Book Title: Karmarth Sutram
Author(s): Labhsagar Gani
Publisher: Agamoddharak Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022252/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ xxxcxcxxxxxcooooooooo AgamoddhAraka -granthamAlAyAH catuHpaJcAzaM ratnam Namo tthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa / $?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?0 $?$?$?$?$? pU0 AgamodvArakA''cArya zrI AnandasAgarasUrIzvara praNItaM karmArtha-sUtram ( saMkSipta gurjarArthasahita ) 5 -saMzodhakaHpUjya - gacchAdhipati AcAryazrImanmANikyasAgara sUrIzvara ziSyaH zatAvadhAnI paMnyAsa lAbhasAgaragaNiH vIra saMvat 2499 vikramasaMvat 2029 Agamo0 saM0 24 pratayaH 500 ] [ mUlyam 2-00 -prAptisthAna zrI jainAnaMda - pustakAlaya gopIpurA, surata. $?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$? xxxxxxx poppo Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaan AgamoddhAraka-granthamAlAyAH catuHpaJcAzaM ratnam Namo tthu NaM samaNassa bhagavao mhaaviirss|| pU0 AgamoddhArakA''cArya AnandasAgarasI pItaM kAmasUtram (saMkSiptagurjarArthasahita) ARRRRRRRRuxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxARRRRRRRRRR -saMzodhakaHpUjya - gacchAdhipati-AcAryazrImanmANikyasAgarasUrIzvaraziSyaH zatAvadhAnI paMnyAsa lAbhasAgaragaNiH vIra saMvat 2499 vikramasaMvat 2029 Agamo0 saM0 24 pratayaH 500 ] [mUlyam 2-00 --prAptisthAnazrI jainAnaMda-pustakAlaya gopIpurA, surata. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakaAgamoddhAraka granthamAlAnA eka kAryavAhaka zA-ramaNalAla jayacandra kapaDayana (ji.) kheDA susilA-taMbayapattArUDhA savve jiNAgamA jeNa / nimaviyA ANaMdodahisUrIso sayA jayau // 1 // mudrakamohanalAla maganalAla badAmI, jainAnaMda prinTiga presa, dariyAmahela, * sarata. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya-nivedana pa0 pU0 gacchAdhipati AcAryazrI mANikyasAgarasUrIzvarajI ma. nI nizrAmAM vi0 saM0 2010 varSe bhAgamoddhArakagranthamAlAnI sthApanA thA hatI. A granthamAlAe tyArabAda prakAzanonI ThIka ThIka pragati karI che. sUrIzvarajInI puNyakRpAe 'karmArtha-satra' nAmano grantha AgamobArakagraMthamAlAnA 55 mA ratna tarIke prasiddha karatAM amone atyaMta harSa thAya che. bhAnI presa kopI tathA saMzodhana pU0 gacchAdhipati AcAryazrI mANikyasAgarasUrIzvarajI ma0 nI pavitra dRSTi nIce zatAvadhAnI paMnyAsa zrIlAbhasAgarajI gaNie karela che. te badala teozrIno tathA jainAnaMda prinTiMga presanA mAlika zA. mohanalAla badAmIe vagara vetane mudraNa karI Apyu te badhAno AbhAra mAnIe chIe. lI. prakAzaka Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamoddhArakAsscAryazrI-AnandasAgarasUrIzvara - stutyaSTakam | // 2 // jayantu sUrirAjAste sArvazAsanamaNDanAH / AgamoddhArakAH pUjyA AcAryA''nandasAgarAH // 1 // vAcanAsugamatvArthaM niryukti vRttibhUSitAH / sUtrajJairAgamAH sarve yaiH saMzodhya prakAzitAH yaiH sadbhirjaina sAhitya - sevA 'rpitA''tmajIvanaiH / prAcyAH paraHzatA granthA vizodhya prakaTIkRtAH ||3|| munInAM zrutabodhAya pattanAdipureSu yaiH / SANmAsikyaH zubhAH sapta dattA AgamavAcanAH // 4 // talATikAyAM siddhAdre - stathA sUratabandire / jAte yadupadezena ramye Agamamandire bhopAvarA'bhidhaM tIrthaM mAlavA'vanimaNDanam yebhyaH prasiddhimApannaM zrI zAnti jina bhUSitam prabuddho mAlave yebhyo dilIpasiMhabhUpatiH / prAvarttayat svagrAmeSva - mAriM paryuSaNAdiSu yairAdiviMzikAvRttiH zrIpaJcasUtravArtikam / tathA karmArthasUtraM ce-tyAdigranthA vinirmitAH | 8|| jinabimbapratiSThAdi - kRtyAnyevaM vidhAya ye / RtukhadvayahastAbde sUryapure divaM gatAH // 5 // // 6 // 7 // 11811 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarjana ane sarjaka pIThikA :- jagatanA anya darzano-dharmo svIkAre yA nahi, parantu A eka sanAtana satya che ke jainadarzananA syAdvAda ane karma siddhAMtanI tulanA koI TakI zake tema nathI. syAdvAda : A siddhAMtanu bIju nAma che bhinna apekSAe pratyeka padArthamAM astitva, nAstitva svIkAra tenuM nAma syAdvAda che. apekSAvAda - bhinna vigere aneka dharmono A siddhAMta evo majabUta siddhAMta che ke anya darzanakAro siddhAMta kadAca na svIkAre paraMtu sAmAnya janavyavahAramAM teo paNa A siddhAMtane anusaratA hoya che. jemake ghaNI vakhata tabIyata kema che ? AnA uttaramAM jaNAvAtu hoya che ke ThIkAThIka che A uttaramAM spaSTapaNe syAdvAda dRSTigocara thAya che. karma siddhAMta : - syAdvAda pachIno A siddhAMta che jainadarzanamAM jaNAvavAmAM AvelA navatattva [ jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara nirjarA, baMdha, mokSa ] mAMthI chellA sAte tattvo mukhyatayA karmasiddhAMtane lagatA rahelA che. karmane bhAgya - vidhi vigere zabdothI to itara-darzanakAro paNa Alekhe che, temaja mAnava jIvanamAM pUrvakarmanI mahattA vizeSatayA samAyelI che. sadAcArathI zubha karma durAcArathI azubha karma baMdhAya che. pUrve je karma bAMdhya hoya te AtmAne bhogavabu paDe che karmanA baMdhano tUTe tyAre AtmA mukta bane che vigere vigere bAbato dvArA itara dharmomAM paNa karmanI mahattA darzAvAi hoya che. paraMtu teo karmanA siddhAMtamAM Izvaratattvane paNa meLavI de Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha jemake "Izvaraprerito gacchet svarga vA zvabhrameva vA" ane ema karatA ajANapaNe paNa karma karatA IzvaranI mahattA vadhAravAmAM AvI jAya che AsamAna-jamIna jeTalaM aMtara dharAvatA A viSayo ekameka evA meLavI devAmAM Ave che ke bannene chuTA pADIne samajavA muzkela thai jAya