarvodayanuM hatuM eTale phesabuka, voTsaepa jevA sozyala mIDiyAmAM paNa aMgrejI mAtra rAjakAraNa vize ja vicAravAne badale samAjakAraNa, bhASAno vadhu vyavahAra che. je te prAMtanA lokonI mAtRbhASAno arthakAraNa, dharmakAraNa, zikSaNa, Arogya - ema jIvananAM aneka anAdara thato jAya che. AjakAla loko potAnI mAtRbhASA choDI kSetro vize emaNe vicAraNA karI hatI. pazcimI jIvanazailI ane para-bhASAno vyavahAra vadhu karavA lAgyA che, e to ThIka, paraMtu dRSTinA prabhAva heThaLa ApaNI prajA ApaNI asaliyata na bhUle, have to e mAtRbhASAne tarachoDavA lAgyA che! potAnuM nijatva na gumAve, potAnI asmitA akabaMdha rAkhe evuM aMgrejI bhASAno ATalo badho mahimA ane svIkAra kema thayo emaNe IcchavuM hatuM. tethI zikSaNa ane emAM mAtRbhASA dvArA zikSaNa che ane thaI rahyo che, enAM kAraNo vize pRcchA karatAM loko dvArA vize paNa emaNe gaMbhIratAthI vicAryuM hatuM. samaya saMdarbhe bhale ema jaNAvAya che ke - tyArano ane Ajano judo che, paNa emaNe darzAvelA vicAro ApaNI mAtRbhASAo ApaNA bhAvo, vicAro, Urmio tatkALa pUratA upayogI hatA evuM nathI, Aje paNa eTalA ja ane saMvedanone abhivyakta karI zake, evI sakSama ane samRddha prastuta che. nathI. mAtRbhASA, eno vikAsa, eno amala, enI mahattA, enA ApaNo jamAno vijJAna ane TekanolojIno che. paraMtu phAyadA, eno anAdara, zikSaNanA mAdhyama tarIke aMgrejI bhASA, vijJAna ane TekanolojInA saMpratyayo (concepts) mAtRbhASAmAM zikSaNapraNAlImAM aMgrejInuM mahattva, e zikSaNano abhizApa, barAbara samajAvI zakatA nathI. enAthI thatuM nukazAna, aMgrejI bhASAnA jJAnanI AvazyakatA kone, mahAtmA prabuddha jIvana navembara - 2017 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikSaNamAM enuM sthAna kyAM hovuM joIe - vagere muddAo vize IlakAba tamArI pAse ja rAkho."2 teo mAnatA ane kahetAM ke gAMdhIjIe potAnA vicAro vyakta karyA che. uparyukta muddAonA ApaNI bhASA ApaNuM potAnuM pratibiMba che. saMdarbhamAM e vicAronuM avalokana karIe. ApaNI mAtRbhASAo vize ApaNA loko jeTalA zAzaka koIpaNa vyaktinA jIvanamAM traNa hastIo khUba agatyanI che, eTalA ja javAbadAra che evuM gAMdhIjI spaSTa mAnatA hatA. che, e che : mA (mother), mAtRbhUmi (motherland) ane tethI tevA lokono udhaDo levAnuM teo cUkyA nathI. juo teo mAtRbhASA (mothertongue). A traNa mAtra saMjJAo nathI, zuM kahe che : "kadI tame ema kahezo ke ApaNI bhASAo sarvottama saMpratyayo (concepts) paNa che. eTaluM ja nahIM, e ApaNI oLakha vicAra pragaTa karavA mATe bahu kaMgALa che, to huM kahIza ke ApaNo (identity) paNa che. je mAnI kUkhethI janma lIdho, je mAtAe nAza jema jaldI thAya tema ApaNA mATe vadhu sAruM che. hiMdanI rASTrIya stanapAna karAvyuM, je mATInA kaNamAMthI pedA thayA ane jyAMnA bhASA aMgrejI bane, evuM svapna jonAra koI che? prajA upara A jaLavAyuthI ApaNo bhAvakoza paripoSAyo e mAtRbhUmi, je bojo zA sAruM joIe? ghaDIbhara vicArI juo ke kevI viSama janmatAM ja mAnA dUdha sAthe mA dvArA maLI; jemAM ApaNA vicAro, zarata ApaNAM bALakone eka aMgrejI bALaka sAthe doDavI paDe bhAvo, bhAvanAo, Urmio ane saMvedanone sahelAIthI vyakta che. dareka hiMdI yuvaka, aMgrejI bhASA dvArA potAnuM jJAna meLavato karI zakIe chIe; jemAM ApaNe sapanAo joIe chIe te ApaNI hovAthI, potAnA jIvananAM ochAmAM ochAM cha amUlya varSo mAtRbhASA - ApaNI hayAtInA abhinna aMgo che. ApaNe enAthI gumAve che. ApaNI zALAo ane kolejomAMthI bahAra paDatAM vikhUTA na paDI zakIe. jo chUTA paDIe to ApaNe ApaNuM ApopuM vidyArthIonI saMkhyA sAthe tene guNI nAkhazo to tamane jaNAze (nijatva), ApaNI asaliyata, ApaNI oLakha gumAvatA jaIe. ke prajAne keTalAM hajAro varSonuM nukazAna thayuM che. jo ApaNane umAzaMkara joSI, harivaMzarAya baccana ke saccidAnaMda vAtsAyana chellAM pacAsa varSa daramiyAna ApaNI dezI bhASAo mAraphata azeyavizvanA koIpaNa dezanA sAhitya samArohamAM jatAM tyAre zikSaNa ApavAmAM AvyuM hota to Aje ApaNI pAse eka svataMtra potAnI oLakha "huM eka bhAratIya sarjaka chuM, gujarAtI ke hindI hiMda hota, ApaNI pAse ApaNA zikSita mANaso hota, jeo bhASAmAM lakhuM chuM.' potAnI ja bhUmimAM videzI jevA na rahyA hota, paNa jeonuM bolavuM Aje samaya saMjogo evA che ke ApaNe mA, mAtRbhUmi ane prajAnA aMtara upara asara karI rahyuM hota."3 mAtRbhASA e traNeyathI dUra thatAM jaIe chIe. pariNAme ApaNI jo ApaNI mAtRbhASA akSama ane nabaLI jaNAtI hoya to oLakha (identity) gumAvatA jaIe chIe. e traNeya ApaNuM mULa ApaNI bhASAne ghaDavI e ApaNuM kartavya che, ema teo mAnatA (root) che. enAthI vikhUTA paDatAM ApaNA A jagatamAMthI paNa hatAM. tethI teo kahe che : "ghaNA loko Ama kahetAM saMbhaLAya che UnyUlina (uprooted) thaI jaIe chIe. kahevAno matalaba e che ke ApaNI bhASAmAM ApaNA UMcA vicAro darzAvI zakAya evA ke mA ane mAtRbhUmi jeTaluM ja mahattva mAtRbhASAnuM che. mA ane zabdo nathI." sajjano, A kaMI bhASAno doSa nathI. bhASAne ghaDavI mAtRbhUminI jema mAtRbhASA sAthe ApaNo nALa saMbaMdha che. ane vadhAravI e ApaNuM potAnuM ja kartavya che. eka samaya evo gAMdhIjI A vAta barAbara jANatA hatA. eTale emaNe lakhyuM che ke hato ke jyAre aMgrejI bhASAnI paNa tevI ja dazA hatI. aMgrejI "bALakanA dehanA vikAsa mATe mAtAnuM dUdha jema svAbhAvika che khIlI zakI, kAraNake aMgrejo AgaLa vadhyA, ane bhASAnI unnati, tema tenA magajanA vikAsa mATe mAtRbhASA svAbhAvika che, e karI. jo ApaNe mAtRbhASAnI unnati na karI zakIe ane ApaNo vize mane leza paNa zaMkA nathI. ethI bIjuM hoI ja zI rIte zake? A siddhAMta hoya ke aMgrejI dvArA ja ApaNA UMcA vicAro darzAvI bALaka zikSaNanI zarUAta mA pAsethI kare che. AthI bALakonA zakAya ane khIlavI zakAya to ApaNe haMmezane mATe gulAma banI mAnasika vikAsa mATe temanI mAtRbhASA karatAM judI bhASA lAdavI rahevAnA emAM jarA paNa zaMkA nathI. jyAM sudhI ApaNI ene huM mAtRbhUmi sAmeno aparAdha gaNuM chuM."1 vaLI teo kahe mAtRbhASAmAM ApaNA badhA vicAro darzAvavAnI zakti nahIM Ave che : "koIpaNa strI ke puruSa kevaLa mAtRbhASA dvArA ja potAnA ane jyAM sudhI vaijJAnika zAstro mAtRbhASAmAM nahIM samajAvI cittano pUrepUro vikAsa sAdhI zake che, ane jeo A vicAra zakAya tyAM sudhI komane navA jJAnanI prApti thaI zakaze nahIM."4 sAthe saMmata nathI thatA teo potAnI mAtRbhASAno droha karI potAnI A vAtane samarthita karavA teo tulasIdAsajI ane paMDita rahyA che ema huM mAnuM chuM. sara veMkaTa rAmana paNa jo ema kahe ke huM madanamohana mAlaviyAjInAM dRSTAMta Ape che. pachI teo mArAM saMzodhano mArI mAtRbhASAmAM samajAvI zakato nathI to huM ravIndranAtha TAgora, svAmI zraddhAnaMdajI, svAmI dayAnaMdajI, temane kahIza tamAruM nobela pAritoSika ane tamAro sarano tukArAma, rAmadAsajI, premAnaMda, zAmaLa ane dalapatarAmanA navembara - 2017 prabuddha jIvana Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAharaNo ApIne samajAve che ke mAtRbhASAnA vikAsa sAru mAtRbhASAno anAdara karyo che. A pApanuM phaLa ApaNe avazya aMgrejI bhASAnA jJAna karatAM mAtRbhASA uparanA premanI - tenI bhogavavuM paDaze. ApaNI ApaNA gharanA mANasonI vacce keTalo uparanI zraddhAnI - jarUra che. AgaLa jatAM teo eka bahu mahattvanI badho aMtarAya paDyo che.. mAtRbhASAno anAdara mAtAnA anAdara vAta rajU kare che. teo kahe che: "AkhA praznane samagra rIte vicArI samAna che. je mAtRbhASAno anAdara kare che te potAne svadezabhakta joIe. caitanya, nAnaka, kabIra, tulasIdAsa ane bIjA aneka kahevaDAvAne lAyaka nathI."10 teo mAne che ke mAtRbhASAno sudhArakone jo bALapaNathI sArAmAM sArI aMgrejI zALAmAM anAdara suputrane chAje nahIM. teo kahe che : "je yuvAno ema mUkavAmAM AvyA hota to zuM temaNe vadhAre kAma karyuM hota?"5 kahetA hoya ke amArA vicAro ane svabhASA dvArA barAbara bahAra praznamAM ja uttara samAvyo che. pADI zakatA nathI, te juvAno mATe huM to eTaluM kahuM ke teo aMgrejI bhASAnI lAlasA atyAranA yuvAvargane hoya te mAtRbhUmine bhArarUpa che. mAtRbhASAmAM apUtA hoya te dUra samajAya, paNa emanA karatAM emanA vAlIone vadhAre ghelachA karavAne badale teno anAdara karavo, tenAthI moM pheravI besavuM, e che. gAMdhIjI ane duHkhano dAvAnaLa gaNIne kahe che : "meM sAMbhaLyuM koIpaNa suputrane chAjatuM gaNAya nahIM. hAlanI prajA jo potAnI ke mAbApa ApaNA zikSaNAkramathI kAyara thayAM che. chokarAMne mAtRbhASA mATe bedarakAra raheze to bhAvi prajAne temane mATe mAtRbhASA dvArA zikSaNa apAya che, te temane sAle che!... mane aphasosa karavo paDaze. bhAvi prajAnA ThapakAmAMthI teo kadI bacI thayuM ke A keTalI badhI adhogati! mAbApone bhaya che ke chokarAM zakaze nahIM.''11 aMgrejI sAruM na bolI zake, kharAba gujarAtI bolaze te temane ApaNA dezanI mAtRbhASAo nabaLI che evuM ApaNe mAnatA nathI sAlatuM. gujarAtI bhaNaze to keLavaNI kAMIka gharamAM paNa thayA chIe te temanA mate aMgrejI zikSaNanuM duSpariNAma che. teo lAvaze eno vicAra zeno hoya?"6 emAMya prAthamika zikSaNathI lakhe cheH "gujarAtI bhASA bApaDI evuM vAkya huM sAMbhaLuM chuM, aMgrejI zIkhavuM e gAMdhIjIne binajarUrI bojA samAna lAge che. tyAre mane krodha chUTe che. A saMskRtanI eka vahAlI dIkarI e bApaDI teo kahe che : "bALako upara aMgrejI lAdavuM e to emanA hoya to doSa kaMI bhASAno nathI, paNa ApaNe ke je bhASAnA svAbhAvika vikAsane DAmavA barAbara che. bhASA zIkhavI e mULe vAlI chIe teno che. ApaNe tene tarachoDI che. tene visAre pADI to smaraNazakti keLavavAnI ja tAlIma che. zarUthI ja aMgrejI zIkhavuM che. pachI tenAmAM je teja, zaurya vagere hovAM joIe te kyAMthI e bALaka upara eka sAva binajarUrI bojo che. bALaka mAtRbhASAne hoya?"12 bhoge ja te zIkhI zake. huM to mAnuM chuM ke, gAmaDAMnA bALaka tyArabAda teo zikSaNanA mAdhyama tarIke aMgrejI jevI jeTaluM ja zaherI bALakane mATe paNa e jarUrI che ke tenA vikAsanuM parabhASA svIkAravAthI ApaNane je nukazAna thayuM che tenI vAta caNatara mAtRbhASAnA saMgIna khaDaka para ja racAya. AvI dekhItI kare che. teo kahe che : "mAtAnA dhAvaNa sAthe je saMskAra maLe che ane khullI vAta kevaLa hiMdustAna jevA durbhAgI dezamAM ja sAbita ne je madhara zabdo maLe che tenI ane zALAnI vacce je anusaMdhAna karavI paDe che."7 teo vAlIone spaSTa zabdomAM kahe che : hovuM joIe te parabhASA mAraphate keLavaNI levAmAM tUTe che. te "chokarAMnAM mAtApitAe paNa jamAnAnAM pUramAM taNAtAM jarA toDanAranA heta pavitra ho, chatAM te prajAnA duzmana che. ApaNe sAvadha rahevuM joIe. aMgrejI bhASA ApaNane joIe che, paNa te tevA zikSaNanA bhoga thavAmAM mAtRdoha karIe chIe. parabhASA ApaNI svabhASAno nAza karavA mATe nahIM. ApaNA janasamAjanI dvArA maLatA zikSaNamAM nukazAna eTale ja nathI aTakyuM. zikSitavarga sudhAraNA ApaNI svabhASA dvArA ja thaze. ApaNA vyavahAranI ane prajAvarga vacce aMtara paDI gayuM che."13 A muddA upara vaLI saraLatA ane uccatA e paNa ApaNI svabhASA dvArA ja thaze. teo jaNAve che ke "aMgrejI zikSaNanI AvazyakatAnI mAnyatAe svabhASAnA vizALa jJAnanI apekSA vidyArthIo ane temanAM ApaNane gulAma banAvyA che. teNe ApaNane kharI rASTrIya sevA mAtApitA sarvee rAkhavI joIe.'8 teo AthI AgaLa vadhIne mATe nAlAyaka karI mUkyA che. paDI gayelI Tevane lIdhe, ApaNe ema paNa kahe che ke "huM mAnuM chuM ke jyAM sudhI ApaNA manamAMthI joI zakatA nathI ke zikSaNanuM vAhana aMgrejI thavAthI, ApaNAmAM aMgrejI bhaNavAno moha dUra nahIM thAya tyAM sudhI ApaNAmAM sAcA baddhibheda utpanna thayo che. ApaNe janasamUhathI chUTA paDI gayA svarAjyanI bhAvanA AvI zakavAnI nathI."9 chIe, rASTranAM uttama magajo pAMjarAmAM purAI gayAM che, ane je gAMdhIjIne lAge che ke aMgrejI bhASA ane zikSaNapraNAlInI navA vicAro ApaNe prApta karyA che teno lAbha janasamUhane maLyo lAlasA ane ghelachAne kAraNe ApaNe ApaNI mAtRbhASAno nathI."14 zikSaNanuM vAhana aMgrejI bhASAne banAvavAthI ApaNane anAdara karavAnuM moTuM pApa karyuM che. teo kahe che : "ApaNe ATaluM badhuM nukazAna thayuM che e vAta spaSTa karyA pachI bahu mahattvanI prabuddha jIvana (navembara - 2017). Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta rajU karatAM teo jaNAve che : "Aje dalIlo karIne UjaLI samAraMbho hiMdImAM calAvavA zarU karavuM, e sauthI pahelI ane dIvA jevI vAta siddha karavI paDe che ke koIpaNa prajAnA yuvakavargamAM moTAmAM moTI samAjasevA ApaNe karI zakIe. jyAM sudhI ApaNI prajAtva kAyama rAkhavuM hoya to temane UtaratI ke caDatI badhI keLavaNI zALAo ane kolejo ApaNane dezI bhASA dvArA zikSaNa na Ape, temanI bhASA dvArA ja maLavI joIe. prajAnA yuvAna vargane jyAM tyAM sudhI ApaNe jaMpIne besavuM na joIe."18 sudhI loko samaje evI bhASA mAraphate jJAna maLatuM ane pacatuM na zikSaNamAM mAtRbhASAnuM sthAna mahattvanuM hovuM joIe eTaluM hoya tyAM sudhI teo prajA sAthe jIvaMta saMbaMdha joDI zakatA nathI ke spaSTa karyA pachI aMgrejI bhASAnuM sthAna ApaNI zikSaNa vyavasthAmAM sthAyI rAkhI nathI zakatA, e svayaMsiddha vAta che.''15 "amuka kyAM ane keTaluM hovuM joIe te vAtanI spaSTatA karatAM teo kahe bhASA to khIlI zake ja nahIM athavA amuka bhASAmAM aTapaTA che : "mArI mAtRbhASA game tevI adhUrI hoya toye, mAnI athavA vividha vijJAnanA vicAro darzAvI zakAya ja nahIM, ema chAtIethI huM aLago na thAu tema mAtRbhASAthI paNa na thAuM. mAnavA karatAM vadhAre bhaMDo vahema meM jANyo nathI.''16 mArA jIvanane ghaDanAruM dUdha mane tenA sivAya bIje kyAMthI maLe? - zikSaNanuM mAdhyama aMgrejI e moTAmAM moTuM rASTrIya aniSTa ene sthAne aMgrejI bolIno huM AzIka chuM; paNa je sthAna tenuM che evuM mAnatA gAMdhIjI spaSTa zabdomAM jaNAve che ke "paradezI nathI te paDAvI levA te nIkaLe, to huM teno kaTTara virodhI thAuM. sau rAjyanAM aneka aniSTomAM dezanA yuvAno upara parabhASAnA koI svIkAre che ke, aMgrejI Aje AkhI duniyAnI bhASA banI vAhanano A ghAtaka bojo nakhAyo e eka moTAmAM moTA aniSTa che. tethI huM tene nizALanA nahIM, paNa vidyArthInA abhyAsakramamAM tarIke ItihAsamAM gaNAze. e vAhane prajAnI zakti haNI lIdhI marajiyAta zIkhavAnA viSaya tarIke bIjI bhASAnuM sthAna ApuM. che, vidyArthIonAM jIvana TUMkAM karyA che, temane AmavargathI alaga ane te paNa pasaMdagInA thoDA loko mATe hoya; karoDone mATe to karyA che, ane keLavaNIne nAhaka kharcALa karI mUkI che. jo A prathA kyAMthI hoya?''19 hajI cAlu raheze to tethI prajAnA AtmAno hrAsa thavAnI vakI che. mAtRbhASA vizenA A che gAMdhIjInA vicAro. sAMprata eTale keLavAyelA hiMdIo parabhASAnA vAhananI bhayaMkara samayamAM tenI prastutatA ane upayogItA keTalI che e vize mohinIno jeTalo jaldI tyAga kare teTaluM temane mATe ane prajAne bauddhikoe punaHvicAra karavo joIe. mATe sAruM che."17 temano abhiprAya ja nahIM Agraha paNa che ke "ApaNI dezI kadamba' baMgalo, 35 prophesarsa sosAyaTI, bhASAo tarapha pAchA pharavuM, hiMdIne rASTrIya bhASA tarIkenA tenA moTA bajAra, vallabha vidyAnagara (388120) pada upara pharIthI sthApavI, ane ApaNA sarve prAMtika samAraMbho phona naM. 02692233750 ApaNI potapotAnI bhASAomAM calAvavA ane rASTrIya mo. 09727333000 saMdarbha noMdha: A lekhamAM mahAtmA gAMdhIjInAM udAharaNo "gAMdhIjInuM zikSaNadarzana-emanA ja zabdomAM" - saMpAdaka : maganabhAI jo. paTela, prakAzaka : navajIvana, amadAvAda, mAMthI lIdhAM che. 1. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 155 2. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 154 uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 141 4. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 145 5. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 153 uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 152 7. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 155 8. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 143 9. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 144 10. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 144 11. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 142 12. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 143 13. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 152 14. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 151 15. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 153 16. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 154 17. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 154 18. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 151 19. uparyukta pustakanAM pRSTha naM. 156 navembara - 2017 praqddhajIvuba Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhutAna pravAsanA saMsmaraNo : 2 kizorasiMha solaMkI (A lekhano pahelo maNako sapTembara -2017mAM pragaTa thayo hato.) ahIM judI judI prajAno vasavATa che. emAM joIe to bhutAnanI 2. phastoliMganI savAra chApa karatAM vizeSa to bhAratanI chApa upasI Ave che. A zahera haMmezanI Teva mujaba vahelo UThyo, bArIno paDado UMcakyo ' bhAratanI najIka che, eno ahesAsa satata thato rahe che. nagaramAM to, bApa re! tramajhaTa varasAda! bhutAnamAM savAre savAre varasAde pharatI gADIo, Traksa, kAra vagere joI ApaNane lAge ke ApaNe mAruM svAgata karyuM. manamAM thayuM: varasAda pravAsano AnaMda levA bhAratamAM chIe paNa mahatvanI bAbata e che ke, kyAMya rIkSAdeze ke nahi? mane hatuM ke, vahelA UThIne ekAda AMTo mArI AvIe sAIkala jovA maLatI nathI. zahera vacce bajAra che, paNa hajI e paNa A to comAsAne zaramAve evo varasAda. khUlyuM nathI. mANasa je sthaLe raheto hoya enA vAtAvaraNane dhyAnamAM bhutAnanuM praveza dvAra enI saMskRtino AbehUba namUno che. rAkhIne ja vicArato hoya che. ApaNe to traNa RtuthI TevAyelA daravAjAnA bahAra nIkaLyA tA ja thayelA daravAjAnI bahAra nIkaLo to jayagAMva ApaNuM nAnakaDuM nagara che. chIe. ApaNe tyAM varasAda Ave ke na Ave! paNa Ave tyAre dasa phUTanA aMtare A be dezanI sthitino ApaNo tAga meLavI kyAreka be-traNa divasanI helI karI bese, ApaNuM AkhuM ja taMtra zakIe chIe. khoravAI jAya, e ja vicAra mArA manamAM doDadhAma karI rahyo hato. ahI 1982 mAM eka maMdira banAveluM che. jadopelarI e. tethI thoDI nirAzA paNa thaI. emanA gurU ripaoNcenuM pratinidhitva kare che. nIcenA bhAgamAM gurU palaMgamAM beTho. gaIkAlanI musApharIe thakavI nAMkhyA hatA. ripocanA oTha avatAra, jIvanavRkSa ane buddhanA jIvananAM citro AvyA evA ja pathArInI sAthe dostI karI lIdhI hatI. A rUma AvelAM che. nahoto, sUTa hato. sAthI pravAsIone rUmanI phALavaNI, darekamAM bIjA mALe ATha bodhisatva ane mUrtio AvelI che, sahastra be jaNanI vyavasthA. mArA ekalA mATe ATalo moTo saTa! koIne bhujAo joI zakAya che. paNa A to bhutAnanA praveza TANe thayelI paNa IrSyA thAya evo mAhola...paNa badhA ja samaja ane sArA jhAMkhI mAtra che, bhutAna to hajI bAkI che. che, majA AvI gaI. - ame raji. ophIse pahoMcI gayA. ohoho! AkhuM kampAunDa bAtharUmamAMthI bahAra nIkaLyo. bArIo paranA paDadA khaseDyA lokothI UbharAtuM hatuM. lAIno lAgelI. na koI UhApoha, na daLoe vidAya lIdhI hatI. phastoliMganA rastA doDadhAma, loko zAMtithI AMTA mAratA hatA. sUraje potAnuM svarUpa sApha hatA. mANasonI khAsa avarajavara nahotI. mAre bahAra AMTo batAvavAnI zarUAta karI hatI. kadAca, naMbara AvatAM pahelAM sAMja mAravo hato paNa hoTala-menejare kahyuM ke, "kutarAMno trAsa thaze." paDI jAya evI sthiti hatI, zuM karavuM? tame savAre nIkaLo to tamAre biskITa ke anya khAdya vastu sAthe jUnA samayamAM eka tAja chApa sIgareTanI jAherAta AvatI rAkhavI ja paDe. nahitara kUtarAM ToLe vaLIne tamane khAya, evI bhIti! hatI: "dhIme baLe che ane vadhu lijjata Ape che." evo ja bhutAnanA rAtre niyona lAITanA prakAzamAM - AchA aMdhArAmAM je nagara karmacArIono anubhava thayo. "zAMtithI Ave che ane dhImethI vize jANakArI nahotI, te dekhAvA lAgI. cokhkhA rastA, gaMdA kAma kare che." A prajAne koI ja utAvaLa nathI. koIja hAyavalurA pANIno abhAva, koI ja durgadha nahi, nAnA-moTA DhoLAva, jatA- nathI. ekadama saMtoSI prajA che. "thAya che' evI DhIlI nIti! mane AvatA lokonI dhIraja emanI cAlamAM jaNAtI hatI. to AkhA dezanI prajA sthitaprajJa jevI lAgI che. hoTelamAM cA-nAsto patAvyo. bhutAnamAM praveza mATe eka moTA holamAM ATha-dasa kAunTaro banAvelAM che. emAM rajisTrezana pharajIyAta che. bhArata, bAMglAdeza ane mAladIva kAma karanAra to mAtra baheno ja che. bhAIone to bilADI mUkIne sivAyanA dezonA pravAsIone vIjhA levA paDe che. amArA TUra zodhavA paDe. hoya to kyAMka khUNAmAM pAna cAvatA hoya. ahIM opareTara saMjayabhAIe saune sUcanA ApI : atyAre 9.30 judI judI TUra kaMpanIo AvatI hoya che. temAM 30-10 ke tethI kalAke raji. nI ophIse pahoMcavAnuM che. te amArA nivAsanI pAse vadhAre pravAsIo hoya! dareka TuravALAe ahIM eka sthAnika ja hatI. madadanIza rAkhela hoya che. moTA bhAge to baheno ja che. e badhI amArI pAse samaya hato. kustoliMganA darzana karavAnI ja vidhi karI Ape. baporanA sADA bAra vAgI gayA. naMbara lAgyo. IcchAthI AMTo mAravA nIkaLyA. bhutAnanuM A sarahadI nagara che. phorma-phoTo-phiMgara prinTa ApI AvyA. baporanuM jamaNa hoTalamAM prabuddha jIvana navembara - 2017 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patAvyuM. sAmAna gADIo upara goThavAI gayo. thimpha (Thimphu) jene "sTepa phArmaga' kahIe chIe te ahIM jovA maLe che. Akho nI vATa pakaDI. bhutAna jANe eka sIDI hoya evo lAge che. nIce ekadama sAMkaDo ahIMthI thimpha 170 ki.mI. nA aMtare AveluM che ane tyAM ane upara jatAM pahoLo lAge che. dariyAnI sapATIthI nIceno pahoMcavA mATe cha kalAka jeTalo samaya thAya che. bhAga Azare 985 phUTa che to upara jatAM 2300 phUTanI UMcAI 3. zikhu tarapha prayANa prApta kare che. A dezanI bhaugolikatA viziSTa prakAranI che. bhArata gAmaDAono deza che, to bhutAna pahADono. bhutAne Aje paNa keTalIka jagyAe roDanuM samArakAma thaI rahyuM che. svaicchika rIte Adhunika duniyAthI aLagA rahevAnuM svIkAreluM che. ahIM prakRtinA sAthe pazu-mANA-pa ahIM prakRtinI sAthe pazu-prANI-paMkhI ane mANasanI paNa kALajI chatAMya potAnuM AgavuM nAvinya prApta karyuM che. potAnI Avaka levAya che. ATalA vaLAMkavALA rastA hovA chatAM kyAMya hornano karatAM lokonI sukhAkArIne mahatva ApyuM che. Gross National avAja saMbhaLAto nathI. koI vacce rasto krosa karatuM hoya to, Happiness. gADI thobhI jAya. ApaNe to gharano daravAjo kholAvavo hoya, bhutAnamAM roDa mArge pravezavAnA traNa rastA che. kustoliMga koIne bolAvavA hoya, koI roDa krosa karatuM hoya to hornanA (Phuentsholiing), je pazcima-dakSiNe AveluM che. jyAM thimpha avAjo kAnanA paDadAne phADI nAkhe evA AvatA hoya che. ahIM 170 ki.mI. dUra che. ene lagabhaga cha kalAka jeTalo samaya thAya evuM kyAMya jovA maLatuM nathI. kyAMya bampa paNa nahi, chatAMya che. bIjo mArga dakSiNa-madhyamAM geleku (Gelephu) che, jyAMthI ame jeTalA divasa pharyA emAM kyAMya koI akasmAta thayelo jovA viSNu 250 ki.mI. jeTaluM che. je traNeka jillAomAM thaIne dasa maLyo nahi, kyAMya kAraNa vagara koI polIsa na maLI. thikuM ke kalAka jeTalo samaya le che ane trIjo mArga samadrupa jo khAra pAro jevAM nagaromAM kyAMya koI lAla-lIlI lAITa dekhANI nahi! (Sumdrup Jongkhar) je dakSiNa-pUrvathI praveza karAya che. jyAMthI A ja A prajAnI zista che, salAma che emane ! gauhattI mAtra 150 ki.mI. thAya che ane tyAMthI thimpha 700 ki.mI. lIlAMchamma gADha jaMgalomAM, parvatanI Toca taraphathI nIce che. jyAMthI AvatAM ochAmAM ochA traNa divasa thAya che. paDatAM jharaNAM jANe ApaNane AmaMtraNa ApatAM na hoya! UbhA ame kustoliMgathI thimphano rasto pakaDyo che. dhIme dhIme paNa UbhA e dRzyane kemerAmAM maDhI levAmAM Ave athavA keTalAka mitro makkama gatie eka pachI eka paDa ukhaDatAM jAya che. parvato che, to eno vIDiyo laI le che! kustoliMgathI zarU thayelo rasto amane prakRti che ane emAMthI pasAra thato A roDa che. parvatone toDIne, kyAre thimpha pahoMcADaze e karatAM vizeSa to vacce aMdhAruM thaI enI khINa taraphanA rastAne bAMdhavAmAM AvyA che. A zaMkudrumanA jaze enI ciMtA hatI. 46 ki.mI.nA aMtare geDu (Gedu) AvyuM jaMgalo che. sarakAra sabhAnatApUrvaka enuM jatana karatI hoya, evuM tyAM sudhI ajavALAe sAtha Apyo. A gAmamAM zaikSaNika spaSTa dekhAya che. koI vRkSane kApavAnI maMjurI nathI. UMcA UMcA saMsthAo AvelI che. ahIM skUla-ejInIyara kaoNleja paNa kharI! devadAra, pAIna, ka parvatonA DhoLAvo upara aDIkhama UbhAM raDyA-khaDyA vidyArthIo rastAmAM cAlatA jovA maLyA! che. vAdaLone potAnI DALIo upara besADIne visAmo karAve AkAzamAM vAdaLonuM AkramaNa zarU thayuM. parvatonAM darzana che. parvatonAM zikharo upara paNa vAdaLonI doDAdoDI thaI rahI che. adRzya thavA lAgyAM. jharamara jharamara varasAdanuM Agamana paNa thayuM. are! A te kevuM? dhummasanA goTegoTA, sAme jotAM rasto gAyaba geDuthI 42 ki.mI. aMtare AvelA cukhA (Chikha) AvatAM sudhImAM thayelo che. eka kSaNa kharAba vicAra Ave che. dhAro ke, kyAMka gabaDyA to aMdhakAra ane varasAde amane barAbara jakaDI lIdhA. paNa DrAIvarane to! buddham zaraNam gacchAmi.. enI koI ja tamA nahotI! eto enI mastImAM masta hato. pahADonI hAramALAo khaDakAyelI che, ekanI pAchaLa eka, hasato vAto karato gADIne dhIme dhIme haMkArI rahyo hato. amane dUra dUra jhAMkho jhAMkhA dekhAya che. DhoLAvo upara kyAMka kyAMka makAnonI phaDaka hatI, ene AnaMda hato. enuM kAraNa e che ke, ene to A hayAtI ApaNA manamAM aneka prazno UbhA kare che. A lokoe kAyamI hatuM. tamane jo TrAphika sensa ane zista hoya to prazno ATale UMce zA mATe makAno banAvyAM haze? AkhA bhutAnamAM UbhA thatA nathI. cukhAnI khINamAM 336 emaDabalyu pAvarasTezana eka sarakhAM, eka ja peTarna para makAno jovA maLe che. AveluM che. DrAIvare kahyuM: "ApaNe pAchA A ja raste AvavAnuM amAro DrAIvara kama mArgadarzaka kahe che, A bhutAnano pazcima che. divasano samaya haze eTale badhu jovA maLaze.' bhAga che. madhya ane pUrva bhutAna karatAM ahIM vastI pramANamAM A vaoNnga cu (wong Chhu) che. cu eTale nadI. jo ke, cejhona sArI che. ame joIe chIe ke, pagathiyA AkAranAM khetaro, emAM pAse vaoNnga cu ane pAro cuno saMgama thAya che. chatAM A vaoNnga kAma karatAM loko, AjubAju caratI gAyo-bakarAM ane rakhaDatAM kUtarAM! A vistAra DAMgara ane bAgAyati khetIno che. ApaNe (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 16) navembara - 2017 prabuddha jIvana Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svArathya mitra - "ala-phala-phA, AIFalfa, rajako" kudaratanI anamola - abhuta bheTa hiMmatalAla zAMtIlAla gAMdhI ala-phala-phA'e erebIyana zabda che, jeno artha thAya che - no elopathI pAse koI kAyamI IlAja nathI, AyurvedanI davAo tamAma khorAkano pitAmaha'. AjathI 1600 varSa pahelA A paNa tamAM kAmacalAu rAhata Ape che. cAra thI cha mahInA sudhI zreSThatama auSadha - suparaphuDane Araboe pArakhyuM ane tene nAma AlphAlphAnuM sevana karavAthI tenAthI kAyamI chuTakAro meLavI zakAya, ApyuM ala-phala-phA - samasta khorAkano pitAmaha. kALakrame A voziMgTana sTeTa yunivarsiTI dvArA thayelA saMzodhanamAM puravAra thayela auSadha duniyAbharamAM 'AlphAlphA' tarIke svIkRti pAmyuM. jo ke ke vA ane gaMThiyA vAnI bimArImAM rajakA karatAM vadhu asarakAraka gujarAtamAM ghoDA tathA gAyanAM khorAka tarIke tene rajako kahevAmAM dezI auSadha bIjuM eka paNa nathI. ArtharAITIsa, enImIyA, pagamAM Ave che. sojA AvavA tathA vAnAM dareka prakAramAM AlphAlphA jabaradasta A choDa to doDha be kuTano ja thAya che, paraMtu tenA mULIyA pariNAma Ape che. saMdhIvAno te kAyamI ane zreSTha IlAja che. 20 thI 30 phuTa uDe jamInamAM jaIne kiMmatI dravyo -viTAmInsa, proTInanuM pramANa ucu hovAnA kAraNe tenAmAM beDa-kolesTrola mInaralsa, enjAImsa ane agaNita poSaka dravyo kheMcI lAve che dura karavAnI sAthosAtha guDa-kolesTrola jALavI rAkhavAnuM kArya je bIjI vanaspati meLavI zakatI nathI kAraNa ke tenA mULIyA cAra paNa kare che. hRdayanI naLIomAM blokeja thavA detuM nathI ane thayela thI pAMca phuTa ja jaI zake che. eTale ja mAnavajAta chellA lagabhaga blokejane dUra karavAmAM madada kare che. 16 varSathI eka suparaphuDa tarIke teno upayoga karatI rahI che. sTenaphorDa yunivarsiTIe hAtha dharelA saMzodhanamAM puravAra thayuM sadIo agAu Araboe A vanaspatinA camatkArika guNone che ke rajakAnA sevanathI peTanuM alsara maTADI zakAya che. bahu virala pArakhyA. temaNe anubhavyuM ke A vanaspati khAIne arabI azvo kahI zakAya tevuM viTAmIna - "yu' temAM mojuda che, jenA kAraNe khaDatala rahe che ane havAthI vAto karatAM hoya tema lAgI zake che. alsara, pepTIka alsara, kolAITIsa, gesTrAIsa jevI pachI arabastAnamAM tenA upara aneka prayogo thayA. mAnavajAtanI samasyAothI chUTakAro meLavI zakAya che. sTenaphorDa yunivarsiTInAM vividha bimArI para teno kevI rIte upayoga thaI zake te aMge saMzodhanomAM jANavA maLyuM che ke viTAmIna - yu nI madadathI pepTika vistRta abhyAsa karAyo. pazcimanA vaijJAnikoe paNa prayogo hAtha alsaranAM eMzI TakA kesamAM dardIonI saphaLa sAravAra karI zakAI dharyA. jenAthI tenI rogapratikAraka zakti, alaga alaga bimArImAM hatI. asarakAraka pariNAmo ane svAsthavardhaka suparaphuDa tarIke mAnyatA temAM pracura mAtrAmAM viTAmIna-e rahela che. rajakAnA niyamita maLI. sevanathI zarIrane puratI mAtrAmAM viTAmIna-e maLI rahe che. je keTalAka ati mahatvanA viTAmInsa che je bhAgye ja anya koI AMkhonI dRSTi mATe upayogI che. koIpaNa prakAranA Invekzana kuDamAM maLe - jemake viTAmIna D, K, U, rajakAmAM necaralI maLe che. sAme laDavA mATe te ati upayogI che. AMkhanA problema sAme taduparAMta temAM uMcI mAtrAmAM klorophIla (chlorophyll) che. madada kare che ane ratAMdhaLApaNAthI bacAve che. jene grIna blaDa paNa kahevAmAM Ave che. enI abhuta-unique temAM raheluM viTAmIna 'I' ApaNI tvacAne sUryatApanA nyuTrIzanala ane meDIkala velyu che. tauparAMta temAM ucI mAtrAmAM reDIezanathI rakSaNa Ape che. havAnA praduSaNa sAme mukAbalo karIne viTAmIna 'A' ane viTAmIna 'B-12' paNa che. te phAyabarano paNa e tvacAne navajIvana Ape che. zarIranAM masalsane svastha rAkhe che. khajAno che. temAM proTIna paNa bharapUra mAtrAmAM che. temAM mahattvanA hRdayane rakSaNa Ape che ane hRdayanI naLIonuM svAthya jALavI enajAImsa che, je cAre prakAranA khorAka-proTInsa, phesa, sTArca rAkhavAmAM madada kare che. ane zugaranAM pAcanamAM khuba ja jarUrI che. zarIra svAthya mATe ati mahatvanuM viTAmIna DI' jenI uNapanA grIka ane cAInIjha vaidakamAM teno upayoga ArtharAITIsa kAraNe ghaNA badhA rogono bhoga banavuM paDe che. je mahad aMze athavA "vA'no IlAja karavA mATe thato Avyo che. A mATe surya prakAzamAM rahevAthI ja maLe che. bahu ja ochA zAkabhAjImAM AlphAlphAthI vizeSa koI dezI davA ja nathI. "vA' ane gaMThiyo vA alpa mAtrAmAM te maLe che, paraMtu rajakAmAM A viTAmIna paNa sArA praqddhajIvuba navembara - 2017 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evA pramANamAM che. eka ratala rajakAmAM 4740 IMTaranezanala yunITa kare che. jo tame DAyeTIMga karatA ho to rajako tenI asara cAra viTAmIna-DI prApta thAya che. lagabhaga 80 TakA lokomAM viTAmIna- gaNI vadhArI de che. tenAmAM evA bharapura poSaka dravyo che jenAthI DInI uNapa hovAno rIporTa che. vadhu paDatI bhukha lAgatI nathI. DAyeTIMga karanArane nabaLAI AvI bIjuM eka ati mahatvanuM viTAmIna-ke anya koI vanaspatimAM jatI hoya che, sustI jevuM lAgavA mAMDe che. paraMtu jo DAyeTIMga nathI maLatuM; je dirdhAyu mATe tathA janarala heltha mATe khUba upayogI sAthe rajako levAmAM Ave to koI pharIyAda rahetI nathI. che tathA IjA pachI rUjha lAvavAmAM lohI jAmavAnI prakriyA jhaDapI pazcimamAM thayelA parikSaNo parathI sAbita