Book Title: Mahavira Shat Kalyanaka Pooja
Author(s): Vinaysagar
Publisher: Vinaysagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/010529/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ binakhanimAtrAmAM pAmo maNika zrI hAvIra- tha thApara jUnA bhopAvAva vivAhinI satvA nA, nAnI, tala, mAmUnA, hA - Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAsakaH - muni vinavasAgara, sAhityA manyA sumati sadana * koTA (rAjasthAna), vi0 saM0 2012 0 I. sa. 1656 mudraka jana prinTiMga presa koTA (rAjasthAna) Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArya zrI binavinabhUminI ) Page #6 -------------------------------------------------------------------------- Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapUjA dvArA koI pUjA hI AAAAAP tIrthakara lekhaka ke do zabda . prastuta pUjA kI upAdeyatA isI se spaSTa hai ki pUjA-sAhitya maiM bhagavAna mahAvIra ke ' kalyANaka' kI koI pUjA hI nahIM thI isIliye isa kamI kI isa pUjA dvArA pUti kI gaI hai| pratyeka tIrthakara kecyavana, janma, dIkSA, kevala jJAna aura niya ye pA~ca kalyANakAto hote hI haiM, parantu antima tIrtha65, zAsana nAyaka varSamAna svAmI ke chaH kalyANaka hue haiN| prathama cyavana aura dUsarA garbhaharaNa hone se chaH mAne jAte haiN| kaI mahAzaya jo isa garbha-haraNa pAyANaka ko nIca aura garhita hone ke kAraNa amaGgala svarUpa mAnate haiM, ve loga yaha bhUla jAte hai ki sthAnAMgasUtra, samavAyAMga sUtra, kalpasUtra, AcAsaMga sUtra nAdizA meM chaH hI batAye hai| ataH unheM Agama sAhitya ke prati matAmaha ke kAraNa manamAnApana na karate hue zAstrIya mAnyatA ko hI svIkAra karanA cAhiye aura pracAra karanA cAhie / jina . pAThakoM ko isa viSaya meM rasa ho aura vizeSa nirNaya karanA cAhate hoM, unheM svargIya AcAryadeva gItArtha-pravara pUjyezvara zrI jinamaNisAgarasUrIzvarajI mahArAja likhita 'SaTkalyANaka niryayaH" aura merI, lipi vallabha bhArato,.55 gaNi zrI buddhimunijI sampAvisa piecanizuddhi prakaraNa meM mere dvArA likhita upodhAta dekhanA caahiye| prastuta pUjA me kalyANakoM ke anupAta se hI 6 pUjAyeM rakhI hai| prathama pUjA meM eka dAla, dUsarI, tIsarI aura paoNcI pUjA meM do-do dAla, cauthI pUjA meM 3 DhAla tathA chaThI pUjA meM eka nAla naura eka kalaza hai| isa prakAra kula 12 DhAleM haiN| isameM rAgi tv. bhArata Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyA~ do zAstrIya saMgIta kI haiM aura avaziSTa saba vartamAna praSalita hI grahaNa kI gaI hai, jisase gAyakoM ko saralatA pdd'e| pUjA meM kyA vaya-viSaya hai ? isa para jarA gaura kara lenA samucita hI hogaa| prathama pUjA meM nayasAra ke bhava meM sanyapatra prApti se 26 bhavoM kA saMkSepa ullekha kiyA gayA hai| ApAda zuklA 6 istotarAnapAtra meM mAna kA jIva dazama devaloka se cyuta hokara mAiNakunDa prAma nivAsI, koDAla gotrIya vitra RSabhadata kI sahacarI jAlaMdhara gautrIyA devAnandA kI kukSi meM utpanna hotA hai| devAnandA 14 svapna dekhatI hai,apane svAmI se isakA phala pUchatI hai bhaura svAmI ke mukha se 'putraratna' phala zravaNakara harSita hotI hai| dUsarI pUjA meM Azvina yA trayodazI ko indrakI zrAjJA se hariNagameSI deva dvArA garbha parivartana hotA hai / arthAt mahAvIra kA garbha satriyakuNDa ke adhipati siddhArtha kI patnI trizalA kI kukSi meM AtA hai aura trizalA kA putrIrUpA garbha devAnandA ke garbha meM AtA hai| trizalA 14 svapna dekhatI hai| siddhArtha se eka svapna lakSaNa pAThakoM se phala zravaNa kara harSita hotI hai / rAja, dhana dhAnyAdi kI vRddhi hone