che. karma agara IzvaranI mahattA vadhavAne badale bannenI mahattA tUTI jAya che. AmAthI pachI IzvaravAda, ekezvaravAda ne sRSTivAda vigere bAbato khaDI thai jAya che, bAkI jo karma siddhAMtane barAbara samajavAnA dRSTikoNathI samajavAmAM Ave to A IzvaravAda, ekezvaravAda ne sRSTivAda vigere tamama asaMbaddha bAbato pattAnA mahelanI mAphaka tUTI paDe. jaino karma ane Izvara e banne alaga alaga rUpe mAne che. (1) karma ne eka kalpanA zIla viSaya nahI, ekalA sArA narasA vicAro agara kAryoM ja nahi parantu ajIva tattvanA eka bhAga rUpa pudgala dravya, tenA eka bhAga tarIke mAne che ke jenA paramANuo caude rAjalokamA khIcokhIca bharelA che. (2) karmo AtmAne anAdikAlathI valagelA che (3) AtmA ane karma vacceno saMbaMdha amuka apekSAe kSIranIra jevo cha (4) AtmA svayaM potAnA zubha-azubha pariNAmo dvArA zubhAzubha karmano baMdha kare che (5) ane te te pramANe AtmA temu phala bhogavyA kare cha (6) sAMsArika sukhano anubhava karAvanAra zubhakarma paNa AtmA mATe baMdhanarUpa che (7) A karmane lIdhe ja AtmA saMsAramA rakhaDe che (8) ane A karmanA baMdhanone jyAre saMpUrNapaNe toDI nAkhe-kSaya karI nAkhe potAnAthI sampUrNatayA alaga pADI de ane zuddhasvabhAvanu prakaTIkaraNa kare tyAre AtmA Izvara (siddha) thAya che mukta thAya che (9) ane te AtmA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharI kadI karmano baMdha karato nathI (10) uparokta banne viSayone bahu samaja ane sUkSmatAthI samajavAno prayAsa karavAmAM Ave tyAre A bannenI yathArthatA samajAya cha bhane te bAda cokasapaNe ApaNane lAge ke jaino potAnA tIrtha karane sarvajJa ne sarvadazI tarIke olakhAve che te satya che. karmasAhitya : karmane aMge zrIbhagavatIsUtramA Thera Thera malatA prazno, kammapapaDI, caMdramahattarano chacho karmagraMtha ane A0 devendrasUrie racela pAMca karmagrantho tathA te tamAmanI vRtti, daza pUrvadhara umAsvAti vAcakavaryanA tattvArtha sUtrano AThamo adhyAya tathA prastuta karmArtha sUtra vigere vizAla pramANamAM sAhitya Agama ane Agametara graMthomA jovA jANavA male che A vizAla sAhityamAM bhagavatInA prazno, tattvArtha no AThamo adhyAya ane A prastuta kRti te sUtrAtmaka che bAkI lagabhaga padyAtmaka sAhitya che. viziSTatA : A kRtinI vizeSatA e che ke bhagavatImAMnAM prazno sUtrAtmaka jarUra che parantu prAkRtabhASA nibaddha che svataMtra kRti nathI temaja tattvArthano AThamo adhyAya te daza adhyAyano eka bhAga che eTale te paNa svataMtra kRti nathI Ama vIraprabhunA nirvANanA 2499 varSanA prApta thatA sAhityamA ane jovA jANavA malatA itihAsanA prakAzamA prathamavAra A kRti AvI rahI che je saMskRtabhASA nibaddha ane sUtrAtmaka che ane tenu nAma karmArthapatra che. paricaya : sUtra vibhAgamA vaheM cAyela A kRtimA pAMca karmagraMthane saMkSepathI samAvavAno prayAsa karavAmAM Avela hovAthI karmagraMthanu saMkSiptarUpa agara saMkSiptakaraNa zabdano prayoga ayukta nahi gaNAya. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelA karmabhedAdhikAramA karmanA ATha meda ane uttaramedo darzAvAyA che AmAM 1-24 sUtro che tyAra pachInA cha sUtro (25-37) mAM 2 sUtro 14 guNasthAnaka tathA jIvasthAnanA nAmonAM che. pachInA cAra sUtromA te te jIvasthAnakomA keTalA keTalA guNasthAnako hoya che te jaNAvyuM che trIjo yogAdhikAra (31-37) sAta sUtro dvArA darzAvyo che AmAM eka sUtra dvArA yoganA bhedo nAmasahita jaNAvavAmA AvyA cha pachInA cha sUtro dvArA 14 jIvasthAnakomA kayA kayA yogonu astitva hoya te prarUpyu che. pachI upayogAdhikAra-lezyAdhikAra vigere adhikAro che. mahattA : jema nAnA nAnA parantu niraMtara vahetA nirmala jharaNAo vizAla nadInu sarjana kare che tema sarvasva arpaNanI tamannA advitIyadhairyatA satyapratyenI avicala vaphAdArI vigere guNo (mAnavImAM) mahAnatAnu sarjana kare che A mahAnatA teonA nAnAmAM nAnA kAyo mAM paNa dekhAi Ave che AvI A eka laghukRti che je AgamonI-'appaggaMtha mahattha" temaja laukika-biMdumAM siMdhunI uktine sArthaka karAvatI bahu thoDA sUtro dvArA vizAla artha-bhAvArtha AvarI laine kRtikAranI mahAnatAne darzAvatI jAya che. mahAnapUrvaja : vikramanI 19 mI sadIno sUrya hajI madhyAhne Avyo na hato (19 mI sadInI shruaat)| jatio, zrIpUjyo, bhaTTArakonI sattA ghasAtI rahI hatI vAdalagherI amAsanI ghora aMdhArI rajanImA jema koka koka tAraliyA camakatA hoya tema zAsanamA saMvegI muniomA paNa sanAtanIbho-sthAnakavAsIbo-terApaMthIo-digambaro-tristutika (traNathoya) Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matavAlAo janasamAjamAM bhramaNAo utpanna karI rahyA hatA. zAsanapratyanIko paramAtmAnA zAsanane chinnabhinna karavA comerathI maraNIyA prayAsa karI rahyA hatA vo thI cAlI AvatI saMvegI munio, zrIpUjyo, bhaTTArako ane yatio vaccenI sumelabharI paristhitino saMvegIo dvArA jANe ajANe teonI sattAne paDakAravAmAM AvatA karuNa aMta AvI rahyo hato yatio paNa nirapekSa thatA cAlyA hatA. jJAnanI mAtrA paNa ghaNI nIcI utarI gaI hatI. AvI gaMbhIra asthira paristhiti vacce paNa jema kAjala dherI amAsanI ghora aMdhakAra bharI rajanImAM paNa koka ko tAraliyA TamaTamatA hoya che ane aMdhakArane ulecavAno prayAsa karatA hoya che tema zAsana pratyenI sampUrNa vaphAdArImAthI janmelI tyAga ane svArpaNanI bhAvanAthI zAsanane sthira dRDha ane tejasvitAne amara rAkhavA je mahAtmA munio kArya dvArA vizAla janasamAjanA haiyAnA siMhAsana upara birAjamAna hoya to ekamAtra vidvadvarendra yathArthanAmA zrImad jhaverasAgarajI mahArAja sAheba hatA. mahApuruSa : A mahApuruSanA jIvana viSe koi vizeSa mAhitI upalabdha nathI paNa temanA gADha paricayamA AvelA liMbaDI udayapura vigerenA vayovRddha zrAvako dvArA sAMbhalavA malatA saMsmaraNo temaja temanI upara AvelA patro temanA jIvananI amara yazogAthA ApaNI samakSa raju kare che. teozrInA jIvananA aMtima varSo mAM paNa ziSyaparivArano vizAlA varga na hato. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vargagamananA Agale varSe 'sAta kulAMgAra karatA eka kuladIpaka sAro' e ukti yathArtha karAve tevA eka mumukSune svaziSya tarIke dIkSA ApI muni AnaMdasAgarajI nAme jAhera karyA ane kAla paNa jANe kuladIpaka ziSya zavAnI rAha joine ubhelo hoya tema bIjA ja varSe saM. 1948 mAgasara sudI 11 divase liMbaDI mukAme ziSyasaha vizAlajanasamudAyanA mukhe namaskAra mahAmaMtranA zravaNapUrvaka zAsana pratyenI avicala vaphAdArI nUtana dIkSita muni AnaMdasAgarajIne bhalAvyAnA pUrNa saMtoSa sAthe ciranidrAmA poDhI gayA tyArabAda temano nazvara deha paNa paMcamahAbhUtamA malI anaMta kSitijamAM vilIna thai gayo pUjyazrI vidAya sAthe rahI gai temanI vizAla smRtio smRtizeSarUpa ekamAtra ziSyaratna te ja karmArthasUtra kRtinA sarjanahAra. jIvana ane kavana : mahAna vibhUtinA ziSya thavA sarjAyelA A mahApuruSano janma vi. saM. 1931 mA aSADa vada amAvAsyA je lokamA divAsAnA parva tarIke ujavAya che te divase navAMgIvRttikAra zrIabhayadevasUrie anazana saha samAdhipUrvaka potAnA nazvaradehano tyAga karIne je dharatIne jaina itihAsamA zokapUrNa amaratA apAvela che te puNyabhUmi kapaDavaMja (karpaTavANijya) nAmanA gAmamAM gAMdhI bhAyacaMdabhAinA putra maganabhAi gAMdhIne ghera thayo hato. pUjyazrInI mAtA thavAnu saubhAgya prApta karanAranu nAma jamanAbena hatu teozrInA eka vaDIla baMdhu paNa hatA temanu nAma maNIlAlabhAi hatu pUjyazrInA lagna mANekabena sAthe thayA hatA dAmpatya jIvananA phala svarUpa eka putra paNa hato. pUjyazrI potAnI 16 varSa 4 mAsa 5 divasanI umare saM 1947mAM Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ liMbaDI mukAme dIkSita thayA temanI vaDI dIkSA upasthApanA mArA pU0 gurudevazrInA jaNAvyA pramANe (munirAjazrI kamalavijayajInI panyAsa padavInA divase thai hatI te anusAra upasthApanAno divasa 1947 ASADha sudI 7 che. bIje varSe gurudeva kAladharma pAmyA gurudevanA AdaryA adhUrA rahelA kAryo pUrA karavAnI javAbadArI AvI, bIjI bhaNavAnI paNa, taiyAra thavAnI zAsananA pavitra RNane adA karavAnI AvI aneka javAbadArIo virahathI AvI. parantu gurunA ekamAtra ziSya hovA chatA 'eke hajArAnI' ukti ne sArthaka karavA potAnI upara AvelI e javAbadArIone pUrNa karavA kaTibaddha banyA svayaM taiyAra thavAnI sAthosAtha zAsana, Agama ane ApaNA pUrvajonI mahAn bhavya ujvala paraMparAonI paNa rakSA karIne tene Agala vadhAravAnI taiyArI karavA lAgyA. saM. 1952 : itihAsanI kalama Agala vadhe che dIkSita avasthAne cha8 varSa cAlI rA che gurunA viyogane cAra varSa thavA AvyA che peTalAdanA saMghanI bhAvabharI vinaMti svIkArI tyAM cAturmAsa padhAryA dIkSita pitAnI tabIyata asvastha bane che gaMbhIra bane che eka divasanI uSA evI pragaTe che. putranA haste aMtima ArAdhanA svIkArI pitA svarge sidhAve che A AghAtane paNa zarIranI nazvaratA jANI pacAvI jAya che ane te vakhate cAlI rahelA sAMvatsarika parvanI ArAdhanA kyAre karavI ? vivAdamA prathama tithinI sthApanA pachI ArAdhanA (1) parvatithino kSaya na thai zake (2) ane eka divasa mATe vaSo junA saMgha mAnya paMcAMga choDI bIju paMcAMga mAnya karavu valI pArcha asala paMcAMga mAnya karavu A vAta naitika bhUmikA upara paNa vyAjabI nathI (3) potAnI vicakSaNa buddhiprabhAthI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstra ane ujvala paraMparAono abhyAsa karI tenA sArabhUta A traNa mArgadarzaka siddhAMtone spaSTapaNe svIkArI te varSa nA paMcAMgamA bhAdaravA suda pAMcamano kSaya hato tene badale bhAdaravA suda trIjano kSaya karavAnu yogyamAnI peTalAdamA saMgha sAthe zAstrane paraMparAnusAre sAMvatsarika parvanI yathArtha ArAdhanA karI tyArabAda vizvamA keTaluya parivartana AvI gayu che sAmAjika rAjakIya paristhiti paNa mahad aMze badalAi gai che AjakAla karatA 67 varSa jeTalo samaya pasAra thai gayo che parantu e 1952 nA siddhAMto Aje paNa mArgadarzaka tarIke aNanama khaDA che ane lagabhaga svIkRta paNe samagra zAsanamAM te svIkArya banyA che. jeo varSoM sudhI A siddhAMtonI sAme vividha niMdanIya paddhatio dvArA potAnA ahaM ne poSavA khAtara zAsananI asmitAne jhAMkhI pADavA lAgyA teo paNa chellA lagabhaga 9 thI 10 varSa thI zAMti apavAda rUpe vigere zabdonI sajAvaTa nIce sAMvatsarika sivAya anya tithio bAbatamA zAsananA A satya siddhAMtona svIkAryA che. ___saM. 1952 nA A banAve pUjyazrIne amaratA bakSI dIdhI, tejasvitAnI AbhA pUrNarUpe hiMdamAM khIlI uThI loka hRdayamA Adara sanmAnanI bhAvanA pragaTI uThI. gauravapUrNa aMta : mahAnatAnI anerI jhalaka teozrInA jIvanamA prasarI cUkI. sAta Agama vAcanAo Agamonu mudrIkaraNa Agamone zIlokIrNa karI, tAmrapatramA kotarAvI pAlItANA suratamA bhavya AgamamaMdiro baMdhAvI prAnta avasthAmA sva ArAdhanA mATe ArAdhanAmArga nAmanA saMskRtagrathanI racanA karI chellA 15 divasa ardhapadmAsane anazananI jema Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAnamA rahI prAcInakAlIna anazana paraMparAnI AgalI pratibhAne camakAvI saM. 2006 nA vaizAkha vada-6 namatA pahore 4-32 mInITe potAnA ananya paTTadhara gacchAdhipati AcAryazrI mANikyasAgarasUrIzvarajI ma0 vigere caturvidha saMghanI vizAla hAjarImA namaskAra mahAmaMtranu