thayuM che ke kiDanI, banAve che . je enTI ejIMga che; je hAI blaDa prezara ane jaDIsa mutrAzaya, prosTeTanA dardIo mATe akasIra IlAja che. kiDanImAM e jevA problemamAM paNa upayogI che, te AlphAlphAmAM uMcI mAtrAmAM patharI thavA detuM nathI ane thaI hoya to tene ogALavAnI kSamatA maLe che. dharAve che. vadhatI uMmara sAthe yurinano pravAha ghaTI gayo hoya to temAM raheluM klorophIla lohImAM hemoglobIna vadhAre che, tene niyamita karavAnI zakti rajakAmAM che. eTale pAvaraphula DIToksIphAyaranuM kAma kare che. temaja sIrama yurIka elarjIthI pIDAtA ke asthamAthI pIDAtA dardIo mATe esIDa ochuM kare che jethI kensarathI bacAve che. te mAtAnA dhAvaNanI AlphAlphA AzIrvAdarUpa sAbita thAya che. AvA dardIne e khAssI kvolITI sudhAre che ane kvoMTITI vadhAre che. rAhata Ape che. rajakAmAM raheluM klorophila AvI sthitimAM rajakAmAM mojuda viTAmIna-bI-6 tvacAne sArI rAkhe che. sAyanasa ane phephasAnA rakSaNa Ape che, rikavarIno sama proTIna ane pheTanA meTAbolIjhamane durasta rAkhe che. taduparAMta te nA viTAmIna-bI-12 paNa ucI mAtrAmAM dharAve che, jethI tenI Arabo ane grIka prajAe tene eka pauruSavardhaka auSadha tarIke uNapathI thatA rogothI bacAve che. lIvaranA phaMkazana mATe upayogI mA mAnyatA ApI che. cAInIjha auSadha zAkhAmAM to A bAbate viTAmIna-ke paNa temAM che. A viTAmIna dirdhAyu (Ant Ageing) tenAM bharapUra guNagAna gavAyA che. mAtra puruSa ja nahIM paNa strInI mATe ane janarala heltha mATe upayogI che. prajanana zakti paNa te vadhAre che. thAyaroDa jevI jaTIla bimArImAM te abhuta kAma Ape che. akALe dhoLA thatAM vALa ke kharatAM vALanI paNa e eka akasIra thAIroDathI pIDAtA dardIone rojabarojanA jIvanamAM aneka davA che. game teTalI junI kabajIyAta dUra karavAnI tenAmAM kSamatA muzkelIo naDatI hoya che. AlphAlphAnA niyamita sevanathI temanI che. zarIranAM AkhA pAcanataMtrano kAyAkalpa karIne e manuSyane svastha jIvana ApavA samartha che. takalIpho khAssI hade haLavI thAya che. rojabarojanAM jIvanamAM ApaNo AhAra ekadama samatola erIpesana temAM raheluM viTAmIna-DI hADakAnI majabutImAM hoto nathI. zAkAhArI vyaktie zarIrane poSaNa ApavA mATe ane peDhAne majabuta banAvavAmAM mahatvapUrNa bhUmikA bhajave che. potAnI thALImAM roTalI, lIlu zAka, salADa, dALa, kaThoLa, dahIMrajakAmAM proTInanuM pramANa lagabhaga 19 TakA che. mAMsamAM te dUdha jevI aneka vastu AvarI levI paDe che. sAthosAtha ekAda phaLa 16.5 TakA hoya che. dUdhamAM 3.3 TakA. jyAre IMDAmAM 13 TakA ane DrAyaphruTsa levA paDe, je zakya nathI. AjanI moTI samasyA jevuM hoya che. Ama proTInanI bAbatamAM te nona-vejakhorAka karatA A dareka vastu zuddha tathA kemikala vagaranI maLavI paNa muzkela che. paNa AgaLa che. temAM bharapUra mAtrAmAM kelziyama che. Ayarna paNa eTale ja ApaNuM zarIra jarUrI viTAmInsa khanIjo, emino esIsa che. jenAthI zarIranuM svAthya sAruM rahe che. hemoglobIna vadhu bane vagerethI vaMcita rahI jAya che. rogapratikAraka zakti - ImyuniTI che ane lohIne oksIjana paNa purato maLI rahe che. meMgenIjha ghaTI jAya che. ApaNe rogano bhoga banIe chIe. ApaNI thALImAM lohImAMthI khAMDanuM pramANa ghaTADe che jethI DAyAbITIjha mATe levAnI rahI jatI kamIne AlphAlphAnAM niyamita sevanathI bharapAI karI davAone ApameLe vadhu asarakAraka banAve che. meMgenIjha uparAMta paNa pracUra mAtrAmAM poSaka dravyo mojUda che. jevA ke poTeziyama, Nutrition Facts :-(20gm Quantity) phospharasa, klorina, soDIyama ane sIlIkona megneziyama jevA Moisture: 5.8% gm Iron:45.5mg/100 gm. tenA dravyo zarIrane aneka prakAre madada kare che. mInaralsanI bAbatamAM Magnesium: 1450mg/100 gm Protin : 25.2% gm. tenA jeTaluM samRdhdha suparaphuDa bhAgye ja bIju koI haze. Zinc: 98.5mg/100gm Fat : 2.5% gm Vitamins : 45.28mg/100gm Crude Fibre : 0.4% gm rajakAno eka adbhuta guNa che, carabI ghaTADavAno. temAM B.Carotene: 109070 iu/100gm Carbohydrates: evA tatvo ThAMsI-ThAMsIne bharyA che je carabI ogALavAmAM madada 54.0% gm navembara - 2017 prabuddha jIvana Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Calories : 395k.cal./100gm Soluble dietory fibre : 0.355% gm. Calcium: 35mg/100gm Insoluble dietory fibre : 65.20% gm Phosphorus: 525mg/100gm Total dietory fibre: 65.55% gm AlphAlphAno pAvaDara maLe che, je eka camacI - lagabhaga pAMca grAma - hUMphALA pANI sAthe savAre levo. vadhAre sArA pariNAma mATe AlphAlphA sprAuTsa levA phaNagAvelA rajakAnA bIyA. 100 grAma AlphAlphA sprAuTamAM nIce mujaba mInaralsa viTAminsa, enjAImsa vagere maLe che. 23 kelerI 2.1 grAma kArbohAIDreTsa 3.99 grAma proTIna 0.69 grAma pheTa 1.9 grAma phAyabara 30.5 mAIkrogrAma viTAmIna ke 8.2 mAIkrogrAma viTAmIna sI 0.2 mIlIgrAma meMgenIjha 0.2 mIlIgrAma kopara 70 mIlIgrAma phospharasa 27 mIlIgrAma megnezIyama 0.1 mIlIgrAma rIblovIphIna 0.9 mIlIgrAma jhIMka 1 mIlIgrAma Ayarna 0.1 mIlIgrAma thIyAmIna 155 Aya.yu. viTAmIna e to rogapratikAraka zakti vadhAravA AjathI ja rajako AlphAlphAnuM niyamita sevana cAlu karI do. abhinaMdana abhinaMdana..abhinaMdana... umAzaMkara jozI zAntiniketananA cAnselara banyA hatA. have baLavaMta jAnI sAgara yunivarsiTInA cAnselara banyA che. cAnselarano hoddo rAjayapAlanA hoddAnI samakakSa gaNAya che. bhAratanA mahAmahima rASTrapati zrI rAmanAtha koviMdajIe bhArata sarakAranA mAnava saMsAdhana maMtrAlayanA ucca zikSaNa vibhAga dvArA madhyapradezanI sukhyAta sAgara yunivarsiTI "Do. harisiMha gaura vizva vidyAlaya - sAgara'nA cAnselara-kuladhApati pade hemacaMdrAcArya uttara gujarAta yunivarsiTInA pUrva kulapati ena.sI.TI.I.vesTa jhona bhopAlanAM pUrva ceramena, saurASTra yunivarsiTInI ArTasa phekalTInA pUrva DIna temaja gujarAtI bhASA sAhitya bhavananAM pUrva prAdhyApaka ane adhyakSa Do. baLavaMta jAnIne niyukta karyA che. sAhitya, zikSaNa ane saMskRti kSetramAM temanA vyApaka pradAnane anulakSIne eka kuladhApati jevA ucca zikSaNa kSetranA atyaMta mahatvanA pada para saurASTrane sau prathama vakhata A prakAranuM gaurava prApta thaI rahyuM che. rAjayanI yunivarsiTIomAM kuladhApati cAnselara pade je-te rAjayanAM gavarnarazrI hoya che. jyAre kendra sarakAra hastakanI senTrala yunivarsiTIomAM zikSaNa kSetranAM mahatvanAM rASTra vikhyAta vidvAnone kulAdhipatinAM garimApUrNa pade pAMca varSa mATe niyukta karAtA hoya che. lokasAhitya, cAraNI sAhitya, saMta sAhitya, DAyasporA sAhitya kSetre baLavaMtabhAInAM savAsothI vadhu pustako prakAzita thayAM che. teo gujarAta sarakAranAM lokagurjarI' sAmAyikanAM chellA vIsa varSathI saMpAdaka che. A uparAMta, teo akhila bhAratIya sAhitya pariSadanA nava varSa sudhI rASTrIya adhyakSa hatA ane have rASTrIya saMrakSaka che. zrI jAnI rAjakoTamAM vidyAbhAratI saMlagna sarasvatI zizu maMdiranAM menejIMga TrasTI paNa che. tadauparAMta, videzamAM vasatA gujarAtI samAja ane sAhitya mATe kriyAzIla saMsthA "gArDe risarca insTITyuTa phora DAyasporA sTaDIjha' grIDasanA mAnada niyAmaka paNa che. madhyapradezanI nAmAMkita sAgara yunivarsiTImAM rASTrapati dvArA DaoN. baLavaMta jAnInI cAnselara pade niyukti thayAM che. 404, suMdara TAvara, TI. je. roDa, zIvarI - muMbaI - 400 015. mo.: 932 3331493 (anusaMdhAna pAnA ...13 thI) cu ja nAme oLakhAya che. have gADImAMthI bahAra jovAno prazna ja nahoto. bahAra varasAda ane ThaMDInI zarUAta. rAtre nava vAge kustoliMgathI rIcenDI, jongalakhA, geDu, cukhA, sImAsama, bunAkhA, cepacA, cujhoma, khAsaDrApha, caMgAnakhA, pujoDinga, thaIne AmAMnA eka paNa gAmanI jANakArI vinA thiSNu pahoMcI gayA. jamavAnuM taiyAra hatuM eTale jamIne potapotAnA rUmamAM DhaburAI gayA... (vadhu AvatA aMke.) trata' 43, tIrthanagara, 101, solA roDa, ghATaloDIyA, amadAvAda - 380062. mo. 9825098888 prabuddha jIvana navembara - 2017 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAya yazovijayajInA sAhityamAM mAnavamUlyo DaoN. ramajAna hasaNiyA koIpaNa uttama dharmaraMgI sAhityamAM jIvAtA jIvananI vAta, vAto karavAnuM mana kema thatuM haze? to teno javAba che temanI mAnava-jIvananA utthAnanI vAta saheje AvavAnI ja. adhyAtmanA najara samakSa mANasa che. "jayavIyarAyasUtra" jevuM uttama prArthanAsUtra utkRSTa zikharo sara karavA pUrve sAdhake jIvana-vikAsanA pagathiyA ApanAra gaNadhara bhagavaMtonI najara samakSa paNa mANasa che, mATe sara karavAnA rahe che. balka A jIvana mUlyono sarvAgI vikAsa ja temaNe "mArgAnusAritA'nA guNonI mAgaNI karela che. madhyakALanA vyaktinI bhItarI UMcAIno paricAyaka bane che. jIvananI kahevAtI mIrAM, narasiMha, akho ke anya sAMpradAyika kavionA kavananA nAnI nAnI evI keTalIya bAbatono saravALo thAya che tyAre utkRSTa kendramAM ghaNe aMze mANasa ja rahyo che. mANasanA AMtara-vikAsanA jIvananI ImArata baMdhAya che. koipaNa dharma jIvAtA jIvanane, tenA pagathiyA jANe A kavioe kaMDArI ApyA che. mUlyone avagaNI UMcAInI vAto kare to te TakI na zake. jenAthI mANasa UMcakAya, mANasa kharA arthamAM mANasa baneAtmadarzana jo zikhara che to jIvana mUlyo enI taLeTI che. taLeTInA te mAnavamUlyo. A mUlyo sArvajanIna ane sarvakAlIna che. prema, AdhAra vinA zikharanI kalpanA ja kaI pere thaI zake? eTale ja karuNA, maitrI, dayA, kSamA jevA uttamottama mAnavamUlyo koIpaNa jaina dharma vyavahAra ane nizcaya baMnene samAMtare UbhA rAkhyA che. kALamAM eka samAna ja rahevAnA. mUlyo kyAreya jUnA nathI thatA. jaina darzane to ahiMsA, prema, karuNA, kSamA, dayA, maitrI jevA mATe ja madhyakALanA kavioe jIvanamUlyonI je vAto karI che te jIvanamUlyone dharmanA prANa samAna gaNAvyA che. tethI ja A Aje paNa eTalI ja balake vadhAre prastuta che. paraMparAne jemaNe AtmasAta karI che tevA jaina kavionA kavanamAM mANasa hovA mATe prAthamika zarata che-mAnavatA. keTalIka svAbhAvika rIte A mUlyo vaNAIne AvavAnA ja. jagAe sAdhune temanA dharma samajAvavA mATe paNa kavi sAhitya jagatamAM "kalA khAtara kalA' ane "jIvana khAtara yazovijayajIe mAnavatAnA mUlyonI duhAI dIdhI che. jaina darzananA kalA'no vivAda varSo juno che. paNa A saMdarbhe thayelA uhApohathI pAyArUpa zIlanI vAta-"cAritryanI vAta to koI paNa jaina kavinI eTaluM to cokkasa phalita thAya ja che ke kavitAmAM jIvanabodha jo kavitAmAM AvavAnI ja. zIla eTale mAtra cAritryazuddhi eTaluM ja Ave to "kAntAsaMmitatayopadeza'nI jema Avavo joIe. nahi paNa kyAre zuM karavuM ane zuM na karavuM teno viveka. mahApuruSo sAhityanA abhyAsIo eka vAta para to sahamata thayA ja che ke ApaNA doSa jANatA hovA chatAM ApaNA para cokaDI nathI uttama kavio kAvyAtmakatAne sahejapaNa japhA pahoMcADyA vinA lagAvatA. avaguNone citta na dharatA A prajJApuruSo kaI rIte zreSThatama rIte jIvanavikAsanI vAtone potAnA kavanamAM vaNI zakyA maryAdAone atikramI guNasaMpanna thavAya teno rAjamArga cIMdhI Ape che. A paraMparAmAM jaina kavionI kAvyazrIne paNa avagaNI zakAya che. A rIte ja saraLatama bAnImAM samajAvatA kavi yazovijayajI tema nathI. jaina kavio-sAdhuonA manamAM jIvana-vikAsa eTale kahe che ke, "je zIlanuM pAlana karaze, teno yaza cotarapha phelAze. pAmarathI parama, AtmAthI paramAtmA, jIvathI ziva sudhInI yAtrA. "sujasa" zabda ahIM zleSa alaMkAra prayojavA paNa khapamAM levAyo A bhUmikAe jaina sAhityamAM tyAga, saMyama, vairAgyanI vAto che. vizeSarUpe AvI, jenA pariNAmasvarUpa keTalAka ciMtako-vivecakone "mUla cAritranuM e bhaluM, samakitavRddhi nidAna, A sAhitya mAtra dharmaraMgI, eka ja prakAranuM jaNAyuM jethI tenI zIla salila ghaTe jike, tasa hue sujasa vakhANa" upekSA paNa khAssI evI thai. paraMtu svastha-taTastha vivecanA karanAra to vaLI,'prANa jAye paNa vacana na jAya" e bhAratIya paraMparAnA abhyAsuone temAM uttama kAvyAtmakatA ane jIvananA raMgonI jIvanamUlyane thoDI judI rIte samajAvatA kavi "cha AgAranI DhALa'mAM subhaga bhAta paNa jaDI AvI che. kahe che, madhyakALanA aneka uttama jaina kaviomAMthI jemane agragaNya "bolyuM tehavuM pAlIe, daMtIdeta sama bola lalanA; sthAnanA adhikArI gaNAvI zakAya tevA kaviomAMnA eka eTale sajjananA durjana taNA, kacchakoTine tola lalanA." upAdhyAya yazovijayajI mahArAja. jeo tarka ane nyAyamAM prAvizya jema hAthInA dAMta nIkaLyA te nIkaLyA tema vIranA vacano dharAvatA hatA tevA yazovijayajInI kavitAmAM sAmAnyajanane paNa eka vakhata uccArAI jAya pachI phare nahi. teo kAcabAnI jema samajAya te rIte jIvanabodhanI vAto maLI Ave che. ATalA potAnA aMgo dekhADIne pAchA bhItara saMkocI na le. dIdhela kolathIpratibhAvaMtone ATalI sAdI bAnImAM ne kahevAtI nAnI nAnI Apela vacanathI pharI na javAnI vAta kavi ahIM zIkhavI jAya che. navembara - 2017 prabuddha jIvana Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharmano prANarUpa siddhAMta te ahiMsA. jaina darzane jeTalI te kAMI sArA-narasAnuM koIne pramANapatra ApavA na bese. bhAvake sUkSmatAthI ahiMsAnI vAta karI che teTalI bhAgye ja anyatra thai tapAsavAnuM hoya ke e guNo tenAmAM che ke kema? ahIM paNa kavi haze. mana vacana kAyAthI ahiMsA pAlananI vAta jaina-darzana kare satyavacana bolavAthI, viveka rAkhavAthI yaza vadhe ne sukha maLe evuM che. ahiMsA jevA uttamottama mAnavamUlyo AtmasAta karavAnI vAta kahI aTakI jAya che. satyavacana uccAraNa mATe Agraha nathI rakhAyo, kavi kaMIka A rIte kare che, eja kavi tarIkenI temanI jIta sUcave che. A ja prakAre sajjana "mara kahetAM paNa dukha have re, mAre kIma nahi hoya? vyaktimAM krodha na hoya tevI vAta karatAM kavi AgaLa noMdhe che ke, hiMsA bhaginI ati burI re, vaizvAnaranI joya re." "na hoya, ne hoya to cira na hoya, cira rahe to phala cheho re; AkarA zabdo paNa jo duHkha pahoMcADatA hoya to kharekhara sajjane krodha te ehavo, jehavo durajananeho re" hiMsA to vedanA pamADe ja ne! jema AganI pAse javAthI paNa sajjanane krodha Ave nahIM, Ave to lAMbu Take nahIM ane jo tApa lAgato hoya to teno sparza to dajhADe ja ne! kavi vyavahAra TI paNa jAya to tenA bama kharAba pariNAma koIne bhogavavA na jIvananA udAharaNo dvArA zreSThattama mAnavamUlyonA pATha bhaNAvatA paDe. arthAta te koInuM vadhAre ahita to na ja karI zake. A vAta jAya che. anyatra Aja bhAvane judI rIte varNavatA kavi kahe che ke samajAvavA kavie durjananA premanI upamAno upayoga karyo che. bhavakupathI ugaravA mATe eka ja mArga che ane te che pUrNa ahiMsA. mULa vAta je AgaLa karI hatI te ke kavitAne nukazAna na pahoMcavuM ahiMsAnI bhAvanA je vyaktinA manamAM draDha thaze te vyakti koIne joIe. yazovijayajInI kAvyazakti ahIM kevI kAme lAgI che juo. takalIpha pahoMce tevuM koI kRtya nahi kare. manamAM jyAM sudhI pUrNa sajjananA krodhane durjananA sneha sAthe sarakhAvI juo. AkhI paMkti ahiMsA nathI tyAM sudhI mukta nahi thavAya e vAta keTalI Thosa rIte pharIthI tapAsatA samajAze ke durjanane sarvaprathama to prema hoya ja kavi kare che. badhA pAsA vicArI lo, te sarvanA mULamAM ahiMsA ja nahi, hoya to lAMbo Take nahi; ane kadAca TakI paNa jAya to jaNAze. mATe ja jaina sAdhu Aje ApaNA ja samayamAM jIvatA hovA che koIne tenA jhAjhA suphaLa khAvA maLe nahi. AvI rIte kavitAomAM chatAM temanI pratyeka kriyAmAM ahiMsA pAlanane prAdhAnya Ape che. manoraMjana to bahu thAya che, paNa maMjana thavuM Avazyaka che. A jaina darzana to vicAra-hiMsAthI paNa bacavAnI vAta kare che. mATe maMjana karavAno paNa eka rasa che je AvA kavioe potAnI kavi kahe che, kavitAmAM ghUMTyo che. "mAraga eka ahiMsA rUpa, jehathI ugarIye bhavakUpa; Atma-vikAsa mATe sauthI prathama zarata che namratA-ahaMzUnyatA. sarva yuktithI ekaja jANo, ehaja sara samaya mana ANo" gaMgAsatIe paNa temanA ziSyA pAnabAIne adhyAtmanA pATha kavine rasa che vyaktinA jIvana-vikAsa mATe vyakti zuM karaze zIkhavatA prathama ja kahyuM che ke, "bhakti re karavI eNe rAMka thai ne to tenuM adhIpatana thaze ne zuM karaze to teno utkarSa, tenI vAto rahevuM ne melavuM aMtaranuM abhimAna re'. kavi ApaNI maryAdAone kavie potAnI kavitAmAM vaNI lIdhI che. je vyakti jIvana-vikAsa barAbara pramANe che. te jANe che ke sAmAnya vyakti mATe ahaMne mATe tatpara che teNe satya vacana to bolavA ja paDaze. madhyakALanA ogALI devuM muzkela che. mATe vyakti pramANe ThAvakI salAha ApatA kavio sAme sAva sAdA-sIdhA, azikSati loko che. temanI sAme kahe che ke ahaMkAra dekhA de tyAre mAtra potAnA pUrvasUrione pAMDityapracura zailImAM vAta mUke to te paNa eka prakAranI hiMsA ja gaNAya. mATe madhyakALanA lagabhaga badhA ja saMpradAyanA kavioe saMbhArI levA. ApaNI pUrve kevA kevA mahArathIo thai gayA che e potAnA kavanamAM dharmanuM saraLIkaraNa karyuM che. juo kavi vAtanuM bhAna thatAM aham ApoApa ogaLI jaze. A rIte prApta yazovijayajI jevA prakAMDa pAMDityanA svAmI keTalI saraLa rIte sAcuM thatI namratA ke laghutA paNa kaMI nAnI-sUnI upalabdhi nathI. 'laghutameM bolavA sUcave che. prabhutA base." Aja namratAnA guNano vikAsa vyaktine evA je navi bhAkhe alIka, bole ThAvuM ThIka; UMcakaze ke sIdhA zivapada sudhI pahoMcADI deze. kavi kahe che, Aja ho Teke re, suviveke sujase te varejI' "pUrva-puruSa-siMdhurathI laghutA bhAvavuM kavi sAcA khoTAno viveka rAkhavAnI bhalAmaNa kare che. viveka zuddha bhAvana te pAvana ziva sAdhana navuM" bahu moTo guNa che. eTaluM ja nahi sAcuM paNa vAge e rIte nahIM yazovijayajInA sAhityamAMthI pasAra thatAM jaNAze ke temaNe paNa ThAvakI rIte eTale ke premapUrvaka bolavA sUcavAyuM che. majAnI Thera Thera potAnI jAtane alpamati gaNyA che. ADakatarI rIte A vAta e che ke A vAta sIdhA upadezanA rUpamAM nathI AvatI. bahu moTuM jIvanamUlya zIkhavI jAya che. moTA thavuM saheluM che paNa narasiMhanI kavitAmAM jema vaiSNavajananA lakSaNo apAyA che tema moTA thai nAnA banI rahevuM agharuM che. akhAnI vAta "guru thayo ahIM vAta mukAI che. narasiMha to je sAcuM che te kahIne chUTI jAya tyAM maNamAM gayo" sAva sAcI che. kavi utkRSTa avasthAe pahoMcIne (18) prabuddha jIvana navembara - 2017 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa potAnI jAtane alpamati samajI vAta kare te bhAvaka mATe eka bahu moTuM satya ahIM garbhita che. sukha vastumAM nathI, temanI kharI moTAI sidhdha karI Ape che. mana kalpita che. je vastu potAnI che te jo AnaMda Ape che; tene moTA kavinI khUbI e che ke te nAnI vyaktinI bhUmikAe vecI dIdhI, mAlika hajI have levA Avaze, mATe thoDo samaya pAse AvIne vAta karI zake che. pote rAgadveSathI para thai gayA hoya che. paNa tenI majA cAlI jaze. jo vastumAM AnaMda hota to te tyAre rAgadveSa choDI do ema ja kahevAya evuM sAmAnyataH lAge. maLyA ja karata. paNa evuM thatuM nathI. mATe "amRtavelanI nAnI paraMtu sAdhaka kavi potAnI kakSAethI nIce AvI avatArakRtya kare sakjhAya'mAM harakha-zoka na karavA kavi sUcave che. gaMgAsatInuM che. juo kavi kahe che, bhajana yAda Ave. 'bhAI re! harakha ne zokanI nAve jene heDakIne, "rAga na karajo koI nara kiDyuM re, zIza to karyA kurabAna re." ahIM paNa harakha-zokathI upara uThavAnuM navi rahevAya to karajyo muniryuM re; ja iMgita thayuM che. maNi jima phaNi viSanuM tima teho re, harakha mata ANaje tUsavyo, dUhavyo mata dhare kheda re; rAganuM meSa ja sujasa saneDo re.." rAga dveSAdi saMdhi (saMgha)rahe, mani vahe cArU nirveda re." kharekhara to koIno rAga karavo yogya nathI. paNa jo tamArAthI upA. yazovijayajI racita "samAdhizataka' ane rAga karyA vinA nathI rahevAtuM: rAga jo karavo ja che to manIno- 'samatAzataka'nI to paMkti-pakti jANe sutra banI jAya tevI che. sAdhuno rAga karajo. prazasta rAga tamane kema mukti bhaNI lai jaze jIvanane vadhu suMdara kema banAvI zakAya tenI gurucAvIo kavi tenI vAta draSTAMta ApatA kavi samajAve che ke jema sApanA jheranuM ApaNA hAthamAM dharI de che. kSamA dharmane jaina dharma vizeSa prAdhAnya Ape che. kavi paNa kSamAnA mUlyane AtmasAta karavAnI vAta karatAM mAraNa sApanI pheNa paranuM maNi ja che tema rAgathI mukta thavAno upAya che sAdhupuruSa pratyeno rAga. ahIM prema karavAnI chUTa apAI tenI mahattA kaMika A rIte samajAve che : che. jaina darzana rAga ane prema vaccenI sukSma bhedarekhA AMkI Ape kSamA sAra caMdana rase, sIMco citta pavitta; che. rAgamukta thavAnI vAta karanAra jena dharma premayukta thavAnI dayAvela maMDapa tale, raho laho sukha mitta!'' caMdana jema zAtA Ape che tema kSamA mananA udvegone samAve vAta paNa samAMtare ja kare che. dharma kyAre zuSka na hoI zake. pU. amarendravijayajIe paNa noMdhyuM che ke "sAdhu eTale premano saMkoca che. bIjI vyakti parano Akroza tene pachI dajhADe che, prathama to vyaktine potAne ja pajave che. kavi kSamA ane dayA jevA guNone nahi paNa vistAra." bhagavAna pratyenI prIti paNa Aja rIte bhavapAra. AtmasAta karI kharA sukhane prApta karavAnI mitrabhAve salAha Ape thavAnuM kAraNa bane che. che. "samyakatvanA saDasaTha bolano svAdhyAya" je haribhadrasUri racita dveSabhAva tyajI guNAnurAgI banavAnI vAta kavi kaMIka A samyakatva saptatikA' (prAkRta) graMthano saraLa ane sumadhura anuvAda rIte kare che, che, temAM Aja vAta Ave che. dayA-anukaMpA eto uttama puruSonuM "Apa guNI ne valI guNarAgI, AbhuSaNa che - A bAbatanI pUrti karatI vAta kavi ahIM TAMke che. jaga mAMhe tehanI, kIrati jAgI..." "dravya thakI du:khiyAnI je dayA. dharmahIsAnI re bhAva; pramoda-guNAnurAgItA bahu moMghI jaNasa che. guNavAna hovuM cothuM lakSaNa anukaMpA kahI, nija zakateM mana lAva." ja pUratuM nathI; balka bIjAnA guNo joI rAjIpo thAya-guNAnurAga jaina darzana potAne jevo vyavahAra gamato hoya tevo vyavahAra thAya to ja kharA arthamAM guNavAna thavAya. jo ema thAya to anya sAthe karavA kahe che. mATe potAnA sukha mATe anyanuM akalyANa vyaktinI kIrti AkhA jagatamAM phelAya. guNavAna evA zrI arihaMta karavAnI vAta ahIM na Ave. mane sukhI thavuM che. bIjAnuM je thavuM paramAtmAnA guNagAna gAvA eto jANe kavinA kavanamAM sauthI hoya te thAya ema nahi balba kavi kahe che, adhIkatama rIte guMthAyelo mUlya che. kavine prabhunA guNo game che "Apa kAja para sukha hare, dhare na konuM prIti, ne tenuM gAna temanI aneka kAvyakRtiomAM thayeluM joI zakAya che. indriya durjana para dahe, vahe na dharma na nIti" pramodanI A bhAvanA guNagrahaNanuM kAraNa paNa bane che. - bIjAne duHkha ApI sukhI thavuM e dharma na hoI zake, nIti na bhagavAnanA guNa game eTale svAbhAvika rIte saMsAranA gamA- hoI zake - evI spaSTatA kavi ahIM karI de che. jenA darzana sva aNagamAM dura thai jAya. rati-arati-gamA-aNagamAthI upara vikAsanI sAthosAtha anyanI saMbhALa levAnI vAta paNa kare che. uThavAnI vAta karatAM kavi kahe che ke, potAnA vikAsa mATe saune pachADIne AgaLa vadhavAnuM zIkhavatA "mana kalpita rati-arati chejI, nahi satya paryAya; Adhunika menejamenTanA samayamAM A mAnavamUlyonI vizeSa nahi to vecI vastumAMjI, kima te savi miTi jAya?" AvazyakatA che. "jIvo ane jIvavA do' no siddhAMta keTalI kunehathI navembara - 2017 prabuddha jIvana Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavie ahIM vaNI lIdho che. vaLI, sadaguru kevA banAvavA e mATenI gItAmAM zrI kRSNa svadharmathI smRta na thavAnI vAta kare che. lAyakAtamAM paNa Aja vAta judI rIte Ave che ke bIjAne potA yazovijayajI paNa vitarAga paramAtmA para draDha zraddhA rAkhavAnuM sUcave samAna gaNe tevA gurunI sevanA karavI. che. temanI zraddhA eTalI draDha che ke jIvananA kaparA saMjogomAM paNa sadaguru ehavA seviye, je saMyama guNarAtA re; teo tenAthI cuta thai anya camatkArika devI-devatAo tarapha paNa nija sama jaga jana jANatAM, vIra vacanane dhyAtA re." DhaLyA nathI. "RSabha jInarAja muja Ajadina ati bhalo' stavanamAM vartamAna bhautika jagatamAM sauthI vizeSa koI mAnava mUlyanI AgaLa kavi noMdhe che. AvazyakatA hoya to te che prabhubhaktinI. Adhunika jIvananI "eka muja Teka suviveka sAhiba sadA, mAyAjALamAM aTavAyelo mANasa jANe Izvarane to bhUlI ja gayo tuja vinA deva dujo na IhuM, che. jIvananA ATApATAmAM aTavAI jato mANasa hatAzA-nirAza tuja vacana rAga sukha sAgare jhIlato, thai jAya tyAre IzvaranuM zaraNuM svIkAre tenA karatAM prathamathI ja jo karma bhava bhrama thakI huM na bIhuM." paramatatva sAthe prIti baMdhANI hoya to duHkhI thavAnuM Ave ja samyaka zraddhA vyaktine kevA nizcita ane abhaya banAvI de che tenI nahI; ane jo duHkha Ave to paNa duHkha lAge nahi. yazovijayajI pratIti kavinA bahu pralalita stavana 'aba moMhe esI Aya banI'mAM jagatane badale prabhu sAthe prIta karavAnuM sUcave che. A prema ane paNa A rIte ja thAya che. bhaktimAM e tAkAta che ke tenAthI prabhune paNa vaza karI zakAya che. "tuma bina kouM cit nA suhAve, Ave koDi gunI, temanA bahukhyAta stavanamAM bhaktinI tAkAtathI prabhune potAnA mero mana tuja upara rasiyo, ali jima kamala bhanI" karI levAnI vAta karatAM noMdhe che ke, Ama jIvana vikAsamAM upakAraka thatAM kahevAtA nAnA nAnA svAmI tame kAMI kAmaNa kIdhuM, citaDuM amAruM corI lIdhuM, jIvanamUlyothI mAMDIne paramapadanI prApti karAvavAmAM phUlagUMthaNI sAhibA vAsupUjya jIgaMdA, mohanA vAsupUjya. pere vaNAI che A kavi jIvananA kavi che. mATe ja adhyAtmanI ToMca ame paNa tumazuM kAmaNa karazuM, bhakta grahI manadharamAM dharaze." para pahoMcyA hovA chatAM sAmAnya jananI bhUmikAe AvI vAta prabhu sAthenI AtmiyatA tyAre zakya che jyAre tenI sAthe karI zakyA che ne tethI ja kavinA kavanamAMthI pasAra thatAM koI paNa ekarUpa thai javAya. kabIra kahe che tema prema galI ati sAMkarI sahRdaya bhAvakane A mAnavamUlyorUpI moMdherI jaNasa jaDI Avaze. sAme dau nA samaya', tevI ja rIte yazovijayajI paNa prabhu sAthe khIranIra rUpe bhaLI gayA hovAnuM kahetA paMkti TAMke che ke, AsisTanTa prophesara (gujarAtI) dhyAtA dhyeya dhyAna guNa eke, bheda cheda karazuM have Teke; -gavarmenTa ArTas enDa komarsa khIranIra pare tumase mIlazuM, vAcaka jaza kahe heje haLazuM." kaoNleja, rApara-kaccha 370165 bhautikatAnI doTamAM aTavAI gayelA manuSyane jANe kavi mo. :07567064993 AtmakalyANa mATeno saraLatama mArga batAvI de che. prabhune gamADo 'paddhajIvata' have DijiTalaravarUpe upalabdha to kharA, e gamaze enA tarapha lakSya jaze eTale jIvananuM durita ApoApa kSINa thatuM jaze. vaLI te mATe mArga paNa premano ja 1929 thI mArca 2015 sudhI 'prabuddha jIvananA badhAM batAvyo che. je vyakti prabhune cAhe te anyane kema dhikkArI zake? ja aMko saMsthAnI vebasAITa ahIM prema jevA sanAtana jIvanamUlyanuM sthApana kavi kare che. vaLI www.mumbai-jainyuvaksangh.com 642 414 bhagavAnane paNa prema jevA utkRSTa mAnavamUlyane nibhAvavAnI vinaMtI vAMcI zakazo. temaja DI.vI.DI. svarUpe paNa A badhAM aMko karatAM kahe che ke upalabdha che. prema baMdhANa te to jANa, nIravahaThyo to hoze pramANo, jijJAsu ane pustakAlayone A DI.vI.DI. vinA mUlya ame vAcaka jaza vinave jInarAja, bAMhya grahyAnI tujane lAja." arpaNa karIzuM. hAtha pakaDIne choDI de te sajjana paNa na kahevAya. jyAre tame A DI.vI.DI. nA saujanyadAtA to bhagavAna cho to hAtha kema choDI zako? Azritane AdhAra 1. phorama oNpha jaina InTelekasyuala ApavAnuM priyajanano sAtha nibhAvavAnuM garbhita jIvanamUlya ahIM haste-aMjanA razmikumAra jhaverI ane mayUra vorA. joI zakAze. ADakatarI rIte ApaNane paNa A vAta jANe kavi | 2. nirmaLAnaMda jyota, rekhA-bakula naMdalAla gAMdhI samajAvI jAya che ke koIne majadhAre te kema choDI zakAya? saMparka : saMsthA ophisa - 022-23820296 prabuddha jIvana navembara - 2017 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUcave che. jaina siddhAMtomAM vaijJAnika valaNa DaoN. gItA mahetA pravacanasAra (1.37) mAM kevalInuM varNana karatAM kahyuM che ke mahAvIra jAhera kare che ke ahiMsAthI sUkSma AtmAno bIjo koI dravyanA badhAM ja paryAyo je bhUtakALamAM prakAza pAmyA che ane guNa nathI ane jIvananA sammAnathI moTo AtmAno koI sadAcAra bhaviSyamAM prakAza pAmaze te vartamAnakALamAM hoya ema kevalIne nathI.. dRSTigocara thAya che. IzAvAsya upaniSadumAM paNa AvuM ja varNana jaina dharma mujaba badhAM ja jIvaMta prANIone jIvana hoya che. manISi mATe karyuM che ke e bhaviSyane, bhaviSyanI samasyAone teo alaga alaga mAtrAmAM sukha duHkhano anubhava le che. tethI nihALe che ane e samasyAonuM samAdhAna paNa jaNAve che. mAnavI, pazu, pakSI, vanaspati, jala, vAyu, agni ane pRthvIno Ama tIrthakaroe jaNAvela tAtvika siddhAMto sAzvata samAdhAna paNa AmAM samAveza thAya che. manuSya A sarva pratye sammAna dAkhavI saha-astitva keLavavuM jaina dharma tatvajJAnanI evI zAkhA che je vAstavavAdI, jo Ie. A niyama bhavya rIte paryAvaraNa sAthe joDAyelo che. buddhivAdI ane vaijJAnika che. e vAstavavAdI che kAraNa ke A 'Living on others' ApaNA jIvanano hetu na hoI zake bhautika jagatane satya mAne che. e buddhivAdI che kAraNa jagatanI paNa 'living with others' A ja saraLa siddhAMta che. parasparopagraho samasyAonuM bauddhika nirAkaraNa Ape che. e vaijJAnika che kAraNa nIvAnAm - paraspara susaMvAditA ja jIvanano nirvivAda ke enA mULa siddhAMto vaijJAnika che. siddhAMta che. vaijJAnika mULa siddhAMto mahAtmA gAMdhIe jaina dharma mATe kahyuM che ke "jaina dharmamAM jaina dharmanA traNa mULa siddhAMto ahiMsA, aparigraha ane ahiMsAno siddhAMta je gahanatAthI ane vaijJAnika rIte enA anekAMtavAda ApaNane vaijJAnika jIvana-daSTi sacave che. ahiMsAne AcaraNa sahita samajAvyo che e rIte bIjA koI dharmamAM nathI apanAvI jaina dharma sahaastitvane svIkAre che. ahiMsA sahane samajAvyo. jyAre paNa A ahiMsAno paropakArI siddhAMta jIvanano samAna adhikAra Ape che'. Adhunika mAnava adhikAra mAnavajAta jIvananuM dhyeya meLavavA potAnA jIvanamAM Acaraze (human rights)' ane 'paza - adhikAra (animal rights) nA jaina dharmane tyAre prathama sthAna maLaze ane bhagavAna mahAvIra siddhAMto ahiMsAmAM samAI jAya che. eno nirdeza vaizvika ahiMsAnA mahAna adhikArI tarIke sammAna prApta karaze.' bhAtRbhAva ane zAMtimaya sahaastitva tarapha hoya che. jaina dharma mAnavIya hita mATe ahiMsA ApaNane paryAvaraNIya nItizAstra tarapha dore che jene kAraNe sRSTi vyaktigata rIte muktine mahattva ApavA chatAM A dhyeya TakI zake. ApaNI AdhyAtmikatA ApaNA svArthI hetuo mATe anyono vicAra karIne ja sAdhya thaI zake. umAsvAti kahe che, sRSTinuM zoSaNa na sUcavI zake. "ahiMsA eTale amaryAdita sahanazakti ane bIjA mATe bInazaratI sUtra kRtAMgamAM traNa jAtanA pApo zArIrika, vAcika ane sammAna.' mAnasika jaNAvyA che. mAnasika ahiMsA vadhu jarUrI che kAraNa e jaina dharmane ahiMsA dharma ja kahI zakAya. ahiMsA jaina dharmamAM na hoya to vAcika ane zArIrika hiMsAno janma thAya che. eTalI mahattvanI che ke ene akhaMDanIya prathama ane aMtima sopAna prazna vyAkaraNa sUtramAM ahiMsAnA sATha vividha artha sUcita tarIke varNavI zakAya. vidheyAtmaka ahiMsA dayA, karUNA tathA karatAM zabdo noMdhyA che je ahiMsAnA artho sUcita kare che. AtmA abhayadAnamAM prakaTa thAya che. to amara che mATe hiMsAmAM prANanuM hanana thAya che jemAM paMca ahiMsA ane anekAMtavAda jJAnendriyo, mana, vANI, zarIranI traNa zaktio, zvasana ane anekAMta dRSTikoNa vagara ahiMsAnuM AcaraNa muzkela che. hiMsA Ayu samAviSTa thAya che. A to dravya hiMsA thaI paraMtu bhAva- - ahiMsAno viveka kartAnA viveka para AdhAra rAkhe che. jenA hiMsA pramAdane kAraNe thAya che. svabhAvamAM jAgRti che te ahiMsaka che ane je jAgRta nathI te ahiMsAmAM cAra tatvo samAviSTa hoya che - 1. maitrI, hiMsaka che. A pRthakkaraNa paNa anekAMta dRSTi para AdhArita che. 2. pramoda (guNavAnanA darzana thatAM AnaMdita thavuM), 3. karUNA, jeno anekAMta dRSTikoNa hoya che, te samyaka dRSTivAna