se vardhamAna nAma rakheMge aisA janaka aura jananI saMkalpa karate haiN| garbhAvasthA meM jananI ko pIr3A na ho, ataeva garbha kI calana kriyA tyAgakara, mahAvIra sthira banate haiN| mAtA ko saMkalpa-vikalpa ke sAtha atizaya duHkha hotA hai| mahAvIra yaha jAnakara pratijJA karate haiM ki aho / mAtA-pitA kA itanA vAtsalya ! ata: inake jIvita rahate hue meM dIkSA grahaNa nahIM lgaa| . tIsarI pUjA meM caitra zuklA trayodazI ko varSabhAna kA janma hotA hai| dikakumAriyA~ aura indroM dvArA janmotsava manAne ke pazcAt siddhArtha rAjA utsava manAtA hai| varSamAna nAma-karaNa kiyA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAtA hai| zrImalikI krIr3A meM deSoM dvArA mahAvIra' nAma rakhA jAtA hai| bar3e bhAI nandivardhana aura bahina sudarzanA ke sAthakor3A karate hue samaya vyatIta karate hai| yuvAvasthA meM yazodA nAmaka sAmanta kumArI se pANigrahaNa hotA hai| priyadarzanA nAmaka putrI hotI hai| mAtA-pitA ke dehAvasAna ke pazcAt bhAI nandipani se dIkSA grahaNa karane kI anumati cAhate haiM, kintu bhAI aura bhAbhI ke nAma para sAdhaka ke rUpa meM sAdhanA karate hue do varSa rahanA svIkAra karate haiN| ... ... . cauthI pUjA meM lokAntika devatAoM dvArA samaya sUcita karane para, varSIdAna dekara, priyA yazodA se anumati lekara migasara zudI 10 ko sayama-patha grahaNa karate haiM / sayama-patha para bhAsada hone ke pazcAt jJAna prApta karane ke pUrva taka 12 varSa 6 mahIne aura 15 dina taka anekoM gopAlaka kA, zUlapANikA, canDakauzika kA, gozAlaka kA, sagama deva kA, lohakAra kA, gopAlaka dvArA kAnoM meM kIleM ThoMkane kA, kaTapUtanA vyatarI-zrAdi ke upasarga sahana karate hue eka atyutkaTa abhiprada dhAraNa karate haiM, jisakI pUrti candana bAlA dvArA hotI hai| anta meM bhagavAna kI sampUrNa taporAzi kA ullekha kiyA gayA hai| pA~cI pUjA meM zramaNa mahAvIra ko vaizAkha zuklA dazamI ko kaivalya kI prApti hotI hai| devatAnoM dvArA samavasaraNa kI racanA kI jAtI hai| bhagavAna apane upadezoM dvArA yajJAdi hiMsAkRtyoM ko banda kara ahiMsA aura satya dharma kA pracAra karate hue paturvidha saMgha kI sthApanA karate haiM / vizva ko apanA anupama - samdeza sunAte haiM / sarvajJa, sadarzitA ke guNoM ko prakaTa kiyA gayA hai| ThI pUjA meM kArtika kRSNA zramAvAsthA (dIpAvalI) ko zramaNa bhagavAna mahAvIra zeSa karmA kA prayakara, ajara, amara, akSaya, Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ga ) apunarbhava ho jAte haiN| pradhAna ziSya gautama ko mahAvIra ke bisaha meM atyanta duHkha hotA hai / anta meM vizuddha adhyavasAyoM para par3ate hue kevalajJAna ko prApta karate haiN| kalaza meM lekhaka ne chaha kalyANakoM ko parama magalakArI dikhAte hue apanI guruparamparA kA, saMdhat kA aura sthAna kA Seosa kiyA hai| - isa prakAra dekhA jAya to ina chaH pUjAoM meM prama bhagavAna mahAvIra kA sakSepa meM samagra jIvana-caritra hI gayA hai| prakAzana kA itihAsa gata varSa merA cAturmAsa bambaI pAyadhunI sthita mahAvIra svAmI ke derAsara methaa| usa samaya bhAyakhalA nivAsI mAI thaparatalAla zivalAla zAha ne chaha kalyANaka kI pUjA banAne ko anekoM bAra Agraha kiyA thA, lekina saMyoga ghaza unakI icchA kI pUrti / usa samaya meM nahIM kara sakA thaa| isa varSa bhI apane kaI mitroM eva sahayogiyoM kA zrImaha rahA ki racanA kI hI jAya / usI prema pUrNa Agraha ke vazIbhUta hokara yaha pUjA banAI gaI hai| isa pUjoM kI bhASA atyanta hI sarala rakhI gaI hai, jisase sAmAnya pAThaka bhI isa-pUjA kA bhAva hRdayagama kara ske| mera susnehI