zravaNa karatA nazvaradehano tyAga kayo: amara yAda : nazvaradehanA tyAganI sAthe eka bhavya jIvanayAtrA samApta thai vizvanI bAhya carmacakSuthI eka mahAna vibhUti adRzya thai gai sAta AgamavAcanAo smRtyavazeSa thayela mAthurI-vAllabhI vAcanAonI punaryAdarUpI sarasvatI, bhavya be AgamamaMdiromA adhi kalpanAsRSTAupadeza dvArA, praNetA dvArA pravacanAndhakAra divAkara zrI devarddhigaNikSamAzramaNa Agamone patrArUDha karAvyA te 1000 karatA vadhu prAcIna smRtinA punarAvartana rUpa gaMgA, ane anazananI jema samAdhipUrvaka ardha padmAsana mudrAmA jIvananA chellA zvAsanI pUrNAhuti karavA dvArA prAcInakAlIna bhavyatama anazanaprathAne punarjIvita karavA rUpa yamunA, A traNa amara kAryarUpa gaMgA, jamanA, sarasvatInA saMgamasthAna prayAgatIrtha rUpa teozrInA jIvananI yazogAthA gAtA teozrInA mahAn kAyonI pUnIta yAda. anta : pU. AgamoddhArakazrInA pratyakSa darzana vandananA lAbhathI paNa vaMcita evo ajJAnI hu teozrInA artha gaMbhIra ghustakoMnI prastAvanA kevI rIte lakhI zakavAnI kSamatA dharAvI zaku ? chatAM A eka te pUjyazrInA Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ajJAta AzIrvAda ane mArA gurudevazrInI parama vAtsalyapUrNa kRpAthI kSullaka prayAsa karyo che chato AmAM kaMi paNa kSati hoya to te sudhArIne vizAla hRdayapUrvaka kSamA bakSavA kRpA karazo eja AzA sAthe virAma pAmuM chu / lI0 paramakRpAlu prazAntamUrti gacchAdhipati AcAryazrI mANikyasAgarasUrIzvara ziSyANu muni puNyodayasAgara. phra Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhA zuddhipatrakapRSTham paGktiH azuddham zukham 6 21 azubha, susvara azubha, subhaga ane durbhaga, suspara 9 6 manoyoga, vaikriya. manoyoga, ema cAra bacana yoga tathA audArikakAyayoga, audArikamibhakAya yoga, vaikriya. 3 ATha pAMca mATha cha pAMca 14 17 vibhaGga 15 11 catvAri catvAri 2 asaMjhi asaMkSi 13 jane ane 18 hoya hoya 17 5 63 62 18 3 sva 19 9 naira 3 paMceMdriya, paMceMdriyajAti, 19 Sazca0 dvayekAkSAH) paJca0 dvathekAkSAH) 8 Dala syA 'saGkhyA 25 9 saMyabhI saMyamI nara Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTham paGktiH azuddham zuddhama 28 2 baMdhAya baMdhAya 17 anaMtacatuSka anaMtakaSAyacatuSka duHsvara 33 4 napuMzcatuSkaM napucatuSkaM 33 20 hoba hoya 38 11 pUIko 18 kA'ntyebhaDiko bhadviko 18 dviko'ntyo dvikA'ntyo 7 samyaktvamo., mo., samyaktvamo0, 6 madhravam / madhruvam (sat) / 17 (zeSAMH) (zeSAH ) 5 nijarAH nirjarAH pUrvIko Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Namo tthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa AgamoddhArakA''cAryazrI AnandasAgarasUrIzvarapraNItaM karmArthasUtram natvA namrasurAdhIzaM karmakSayavidhipradam / sUtraistaduktaH karmArtho varNyate tadrucismRtaH // 1 // namI rahyA che surAdhIzo-iMdro jene, temaja karmakSayanI vidhi-kriyAne batAvanAra, evA ( jinezvaradeva ) ne namaskAra karIne temaNe prarUpela karmapadArtha sUtro dvArA varNavAya che| have karmanA mUlabhedone jaNAve che1. jJAnadRSTyAvaraNavedamohA''yurnAmagotrA'ntarAyA mUla prakRtayaH / AtmAnA zuddha svarUpane AcchAdita karanAra ekaprakAra pudgala te karma che. tenA ATha prakAra che- jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, veda-vedanIya, mohanIya, AyuSya, nAma, gotra ane aMtarAya / temAM jJAna eTale vizeSabodha tene Avare te jJAnAvaraNa, darzana eTale sAmAnyabodha tene Avare te darzanAvaraNa, sukha-duHkhano anubhava karAve te vedanIya, strIputrAdikamAM mamatva karAve te mohanIya, jIvane parabhavamAM jatAM aTakAve te AyuSya, gati-jAti-zarIra Adine kare te nAmakarma, Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jethI uMca-nIcapaNe bolAvAya te gotrakarma, dAna-lAbha AdimAM vighna kare te aMtagaya / have uttaraprakRtinI bhedasaMkhyA kahe che2. uttarA yathAsaGkhyam / ( pazcanavayaSTAviMzaticatusyuttarazatadvipaJcamedAH ) ATha mUlaprakRtionI uttaraprakatimo anukrame pAMca, nava, be, aTThAvIza, cAra, ekasone traNa, be ane pAMca bhedo cha / have jJAnAvaraNIyakarmanA meda varNave che3. mati-zrutA'vadhi-manaHparyAya-kevalAnAm / matijJAna, bhutajJAna, avadhijJAna, manaHparyAyajJAna ane kevalajJAna e pAMca jJAnonA AvaraNa eTale matijJAnAvaraNa, zrutajJAnAvaraNa, avadhijJAnAvaraNa, manaHparyAya jJAnAvaraNa ane kevalajJAnAvaraNa e pAMca zAnAvaraNIyakarmanA bhedo che. have darzanAvaraNIyakarmanA meda jaNAve che4. cakSuracakSuravadhikevalAnAM nidrA-nidrAnidrA-pracalA pracalApracalA-styAnagRddhi-vedanIyAni ca / cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana ane kevaladarzana e cAra darzanonA AvaraNa eTale cakSudarzanAvaraNa, acakSudarza nAvaraNa, avadhidarzanAvaraNa ane kevaladarzanAvaraNa tathA nidrA, nidrAnidrA, pracalA, pracalApracalA ane styAnaddhi e nava darzanAvaraNIyakarmanA bhedo che Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have vedanIyakarmanA bheda prarUpe che5. sadasavedya / ___sAtAvedanIra ane masAtAbedanIya e be vedanIyakarmanA medo che. have mohanIyakarma nA bheda nirUpe che6. samyaktva-mithyAtva-tadubhayAni darzanamohanIyam / kaSAyA-anantA'pratyAkhyAna-pratyAkhyAnAvaraNa-sajvalanAkhyAH pratyekaM krodha-mAna-mAyA-lobhAH, nokaSAyA-hAsya-ratya-rati-zoka-bhaya-jugupsAH strIpuMnapuMsakavedAH cAritramohanIyam / / samyaktvamohanIya, mithyAtvamohanIya ane tadubhayamizramohanIya e traNa darzanamohanIya che. e sAcI zraddhAne aTakAve che. anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane lobha tathA apratyAkhyAnIya krodha, mAna, mAyA ane