che ane 4. samatva athavA madhyasthabhAva. samyak daSTivAna ja samyak jJAnI hoya che ane samyak jJAnI ja dharma e ja kahevAya je jIvanane, sRSTine dhAraNa kare. bhagavAna samyaka caritravAna thaI zake. navembara - 2017 prabuddha jIvana Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anekAMtavAdamAMthI vANI ane vicAramAM ahiMsA panape che. maryAdita upayoga sUcave che ane tethI virUddha vartanArAne corI bIjAnA dRSTikoNane mAna ApavuM joIe. AcArya vinobAjInA athavA hiMsA gaNe che. zabdomAM A phi vA' nahIM "mI vAra' che. A ja sAcuM che ema manuSyano atRpta lobha paryAvaraNane kSati pahoMcADe che. nahIM, A paNa sAcuM hoI zake. paryAvaraNanI surakSitatA ane saMrakSaNa jaina siddhAMtano mULa muddo anekAMtavAda - vividha daSTikoNano siddhAMta che je vAstavika, vahevArU ane bauddhika che. ahIM ja vijJAna ane manuSya manuSya vacce ghaNAM matabhedo hoya che. adhyAtmano samanvaya che. jaina siddhAMta jIvananI guNavattAne 1. vicArabheda athavA mAnyatAbheda vikasAve che, nahIM ke amaryAdita vastuonA vaparAzane. aparigraha 2. AdarzonA bheda vyakti ane samAja baMne mATe upakAraka che. AnA udAharaNa rUpe 3. rasabheda athavA jijJAsAbheda sAdhuone jaMtuone dUra karavA mAtra cAmara rAkhavAnI hoya che. 4. svabhAvabheda zrAvakoe paNa potAnA udyoganuM kSetra maryAdita karavAnuM hoya che. 5. lAgaNIbheda jene kAraNe lobha para kAbU meLavI zakAya. lobha, krodha, mAna ane ahiMsAno siddhAMta vartaNUka parathI bauddhika sAmrAjya tarapha moha jene kAraNe samAjamAM asamAnatA phelAya che te dUra rAkhavAnA vaLe che. "jIvana mATe sammAna'nA siddhAMtathI "bIjAnA vicAra mATenA hoya che. sammAna'no viSaya bane che. jAgarUkatA :- eka mahatvano guNa dareka vastunA anaMta lakSaNo hoya che. aneka gharmAtmaka vastu besavAmAM, uThavAmAM, vastune uMcakavAmAM ke nIce mUkavAmAM eka ja vyaktine badhAM lakSaNono bodha thato nathI. eka ja vyakti pUrNa jAgRti jarUrI che. AvI jAgRta vyakti ja ahiMsAnuM pAlana eka saMbaMdhamAM pitA che to bIjA saMbaMdhamAM putra che. tethI satya karI zake. sApekSita che. mATe ja anekAMtavAdanA siddhAMta mujaba satyane mAIkala TobIyAsa "lAIpha phorsa'nA lekhaka jaNAve che ke samajavA badhAM ja dRSTikoNano khyAla rAkhavo joIe. A siddhAMta "ahiMsAnuM, jaina nItizAstra e AdhyAtmika paryAvaraNazAstra ane bIjAnA dRSTikoNa samajavAmAM madada kare che ane tethI sahiSNutA jaivika nItizAstra che." jaina nItizAstra mAtra mAnavajAti pUratuM ane samajaNa pAMgaravAmAM paNa madadarUpa thAya che. tethI sabhAvanA maryAdita nathI paraMtu jIva sRSTi paryata vyApta che. ane susaMvAditA pAMgare che. Ama virodhanuM nirAkaraNa jhaghaDA yA traNe siddhAMto - ahiMsA, anekAMta ane aparigraha jAgRti yuddhathI nahIM paNa vicAra-vinimaya ane samajaNathI thAya che. A mAMgI le che je vaijJAnika che. vaijJAnInA dareka pagalAM sAvacetI sahakAra ane sahaastitvano siddhAMta che. e siddhAMta udAramatavAdI ane jAgRti pUrvakanA hoya che. aNuboMba - prakSepaNa mATe samaya banAve che ane fundamentalism - siddhAMtonA kaDaka AcaraNane ane sthaLanI sAvacetI rAkhavAnI hoya che. vaijJAnika avagaNe che. vyaktigata ke sAmAjIka, rASTrIya ke AMtararASTrIya prayogazALAmAM paNa sAvadhAnI ane sAvacetI jALavavAnI hoya vigrahonuM AthI saphaLa rIte Ayojana thaI zake che. A siddhAMtane che. tevI ja sAvadhAnI jaina siddhAMtone AcaravAmAM rAkhavAnI hoya kAraNe sahiSNutA, samaja ItyAdi guNone AdhAra maLe che ane che. paMca mahAvrato ke aNuvratonA AcaraNamAM paNa sAvadhAnI khUba tethI vigraho dUra thAya che. rASTronI videza-nIti A samajaNa para jarUrI hoya che. AdhArita hovI joIe. A siddhAMtanuM mULa e che ke dareka karma - siddhAMta dRSTikoNane samajavo joIe, dareka dRSTikoNane sarakhuM mahattva che. vaijJAnikono siddhAMta kahe che ke dareka kAryane kAraNa hoya che. A pavitra siddhAMtane kAraNe zAMtimaya sahaastitva zakya te ja pramANe jainono karma siddhAMta kahe che ke dareka karmamAMthI eka bane che. AjanI jagatanI hiMsA mULabhUta AdarzavAda ane dhArmika zaktino prAdurbhAva thAya che je pAcho ApaNe bhogavavAno hoya asahiSNutAne kAraNe che. ane kAMtavAda eka sarvasamAvezaka che. jo sukhanI cAhanA hoya to sukhanA bIja vAvatAM zIkhavuM siddhAMta che jene kAraNe vividha dRSTikoNa samajI zakAya che. jo Ie. susaMvAditA susaMgatithI vigrahone virAma ApI zakAya che. A AdhyAtmika dRSTie karma eka naitika badalo che jene kAraNe siddhAMtane AdhAre sahiSNutA, AtmasaMyama, vizALa mAnasikatA phakta dareka kAraNane tenI kAryazakti hoya che eTaluM ja nahIM paNa ane samAjano vikAsa thAya che. kriyamANa dareka kAraNa enI asara - kArya bhogave che. DaoN. rAdhAkRSNana aparigraha :- mAla milakata mATe anAsakti Ane "naitika zaktinuM saMrakSaNa' kahe che. jeno spaSTapaNe kahe che ke jainadharma bhautika vastuonA vaparAza mATe saMyama sUcave che, jo tamane sukhazAtA joItI hoya to bIjA jIvone paNa sukhazAtA IcchAo para saMyama, sAdI jIvana paddhati, prAkRtika saMpattino pradAna karo. samyaka AcaraNane anurUpa ja pravRtti karavI joIe. prabuddhajIvana navembara - 2017 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijJAna varu pavitra vAtAvaraNane kAraNe pavitra mana bane che, kaSAyonI pakaDa mArgadarzaka mazIna athavA steering wheel samasta mAnavajAta DhIlI bane che jene kAraNe vadhu sukha ane sahanazIlatAmaya mATe adhyAtma hovuM joIe ane gativardhaka yaMtra vijJAna hovuM AdhyAtmikatA panape che. joIe. jagatamAM karma e pUrNa jamAkharcanuM khAtuM che. koI paNa devuM samApana yA niSkarSa vaNacUkavyuM rahetuM nathI. karma paddhatimAM krUra ke dayAvAna IzvaranI jarUra jo vijJAnane kharUM mArgadarzana maLe to e mAnavajAta mATe nathI. A paNa eka vaijJAnika siddhAMta che. AzIrvAdarUpa che. mAnavajAta to ja TakI raheze jo vijJAna ane IzvaranI-dhAraNAthI mukti adhyAtmano samanvaya thaze. vijJAna kadI paNa mAnavInI AdhyAtmika jaina dharma IzvaranI gulAmImAM mAnato nathI, manuSyane bhUkhano nAza nahIM karI zake ane vijJAnanI jema adhyAtma suddhAM svataMtratA Ape che. manuSya potAnA karma mujaba potAnuM bhaviSya AtmasAkSAtkAranA navanavA AviSkAro rajU karavA paDaze. banAve che. kevalIo mAtra sAdhako mATe preraNArUpa hoya che. vijJAna vagara jIvanamAM sukha nathI ane adhyAtma vagara jIvanamAM jyAM IzvaranI dhAraNA nathI tyAM kriyAkAMDanI paNa koI jarUra zAMti nathI. mAnava samAjane baMne jarUrI che. Adhunika yugamAM nathI. uttarAdhyayana sUtramAM yajJa mATe suMdara upamA ApI che ke jIva vijJAna ane takanIkIno vikAsa thayo che. paraMtu vaijJAnika e kharo e vedI che. mana, zarIra ane vANInA kriyA kalApo e vedImAM niSpakSa, nispRha vaijJAnika nathI. adhyAtma eTale Atma-parIkSaNa, Ahuti ApavAnA sAdhano che ane karma kSaya e ja yajJa che. potAnA ahaMkArane samajavo, potAnA kaSAyone jANIne dUra jyAre sRSTikartA Izvara ja nathI to koI ucca-nIca jIvo nathI, karavA. "mArApaNuM' dUra karI samatvanI sthApanA karavI. vijJAnane sahu samAna che tethI jJAtibheda paNa nathI. mukhya vAta saccaritranI jarUra che samatvanI ane ekatvanI to ja zoSaNa ane mAlakIyata che. uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che ke je anAsakta, jJAnavAna ane dUra thaze. vijJAnano upayoga sarjana mATe thavo joIe, vinAza saccaritravAna che te ja sAco brAhmaNa che nahIM ke samUha kuLamAM mATe nahIM. janmela! jaina dharma ApaNane svastha jIvana mATe bhautika, naitika ane AtmAnI samAnatAne kAraNe sahu samAna che. "adhyAtma' zabda AdhyAtmika niyamo Ape che. A jUnI praNAlikAne jIvaMta karI AtmAnI vizeSatA sUcave che. jJAna adhyAtma ane vijJAnano emAM atyAdhunika takanIkI ane sarvottama vijJAnane vaNI zakAya. samanvaya sUcave che. vijJAna bAhya jagatanuM saMmilana ane adhyAtma jaina dharma dhArmika ane vaijJAnika, AdhyAtmika ane bhautika AMtara jagatanuM saMmilana sUcave che. bAhya jagatanuM saMmilana sAdhana pAsAMo, vaiyaktika svAtaMtrya ane paryAvaraNIya pArasparikatAno che ane AMtara jagatanuM saMmilana sAdhya che. eka jIvana paddhati sumeLa sthApita kare che. tarapha dore che to bIjuM jIvananuM dhyeya Ape che. ApaNe bAhya jagatanI paridhi vistArI che paraMtu aMdaranA AtmAne mahatva ochuM ApyuM che. AgAmI gujarAtI sAhityanA vijJAna ane adhyAtma pariSada-pramukha zrI sitAMzu yazazcandra AdhyAtmikatA vagara jIvanamAM zAMti nathI ane vijJAna vagara jagatamAM samRddhi nathI. samAjamAM baMnenI jarUra che. vijJAna ekaluM ApaNA samAnya ane uttama sarjaka zrI sitAMzu kAMI karI na zake ene adhyAtmanA mArgadarzananI jarUra che. jemake yazazcandrane, sAhityakAra ane sAhitya rasika moTaragADImAM be jAtanAM mazIna hoya che eka dizAsUcaka ane pariSada-sabhyoe, gujarAtI sAhitya pariSadanA pramukha bIjuM gativardhaka! tema mAnavajAti mATe gativardhaka mazIna vijJAna tarIke bahumatIthI cUMTyA che. emano kAryakALa 2018 baMne ane dizAsUcaka mazIna adhyAtma bane. vijJAna pRthakkaraNAtmaka thI 2020 sudhIno raheze. che to adhyAtma samanvayAtmaka che. vijJAna ane tethI takanIkIno vikAsa avayaMbhAvI che. prazna zrI sitAMzu yazazcandrano vijaya thayo, emAM e che ke e mAnavakalyANa tarapha dore che? mAnava vikAsa tarapha to sAhityamUlyano tema ja svAyattatAnA mUlyano paNa ja thAya jo ene AdhyAtmikatAnuM mArgadarzana maLe. jema ApaNe mahimA thayo che eno savizeSa AnaMda. vijJAnane takanIkIthI jUdAM pADIe tema adhyAtma saMsthAgata dharmothI. zrI sitAMzubhAIne AvakAra ane abhinaMdanA vegaLuM che. adhyAtma jIvananI ekatA ane pavitratAmAM mAne che. navembara - 2017 prabuddha jIvana Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcaka vimala vijayanA ziSya zrI rAma vijaya racita zrI mahAvIra svAmI paMca kalyANaka stavananA traNaso varSa - zvetala zAha kevaLajJAnanA prakAzamAM arihaMta bhagavaMtoe prarUpelA covIzI, zrI simaMdhara svAmInuM stavana, prastuta stavana ema khUba jInazAsananA tattvone loka bhogya evI saraLa bhASAmAM jana- agatyanI ane lokabhogya padya racanAono samAveza thAya che. jana sudhI pahoMcADavAnuM zreya madhyayuganA kavione phALe jAya che. teozrIe thoDI paNa ati bhAvavAhI kRtio dvArA ghaNA lAMbA jaina dharmanI zvetAMbara paraMparAnA sAdhu kavioe temanI vaividhya samaya sudhI jaina upAsakonI bhAvadhArA vadhAravAno mahattvano pUrNa, prajvallita rakhAyela jJAnanI avirata dhArA dvArA gujarAtI upakAra karyo che. prastuta kavizrI rAma vijayajI upAdhyAya vimala bhASAne samRddha karI che sAco sAthe vepAra pradhAna gujarAtI vaNika vijayajInA ziSya hatA ane temanuM vicaraNa mukhyatve surata jaina samAjane guDha jJAna vaDe samRddha karI gajaba upakAra karyo che. AjubAju rahyuM hoya tevuM temanI racanAo parathI jaNAya che. - kalikAla sarvajJa hemacaMdrasUrijIe gujarAtI bhASAne janma ApI mAtra traNa varSanA racanA kALa saMvata 1771 thI 1773 mAM apurva gaurava bakSya ane temanI paraMparAmAM Avela jaina sAdhuoe kavizrI rAma vijayajIe thoDI paNa mahattvanI amara racanAo ApI te gauravane saikAo sudhI vadhAravAnuM kArya karyuM che. prAcIna evA che. temaNe racela covIsa jinezvaronI bhakti svarUpa covizI jaina dharmane aneka paDakAro sAme jhajhUmatI bhAratIya saMskRtine racanAmAM zAMtInAtha bhagavaMtanuM stavana khUba ja pracalita che. bacAvavAnuM, poSavAnuM kArya madhya yugamAM supere pAra pADyuM che. mAro mujaro lyone rAja sAhiba zAMti saluNAM vidyAnA aneka aMgo eTale ke ItihAsa, vyAkaraNa, jyotiSa, A stavananI aMtima kaDI. tatvajJAna, graMtho ane graMthAlayonA nirmANa, kalA ane sthApatya, vimala vijaya vAcakano sevaka rAma kahe hastapratone sadIo sudhI jALavavAnuM ane samRddha karavAnuM kArya zubha bhagate prabhujI. che. paNa jaina samAja dvArA thayuM che. saMsArI jainoe buddhizALI, A racanA Aje paNa traNaso varSanA vahANAM vItI javA chatAMya sattAzIla, vyApAra-kuzaLa ane dhanika hovAnI chApa choDI che, dareka UMmaranA bhakta vargane pratye bhaktino romAMca ane bhakti to jaina sAdhuoe vidyAnI upAsanA karI aneka zAstronuM mArgamAM ota prota thavAnuM adbhuta mAdhyama pUruM pADe che. teozrIe adhyayana-adhyApana ane sarjana karyuM, graMthAgAro sthApyAM - A sivAya zrI bahubala svAdhyAya, zrI goDI pArzva stavana, zrI vikasAvyAM, ane gujarAta-rAjasthAna taraphanAM jenone dharmopadeza rohiNI sajjAyanI paNa racanA karela che. ane zAstrajJAna dvArA samyaka jJAnanuM siMcana karyuM che. rAjasthAnamAM prastuta paMcakalyANakanA stavanamAM prabhuvIranA samagra 72 jesalamera, sirohI, gujarAtamAM pATaNa, khaMbhAta, surata, varSanA jIvananI ghaTamALo duhA + traNa DhALa + kaLaza ema kula 57 amadAvAda, DabhoI vagere sthaLoe jJAnabhaMDAromAM sacavAyelA gAthAmAM khUbIpUrvaka gUMthI levAmAM AvI che. kalpasUtramAM AvatA AvA ujjavaLa vArasAne kAraNe jaina sAdhu paraMparAe varSo nahi tathyone kendramAM rAkhI A stavanamAM prabhunA pAMceya kalyANakonI paNa saikAo sudhI potAnA agAdhajJAna dvArA gujarAtI bhASAnI ghaTanAo bhAvavAhI svarUpe vaNI che. ghaNI badhI mAhitIo paNa sevA karI che ane vaividhya pUrNa racanAo dvArA jJAnanI saravANIne saraLatAthI yAda rAkhI zakAya te rIte ghUMTI levAmAM AvI che. loka bhogya banAvI che. jinazAsananA upAsako pratyenI kavinI zubha bhAvanA duhAmAM prastuta lekhamAM jaina samAjamAM khAsa pracalita evI bhagavAna bahu spaSTapaNe chatI thAya che. mahAvIra svAmInA saMpUrNa jIvanane AlekhatA stavananI kRtine kavi ullekha kare che - traNaso varSa thayA che, tenI vAta karavI che. paryuSaNa parvamAM je suNatAM thatAM prabhutaNAM, guNa giruA ekatAra stavanane ApaNe dara varSe chaThThA divase devasI pratikramaNamAM Rddhi vRddhi sukha saMpadA, saphaLa hue avatAra sAMbhaLIe chIe te traNa DhALamAM vistRta zrI mahAvIra svAmI A paMkti dvArA kavi sAMbhaLanAranuM paNa yogakSema Icche che paMcakalyANaka stavananI racanA zrI rAma vijayajIe karI che, A tathA prabhunA guNonA pAna dvArA prabhu bhakto potAno manuSya racanAne traNa-traNa saikA thayA che. A stavananA racayitA kavizrI avatAra sudhAre tevI sarvottama bhAvanA paNa vyakta kare che. rAmavijayajIno racanA kALa bahu ochA varSono maLe che. paraMtu prathama DhALamAM prabhunA janma kalyANakanI sAthosAtha A temanI mukhya racanAomAM eka covIsa jinezvaronA stavananI avasarpiNImAM thayela dasa AzcaryakAraka ghaTanAonuM paNa khUbIpUrvaka (24) prabuddha jIvana nivembara - 2017 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oud varNana gUMthI levAmAM AvyuM che. uparAMta prathama DhALamAM Indra mahArAjA jIvananA upasaMhAranuM dyotaka che. kavi A DhALane aMte racanAnA kevI rIte prabhunA dareka kalyANaka samaye zakrastava dvArA prArthanA kare sthaLanuM tathA te samayanA saMghanI zAna vANI pratyenI dhagazanuM che, te paNa jaNAvavAmAM AvyuM che. sAmAnya rIte kartAnA nAmano nirdezana kare che. lAMbA stavananI dareka DhALanI aMtima kaDImAM ullekha karavAmAM Ave saMgha taNo Agraha harSa dharIne, che, paraMtu A stavanamAM kavizrI potAnA nAmano ullekha mAtra surata rahI comAsuM re. kaLazamAM ja eTale ke 57 gAthAomAM mAtra eka ja vakhata kare che. A racanA gujarAtI bhASAnA abhyAsIo mATe paNa vaLI kavie temanI prApya koIpaNa racanAmAM pote kaI padavI dharAve mahattvapUrNa che kema ke traNaso varSa pUrve vaparAyelA zabdono vaibhava che te vAta jaNAvela nathI, paraMtu potAnA guru vAcaka eTale ke Aje paNa spaSTa rIte samajAya tevo saraLa chatAM akhUTa jJAnagarbhita upAdhyAya pade che te spaSTapaNe jaNAvela che, je kavinI namratA tathA ane vidvattApUrNa che. sva-pratyenuM nirAbhimAnapaNuM chatuM karavAmAM madadarUpa thAya che. je kavinI cokasAI pUrvakanI mAhitI samAvIne cheka sudhI zrotA koIpaNa vAcaka ke vivecakano kavi pratyenI bhaktimAM vadhAro ke gAyakanA rasane jALavavAnI kaLAmAM saphaLa A racanA A viSayanI karavAmAM nimitta rUpa bane che. Aja sudhInI racanAomAM avvala che ane mATe ja bhArata ane bIjI DhALamAM kavizrI prabhunA janma kalyANakanuM bakhUbI varNana vizvabharanA saMgho paryuSaNa jevA ati uttama divasomAM A racanA kare che. jemAM cauda svapno, prabhu vIranA jIvananI garbha sthaLAMtaranI mamaLAvavAnuM cUkatA nathI. AzcaryakAraka ghaTanA, trizalA mAtAnA garbha dhAraNa kALanI bhAvavAhI abhyAsI varga, paMDitoe, vIra sainikoe, nAnA sAdhu lAgaNIzIla paristhitio, janma kalyANaka prasaMge devo dvArA thayelI sAdhvIjIo tathA pAThazALAnA bALakoe A racanA acUka yAda prabhu bhakti vagerenuM suMdara varNana karela che. karI levI joIe je temane AsajJopakArI prabhuvIranA jIvananI prastuta stavanano mukhya hArda stavananI trIjI DhALamAM samAyelo ghaTamALAo yAda rAkhavA saraLa mAdhyamarUpa che. che. A DhALa sauthI lAMbI ane dareka kaDImAM vadhu ne vadhu ahobhAva kaLaza : jagAvanArA bhAvo sAthenA varNana ane mAhitIthI sabhara che. A Ima carama jinavara, sayala sukhakara, puNya ati ulaTa dharI, DhALamAM prabhunA bALapaNa, yauvana, dIkSA, sAdhanA kALa, kevaLajJAna, aSADha ujjavala paMcamIdina, saMvata sattaratrihotare, tIrthakara kALa, prabhunA parivAra tathA nirvANa sudhInI ghaTanAonuM bhAdaravA suda paDavA taNe dina, ravivAra ulaTa bharI, varNana karela che. sADA bAra varSanA sAdhanAkALamAM thayela ghora vimala vijaya uvajjAya padakaja, bhramara zubha ziSya e, upasargo sAthe karelA tapanuM varNana gUMthavAmAM kavi saMpUrNa saphaLa zrI rAma vijaya jinavara nAme, lahe adhika jagIzae. thayA che. A stavananI vizeSatA temAM ApavAmAM Avela AjathI barobara traNaso varSa pUrve racAyelI A racanA kavie AMkaDAkIya mAhitI sAthenI akhaMDa bhAvadhArA che. trIjI DhALanI aSADha suda pAMcame zarU karIne paMcAvana divasamAM eTale ke bhAdaravA dareka kaDInI aMte Avato "hamacaDI' zabda stavananI pragatinI sAthe suda ekame eTale ke mahAvIra svAmI janma vAMcananA divase saMvata sAthe bhAvikanA hRdayamAM bhAva taraMgo vadhu ne vadhu UMce laI javAnuM 1773 mAM suratamAM banAvI ApaNA para anaMta upakAra karyo che. uttama kAma kare che. bhAvavAhI rasALa padya racanAmAM ThAMsI ThAMsIne prabhunA anurAgI vargamAM samagra varSa daramiyAna A stavana ApavAmAM Avela AMkaDAkIya mAhitI eka tarapha kavinI vidvattA sAMbhaLavAno lhAvo levAnI eka jhaMkhanA ane AturatA hoya che, batAve che to bIjI tarapha A stavananI mukhya vizeSatAnuM pramANa je A stavananI loka cAhanA darzAve che. Aja dina sudhI hajAro Ape che. A DhALamAM prabhue karela mukhya tapanA upavAsonI saMkhyA, saMghonI mahAparva paryuSaNanI parSadAomAM lAkho vakhata gavAyela sADA bAra varSamAM karela pAraNAo eTale ke ThAma covihAranI A stavana prabhu zAsananA saikAo sudhInuM amaratva pAme ane saMkhyA, prabhunA Azrita sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikAonI prabhunA kalyANakonA saMbhAraNA sAthe ApaNo saMsAra TUMko karavAmAM saMkhyA, prabhunA parivAramAM rahelA 14 pUrvei jJAnIo, nimitta bane evI prabhu vIranA caraNomAM prArthanA. avadhijJAnIo, kevaLajJAnIo, labdhIvaMta mahApurUSo, vAdI prakAMDa madhyakAlIna kavioe rAsa, thoya, stuti, stavana, sajjAya, paMDito, tathA temAMthI mokSa pAmanAra mahAtmAonI saMkhyAo gIta, duhAo, phAguM, bAramAsI, vigere kAvyonI satata karelI jaNAvavAmAM Avela che. prabhunA samagra jIvananA varSo kavie eka hajAro racanAo dvArA gurjara bhASA ane jaina sAhityanI Ubhaya kaDImAM viziSTarUpe darzAvyA che. sevA karavAnuM bhagIratha kArya saikAo sudhI karyuM che. je Aje paNa trIza varSa gharavAse vasIyA, bAra varSa chaghasthare, satata cAlu ja che. trIza varSa kevaLa betAlIza varSa zramaNa madhya re. 46 - e, meru AziSa, vidyAnagara, je kavinI spaSTa jANakArInuM ane eka rIte prabhuvIranA bhAvanagara - 364002. mo.: 9904085859 navembara - 2017 prabuddha jIvana Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALA naTavarabhAI desAI anAdikALathI manuSya jIvanamAM dAnano mahimA svIkAravAmAM lAgI ane te pramANe temaNe temanA jIvanamAM AcaraNa karyuM. Avela che. levA karatAM ApavAmAM vizeSa AnaMda che te vAta uparokta kathAno sAra manuSya jIvanamAM dAnanuM mahatva anekavAra kahevAmAM Ave che. ApaNI pAse ApaNI jarUriyAta samajAve che ane te kAraNe anAdikALathI dAnano mahimA saue karatAM je kAMI vadhAre hoya te jarUriyAtavALAne ApIe tene dAna svIkArela che. karyuM kahevAya. dAnano bIjo artha koIne madadarUpa thaIe evo che. dAnanA aneka prakAra che : koI bIjAne mATe zarIrathI mahenata madada traNa rIte thaI zake. ApaNe tana,mana, dhanathI anyane upayogI karI yogadAna Ape. tyArabAda koI potAnA manathI sArA kAmamAM thaI zakIe. tanathI zramadAna thaI zake, manathI AvA kAryamAM sahakAra Ape ane A banne prakAre dAna ApI zakAya. trIjA prakAranuM protsAhana ApIe te manathI sevA karI kahevAya ane jene dhananI dAna potAnI lakSmInuM dAna che, je jarUriyAtavALA vargane sahAyarUpe jarUriyAta che tene dhanathI madada thaI zake. koInI pAse vizeSa potAnuM dhana satkAryamAM vAparI dAna kare. zArIrika zakti hoya te zramadAna karI zake. jenuM manobaLa vizeSa AjanA yugamAM loko pAse samayano abhAva hovAthI tanathI majabuta hoya te tenA manathI anyane preraNA ApI zake ane jenI yogadAna ApI zake nahIM ane mana caMcaLa hovAne kAraNe ekAgra pAse dhananI sagavaDa hoya te anya jarUriyAtavALAne dhanathI madada manathI sevA thaI zake nahIM eTale loko potAnI lakSmIno karI zake. saupayoga karI yogya jagyAe yogadAna Ape che ane tene kAraNe purANomAM eka kathA Ave che : jyAre deva, dAnava tathA mAnava temanA jIvanamAM sukha-zAMti Ave ane jIvana sArthaka thayuM tema khUba duHkhI thatAM hoya che ane sukha-zAMti mATe vyAkuLa hoya che lAge. tyAre teo badhAM sukha-zAMti kaI rIte meLavI zake te jANavA mATe AjanA yugamAM Arthika rIte be moTA varga che. eka zrImaMta tathA tenuM varadAna levA mATe brahmA pAse javAnuM nakkI kare che. te varga ane bIjo garIba varga. zrImaMto potAnA dhanano saddhapayoga pramANe teo badhAM brahmA pAse gayAM ane amArA jIvanamAM sukha- karI jarUriyAtavALA Arthika rIte nabaLA mANasone madada kare to zAMti Ave te mATe amAre zuM karavuM joIe te bAbatanI salAha temanI lakSmIno sadupayoga karyo kahevAya. mAMgI. brahmAjIe temane saune eka varSa mATe tapa karyA pachI uparokta bAbata huM varSothI mAnavasevAnuM bhagIratha kArya karatI AvavAnuM kahyuM ane tyAre huM javAba ApIza tema kahyuM. te pramANe vikalAMga bALakonI eka moTI saMsthAmAM sakriya rIte joDAyelo saue eka varSa tapa karyA bAda pharIthI brahmAjI pAse gayAM ane chuM ane A saMsthAmAM Arthika rIte nabaLA varganA aneka vikalAMga pUchyuM prabhujI amArA savAlano javAba zuM che? brahmAjIe kahyuM bALakone niHzulka sevA ApavAmAM Ave che ane te badhI ja Arthika tamo vArApharatI mArI pAse AvI ane teno javAba huM ApIza. bojo lokonA svecchAe maLela yogadAnathI thAya che. lakSmI zarUAtamAM deva gayA temane brahmAjIe javAbamAM eka ja zabda kahyo kamAvavA mATe je bhAgya joIe tenI karatAM teno sadupayoga "da" tyArabAda dAnava gayA temane paNa phakta "da" zabda ja kahyo thAya tevI rIte te lakSmI vaparAya tene mATe bahu moTuM bhAgya joIe ane chelle mAnava gayA ane temane paNa javAbamAM "da" zabda ja je amuka lokonA ja nasIbamAM lakhAyeluM hoya che. chatAM paise loko kahyo. Ano artha koI samajI zakyuM nahIM, eTale teoe pUchyuM, potAnI lakSmIno saddhapayoga karatAM nathI ane mojamajAmAM dhana prabhu A "da"no artha zuM che? brahmAe deva lokone kahyuM ke tame vApare che. tevA aneka lokonA paricayamAM AvavAnuM thayela che. khUba IndriyonAM mojazokha karo cho to tamAre tenuM damana karavuM evA paNa loko che ke jeonI pAse sAdhAraNa dhana saMpatti hovA joIe jethI karI tamo sukha-zAMti meLavI zako. dAnava lokone chatAM temane AvAM satkAryo karavAnuM sUjhe che ane svecchAe sArA kahyuM tamone "da" kahyuM teno artha tame loko je hiMsA karo cho kAmamAM yogadAna ApatAM hoya che. ane lokone trAsa Apo cho tene badale saunI upara dayA rAkhazo ghaNAM varSothI sAmAjika kAryomAM sakriya hovAne kAraNe meM to tamArA jIvanamAM sukha-zAMti Avaze. tyArabAda mAnava gayA jarUriyAtamaMdo mATe loko pAsethI dAna meLavavAnI javAbadArI ane brahmAjIe kahyuM tame je kAMI lakSmI bhegI karo cho temAMthI rAkhela che. chellAM 40 varSathI A kArya karI rahela chuM ane temAM dAna ApatAM zIkhazo to tamArA jIvanamAM sukha-zAMti Avaze. jAtajAtanA anubhavo thayela che. Ane lagatAM be kissA kadI bhUlAya A pramANe brahmAjIe javAba Apyo ane saune A vAta sAcI nahIM tevA che. (26 prabuddha jIvana navembara - 2017 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) eka atyaMta zrImaMta sagRhastha sAthe paricaya thayo ane temanI temane saMsthAmAM kAMI ApavAnI IcchA thaI ane mArI ophisanuM pAsethI sAruM evuM yogadAna maLaze tevI apekSAne kAraNe eDresa meLavI mane maLavA AvyAM. meM temanI Arthika paristhiti avAranavAra temanA saMparkamAM AvavAnuM thatuM. amArI saMsthAnI bAbata temanI sAthe vAta karI ane temanA jaNAvyA mujaba nAnI vikalAMga bALakonI bhagIratha sevAnA te bhAI haMmezA khUba vakhANa evI karIyANAnI dukAnamAM teo tathA temanI patnI ane temano karatAM ane A pravRttimAM kAMIka ApavuM che tevI vAto thatI. A putra dukAnanI pAchaLa ja eka oraDImAM rahe che ane khUba ja sAdhAraNa silasilo ochAmAM ochA 10 varSa cAlyo ane jyAre paNa kAMI Arthika sthiti che. potAnA sAdAIbharyA jIvanano nirvAha kare che Donezana ApavAnI vAta Ave tyAre eka yA bIjA kAraNe hamaNAM ane varSe dahADe thoDIghaNI je bacata thaI hoya temAMthI amuka hisso kAMI thaI zake tema nathI tevo javAba maLe, aDhaLaka saMpatti hovA dara varSe dAnamAM Apavo tevo saMkalpa temano hovAne kAraNe A chatAM te sajjana potAnI thoDI ghaNI saMpatti paNa dAnamAM ApI nAnI evI rakama ApavA mATe Avela che. te bhAI khUba nikhAlasa zakyA nahIM kAraNa temanI saMpattino saduupayoga karavAnuM temanA ane sAtvika bhAvanAvALA taddana sAdhAraNa mANasa hatA, chatAM nasIbamAM nahIM hoya. yogAnuyoga je kAMIpaNa dhana saMpatti bhegI ApaNe je kAMIpaNa kamAIe chIe temAMthI ApaNI karatAM paNa karela te choDIne acAnaka temanuM avasAna thayuM. temanA saMtAnoe vadhAre jarUriyAtavALAne kAMIka ApavuM tevI samaja ane siddhAMta bApAe bhegI karela saMpatti mojazokhamAM uDAvI dIdhI. A kissAno hovAne kAraNe chellA thoDA varSothI A pramANe karatA AvyA hatAM. huM sAkSI chuM ane vyaktinA nasIbamAM dAna karavAnuM sadbhAgya na Arthika rIte khUba ja sAdhAraNa nIcalA varganAM hovA chatAM temanI lakhyuM hoya to te vAto ghaNI kare paraMtu kAMI ApI zake nahIM evuM AvI udAta bhAvanA joIne mArI AMkhamAM AMsu AvI gayAM. te rakama laI ane konA nAmanI rasIda banAvavI tema pUchyuM, tyAre meM joyeluM che. upara jaNAvela je kisso che tenI taddana viruddhano temano javAba hato te abhuta hato. temaNe mane javAba ema eka banAva banela te kadI bhUlAze nahIM. Apyo ke temane mArAmAM saMpUrNa vizvAsa che ane A rakama yogya (2) eka divasa mArI ophisamAM koIno phona Avyo ane teo rIte vaparAze tenI khAtarI che eTale AvI nAnI rakamanI rasIdanI mane rUbarU maLavA mAMge che ane huM kyAre maLI zakuM te mane pUchyuM. bilakula jarUra nathI. muMbaI jevA zaheramAM AvA paNa loko che je meM tamane kahyuM ke teo mane zA mATe maLavA mAMge che. temaNe javAba anyane upayogI thavAnI uddAtta bhAvanA rAkhe che ane pote taddana Apyo ke mane kharAba na lAge to amuka vAta karavA mane maLavA sAdhAraNa hovA chatAM anyane upayogI thavA potAnAmAMthI kAMIka mAMge che. phonamAM temanI vAta uparathI mane lAgyuM ke teone kAMIka dAna ApavA mAMge che te kharekhara vaMdanane pAtra che. madadanI jarUra haze eTale rUbarU AvIne vAta karavA mAMgatA haze. meM A bIjo kisso pahelA kissAthI taddana judA prakArano che. temane anukULatA hoya tyAre mane maLavA AvavAnuM kahyuM. bIje pahelA kissAmAM puSkaLa zakti hovA chatAM anekavAra mAgaNI divase teo mArI ophisamAM AvyA ane temano kapaDAMno karI paraMtu tenAthI dAna thaI zakyuM nahIM ane bIjA kissAmAM atyaMta paheraveza tathA anya rIte teo kAMIka levA AvyA haze tevuM mane sAdhAraNa hovA chatAM svecchAe vagara mAMge potAnI zakti mujaba lAgyuM eTale meM temane pUchyuM tamAre zuM jarUriyAta che eTale kAMIka ApavuM che tevI bhAvanAvALA dAtA che. temanuM rUpiyA be javAbamAM temaNe kahyuM ke mArI koI jarUriyAta mATe huM Apane maLavA hajAranuM dAna mArI dRSTie rUpiyA be karoDanuM gaNIe to paNa Avela nathI paraMtu tamo mAnavasevAnuM bahu moTuM kAma karo cho te ochuM gaNAya. ApaNAM jagatamAM AvA banne jAtanA loko jovA jANuM chuM ane tamone kharAba na lAge to nAnI evI rakama huM maLe che. tamArI saMsthAne ApavA mAMgu chuM. tamAre tyAM lAkho rUpiyA dAnamAM vizvabharamAM aneka saMsthAo mAnavasevAnA bhagIratha kArya Ave che paraMtu sAdhAraNa mANasa chuM ane mArI zakti mujaba rUpiyA karI rahela che ane tene mATe puSkaLa lakSmInI jarUra paDe je udAra be hajAra tamArI saMsthAne ApavA Avela chuM tamo kharAba lagADatAM dAtAo taraphathI maLatI hoya che. je loko dAnano mahimA samaje nahIM temanA vize thoDuM jANavAnI IcchA thaI eTale meM pUchyuM ke che ane temanI upara prabhunI kRpA hoya to teo AvAM satkAryamAM tamone ahIMyA koNe mokalAvyA ane mane tamo kevI rIte oLakho potAnI lakSmIno saduupayoga karI zake. cho. A bhAInI khUba ja nAnI evI karIyANAnI dukAna premapurI ApaNe sau prabhune prArthanA karIe ke ApaNane paNa AvI AzramanI pAchaLanI galImAM hatI ane samaya maLe tyAre premapurImAM prabhu sadabuddhi Ape ane je kAMIpaNa ApaNI zakti hoya tevuM satsaMga mATe AvatAM ane te kAraNe temaNe mane joyelo. mAre yogadAna ApatA rahIe ane ApaNuM jIvana sArthaka karatA rahIe. ane temane rUbarU maLavAnuM thayela nahIM paraMtu premapurInA anya koI bhAie temane bhAvanagaranI saMsthAnI vAta karela ane te kAraNe mobAIla : 932 142 1192 navembara - 2017 prabuddha jIvana Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva utpatti - SaDadravya sevaMtilAla zAMtIlAla paTaNI A vartamAnanA avasarpiNI kALanA carama - aMtima tIrthakara astitva, tattva ke dravyanA aMtima svarUpane samajavAno ke grahaNa ke vaLI sarvajJa bhagavAna mahAvIrane sarvazabdasazipati karavAno prayAsa che. vAstavikatA e tattvajJAnano ke vijJAnano bIjabuddhidhAraka, prajJAsaMpanna - "tIa paDhamaM gara" thI dedipyamAna cAvIrUpa pratyaya che. ane tenA jIvana ane jagatanA khyAlano vizvamUrdhanya evA emanA pelA gaNadhara zrI IndrabhUti gautama samAveza thAya che. Ama pratyeka darzana vAstavikatA ane vizvanA potAnI UMDI adamya jIjJAsA bhaLyA pRcchA dvArA prazna pUche che - astitvano svIkAra kare che. bhagavaM vuiM tattamaiM? arthAt A jagatanuM tattva zuM che? A jagatanuM jaina darzanamAM vAstavikatA mATe padArtha, dravya, sat, tattva, rahasya zuM che? tattvArtha Adi paryAyavAcaka samAna arthI zabdono upayoga karavAmAM javAbamAM sarvajJa kevaLI bhagavaMtanI divya dhvani pragaTe che ane Avyo che. dasa pUrvadhara zrI umAsvAtie vAstavikatA mATe tattva svamukhe ratnorUpI traNa zabdo pradAna kare che. jene ApaNe triveNI zabdanA sthAne dravya zabdano upayoga karyo che. Ama vAstavikatA tripadI kahIe chIe. A cauda akSarovALI tripadI jemAM AkhA ane dravya samAna artha che. dravya, sat, vAstavikatA samAnaarthI jagatanI phIlosophI samAI jAya che. 3pannaDravA, vigaDuvA, ghuveDUvA che. jaina tattva mimAMsA (Antology) satnAM svarUpanI carcA kare che. - arthAt A jagatanA dareka padArtho - dravyo utpAda (utpanna thavuM - dasa pUrvadhara sUtrakAra, vyAkhyAkAra, vAcanAcArya zrI umAsvAtijI astitva dhAraNa karavuM) vyaya (astitvano tyAga karavo, naSTa thavuM) tripadInuM guDha rahasya kholatA satno svarUpa - lakSaNanI vyAkhyA dhrauvya (kAyama sthira rahevuM. ema traNe dharmothI yukta che, trayAtmaka