upAdhyAya zrI kavIndrasAgarajI mahArAja ne isakA saMzodhana kara jo udAratA dikhalAI hai usake liye meM unakA atyanta hI kRtajJa huuN| - geya rUpa me merI yaha prathama kRti hI hone ke kAraNa nisaMdeha isameM anekoM truTiyA~ hoMgI, unheM vijaNa sudhArane kA prayAsa kreNge| 22-3-56 - lekhaka koTA (rAjasthAna) Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathana mahopAdhyAya zrI vinayasAgarajI mahArAja ne 'mahAvIra paT kalyANaka pUjA' kI racanA kara jaina pUjA sAhitya meM eka prazaMsanIya abhivRddhi kI hai / gata cAra sau varSoM se isa prakAra kI pUjAoM kA bolacAla kI bhASA meM pracAra par3hA aura saikar3oM kI saMkhyA meM aise sAhitya kA nirmANa huzrA / isase do prakAra ke lAbha mile / eka to bhavasamudra nistAriNI tIkara-bhakti aura dUsare meM etadviSayaka gaMbhIra zAstrIya jJAna kA dezI bhASAoM meM sugamatA pUrvaka hRdayaGgama karane kI sarala sAdhana / yaha pUjA to prakArAntara se bhagavAna mahAvIra kA vizuddha projana caritra hI hai; jo zvetAmbara jainAgamoM dvArA pUrNatayA samarthita hai| isakA paT kalyANaka zabda zAyada kucha pa.dhuoM ko na jacatA ho, para hai vaha avazya hI satya phira bhale hI kyoM na yaha Azcarya-bhUta mAnA jAtA ho / pocArAma, sthAnAx, - samavAyA, kalpasatra aura paMcAzaka Adi jainAgama pA~coM maMgalakArI kalyANakoM ko uttarA phAlgunI nakSatra meM mAnate haiN| chaha nirmANa kelyANaka svAti nakSatra meM huA jise mAne binA koI cArA nahIM / AtmArthiyoM ko niSpakSatA pUrvaka yaha tathya mAnane meM AnA kAnI nahIM honI cAhie ki devAnaMdA mAnaNI kI kRSi meM AnA to kalyANa Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hai phira trizalAmAtA kI kukSi meM Agamana akalyANaka kaise ho sakatA hai ? isI kalyANaka ke caturdaza mahAsvamAdi . utArane kI sArI kriyAe~ mAnya karate hue mAtra kalyANaka zabda, amAnya karane kA haThAgraha kyoM ? . isa pUjA ke nirmAtA mahopAdhyAya zrI vinayasAgarajI ma. sAhityAcArya, darzana zAstrI, sAhityaratna aura zAstravizArada haiN| Apane taruNavarSa meM ekaniSTha adhyayana dvArA parIkSAeM pAsa karake ye upAdhiyA~ prApta kI haiN| zrApakA kAvya nirmANa kA yaha prathama prayAsa hai phira bhI prasAda guNa yukta, Adhunika tanoM meM, sundara zabda yojanA dvArA apane bhaktajanoM ko jo prasAdI dI hai| vastuta: abhinadanIya hai| zrApa jase udIyamAna ratna se hameM bar3I bar3I zrAzAeM haiM / zAsanadeva se prArthanA hai ki zrApa dIrvAyu hoM aura apanI vidvattA dvArA jana-cAimaya aura rASTra bhASA hindI kA bhaNDAra bhara bhaMvaralAla nAhaTA Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namaH ginamaNianhariyAva : nahAvIra- TU-jAmajorA prathama cyavana kalyANaka pUjA siddha yuddha zivazat vimo, sarva hiMda devazamaNa tIrthapati de , mahAvIra jhina vardhamAna nitaripu namuM vardhamAna paNa ! sumati hindu -maNi, ro prati lada sava zrata levI praNam sahI, vI-dhAriNI vi. pad venyANa pUganA, varNana kavita levi. ' (aa siddhacana dha vanDo) " jyANa aNadhArI vanDo bahovI avatArI ! vAra vAra nihArI gunho mahAvIra avatarIta Tepa pahine mA navasAra vivedI, sApu sevA mAre sati guNa pArve mavanitI, tava hI se traNa vA vandazA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) prathama vyavanavAjyA pUnA maritti mA vI vandrA, vAsune mAne che nI mAtra vArama vadhe, vIra ma ya hAniM vorA navana mA meM mAsama, tANa vIla tava yogI . vIra sthAna prArAdhana che, tIrthaMkara pa0 mo vanDoza rAta vatto che jyavAra, sattAvIsama ma meM zreSTha vadhAre zAsana svAmI, rAjya nIvana meM vandra, brAhmaNa RSamA