lobha tathA pratyAkhyAnAvaraNIya krodha, mAna, mAyA ane lobha tathA saMjvalana krodha, mAna, mAyA ane lobha. e sola kaSAya che. tathA hAsya, rati, arati, zoka, bhaya ane duguMchAjugupsA tathA strIveda, puruSaveda ane napuMsakaveda e nava nokaSAya che. evaM paccIsa cAritramohanIyakarmanA bhedo che. e sadvartanane aTakAve che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM mohanIyakarmanA aTThAvIsa bhedo che. have AyuSya karmanA bheda batAve che8. nAraka-tairyagyona-mAnuSa-daivAni / (AyUMSi) nArakAyuSya, tiryaMcAyuSya, manuSyAyuSya ane devAyuSya e cAra AyuSyakarmanA bhedo che. have nAmakarmanA bhedo prarUpe che9. nara-naraka-deva-tiryaggatyAnupUrvyaH / 10. eka-dvi-tri-catuH-paJcendriyA jAtayaH / 11. audArika-vaikriyA-''hAraka-taijasa kArmaNAni zarIra-saGghAtanAni / 12. AditryupAGgAni / 13. svayuk-taijasa-kArmaNayuk-triparasparabandhanAni / 14. vajrarSabhanArAca-rSabhanArAca - nArAcA- 'rdhanArAca kIlikA-sevArtasaMhananAni / 15. samacaturasra-nyagrodha-sAdi-kubja - vAmana - huNDAni saMsthAnAni / 16. kRSNa-nIla-rakta-haridra-sitA varNAH / 17, surabhya-surabhI gandhau / 18. tikta-kaTu-kaSAyA-'mla-madhurA rasAH / Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. guru-laghu - mRdu - khara-zIto-SNa-snigdha-rUkSAH sparzAH / 20. zubhA-'zubhau khagamau / 21. agurulaghU-paghAta-parAghAto-cchvAsA-''tapodyota - jina-nirmANAni pratyekAH prakRtayaH / / 22. trasa-bAdara-paryApta pratyeka-sthira- zubha - subhaga - susvarA-''deya-yazaHsetare trasasthAvaradazake / gati-maragati, nArakagati, devagati ane tiryaMcagati tathA AnupUrSI-narAnupUrvI, nArakAnupUrvI, devAnupUrvI ane tiryaMcAnupUrvI / jAti-ekendriyajAti, beindriyajAti, teindriyajAti, caurindriyajAti ane paMceMdriyajAti / zarIra-audArikazarIra, vaikriyazarIra, AhArakazarIra, taijasazarIra ane kArmaNazarIra. tathA saMghAtana-audArikasaMghAtana, vaikriyasaMghAtana, AhAraka saMghAtana, taijasasaMghAtana ane kArmaNasaMghAtana / upAMga-pahelA traNa zarIranA upAMgo arthAt audAriko pAMga, vaikriyopAMga ane AhArakopAMga / baMdhana-audArikaaudArikabaMdhana, audarikataijasabaMdhana, audA rikakAmaNabaMdhana ane audArikataijasakArmaNabaMdhana, nathA baikriyavaikriyabaMdhana, vaikriyataijasabaMdhana, vaikiyakArmaNabaMdhana. ane vaikriyataijasakArmaNabaMdhana; tathA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 AhAraka AhAraka baMdhana, AhArakatai jasabaMdhana, AhArakakArmaNabaMdhana, ane AhArakataijasa kArmaNabaMdhana; tathA taijasataijasabaMdhana, kArmaNakArmaNabaMdhana ane taijasakArmaNabaMdhana / saMghayaNa - vajraRSabhanArA vasaMhanana, RSabhanArAcasaMhanana, nArAcasaMhanana, ardhanArAcasaMhanana, kIlikA saMhanana ane sevAttasaMhanana / saMsthAna - samacaturasra saMsthAna, nyagrodhasaMsthAna, sAdisaMsthAna, kubjasaMsthAna, vAmana saMsthAna bhane huMDakasaMsthAna / varNa-kAlo, lIlo, lAla, pIlo ane sapheda varNa / gaMdha-surabhigaMdha ane durabhigaMdha / rasa-tIkho, kaDavo, turo, khATo ane madhura rasa / sparza-bhAre, halako, komala, kaThora, zIta, uSNa, cIkaNo ane rUkSa sparza 1 vihAyogati - zubha ane azubha khagama - vihAyogatI / pratyeka prakRti- agurulaghu, upaghAta, parAghAta, ucchravAsa, Atapa, udyota, jinanAma ane nirmANa e pratyeka prakRtio / itara - pratipakSasahita arthAt - trasa ane sthAvara, bAdara a sUkSma, paryApta ane aparyApta, pratyeka ane sAdhAraNa, sthira ane asthira, zubha ane azubha, sukhara ane duHsvara, Adeya bhane anAdeya, yaza ane apayaza e trasadazaka ane sthAvaradazaka | Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe nAmakarmanA 103 bhedo che. have gotrakarmanA bheda dekhA che 23. uccainI cairgotre / ucca ane nIca e be gotrakarmanA bheda che. have aMtarAyakarmanA meda batAve che24. dAna - lAbha - bhogopabhoga - vIryANAm (antarAyAH) / dAna, lAbha, bhoga, upabhoga ane vIrya e pAMcanA aMtarAyo paTale dAnAMtarAya, lAbhAMtarAya, bhogAMtarAya, upabhogAMtarAya ane vIryAMtarAya e pAMca aMtarAyakarmanA medo che. A karma dAnadevAmAM lAbha-bhoga AdimAM vighna kare che ! A baghI karmaprakRtionuM svarUpa karmagraMthanI TIkAthI jANavu / have 14 guNasthAnako kahe che 25. mithyAtva - sAsvAdana - mizrA - 'virata - dezavirata-pramattA'pramattasaMyata - nivRtya - nivRttivAdara - sUkSmasamparAyopazAnta - kSINamoha - sayogya - yogijinA guNAH / 1 mithyAtva sAsvAdana, mizra, aviratasamyagdRSTi, dezavirata, pramattasaMyata, apramattasaMvata, nivRttibAdarasaMparAya, anivRttibAdarasaMparAya, sUkSmasaMparAya, upazAMtamoha, kSINamoha, sayogikevalI (jina) ane ayogIkevalI e cauda guNasthAna che / Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have 14 jIvasthAno jaNAve che26. ekendriyasUkSmabAdara-paJcendriyasaJjhyasajJi-dvi-tri caturindriyAH paryAptA'paryAptA jIvAH / sUkSmaekeMdriya,bAdaraekeMdriya saMkSIpaMceMdriya, asaMjJIpaceMdriya, beiMdriya, teiMdriya, cariMdriya e sAta prakAranA jIvo paryAptA ane aparyAptA ema cauda jIvanA sthAnako-bhedo cha / have jIvasthAnomA guNasthAnako kahe che27. aparyApte bAdarAsajJi-dvi-tri-caturindriye prathama dvitIye / aparyApta bAdara ekeMdriya, aparyApta asaMhI paMceMdriya, aparyApta beiMdriya, teI draya ane cauriMdriya jIvane viSe pahelu ane bIju guNasthAna hoya cha / 28. saGgyaparyApte sA'yate / aparyApta saMjhIpaMceMdriyane viSe ayata-aviratasahita eTale pahelu bIju ane cothu ematraNa guNasthAna hoya cha / 29. sajJiparyApte samAni / saMjJI-paryAptane viSe sarva guNasthAnaka