karatA pharamAve che ke 3tpAdu vyaya dhrauvya yuvataM sata - pArthasya traya che. evo koI padArtha A pRthvI para nathI ke je A trayAtmaka dharmothI nakSai - arthAt utpatti, laya ane sthiti e prakriyA je padArthomAM para na hoya. jaina darzanamAM tripadInA nAmathI oLakhAtA A ghaTe che te sat padArtha kahevAya che. A sat padArtho triveNI trayAtmaka mudrAlekhanuM samagra brahmAMDamAM sAmrAjya pravarte che (sthapAya che). che. arthAt satnA A traNa lakSaNo che. AmAM prathama be lakSaNo gaNadhara bhagavaMtoe bhagavAna mahAvIranA mudrAlekha tripadInA (utpAda ane vyaya) e vAstavikatAnA gatizIla pAsA che. jyAre 14 akSarono biMdumAMthI siMdhurUpI vizAla zrutajJAnanI nirmitI trIjuM lakSaNa dhrauvya tenuM sthira - sthAyika pAsu che. A traNe triveNI kare che. jene ApaNe Agamo kahIe chIe. je A jaina jagata mATe paraspara avinAbhAva saMbaMdha dharAve che arthAt te ekabIjA vagara moTI dena che ke jenA dvArA zAsananI sthApanA thAya che. eka vAta rahI zakatA nathI. parasparopa jIvAnAma e nyAye parasparAvalaMbI samajavA jevI che ke prabhunA tIrthanI sthApanA zrutajJAnanI racanAthI che. kAraNa ke koIpaNa vastunI utpatti nAza vinA nA hoya ane thAya che ane prabhunuM zAsana zrutajJAna dvArA cAle che. eTale prabhunuM nAza utpatti vinA nA hoya ane utpatti ane nAza koI sthAyI zAsana 21000 varSa sudhI arthAtu pAMcamA ArAnA aMta sudhI AdhAra dravya vinA nA hoya. utpatti ane vyayane paryAyanA nAmathI cAlavAnuM che. ane dhrauvyane dravyanA nAmathI jaina darzanamAM saMbodhavAmAM AvyA che bhagavAna mahAvIre tattvanuM be bhAgamAM vargIkaraNa karyuM. (1) eTale vastu ke padArthane dravya - paryAyAtmaka kahevAmAM Ave che. vastu-padArtha mimAMsA (2) dravya mimAMsA. Ama banne rIte tattvanuM dravyanuM svarUpa sadA nitya ane paryAyanuM svarUpa sadA anitya che. vargIkaraNa karIne prarUpaNa karyuM. (navatattva ane SaDadravya) A jaNAvelA AkAra e paryAya hovAthI e anitya kahevAya che. AthI dravyarUpe tattva eTale zuM? te jANI laIe. jaina AgamomAM tattvajJAna vize padArthanI nityatA ane AkArUpe anityatA siddha thAya che. sAMgopAMga carcA karavAmAM AvI che. tattva zabda be zabdonA utpAda - jyAre dravya tenA nijI svarUpane (mULa svarUpane) samAsathI banelo che. tat + = tattva. "tat' eTale te te jagatanA choDyA vinA utpanna thAya che tene utpAda kahevAya che. udAharaNa padArtho (jene nAma ApI zakAya te sarve padArtho) ane 'va' eTale tarIke ghaDo mATImAMthI mATInuM svarUpa choDyA vinA utpanna thAya che tenA svarUpane jANavuM. arthAt A jagatamAM je padArtha kharekhara athavA sonAmAMthI AbhUSaNa banAvatA alaMkAranI utpatti thAya jevo che tevuM tenuM svarUpa che. te padArthanuM yathArtha jJAna tene tattva che. arthAt (mATI ke sonAnuM) mULa svarUpane choDyA vagara kahevAya che. ane te tattvanuM yathArtha jJAna tene tattvajJAna kahevAya parivartana, rUpAMtara ke navu svarUpa dhAraNa karavAnI vikAsa prakriyAno che. jagaprasiddha tattvaciMtaka zrI breDala jaNAve che ke mAtra AbhAsanI tabakko che. virUddha vAstavikatAne jANavAno prayAsa che. te vAstavikatA vyaya :- vyaya e pUrogAmI (svarUpa)nA tyAga (parivartana)nuM prabuddha jIvana (navembara - 2017) Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma che. udAharaNa tarIke mATI, emAMthI ghaDo banatA te potAnuM (6) vinazyatIti - e padathI aparabhAva - bhAvAMtara - rUpAMtaranI pUrogAmI svarUpa badale che. parivartana pAme che. arthAtu vyayano zarUAta darzAvAI che. A rIte saMpUrNa vinAza nathI paNa tenA pUrogAmI svarUpane sthAne (Ahata darzana dipIkAmAMthI uddharita) anugAmI svarUpa sthApita thAya che ane tethI ja A paNa vikAsa vedonA niryuktikALa maharSi yAskamuni ane AgamonA prakriyAno eka tabakko che. pUrvasattAno (avasthAno) viyoga e niryuktikAra, mahAprANAyoga saMpanna, zrutakevaLI, teramA paTTadhara vyayanuM lakSaNa che. maharSi bhadrabAhasvAmI banne samakAlIna hatA. ema vidvAnonI dhrauvya :- aparivartana sthiti - dhrauvya e zAzvatA, nityatA e mAnyatA che. dravyanuM Avazyaka lakSaNa kahevAya che. te utpAda ane vyaya e banne arvAcIna kALamAM thayela svAmI vivekAnaMdano abhiprAya sthitimAM aparivartana sthitimAM dravya kAyama rahe che. na to dravyanI jaNAvuM chuM. madhyapradezanA Indora zaheramAM prakAzita thatAM dainika utpatti thAya che, na to teno nAza thAya che. te sadeva nitya ane vartamAna patra (chApu) nAma "dainika bhAskara' e svAmI vivekAnaMdanA parivartanazIla rahe che. udAharaNa tarIke mATI ke sonAnuM mULa svarUpa sAhityamAMthI tAravIne tenA tArIkha 26 navembara 2014 nA tenA vibhinna rUpAMtaro vacce paNa e aparivartanazIla rahe che. e phranTa peja upara suvicAranA kolamamAM thoDAka moTA akSaromAM chApyuM banne avasthAmAM sthAyI dravya kAyama rahe che. udAharaNa tarIke alaMkAra che. brahAMDa sapanI sRSTi svayaM karatA hai, svayaM vighaTita hotA hai kaura ke ghaDAnA nAzathI sonuM ke mATI kAyama rahe che. svayaM macavatta hotA hai - svAmI vivekAnaMdrA eka vidvAna pharamAve utpAda, vyaya ane dhrauvya e vAstavikatAnA trighaTakayukta che. che ke gharmacatattva nihitaMguThAyAma mahAnanona gataHsapanyA' arthAt tenuM svarUpa trayAtmaka che. A jaina siddhAMta "tattva' sat (Being) dharmanuM rahasya ati gUDha che. bhalabhalA buddhizALIo mATe samajavuM anekAMtavAda tarIke saMbodhAya che. A sano siddhAMta eTale jaina ati durlabha che. tattvajJAnano sAtvika (sattva eTale sarve hakArAtmaka baLavattara guNo) paDadravya jANavA pahelA dravya eTale zuM te jANI laIe. dravya ane tAtvika (tattvane jANavAvALuM tattvasabhara tattvajJAna) adhiSThAna eTale guNa ane paryAyanuM Azraya sthAna. gukha paryAya vata dravyA kahevAya che. arthAtu guNa ane paryAyavALuM hoya tene dravya kahevAya che. arthAt vaijJAnika kevaLI savajJa bhagavAna mahAvIre pratipAdita karela dravyane potAno guNa ane svabhAva hoya che. svabhAva haMmezA tripadInA tattvajJAnathI bIjA dharmanA prajJAvAna vidvAno keTalA potAnI sAthe ja hoya che. avasthA - paryAya badalAtI rahe che. prabhAvita thayA hatA. enA noMdhavA jevA be dAkhalA je eka prAcIna Ama dravya guNa ane paryAyathI yukta hoya che. dravyasa nityatvAta kALamAM thaI gayela ane bIjo arvAcIna kALamAM thayela vidvAnono saMvanana vitthAta 3charupa - arthAt traNa kALamAM eka svarUpe abhiprAya TAMku chuM. prAcIna kALamAM arthAt bhagavAna mahAvIra varte che. mATe te ekarUpa che. dravya svayaM na to utpanna thAya che na to nirvANa pAmyA bAda bIjI sadInA uttarArdhamAM thayela vedonA svaye nAza pAme che. arthAt dravyamAM dhRvatva zAzvata nitya che. te niryuktikAra maharSi yAskamunie (saMskRta chAyA) 3te vA AstikAyanuM hArda che. ane zAzvata rahetuM tattva ane satva che. dravyamAM vigammate vA dhrauvyate vA vize prabhAvita thaI potAno hakArAtmaka be prakAranA guNo che. (1) nitya lakSaNa (svarUpa) (2) parivartanazIla pratibhAva ApatA AcArya vArSAyaNino eka zloka TAMkI pharamAve paryAya tarIke. nitya lakSaNo ke guNo vagara dravyanuM astitva hotuM che ke - SsmAvavibharAmavanvItI vALaH - (1) gAyate (2) sti nathI. dravyamAM rahelA nitya guNo e parivartanazIla che. arthAt (3) vipariNamate (4) vardhata (1) sapakSIyate (6) vinazyatItinAyata ekabIjA sAthe avinAbhAva saMbaMdha dharAve che. jyAre dravyanA bIjA rUti pUrvamAvasya 3dimAvache - arthAt vArSAyaNi AcArya tripadI prakAranA guNo Akasmika ke parivartanazIla paryAya tarIke oLakhAya dvArA padArthonA cha vikArono - pariNAmono nirdeSa kare che. che. paryati 3tpatti vipatti prApnoti sa paryAyaH | arthAtu je utpatti (1) gAyate - e pada pUrvabhAvano - utpanna thayelA padArthano prAraMbha ane nAza pAme che tene paryAya kahevAya che. AkRti ke AkArarUpa sUcave che. paryAya azAzvata kahevAya che. (2) zasti - e pada utpanna thayelAnI sthiti darzAve che. jene ApaNe vizva, jagata, brahmAMDa ke duniyA (yunivarsala) (3) viparimite - e padathI vastumAM anya vikAra utpanna thavA kahIe chIe tenA be vibhAga che. (1) loka ane (2) aloka. chatAM teno nAza thato nathI evuM sUcana karAyuM che. temAM loka e jIva ane ajIva (jaDa padArtho) thI vyApta che. jyAre (4) vate - e padathI aneka padArthonA saMyogathI utpanna vRddhi alokamAM AkAza sivAya kAMI nathI. arthAt sarvatra AkAza sacavAI che. phelAyeluM che. tenA eka anaMtamA bhAgamAM loka Avelo che ane (5) pakSIyate - e padathI viparita hakIkatanuM pratipAdana karAyuM che. temAM cetana ane jaDa padArtho (jIva ane ajIva) rahelA che. A be navembara - 2017 paddhajIvana (29)| Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattvo dvArA ja vizva vyApta che. samagra vizvanA samagra padArtho A adharmAstikAya (adharma) Medium of Rest (3) AkAzAstikAya be tattvamAM AvI jAya. jyAre lokanA bahArano badho vistAra te (AkAza) Space (4) pudagalAstikAya (pudgala) Matter (pa) aloka kahevAya che. tyAM gati ane sthiti mATe koI sahAyaka dravyo kALa Time. AmAM pudgala A eka ja rUpI vibhAga che. AmAM nathI. sarvatra vizALa AkAza phelAyeluM che. jIva padArtha meLavatA ekaMdara cha padArtha yAne SaDadravyo che. vastutaH A jagatamAM be ja padArtho - tattvo hovA chatAM AmAM kALa sivAyanA pAMca dravyone AstikAya kahevAya che. avasthA bhedane laIne athavA spaSTabodha thAya tema vastu sthitine ati eTale pradeza ane kAya eTale samuha arthAta pradezono samuha. sulabhatAthI samajavA mATe zAstrakAro racita jaina tattvavijJAnIe je padArtha (dravya) kevaLa eka pradezarUpa na hoI samuharUpa che tene enA peTAvibhAga pADI samagra astitvanA cha ghaTako gaNAvyA che. AstikAya kahevAya che. Ama AstikAya pAMca che jyAre kAlamAM A mULabhUta padArthone dravya saMjJAthI oLakhavAmAM ke saMbodhavAmAM pradezono samuha hoto nathI tethI te anAstikAya kahevAya che. AvyA che. A be tattvonuM vistRtIkaraNa ke vivaraNa SaDadravya rUpe dharma, adharma ane AkAza e pratyeka eka eka che. e traNe cauda nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. ane e paDadravyanA lakSaNa bheda tenA rAjalokamAM sarva vyApI che. jyAre kAla, pudagala ane jIva A svarUpa nirUpaNamAM jaina zAstrono sAro evo bhAga rokAyo che. traNe dravya anaMta che. kAla sivAyanA pAMce dravyo dhruva, nitya ane zAstrIya paribhASAmAM dravyonA A vivecanane dravyAnuyoga' nAmathI zAzvata che. arthAta te koInA utpanna karela nathI ane teno nAza saMbodhavAmAM AvyuM che. Agama zAstromAM cAra prakAranA anuyoganuM paNa thavAno nathI. alabata tenA paryAyomAM ke tenI avasthAmAM vivaraNa karavAmAM AvyuM che. (1) dravyAnuyoga (2) avazya parivartana thatuM rahe che. vizeSamAM A dravyo samAna ga (3) dharmakathAnuyoga (4) gaNitAnuyoga. A avagAhanamAM sAthe rahI zake che ane vyavasthita anAdi sidhdha cAra anuyogamAM dravyAnuyoganI mahattA hovAthI te zreSTha anuyoga hovAne kAraNe tenI saMkhyAmAM kadi vadhAro ke ghaTADo thato nathI. kahevAya che. kAraNa SaDadravya ane navatattvanuM yathArtha svarUpa samajyA paDadravyanuM tAtvika vargIkaraNa pelA jIvAstikAya pachI ajIvanA vinA AtmavAdathI mokSavAdamAM praveza thaI zakato nathI. pAMca bhedomAM prathama dharmAstikAya (mAMgalika hovAthI) dravyAnuyoganI vicAraNA vagara zukladhyAna nathI ane te vagara adharmAstikAya ane banne dravyo loka ane alokarUpa vyavasthAnA kevaLajJAna nathI. tenA mATe sAdhakane dravyAnuyoga jJAnanuM ja kAraNabhuta hovAthI temano prathama nirdeza karavAmAM Avyo che. pachI AlaMbana hoya che. loka ane alokane vyApIne rahelA AkAzAstikAyanuM ane zAstrakAro pharamAve che ke dravyAnuyoganI vicAraNAthI tyArabAda samaya kSetra ItyAdi vyavasthAnA hetu bhUtakALanuM vivaraNa samakitanI arthAt samyakdarzananI prApti thAya che je mokSanA dvAranuM karavAmAM AvyuM che. prathama pagathiyuM gaNAya che. je cauda guNasthAnakamAM cothuM guNasthAnaka (1) jIvaH jIvanuM lakSaNa jIva zabdano vyutpatijanya artha thAya che. kahevAya che. nIvatI prAniM gharati nIvaHT arthAtu jIve che, prANa dhAraNa kare che upara jaNAvyuM te mujaba zAstrakAro racita jaina tattvavijJAne te jIva. A samagra astitvanA cha ghaTako gaNAvyA che. A jagatanI ke vizvanI jIvananuM svarUpaH janma ane mRtyu vacceno je bhAga che te jIvana che. racanAmAM bhAga bhajavanAra cha dravyo che. je anAdikALathI samagra manuSyajIvana atyaMta durlabha che. e ekajAtanuM tIrthakSetra che ke jyAM vizvamAM vyApelA che. je svayaMsaMcAlita kriyAvALA che. A sRSTine badhA pApakarmono nAza thAya che. teno mukhya hetu mokSamArganI ke brahmAMDane koI banAvanAra nathI paNa te paDadravyanA guNadharmanA sAdhanA karavAno che. te mAnavajIvana vagara zakya nathI. kAryazIlatA vaDe A sRSTinuM svayaMsaMcAlana thayA kare che. parasparopa vAstavikatAmAM jIva ane jaDa padArthono saMyoga eja saMsAra che. graho nivAnAM e nyAye A SaDadravyo sAmuhikatAthI potapotAnA jIvananuM kalyANa sAdhavAnI sArthakatA mATe zAstrakAro dvArA nirmita guNadharmonA kAryo dvArA samagra sRSTinuM saMcAlana thayA kare che evI tatvajJAna dvArA digdarzanano yathArtha bhAga bhajavAya che. jaina tattvavijJAnanI mAnyatA che ane te yathArtha che. jIvanuM svarUpa : yaH vartA varma mekAnAM, movattA varmapracavA jIva ane ajIva A be tattvono vistAra te SaDadravya arthAt sasartA parinirvAtA sahayAtmA nAnya lkssnnH| tAttvika vargIkaraNa karIne vistRta vivaraNa SaDadravya rUpe karavAmAM arthAt je karmano bhedanAra che, karmanA phaLano bhoganAra che, eka AvyuM che. emAM jIvanI gaNanA eka dravyarUpe ane ajIvanI gaNanA gatimAMthI anya gatimAM paribhramaNa karanAra che temaja karmathI nivRta pAMca dravyonA rUpamAM arthAtu ajIvanA pAMca bhedone pAMca dravyo thanAra che te jIva che - AtmA che. kahevAmAM AvyA che. te A pramANe : vetanA nakSaNo nIvaH | arthAt cetanA e jIvanuM viziSTa lakSaNa gaNAya (1) dharmAstikAya (dharma) Medium of Motion (2) che. cetanA e jIva ke AtmAnuM hArda che, sAra tatva che. jIva tatvatA (30) paddhajIvana navembara - 2017 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cetanayukta che. eTale saMvedanAnA hisAbe te sukha ane duHkhanA emAnA jANavA jevA je nIce mujaba che. AdhIna che. pratyakSa rIte te svayaM kartA che ane bhoktA paNa che. 1) vetanA nakSaNonIvaH | jemake cetanAtmaka padArthonI apekSAe cetanA svayaM sakriya hovAthI jJAna ane darzana ghaTakonI banelI che. upayoga Azrite sarva jIvono ekaja vibhAgamAM samAveza thAya tethI jIvanA mukhya lakSaNo jJAna ane darzana hovAthI pAMca prakAranA che. udA. tarIke prabhuno AtmA ane ApaNo AtmA cetanalakSI jJAna dharAve che. svarUpa eTale zuM? svarUpa eTale svabhAva. je potAnI hovAthI samAna che. (ppA so paramappA) jAtathI kyAreya lupta thatuM nathI te svabhAva kahevAya che. je niraMtara 2) nIvA muvattA saMsArIyo - arthAt karmanA baMdhana-mokSanI prajvalita rahe che ane pragaTa rahe che. svarUpa eTale potAnI cetanAno apekSAe jIvonA be bhAga paDe che. mukta ane saMsArI evA be sAkSAtkAra. sva svarUpane prApta karavuM eja vAstavikatAnA bheda che. ATha prakAranA karmothI rahita thayA hoya arthAt karmathI astitvanI sauthI moTI upalabdhi che. sarvathA mukta hoya ane mokSamAM birAjamAna hoya te mukta jIva nIvo upayoga navaccaMo. arthAt jIva upayoga lakSaNavALo kahevAya che. (siddhatvanI prApti) jyAre ATha prakAranA karmasahita che. lakSaNa eTale zuM? eno vyutpatijanya artha nakSata neneti nakSanuM hoya te saMsArI jIva. saMsAra zabda sama + su parathI udbhavela che. - jenAthI vastu jaNAya te lakSaNa 3sAdhAraNa dharmo nakSaM - arthAt teno artha thAya che 84 lAkha jIvayonimAMthI paribhramaNa karavuM te je vastuno asAdhAraNa dharma hoya che te vastunuM lakSaNa kahevAya che. saMsAra. saMsaraLa saMsAra:1 jemAM eka gatimAMthI bIjI gatimAM bhramaNa cetanA eTale cetanAnuM skaraNa, bodha vyApAra ke jANavAnI pravRtti karavAnuM kAma niraMtara cAlu hoya che te saMsAra ane AvA saMsAramAM tene sAkAra upayoga kahevAya che. A prakAranA upayogane jJAna rahenAra jIva te saMsArI kahevAya che. ane darzana kahevAya che. enuM aMtarika svarUpa pUrNatvanuM che. muLabhUta mukta jIvone bAju para mukIe to saMsArI jIvonA avAMtara svabhAvathI pratyeka jIvAtmA zuddha, buddha ane vimukta che. paraMtu jIvonA bhedo jANavA jevA che. jIva karmapudgalathI lopAyelo (saMbaMdhita) hovAne kAraNe 3) trasa ane sthAvara e saMsArI jIvonA be bheda paDe che. samyakajJAna, samyakadarzanathI prachatra che ane tethI mukti prApta karavA emAM trasanA cAra bheda paDe che. 1) beIndriya, 2) treIndriya, 3) mATe karmayugalono kSaya karavo ane guNonI prApti karavI Avazyaka corendriya, 4)paMcendriya. bane che. eTalA mATe ja cauda guNasthAnakanI racanA karavAmAM AvI sthAvaranA pAMca bheda paDe che. 1)pRthvIkAya, 2)apakAya, che. je dharma purUSArtha dvArA prApta guNone jANavAnuM tharmomITara 3)vAyukAya, 4)te ukAya, 5)vanaspatikAya. A eka kahevAya che ane e dvArA guNagrAhI banI A karmamala sApha karI sparzendriyavAlA ane pAMca sthAvara ekendriya kahevAya che. AtmAne zuddha vizuddha banAvI siddhatvanI arthAt pUrNatvanI prApti A avasarpiNI kALamAM sauthI pahelA mokSe janAra thAya che. pro. AlbarTa AInsTiAIna kahe che "I Belive that intel- marUdevImAtAne atyaMta sthAvarA siddhA saMzAthI saMbodhAya che. ligence is manifested throughout all nature" arthAt huM 4) vyavahArI ane avyavahArI ema paNa jIvanA be bheda paDe che. mAnuM chuM ke A samasta prakRtimAM ajJAta zakti evI cetanA kAma nigodamAMthI bahAra nIkaLI jeo pRthvIkAyAdi vyavahAra pAmyA karI rahI che. kahevAnuM tAtparya e che ke have vijJAna paNa jIvanuM hoya te vyavahArI ane jeo nigodamAMthI bahAra nikaLyA ja na arthAt AtmAnuM svataMtra astitva mAnavA lAgyuM che. hoya te avyavahArI kahevAya che. A lokAkAzamAM arthAtu cauda rAjalokamAM jIvo anaMta che. 5) vedanI apekSAe jIvanA traNa bheda paDe che. (1) purUSaveda jaina darzana mujaba jIvamAM astitva, cetanA, upayoga, kartutva, (2) strIveda (3) napuMsaka veda. prabhutva, karma saMyukta, saM sAratva, bhoknatva, amUrta tva, 6) bhavya, abhavya ane jAtibhavya ema saMsArI jIvonA traNa bheda dehapariNAmatva, siddha ane svabhAve urdhvagatiyukta vagere asaMkhya paDe che. guNo che ane asaMkhya prakAranA jIvo che. jIva jyAre dehasAthe 7) IndriyanI apekSAe pAMca bheda paDe che. ekendriyathI laIne saMbaMdhita thAya che, tyAre te zarIranA pariNAma mujaba prasaraNa ke paMcendriya sudhInA. saMkocana pAme che. jIvanuM A eka mahatvanuM lakSaNa che. (udA. tarIke 8) vezyAnI apekSAe cha bheda paDe che. muMgI ane hartA) 9) cAra gati - jaina graMthomAM ane derAsaromAM jovA maLatA jIvonuM vibhinna daSTie vargIkaraNa ane tenA prakAro : svastika saMjJA za+astika = svastika. je kalyANanA arthanI saMjJA jIvo dravyathI anaMta che. kSetrathI samagra lokavartI che. kAlathI kahevAya che. emAM batAvela cAra dizA A jIvanI cAra gatinA trikAlIna arthAt traNe kALamAM rahenAra che. bhAvathI upayogAdi tabakkAo sUcave che. lakSaNavALA che. judI judI dRSTie jIvonA judAjudA prakAro paDe che (1) manuSyagati (2) devagati (3) nArakI (4) tiryaMcagati. je navembara - 2017) prabuddha jIvana Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanA mukti pAmavA pahelAnA cAra tabakkAo sUcave che. arthAt che. (jIvonI saMkhyAthI pudgalo aneka gaNA che). jIva mukti pAmavA pahelA cAra tabakkAomAMthI pasAra thAya che. manuSyanI gati : gurbhaja paryApta 15 karmabhUmimAM ja manuSyo, Ama jIvanA anubhAvika svarUpamAM aneka vargIkaraNa karavAmAM 563 bhedo paikI koIpaNa jAtanA jIva tarIke janme che. paryApta AvyuM che. 30 akarmabhUmija manuSya, 10 bhavanapati, 16 vyaMtara, 15 ApaNe madhyalokamAM vasIe chIe. jyAre devo udgalokamAM paramadhArmika, 10 jaMbaka, 10 jyotiSka, adha:kilbiSika, saudharma vase che. ane nArakI jIvo adholokamAM vase che. Ama vizva traNa ane aizAna ema 94 prakAre janme. paryApta 56 aMtaradvIpaja bhAgamAM vibhAjIta che. manuSya 51 jAtanA devo paikI janma. aparyApta garbhaja manuSya temaja udgalokamAM vasatA deva cAra prakAre che. (1) bhavanavAsI devo aparyApta manuSya - 101 kSetronA aparyApta manuSyo 48 tiryaMca, (2) vyaMtaradevo (3) jyotiSadevo (4) vaimAnika devo. mAnavanI 30 karmabhUmi manuSya ane 101 samUrchAima manuSyomAM upaje. tulanAmAM devonuM AyuSya dirdhAyu che. teo vividha avasthAnuM sukha Iti. bhogave che. temanI zArIrika, mAnasika zaktio pUrNataH vikasita ajIvanA pAMca bhedo che. enA be bhAga pADavAmAM AvyA che. che. teo traNa prakAranAM jJAna dharAve che. arthAt avadhijJAnanI (1) arUpI (2) rUpI. arUpInA cAra bhAga pADavAmAM AvyA paNa prApti che. paraMtu temane pUrNatvanI arthAt mokSanI prApti che. (1) dharmAstikAya (dharma) (2) adharmAstikAya (adharma) (3) karavI hoya to manuSyagatimAM AvavuM paDe che. AkAzAstikAya (AkAza) (4) kAla. ema cAra peTA vibhAga che. adholoka eTale narakagati kahevAya che. nArakI A pRthvI jyAre rUpIno pudgalAstikAya (pudgala) ema ekaja vibhAga che. heThaLanA eka nIce eka ema sAta pradezo vaselA che. A narkamAM A badhA maLIne pAMca ajIva padArtho che. emAM pahelA arUpI padArtho janmelA jIvanA astitvanI sthiti che. atyaMta tApa, ThaMDI, sudhA, para vicAraNA karIzuM. tRSNA, dardanA lIdhe saMtApa thAya che. dhRNA karavI karavI e emanuM (2) dharmAstikAya (dharma) dharmAstikAya zabda dharma + asti + svAbhAvika lakSaNa che. duSkami, ghaNA pApa karanAra, bIjAone kAya e traNa zabdonA samAsathI banelo che. je padArtha (dravya) duHkha denAra, hiMsA karanAra svabhAvavALA jIvo narakamAM utpanna kevaLa eka pradezarUpa na hoI samuharUpa che tene astikAya kahevAya thAya che. naraka eTale vedanAyukta pradeza kahevAya che. che. pradezonA samuhane astikAya kahevAya che. SaDadravyamAM pAMca vividha prakAranA jIvonA sthAno : (1) sukSma paryApta ane aparyApta dravyone AstikAya kahevAya che. dharma eka ajIva dravya prakAra che. te ekendriya jIvonuM sthAna samagra lokAkAza che. (2) bAdara paryApta nitya, sthira ane arUpI dravya che. te samagra loka vyApta che. te gati ane bAdara aparyApta ekendriyanuM sthAna lokano asaMkhyAtmo bhAga karavA mATe sahAyaka guNa dharAvatuM hovAthI tene dharma kahevAya che. che. (3) saMjJI ane asaMjJI paMcendriyanuM sthAna lokanA asaMkhyAtano (gati eTale eka sthAnathI bIjA sthAnamAM javAnI prakriyA) te bhAga che. (4) asaMjJI manuSya manuSyalokamAM jyAM manuSyanI vastI eka sthAnathI bIjA sthAnamAM javA svayaM zaktimAna nathI. paraMtu hoya tyAM che. (5) nArakonuM sthAna sAta prakAranA narko che. (6) gati karavA mATenuM mAdhyama che. gatisahAyaka ane nimittarUpa kAraNa tiryaMconuM sthAna atiryaMconI jema che. (7) manuSyanuM sthAna che. udA. tarIke mAchalAone gati karavA jema pANI madada kare che. manuSyaloka che. tema jIvo ane pudgalonI gamanAgamananI kriyAmAM gati sahAyaka pAMcagati anusAra jIvonI saMkhyA ane pramANa : (mokSagati e tarIke dharmanuM mAdhyama Avazyaka bane che. dharma padArthane gatizIla pAMcamI gati che). karatuM nathI. gati to temanAmAM ja che. paraMtu temanA gatinI kriyAmAM jIvonuM alpa bahu vividha dRSTie vicArI zakAya che. sahAyaka thAya che. padArtha mAtra avarodha vinA dharmanA sahAyathI pravacanasAroddhAra'nA 263nA dvAra mujaba jIvonI saMkhyAnI gati kare che. dharma arUpI hovAthI pudagalajanya guNo tenAmAM nathI. dRSTie - manuSyanI saMkhyA sauthI ochI che. arthAta bIjA jIvonA anumAna dRSTibiMduthI te asaMkhya pradezayukta che. kAraNa ke pramANamAM manuSyanI saMkhyA ochI che. tenA karatA nArakonuM pramANa lokAkAzamAM sarvatra che. lokAkAzanI bahAra tenuM astitva nathI aMsakhya guNa che. tenAthI devo asaMkhya gaNA che. kemake vyaMtaro tethI ja te svabhAvathI ja mukta jIvone gati sahAyatA kare che. ane jyotiSko e banne prakAranAM zreNigata AkAza pradezanI rAzI siddhatvanI prApti eTale zuM? (mokSa) siddhazIlA ke sidhdhisthAna jeTalA che. enAthI siddho anaMta gaNA che. kAraNa anAdi kALathI zuM che? mukta jIvo siddha sthAnamAM bhegA thatA AvyA che ane tyAM ja rahe jIva ane pugala mATe gati ane sthitinuM lokavyApI mAdhyama che. je muktajIvanuM punarAgamana nathI. enAthI tiryaMco aneka gaNA eTale dharmAstikAya ane adhamastikAyanuM kAraNa che. che. vaLI pratyeka nigodamAM siddhanA karatA aneka gaNA jIvanI rAzI vAstavikatAthI jIva (AtmA)nI svAbhAvika urdhvagatino svabhAva prabuddha jIvana navembara - 2017) Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. jIva (AtmA) jyAre sarva karmono (kSaya) nAza kare che. tyAre (4) AkAzAstikAya? avagAhananI apekSA rAkhanArA padArthone karmano bhAra utarI javAthI te ekadama haLavo, zuddha, vizuddha bane avakAza ApavAmAM kAraNabhUta dravya eTale AkAzAstikAya che. mukta thato jIva jaDa padArtha pArthiva deha tyajIne sukSma kArmaNika kahevAya che. AkAza eTale dika-avakAza. AkAza eka akhaMDa zarIra dvArA gati karI lokanA agrabhAga sudhI pahoMce che ane tyAM anAdi nitya, arUpI ane sarvavyApI dravya che. vizvanA sarva padArtho aTakI jAya che. (sthira thAya che, kAraNa AgaLa vadhavA mATe sahAyaka lokAkAzamAM astitvamAna che. (jIva, pudgala, dharma, adharma ane bananAra dharmAstikAya ane adharmAstikAyanuM astitva na hovAthI kALa). loka simita che. alokAkAzamAM kAMIpaNa astitvamAna lokanA agrabhAgamAM ja sthira thaI jAya che. Ane jaina pAribhASika nathI. te lokAkAzathI para che. AkAza e lokAkAza ane siddhatvanI prApti evI saMjJAthI (siddhazilA) saMbodhAya che. ene alokAkAza ema be bhAgamAM vibhAjIta che, je vibhAjana che te ja siddhisthAna ke sidhdhazilA kahevAya che. AkAzamAM svayaMmAM nathI paNa anya pAMca dravyonA saMbaMdhane lIdhe noMdha: dharmAstikAya, adharmAstikAya A be padArtho (dravyo) bIjA che. AkAza Atmanirbhara che. jyAre bAkI dravyo tevA nathI. vyavahAra dharmamAM jovA maLatA nathI. kevaLajJAna sivAya ene jANI zakAya dRSTie te AkAzAdhina che. tethI AkAza sarvavyApI che ane evA nathI. (chAsthAno e viSaya nathI) jainadharma e kevalI prarUpita svanirbhara che. dharma, adharma ane AkAza e traNe dravyo cauda rAjaloka dharma kahevAya che. bIjA dharmonA vijJAnanI kalpanAmAM Avato Izvara pramANakSetramAM sarvavyApI che. A traNe dravyo bhautika svarUpanA nathI e dharmAstikAya adharmAstikAya sAthe saMbaMdha dharAvato hovo joIe. paNa arUpI - amUrti che tethI teo ekIsAthe virodha vinA rahI kAraNa A carAcara samagra sRSTinuM saMcAlana koI evA padArthonA zake che. AdhAre che. e hakIkata dharmAstikAyanA gati sahAyaka tatvathI bhAse AkAzAstikAyanA paryAyavAcI zabdo - AkAza, gagana, che ane te yathArtha lAge che. mukta AtmAnuM siddhasthAna sudhI nabha, aMbara, aMtarikSa, avakAzAMtara Adi paryAyavAcI zabdo che. pahoMcavAnuM je prosIjara che te kevaLa jeno mATe nathI. balake samagra (5) pudgalAstikAya ? jaDa tatva mATe pudgala zabda vaparAya che. vizvanA sarve AtmA mATenuM prosIjara che. pudgala pAMca ajIva tatvomAMnuM eka che. pudgala anAdi avinAzI (3) adharmAstikAya : sthitirUpa pariNAmone prApta karela jIva ane ane vAstavika che. pudgalanI sthiratA vize je apekSIta kAraNarUpa che te adharmAstikAya kahevAya che. adharma paNa eka ajIva dravya prakAra che. adharmanuM mukhya pudgalano artha puraVI6 gacchanALuM zarIra vInAM punaH | arthAt lakSaNa sthiti sahAyatA che eTale ke svabhAvanusAra sthiti sthiratA zarIrAdinA puraNa ane galana thatA hovAthI jIva pudgala kahevAya karI rahelA cetana ane jaDa padArthone sthira karavAmAM te sahAya kare che. (TIkAkAra zrI abhayadevasUri) pudgala zabda "pu' + "gana' e che. te nitya, sthira ane arUpI che. te samagra lokavyApI che. te be zabdonA samAsathI banelo che. "puda' eTale puraNa, vRddhi, sthitinuM mAdhyama kahevAya che. te sakriyapaNe gatizIla padArthomAM sala - saMyojana ane "gala' eTale galana, hrAsa, viyojana. Ama pudgala aMtarAyarUpa thatuM nathI. adharmAstikAyanA svarUpa mATe garamInA alasayA gItA eTale saMyojana-viyojana (vRddhi ane hrAsa). A prakiyA pugalamAM divasomAM mArga para pravAsa karatA yAtrikanuM udAharaNa ApavAmAM ja tha rANa ApavA mAM ja thAya che, anya dravyomAM nahIM. A dvArA te eka svarUpamAMthI anya Ave che. pathika vRkSanI zitala chAyAthI AkarSAI teno Azraya le svarUpamAM parivartana pAme che. pudgalano paMcendriya dvArA anubhava che. adharma tene sthira thavAmAM sahAya kare che. A ja pramANe karI zakAya che. paramANuthI laIne skUla, atisthala-mahAzUla adharmAstikAya koIpaNa gati kriyA vinA gatizIla jIva ane tamAma rUpI padArthone pudgala saMjJA ApavAmAM AvI che. pudagalane sthira thavA AkarSe che. ane tyArabAda temane sthira thavAmAM pudgalonA guNo : pudgala rUpI dravya che.jaina darzana pramANe sahAya kare che. jevI rIte vRddhajana potAnI zaktithI ubho thavAmAM dareka pudgala pachI te aMdarUpe hoya, dezarUpa hoya, pradezarUpa ke lagADI tene sahAyabhUta thAya che tevI ja rIte adharmAstikAyanuM paramANurUpa hoya te cAra prakAranA guNa dharAve che. (1) sparza (2) mAdhyama svayaM sthira rahevAvALA padArthone sthitizIla rahevAmAM rasa (3) gaMdha (4) varNa (rUpa). pudgalano pratyeka paramANu AcAra sahAyabhUta thAya che. jIva ane pudagalamAM sthitizIla rahevAnuM guNa lakSaNayukta che. A jagatamAM ApaNI najare je padArtho paDe sAmarthya che; paraMtu vizvamAM adharmanuM mAdhyama na hoya to teo che, te A pudgalanI ja racanA che. bAkInA dravyo arUpI che. sthitizIla rahI zake nahIM. zabda(dhvani), aMdhakAra, udyota, prabhA, Atama e paNa pudgalanA jaina dharmanI dRSTie dharma ane adharma vizvanA vyavasthita svarUpa ja pariNAmo che. sparza, rasa, gaMdha ane varNa e cArethI yukta hovuM mATe javAbadAra che. temanA vinA vizvamAM aMdhAdhuMdhI pravartaze. e pudgalanuM svarUpa che ane eja enuM mUrtatva che. mUrtitva eTale A banne tattvo eTale A vizvanI saMvAditA ane vyavasthAnA uparanA cAreya guNonuM sAmudAyika pariNAma e mUrta ane mUrtine siddhAMto che. rUpI paNa kahevAya che. navembara - 2017 prabuddha jIvana E Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pugalanA prakAra : pugalanA be vibhAga che. 1) aNu-paramANu parivartanazIla padArthonA parivartanamAM sahAyabhUta thAya che. 2) saMghAtarUMdha. tenA paNa vibhAga vibhAgIe to (1) skaMdha kALa eka dravya nathI paNa asaMkhyAta dravya pradezo che. kALa sUkSma (2) deza (3) pradeza (4) paramANu. ema cAra vibhAga thAya che. pradezo (tatvo)no banelo che. koI dika pradeza tenAthI vaMcita nathI saMghAta skaMdha bethI adhika paramANuono paMja che. temAM maLavuM ane arthAt lokAkAzanA pratyeka pradeza para eka eka kALa sthita che. chUTA paDavuM vagere prakriyAo prati samaya thayA kare che. aNu paramANu kALanA pradezo avibhAjya, asaMkhya ane arUpI pradezo che. svayaM pratiSThita che. tenA anya bhAga thavAno saMbhava nathI. A jana draSTie kALa mAtra sata ja nathI paraMtu te vAstavika sRSTinA saMsAranI nAnI moTI sarva vastuo pudagalanI ja banelI che. vikAsa ane samajuti mATenuM sabaLa paribaLa che ane tethI ja kALano pudgala ane AtmA saMsArI jIva (AtmA) para pudgalono prabhAva dravya tarIke samAveza karavAmAM Avyo che. te sata che paraMtu tene hoya che. jyAM sudhI jIva A saMsAramAM paribhramaNa kare che. tyAM bhatika svarUpa nathI tethI te astikAya nathI. sudhI jIva ane pudagala banne avinAbhAva saMbaMdhathI joDAyelA che. kALanA prakAro :- jaina draSTi anusAra kALanA be bhedo paDe je dehamAM AtmA birAjamAna che. te zarIranuM nirmANa ja pudgala che. (1) nathayika kALa (2) vyavahArika kALa. dvArA thAya che. vANI, mana, zvAsozvAsa e paNa pudgalanuM ja kArya kALa parivartananuM sahAyaka kAraNa che tethI sAtatya (sthAyitva che. A rIte pudagala zarIra vANI mana zvAsozvAsanuM