brAhmaNa, devI devAnaMda | vi supana letA tana-mana meM have paramAnaM vandro,zA. nAmRta hRti sevAno, tina para padhAra! svAmI supane teNe mane, jyAM jado hitaro? vo.dA. vai purANa grAhA parivA, mata zAsana vijJAnI homa putra manohA tere, nA nIvana jozI voLA zravaNanA vadha mana nI, sevAnanda sonI vyavana nyAvaka jI pUnA,ravinaya vidhAnI varno. - (manna) sAvalIzvara mananta hitAvu zrI siddhArthazALanAthapUvandra ! sarvajJa-va-tripattismina rdhamAna - - sadravyamAvavidhinA satata ane chaThThI paramAtmAne anantAnAjJAnaratye nanma-jJAmRtyunivarihari cariMganendrAya mahAvIravanyapUnA prathama vyavananyANa arNavya nivAsa svAhA ! * iti prathama kalyANa puujaa| Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra SaT kalyANaka pUjA ( 3 ) dvitIya garbhApahAra kalyANaka pUjA - dohA devAnandA kukSi meM, dekha vibhu ko indra / mana meM saMzaya hota hai, rAhu dekhi jima caMdra // 1 // nIca gotra vipAka se, yaha bhAracarya ayoga / mamAcAra haiM, kyoM na karUM ? prApta puNya saMyoga // 2 // (la4 jAdugara saiyAM chor3a merI paiyAM ... philma 'nAgina') indra zrAjJA se, mRganaipI, zrAkara matyaloka garbhasaMharaNa kiyaa| devA kAratna trizalAkuci meM,trizalA kA devAMkukSi garbhasaMkramaNa kiyA Azvina kRSNa trayodazI, madhya rAtri ke maahi| divasa tirAsI Aye vimuvara, trizalA kukSi bhAMhi // . yaha Azcarya mahAn / garbha0 1 / yaha caudaha supane dekhe mAtA, jItAcAra huA hai / .. isIliye yaha dvitIya kalyANaka, maMgalakArI kahA hai| . apaharaNa hai maMgaladhAma / garbha0 2 / katipaya pijJa garbhaharaNa ko, kahate amaMgalarUpa haiN|' ve vijJa nahIM para vizaMmanya haiM, zAstradRSTi se dUra haiN| saMkIrNa vRtti gaMbhIra / garbha: 3 / Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) dvitIya garbhApahAra kalyANaka pUnA AdhAra, sthAna, samavAya, kalpa-zrAdi sUtra dazati / gasaMghara, zrutadhara, pUrvAcArya, phailyA rUpa batalAte / ___maMgalakArI mahAna / garbha0 4 / dohA jyotiSI gaNa daivajJa gaNI, bhUpati lInha ghulAya / vaguNanaphala-putra suni, harSa na hRdaya samAya // 1 // siddhi abhivRddhi sakala, nita nava prakaTe jIta / vizalA zrI siddhArtha ke, saphala manoratha hota // 2 // aSTa siddhinavanidhi saba, prakaTa kSaNa-kSaNa mAhi / puNya nagara mahArAjagRha, aAnanda nahIM samAhiM // 3 // pUrNa manoratha jaba hue, tahiM vicAre bhUpa / vardhamAna priyA rAkhi hoM, yathA nAma guNa rU5 // 4 // (laya gajala -56 jAga musAphira bhora bhayo.) 54 dekhi uda9 dukha jananI ke, jhaTa nizcalatA apanAte haiN| nA ko nAzaMkA hotI hai, saMzaya cihuM dizi ma~DarAte haiN|1| syA deva hue pratikUla mere, kyoM jhaMjhAvAta pahAte haiN| merI zAnti kI duniyA meM, vikSobha-agni sulagAte haiN|2| yA-jAga ke kRta krama se, pratikAra khar3A badalA lene| hevA bAja kyoM gaye, saMsAra lagA hai dukha dene / 2 / Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra - kalyANaka pUjA devoM ne chInA kyoM mujhase, apaharaNa huzrA saba kucha me|| palaTI prabhutA ika pala-china meM, jhaTa caMcala rUpa banAte haiM / 4 / jananI kI AkulatA viloki, prabhu cetana-gati darzAte haiN| mamatAmayi kI mamatA lakhakA, kAvyarUDha ho jAte haiN| praNa kiyA prabhu ne haiM jana taka, pitu mAtu hamAre duniyA meM / dIkSA nahIM grahaNa karU taba taka da Teka rekha bana jAte haiN|6| mAtA mana haSita prema pula, sukha roma-roma chA jAtA hai| Ananda rUpa prabhu kA pratidina, prati pala aAnanda bar3hAtA hai / .! (mantram ) sArvIyamIravara nagananta-hitAvaha zrIsiddhArthavaMza gaganAMgaNa -pUrNacandram / sarvajJa-deva--trizalAtmaja vardhamAna sadravya-bhAvavidhinA satataM yaje'ham / OM hro paramAtmane anantAnantajJAnazakaye janmajarAmRtyunivAraraNAya zrImajinendrAya mahAvIrapaTukalyANakapUjAyA dvitIyagarbhApahAra-kalyANake aSTadravyaM nirvAmita svAhA / iti dvitIya kalyANaka pUjA / Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya janma kalyANaka pUjA 1. tRtIya jana kalyANaka pUjA dohA caitra zukla terasa tithi, madhu Rtu AdhI rAta / na mAsa jina avatare, zubha dina sADhe sAta // 1 // hastottara nakSatra thA, nava vasanta laharAta / jaga vimora thA prema meM, prabhutA prabhu vikasAta // 2 // (layaH madhura-madhura bAje dhuni . . . . ) nagara aura, Dagara-Dagara, vAjatI badhAiyA~ / deva devaloka chori, devarAni dhaaiyaaN||ngr.1|| Aja pani kuNDa prAma, puNya dhAma pAiyA~ / digakumAri deviyoM ne, sUtikrama racAiyA~ / nagara. 2 // devarAja aho bhAgya, me zaila AIyA~ / le gaye prabhu uThAya, mahotsava manAiyA~ ngr.3|| sunata hI badhAI begi, nRpa uchAha pAiyA~ / dhanya-dhanya bhAgya mere, aiso suta jAiyA~ / / ngr.4|| kaustubha, vaiDUrya pIta, nIla maNi luTAiyA~ / svarNa-rajata kauna kahe, icchA bhara pAiyA~ // nagara. 5 // divasa dasoM dizi Aja, Ananda badhAiyA~ / maMtra mugdhajanani-janaka, svargika chavi chaaiyaaN|ngr. 6 // jJAta jana bhulAya lInha, SaT rasa jimAiyA~ / vardhamAna noma rAkhi, hRdaya se lagAiyA~ nigr.7|| Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra SaT kalyANaka pUjA ( 7 ) dohI candra kalA so aharniza, pardhita zrI vardhamAna / zrAmalikI krIr3A karata, zIza muSTi de tAna // 1 // chalI deva kI chala kriyA, jAne jaba bhagavAna / 'mahAvIra ta nAma kahi,pApo samakita dAna // 2 // ' (laya vo paMchI bAvariyA) - nandI vardhana bandhu, bahina zrI sudarzanA / tarUNakeli rasali, eka saMga khelanA // samaravIra kI putrI yazodA, ku~vara prApta kara huI pramodA / jIvana arpaNa karake, kara tapa sevanA // naM. 1 // sukha ke dina pIte maMgalamaya,prema pravAha thAha nahIM nizyA janabhI zakti anUpa- rUpa priya / darzanA |nN. 2 // mAta-pitA svargAhue jaba, pUrNa pratijJA jAna prabhUtava / / zrAye banyu ke pAsa, kareM yaha yAcanA / / naM. 3 // bhAI aba aAjJAdo mujhako, dhAraNa karalU saMyama prata ko| vikha tAraka bana jAU~ yahI mama bhAvanA ||nN. 4 // jyeSTha bandhu dravIbhUta ho bole, palaka mada manake pkhole| bhaiyA tyAga na jAo raho mama kaminA |nN. 5 // bhUlA nahIM dukha mAta-pitAkA,tor3a rahe kyoM mujha se naataa| nama naye para naye namaka nahIM saranA |nN.6|| Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janma kara ( 8 ) tRtIya janma kalyANaka pUjA karo nivAsavarSa dIpriyavara, anumatido tuma harpita hokara / dayA kI bhIkha maiM cAhU~ bandhuvara yAcanA / / nN.7|| vardhana kI mamatA ko nirakhakara, anumati dI apanA praNa khokr| loha nimAU tumharA, paM do cAhanA n.8|| darzana, jJAna, carita kI dhAra, pahe tripathagAmini avikaaraa| gRha meM bhI rahe tapasvI yaha kesI sAdhanA ||n.6|| (mantram) sAyi-mIvara-mananta-hitAvaha zrI siddhArthavaMzajaganAMgaNapUrNacandram / savajJa-deva-trizalAtmaja vardhamAna / saidranyabhAvavidhinA satata yaje'ham / hI paramAtmane anantAnantajJAnazaktaye janmajarAmRtyunivAraNAya zrImajinendrAya mahAvIrapaTkalyANakapUjAyAM tRtIya janma' karAyake aSTadrapya nirvAmite svAhA / iti tRtIya kalyANaka pUjA / Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAbIra-SaT-masyANa 5i ( ) caturtha dIkSA kalyANaka pUjA dohA anAyAsa, prakaTe puni, zrI lokAntika deva / prabhu se bole vinata ho, sahaja