hoya che / 30. zeSeSu mithyAtvam / zeSa-sUkSma aparyAptA, sUkSma paryAptA, paryApta bAdara ekedriya, paryApta beiMdriya, teiMdriya ane cauriMdriya ane paryApta asaMhiMpaceMdriya e sAtane viSe eka ja mithyAtva-guNasthAnaka hoya che / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have yoganA bheda kahe che31. satyA'satyamizravyavahAramanovacanaudArikavaikriyA'' - hAraka-tanmizrakArmaNAni yogAH / mana, vacana ane kAyAnI kriyA tene yoga kaheM che, tenA 15 bhedo che-satyamanoyoga, asatyamanoyoga, mizra-satyamRSA manoyoga ane vyavahAra-asatyAmRSAmanoyoga, vaikriyakAyayoga, vaikriya mizrakAyayoga, AhArakakAyayoga, AhArakamizrakAyayoga ane kArmaNakAyayoga / __ have jIyasthAnakomA yoga kahe che32. aparyAptaSaTake kArmaNaudArikamizrau / ___saMjJi paMceMdriya aparyApta sivAya bAkInA-sUkSmaekeMdriya, bAdara ekeMdriya, beiMdriya, teiMdriya, cauridriya ane asaMjJipaMceMdriya e cha aparyAptAne viSe kArmaNa ane audArikamizra e be kAyayoga hoya che| 33. aparyAptasajJinaH savaikriyamizrI / saMjJiaparyAptAne viSe pUrvokta be yoga vaikriyamizra sahita ema traNa yoga hoya che / 34. sajJiparyApte sarve (yogaaH)| saMjJiparyAptAmA badhA yoga hoya che| 35. sUkSma audArikaH / 36. caturyu sAntyabhASaH / 37. bAdare savaikriyatanmizraH / . . Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 paryApta sUkSma ekeMdriyane viSe ekaja audArikakAyayoga hoya ch| beiMdriya, teiMdriya, cauriMdriya ane asaMzipaMceMdriya e cAra paryAptAne viSe aMtya-cothI bhASA sahita audArika eTale be yoga hoya ch| bAdara ekeMdriya paryAptAne viSe vaikriya ane vaikiyamizra sahita audArika yoga hoya eTale audArika, vaikriya ane vaikriyamizra ema praNa yoga hoya che / / yogAdhikAra samApta / have upayoganA bheda kahe che38. jJAnA'jJAnadarzanAni paJca-tri-caturthopayogAH / jIvano bodharUpa vyApAra tene upayoga kahe che, tenA bAra bheda che pAMca jJAna-matikSAna, zrutajJAma, avadhijJAna, manaHparyavajJAna ane kevalajJAna. traNa ajJAna-matyajJAna, zrutAjJAna ane ghibhaMgazAna. ame cAra darzana-cakSudarzana, avakSudarzana, avadhidarzana ane kevaladarzana. have jIvasthAnomAM upayoga kahe - 39. paryAptasajJini dvAdaza / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryAptA saMjhine viSe bAra upayoga hoya che / 40. paryAptacaturindriyA'sajhinyajJAnadarzanadvayam / ___ paryAptA cariMdriya ane paryAptA asaMzi paMceMdriyamAM be ajJAna ane be darzana ema cAra upayoga hoya che / 41. dazasvacakSuSkam / paryApta ane aparyAptA sUkSma ekeMdriya, bAdara pakeMdriya, beiMdriya, teiMdriya, aparyApta cariMdriya ane asaMjJipaMceMdriya e dasane viSe cakSudarzana vinA eTale avakSudarzana, mati prajJAna ane zrutaajJAna e traNa upayoga hoya che / / 42. amanazcakSuHkevalajJAna-darzanAnyaparyApte sajJini / saMjJi aparyAptAne viSe manaHparyAyajJAna, cakSudarzana, kevalajJAna ane kevala darzana e cAra vinA bAkInA ATha upayoga hoya che| / upayogAdhikAra samApta / have lezyAnA bheda kahe che43. kRSNa-nIla-kApota-tejaH padma-zuklA lezyAH / kaSAyodayaraMjita yogapariNAmane lezyA kahe che. tenA cha meda chekRSNa, nIla, kApota, tejo, pana ane zukla / have jIvasthAnomA lezyA kahe che Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44. sajJiparyAptA'paryApte SaD / ___saMjJi paryAptA ane aparyAptA e bene viSe cha lezyA hoya / 45. bAdarA'paryApte prathamAzcatasraH / aparyApta bAdara ekeMdriyane viSe pahelI cAra lezyA hoya / 46. zeSeSu tisraH / paryApta ane aparyApta saMjJipaMceMdriya ane aparyApta bAdara ekeMdriya varjIne zeSa-aparyApta ane paryApta sUkSma ekeMdriya, beiMdriya, teiMdriya, cauriMdriya, asaMjJipaMceMdriya ane bAdaraparyApta ekeMdriya e agIyAra jIsthAnamAM kRSNa, nIla ane kApota e traNa lezyA hoya che / / lezyAdhikAra samApta / have 14 jIvasthAnamAM mUla prakRtinA baMdha, udaya, udIraNA ane sattA kahe che47. saptASTa bandhodIraNe sattAudaye'STau zeSeSu (tryodshsu)| saMjJi paryAptane varjIne tera jIvasthAnamAM sAta athavA ATha karmano baMdha, tathA sAta athavA ATha karmanI udIraNA hoya, tathA sattA ane udayamAM ATheya karma hoya che| 48. saptASTaSaDekabandho'STasaptacaturudayasattaH saptASTaSaT paJcadvayodIraNaH sjnyipryaaptH| Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 saMjJi paryAptAmA sAta, ATha, cha ane eka karmano baMdha hoya, tathA sattA ane udaya, sAta ATha ane cAra karmano hoya, tathA udIraNA, sAta ATha pAMca ane be karmanI hoya che / have mArgaNAsthAno kahe che49. gati-jAti-kAya-yoga-veda-kaSAya-jJAna - saMyama darzana-lezyA-bhavya-samyaktva-saJjyA''-hAramArgaNAzcatuH-paJca-SaT-tri-tri-caturaSTa-sapta-catuH-SaD dvi-SaD-dvi-dvi bhedaaH| gati, jAti, kAya, yoga, veda, kaSAya, jJAna, saMyama, darzana, lezyA, bhavya, samyaktva, saMjJi ane AhAra mArgaNAnA anukrame cAra, pAMca, cha, traNa, traNa, cAra, ATha, sAta, cAra, cha, be, cha, ye ane be bheda che. te A pramANe gati-4-devagati, manuSyagati, tiryaMcagati ane narakagati / jAti-5-ekeMdriya, beiMdriya, teiMdriya, cauriMdriya ane paMceMdriyajAti / kAya--pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAyukAya, vana spatikAya ane trasakAya / yoga-3-manoyoga, vacana yoga ane kAyayoga / veda-3-puruSaveda, strIveda ane napuMsakaveda / kaSAya-4-krodhakaSAya, mAnakaSAya, mAyAkaSAya ane lobhakaSAya / Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 jJAna-8-matijJAna, zrutajJAna, avadhizAna, manaHparyavajJAna, kevalajJAna, matyajJAna, zrutAjJAna ane vibhaMga jJAna / saMyama-7-sAmAyika, chedopasthApanIya, parihAravizuddhi, sUkSmasaMparAya, yathAkhyAta, dezavirati ane avirati / darzana-4-cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana ane kevaladarzana / lezyA-6-kRSNalezyA, nIlalezyA, kApotalezyA, tejo lezyA, padmalezyA ane zuklalezyA / bhavya-2-bhavya ane abhavya / samyaktva-6-aupazamika, kSAyopazamika, kSAyika, sAsvA dana, mizra ane mithyAtva / saMjJi-2-saMjJI ane asaMjJI / AhAra-2-AhAra ane aNAhAra / __ have mArgaNAne viSa jIvasthAna kahe che50. suranarakavibhaGgamati zrutAvadhijJAnadarzanakSAyikaupazami kakSAyopazamikasajJipadmazuklAsu paryAptA'paryAptasajJinau / devagati, narakagati, vibhaMgajJAna, matijJAna, bhutajJAna, avadhijJAna, avadhidarzana; kSAyika, aupazamika ane kSAyopazamikasamyaktva, saMjJi, padmalezyA bhane zuklalezyA e tera Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 mArgaNAne viSe paryAptahipaMceMdriya bhane aparyAptazipaMceMdriya e be jIvanA meda hoya che| 51. nare sAsayaparyAptau / ___ manuSyagatimArgaNAma asaMhI aparyApta sahita te (be) eTale paMceMdriya saMkSi paryApto bhane aparyApto tathA asaMziaparyApto ema praNa jIvanA meda hoya che / 52. tejasyAM savAdarAparyAptau / tejolezvAmA bAdaraekeMdriya aparyAptasahita te (be) eTale saMkSi paryApto ane aparyApto tathA bAdara ekeMdriya aparyApta e traNa jIvanA meda hova ch| 53. sthAvare ekendriye prathamAni catvAri / (pAMca) sthAvarakAyamA bhane ekeMdriyajAtimA pahelA cAra jIvasthAna hoya. te A-sUkSmaparyApto ane aparyApto tathA bAdara paryApto ane apryaapto| 54. asajJini prathamAni dvAdaza / asanimA pahelA bAra (saMjJi paryApto ane aparyApto e ce varjI) jIvasthAna hoya / 55. vikale dve dve / vikaleMdriya-beiMdriya, teiMdriya ane cariMdriyamAM be be jIvasthAna te bhA-paryApto ane apryaapto| 56. trase antyAni dsh| Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 sakAyama chellA dasa jIvasthAna hoya te A-beiMdriya, teiMdriya, cauriMdriya, asaMjhipaceMdriya ane saMzipaMceMdriya e pAMca paryAptA ane aparyAptA ema dasa / 57. ayatA''hAra tiryaktanu kaSAyA'jJAnadvaya prathamalezyAtrikabhavyA'bhavyA'cakSuH napuMsakamithyAtve sarvANi / ayata - avirati AhArI, tiryaMcagati, kAyayogI, 4 kaSAyI, matiajJAnI, zrutaajJAnI, prathamalezyAtrika-kRSNa, nIla ane kApota, bhavya, abhavya, acakSudarzanI, napuMsakavedI, ane mithyAtvI emAM badhA jIvasthAno hoya | 58. kevalajJAnadarzanasaM yamapaJcakamanojJAnadeza mano mizra saMjJiparyAptaH / , kevalajJAnI, kevaladarzanI, saMyamapazcaka-sAmAyika, chedopasthApanIya, parihAravizuddhi, sUkSmasaMparAya ane yathAkhyAtasaMyamI - cAritrI, manaHparyavajJAnI, dezavirati manoyogI, ane mizrasamyaktrI emAM saMjJiparyApta jIvasthAna hoya / 59. vacane 'ntyaparyAptapaJcakam / vacanayogImAM challA pAMca paryAptA te paryApta beiMdriya, paryApta iMdriya, paryApta cauriMdriya tathA paryApta saMjJI ane asaMjJI paMceMdriya jIvasthAna hoya / 60 cakSuSi trikam / cakSudarzanIne viSe chellA traNa- cauriMdriya, saMjJI paMceMdriya ane asaMzI paMceMdriya jIvasthAna hoya | Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 61. strInarapazcAkSe catvAro'ntyAH / strIvedI, puruSavedI ane paMceMdriya e traNane viSe chellA asaMjJI paMceMdriya ane saMjJI paMceMdriya e be aparyAptA ane paryAptA ema cAra jIvasthAna hoya / 63. anAhAre'paryAptaSaTkaM sasadvayam / anAhArIne viSe be saMjJIsahita cha aparyAptA eTale saMjJI aparyApto ane paryApto, sUkSma ekeMdriya, bAdara ekeMdriya, beiMdriya, teiMdriya, cauriMdriya ane asaMzI paMceMdriya e cha aparyAptA ema ATha jIvasthAna hoya / 63. asUkSmAparyAptaM sAsvAdane / sAsvAdana samakitImAM sUkSma ekeMdriya aparyAptA vinA pUrvokta sAta bheda hoya / have mArgaNAsthAnomAM guNasthAna kahe che64. tirazci suranArake narasajJipaJcendriyabhavyatrase ekavikalabhUdakavRkSe tejovAyvabhavye vedatrikaSAye lobhesyate'jJAnatrike cakSuracakSuSoryathAkhyAte manojJAne sAmAyikacchede parihAre kevaladvike matizrutAvadhidvika aupazamike vedake kSAyike mithyAtvatrike dezasUkSmasamparAye yogAhArazuklalezyAsvasaJjJitridvilezyAnAhAre Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 - paJca- catuH - sarva- dvaye - ka- nava- daza- catu - tridvAdazA- ntyacatu- ryatAdisapta - catu - dvantyadvAyatA dinavA - Ta - catu - rekAdazA''dya - tri-sva-svatrayodaza-dvi-SaT - sapta - prathamAntyayugma - yugayata iti guNAH / mAna tiryaMcagatimAM prathamanA pAMca guNasthAna. devagati ane narakagatimAM prathamanA cAra guNasthAna. manuSyagati, saMjJipaMceMdriya, bhavya ane trasakAyamAM badhA guNasthAna. ekeMdriya, vikaleMdriya, pRthvIkAya, apUkAya ane banaspatikAyamAM prathamanA be guNasthAna. teukAya, vAyukAya ane abhavyamAM prathamanuM eka guNasthAna. traNaveda - strIveda puruSaveda napuMsaka veda, krodha, ane mAyAmAM prathamanA nava. lobhamAM daza. ayata-aviratamAM prathamanA cAra mati ajJAna, bhuta ajJAna ane vibhaMgajJAnamAM prathamanA traNa. cakSudarzana ane acakSudarzanamAM prathamanA bAra guNasthAna. yathAkhyAtacAritramAM lhAM cAra guNasthAna. mana -: paryAyajJAnamAM pramatta Adi sAta guNasthAna. sAmAyika ane chedopasthApanIyacAritramAM pramattaAdi cAra parihAravizuddhicAritramAM pramattaAdi the. kevalajJAna ane kevaladarzanamAM chellAM be guNasthAna. matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna ane avadhidarzamAM aviratasamyagdRSTi Adi nava. aupazamikasamyaktvamAM avirata samyagdaSTi Adi ATha. vedaka-kSayozama - samyaktvamAM