bhautika - sthitizIlatA) e parivartanano AdhAra che. dravyanA vartanAdi adhiSThAna kahevAya che. guNasthAnakanI dRSTithI 12mAM guNasthAnaka paryAyo tene naiRyika ke paramArthika kALa kahevAya che. te nitya arUpI sudhI AtmA para pudgalano prabhAva hoya che. che, anAdi che. neyika kALa loka ane alokathI ubhayatva zarIranA prakAro : pudgala dvArA zarIra nirmANanuM kArya hovAthI vyApta che. zarIranA pAMca prakAro che. (1) dArika zarIra (2) vaikriya zarIra jyAre vyavahArIka kALa jotiSa-cakranA pariNAmathI utpanna thato (3) tejasa zarIra (4) AhArika zarIra (5) kArmaNa zarIra. AmAMthI ane samaya AvalikA, muhUrta, divasa, pakhavADiyuM, mahino, varSa, mAtra pahelo prakAra IndriyagrAhya che. bAkInA prakAro sUkSma hovAthI Saa sAthI palyopamama, sAgaropama, utsarpiNI, avasarpiNI temaja kALacakra Indriyagocara nathI. e sarva dvArA nirdezAto kALa te vyavahArIka kALa kahevAya che. pudgala dvArA jJAna : pudgala paMcendriya dvArA anubhavI zakAya che. vyavahArIka kALa aDhIdvIpamAM ja hoya che. vartamAna samaya vidyamAna Indriya dvArA prApta jJAna bAhya sRSTi aMgenuM che. pratyeka Indriya che. jyAre bhUtakALa naSTa thaI gayela che ane bhaviSyakALa to hajI bAhya sRSTinuM eka prakAranuM jJAna daSTAne ApavA zaktimAna che. utpanna thayela nahIM hovAthI e bannenA samayo avidyamAna che. je udA. tarIke cakSu bAhya sRSTinA padArthonA raMga ane AkAra, banatI vidyamAna samaya che te vyavahArIka kALa che. cAlu samaya eTale vartamAna ghaTanAo ItyAdinI mAhitI Ape che. Ama Indriyo paNa sRSTinA kSaNa ane e ja sabhUta ane adabhUta kALa che arthAt vartamAna anya pAsAo aMge paricaya ApavAnuM kArya kare che. pAMca kALa che. jJAnendriyo sarva mAhitI ApavA mATe kAryazIla hoya che. navI vastu purANI thAya che, purANI vastu jIrNa thAya che, jIrNa vastu khatama thAya che. tevI ja rIte bALapaNathI tarUNa thAya paramANu yudgala, ddhipradezika, tripradezika yAvata asaMkhyAtapradezika, anaMtapradezika ItyAdi enA abhivacano che, che, tarUNa vRddha thAya che ane vRddha paMcatattvane prApta thAya che. A badhI kALanI gati che. navA navA rUpAMtara bhinna bhinna parivartana paryAyo che. (6) kALa (ahA, samaya) : kALa eka avibhAjya dravya che ane ane judAjudA pariNAma A badhu kALane AbhArI che. samApana :- bhagavAna mahAvIranA udayakALa pahelA cAvaka tethI te anAstikAya che. eka ane samAna samaya sarva jagatamAM darzanavALA kevaLa ajIvane pAMcabhUtarUpe bhautikatAne mAnavAvALA hoya che. anya astikAyanI jema kALa paNa dikamAM vistarela nathI. hatA. jyAre vaidika darzanavALA upaniSadanA RSio kevaLa jIvane te AkAza sAthe sahaastitvamAna che. kALa dravyanuM mukhya lakSaNa arthAt AtmA purUSa brahmane mAnanArA hatA. e banne matono vartanA che. arthAt tenA dvArA dareka dravyanI vartanA-vidyamAnatA samanvaya jIva ane ajIva (cetana ane jaDa tattvano) samanvaya jaina jANI zakAya che. kALa padArthonA parivartananuM mAdhyama ke sahAyaka darzanamAM thayo ane eno vistAra SaDadravyarUpe karavAmAM Avyo. kAraNa che. te potAnA svarUpa mujaba kAyama parivartana pAmato hoya che. jevI rIte dIpaka ke sUrya svayaM prakAzita thaIne anya padArthone 176 e parazurAmavADI (gAyavADInA bAjumAM) paNa prakAzita kare che tevI ja rIte kALa svayaM parivartana pAmatA gIragAva roDa, muMbaI - 4. phona : 23858688 pAmatA anya jIvonuM vagerenuM parivartana kare che. Ama juo to A vizAla viSaya hovAthI alpamatinA kAraNe kAMI lakhavAnuM rahI gayuM kALa aparivartanazIla jIvonuM parivartana karato nathI paNa svabhAvathI haze ane lakhavAmAM kAMI bhUla thaI hoya to micchAmi dukkaDam. prabuddha jIvana navembara - 2017 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMthe paLe pAtheya saMskRti ane saMskAra jIvAya che, gokhatA nathI. DaoN. sejala zAha ane manISa zAha 21mI sadImAM thayelAM kuTuMba vizenA sarveno abhyAsa karatAM dara varSe Arthika baLa pUruM pADavuM vagere jevI aneka sevA karI. samAja jaNAI Ave che ke Aje moTe bhAge kuTuMbo, ekalA rahevAnuM pasaMda pratye potAnuM traNa arpe che. vizALa kuTuMbe Aje pAMca peDhInA kare che. saMyukta kuTuMbanI vibhAvanA jANo ke samAjamAMthI vilAI sabhyonA vistArane lAgaNI ane bhAvanAthI joDI rAkhyA che. rahI che. bhautikatAnI samRddhi sAthe ApaNane ekalatA paNa bheTa pAlItANAnI jAtrAthI kuTuMbanA pravAsanI yAtrA zarU thaI tyAre rUpe maLI che. bALako potAnI ekalatAne toDavA mobAIla, TIvI mULa hetu eja hato ke dareka sabhya ekabIjA sAthenA A lohInA anya TeknolojInA sahAre gayA che. jenI sAthe te potAno samaya saMbaMdhane samaje ane ekabIjAne huMpha Ape. daravarSe divALInA pasAra karI zake. DIjITala bhArata sAthe saMbaMdhomAM uSmAnI oTa divasomAM pAMca divasa temanI yAtrAnuM Ayojana thAya che. AvI gaI che. AvA samaye moTA bhAganA loko phariyAda kare che. zarUAtamAM A kArya saheluM hatuM kAraNa dhArmika pravAse javAnuM paraMtu eka kaTuMba evuM che, jene 39 varSa pahelAM ja potAnA kuTuMbane vaLagaNa e samAjane ano vaLagaNa e samAjane hatuM paraMtu jema jema yuvAno moTA thavA mAMDayA bheguM rAkhavA mATenA prayatno AdarI dIdhAM hatA. tema tema temane svAbhAvika ja rasa ocho paDe eTale dara divALIe bahu ja sahajapaNe AraMbhAyelI e pravRtti Aje "saMyuktA' A kAryanI saphaLatA cAlu rahe e mATe vaDIloe khUbaja nakkara nAme kula phalIne vaTavRkSa thaI che. A pravAsano-pravRttino AraMbha Ayojana karyuM. potAnA dhArmika vicAro sAthe samajUtI sAdhI, Ama to 'meLAvaDA' jevI sahaja pravRttithI thayo hato paraMtu vaicArika yuvAnone game tevA paryaTaka sthaLonI pasaMdagI karavA mAMDI ane dIrghadRSTie, A pravRtti menejamenTa, Ayojana, sAmAjika AdhAra tyAM jaIne paryaTana mulAkAta na karatAM, kuTuMbanA badhA ja sabhyo saMskRtinI jALavaNI, dhaMdhAkIya mUlya, mAnavIya vyavahAra vagerenI sAthene sAthe rahe evI vyavasthA karavAmAM AvI. eka tarapha badalatAM dRSTie bahuja uttama rahyo ane jeno prasAra karI, anyane anusaravA samAja, vicAro sAthe AdhunikatA pratyeno khullo AvakAra to mATenI preraNA Ape evo che. bIjI tarapha, mUlyo, saMskAra, dhArmikatAno bhAra na lAge e rIte Aje jyAre ApaNo samAja mAnavIya saMvedanA, ekabIjA ene vaNI levAmAM AvyA ke e samagra Ayojanano bhAga banI mATenA bhAvanAtmaka abhigamathI vimukha thaI rahyo che. tyAre gayA. chellA 31 varSathI A kuTuMbanA 900 thI 100 sabhyo dara "saMyuktA" jevI pravRttino pracAra karI. ekanA manamAM kuTuMbanI dIvALImAM pAMca divasa sAthe rahe che, traNa varSathI 90 varSa sudhInA ekatA vizenA svapno vAvI zakAya che. darekamAM eka tAlamelanuM vAtAvaraNa UbhuM thayuM che ane kuTuMbanI A kAryakramanI vigate vAta karIe ane tenA keTalAMka mahatvanA dareke dareka vyakti ekabIjAne nAmathI oLakhe che. Aje to traNalakSaNo samajIe. cAra peDhI pachI nAmo bhUlatA gayA che ane AjanA aMgrejI bhArata dezane svataMtratA maLI e pahelAM aneka loko mAholamAM to bALakone e paNa nathI khabara hotI ke kAkA-mAmAgujarAtanA judAM judAM vistArathI svapnanI nagarI muMbaImAM vikAsa phaI kone kahevAyuM jyAre kuTuMba kabIlA sAthe rahelA A bALakonI mATe AvatAM hatA. e rIte pATaNathI popaTalAlabhAI ane spaSTatA gajabanI keLavAyelI jovA maLe che. sevaMtIbhAI muMbaI AvyA ane "esa. ke. bradhara' rUpe potAnA Aje dareka vyakti vyaktigata dhoraNe vadhune vadhu saMkula banI vepAranA zrIgaNeza karyA. svAbhAvika rIte aneka kuTuMbamAM thAya che. rahI che. vadhune vadhu saMkucita banI rahI che, tyAre temane dareka sAthe tema eka ke be bhAInI saphaLatA pachI kuTuMbanA badhAja sabhyone maLavAno. vaizvikatA vikasAvavAno dRSTikoNa ahIMthI maLe che. muMbaI bolAvIne Arthika rIte samRdhdha karavAnuM kArya ahIM paNa A pAMca divasanuM sAthe rahevuM zuM zIkhave che,thayuM. Aje vepAranI sAthe teo aneka kSetramAM vistAra pAmyA che. sAthe sAmAjika kSetre paNa mahatvanuM pradAna kare che; jemAM pATaNa : jIvananI nAga mATe menejamenTanI koleja, bAlamaMdira, zikSaNakSetre, muMbaImAM mahemAnone bolAvavAmAM Ave che tethI cross cultural meDikala sevAmAM jANItI hospiTalamAM phrI-beDanI sevA, blaDa beMkanI training zIkhe che ane "atithi devo bhavaH'nI bhAvanA paNa suvidhA, zrI jaina yuvaka saMgha dvArA cAlatI paryuSaNa vyAkhyAna mALAne zIkhe che. navembara - 2017 prabuddha jIvana 5 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTuMba "We Care We Share" nA sUtra para cAle che. bIjuM have tyAM karavAnuM zuM? to mAtra gema ramavAnI evuM jo kaTuMbanA koI yuvAna khoTe mArge caDe to anya yuvAno nahIM, paraMtu dareka gharanA Ayu pramANenA grupa banAvAya, jemAM temanI eTalA nikaTa AvI gayA che ke tene pAchA vALavAnuM badhA ja sabhyo, eka gharanA na ja hoya paraMtu bhAIo ane bhAbhIo zakya bane. ke baheno ane emanA yuvA saMtAno ane temanI patnIo, je kuTuMba eTale samagra kuTuMbIjanonI samaja keLavavAmAM AvI judA-judA kAkA-dAdAnA hoya. Ama dAsa parivAranA sabhyo eka che, jethI mAtA-pitA uparAMta sahu koIne potAnA gaNI, grupamAM hoya. eTale enI taiyArI mATe badhAe ekabIjAnA ghare 1 eka saMcalana nirmANa karAyuM che. javuM ja paDe. ophIsa pachInA samayamAM maLavAnuM, A taiyArI eka mahino cAle eTale ekabIjAno gADha paricaya paNa thAya ane najIka dareke dareka vyaktine badhI ja bAbatomAM sAmela karavAmAM Ave Ave, taiyArI pachI ekabIjAnA ghare khAI-pI levAnuM ane pachI tethI Ayojana, saMkalana ane saMcAlananI lAkSaNikatA bhAIo bhAbhI ke bahenane mUkI Ave. eTale javAbadArInI samaja keLavavAmAM Ave che. paNa keLavAya. Ama sAta peDhI jemAM traNa varSanA bALakane khabara phemIlI bIjhanesa menejamenTano jIvaMta pATha ahIM zIkhavADAya hoya ke dAdA koNa che ane kAkA-dAdA koNa che ane badhAnA nAmo che, ramatAM ramatAM. khabara hoya, kuTuMbanA nAnAmAM nAnA bALakane badhA 88 sabhyonA kuTuMbanA lalitabhAI zAhane pUchyuM ke ATalA varSo sudhI A nAma AvaDe ane saMbaMdha paNa khabara hoya, A 2017nA varSanuM kaI rIte jaLavAI rahyuM to temaNe kahyuM ke khubaja dIrghadraSTI sAthe A keTaluM moTuM Azcarya kahevAya? Aje to trIjI peDhIe nAma ane Ayojana thayuM che. ame sAta bhAIono parivAra chIe ane cothI peDhIe caherA paNa bhUlAvA mAMDyA che. Ane menejamenTanI spaSTatA kare che ke kAkA-dAdAnA. paraMtu rAmarAjyanI jema kuTuMbamAM sUjha na kahevAya to zuM? bhAtRprema jaLavAyo che, jene koI saMpatti toDI nathI zakI. temanA have tyAM mAtra gema nahi paraMtu janarala nolejanI kvIjha taiyAra anya bhAIo bIpInabhAI, jayaMtabhAI, ramaNabhAI, praphulabhAI, karavAmAM Ave che, je 15 varSathI nIcenA bALako mATe alaga mahezabhAI, bharatabhAI, ane sva. satISabhAI A sahunA mananI ane moTA mATe alaga hoya. jemAM dharma, pATaNanA emanA rivAjo, kalpanA ane saMkalpa, A kuTuMba vRkSane TakAvI rAkhavAno hato. nA hatA. zera mArkeTa, proparTI ke pachI komyuTara kSetranA koI paNa savAla teo jaNAve che ke "ame pAMca divasa sAthe jaIne rahIe eTaluM hoya che badhI ja taiyArI je te gAma nathI, paraMtu gharanA bALako ane strIo AmAM bhAga le ane karIne AvyuM hoya. darekedarekane koIne koI javAbadArI ApavAmAM potAnuM kauvata dekhADe ane e pravRtti mAtra AnaMda ane AvI hoya jene teo pUrI niSThAthI kare, sahuthI moTI vAta ke samayapasAranI vari nA banI jAya e mATe ame bahu vicArIne A dareka AyojanamAM prophezanala sparza anubhavAya eTalI hada sudhI badhuM Ayojita karatAM, pahelAM to atyaMta sAvadha rahIne badho ja vyavasthA jaLavAI hoya. jyAre harIphAI na hoya tyAre paNa A plAna karatAM, tyAre maryAdita sAdhanomAM karavAnuM hatuM. paraMtu have guNavattA jALavavI, e bahu ja adharI che. koI eka grupane bhojananI e amArA jIvanano eka hisso banI gayo che, eTale vAvelA teyArI ApI hoya to pAMca divasa e grUpa guNavattA jue. samayanuM choDanA vakSa nIce amArA ja phaLa rUpI bALakonA saMgItathI zAtA Ayojana evuM hoya ke badhA ja potAnI ekTIvITI ke taiyArImAM ane saMtoSa pAmIe chIe, saphaLa udyogapati thavuM saraLa che paNa vyasta hoya. jyAM koI phariyAda ke TIkAno samaya ja na apAya. saphaLa kuTuMbIjana banavuM adharuM che, je ame thayA chIe. koI pAse tene mAne che ke teo mAne che ke khAlI magaja khoTI bAbatone janma Ape che strI praja Avo plAna bhAgya ja hovAnI saMbhAvanA. eTale teo sabhAnatApUrvaka tamane vyasta rAkhe, paNa eno ahesAsa traNa mukhya kAraNo saphaLatA pAchaLanA jovA maLe che. pahelo, tamane na thAya. A kuzaLatA parivAranA aneka sabhyomAM jovA maLe je sahu yuvAnone bAMdhI rAkhe che te e che ke teo samaya sAthe che. A vakhate temano thIma eka aMgrejI TIvI zo Ave che, zArka parivartanane svIkAratA thayA. dhArmika dharmazALAthI Aje sArI TaeNka hato. jemAM potAnA vepAranA vistAra mATe anya pAse nANA sagavaDa ApatI hoTalo bhaNI vaLyA, AjanA hAyajenika jAgRta udharAvavA rajUAta karavAnI hoya che. have A jIvanapAThano uttama vargane koI phariyAda na rahe. dhArmika sthaLano Agraha choDyo paraMtu namUno juo, ahI paNa kuTuMbanA be yuvAna grupe taiyArI karI hatI, e te sthaLe dharmane Ameja karyo cIvaTAIthI ke yuvAne jarAye enuM jemAM pratyeka grupamAM bhAIo ane bahenoe bhAga lIdho hato, baMdhana na lAge, koI paNa jagyA jyAM sAthe rahevAnuM, e jagyA proDakTa banAvavo, enuM mArkeTiMga, enuM bajeTa vagere raju kare, paryaTana tarIke nahi, eka sAthe rahevAnA chata tarIke mAdhyama hoya. eka grupamAM 15 jeTalA sabhyo hatAM ane kuTuMbanA vaDIlo nANAM prabuddha jIvana navembara - 2017 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhIranAra tarIke beThAM hatAM, teo jANe koI bIjhanesa skula calAvatAM nAmo kaI rIte yAda rahI gayA? roja savAre cA thI lai rAtre jamavA hoya tema savAlo pUchatA ane eno javAba A yuvA peDhI Ape, sudhI koIne koI AvIne mahemAna sAthe joDAya ane vAto kare. udyoga ane menejamenTanA niyamo hasatAM-hasatAM zIkhavI dIdhA. dareka mahemAna sAthe alaga alaga kuTuMbIjano vArApharatI vArA jemAM strIo paNa bhAga le. strI-sanmAna ane yuvAnone avakAza AvIne, besIne vAto kare. A AkhI prakriyA bilakula nakkI karyA ane taka ApavAnI bAbatamAM A kuTuMba Adarza kahI zakAya. koNa vagara eTalI sAhajikatAthI thAya ke tamane navAI lAge, paNa konI sAsu ane koNa konI vahu, e tamAre pUchavuM paDe kAraNa kuTuMbanA dareka sabhyane "atithI devo bhavaH'no bhAva jANe lohI teo mAnava ane svataMtratAnuM mUlya jALavIne beThAM che. dareka sabhyane sAthe bhaLI gayo, evI anubhUti thAya ane je ApoApa pachInI eka ja bAbata khabara che ke ame esa.ke. nA brAMDa embeseDara chIe peDhImAM Ave ja. ane ame sahu eka ja chata heThaLa chIe. sAmAjika salAmatI ane sAmAjika salAmatI ane kuTuMbanI saMyuktatAno artha koI sAmAjika svataMtratA, bannene A parivAra sAkAra karI zakyuM che. bhASaNa vagara, mAtra keTalIka rIto dvArA A parivAre potAnA pratyeka temanA kuTuMbanuM sUtra che, "vI kera enDa zera'. Aje jyAre videzamAM sabhyamAM je rIte utAryo che, tenuM jIvatuM udAharaNa sthApita karyuM aneka korsa cAle che jemAM sAthe rahetA lokonI sAyakolojI ane che, tene dareka moDala tarIke cokkasa apanAvavuM joIe, koIe sAthe vepAra karatAM loko kaI rIte chUTA na paDe e mATenA sAcuM ja kahyuM che ke je menejamenTa skulamAM na zIkhavI zakAya te menejamenTanA korsa zIkhaDAvavAmAM Ave che, tyAre A kuTuMba enuM vaDIlonI draSTI ane jIvaMta anabhava dvArA zIkhavI zakAya aMbANI jIvatuM jAgatuM udAharaNa che. parivAra jevA keTalAya parivArane milakata mATe manabheda UbhA karatAM trIjI mahatvanI bAbata A kuTuMba dara vakhate potAnI sAthe joyAM che, paraMtu A parivAra saMpatine saMskRti, saMskAramAM ane je-te kSetranI vyaktione mahemAna tarIke bolAve che, ane e saMvAditAmAM palaTAvI zakyo che. saMyuktA, ApaNAmAM paNa mahemAnane jarA paNa ajANyuM na lAge evuM vAtAvaraNa ApavAmAM sahabhAva janmAve! Ave. tamane koI paNa eka sabhyo dvArA AmaMtraNa maLyuM hoya paraMtu bAkInA 78 lokone tame traNa divasanA aMte nAma sAthe oLakhatAM sejalshah702@gmail.com thai jAo ane tamane thAya ke koI aupacArikatA vagara ATalAM Mobile : +91 9821533702 DaoN. kumArapALa desAIne maLeluM patrakAratva kSetranuM rASTrIya sanmAna sAhitya ane patrakAranA kSetramAM mAnavamUlyonI garimA mAnavasamAjanA nirmANa mATe kArya karanAra patrakArane A evorDa karavAnI sAthosAtha sakArAtmaka lekhana karIne samAjane sArthaka Ape che. "gujarAta samAcAra'mAM chellAM 64 varSathI vividha dizA ApavA mATe sarjaka-patrakArane prativarSa pratiSThita AcArya kaoNlamo dvArA lakhIne saMkaLAyelA zrI kumArapALa desAI Aje talasI sanmAna ApavAmAM Ave che. sAMpradAyikatA ane saMkucita "iMTa ane imArata', "jAyuM chatAM ajANya', "AkAzanI jAtibhedathI dUra rahIne mAnavIya mUlyonI pratiSThA mATe sarjana oLakha', 'jhAkaLa banyuM motI' ane 'pArijAtano parisaMvAda' karanAra bhAratIya lekhaka-patrakArane A sanmAna maLe che. -jevI kaoNlama lakhe che. emAM paNa emanA pitAzrI jayabhikhue gajarAtanA prasiddha lekhaka mUlyaniSTha patrakAra ane zarU karelI ane emanA avasAna pachI kumArapALa desAIe cAlu jainadarzananA ciMtaka padmazrI DaoN. kumArapALa desAIne A varSe rAkhelI 'iTa ane imArata' kaoNlama chellI 63 varSathI gujarAta AcArya tulasI sanmAna enAyata karavAmAM AvyuM che. jemAM eka samAcAra'mAM pragaTa thAya che. teo patrakAratvanA zikSaNa ane lAkha rUpiyAno puraskAra, zAla ane mAnapatra arpaNa karavAmAM pustaka-lekhana sAthe paNa saMkaLAyela che. Avaze. - AcArya tulasI - mahAprajJa vicAra-maMcanA adhyakSa zrI che A pUrve rAmamanohara tripAThI, bAlakavi vairAgI, DaoN. A rAjakumAra pogaliyAe jaNAvyuM ke aNuvratanA mAnavIya mUlyo e kaneyAlAla naMdana jevA rASTranA mahatvanA akhabAro ane ane siddhAMtonA pracAra, prasAra mATe dezanI pramukha saMsthA AcArya sAmAla. tha i sAmayiko sAthe saMkaLAyelI vyaktione A evorDa prApta tulasI - mahApraza maMca naitika mUlyo para AdhArIta thayo che. navembara - 2017 prabuddha jIvana Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka zrImata ane Urjita kArya DaoN. nareza veda | (ahIM "jaina darzana paribhASA koza' vizenI mAhitI A lekhamAM ApavAmAM AvI che.) bhASA zabdothI racAya che ane bhASAno vikAsa thatAM tenA ItihAsavidyA, bhUgoLavidyA jevAM sAmAjika vijJAno, sthApatya, zabdabhaMDoLamAM paNa vadhAro thato jAya che. koIpaNa bhASA keTalI zilpa, citra, nRtya, saMgIta, sAhitya jevI kalAo ane samRddha che e vAtanI jANa enA zabdabhaMDoLathI thAya che. zabdanuM sauMdaryazAstra jevI mAnavavidyAo - ema jJAnanAM tamAma kSetranA nirmANa saMjJArUpe thAya che. vyakti, vicAra, vastu, bAbata, ghaTanA, judA judA viSayone potapotAnI pAribhASika saMjJAo hoya che. kriyA vagerene oLakhavA mATe, ene enA jevI ja, ene maLatI ke e ja rIte ApaNA dezamAM janmelA hiMdudharma, jainadharma, bhaLatI bAbatothI alaga pADavA mATe khAsa saMjJA yojAya che. A bauddhadharma ane zIkhadharmane saguNa ke nirguNa upAsanA karatA vaiSNava, saMjJAo zabdarUpe ghaDAya che, enA vaDe cokkasa arthanuM dhvanana thAya zAkta, zaiva, gANapatya jevA saMpradAyone ane sAMkhya, yoga, nyAya, che ane kALakrame e saMjJAono vikAsa saMpratyaya (concept) rUpe vaizeSika, mImAMsA ane vaidika darzanane potapotAnI AgavI thAya che. ekasarakho artha pragaTa karatA jaNAtA zabdo ke ekamekanI paribhASA che. jJAnapipAsu ane jijJAsue AvI pAribhASika najIkano artha dharAvatA zabdonI arthachAyAo (Shade of mean- saMjJAo ane padAvaliothI mAhitagAra banavuM paDe che. jo teo ings) judI judI hoya che. jema ke Izvara vize, strI vize, sUrya ke enAthI vAkepha hoya to ja AvA gUDha ane gahana viSayonI vicAraNA caMdra vize ApaNI bhASAomAM aneka zabdo che. paraMtu e badhI samajAya che. zabda saMjJAo ekasamAna arthanI vAhaka nathI hotI, e judI judI ApaNA moTAbhAganA dharma saMpradAyo pAse potAnA arthachAyAo dharAvatI hoya che. mATe ja alaga zabdasaMjJA nirmita AcAravicAranA matane pratipAdita karavA ekAda pratinidhi dharmagraMtha thayelI hoya che. che paraMtu jeno pAse potAnA matavicAra pratipAdita karato koI AthI, pratyeka bhASA pAse potAnA zabda rAzinI vyAkaraNagata eka pratinidhi graMtha nathI. anya bhAratIya darzanonI jema jaina ane arthagata vizeSatA pragaTa karI ApatA zabdakozo hoya che. tattvadarzana paNa aneka ahaMto, siddho, AcAryo, upAdhyAyo ane vaLI, zabdonA samAnArthI ke viruddhArthI zabdo dharAvatA koza paNa sAdhumunio dvArA kheDANa pAmatuM rahyuM che. tethI emAM manuSyanAM racAtA hoya che. tema, bhASAmAM yojAtAM rUDhiprayoga ane karma ane dharma aMge, jIvananA uddeza ane e pAra pADavAnA kahevatonA kozo paNa taiyAra thatA hoya che. e ja rIte, jJAnanA sAdhanAmArganI gaMbhIra vicAraNA thayelI che. e vicAraNAne judA judA viSayone potapotAnI khAsa zabdasaMjJAo hoya che. je tarkabaddha rIte ane vyavasthita rIte rajU karavA mATe temAM khAsa te viSayanI zAstrIya ane tArkika vicAraNAmAM ane e jAtanAM pAribhASika saMjJAo ane padAvalio yojAtI rahI che. jema ke, lakhANomAM AvI zabdasaMjJAono khAsa upayoga thato hoya che. arhata, aNuvrata, anekAMta draSTi, aticAra, AyaMbila, AvI zabdasaMjJAone pAribhASika saMjJAo (terminology) kahe AlocanA, kaSAya, kevaLI, Azrava, baMdha, karmavargaNA, gupti, che. AvI saMjJAo je te viSayanA mULabhUta khyAlo ke saMpratyayone samiti, naya, saMvara, nirjarA, pratikramaNa, prabhAvanA, vezyA, surekhatAthI spaSTa karI ApatI hoya che. vaktavyamAM ke lakhANamAM saMlekhanA, zalya, samuddhAta vagere. vaLI, jena dharmanA AvI saMjJAo yojavAthI e khAsa arthavicAra abhivyakta thaI tIrthakaromAMthI covIsamA tIrthaMkara zrI mahAvIra svAmIe potAno jAya che, enI jhAjhA zabdo ane vAkyo yojIne laMbANathI samajUtI upadeza e vakhatanI lokabhASA prAkRtamAM karyo hovAthI, emAM ApavI paDatI nathI. prAkRta bhASAmAM paNa AvI saMjJAo yojAI che. jema ke AloyaNa, gaNitazAstra, AMkaDAzAstra, tarkazAstra ane darzanazAstra uNodarI, kAusagga, gocarI, uvasagga, niyANa, saMghayaNa, je vAM mULabhUta vijJAna, rasAyaNazAstra, bhautikazAstra, samosaraNa, paryuSaNa, lAMchana, vaiyAvacca, paccakkhANa, cothuM vrata vanaspatizAstra, kITANuzAstra, zarIrazAstra vagere jevAM prAkRtika vagere. vijJAno, tabIbIzAstra, IjanerIzAstra, kRSizAstra, sAMprata samayamAM saMskRta, prAkRta ane apabhraMza vahIvaTIzAstra, prabaMdhanazAstra, gRhavijJAna, IlekaTrIka, bhASAomAMthI vikaselI arvAcIna bhAratIya bhASAo paikInI IlekTronika, kamyuTara jevAM prayojya vijJAna, samAjazAstra, eka bhASA gujarAtI che. gujarAtI bhASAmAM keTalIka saMjJAo mULa arthazAstra, mAnasazAstra, rAjanItizAstra, nAgarikazAstra, saMskRta ke prAkRta bhASAmAM hatI tevIne tevI ja rahI che, jyAre prabuddha jIvana navembara - 2017) Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalIka saMjJAonuM rUpAMtara thayuM che. saMskRta ane prAkRta bhASAo hoya temanA mAtra artho ApavAmAM AvyA che, paraMtu je hAla calaNamAM rahI nathI. tethI AjakAlanI peDhInA lokone e zabdasaMjJAo koI vicAra, khyAla ke siddhAMtane pragaTa karanArI hoya bhASAonI purANI saMjJAo ane purANA saMpratyayo samajavA temanA kevaLa artho ApI chUTI javAne badale, temanI vistArathI kaThIna bane che. A saMjogomAM AvI saMjJAonA artho ane khyAlo samajUtI ApavAmAM AvI che. jaina dharma ane tattvadarzana koIpaNa samajAvatA kozanI jarUriyAta UbhI thAya che. A jAtanA koza khyAla ke siddhAMtamAM UMDANamAM javA mATe vargIkaraNa ane taiyAra karI pragaTa karavA e ghaNuM muzkela ane agharuM kAma che. jo vizleSaNamAM rAcatuM darzana che. eTale jIva to keTalA prakAranA, Avo koza racavo hoya to e viSayanI saghaLI saMjJAo ane karma to keTalA prakAranA, moha to keTalA prakAranA, tattvo to keTalA saghaLA saMpratyayonA artho ane khyAlonI pUrepUrI samaja ane ene prakAranA - ema sUkSmAtisUkSma vicAravALuM darzana che. A jAtanA zAstrIya Dhabe pragaTa karavA mATenuM bhASAzailInuM sAmarthya joIe. kezIkI pRththakaraNane kAraNe aneka avanavI saMjJAo emAM uparAMta saMyama ane zista joIe. tethI AvA zramasAdhya ane prayojAyelI che. A kozamAM evI badhI saMjJAonI vigata sameta kaThIna kAmo ochAM thatAM hoya che. gujarAtI bhASAmAM jJAnanA vistArathI samajUtI ApavAmAM AvI che. vaLI, A samajUtI judA judA viSayonA AvA kozonI tIvra achata che. Ajano zikSita manuSya sahelAIthI samajI zake tevI saraLa, sugama gujarAtI prajA vepArI mAnasavALI ALasu prajA che evuM ane subodha bhASAmAM rajU karavAmAM AvI che. A pustakalekhana maheNuM bhAMge evo jaina darzana paribhASA koza ApaNane zrI nathI, paNa koza che eTale emAM zabdalAghavathI lekhana thavuM joIe, tArAcaMdabhAI ravANI dvArA maLe che e ghaTanA prasannatA ane paritoSa e vAtanI jANakArIne laIne ahIM je lakhANa thayuM che te lAghava ApanArI che. zrI tArAcaMdabhAI vyavasAye adhyApaka ke lekhaka na ane custatAthI thayuM che. jaina dharma ane tattvadarzananuM hArda pAmavA hatA paraMtu pustaka prakAzaka ane vitaraka hatA. kozanA IcchatA jijJAsu ane pipAsune, varSonI avikalAtta sAdhanA ane racanAnirmANanI koI tAlIma emaNe lIdhI na hatI ke na hato A bhagIratha puruSArtha vaDe taiyAra thayelo A koza khUba upayogI puravAra jAtanA lakhANano emane mahAvaro. chatAM A viSayamAM rasapUrvaka thaze. zrI tArAcaMdabhAInA sata vrata ane tapanA paripAkarUpa A kevaLa nijAnaMda khAtara lAMbA samaya sudhI A koza nirmANanuM kArya graMtha A viSayanA, A jAtanA graMthanI UNapa pUrI karaze. karatA rahyA. aneka vidvAnonAM hAtha, haiyAM ane mastakanA sAtha- zrI tArAcaMdabhAI ravANIe to A kArya potAnA saMgAtha vaDe koI moTI saMsthA ja karI zake evuM kAma teoe ekalapaMDe vyavasAyadharma ane samAjadharma bajAvatA samayAntare TUkaDe TUkaDe karyuM karyuM che. e vAta ochI mahattvanI nathI. haze ane varSothI e astavyasta svarUpamAM paDI rahyuM haze. paraMtu bhale emanI pAse kozavidyAnI jANakArI nahIM hatI, bhale emanA putra zrI ajitabhAI ane bhatrIjA zrI anaMtabhAIe emanI emanI pAse koI kozakAra jevI tAlIma, zista ane paddhati nahIM jIvanabharanI sAdhanAnA A phaLane prinTamIDIyA ane IlekTronIka hoya. paraMtu emanI pAse niSThA, nisabata ane laganInI moTI mIDIyA dvArA prakAzita karI, sarvajana sulabha banAvavAno manasUbo mUDI hatI. tethI thAkyA, hAryA ane DaryA vinA varSo sudhI teo karyo emAM IzvarakRpA thayelI dekhAya che. AjakAla potAnA pitA potAnI sUjhabUjha mujaba A kAmamAM khUMpI rahyA haze. jene pariNAme ane kAkAne koNa yAda kare che ke emaNe racelA graMthane pragaTa karavAno sahastra zabdasaMjJAono A koza taiyAra thaI zakyo che. koI vyakti udyama ane sAhasa koNa kare? vaLI, e banne vase dUra dezAvaramAM. saMkalpabaddha thaI, eka lakSya rAkhI, joma-jussA ane mIzanarI lakhANanI sAmagrI bhAratamAM ane teo banne vasI rahyA che spIrITa sAthe dattacitta thaIne kArya kare to kevuM pariNAma Ave tenuM amerikAmAM. e saMjogomAM A kozanA saMzodhana - saMpAdananuM suMdara udAharaNa A koza che. kArya kevI rIte pAra pADavuM e samasyA e bannene satAvatI haze. e A kozamAM emaNe jaina dharma ane tattvadarzanamAM yojAyelI samasyAno ukela karavA bhAIzrI anaMtabhAI ravANIe potAnA ane yojAtI rahetI khAsa anvarthaka saMjJAonA artho ane khyAlone vidyAnagara nivAsa daramyAnanA mitromAMthI zista, saMyama, cIvaTa spaSTa karIne samajAvavAno prayAsa karyo che. alabatta, emAM keTalIka ane cokkasAInA AgrahI tathA sAcA vidyAvyAsaMgI ane ArUDha evI zabdasaMjJAo paNa che jene custa arthamAM pAribhASika vidvAna DaoN. je. ema. upAdhyAyajIno saMparka karI A kozanA saMzodhana gaNavAnuM mana na thAya. paraMtu moTA bhAganI zabdasaMjJAo to - saMpAdananI kaThIna kAmagIrI emane soMpI. e DaoN. upAdhyAyajIe pAribhASika che. kozanI keTalIka dhyAnAkarSaka vizeSatAo paikI pUrI niSThA ane kALajIpUrvaka saMbhALI ane pAra pADI. emAM emane pahelI vizeSatA e che ke emAM jaina dharma ane tattvadarzanamAM saradAra paTela yunivarsiTInA saMskRta vibhAganA prophesara ane vaparAtI nAnI-moTI aneka zabdasaMjJAo samajAvavAmAM AvI adhyakSa DaoN. niraMjanabhAI paTelano sahayoga prApta thayo. pariNAme che. je zabdasaMjJA lokapracalita hoya ane lokavyavahAramAM rUDha thayelI A graMtha enuM zAstrIya svarUpa jALavIne taiyAra thaI zakyo che. navembara - 2017 prabuddha jIvana Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAM dAnata che tyAM devata che, jyAM devata che tyAM dAvata che. dAnata, karyo e mATe huM emano traDhaNI chuM. A kAryamAM mArI pAtratA karatAM daivata ane dAvatano yoga racAtA, A khAzuMlabhya phaLa prApta thayuM emanuM saujanya vizeSa che. huM vinItabhAve A graMthanA praNayanamAM che. zrI tArAcaMdabhAInAM yajJakArya ane tapazcaryAnuM emanA pharajaMdo nimittarUpa banelA sau koIne vaMdana karuM chuM. A upodaghAta lakhavA dvArA thatuM A yathAyogya tarpaNa che. A zrImat ane UrjitakAryamAM mATe, A graMthamAMthI pasAra thatAM, huM je kAMI pAmyo chuM tene joDAnAra saune sAdhuvAda ghaTe che. sadbhAgI labdhi samajuM chuM. huM janma, karma ane mAnyatAe jaina nathI. chatAM jaina dharmatattva vallabhavidyAnagara, mahAzivarAtrI, mahAvada 13, saM. 2071. darzananA A kozano upadyAta lakhavAnuM mane nimaMtra ApavA 17 phebruArI, 2015. mATe huM zrI ajitabhAI ane zrI anaMtabhAI ravANIno pUrvakulapati, gujarAta yunivarsiTI ane aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. mArA taraphanA snehAdarane vaza bhAvanagara yunivarsiTI, kadaMba baMgalo, thaI A kAma mATe mArI apAtratAnI vinaMtIono temaNe asvIkAra 35, prophesara sosAyaTI, moTA bajAra, vallabhavidyAnagara, 70 12 pustaka manuSyano zreSTha mitra che. kharIdo, Apo ane sahumAM vaheMco ( 3. eka hajAranA pustako kharIdanArane rU. 500nuM DiskAunTa, eTale rU. pa00mAM rUA. 1000nA pustako zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano (krama pustakanA nAma kiMmata rU.) (krama pustakanA nAma kiMmata rU) (krama pustakanA nAma kiMmata rU.) DaoN. ramaNalAla cI. zAha likhita DaoN. razmi bhedA likhita AcAryazrI vAtsalyadIpa sUrikata ane saMpAdita graMtho 17. amRta yoganuM, prApti mokSanI 250 29. jaina dharma 1. jaina dharma darzana 18. Ugyo muktino aruNodaya saggadarzana 200 30. bhagavAna mahAvIranI AgamavANI 20 2. jena AcAra darzana 240 | DaoN. phAlganI jhaverI likhita 31. jaina sajhAya ane marma 19. jaina pUjA sAhitya 3. caritra darzana 220 32. prabhAvanA DaoN. rekhA vorA likhita 4. sAhitya darzana 320 33. sukha tamArI pratikSA kare che. 20. Adi tIrthaMkara zrI RSabhadeva 5. pravAsa darzana DaoN. ramezabhAI lAlana likhita ja 34. meruthI ye moTA 100 6. zrata upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 21. jaina daMDa nIti 280 35. JAIN DHARMA [English] 100 7. jJAnasAra 100 sureza gAlA likhita DaoN. kumArapALa desAI kRta 8. jina vacana 250 22. maramano malaka 250 36. aMgrejI bhASAmAM jenIjhama: 9. jina tattva bhAga-1 thI 9 - 540 23, navapadanI oLI 50 kosmika vijhana 300 10. vaMdanIya hRdayasparza bhA. 3 50 24. bhagavada gItA ane jaina dharma 150 37. zrI jaina mahAvIra gItA eka darzana 350 11. vaMdanIya hRdayasparza (olIva) 250 IlA dIpaka mahetA saMpAdita gItA jaina likhita ramajAna hasaNiyA saMpAdita 25. saMvatsarI pratikamaNa vidhi sahita 12. pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1 thI 3 500 38. ravamAM nIravatA 125 mULa sUtrano gujarAtI-aMgrejI13. sAMprata sahaciMtana bhAga-16 180 puSpAbena caMdrakAMta parIkha saMpAdita hiMdI bhAvAnuvAda pro. tArAbahena 2. zAha likhita 39. paMthe paMthe pAtheya | DaoN. ke.bI. zAha likhita 14. ApaNA tIrthakaro 100 26. jena kathA vizva 40. Inspirational Stories of Shravak 50 200 15. saMskRta nATakonI kathA bhA.1 100 DaoN. kalAbena zAha saMpAdita DaoN. dhanavaMtazAha likhita 41. na tana sAmata vivaraNa DaoN. kalAbahena zAha likhita 27. vicAra maMthana ramAbena vinodabhAI mahetA likhita 