pAlu sadaiva // 1 // eka varSa aba bIta cukA, prabhu kI tatkAla | dharma-vatra pravartana, miTe nAta naMgata vArasA nIti nibhAne ke liye, pahu~ca yazodA pAsa / kahA vIra ne he priye, vidA karo sollAsa // 3 // priya mukha se yaha bAta suna, bolI vaha mama prAya / / ... jAtro! jAtro !! prema se, pharo vizvayAyAmA ( laya suno suno he duniyA pAlo......) cale prabhu dhana dhAma chor3akara, saMyama-prata ke ho anuraagii| varSI dAna dekara ke vibhuvara, zrAja bane haiM ayaM niraagii|| indra-indrANi, nagara nara nArI, utsava khUpa manAte haiM / pUjana-arcana karake prabhu kA, prema-puSpa barasAte haiN| candra prabhA zivikA meM baiThakara, hAtakhaNDa meM Ate haiM / azoka tara tara tyAge saba kucha, ziva sarUpa banajAte haiN| migasara zudI dasamI ko prabhuvara, saMyama-parya apanAte haiM / apanAkara bana pUrNa yamI ve, mane paryava para prati hai / / pale. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) caturtha dIkSA kalyANaka pUjA [2] bhUpati vardhana ko anumati se, vIra vahAM se nikala pdd'e| sandhyA samaya vRkSa ke nIce, dhyAnAvasthita rahe khdd'e| usI samaya vAlA ika zrAkara, baila sauMpakara unheM calo / jaba lauTA taba paila nahIM the, krodha agni meM bhunA jalA / rasI lekara calA mArane, indra ne Akara roka liyA / zikSA usako dekara usane, vItarAga se arja kiyaa| vimo ! Apake hara saMkaTa meM, aAjJA ho to sAtha rahU~ / aMgIkAra na kiyA vIra ne, phahA svayaM nija paoNha gahU~ / / cale. [3] bhorA sanivezAzrama meM vibhu, duIjanta ke pAsa gaye / suhada-putra ko meMTA RSi ne, vIra prema meM magna bhaye / / pandraha divasa binAkara vibhuvara, asthi grAma meM Ate haiM / zUlapANi sura ke mandira meM, bhI ika rAta bitAte haiN| usI rAta meM zUlapANi sura, Udhama bahuta macAtA hai / nAkhira thaka kara hAra-hAra kara, dAmA mAgakara jAtA hai / cale0 dohA somabhaTTa pitumIta jana, pahu~cA dIna zarIra / mA~gA taba prabhu ne diyA, deva duSya nija cIra // 2 // paMDakoziyA sA~pa ne, usA pIra-pada eka / zikSA pAI, pana tajA, yo gati pAi neka // 2 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIraSadakalyANaka pUjA ( 11 ) ( laya ambikA viruda bakhAne : mAtrA 7) mahimA ko na pichAne, prabhu tava mahimA ko na pichAne / gozAlaka thA mahA pAtakI, avaraNavAdI tumhArA / tejolerayA se jalate bacAyA, para durjana kama mAne / prmu.1|| saMgama deva mahA apakArI, nIca. updrvkaarii| ika yAminI meM bIsa upadrava, atihu bhayaMkara kone / prbhu.2|| sthAna-sthAna para apamAnita kara, taskara dopa lgaaye| azana pAna se vaMcita karake, chaH mahIne dukha dIne / pr.3|| Akhira meM hata hAra mAna kara, paraNana girA tumhaare| aise nirdaya pApI pralobhI, pAmA pradAna kI tumane / prabhu 4 // vaizAlI lohakAra zAlA meM, rahe aTala prabhu dhyAne / lohakAra ne azubha mAnakara, lauha dhana barasAne / prbhu.5|| ha, poSAtta mahIM chatamI, vaira pUrva kAne che zravaNa-randhroM meM kIla ThoMka kara, ati pIr3A pahuMcAne / prbhu.6| kharaka vaidya ne kola kATakara, svastha kiyA kSaNa mAhi / vyaMtarI ika kaTapUtanA nAmA, zotopasarga kIne / prabhu.7/ apakArI para bhI upakArI, cetodAra manasvI / samakita svarga mukti ke dAtA, gaurana kauna pakhAne / prbhu.|| dohApharbha nirjarA ke liye, vicare maleccha pradeza / mahA bhayaMkara kaTa sahi, dahe karma animeSa // 1 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Gii ( 2 ) aturya hIrA jancAraNA pUjA zrama tapasvI je diyA; zrama vA ! pUrNa na ho tava tevA savA, nirAhAra rahUMTelA zA (Aya muni mitrI) ati sukAI jAnamAlI, rAdhAra nivAsI ho sina mukita pado reDI, vivesa tIna upavAsI hato ratna dharato hada vetI, vAna vattA rAzI dAgrati, vIte paoNva mAsa vina pati, zAnkI karyuM ane dhanazreSThI Thaura dhi sutA, vandana vAnA pAte haiM . i. durve pratijJA pUrNa vIra , veva puSpa varasate hai puSyadrivya vAra dhUma dhAma ,mahimA zradhi vAte haiM aiti. ho mArI, jhavamAlI, trimANi, vojhaddhi mANI jaio mAsI, kedra mAlI , patta vattara tapa rAzI pratika sAhe vAha varasa, patta mA, chAryuM na tAte haiM Dagra tapasvI taka vatta dvArA, dharma nA vana te IMjhAti pA. (mannam) sAbIrava ananta-hitAvahaM zrI siddhAryavaMza-mAnASA-pUvandram | sarvajJa heva trizattAtmAna vardhamAna sadbhavyamAvavivinA satarNa thayuM che chaThThI paramAmane anantAntajJAnarI vanarAmRtyunivAravAya zrImananendrIya mahAvIraSadunyANapUvava vaturthadiikssaa-klyaannke aSTadravya nirvapAmite svAhA / phati tuce nyANa pUnAM ! Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra-paTa-kalyANaka pUjA (13 ) paMcama kevala-jJAna kalyANaka pUjA dohAnadI tIra Rju vAlukA, zAla tarUtara zrAna | zudi dasamo paisAkha maha, pAyo kevala jJAna // 1 // dhana pAtI caukama kA, kSaya kara he saratAja / sarvadarzI sarvajJa tuma, ji bane jinarAja // 2 // ( laya-hoI zrAnanda vahAra re .. . .. .. ) . Aja zrAnanda diganta re, pUjo bhakti prema se| tter| indrAdika sura surI milakara, samavasaraNa viracAta re / puujo.1| cautIsa atizaya paiMtIsa vANI, zobhita zrI vardhamAna re / puujo.2|| samavasaraNa meM baiTha prabha jI cauviha dharma prakAza re| puujo.3| indrabhUti, agnibhUti, vAyubhUti, vyakta, sudhrmaabaare| jo.4| maNDita, mauryaputra, akampita, acalamAtA, metArya re| pUjo. pramukha-prabhAsa vipravara vaidika, chAtra sahita parivAra re| puujo.6| vaidika tatva vivecana karake, banA diye anagAra re| pUjo.7/ zAsana ke mahA stambha banAkara, gaNadhara padavI dInI re| pUjo. candana vAlA Adi sAdhvI, dIkSita kara jinarAja re| pUjo.hA cauviha saMgha kI sthApanA karake, tIrthakara pada pAya re| puujo.10|| deza videzameM, grAma-nArameM, phira-phira kiyA pracAra re! puujo.11|| yajJa kAMDa hiMsA kRtyavaMdakara, ahiMsA dhvaja phhraayre| puujo.12| Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) paMcama kevala jJAna kelyANaka pUjA (ttara-Ato ) vItarAja viruM antaryAmI ! dhaTanmaTa vAsI de vaNAra ! hIna hayAto! grAnanda dhana de! satya svavI, navAnandI, nirmacArI, vizvana de! vItarAma vinuM antaryAmIzA virava prema che pATa paTTA, satya, RhiMsA, marma sivAra, sAmyavAhI jiI para rava, virava bakSavArI naya che! vitarAja viSNu antaryAmI mArA nirmaLa, nivephriI vanane , anAla, nispRha rahane , karmaTha, dharmavIra, vaizAlI, zrAtma-zakti che zA de! vItarAga vim antaryAmI rAA (matram) lAyamI vara ananta-hitAvahaM zrI siddhArthavAnAM-pUvandram | Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra SaT kalyANaka pUjA ( 15 ) sarvajJa--deva trizalAtmaja vardhamAna sadravya-bhAvavidhinA satataM yaje'ham / ho paramAtmane anantAnantajJAnazakaye janmamRtyunivArazAya zrImajinendrIya mahAvIrapaTakalyANakapUjAyA paMcamakevalajJAna-kalyANake aSTadravya nirvAmita svAhA / iti paMcam kalyANaka pUjA / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paSTa nirvANa kalyANaka pUjA SaSTha nirvANa kalyANaka pUjA dohA -tIsa varSa gRha pAsa ke, saMyama baiMtAlIsa / pUrNa zrAyu prabhu pAra kari, mukti lahe jagadIza // 1 // asthinAma ika jAniye, campA nagarI tIna / vaizAlI vANijya meM, cAra caumAsI kIna // 2 // paudaha nAlandA kiye, chaH