16. caMdra rAjAno rAsa 100 28. vicAra navanIta 180 gujarAtImAMthI anuvAda - vinA mUlya 260 180 uparanA badhA pustako saMghanI oNphise maLaze. saMparka : pravINabhAI Te. naM. 23820296. rUpiyA amArI beMkamAM-beMka opha InDiyA-karaMTa ekAunTa naM. 003920100020260 mAM jamA karI zako cho. IFSC:BKID0000039 (zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTa bAjumAM, muMbaI-400 004. TeliphonaH 23820296) prabuddha jIvana navembara - 2017 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyatara tapa - svAdhyAya - dhyAna - kAyotsarga subodhIbena masAlIyA gatAMkathI cAlu.. sva-adhyayana karatAM karatAM sva anubhavamAM to mAtra taraMgo ja taraMgo svAdhyAya tapamAM utaravuM e khUba lAMbo rasto che. koInI che..." A anubhavamAMthI je jJAna prApta thayuM. te che samyakajJAna.... kupA nahi, pote ja kAma karavuM paDe. kRpA karavAvALA pAse kRpAnI zAstramAM jyAM jyAM jJAnanI vAta Ave che te zAstrajJAna nahIM... kyAM kamI che. zA mATe AkhuM jagata vikAramukta nathI thaI jatuM? samyakajJAnanI vAta che. sva anubhavamAMthI pragaTa thayelA jJAnanI to to AdinAthadAdAe marIcI (mahAvIra svAmI bhagavAnano jIva, vAta che. jeNe sva anubhavathI potAnA eka eka paramANune utpanna trIjA bhave) para kRpA karI ene mukta na banAvI dIdho hota. dAdAnA thatAM ne nAza pAmatA anubhavyA che tene have kudaratI rIte ja sva rUpamAM jene sAkSAta tIrthakara maLyA hatA.... to paNa ene ATalA zarIra parano rAga-moha ocho thaI jaze... have ene koIe kahevuM badhA bhava bhramaNanA cakkara pharavA paDyA ne? narakamAM paNa javuM nahIM paDe ke A zarIra vinAzI che teno moha choDI de.. koI keTalI paDyuM ne? kema dAdAe enA pautra para kRpA nA karI dIdhI? A paNa vAra ApaNane kaheze to paNa zarIra parano rAga-moha chUTato badhuM jANavA chatAMya ApaNe.... tame ne huM badhAM, e AzA rAkhIne nathI paraMtu svAdhyAyamAM utarI jAta anubhava thaze to pote ja beThA chIe ne ke koInI kRpA utaraze ne mAro beDo pAra thaI jaze.. joze ke AvA kSaNabhaMgUra zarIra para zuM rAga karUM? zuM moha karuM? huM bhagavAnanI mUrti pAse jaIne roja bhagavAnanA vakhANa karIza jenI pAse phakta zAstrajJAna che paNa sva anubhava jJAna nathI tene (stuti) eTale bhagavAna mArA para khuza thaI jaze... ne huM bhavasAgara mATe zuM kahyuM che te juo.. zrIpALarAsa-khaMDa-4, DhALa-13mAM zuM tarI jaIza?? yAda rAkhIe ke.. mAre sAgara pAra karavo haze to kahe che ke... hAtha paga mAre ja halAvavA paDaze. hAtha paga tame halAvone huM jima jima bahuzruta bahujana saMmata sAgara pAra tarI dauM te banyuM nathI ne banaze paNa nahi. bahula ziSyano zeTho re... jenAmAM kharekhara saMsAra rasikatA ochI thaI haze, jene janma- tima tima jina zAsanano vairI.. maraNanA pherAthI kaMTALo nipajyo haze, jene aMtarathI vairAgya jabhyo jo navi anubhava jeTho re... haze eTale ke nirveda ne saMvega jAgyo haze te ja svAdhyAya tapamAM jenI pAse zrutajJAna, zAstrajJAna che paNa svaanubhava jJAna utarI zakaze. potAnA aMtaramanamAM utarI zakaze. ne A lAMbI nathI te bhale game teTalA ziSyano gurU hoya paNa tene jinazAsanano yAtrAmAM samatApUrvaka TakI zakaze ne maMjhIla sudhI pahoMcI zakaze vairI dIdho che. AnuM khUba khUba mahattva samajIe ne svAdhyAya tapa ane enA mATe ja mAre A pUrvabhUmikA bAMdhavI paDe che. mATe mAnasika taiyArI karIe. kemake svAdhyAya ane dhyAna tapamAM bhaya-IrSA, vAsanA, krodha, Sa, ahaMkAra, je paNa vikAra utaryA sivAya anubhavajJAna maLI zake nahi. juo Aja vAta citta para jAge to ApaNA cittanI zAMti nAza. vikAra jAgaze vairAgya kalpalatA - stabaka-1zloka-19 mAM kahI che.. sarakhAvo... to vyAkala karaze ja. A kudaratano baMdhI-baMdhAyelo niyama che. vikAra yathA yathA ziSya gaNaH sameto ApaNI aMdara jAge che, bahAra nahi, mATe hara vyaktie vikArathI bahuzruta cAda, bahu saMmata. chUTakAro meLavavA aMrtamukhI banavuM paDaze. aMtaramananI peTarnane samAdhimArga - pratikUla - vRtti badalavAnuM kAma AsAna nathI. potAnI mahenatathI aMdaranI tathA - tathA - zAsana zatru reva. vikAronI jaDane kADhavI paDe che. aMdaranI saccAI zuM che te jANavAnuM to jenAthI anubhavajJAna prApta karavAnuM che, jenAthI karmanI che. mAnIe chIe jarUra... amArA mahAvIre Ama kIdhuM eTale zraddhAthI nirjarA karavAnI che e svAdhyAya tapamAM utaratA pahelA e paNa mAnI laIe chIe, paNa jANatA nathI. jANavAmAM (anubhavavAmAM) jANI lo ke zuM che samyakajJAna, samyakdarzana ane samyakracAritra. ne mAnavAmAM AsamAna - jamInanuM aMtara che. anubhava thAya to samyakdarzana eTale anubhava dvArA AtmAnI anubhUti karavI. eTale ja jaDamAMthI vikAro nIkaLe. phakta mAnI levAthI kAma thatuM nathI. ke anubhava dvArA AtmAnA darzana karavA. samyakajJAna eTale dA.ta. zAstrajJAna dvArA jANI lIdhuM ke "AtmA avinAzI che, AtmAno je anubhava thayo... temAMthI je jJAna pedA thayuM, pragaTa jyAre zarIra vinAzI che.." paraMtu jyAre sva adhyAya karatAM karatAM thayuM te samyakajJAna. AtmA vize jANakArI meLavavI te zAstrajJAna... e anubhavyuM ke "ahA.. AMkhanA eka palakArAmAM keTalA paramANu ne ApaNI aMdara utarI AtmAno je anubhava thAya te samyakajJAna. utpanna thAya che ne nAza pAme che. are je zarIra Thosa dekhAya che te zAstrajJAna game teTaluM haze to paNa ahIM mUkIne javAnuM che, jyAre navembara - 2017 prabuddha jIvana Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyakajJAna ApaNI sAthe Avaze. eka bhautika udAharaNathI karavI. sva zarIramAM kayAM zuM ghaTita thaI rahyuM che te sva adhyayana zAstrajJAna ne samyakajJAna vacceno bheda samajo. dA.ta. koI tamane dvArA, svAdhyAya dvArA, anubhava karI.. vartamAna paristhitino kahe ke "bhAI tyAM jaIne cAlaje hoM... moTo khADo che." A thaI samatAbhAve svIkAra karI eka eka karmanI pratiro je udIraNAmAM jANakArI. (zAstrajJAna) koIe kahyuM hoya chatAM ApaNuM dhyAna AvI rahI che tene nirjaravI... ApaNe eka eka sTepane sUkSmatAthI rahetuM nathI, ne khADAmAM paDI jaIe chIe. paNa ekavAra khADAmAM samajIe. paDyA, ne e je anubhava thayo, pachI e jJAna, e jANakArI, kAyA ane vacanane thoDA divasonI prekTisa dvArA sthira karI evI jaDabesalAka magajamAM besI jaze ke have koIe kahevuM nahIM zakAze.. kahevata che ke "DolatI kAyAmAM DolatuM mana' ghaNI vakhata paDe ke "bhAI joIne cAlaje tyAM khADo che." kemake e jANakArI evuM joyuM che ke amuka loko akAraNa beThA beThA ghUNatA hoya che e ApaNo anubhava banI gayo. e zAstrajJAna ApaNuM samyakajJAna tyAre sAyakolojIsTa kahe che ke emanuM mana asthira che. to manane banI gayuM. have e joIe ke samyakucAritra che zuM? samyakucAritra kema sthira karavuM te ApaNe AgaLa joIzuM paNa kAyAne sthira karavA eTale AtmAmAM sthira thavuM... AtmAno upayoga AtmAmAM ja mATe eka ja Asana para eka AMgaLI paNa na hale e rIte besavAnI rAkhavo. zuddha upayogamAM rahevuM. (A paMcamakALamAM ati durlabha) prekTisa karavI paDaze.. thoDuM thoDuM karIne A kSamatA kalAka-bekalAka A samyakucAritra meLavavA mATe dravya cAritra khUbaja madadarUpa thAya. sudhI vadhAravI paDaze. jo ke zarUAtamAM to sthira besavAnI prekTisa A zuddha dharma ja kevalI prarUpelo dharma kahevAto. te manuSya mAtra karatAnI sAthe thoDI ja vAramAM pIDA zarU thaI jAya che. kema? mATe eka ja hato ane eka ja raheze. paraMtu utaratuM saMghayaNa, sinemAmAM kalAko sudhI ekaja mudrAmAM sthira beThA hoIe chIe. zithilatA, ne kALano prabhAva, vagere keTalAka kAraNosara loko ne paga duHkhe na mAthuM phATe... kema? kemake ApaNI aMdara rAgadveSanI samyakdarzana, jJAna, cAritrane zuddha svarUpe apanAvI na zakyA. Aga paDelI che. ne temAM Input paNa rAga-dveSa Apo cho.. jemake jene jema anukULa AvyuM tema AmAM bheLaseLa thatI gaI ne tema cUlAmAM aMgArA che, ne bIjA aMgArA nAkho te premathI svIkArI tema alaga saMpradAyano janma thayo. je aNizuddha uttama rIte pAlana le che tema.... paNa aMgArA para ThaMDu pANI nAkho to chuM chA..thaze. karatA hatA te jaina kahevAyA. mahAvIranA gayA pachI 8 thI 9 saikA tema rAga-dveSa-mohanI bharelI AgamAM eka kSaNa paNa rAga-dveSapachI jaina zabda Avyo. paraMtu temAM paNa kALakrame zithilatA AvatI moha vinAnI AvI, eka kSaNa paNa nirmaLatAnI AvI to pratikriyA gaI. samyakdarzana, jJAna, cAritra to svapnanI vAta thaI gaI. thaze. phreM chA thaze.. pIDAno anubhava thaze. paNa satata prayatna karatAM zAstrajJAnane ja samyakajJAna mAnavA lAgyA. tevI rIte mUrtinA karatAM sthira besavAnI kSamatA AvI jaze. have joIe vacana nuM darzanane ja samyakdarzana samajavA lAgyA. ne bAhya dravya cAritrane ja mauna.... to phakta hoTha bIDelA rAkhavAthI mauna nathI paLAI jatuM. samyakracAritra mAnavA lAgyA. Ama jaina eka dharma maTI eka saMpradAya kemake phakta jIbha nathI bolatI zarIranA bIjA aMgo paNa bole banI gayo. rAga-dveSa ne kaSAyone kADhavA mATeno je dharma, e dharmanA che. AMkhanA IzArA paNa bole che, moMnA hAvabhAva paNa bole nAme ja krodha-kaSAyo ne rAga-dveSa vadhavA lAgyA. Ama kevalIe che, hAtha-paga-AMgaLIothI karelA IzArA paNa bole che. to prarUpelo dharma saue potapotAnI rIte, potAne anukuLa hoya e A svAdhyAya ane emAMthI ja AgaLa vadhatAM dhyAna ane rIte apanAvIne alaga alaga saMpradAyanA vADAmAM bAMdhI dIdho. kAyotsarganI sAdhanA karavA mATe evuM mauna dhAraNa karavuM ke jemAM eTale to cAra zaraNAmAM kahyuM ke... "kevallI pato dhamma zaraNam AMkhanA ke AMgaLInA paNa IzArAthI vAto na hoya... thoDA gacchAmi'' nahi ke "jaina dharma zaraNaM gacchAmi'. kevalIe prarUpelA vakhatanI prekTisa dvArA e paNa sidhdha thaI zakaze... have AgaLa dharma pramANe jenuM vartana che ja nahi, te phakta kuLathI jaina che, karmathI joIe AvatA aMkamAM ke manane kema sthira karavuM, sukSma banAvavuM. jaina nathI. bhagavAnanA samavasaraNamAM cAreya jJAtinA loko AvatA ne sukSma banelA mana dvArA kevI rIte svAdhyAyanI sAdhanA karavI. hatA.. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ne zudra bhagavAne badhA mATe eka ja kevI rIte potAnI ja aMdara rahelA paramAtama ne pAmavo.. dharma prarUpyo che. mATe saMpradAya alaga hoI zake, jaina, bauddha, vaiSNava, bole e bIjo nahi, paramAtama pote.... zIkha saMpradAya paNa kevalIe prarUpelo dharma eka ja che, badhAne mATe aNasamajune AMdhaLA, dUra dUra gote.. che ane sadAkALa eka ja raheze. calo, mULa viSaya para AvIe.. svAdhyAyanI zarUAta eTale 19, dharmapratApa mana-vacana kAyAnI sthiratA karI, bahAra bhaTakatA bAdara manane eka azoka nagara nAnA sthAna para kendrita karI, sukSma banelA mana dvArA aMtara yAtrA kAMdivalI (IsTa) 400 101. prabuddha jItuLa (navembara - 2017 ) | Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | jaina paraMparAnA punarudhdhArako-9 paMjAba kesarI vallabhasUrijI mahArAjaH krAMtinI mahAna mizAla - AcAryazrI vAtsalyadIpasUrIzvarajI bhAratanA eka cheDAthI bIjA cheDA sudhI vihAra karatA jaina ane saLagatI sigAreTa hatA. phorenanI brAnDanI chApa e pAkITa munine joI ajANyA mAnavIne paNa hAtha joDavAnuM mana thAya che para vaMcAtI hatI. kemake jaina muninA tapa, tyAga kevA virala hoya che! vallabhasUrijIe motIlAla naherune vAtavAtamAM Takora karI : AkaruM tapa, kaThina tyAga, muzkelIbharyo vihAra hasatAM hasatAM "tame AjhAdInI vAta karo cho ane hAthamAM phorena brAnDanI karI rahelA jaina muni Atma kalyANa mATe saMsArano tyAga karIne sigAreTa laIne pharo cho A baMne vAtano meLa khAya che?' nIkaLI paDe che. motIlAla kahe : "sigAreTanI Teva paDI gaI che." krAMtikArI jaina muni AcAryazrI vallabhasUrIzvarajI mahArAje "jo ApaNe choDavA mAMgIe to game tevI Teva choDI zakAya. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya jevI mAtabara ane pratiSThIta aneka tame lokone samajAvo ke lokoe aMgrejoe banAvelI vastu na saMsthA sthApI hatI. teo paMjAbathI vihAra karIne gujarAta AvI vAparavI ane tame vAparo e barAbara nathI. ane tame pote vyasana rahyA hatA. I.sa. 1964nuM e varSa. e samaye paMjAbathI AcAryazrI na choDo te paNa barAbara nathI." kamalasurIjI mahArAje tArathI saMdezo mokalyo ke paMjAba jaladI motIlAla naheru zaramAI gayA. emaNe te ja paLe sigAreTanA pAchA Avo. vallabhasUrIzvarajI mahArAje mANasa mokalIne kAraNe boksano bArImAMthI ghA karI dIdho. pUchAvyuM to kamalasUrIjI mahArAje jaNAvyuM ke ahIMnA keTalAka e pachI jyAre paNa motIlAla naheru zrI vallabhasUrijI dharmaSI loko ema kahe che ke, pUjya AtmArAmajI mahArAja likhita mahArAjana maLatuM ja apAzana likhita mahArAjane maLatA tyAre kahetA ke tamArA AzIrvAdathI ja mAruM jainatattvadarza" ane "ajJAnatimirabhAskara' baMne graMtho amane mAnya vyasana thayu nathI, enI carcA thavI ghaTe. koIe aMgreja sarakArane kAna bhaMbheryA ke A dezamAM vallabhasUrIjI mahArAja samajyA ke A baMne graMthone uDADI 0 krAMtikArIo saMtonA vezamAM phare che, vallabhasUrijI paNa temAMnA ja eka che! devAno matalaba e thAya ke jaina tattvanI vAto khoTI che. jaina agraNI lakSmIcaMda DhaDhaDhAe A jANyuM tyAre temaNe bhara unALAmAM emaNe paMjAba tarapha vihAra zarU karyo. roja aMgrejone kahyuM ke A to pavitra jaina muni che. temanA mATe AvuM savAra ane sAMja thaIne 30 mAIlano vihAra khullA paga, tapasvI | vicAravuM te paNa pApa che. A chatAM paNa aMgrejoe tapAsa karavA zarIra, pagamAMthI lohI nIkaLe ane zarIramAM tAva bharAyelo e mATe guptacaro rokyA. jyAre guptacaroe joyuM ke A jaina sAdhu saMjogomAM zrI vallabhasUrijI jevA gujarAnavAlA pahoMcyA ke tarata potAnI jIvanacaryAmAM eka kIDIne paNa potAnA vyavahArathI maravA ja jeo carcA karavA mAMgatA hatA te nAsI gayA. detA nathI, ukALeluM pANI pIve che, tapa ane tyAgathI bharapUra zrI vallabhasUrijIe ghoSaNA karI ke jemaNe zAstrArtha karavo jIvana jIve che tyAre guptacaro paNa temanA bhakto banI gayA. hoya te bedhaDaka AgaLa Ave. paNa koI nA AvyuM. zrI zrI vallabhasUrijI mahArAja sarasa vaktA, kavi ane lekhaka vallabhasUrijIe kahyuM, "jaina darzana e bhAratIya dharmadarzanomAM paNa hatA. temanI gurUbhakti ajoDa hatI. zrI AtmArAmajI mukuTamaNi che. e sAmAnya mANaso carcA kare ane mahAna TharAve e mahArAje kahyuM ke, "vallabha paMjAba saMbhAlegA!" e AzA temaNe. mane ja mAnya nathI. pahelAM tamArI mahAnatA puravAra karo pachI zirodhArya gaNI ane paMjAbane dhArmika banAvyuM. zuddha brahmacarya vratanuM AgaLa Avo.' pAlana, tapa ane jinabhakti dvArA temaNe jIvana zreSTha banAvyuM. zrI vallabhasUrijInI paMjAbamAM dhAka besI gaI. to lokopayogI dharmakAryo karAvIne temaNe sAdhutvano garavo Adarza samagra dezamAM krAMtinI havA phelAI hatI. AjhAdInI caLavaLa khaDo karyo. e samaye ja evo hato ke koIpaNa baudhika vyaktitva cAlatI hatI. gAMdhIjI Thera Thera prajAne aMgrejonI virUddha AjhAdInuM krAMtinA paMthe na caDe to ja navAI! mahatva samajAvatA hatA. te divasomAM motIlAla naheru zrI paMjAbakesarInA hulAmaNA nAmathI jANItA zrI vallabhasUrijI vallabhasUrijIne maLavA mATe dilhInA upAzrayamAM pahoMcyA. mahArAja krAMtikArI jaina sAdhu jarUra hatA paNa bhagavAna mahAvIranI zrI vallabhasUrijIe upAzrayanI bArImAMthI motIlAla naherune paraMparAnA mahAna upAsaka hatA. e upAsanAnI jyota evI pragaTI gADImAMthI utaratA joyelA. emanA hAthamAM sigAreTanuM pAkITa je kyAreya bujhAvAnI nathI. navembara - 2017 paddhajIvana 43 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanapaMtha : 3. mA"stare mane ya banAvyo mAstara | DaoN.bhadrAyu vacharAjAnI mArA pappA mArI phI bharatA na hatA ane vijayabhAI kadI phI vijayabhAI sAthe nAto to hato ja ane temAM vaLI B.Sc. karavAnuM letA na hatA. samaya vItato gayo tema jANavA maLyuM ke mArA thayuM. ATha mArkathI meDisInamAM praveza cUkI gayo, tethI.! B.Sc. vargamAM Avo huM eka na hato. vIsa thI paccIsa TakA garIba pUruM karyuM ane vijayabhAIe kahyuM : AvI jA skUlamAM prAthamika vidyArthIo mATe vijayabhAIno A ja javAba hato ke : "tArI phI zikSakanI jagyA khAlI che. mane to jANe goLanAM gADAM maLyAM. tArA pappA oNphisamAM bharI jAya che..!! A ja zALAmAM jyAM bhaNyo tyAM bhaNAvavA lAgyo. jemanI pAse bhaNyo temanAM vijayabhAInA hAtha nIce huM zikSaka thayo tyAre e satya jANavA netRtvamAM kAma karavA lAgyo. paNa eka pharsTa klAsa grejyueTa maLyuM ke, phI-mAphInI udAradile lhANI karatA A AcArya + saMcAlaka tarIke beMkanI spardhAtmaka parIkSA zokhathI Apato hato. eka sAthe ghaNIvAra zikSakono pagAra karavA mATe potAnI phikasDa DipojhITa traNa beMkomAM silekTa thayo. vijayabhAIe mArgadarzana ApyuM ke, para laoNna letA ane kyAreka beMkane hAtha joDI oNvaraDrAphTa letA "beMka opha baroDAmAM joDAI jA, mAstara to pachI ya thavAze." ane pachI pagAra karatA!.. AvuM badhuM jANato gayo tema tema huM brahmavAkya gaNI joDAyo. cha mahInAmAM kAyamI thaI gayo. roja mArA zikSaka + AcArya + saMcAlaka evA triguNAtItanA premamAM sAMjanI beThaka vijayabhAInA oTale. rojarojanI beMkanI vAto huM paDato gayo. vijayabhAI kyAre mArA Adarza banI gayA tenI mane karUM ane teo skUlanI gatividhi jaNAve. jo ke, mane to beMkamAM khabara ja na rahI! jemaNe AcarI batAvyuM evA mArA AcArya mane kaMTALo AvavA lAgyo. roja koIkanA paisA gaNavAnA ane khAlI AcaraNa zIkhavI gayA. hAthe ghare AvavAnuM ! bapora sudhInuM kAma ane pachI kaeNrama prArthanAmAM roja kazuMka sarasa kahe ja. vargamAM niyata zikSakanI TIcavAnuM?! acAnaka eka kAraNa maLI gayuM ne meM beMka opha gerahAjarImAM teo AvI ja jAya ane AvIne tAjagIbharI vArtA baroDAnI kAyamI nokarImAMthI rAjInAmuM ApI dIdhuM.! sAMje ja ke ghaTanA ke kasarata ke jaoNksa kahetA jAya ane pharI vijayabhAI beMkethI ghare javAne badale vijayabhAIne jaIne brekIMga nyUjha' ApyA. kyAre Avaze tenI tAlAvelI choDatA jAya. teo gujarAtI, hiMdI, emaNe kahyuM : "eka kAma kara. pharI prAthamikamAM AvI jA ane saMskRta, aMgrejI, gaNita, vijJAna, bhUgoLa badhuM ja badhuM bhaNAvI bI.eDa. karI le eTale pAkko mAstara thaI jA.. zake. vargamAM blekaborDa pAsenI UMcI pulapiTa para AgaLa AvI (kramazaH) DID potAnAM paganA paMjA para AkhuM zarIra UMcakI jyAre vijayabhAI bhadrayu2@gmail.com saMskRta subhASito zIkhave tyAre amAro varga jANe ke upaniSadIya pAThazALA banI jato. eka AcArya tarIke emane kadI bhAre meM dharma zabdamAM amRta bhareluM che, te Atmastha thaIe ne Atma joyA nahIM. potAnI phiyATa kAramAM AvatA hoya ane skUlanAM jJAnamAM sthira thaIe to ja prApta thAya te prApta karatA AvaDavuM TIcara ke skUlano khUna ke mArA jevo vidyArthI maLe to tene gADI joIe, dharma mANasane satya rUpa ane jAgRtatA prApta karIne UbhI rAkhI avazya besADI de. mAnavIya abhigamane to koI nA jIvavAnI preraNA Ape che, chatAM emAM evuM viza dharmAtmAo AMbI zake, eTalI UMcAI emanI. paMdara oNgasTa ke chavvIsa taraphathI bharavAmAM Ave che, jethI mANasa mUrNita thai jAya jAnyuArInI AgalI sAMje zALAnA medAnamAM cUnAnA paTTA che, duniyAmAM dharmAtmAoe dharmanI ADa nIce zuM zuM nathI doravA paNa teo hAjara hoya. amAre vidyArthIomAM vAto thatI karyuM. mANasanA manamAM je ucI sAtvika zuddha bhAvanAo ke, aDadhI rAte paNa skUlano daravAjo kholo to vijayabhAI maLI saMgrahAyelI che, tene vyavasthita rIte pradarzita karavAnuM sAdhana Ave!. sAcuM kahuM : eka nAnakA vidyArthI tarIke emano prabhAva dharma che. paNa dharmAtmAo dharma zabdane naraka maya jIvananuM eTalo badho hato ke meM manomana nakkI karI lIdhuM ke moTA thaI sAdhana banAvI dIdho. bhaNI gaNIne vijayabhAI jevA mAstara thavuM.! meM je manamAM nakkI tatvaciMtaka bhAI paTela karyuM te niyatie kyAre sAMbhaLI lIdhuM tenI khabara na rahI.. prabuddha jIvana navembara - 2017 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAMdhI vAcanayAtrA 1942 : javALAmukhInI Toce beThelo deza sonala parIkha gAMdhI ina bombe' pustaka saMdarbhe have ApaNe eka visphoTaka pUrajozamAM cAlatI hatI. aruNA asaphaalIe lakhyuM che, samayamAM pravezI rahyA chIe. 1942nuM varSa eTale "hiMda choDo' "jvALAmukhI phATavAnI taiyArI hoya tevuM vAtAvaraNa hatuM.' ane "karaMge yA mareMge'nA aitihAsika elAnanuM varSa. A varSa koMgresanI beThako ne jAherasabhAothI bomba dhamadhamavA lAgyuM. vizvanA itihAsa mATe paNa mahattvanuM hatuM. bIjuM vizvayuddha parAkASTAe gAMdhIjIe kviTa inDiyAno kharaDo taiyAra karyo. pyArelAla kahe che hatuM. vizvano nakazo badalAI rahyo hato. ke A gAMdhIno mAsTarasTroka hato. temaNe spaSTa karyuM che ke "kviTa vizvayuddhanI asara bhArata para paNa paDI hatI. saMyukta rASTro inDiyA' zabdo gAMdhIjInA na hatA. gAMdhIjIe kharaDAmAM "orDaralI bhAratano upayoga lazkarI thANA tarIke karI rahyA hatAM. aMgrejo briTiza vithaDroala' zabdo vAparyA hatA. eka amerikana patrakAre AjhAdI ApavAnI koi khAtarI ApyA vagara yuddhamAM madada karavA gAMdhIjInI mulAkAta laine chApelI temAM 'kviTa InDiyA' zabdo mATe dezanuM lohI cUsI rahyA hatA. paradezI phojo moTA pramANamAM vAparyA hatA ane te ja pachI calaNI banI gayA. lAvavAmAM AvI hatI. teno gaMjAvara kharca dezanA garIba bALakomAM ogasTa mahino Avyo. 7-8 ogasTanA aitihAsika moMno koLiyo jhUMTavIne thato hato. bApunA lekho, mulAkAto adhivezananA pramukha molAnA AjhAda hatA. dezanA ne bombenA ane vyAkhyAnone lIdhe dezanI prajA zoSaNanA A nagna nAca vize agraNIo hAjara hatA. 1885mAM je sthaLe koMgresanI sthApanA pahelA kadI nahotI teTalI jAgRta thai hatI. jApAna hiMda para humalo thai te govALiyA TeMkanA medAnamAM moTo paMDAla nAkhavAmAM Avyo kare to zuM karavuM joie te vize koMgresanAM vartuLomAM carcAo hato. 10,000 mANaso ane temanI vyavasthA saMbhALavA 3,000 cAlI rahI hatI. svayaMsevako hAjara hatA. gAMdhIjIe koI payagaMbaranI jema ghoSaNA bombe gAMdhIjInA koi paNa uddezane mATe banatuM badhuM karavA karI: "Aje huM mArA jIvananI sauthI moTI laData zarU karI rahyo chuM. tatpara hatuM. 1913thI gAMdhIjInI sAthe khabhekhabhA meLavI kAma A laDatanuM zastra che ahiMsA ane saMgaThana. svarAja joituM hoya karanAra dInabaMdhu enDajha 1940mAM mRtyu pAmyA. gAMdhIjIe temanA to eka thAo. eka thazo to ja lokazAhI sAcI ane sArthaka nAme eka smAraka banAvavA tathA kAyamI sevAkAryo upADavA vicAryuM. nIvaDaze. mArA mATe to ahiMsA dharma che, paNa tame tene eka nIti tene mATe bhaMDoLa UbhuM karavA teo bhAratamAM pharyA. paNa mAMDa sATheka tarIke to svIkAro ja." AganI jvALAmAM tapI zuddha thayelA suvarNa hajAra rUpiyA thayA. kula pAMca lAkhanI jarUra hatI. saradAra ane jevA zabdo gAMdhIjInA AtmAnA UMDANamAMthI utpanna thaI AkAzane biralAnA kahevAthI me mahinAmAM gAMdhIjI bombe AvyA ane AvyA ane digaMtomAM vyApI vaLyA. aThavADiyAmAM bhaMDoLa ekaThuM thai gayuM. gAMdhIe kahyuM, "bombee 8mI ogasTe TharAva pasAra thayo. gAMdhIjIe lokone abhinaMdana mane kadI nirAza nathI karyo." ApyA ane eka maMtra paNa Apyo : kareMge yA mareMge. "bhAratane 1942mAM thayelI koMgresa mahAsamitinI beThakamAM pharIthI AjhAda karIzuM ane e prayatnomAM jIva ApIzuM. gulAma rahevA ne bApune dezanuM netRtva svIkAravAnuM kahevAmAM AvyuM. bApue kahyuM, gulAmI jovA jIvatA nahIM rahIe. izvara ane aMtarAtmAne sAkSI mArI rIte huM e karIza." badhA saMmata thayA. tarata bApue potAnI rAkhI pratijJA karo. je maraze te jItaze. je jIva bacAvaze te hArI kalpanAmAM rahelA yuddhane mATe lokamAnasane taiyAra karatA lekho jaze. kAyara ke nabaLAne svataMtratA maLatI nathI." gAMdhInA zabdomAM harijana' sAptAhikamAM pragaTa karavA mAMDyA. barAbara e ja vakhate tAkAta hatI. maDadAne beThA kare tevI pracaMDa preraNA hatI. aMgreja sarakAre koMgresa sAthe vATAghATa karavA sara sTepharDa kripsanA paNa briTiza bhArata choDavA bilakula taiyAra na hatA. netRtva nIce eka pratinidhimaMDaLa mokalyuM. bIjA divase vahelI savAre kamizanara herolDa eDavina be polisa bhAratanI saMmati lIdhA vinA aMgrejoe bhAratane bIjA adhikArIne laine AvyA ane gAMdhI, mahAdevabhAI ane vizvayuddhamAM sAmela karyuM tethI deza khaLabhaLI UThelo hato. jApAna mIrAMbahenane pakaDyA. dharapakaDa thayelA netAo ane kAryakaro mATe joramAM hatuM. mArca 1942mAM krisa mizana AvyuM tyAre bhArata eka khAsa Trena doDAvAi. saune vividha jelomAM ThAMsyA. eka goro Dominiyana sTeTa jAhera thaze tevI AzA jAgI, paNa phaLIbhUta thai sArjanTa govAliyA Tenka medAnamAM jai barADyo, "be miniTamAM nahIM. julAI mahinAthI laDatanI taiyArI zarU thai. AMdolananI taiyArI lokone vikherI nAkho." aruNA asaphaalIe maMca para caDIne kahyuM, navembara - 2017 prabuddha jIvana (45)] Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarakAre ApaNA netAone pakaDyA che." ane dhvaja pharakAvyo. bIjI krUratAnuM sAcuM citra ApavAnuM cAlu karyuM. navembara mahinA sudhI paLe azruvAyunA TeTA phUTyA. teo sarakArane thApa ApatA rahyA ane aMte pakaDAine jelamAM pachInA divase kasturabA pakaDAyA. temane gAMdhI, mahAdevabhAi gayAM. A mAmalAe khUba cakacAra jagAvI hatI. ane mIrAMbahena sAthe pUnAnA AgAkhAna mahelamAM rAkhavAmAM durlabha tasavIro sAthe jyAre A AkhuM varNana vAMcIe tyAre AvyA. e Akho samaya ApaNI sAme khaDo thAya che. sAdI bhASAmAM, A zaheranA rastAo haDatAla, dekhAvo, saraghasothI gAjI UThyA. viSayane chAje tevI pUrI niSThA ane pUrI taTasthatAthI vigato apAi lokoe tophAne caDI sarakArI makAnonI toDaphoDa karI, Aga cAMpI. che. AkhA dezamAM pharI vaLelA vidrohanA mojAnuM kendra bombe hatuM. sarakAre damanano mArga lIdho. bIje divase paNa tophAno cAlu rahyAM. svataMtratAnI navI zakyatAonI tAkAta e mojAmAM hatI. sarakAra vadhu sakhata banI. briTiza sarakAre badho doSa gAMdhIjI para paNa kALa potAnAmAM kasoTIo ane AkarI tAvaNI chupAvIne DhoLyo. sAcA samAcAra koine maLatA na hatA. uSAbahena mahetA beTho hato. tenI bhayAnakatAnI sAcI kalpanA koine na hatI. ane caMdrakAnta jhaverIe bhUgarbha reDiyo calAvI lokone sarakAranI gAMdhIjIne paNa nahIM. rakama. (zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane maLelo anudAnanI yAdI phaMDa sTeTamenTa jamanAdAsa hathibhAI mahetA anAja rAhata phaMDa nAma 1,000/- zrImati sUryAbena 1,000/- zrImati nipuNAbena 2,000/ kizora TimbaDIyA keLavaNI phaMDa 10,000/- zrI bAbulAla ena. zAha haste : ramAbena mahetA 1,000/- eka bahena taraphathI haste : ramAbena mahetA 11,000/ | prabuddha jIvana saujanyadAtA] 25,000/- leITa. vijaya epha. doSI haste nalinIbena doSI | USA (Disembara 2017) 25,000/ paradeza lavAjama 6,000/- dipikA azoka dalAla USA ($ 100) 6,000/ | yu Tayuba saujanyadAtA 90,000/- zrI hariza mahetA (Onward Foundation) 90,000/ paryuSaNa vyAkhyAnamALA A/c| 3,30,620/- sevantIlAla kAntilAla TrasTa 3,30,620/ AbhinaMdana... abhinaMdana...abhinaMdana zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA maMtrI ane "prabuddha jIvana' sAmAyikanA taMtrI DaoN. sejalabena zAhane anekAneka abhinaMdana. gujarAtI sAhitya pariSadanI madhyastha cUMTaNImAM teo cUMTAI AvyA che. prabuddha jIvanano okTobarano aMka "mAtRbhASA, gAMdhIjI ane sAMprata samaya' para hato. mAtRbhASA ane saMskRtinA saMvardhana mATe zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha haMmezA agresara rahyuM che. A saMsthA sAthe joDAyela vyakti, gujarAtI sAhitya pariSada sAthe joDAya, eno atyaMta AnaMda. I.sa. 1905mAM gujarAtI sAhitya pariSada astitvamAM AvI ane pariSadanA prathama saMmelananA pramukha tarIke govardhanarAma tripAThI hatA. 1936mAM A pada para gAMdhIjI paNa hatA. gujarAtI sAhitya pariSadano ItihAsa aneka sAhityakAronA pradAnano ujjavaLa ItihAsa che. sAhitya, saMskRti, bhASA mATe A saMsthA satata kArya karI che. gujarAtI sAhityanA aneka gauravavaMtA ???? sAkSA A saMghamAM rahI che. aneka labdha pratiSThita sAhityakAro sAthe joDAyelI A pratiSThita saMsthAmAM thayelo vijaya eka sImAcihna rUpa che. TeknokreTa- navA yuvAnonI A bhASA mATe rUci keLavAya ane hRdayanI bhASA tarIke sthAna pAme eja abhyarthanA. DaoN. sejalabenane pharI pharI ekavAra ApaNA saunA abhinaMdana. padAdhikArI - kamiTI sabhyo zrI muMbai jaina yuvaka saMgha praqddhajIvuLa navembara - 2017 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna savAda. jaina dharma praznottara pra.3 : logassa sutranAM bIjAM be nAma ApI te nAmonA artha pra.1 : ArAdhanA ane virAdhanA vacceno taphAvata samajAvo virAdhanAnA prakAro samajAvo. u.3 : 1) caturvizati stavasUtra : logassa sUtramAM u.1: ArAdhanA eTale bharatakSetranA hAlanA avasarpiNI kALamAM thayelA 24 1) samyagdarzana - jJAna-cAritrasvarUpa mokSamArganI tIrthakara bhagavaMtonI stavanA karavAmAM AvI che, tethI tene "catarvizati tava sUtra" paNa kahevAmAM upAsanA karavI te ArAdhanA, athavA 2) saMyamamArganuM yathAvidha pAlana karavuM te ArAdhanA. Ave che. virAdhanA eTale? 2) nAmastava sUtra : 28SabhAdi covIsa tIrthaMkara bhagavaMtoe A kALamAM tIrthanI sthApanA karIne 1) lIdhela vratanI khaMDanA arthAt vratano svIkAra karavA pachI tenA pAlanamAM thatA nAnA-moTA doSo, athavA ApaNA upara mahAna upakAra karyo che, mATe teo 2) ArAdhanAthI viparIta AcaraNa te virAdhanA, athavA ApaNA Asana arthAt nikaTanA vizeSa upakArI 3) je ArAdhanAmAM khAmI ke bhUla rahI hoya te virAdhanA. che. A sUtramAM teonuM nAmollekhapUrvaka kIrtana karAya 4) virAdhanAno bIjo artha prANIne duHkha upajAvavuM che, tethI A sUtrane "nAmastava sUtra" paNa kahevAmAM Ave che. arthAt pIDA ApavI te paNa che. virAdhanAnA nIce pramANe cAra prakAra che : pra.4 : "pUjA' zabdano artha samajAvo arthAt "pUjA'kone atikrama-vyatikrama-aticAra-anAcAra kahevAya te jaNAvo. pUjAnA keTalA prakAra che te jaNAvI 1) atikrama-ArAdhanAnA bhaMga mATe koI preraNA kare. darekanI vigata samajAvo. pote teno niSedha na kare te atikrama che. " u.4 : "pUjA' eTale guNavAna vyakti pratye aMtaramAM pragaTela 2) vyatikrama : virAdhanA karavA mATenI teyArI te bahumAna bhAva vyakta karavAnI kriyA vyatikrama che. pUjAnA cAra prakAra che te A pramANe : 3) aticAra : jemAM kaMIka aMze doSanuM sevana thAya te aMgapUjA - agrapUjA-bhAvapUjA-pratipatti pUjA aticAra che. 1) aMgapUjA : prabhujInI pratimAno sparza karavApUrvaka 4) anAcAra : je saMpUrNapaNe ArAdhanAne jemAM jala, kesara, AdithI je pUjA karAya che tene aMgapUjA' kahevAya che. ArAdhanAnuM koI paNa tattva ja na hoya te anAcAra 2) agrapUjA : prabhujInI pratimAnI sanmukha ubhA rahI AmAMthI pahelA traNa - atikrama, vyatikrama ane raticAranuM dIpa, akAta AdithI je pUjA karAya che tene agrapUjA' kahevAya che. prAyazcita pratikramaNa karavA dvArA thaI zake che, jyAre anAcAranuM prAyazcita guru bhagavaMta pAse levuM paDe che. 3) bhAvapUjA : prabhujInI sanmukha stuti, stavana, stavanAdi bolavA pUrvaka je bhakti thAya che tene pra.2 : paritApa ane kilAmaNA vacceno taphAvata samajAvo. bhAvapUjA' kahevAya che. U. 2H paritApaH sarva prakAranA zArIrika duHkhorUpa saMtApa 4) pratipattipUjA : "pratipatti' eTale svIkAra - pAvana karavAthI duHkha upajAvavuM te paritApa che. bhagavAnanI AjJAno svIkAra karavo, bhagavAnanI kilAmaNA : pasIno, AMsu vagere paDe tevo vyavahAra AjJAnuM pAlana karavuM te "pratipatti' che. karavo te kilAmaNA che. A pramANe paritApamAM zArIrika duHkho ApavA ane saMkalana : manahara pArekha (Atlanta - USA) kilAmaNAmAM jIvanA manane duHkha ApavuM e paritApa Email : manhar@parekh.org ane kilAmaNA vacceno mukhya bheda che. phone : 700 972 8285 navembara - 2017 praqddhajIvuLa Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarjana-svAgata DaoN. kalA zAha pustakanuM nAma : AMkha chIpa, aMtara motI sthAna jALavI rAkho. besIne prabhune sAkSAt nihALyA che. lekhaka AcArya zrI vAtsalyadIpa' sUrijI A saMgrahamAMnI 47 laghukathAono jeoe prabhu mahAvIranAM hAthe dIkSA grahaNa prakAzaka : gurjara graMtharatna kAryAlaya rasamaya thALa vAcakonI rasavRttine preraka karelI che evA dharmadAsagaNie avadhijJAna ratanapALa nAkA sAme, gAMdhI mArga, ane saMskAronA piyuSa pAnArI che. rasika dvArA A graMthanI racanA karI che te A amadAvAda-380001. vAcakane vadhune vadhu uttama ane paripakva paMcamakALamAM A huMDA sarpilImAM sAdhuphona naM. 22144663 banAvavAmAM A prakAranI kathAo ja sAdhvI, zrAvaka-zrAvikA caturvidha saMghane mUlya : rU.250- pAnAM : 8 +232 sahAthaka bane che. saMsArarUpI samudra taravA mATe A grantha nAva AvRtti - prathama 2017 samAna che. A granthanuM vAMcana-manana Avi 1iiu, ramaMtara maMtI | pa.pU. AcArya pustakanuM nAma : upadezamAlA mahAgraMtha saMyamanI ArAdhanAmAM vRddhi karanAra che. zrI vAtsalyadIpa upadezamAlA bhAvArtha - bhAga - 1-2-3 parigraha mATe A prasthamAM atyaMta bhAra sUrIzvarajI' mahArAja saMpAdaka : "madhara ratna" zAsana Apela che. zrAvaka zrAvikAnuM mukhya Aga sAheba saMdhanA ane prabhAvaka pa.pU. AcArya deva zrI hoya to te upadezamALAnI - 544 gAthA gujarAtI bhASAnA ratnAkarasUrIzvarajI ma.sA. nA ziSya - che. sAdhu sAdhvI zrAvaka-zrAvikA ane pratiSThita vidvAna, AcArya deva zrI ratnasaMcayasurIzvarajI ma.sA. caturvidha saMgha A grantha vAMcane potAno lekhaka, vaktA ane prakAzaka ane prAptisthAna : zrI vairAgyabhAva daDha banAvI vItarAga dazA sudhI ciMtaka che. pUjyazrI varSothI agraNI dainika raMjanavijayajI jaina pustakAlaya mAlavADA, poMce. eja abhyarthanA. gujarAtI samAcAra'nI "dharmaloka pUrtimaM ji. jAlora, (rAja) pina - 343039. jIvataranA attarasamI sugaMdhakathAo mUlya : rU.100/- pAnAH 190 pustakanuM nAma : AlekhIne pAThakone jIvananuM zreya, mananI AvRtti : prathama saMvata - 2073 sUtra saMvedanA - 2 zAMti, ane AtmAnI unnatino mArmika jagadagurU hIra Avazyaka kriyAmAM pATha zikhave che. te rasamaya kathAono thALa surijIe saMyama sutro bhAvagrAhI eTale AMkha chIpa, aMtara motI' - kathA svIkArIne 13 varSanI vivecana sAthe bhAgasaMgraha. umaramAM prathama 2 caityavaMdananAM sUtro pUjyazrI kahe che thAka utArI de te kathA upadeza-mAlA granya saMkalana : 5.5. - ahIM sarasa ane preraka kathAo A kaMThastha karela. sAdhvIjI caraNa zrIjI mahArAjanA ziSyA, saMgrahamAM mukI che. kathAnuM saMmohana kyAreya upadezamALAnA pa.pU. vidUSI sAdhvI candananAzrIjI ochuM ghayuM nathI ane ghavAnuM paNa nathI. svAdhyAya karavAthI badhAne vairAgya thAya che. mahArAjanA ziSA sAbI zrI prazamitAzrIjI alabat badalAnI jIvana vIlIne kAraNe upadeza mALAnI A paraMparA Aja dina sudhI prakAzaka : sanmArga prakAzana kathAo kadAca ochI vaMcAtI thaI che. cAle che. jena ArAdhanA bhavanA pAchIpAnI poLa, rojiMdI doDadhAma, gujarAtI bhASAnuM ghaTatuM upadezamAlAnI 544 muLa gAthA che. rIlIpha roDa, prabhutva, vadhelA sAdhanonI vacamAM sAhitya ane tenI TIkA ghaNAM vistAravALI che mATe amadAvAda - 380001, tenA AMtarika satvanA jora para ane mAtra gAthA-gAthArtha bhAvArtha A traNe phona -pheksa - 5352072 jinatatvamAM preraka AkarSAnA kAraNe TakI vastu prakAzita karelI che. mUlya : rU. 50/- pAnA: 310 to raheze. dIrgha kathAo ochI vaMcAya paNa prabhu mahAvIranI dezanA jeoe AvRtti H cothI I.sa. 2012 kathAnuM laghu ane rasALa svarUpa potAnuM sAMbhaLI che. paramAtmAnAM samavasaraNamAM saMvedana eTale bhAva. jaina dharmamAM bhAva tra epaDhanA che pAchaLa (navembara - 2017 ). Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka// w wwaa.. kriyAnuM mahatva ghaNuM che. bhAva e to kSiAno tame amane bAlA hanumAna pAse prArA che. pa.pU. vidUSI sAdhvI vahuone havAle karI amadAvAda - 380001. prazamitAzrIe saMvedananI vAta pADIne dIdhA," A nAnakaDA mUlya : rU. 120/- pAnAM : 120 dharmakriyAonA hArdane sparza karyo ane vAkyamAM keTalI vyathA AvRtti : prathama I.sa. 2016 temaNe dharmanA sUtrone saMvedanAthI dhabakato ane phariyAda narasiMha mahetAnI karI mUkyo. arthavinA saMvedana nahi. e vAta samAyelI che, tema premalakSaNA bhakti temaNe barAbara pakaDI lIdhI. jijJAsuone chatAM yathArya anubhUti mATe to A ane jJAnamArgI pado anulakSIne sutronA artho graMthastha karavAnuM AtmakathA ja vAMcI javI paDe. Aje je gujarAtanuM amUlya nakkI karyuM. tenA pariNAme prathama pustaka svarAja Apa mArI rahyA chIe te svarAja najarANuM che. A lakhAyuM te sutra-saMvedanA bhAga-1 emAM meLavavA mATe bAdazAha khAna ane emanA namaskAra mahAmaMtrathI zarU karIne "sAmAIya prabhAta kavie bahAdura paThANoe keTakeTalI kurabAnI ApI vayajuro' sudhInA agiyAra sutronI vAta - gujarAtI kavitA karI che. che ane ko sahyAM che. gAMdhIjInI sUryodaya karyo ne kAvyasarjananI aneka A graMthamAM teoe je sutronA artha ahiMsAnI kevI bhavya ane pAka upAsano dizAo kholI ApI. kayAM che temAM cAvaMdana pradhAna che. karI che. teno khyAla A saraLa vANImAM svAnubhAvathI rAkanI temanI kavitAmAM kriyAomAM caityavaMdana jevI koI bhAvaSiA lakhAyela pustaka vAMcavAthI ja Avaze. anubhUtinI saccAI ane abhivyamInI nathI tyavaMdananI racanA gAdhara. sacoTatA che. A prabhAta kavi narasiMhanA bhagavaMtoe karelI. caityavaMdanano mukhya bhAva paraMtu jyAre svarAja AvyuM tyAre A aneka pado che. viSaya, vaividhya dharAvatA A upakAraka pratyenI kRtajJatA vyakta karavAno khudAI khidamatadArane ane enA vIra padomAMthI 35 padonuM cayana karIne ahIM e paramAtmAnA guNagAnano che. ApaNe sAthIone ApaNe kevo ghora anyAya karyo. ApyuM che. paramAtmA anya dharmonA paramAtmA karatA A rASTrIya vizvAsaghAta teo sahI zakyA. narasiMha tatvanA kaMpAmAM khovAI viziSTa che. kAraNa ke kayAMyathI avatAra ahiMsA kAyara mANasanuM kAma thI, bahAdura javA ke maMtha garabaDamAM aTavAI javA mANasanuM kAma che. e gAMdhIjInI vAtanuM mAgato nathI. e to svAnubhavanA baLe che. caityavaMdananI eka kriyA paNa jo sarvotkRSTa udAharaNa sarahadanA gAMdhI adhyAtmajJAnano marma ukela che. bhakti karatAM bhAvapUrvaka ane saMvedana pUjaka thAya to kahevAtA A khudAnA baMdAe puruM pADyuM che. jJAna ane vairAgya ane sulabha thaI gayAM temAM AtmAne ugArI levAnI amotha A sarahadanA gAMdhI ahiMsAnI vIra upAsaka jaNAya che. narasiMhane mana adhyAtma-jJAna zakti che. A graMthanuM parizIlana karavAnI che eTale anyAya gaLI jaIne karI premapUrvaka e bhaktimaya jIvana vyavahAranA pAyArUpa zrAvaka-zrAvikAone bhalAmaNa che. ApaNI vacce AvyA che. che. kuSAne potAnI sarva ciMtAo IpI. potAnI A kahAnI khAna abdula gaphara e to jIvanamukta rIte ja varte che. narasiMhe pustakanuM nAma : khudAI khidamatadAra khAne pasta bhASAmAM lakhI hatI. tenuM hindI A saMsArane na chAMDayo enuM mukhya khAna abdula gaphAra-khAnanI jIvanakathA rUpAMtara jagannAtha prabhAkare karyuM hatuM. kAraNa te bhakti karavAnI taka Ape che bAkI anuvAda : amRta modI ene mana to saMsAra ke jagata jo AkarSaka prakAzakaH pArUla dAMDIkara pustakanuM nAma: narasiMha mahetAnI kAvya jhalaka ka sA ke satya hoya to te kuSAnI lIlA bhUmi yajJa prakAzana samiti, tarIke ja hoya. e saMsAra ke jagata ene mAnya hiMgalAja mAtAnI vADImAM, hajarata yAtrA. saMpAdana : DaoN bharatakumAra ThAkara vaDodarA-390001. Do. IzvarabhAI ema. paTela naya. nAsAha ane A daSTi biMdu aneka phona naM 0265-2437957 prakAzaka rIte enA bhaktiAnanAM padomAM saphara : nIrava madrAsI kare che. mUlya : rU. 100/- pAnA: 202 zAbdaloka prakAzana - sArasvata sadana AvRtti : prathama 2014 17601, gAMdhI mArga, (nAra - 2017) paHLajIpUrNa Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vakatA pustakanuM nAma : hadayamAM anahada sAbhAra ravIkAra kavi : candrakAnta zeTha kahyANal mae pustakanuM nAma : kalyANa paNa prakAzaka : Ara. Ara. zeTha ena ke. prA.li. lekhaka : pU.AcAryadeva zrImada vijaya pUrNacandra sUrIzvarajI mahArAja muMbaI - 400002. prakAzaka : paMcamasthAna puyasmRti prakAzana, 10-3268-e amadAvAda-380001. kAjInuM medAna gopIpurA, surata - 395001 mUlya : rUA. 115 mulya sAhitya sevA : 40/pAnAM : 120 AvRtti : mArca 2017 pustakanuM nAma : lekha pITe nahI meSa lagAyo leyaka : pU. AcArya zrImad vijaya pUcandrasUrIzvarajI mahArAja kavizrI candrakAnta hadamAM anahada prakAzaka : paMcamasthAna puraskRti prakAzana, 10-3268-e zeThano A soLa kAjInuM medAna gopIpurA - surata - 395001. kAvya saMgraha che. A mUlya : sAhitya sevA : 40/saMgrahamAM mukhyatve gIto che. gajhala pustakanuM nAma : dIvAdAMDI gotranI be eka racanA leyaka : 5. AcArya zrImad vijaya candrasUrIzvarajI mahArAja che. thoDAM chAMdasa temaja prakAzaka : paMcamasthAna puchayasmRti prakAzana, 10-3268-e achAMdasa kAvyo paNa che ane chelle kAjInuM medAna, gomIpurA - surata - 395001, maMgalASTakanI be racanAo temaja mUlya : sAhitya sevA : 40.00 mAtRdevatA-pitR-devatA paNa rajU karyA che. je kavinI paraMparAthI prayoga sudhIno pustakanuM nAma : jinadarzana lekhaka: mahendra punAtara prakAzaka : zubha saMketa - 603 - zabarI, azoka nagara, kAvyamaya paricaya karAve che. kAMdivalI - parva, muMbaI -400 101. kavi svayaM kahe che "mitro, tame ja phona : 28872991 mUlya : rU. 200/bAMdhelI tamArI saMkucita ane bebuniyAda hadanI vADamAMthI tamane bahAra lAvI A ApaNA gAMdhIbApu pustakanuM nAma : ApaNAM gAMdhI bApu saMpAdaka : mahendra meghANI pustaka tamane virATanA hiMDoLe jhUlatA karI prakAzaka : gurjara prakAzana, 202, tilaka rAja, paMcavaTI pahelI deze dareka pAne tamane lAgaze ke tame akhaMDa lena - AMbAvADI, amadAvAda -380006. astitvanA eka aMzaja ane virATapaNAnA phona naM. 079-22144663 eka vaMzaja che." hadamAM rahIne anahadano sAkSAtkAra pustakanuM nAma : bhAvajharaNAM (gajhala saMgraha) karAvatA A kavine astitvanA mULanI prakAzaka : vinAyaka sArasvata sabhA, bhAvanagara - 364001. talAza che, jenI hadamAM anahadano ahesAsa mo. 98255071688 9426463548 kiMmata : rUA. 20/thAya. hadamAM paNa chupAyelA anahadane pustakanuM nAma : AApaNAM attara ApaNI suvAsa pAmavAnI mathAmaNa karAvamAM A saMgraha eka lekhaka : candrakAnta zeTha navI oLakha karAvaze kAraNa ke pratyeka racanA prakAzaka : Ara.Ara. zeThanI kaMpanI prA.li. muMbaI- 400002. bhItaranI bhInAza pAmelI prArthanAno paryAya suvAsa amadAvAda - 380001. mUlya rUA. 99/banIne ApI che. 'sarjana-svAgata mATenA pustako mokalavAnuM saranAmuM : zrI muMbaI jena yuvaka saMya, 33, mohammadI minAra, 14va khetavADI, muMbaI - 400004. ona : 23820296 zaha e, , "kAra ApaNe aR ApaNI bhInA prabuddhajIvana navembara - 2010) Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAva-pratibhAvA DaoN. nareza vedano lekha, "sukhanI zodhamAM', vicAra eka rahyo. sArA vaMdanIya abhinaMdanIya ja hoya. amArA mitro, parivAranA vAtAvaraNanI zodhamAM nIkaLelo mAnava deha jAte je svanirmita kharAba sahRdayapUrvaka pAThavIe chIe. jyAM AtmIyatA hAthavagI maLe pachI ItaranI vAtAvaraNamAM sAto gayo, temAMthI ugaravAnI cAvI, veda sAhebe batAvI zIAzAbhalA jaya jInendrajI. che. philma 'sImA' yAda AvI gaI, bahekanA hai muzkila, bhaTakanekA Dara dAmodaranAgara, jaganuM, UmareTha 388220 he! kahA jA rahA hai tuM, ye jAne vAle, Ajano mAnavI AMdhaLukiyAmAM 9723449092 aTavAI gayo che. potAnuM mAna, sthAna viveka ane maryAdA yuvAthI zI rIte sukha maLe? maTIriyAlijhama - jemanI bolabAlA che. je vastu che, sAdara praNAma ane saprema vaMdana. huM daravakhatanuM prabuddha jIvana pUrepuruM tene avagaNIne navInavI cIjavastuonIlAlacanI hatA paNa saro ubhI vAMcI manana karuM chuM. Apa to saMpAdana kalA-vizArada to cho ja, paraMtu karI rahyAM che. teo grAhakamAM mananI ghora khodI rahyAM che. pariNAme, mArA mate saMpAdana-rana paNa cho. bhAva, bhASA ane raulIe badhI daSTie mananI zAMtI ane ekAgratA jokhamAI gayAM che. sAdAI, saraLatA, prabuddha jIvana eka paripUrNa sAmayika che. temAM ApanuM tapa, sAdhanA, yajJa, nikhAlasatA ane premanI bhAvanAnA vikAsa vinA, sAcuM sukha meLavavuM adhyApana ane saMzodhana soLe kaLAe khIlyAM che. Apa kapaDavaMja jaI asaMbhava banI rahe. AvyA tethI AnaMda thayo. muMbaImAM huM rAjendrabhAI zAhanA presamAM badhuM ja A saMdarbhe, bhAratIya saMskRti, pazcimanI bhogavAdI saMskRtithI alaga chapAvato hato. amo avAra-navAra presamAM maLatA hatA. ApanuM sAhitya hatI, je rahevA pAmI nathI. vastuvAda mAjhA mukI rahyo che kAMDe kAMThe vAMcavAno mane anero lahAvo maLyo che. hamaNAM parilAla nabhubhAI ghaDiyALo to baMdhAya. paNa jIvanamAM niyamitatA keTalI AvI? kayuM kAma dvivedInA prapautra harIzabhAI mArA ghare mane maLavA AvelA. samayasarathayuM, sabhA-samAraMbho Apazo keTalo samaya bagADe che! moMghI viSNusahastranAmano graMtha mane bheTa ApavA padhArelA. pU. svAmI vivekAnaMdajI ghaDiyALa paheranAra, sastI ghaDiyALa bAMdhanAra karatA niyamita rahI zakato naDIyAdamAM temanA ghare carcA mATe gayelA. me 'Arthika vikAsa' sAmAyinuM nA hoya to te saMpatti- samRddhino bagADa thayo gaNAya. kAma 42 varSa sudhI karela che. harajIvanazAnakI, porabaMdara bI.ema.paTela, amadAvAda DaoN. kalA bahenanA avalokanArthe prabuddhajIvanane sArI saMkhyAmAM pustako mAtRbhASA mATe Apano "prabuddha jIvanano agralekha vAMcyo. maLe che. jemAMnA ghaNAM khUbaja mUlyavAna hovA chatAM kiMmata tarIke rUpiyAne mAtRbhASAnuM mahatva ane tenI jarUriyAta bAbatamAM ApanAM lakhANanI badale 'sadupayoga' jaNAvI rasa dharAvatI vyaktione te vinAmUlya ApavAmAM sAthe huM sahamata chuM. janma detI vakhate mA tenA bALakanI sAthe tenI Ave che, je mArA namra mata mujaba jaina dharma sivAya bhAgye ja kyAMya thatuM mAtRbhASAmAM vAtacIta kare che ane teno raNako ane smRti bALakanAM haze. suSupta manamAM kAyama rahe che. anya bhASAo jANavI tathA zIkhavI te Ama chatAM je pustakonuM mulya jaNAvAya che temAM ravAnagInA aMge guno nathI. ApaNA samAjamAM aMgrejI bhASAnuM ghaNuM mahatva che te paNa jaNAvavAnuM na hovAthI keTalI rakama mokalavI te samajAtuM nathI. vaLI amuka kAraNosara yogya che, paraMtu te gujarAtI bhASAnAM bhoge thavuM na kvaramAM rokaDa rakama mokalavA upara pratibaMdha hoya che ane ceka mokalIe joIe. be gujarAtIo maLe ane baMne jaNA gujarAtI bhASA sArI rIte to te paNa baha salAmata nathI. tethI e patra kyAre pahoMcaze te nizcita na jANatA hopa chatAM phezana khAtara aMgrejImAM Thoke rAkhe te huM sahana karI hovAthI pustako maMgAvavAnuM TALI devuM paDe che. zakato nathI. ApanI jANa khAtara 1950 mAM elisTina kolejamAMthI to A aMge prabuddha jIvananAM vAcako jo koI rasto sucavI zake to IMgliza liTarecaranAM viSaya sAthe snAtaka thayo. chatAM mArI mAtRbhASA te khUbaja AvakADhDhAyakAtharo. gujarAtI mATe mane mAna ane moha baMne hovAne kAraNe gujarAtI mohana zAha, amadAvAda- 380 05. sAhityano paNa abhyAsa karyo. ApaNI saMskRti ane saMskAra ApaNI prabuddha jIvana aMka niyamita rIte maLe ja che. mAtRbhASA mAraphata ja ApaNane maLe teUM mAro mata che. tamArA A lakhANa. ogasTa 2017 no paryuSaNa parva vizeSAMka garaparaMparAne najaraaMdAja mATe hArdika abhinaMdana. tamAruM A lakhAza tamArI potAnI anubhUtine karIne, prathama pAne chAyAmAM gara-- ziSyone vazanIce virala daya, game. AdhAre vyakta thayelI hRdayasparzI zailIthI lakhAyela che, te dekhAI Ave che, gurumahimAnA pada, temajajunA aMko atItanIbArIethI Aja, phebruArI naTavarabhAI desAI, tAradeva roDa, 1944mArca mAsanAM jevI, 136 pAnAmAM pirasAyeluM sAhitya gujarAtI muMbaI-400 034. ane aMgrejImAM paNa ADatrIsa vibhAgo-aMgrejImAM paNa viziSTatA sAceja phonaH (022) 2312464 mo. 9725421192 nakhara - paNuachaqna Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Glazed your spirit with the sheen of Acumen?.... A bright Diwali! Prachi Dhanvant Shah Light, brightness, illumination, sparkles all around journey during the days of Dipawali commenced by the world on the eve of Diwali, Deepawali, Dipalikaya, means of Chaudas Pratikraman on the previous day connoting just one implication and that is a beam of of Diwali enforcing and promising oneself to adhere optimism as in light, eliminating evil and conquering the soul to the learnings of Bhagwaan Mahavir Diwali worthy in one's life. Eliminating darkness, obscurity day was hailed by a way of Akhand Jaap (unceasing and rejoicing our life and soul with brightness, chanting) from 6:00 p.m. to 6:00 a.m. next morning at optimism. This festival of lights is celebrated across both the Jinalaya's. the world and by every sect of Indian religion be it The mantras chanted were: Hindus, Sikhs, Buddhists or Jains. Every religion 6:00 p.m. to 12 a.m. celebrates this festival of illumination by adding its Om Hrim Srim Mahavir Swami Sarvgyay Namah own respective color to the celebration. (OM hrIM zrI mahAvIrasvAmI sarvajJAya namaH) It is a discerned fact that as per Jainism, Diwali 12:00 a.m. to 3:00 a.m. commemorates the Nirvana of Bhagwaan Mahavir, the Om Hrim Srim Mahavir Swami Parangatay Namah last Tirthankara of Jainism, who is responsible for (A HERZ UROCA GA:) revitalizing this spiritual religion, thriving strongly yet 3:00 a.m. to 6:00 a.m. today. Bhagwaan Mahavir convened himself in Om Hrim Srim Gautam Swami Sarvgyay Namah Samavasaran and depicted his last discourse, which (3 SA JA ASIRI da:) acknowledged its existence in the form of these chanting's were embellished with elegant Uttaradhyayan Sutra, Vipak Sutra, etc. On the day of Angi & Aarti. The dawn of New Year was enthralled Dipalikaya ( Diwali as depicted in Jain scriptures) in with Prakshal puja and Manglik, and enumerating the 527 B.C.E., Bhagwaan Mahavir attained Nirvana greet of New year, a Samuha Snatra Puja was followed by Moksha. Just when his soul eloped his delineated and accomplished. This was then followed body, for few moments, the world was shadowed over by greeting samuha Sangh with Sadharmik Vatsalya with darkness. But then, to esteem, this illustrative of (Lunch), wishing each other happiness for the coming spiritual light leaving the body was then accentuated year. This spiritual Journey indeed lit the lamps of by the brightness of Gems by Gods and lamps (Diyas) warmth and compassion in the hearts of every shravaks by the eighteen kings of Northern India, who were the and Shravikaas of Jain Sangh of NJ. strong devotees of Mahavir. It is said that the earth A momentous Diwali is the one, where an and heaven were idyllic with illuminated lamps marking individual understands and pursues what Bhagwaan Bhagwaan Mahavir's enlightenment and these lights Mahavir imparted to us. In simple words, being emblematic of his knowledge. Besides, Gautam implementing our life with a promise to follow Ahimsa, Gandhar Swami, the chief disciple of Bhagwaan Aparigraha, and Anekantvad. Beget happiness and Mahavir achieved omniscience (Kevala Gyan) later the peace in everyone's life all around coercing principles same day. Ever since this day of Diwali is celebrated of compassion and integrity through non-violence with luster to worship Bhagwaan Mahavir (Ahimsa). Shielding the ecosystem and maintaining the For Jains, Diwali is celebrated by means of ensuing biodiversity by means of limited materialistic usage the path opined by Bhagwaan Mahavir. Jains are in the form of Aparigraha. With an insight of entitled to celebrate Diwali spiritually and luminously. multiplicity in views and perception, executing Jain Sangh of New Jersey allured Diwali Celebration Anekantvad, would certainly defaecate the root cause in accordance with the synonymous perceptions. of skirmishes and thus pursuing reasoning by means Bestowed with two prime auspicious Jinalayas of one's own efforts. As Diwali is celebrated by every (Temples), Munisuvratswami Jinalay (Somerset-NJ) & religious sect of Indian culture, may this Diwali be a Parshwanath Jinalay (Caldwell-NJ ), the spiritual blend of lights from different culture and tradition, but prabuddha jIvana navembara - 2017 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ why not also pertain Bhagwaan Mahavir's teachings enlightened your home, be the light to light up your of Compassion, generosity, amity, and unity this Diwali life, so much so that you could become the light to and every upcoming Diwali of our life? Diwali festive light up the world? May it be one lumen at a time? marks its first day on Vagh Baras where we need to If you get an answer from your inner soul as "YES" seek knowledge from Shrut Devi (knowledge from then you have magnificently accomplished and rejoiced Vedas) as explicated by Bhagwaan Mahavir. After this commemoration Diwali. But if you get an answer knowing oneself and attaining knowledge, it is the day as "NO" or "Maybe", then no frets, it is not yet late. of Dhana-Trayodashi (the day of wealth), the day when the day you promise yourself to acknowledge and Tirthankara Mahavir made a beginning to get practice Bhagwaan Mahavir's wisdom, all throughout 'Lakshmi', i.e. Wealth in the form of 'Moksha', i.e your life, that day will be a memorial Diwali of your liberation, and hence on this day, we need to worship life. We must acquire the control to turn on the lights wealth as to lead us to the path of liberation and not within our self. The light is engraved in our soul since worship Lakshmi in the materialistic form such as past many births, but maybe today is the right time to money, ornaments, and attachments. Then comes the locate the switch to this light and just ignite it. Every time to celebrate Chaturdasi, the time to eliminate human anguish is since we are unable to understand the darkest and negative energy of our life. And then our true nature. Then why wait? Let us reach the stage comes the day of Deepawali to enlighten our soul of full realization. Let the expedition commence. It is illuminate oneself with the brightest sparkles of never too late! knowledge. Rejoice our mindfulness with series of Allow me to address you to the beautiful words illumined lamps of right knowledge, right faith, and someone has stated "Anger destroys love, Ego destroys right conduct. But then, it does not end here. The Modesty, Deceit destroys Friendship, and Greed celebration continues throughout the year, and after destroys everything. Hence destroy anger through Diwali is the time to welcome the new year ( Bestu calmness, overcome Ego by Modesty, discard Deceit Varas). This is the time when the ball is in our court, by straightforwardness, and defeat Greed by and we need to decide if we continue with triumph in Contentment." this birth or fail, by losing the path of liberation. The Let this mystical festive of Diwali unify every testimonial of life begins!! The celebration does not religion, every home, and every heart across the world conclude, but every day is a celebration then after, contouring as a festival of lights of spirits. Let the reminding yourself to cling oneself, on the principles colors of Rangoli spread rainbow in everyone's life of knowledge we acquired during this festival of around the world making this universe a colorful place Diwali, and how significantly do we succeed to follow to live with smile, joy, compassion, and love all over! this path bestowed by Tirthankar Mahavir. Be it any religion or culture, we can all find ways to Today, take a moment, hold your thoughts, and pertain Bhagwaan Mahavir's teachings making this ask yourself, are you celebrating the essence of Diwali world a better place to live with reverence, with an unalloyed aura? Did you attain the spiritual munificence, armistice, and harmony this Diwali. Let knowledge conferred to us? Or maybe, this Diwali, this new beginning be the year of reflection with the whomever you wished "Happy Diwali" did you wish brightness of the light of knowledge! them happiness with your soulful and spiritual core? The greatest mistake of a soul is Non-Recognition Or rather did you first wish yourself a "Happy Diwali" of its Real self, and can only be corrected by that would behold the happiness of learnings from Recognizing itself. It is idyllic to win over self, then to Bhagwaan Mahavir? Did you ignite the light of win over million enemies.. Tirthankar Mahavir knowledge imparted by Bhagwaan Mahavir and OOD witness the brightness of its sparkles? Or when you 49, wood ave, Edison, lit the Diya outside your home and decorated your N.J. 08820. U.S.A. house with series of lamps, did you ignite the light prachishah0809@gmail.com first within your soul? Did these lights with which you +1-9175825643 navembara - 2017 prabuddha jIvana 43 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jainism Through Ages Dr. Kamini Gogri LESSON - TWO (CONT.) by him. The king built 'Karakanda Vihar' for the In this article we will study Jainism in Orissa propagation of Jainism and installed in it the image of Kalinga (Orissa) was a stronghold of Jainism, even the 2nd Tirthankar, 'Ajitnath before the days of Parsvanatha. It is said that the The Jain preacher 'Mahavira Swami' visited eighteenth tirthankara Aranatha received his first alms Kalinga to propagate the reformed version of Jainism in Rajapur, the capital of Kalinga. Kalinga's most and installed the 'Vijay Chakra' on the 'Kumari' famous king Kharvel of the Meghavahana dynasty and ('Udaygiri') hill, which became a famous pilgrimage his queen commissioned Jain inscriptions foe the centre along with Pithunda Nagar where the image of Hathigumpha cave temple. The inscriptions make Rishabhanath was installed after consecration. reference to a council of ascetics, the return of a Jainism seems to have reached its high-water Kalinga Jain image from Magadha and the mark during the reign of Emperor Kharavela who construction of the monasteries. During the rule of made it the state religion. He, after his conquest of the Meghavahana dynasty, Jainism was the principle 'Magadha', brought back to Kalinga the 'Kalinga religion of Orissa. Other kingdoms lent patronage to Jinasana' that had been carried away by 'Mahapadma Jains in Kalinga, but this did not last, although we find Nanda' after his conquest of Orissa three hundred that Udyot Kesari was a staunch supporter of Jainism years before. in a later period. The present day Saraaka caste The Ancient Jain Monastries (estimated to be more than a million people) of Orissa Kharavela's patronage of Jainism is seen from the and Bihar worship Parsvanatha and follow Jain beautiful caves that he carved out from the rocks on practices. Many Jina images more than a 1,000 years the Udaygiri and 'Khandagiri' hills. The Khandagiri old are found in Orissa. It is interesting to note that caves were used as places of Worship while those even the later Saiva kings patronised Jainism in Orissa. on Udaygiri were used for the accommodation of However, the spread of Vaisnavism and Jagannatha saints, monks and ascetics. The Hati-gumpha worship in Orissa forced Jainism into decline. It was inscription bears testimony to this royal patronage as in this period that Jainism became syncretistic and also to the liberalism of the emperor who, though adopted many customs and practices of Hinduism, for himself of the 'Svetambara' sect, showed due honour example in iconography, to maintain its popular and respect to the 'Digambar' sect. appeal. In later times, Orissa became a province ruled by the Rastrakuta dynasty and the influence of Jainism The influence of Jainism on culture can be revived. The integration of numerous followers of well imagined from the stress on such virtues as the ajivikaa sects into Jainism helped to strengthen the kindness and compassion, charity and service to position of Jainism in Eastern India. (Aiivikaa sects first humanity - a stress that enlarged the humane aspects appeared around the sixth century BCE and survived of religion in Kalinga. Jainism declined after Kharavala until the fourteenth century CE). Historical records with a short spell of importance during the reign of after this period are nonexistent but gradually the the 'Murunda' rulers in 'Kalinga' especially under the majority of Jains merged with the local population. Dharmadamodar Of course, still small groups of Jains and many The queen of the 'Sailodbhava' king 'Dharmaraja' beautiful temples still exist in the Bengal, Bihar and II, 'Kalyani Devi' was a patron of Jainism. During the Orissa. reigns of the 'Bhojas' and some Dynasties in the There are indications that the 23rd Tirthankar, medieval period, Jainism seems to have revived for 'Parsvanath Swami', preached Jainism in Kalinga in the which the Khandagiri and Udaygiri caves were left 7th century BC and King 'Karakanda' was converted intact. praqddhajIvuba navembara - 2017 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ The historical-cum-archaeological evidence that is available from different parts of the state, e.g. Anandpur (Keonjhar), Chhatia, Ratnagiri, Lalitgiri, Choudwar, Athgarh, Tigiria, Badamba, Banki and Jajpur (Cuttack), Khiching and its environs (Mayurbhanj), Kupari and Charampa (Balasore), Ghumsur (Ganjam) and Nawrangpur shows, that Jainism had a wide influence. As a result of this interaction, according to some scholars the throne of Jagannatha or Jagannath is probably the throne that had been taken away by Mahapadma Nanda and restored by Kharavela. * Early Development In Ancient Orissa, Jainism played a very eminent role in religious and cultural life of the people. Since the days of the Nandas to the invasion of Ashoka over Kalinga, the political history of Orissa was called a dark period. But we have some reference that much earlier to the Mauryan period there was a great Jaina monarch in Kalinga, called Karakandu, who was ruling before Mahavira and after Parsvanatha. The Hathigumpha inscription of Kharavela (Khandagiri, Udayagiri) says that Mahavira visited Kalinga and from the Kumari-Parvata , he preached and promulgated Jainism. In the fourth and fifth century B.C. when the Nanda dynasty was in power in Magadha, Orissa was stronghold of Jainism. It has been mentioned in the inscription of Kharavela that the army in the twelfth year of his reign had invaded Magadha and brought back the sacred Kalinga-Jina which had been taken from Kalinga by Nandaraja Mahapadma Nanda as a symbol of victory over Kalinga, three hundred years back. Jainism must have suffered a temporary set back during the rule of Ashoka in 3rd century B.C. After Ashoka's invasion of Kalinga in 261 B.C., Buddhism was ushered in and it gained much popularity in Orissa due to the missionary activities. However, it cannot be said that Ashoka's missionary activities adversely affected the ruin of the Jainism in Kalinga. Jainism continued to flourish as a major religion of Kalinga even after the Maurva's invasion. After the Mauryas, when Chedi ruler Kharavela was the king of Kalinga, Jainism was wellknown and popular. Besides, Khandagiri and Udayagiri Tirthankara images are also found from different other places of Bhubaneshwar like Pratapnagari and Bhanpur. A. Pratapnagari Pratapanagari, situated near the CuttakBhabaneshwar section of National Highway No.5, has rich treasuresof Jaina heritage. In 1972 during excavation of the Kakatpur Canal few sculptures were Recovered and kept neat the village shrine during the perod from 1992-94, Sri Purushottam Rout of the village found few more stone sculptures in the paddy field of Sri Pranakrishna swain. All these sculptures were shifted to the village and kept in the village Bhagavata ghara. These constitute the main display material of the Musuem at Pratapanagari. There are many sculptures of different sizes and dimensions depicting mainly the tirthankara figures. The main image of Parsvanatha has four pedestal inscriptions recording the names of two Jaina Acharyas, namely, Sri Padmanandi and Sri Kumaranandi, and the person who installed the diety as Indraraja. The inscriptions and the sculptures are datable to circa 9th-10th Century. A.D. The number of Risabhanatha and Parsvanatha sculptures in the collection indicate the popularity in worship of these two Jaina tirthankaras in this part during those days. Near about 17-18 kms away from Bhubaneshwar, a Jaina museum recently constructed at the vicinity of Kuakhai river. It possesses a beautiful garden in front of it. Having two rooms, the museum is a beautiful one. The inner one is comparatively smaller than the outer one. For proper ventilation there is Jalli arrangement in between these two rooms. There are three beautiful images on the left side of the outer room. Two images are given here. 1. Parsvanatha: The 1st image is that of Parsvanatha of 10th c.A.D. The image is about 1 & 1/2 feet high. Bhagavana Parsvanatha is surrounded by Astagraha. Just above the figures of Astagraha there are beautiful female figures on both the sides. The figure standing on padmasana shows beautiful sculpture below. 