mithilA meM jAna / dvaya caumAsI bhadrikA, zrAlambhikA ika mAna // 3 // zrAvastIara mleccha bhUmi, Ika-ipha paumAsI ThAya / madhyama pApA anta meM, Aye zrI jinarAya // 4 // (laya jhaTa jAvo candana hAra lAvo ... ) jina svAmI, mahAvIra nAmI, parama pada pAte haiM / kari kamoM kA aMta, cale mukti ke paMtha, mana bhAte haiN| sAkhI ke nirvANa-samaya nija jAnakara, akhaNDa dezanA deta / gautama ko karake pRthaka, dekho siddhi-vadhU vara leta re amara bana jAte haiM / jina0 1 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra SaT kalyANaka pUjA ( 17 ) * sAkhI kArtika kRSNa amAvasa, svAti nakhata meM prANa ! / deha tyAga tyAgI cale, kara vizva-jIvana kalyANa re' akSaya kahalAte haiM / jina. 2 // sAkhI acala, aruja, avinazvara, jyoti svarUpa ananta / ananta jJAnI darzanI, maGgala rUpa susanta re mukti pada pAte haiN| jina0 3 // * sAkhI vela che. nyANa , tulI dura lava keva ! kauna hare tama-puJja aba, kahana lage taba devare atha barasAte haiN| jina 4 // * sAkhI sunakara mukha se deva ke, mahAvIra nirmANa / dukhita hue gautama tabhI, kara vIra prabhu kA dhyAna re mana meM pasAte haiN| jina // taja saMkalpa-vikalpa saMba, guNa zreNI car3hi jAyeM / karmoM ko nimala kara, kolya jJAna ko pApaeN re deva harSAte haiM | jina0 6 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paSTa nirvANa kalyANaka pUjA (mantram) sAyi-mIzvara-mananta-hitAvaha bhI / siddhArthavaMzaganAMgaNapUrNacandram / sarvajJa-deva - trizalAtmaja - vardhamAna sadvyamAvavidhinA satata yaje'ham / OM hrIM paramAtmane anantAnantajJAnazaktaye janmatArAmRtyuniyAraNAya zrImajinendrAya mahAvIraSaTakalyANakapUjAyAM SaSTanirvANa kalyANake aSTadravya nirvAmite svAhA / iti pATha kalyANaka pUjA / Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra paT kalyAka pUjA 16 ) kalaza (laya-rotA kahAM mUla Aye.......") * mahAvIra jinavara kI pUjA hai sukhakArI / darzana kI balihArI // 2 // vIra vibhu ke SaTkalyANaka, zAstra siddha haiM bhAI / parama pavitra parama phaladAyaka, jagake maGgalakArI / / pUjA. 1 // zAsana ke mahAtabha gaNoM meM, kharataragacchAcArI / sukhasAgara bhagavAnasAgarajI, huye parama upakArI // pUjA. 2 // sumatisindhu mama dAdAgurura, mahopAdhyAya padadhArI / tAsu paTTadhara vizada yazastrI, zAstra dhurandhara bhArI // pUjA. 3 // 'kalyANaka' 'parthapaNa' 'sAdhvI' vyAkhyAna nirnnykaarii| bhUriyara zrI jina maNisAgara, gaNa ke paramAdhArI / / puujaa.4|| tatpadareNu mahopAdhyAya, sAhityAcArya khaaye| . zyAmAsnu vinayodadhi ne, pUjA racI manuhArI // pUjA. 5 // hinda saMvatsara ATha, indu dina, pandraha agasta meNjhaarii| do hajAra dvAdasa bhAdoM kI, kRSNa trayodazI sArI / / puujaa.6|| mahAsamunda nagara ati sundara, jaheM zrI zAnti viraaje| saMdha caturvidha zAsana sevI, parte jaya jayakArI ||puujaa. 7 // MGork Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) .- . atI.... . OM jaya mahAvIra vimo! zaraNAta ke rakSaka, tAraka bhava sindho 1 ||1|| pAvApurI hai nIrthavAma prasu, jaisalamera maMDana ! / phenAgA mA~cora nAdiyA, upazapura bhUpaNa // 4.2 // cyuti garbha haraNa janma adImA, phela nirvANI / paTukAyANaka vIra tumhAre, yaha bAgama vANI // 3 // zrI zrImAlI, megharAjajI, mahAsamunda pAsI / preraka haiM priya isa auratI ke, he ghaTa-ghaTa bAsI! |OM4|| AratI jo yaha gAu~ bhani jana, paMchita phala paaveN| svarga mokSa phala pAkara ke ve, dhana-dhana ho jAveM ||AUM|| Chai Chai Page #33 -------------------------------------------------------------------------- _