2. Parsvanatha: The 2nd figure is also that of Parsvanatha of 10th C.A.D. It is about 2 feet high, a little bit larger than the first one. Standing two guards on both the sides of Parsvanatha, his feets are surrounded by snake and there was a beautiful serpant hood over his head with the surrounding areas of the upper part of the figure navembara - 2017 prabuddha jIvana 44 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ in it. decorated with madhulata, there are excellent 9. Rsabhanatha : sculptures on the lower portion of the image. Rsabhanatha with 24 Tirthankaras is found, 3. Rasabhanatha: wearing a crown, a beautiful umbrella is flying over Next to the two images of Parsvanatha, the 3rd his head. Below the figure, carved with different types one is that of Rasabhnatha wearing a beautiful mukuta of beautiful sculptures and animal figure, mainly bull, on his head. Bhagavana Rasabha- natha, the 1st his emblem, is found. Tirthankara is guarded by guards, while there is a beautiful parasol over his head. The image is encircled Another figure of Rsavbhadeva with Astagraha by female figure. is found. It is about 1.5 feet high and guarded. There 4. The leftside of the 2nd room contains 3 broken is also a beautiful mukut and parasol over his sculptures. While the 1st one is also a broken figure head. He is in padmasana and his emblem lying below surrounded by guards. It is of 10th c.A.D. It is believed the figure may be of Rasabhnatha. Gomed and Ambika Thus the museum contains five figures of and 3rd one, but both are in a dilapidated condition. A Rsabhadeva image, four of Parsvanatha image. Beside Tirthankara figure is found over his head. it there is only one figures of Mahavira is found along 5. Parsvanatha: with Rsabhadeva. That particular piece of stone A central place of the temple is depicted by a large contains the 1st and last Tirthankara image which is a figure of Parsvanatha, It is about 6-1/2 feet high dated beautiful one. 10th c.A.D. While there is beautiful serpent hood B. Bhanpur overhead, just above it is a beautiful parasol. The Bhanpur, about 2 km. away from Pratapnagari surrounding areas over his head are carved by contains a beautiful Jaina Tirthankara image. 40 years excellent sculptures. Being guarded the figure is before, a person named kangali Charan Bhatta, standing in padmasana. Lion figure and beautiful during the period of digging a canal found 5 images, female sculpture is found on the lower part of it. but unfortunately 4 of them stolen. Therefore Though not clear but an inscription is inscribed over 20 years before he built a small temple facing to the it. east. 6. Rsabhanatha : The image is identified as Parsvanatha with An image of Rsabhanatha encircled by 24 Dharnendra and Padmavati on both sides. It is about Tirthankaras and guards are found. He is standing in 6ft high and made out of Saptadhatu. It is enthroned padmasana, crowned with mukuta and a parasol flying on a beautiful seat. Now, the temple is maintained by over his head. The figure is about 1.5 feet in height. Alok, son of Kangalicharan. As he is Hindu by religion, 7. Rsabhadeva and Mahavira : they worshipped it as Ananta Vishnu image. The family A single piece of stone contains the figure of has a belief that they prospered a lot after getting the Rsabhadeva, the 1st and Mahavira. the 24th image. They celebrated Aksaya Tratiya as the birthday Tirthankara. He is in padmasana with mukuta and of that Bhagavana. parasol over his head. There are 4 guards each one To Be Continued In The Next Issue on both sides, and other 2 guards are standing in between them. There are beautiful sculptures like Q00 different animal figures and latas carved below it. 76-C, Mangal Flat No. 15, 8. Parsvanatha: 3rd Floor, Rafi Ahmed Kidwai Road, A figure of Parsvanatha standing in padmasana Matunga, Mumbai-400019. surrounded by Astagraha and guards with serpanthood Mo: 96193/79589 / 98191 79589. over his head is found. Email : kaminigogri@gmail.com ME prabuddha jIvana (navembara - 2017 ) Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana...vadhu eka siddhi prAptinA UMbare.... bakula naM. gAMdhI naI jaina yuvaka saMgha ane prabuddha jIvananA pragatinA ahIM saMsthA ane patrikAnA itihAsa upara najara karIe. bhavya ItihAsamAM eka vadhAre mahatvanuM prakaraNa umerAI rahyuM che. rUDhivAdI mAnyatAo jaDa na karI jAya ane rojIMdA jIvanamAM samaya saMghanI vebasAITa www.mumbai.jainyuvaksangh.com nI sAthe jarUrI parivartanamAM mAnanArA muMbaI AvI vaselA utsAhI sthApanA mATeno prAthamika uddeza-samagra vizvamAMthI jenone eka jaina yuvAnoe sana 1929 nI 3 jI phebruArIe muMbai jaina chata heThaLa lAvavA. A mahatvAkAMkSAne paripUrNa karavA mATe zikSaNa, yuvaka saMgha nAmanI saMsthA sthApita karI. A saMsthAe potAnA tabIbI, mAnavatAvAdI, jIvadayA, ane pravacano, vyAkhyAna, parivartananA A mizanamAM saphaLa thavA potAnA vicAro vyakta arasaparasanA saMvAdovALA satro muMbai jaina yuvaka saMgha vyaktigata karavAnI jarUriyAtane lakSyamAM rAkhI eka copAniyuM zrI muMbaI jaina rIte ane athavA bIjAonA sahayoga sAthe AyojIta vividha yuvaka saMgha patrikA 31-08-1929nA roja cha-1/4 DemI kada kSetronI pravRttionI saMpUrNa vigatothI samayAMtare mAhitagAra pAnAMo ane eka aDadho Ano nakkI karI zarU karela. kAkA karI rahyA chIe. chevaTe A sAiTa jagatanA badhA jaino sudhI pahoMcavA kAlelakaranA zabdomAM A patrikA jaina samudAya mATe je saMdezo mATe ane badhA pravacano jIvaMta prasArita karavAmAM athavA ahIM ApI zake che -' A duniyAno aMta AvI rahyo che. AvA rUMdhAtA upalabdha karavAmAM mATe eka sthaLa banAvavAno che. A tamAma ane vilaya thatA vAtAvaraNamAMthI bacavAno eka ja upAya che - pravRttionuM Ayojana samAjanA ekaMdara vikAsa tarapha mahatvano ahiMsA - syAdavAdano sUcita jIvanano mArga. jo A saMdezo phALo arpe tema karavAmAM Avela che. jaina samudAyanA vidvAna jaino na pahoMcADI zake to prabuddha jaina karI AvA umadA udezanA amala mATe AdaraNIya taMtrI DaoN. dhanavaMta zake che. jaina samudAyanA sauthI vidvAna ane prazaMsA pAmanAra paMDita zAhanA sakSama netRtva heThaLa sarAhanIya haraNaphALa bharela che. sukhalAlajIe samAMtare 1931mAM muMbaImAM vyAkhyAnamALA zarU 2008nI sAlathI paryuSaNa vyAkhyAnamALA Digital Audio for- karI. jJAna tarasa saMtoSanArI AvI vyAkhyAna zreNI jotajotAmAM mat on website upara upalabdha karAtAM vyAkhyAna samaye pratyakSa eka nAnA choDathI moTA vicArako ane vaktAonA vaDavRkSamAM hAjara na hovA chatAM utsuka zrotAgaNa temanA anukULa samaye parivartita thaI. vidvAna vaktAonI nAmAvali paMDita sukhalAlajI, anekavAra sAMbhaLavAno ane samajavAno lAbha laI zake che. kAkA kAlelakara, Do. ke. ema. munazI, DaoN jagadIzacaMdra jaina, yuvAno, ke jemanuM zikSaNanuM mAdhyama aMgrejI che, temanI sAtheno saralAdevI sArAbhAI, svAmI akhaMDa AnaMda, motIlAla kApaDiyA, seta sthApita thAya ane uttarottara majabUta bane e AzayathI morArajI desAI, DAM uSA mahetA, paMDita dalasukha mAlavaNiyA, 2014nI sAlathI aMgrejImAM lekho prakAzita thaI rahyA che. rasa harIbhAI koThArI, saMtazrI morArIbApu, svAmI AnaMda pUjya keLavAya e mATe sacitra vArtA-kathA aMgrejImAM raju thAya che. jInavijayajI... muMbaI jaina yuvaka saMgha, paryuSaNa vyAkhyAnamALA zarUAtathI zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM saMcAlana vyAvasAyika ane prabuddha jaina pAphikanA itihAsa para najara karatAM cAra diggajostaranuM rahyuM hovAthI 1929thI 2017 eTale ke lagabhaga 88 paMDita sukhalAlajI, zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, zrI cImanabhAI varSanA eTale ke 1000 thI uparanA mAsika aMkone Adhunika cakubhAI zAha ane Do ramaNalAla zAha sthApaka ane A ImAratanA DijITala TeknolojInA AdhAre kAyamI dhoraNe upalabdha rahe te mATe AdhArastaMbha tarIke ubharI AvyA che. CD vinA mUlya 2015mAM vitaraNa karela. 2015 pachInA aMko AvA prabhAvazALI vyaktitva dharAvatAM pUrvagAmIonA samayAMtare website upara upalabdha thaI rahyA che. AthI mAsika vArasadAra tarIke DaoN. dhanavaMtabhAIe sana 2006mAM taMtrI sthAna aMkonI sAcavaNInI kaDAkuTa vagara nizcita rIte jyAre ane jyAM saMbhALyuM. saMsthAnuM gaurava-pratiSThA, prabuddha jIvana ane tenA jarUra hoya tyAre sahelAIthI vAMcana mATe upayoga thaI zake. AvA taMtrInI lokapriyatA Avo pratibhAzALI vAraso taMtrI tarIke ghaNAM kAryo, ke jenI prabuddha jIvananA vAcakoe ekI avAje biradAvyA ja TuMkA samayamAM ghaNI ja sahajatAthI yuvAna vaye DaoN sejala zAhe, che, tenAthI saMtoSa na mAnatA DijITala phormeTanA 12000 (bAra temanI zaikSaNika kSetranI javAbadArI uparAMta, sAtatyatAthI hajArathI upara) lekhonA kartA ane kRti (viSaya ane lekhakonI jALavI rAkhyo che. 1929 thI 2017 julAI sudhInI lAyabrerI, anukramaNikAnuM saMkalana karavAnuM hAtha dhareluM bhagIratha kArya hAlamAM anukramaNikA vebasAITa upara apaloDa thatAM have pUrNa thayela che. www.prabuddhjeevan.in upara upalabdha che. navembara - 2017 prabuddha jIvana (57). Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ The Reader can search data on period basis. On issue in pdf format available. The reader will then have Screen to scroll the magazine to reach the Article searched. Search Articles in Prabudh Jeevan Similarly, the next field is to search on the basis of name From of writer without any prefix...e.g. Dr/Acharya/ Shri/Smt Search on time basis : Date Oct-2017 Date Oct-2017 ABCD, the reader has to simply type ABCD and all articles of ABCD will be listed out. On the right side Clicking on calendar 2017, the viewer will get screen relevant monthly issue in pdf format available. of 10 years from 2010 to 2019. For back period, the Next is type of Article: List of article type appears and reader has to click on arrow on left hand top corner the reader has to select the type. Like and that takes to preceding 10 years i.e 2000 to 2009. Special Issue Karmavaad, Special Issue Anekantvaad You can continue to click the left hand top corner for ............ The relevant issue will appear on list. every 10 years period. For subsequent 10 years click Keywords: This field will be compiled in second phase. on right hand top corner. prabuddha jIvanamAM dharmanA uMDA abhyAsI vidvAno, paMDita, Next Block is on Subject. Here the reader has to enter the subject word/s in phonetics English. AcArya, DaoNkTareTanA prakAzita lekho dharmamAM ucca zikSaNa, E.g Karmavaad, Anekantvaad, Tatva, Tapa......... On pI.eca.DInA vidyArthIo, zodha nibaMdhako tathA tatvaciMtaka ane search the reader will get list of Articles where the title jaina dharmamAM rUci rAkhanAra sAmAnya mAnavIne atyaMta upayogI has same spelt word. On right side relevant monthly R32lad 24LLL LA!, jo hoya mAro aMtimapaNa vo... ApoApa durguNo, kSullakatA, ApaNane che. mArI priya kavayitrInA zabdo sAthe ja (chellA pAnAnuM cAlu) thI rojeroja pIDatA prasaMgonI tIvratA ochI jhIle ene mATeno A "aMtima' patra pUro thatI jAya. kamAla che ne? A jalaso - karuM. hA, AvI anubhUtinI "phormyulA' kSaNikatAnI jAgRtithI Ave che. bedhArI "jo tamane paNa vahetAM jaLa ke nathI hotI, paNa koIka tabakke tamane A talavAra che A kSaNikatA! nirAza paNa kokila - kaMTha prakullita karatAM hoya, patra vAMcIne tAra maLatA lAge to ApaNuM na kare ane dRSTinI vizALatA paNa Ape! to tame hajI jIvaMta cho. komyunikezana saphaLa : A aMgrejI zabda "kamalanayana" ke "kamalANI" hoIe hajIye vahetAM nIra kaMpArI anubhavAve komyunikezana'no koI ja paryAya nathI. ('banIe' nahIM kahuM) to kSitijo vizALa to tame haju jIvaMta cho." ghaNI vAra ApaNI priya vyakti bolatI banI jAya.. pachI nAnI nAnI ThakarAto - hoya, ApaNe kaza ja pratibhAva na meLavavA ke gumAvavAnA harSa-zoka ochA ApatA hoIe chatAM haiyAMnA tAra thatA jAya! lAbha AziSa, e bilDIMga, jhaNajhaNatA hoya che! ekalatA ane kSaNikatA. jIvananI be pahele mALe, phleTa 101, ApaNe atyaMta suMdara AMkhovALI acUka vAstavikatAo che. kSaNikatAnI olDa polIsa lena, yuvatIne "kamalAkSI' kahetA hoIe chIe. satata jAgRti sAthe, ApaNe koI divya relve sTezana sAme, mahAkAvyomAM nAyaka mATe paNa AyojananA bhAga chIe, ApaNane aMdherI (IsTa), kamalanayana' zabda vaparAya che. mane lAge maLatAM AzA-nirAzA, caDa-utara, A. muMbaI - 400 069. che ke aMdaranI AMkho vizALa thatI jAya badhuM e AyojananA bhAgarUpe che evuM phona. 9967398316. to jIvana jalasA jevuM thaI jAya! samajAtuM rahe to chellI kSaNa sudhI "jalaso' Email: sarveshvora@gmail.com | tA. 1lI eprila 2016 thI paradeza mATenA lavAjamanA dara nIce pramANe raheze. 1 varSanA lavAjamanA $ 30 0 3 varSanA lavAjamanA $ 80 5 varSanA lavAjamanA $ 100 10 varSanA lavAjamanA $ 200/| vArSika lavAjama ApazrI (Dolara) mAM mokalAvo to pAMca beMka cArjisa umerIne mokalazo. bhAratamAM vArSika lavAjama rUA. 3000 traNa varSanuM lavAjama rU. 7500 pAMca varSanuM lavAjama rU. 12500 dasa varSanuM lavAjama rU. 2500 * 464984 yas ziutlir A/c No. :ors Bui$ SP341 CD A/c No. 003920100020260. IFSC:BKID0000039 prabuddha jIputra navembara - 2017 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atItAnI bArIethI Aja | saMkalana ane prastutakartA : bakula gAMdhI tAjetaranI traNa varSanI dikarI ane rU.100 karoDanI saMpati tyajI daMpatinI dikSA grahaNa ane sAmAnya rIte tapazcaryA-upavAsanI ujavaNImAM zuddhiazuddhinA saMdarbhamAM okaTobara ane navembara 1973mAM " jainadarzana ane jIvanadarzana" viSaya uparanA paMDita dalasukha mAlavaNiyA vyAkhyAnanA aMzo..."bhagavAna mahAvIranI je sAdhanAnuM varNana che te uparauparathI jotAM ema lAge ke temaNe potAnA zarIrane ghaNuM kaSTa ApyuM. aneka upavAso karyA ane aneka prakAranA zAririka kaSTo sahana karyA. tethI jANe ke dehane kaSTa ApavAthI badhuM siddha thaI jAya......" "bhagavAna mahAvIre tapano artha vistRta karyo che. bAhya ane AMtara evA tapanA be vibhAga karyA che ane bAhyane to AMtaratapanuM sAdhana mAnyuM che. AvI sthitimAM anazana karavA jarUrI kharApaNa te jo samAdhi ke dhyAnamAM bAdhaka na banatAM hoya to... paraMtu Aje to AMtaratapanuM koI mahatva rahyuM nathI, mAtra bAhyatapasyAnuM mahatva vadhI gayuM che. A jo koI AkSepa kare to teno doSa nathI paNa jainonA AcaraNano doSa che..." "saMsAranI vyavasthA evI rIte goThavavI joie jethI krame karI vikAsa paNa thAya ane saMsAraya sucAru rIte cAle. pati-patnIno saMbaMdha paNa anitya to che ja, paNa paraNIne tarata koIe saMbaMdhanI anityatA vicArItyAga kare to te kartavyane ApaNe sAruM na mAnI zakIe...". koIpaNa kRtyamAM vyavasthA hovI joIe ane kayuM kAma kyAre ucita che te vicArI levuM joIe. saMsAramAM rahyAM chatAM saMsAranI upekSA nahi paNa te suMdara kema bane, saMvAdI kema bane, eno ja vicAra karavo joIe, nahi ke teno tiraskAra...javAbadArI uThAvyA pachI temAMthI bhAgavAno prayatna to kAyaratA che. gharamAM rahIne paNa tyAga tapasyAne pUro avakAza che. kharI rIte sAdhanAnI kharI parIkSA dharamAM ja thAya che, dhara choDyA pachI nahi, eTale dharanI parIkSAmAM pAsa thavAya to ja ghara choDIne nIkaLe te sArthaka gaNAya".... okaTobara 1980 ane okTobara 2004mAM zrI cImanabhAI cakubhAI zAha ane zrI ramaNalAla cI. zAhanA lekhamAM tapazcaryA-upavAsa zuddhi-azuddhinI samajaNa Apela che. ta. mane pahelA A doleg 4D1 , 2eet , , . ya '*# is/ut 11. As rITA L (Ne 6 kaMkA che kaMi na kakaka caMnuM pi mukha mana ane nAma nI ghare javA mAlanI A jana dha tapa rAkArI LL MnA mAM nuM 21ii au nI minanI ki kAnAnI na nI, kAmaNa, nI - pAra ka rI zakI ne pI jAya; tArA re # nI nI ne che ne nAM jamA thA mA, mane na REaa kAmane mitra ne I- kAma ni ka ne ja mamaKA laka kara kI " ma ma vALa para jaI ne mara te paranuM paNa mane paNa ka na nau nA ne kema karIne karavA haii Diza bAnamama mama 15 - - au paA mA pAna nA prema nA koI mA tApa para umAnA bAre te samayanI be rana koDanI nA mAM konuM tenI . banAvyA nirA banAve che tema chatAM kAmadAra vinA, lA gajaka, sthApanA karI mAMga karal ja , rAjA jA mana nuM kArDa mA yiAya mA nadhi pa ne #aa mAM khAbakanuM sUnI che. pAka para che upAsanA tA jau prathAmAM minI vadhI g - mmi banAva nAnAnI kane ne 1 nA "nAma be baMne mitra manana ii brui mA nAma na lAgI, ma ma ma ma jALave jayanA dha nema pAma nI cAnA gAMdhIdhAmamAM paNa te na ja , lAla mA re japI. karI tema yunAnI jANa Idhi nAma che-1 - A vii mA po ka rAyA che. bAkInI che te kAma mA janatAne jaNA parema nuM nAma ' che. kaMpanI mAM ne kahe che, khalanI ta nI tene vinAM pAdhi prakAranI ja ramI jAheranAma tenI 1 bAdala hI rAI - "mArA zvAna pAna nAma na maLe para dha kA ra na parata ghara ayanamAM pucanA no banI ja che. karavuM ja dayA na hai | tenA iSa, nAma kamaja pAMja Tharma ne hai, had jaina tri, , ma kriyA, . raziyA || mAnI ja e laLA nI ke taka | ke je ja yAdI tA. dhelA * nAnI nAnIbhAI mananI vAta mAra mukata karI mArA aunI mama mane na paNa noma ma . yika nAnA netA pI. a 'aa na 3 . mAmai a bhagavAna mahAvIra ca ddhi ane sunaMdA panna mAMnA e fmAM ja karavAmAM mATe eka mitra kavara pApanA pa mAjanA pa ga ko na . ma na paNa mA [manuM paNa tapa anuddha che.] vaza pAtA nA maDha mApa pa ra la gAma kaMi thApA mA mA divAna mAM che ne maMca ane jo ho - NARANPne haka te , parama mA che nava nA tenA = 5 makA, ke. mana kAyA thavI te ja kare che kAnapara IT kAine temAM mane e mI ka che ja milika pI nadI para che mamI ne .. temane mArA yanA kAkA pAIpa che potAne maLe mAne para tene pAka thI pramAI mAnA (naka kabapi AhIra dhaSS vidha iva , kAma ne vadhano gAmanA pApa motanuM paNa eNe mAyA bhAI A na rIte e nI ! dhamAM mAthI ; mane kare na che jojo e kaI hoI dhana dha ) (5; , Is A ( na rami ja , na ja paNa temanuM nA pakSa che. mathI mIna nI bane che ke I rSa che paranuM dila taka che, ja mA mane eka paNa kerInI yAne vImAne che, temane be nAnI nAnI (4 +, 5 java ja zapa, Ui mA - , ane * * korA kAma thAya che jIva kAju kaDhAmA. mokSa thANIne patarAMnI anya samAjanIti kaI jAya che. bAkI tajajana Ane ba havAmAna na jI mAM e vatanuM nAma che " bApA ja karI nA nAtha ma pa pa #u # Aira hoya che, paddha tamane mapAya jamaNuM thAya che, jemAnA nIkaLe che. aA sabhAnA ane ka - we a ne ane emanI pANI nathI ja e zAnonA kaSanI hoya che, mAthu kapAsanA tana mATe thobhAdana . , 2 karato nuM aika ke mArA ja * * mAtA che, makAna mAlika panama kI enA nadhana anumodanA mATe para jovA na mA ma e, enI majAka ne borma zA mAsInuM ya mukha enuM ja kayA rAya kyAyAma to te tamArA tesiM pi tavo asuddho| - - - - - che ra de ane vImA ya mare yuga mAne ne ke nA ca na ra RR kAnamAM ma kA - mIna , didhI kA jala na mAre -kAra karavA, - ke, ja, pUau jAya ! mAI trIjI na ne hAra, nI nika, na pAcana yAta nI jema te zA na) ne mAtAnI mAnamAM . . ne mAne che , mane ke mAma ne e ja biA za dana bama 1 ja vAra kahe kAnama dhiM ane e mI nI kinAM vibhinDa dha mAM na lI mana para cauja kADha nA nA khAnA - ka ha nA , jarna da ja che nAhI nAja che no "nA " ne kada para che ema na 'hI thA nA mI ka na evuM thAna ane mukta kardhAnI ni yama ja na zaka paNe pazcima che vAra - na nI temanA niyama - -ajamAyA padanA che. jAka ka ne kAra ? na - ra - - - ja na kema karI nAkha 1mA mane * 5 prema , ja nA bhAgavAna mahAvIra nirvANa mahotsava: sAya mAM pragati . mana na mAM mane ni jA nA kavara mAM bAda paNa tane mA ke jana gaNa ma ta -* kilinIka che mArI ja vAta ka para nira ne na na ma ne jena zana ane jIvanasAdhanA ]i . pakaeN nA madha ni kAma ja che,kai tha ya che , kaJ kaja triA karIne mA jyAM na jAne Ama mAM | mAI nuM ina che ja thaine , mArI hanumAna na ene ja na je pa ma Na 1 nA nA atri, tane kI karIne sarva mAnI kanai ni nA nI vAta che ke pAmI zake na vA 1 kapAI ane nai kevA pApana ma nA pAnizvi2 ma ma pa ke nai ghananI ne mata nuM A navuM mAnI namAja vatai vana mAM mAnI na ka ka ra tha na pa pa NAma na EX ra - ka ke mAnava jokhya ja nahi , pa ra ja maha ma ne * sAyarI neminAramA pota * nI thIma vana kevI rIte - ka na ka khya mAma vaya ja pAka mAne - 2 - che hama karI kahImAM 1 thI vapa RIra laine 1, ra ta kI (6 thI 8 mata va) thI ki ja che na thI ya mA A A paddha jIvanI 'paNu varSa nanuM nAma sajja : 11. pAra na lai ne ahaMkAra nAgai che tetra mu kha na -mana na ma ne ja jANe che kaa thaze janA ane nAda paLe pa Na zu ya | mane mArA pavina nA raNamAM palA , nA janakaTamAM ma Na pAsa kaMi mAM mana mArAja ne ja na, 19. bAda vAMka -vanA nA rAmamAM vAparI kAma mu, tethI huM karyA pAlakhamaNunA marala stra ne mAne che mAra mA |Ine rasAkIma ne paNa nA ka rI rahyA zu ta che nAM mud dene vaya akAkiya sakhAvo jarUrI che, jA ne bahA che, ane mArA mAM paNa che je nathI ane upanAmAMthI karI ne varSa karavA mAgo khyaR Nlaze ratha jI re - 8 nI ghaya che ane kudaratI para liga rIrikata mAM che A ja pArga che mAM zakti yavanI mAtAnAM guNagAna karavAmana varSa nI zAyaravI e zakya nathI. mA li vadhu vana che | i . - jJAAna thayuM nahi. batra vati mana.. Ek e dAsI thai jaI mo mAM basa kaMkazAna prApta . va tI ? # Vo mAdhura tA : na nuM zika mathaka rAdhi ma ja, e pikiga jaja tabI1 thI lAla cakuvenAi zAha, satI 4 2abulAla thI. A tazcaryA - upavAsa dhaoNma, anyAma ma varte che eNe, tame kane paza Sa sAta mAnuM che teM jANIta| InI khAmAM AvI che chamAM to mane te paNa ja nathI paDakA che javArA upanA thIaunA manA sauthI dhaa| ja karmanI vimeya ema nA nAma thI mana ane tene na bane te ane teSano nathI lApI | pAmI khani ane na khAka kA vImAmAM che atre mAthAmAM mukhya che. mana pAmIra ne sAyalaka ane (aa che tu AvAge viSe paNa vakhaNAnI aneka nAmI kAma para kAma nA karI ne prakaraNanI 16 robara, 2oor | vuiM SaSi - " mAba, tapa nuM meM ya prakAranI viziSTa zakita che. madhya mAve to te tapa cAlu ja thAya, karNanI niza svAmAM te krama TrAso mAnI jiMdagImAM eka upavAsa paNUA nathI karI zakatA, je na lAge, vaktataH ArAdhaka mahAtmAmAM to enI yAd barapha hama -10 ke ujavAya che te ekAe amano mAma hare che, aiya karavAmAM paNa na Ape ane baMI thotInA etpanI martha e che ke , teone aa temaja mAnazcika zakti joie. tenuM mAmaLa joie. ad nisbata na hauSa. temo to maMtAbolamAM ja hoya, potAnA Saa jaino, ravI savalathI be che enI tapatha duniyAmAM anya koI mAdhavarUpamAM ja khoya, ] ' thI nA to karatAM nathI. jyaktigata rIte koI tapurgha Le e upAdhyApa nI hAlavSAne dha tapa vuiM lSa te vize = sai vAta che, parA sAmudAyika jAye anya kroI tharSamAM aLAI ke 'dAnasAra'mAM javuM che: " . kizana mamaNa jevI tapatharyA thatI nathI. musalamAnono aizva che. paNa pAhA jinArcAca, karAyANa tathA itiH / nahI maid Mii cate khAI zaHdha che, mAtra kama ubhI che. sAnuvayA jinAjJA ca tat tapaH zakamiyate // zarme che anya kazA kaMI viziSTa zakti prApta karI hoya to mAM badhatharSa veSa, jinabhakti nauSa, pArSonI prati ho 'zA momine komI (DTla hatI mA ra 1 zakti vize potAne vAta karavAnuM mana thAya ane bIjA paNa AvuM kRSAthI ochA thatA jatAM hoya ane jinAmAno anubaMdha hato ,te zaninI vAMsA kama evuM to jato hoya, te tapa 59 manAya che.] . IkAne mAta ane T2 HI ena ni ke gharane ne pI gayA . pAki che - A badhAja lekhone AkhA vAMcavA mATe www.mumbai-jainyuvaksangh.com para vAMco. al. jenadarzana ane jIvanasAdhanA (1 nAI khAva nAna] mAInasa hatA e ya te yuga ja nAda e khAmI na che ane nA vimA ne enA dIra temaja munI, gAme jaina prAthamAM che zAhidane konA che. niyama paNa che A thI pa bA hatI jeno je maNa taka ja nI mA mananA niyama nabA R phaibAna che ame te briA banavA mAnag che. vaLI nA loko karatA che. mai jAna mA na nahIM, paNa khAyaba rivA i anaeN hA e vAta hatI ke mArI ma bama che ane thAya che. paNa vAyunI gADha kAda amIjha zaunmAni je tau tenI ika ne kyuM che mAhya che. te nai e mA a ya zAMta thayA jeuM tapatha ma ya rAma nAma mAthI dUba ya che kai badhuM ja ni che. mA kAri banI thI khevI nI catuM mA khA ya (rSa nI nA bIjA mA jAna ja rahI che. dI e ke anya [ paNaMA to nA kahI IMvo # che, athavA 2 zakti vize potA A B A dha 'rAjAnA prayAso kare evuM te jANe navembara - 2017. praqddha jIpUrNa pa9 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o, Registered with registar of Newspaper under RNI No. MAHBIL/2013/50453 - Postal Registration No. MCS/147/2016-18. WPP Licence No. MR/TECH/WPP-36/SOUTH/2017. & Published on 16th of Every Month & Posted on 16th of every month at Patrika Channel Sorting Office, Mumbai - 400001. NOVEMBER 2017 PAGE NO. 60 PRABUDHH JEEVAN je zreya mAro aMtima patra to... 'patra' zabda Ave eTale manamAM pahelo DaoN.sarveza vorA jIvana daramyAna, jIvananA saMdarbhe lAgu paDato prazna thAya kone saMbodhIne? patra ho ke jAtanI zabda che. eka hAthI cAlyo jato hoya, ene abhivyakti ho, mAtra huM nahIM paNa "sAme' mArI phArmyulA ene kAma na Ave. A bAbatamAM rastAmAM nAnakaDA khADAo phasAvI zakatA nathI. jhIlanAra paNa khubaja, anivAryapaNo mahatvanuM jhAjhI dArzanika carcA ke niSkarSa para nahIM utare jene vikatAnI satata ane tIvra anubhUti pAtra che. nahitara e "araNyarudana' thaI jAya! paNa bhagavAna tIrthakara, bhagavAna zrIkRSaNa ke hoya ane sAthe sAthe potA mATe kudarate koI ghaNI vAra amaka sthaLe pravacana ApavA jatAM anya koInI paNa vAta kyAMka sadhiyAro Ape, "rola" koI 'pATha" nirdhArita karyo che. evI paNa dhrujArI chaTe kAraNa ke ApaNane khabara hoya kyAMka prakAza pAthare, paNa emanI phormyulA' to satata pratIti hoya, ene nAnA khADAo ke sAme peDhIothI "roboTa... pratibaddha'... hoya ja naha. are, mAruM A nirIkSaNa paNa phasAvI zakatA nathI. e 'mahAna' che. sakSama rIte jhananI banAvavAmAM Avela jiMdagInA mArgamAM jene sAruM lAge eTalA jyAre "patra' zabda vAparyo, tyAre pelo zrotAgaNa che. paNa AvA saMyogomAM koIka pUtuM ja enuM... bAkI A vAtanAM paNa taiyAra 'aMgata' sparza to AvavAno ja. moTI vayanA. mahApurUSanI vANI yAda Ave... "bIja vAvatA paDIkAM na hoya. mArI jema ja "zabda" sAthe saMbaMdha rAkhanArA, javuM. jyAM jamIna taiyAra haze tyAM ApaNe bIja eka dArzanika, eka sarjakane kudarate mAna akarAma, hokA pAmelA, chAnagapatiyAM phaLibhUta thaze ja.' acukapaNe eka tIvratA pekejaDIla tarIke vizeSe ane kAvAdAvAmAM nipuNa chatAM samagra vAta "aMtima patra'nI hoya ke "aMtima karIne Ape che : e che saMvedanAnI tIvratA. A samAjamAM ajAtazatrake 'sajanyati' nirIkSaNanI. gAMdhIjInuM vidhAna yAda Ave : "saMvedanA' to badhI ja jJAnendriyone AvarI le kahevAtA osAmA jevA ja sAMpradAyika - emaNo kaheluM ke, "mArAM be vidhAnomAM che. paraspara saM baM dho, mAnavasAMdarya, vaDIlonA najIkanA saMbaMdhamAM AvavAnuM banyuM virodhAbhAsa dekhAya to mAruM paheluM vidhAna nisargasaudarya... paNa mArI dRSTie, AdhyAtmika che. huM emane "oLakhuM evI gaMdha emane nahIM paNa chelluM vidhAna ched' jAgo ane vijJAnanI dRSTie jene 'uccatara' kahI zakAya chevaTa sudhI nathI AvI, to huM AvAM nirIkSaNa satata jAta nirIkSaNa karanAra vyakti paNa evI vyaktine pekejaDIlamAM bIjI paNa mArI jAtanA saMdarbhamAM tapAsuM. mane AvI AMtarika rIte satata parivartanano sAkSI vizeSatAo janmajAta rIte bheTa Ape che. A kullatAomAM rasa nathI paDyo... moTA bhAganA hovAthI tAjagIsabhara hoya che. eTale jyAre vizeSatAo che : jJAnendriyonI tIvra saMvedanA "sAMpradAyiko' mArAthI saLagatA kolasA jema aMtima' zabda vAparavAno Ave tyAre eka sAthe satata (kSaNikatA'nuM bekagrAunDa' dUra rahe che : to jIvanamAM mahattvanuM zuM? A hicakicATato rahe ja ! saMgIta... jAtajAtanA anubhavo sAthe e chAnagapatiyAM, "sTrITasmArTanesa', 'janasaMparka', jenI pAse dila kholavAnuM mana thAya (pachI anubhavothI alaga rahIne jAta tarapha jovAno gaNatarIpUrvakanA saMbaMdho ke satata sakitA"nI e mArI vAta svIkAre ke nahIM e jarUrI nathI), 'sAkSIbhAva'! kyAreka AMgaLImAM capsano anubhuti? je jhIlaze, jyAM vamaLo janmaze, ene saMbodhIne ghasarako lAgI jAya, tyAre cAmaDI thoDI alaga | mane hamezA maLato javAba tamArI sAthe jo patra lakhuM to... paDatI, sUkAtI jatI joI zakAya, ne ApaNo e vaheMcuM - "zera' karuM. mahattvanI vAta mane | ApaNo badhAM ja A jIvananA samAMtara ja cAmaDI pratye 'sAkSIbhAva' keLavAto sAmAjIka chApa ke khokhalI 'saujanyamati'nI (perelala) musApharo chIe. eka ja rasto ane anubhavIe! pratiSThA nahIM, paNa aMdarano saMtoSa, pariNAme samAMtara rastAmAM spaSTa pharaka che. samAMtara raste kSaNikatAnI anubhUti sAthe samagra jIvana, janAre pathanI AjabAja jhADA jhAMkharAM vacce saMbaMdho pratye vyApaka najara ja mANasane aMdarathI cAlatuM "kSaNikatA'nuM bekagrAunDa saMgIta! - khADA TekarA Ave e mane na paNa Ave. eTale 'vizALa" athavA "mahAna" banAve che. "mahAna" lAgyAM che! enA nuA (phArmyulA) mane kAma na Ave ane vizeSaNa anyalakSI nathI. ApaNane potAne A | (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM....58) Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai - 400004. Printed & Published by : Pushpaben Chandrakant Parikh on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh & Published from 385, SVP Rd., Mumbai - 400004. Tel. 23820296 Printed at Rajesh Printery, 115, Pragati Industrial Estate, 316, N.M.Joshi Marg, Lower Parel (E), Mumbai - 400 011. Tel. 40032496 / 9867540524. Editor : Sejal M. Shah Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai - 400004.