aviratasamyagdRSTi Adi cAra, kSAyikasamyaktvamAM aviratasamyagdRSTi Adi agiyAra. mithyAtvatrika - mithyAtva, sAmbAdana * Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 ane mizradRSTimAM anukrame paheluM bIju ane trIju guNasthAna. dezaviratamAM pAMca sUkSmasaMparAyacAritramAM dazamaM guNasthAna. manoyoga, vacanayoga, kAyayoga, AhAramArgaNA ane zuklalezyAmAM prathamanA tera guNasthAna. asaMjJimAM prathamanAM be. kRSNa, nIla ane kApota lezyAmAM prathamanA cha. padma ane zuklalezyAmAM prathamanA sAta. anAhAramAM prathamanA be, chellAM be sahita aviratasamyagdRSTi guNasthAnaka hoya che. . have mArgaNAsthAnomAM yoga kahe che 65. anAhAre, naragati - paJcendriya- trasa - kAyA - 'cakSu-rnaranapuMsaka - kaSAya - kSAyika - kSAyopazamikasamyaktvasaJjJi - lezyASaTkA''hAra - bhavya -mati - zrutA'-vadhi - dvike, tiryagayata strI - sAsvAdana - tryajJAnopazamA'bhavya - mithyAtve suranarake sthAvara ekAkSe pavanesaJjJini vikale mano- vacaH - sAmAyika-cchedacakSu - manojJAne kevala dvike parihAra - sUkSme mizra deze yathAkhyAte kArmaNa - sarvA - sshArakadvikonau-dArikadvikona - kArmaNaudArikadvika - savaikriyadvikA - 'ntyavAgyug - vaikriyadvikonA - SkArmaNaudArika mizra - sAdyA'ntyamanovAgaudA Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rikakArmaNa - samanovacazcatuSkaudArika - savaikriya savaikriyadvika-sakAmaNaudArikamizrA yogAH / anAhAramArgaNAmAM kArmaNakAyayoga manuSyagati, paMceMdriyajAti, trasakAya, kAyayoga, acakSudarzana, puruSaveda,napuMsakaveda,krodha,mAna, mAyA, lobha, kSAyikasamakitI, kSAyopazamikasamakitI saMjJI,cha lezyA,AhAraka,bhavya,matijJAna,zrutajJAna, avadhijJAna ane avadhidarzana mArgaNAomAM paMdara yoga. tiryacagati, strIveda, avirata, sAsvAdanasamyaktva, matiajJAna, zrutaajJAna, vibhaMgajJAna, upazamasamyaktva, abhavya ane mithyAtvamA AhArakadvika-AhAraka ane AhArakamizravinA tera yoga. devagati ane narakagatimAM e tera audArikadvika-audArika ane audArikamizravinA agiyAra yoga. pRthvIkAya, apkAya, teukAya ane vanaspatikAyamAM kArmaNa ane audArikadvika ema traNa yoga. ekeMdriya ane vAyukAyamA pUrvokta traNa ane vaikriya dvika ema pAMca yoga. asaM zimAM te pA~ca asatyAmRSArUpa aMtyavacanayoga sahita cha yoga. beiMdriya, teiMdriya ane cauridriyamAM te cha vaikriyadvikarahita cAra yoga. manoyoga, vacanayoga, sAmAyika, chedopasthApanIya cAritra, cakSudarzana ane manaHparyAyajJAnamAM kArmaNa ane audArikamizrarahita bAkI tera yoga. kevalajJAna ane kevaladarzanamA prathama ane aMtya manoyoga ane vacanayoga sahita audArika ane kArmaNakAyayoga ema sAta yoga. parihAravizuddhi ane sUkSmasaMparAyacAritramA mananA ane vacananA cAra cAra yoga sahita audArikakAyayoga ema nava yoga. mizrasamakitamAM te nava yoga vaikriyakAyayoga sahita daza yoga. dezaviratamAM Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te nava vaikriyadvika sahita agiyAra yoga. yathAkhyAtacAritramA teja nava yoga, kArmaNa ane audArikamizrayogasahita agiyAra yoga hoya. have mArgaNAsthAnomA upayoga kahe che66. suratiyagnarakAyate sayogavedazuklAhAranarapaJcendriya sajJibhavye cakSuracakSule zyApazcakakaSAye caturakSAsajJini ekadvitryakSasthAvare tryajJAnAbhavyamithyAtvasAsvAdane kevaladvike kSAyikayathAkhyAte deze mizre'nAhAre jJAnasaMyamacatuSkopazamavedakAvadhidarzane'manaH kevaladvika-sarvA'kevaladvikA - jJAnadarzanadvikA'cakSustryajJAnadarzanadvaya-svadvikA-najJAnatrika-darzanajJAnatrikasAjJAnA'cakSurmanojJAnajJAnacatuSkadarzanatrikA upyogaaH| deSagati, tiryacagati, narakagati ane aviratamA manaHparyAya ane kevaladvika-kevalajJAna ane kevaladarzana vinA nava upayoga. trasakAya, yoga-mana, vacana ane kAyA veda-strI, puruSa ane napuMsaka, zuklalezyA, AhAra, manuSyagati, paMceMdriyajAti, saMjJI ane bhavyamAM bAra upayoga. cakSudarzana, acakSudarzana, kRSNAdi pAMca lezyA ane krodha Adi cAra kaSAyamAM kevaladvikavinA daza upayoga. cauridriya ane asaMzimAM be ajJAna. matiajJAna ane zrutaajJAna ane be darzana-cakSudarzana ane Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acakSudarzana ema cAra upayoga. ekeMdriya, beiMdriya, teiMdriya ane sthAvaramAM te cAra cakSudarzana rahita traNa upayoga. traNa ajJAna-matiajJAla, zrutaajJAna ane vibhaMgajJAna, abhavya, mithyAtva ane sAsvAdanamAM traNa ajJAna ane be darzana-cakSudarzana ane acakSudarzana ema pAMca upayoga. kevala dvi kamAM kevalajJAna ane kevaladarzana ema be upayoga. kSAyika samyaktva ane yathAkhyAta. cAritramA ajJAnatrika-mati prajJAja, zrutaajJAna ane vibhaMgajJAna vinA nava upayoga. dezaviratamA traNa darzana-cakSu acakSu ane avadhidarzana ane traNa jJAna-matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna ema cha upayoga. mizradRSTimAM teja traNa darzana ane traNa jJAna ajJAnasahita hoya. anAhAramA cakSudarzana ane manaHparyAyajJAna vinA dasa upayoga jJAna catuSka-ma tajJAna, zrutajJAna, avadhi jJAna, ane manaHparyAyajJAna, saMyama catuSka-sAmAyika cAritra, che doSasthApanIya, parihAra vizuddhi, sUkSma saMparA ya vAritra, upa. zamasamakita, vedaka-kSAyoparAmikasamakita ane avadhidarzanane viSe jJAnacatuSka-matikSAna, zrutajJAna, avadhijJAna ane manaHparyAyajJAna ane darzanatrika-cakSudarzana, acakSudarzana ane avadhi darzana ema sAta upayoga hoya. have mArgaNAsthAnomA le32|| jagAve che67. ekAkSAsajJibhUdakavRkSe nArakavikalAnivAte yathA khyAtasUkSma-kevaladvike zeSe ctustrishuklssddleshyaaH| ___ ekeMdriya, asaMjJI, pRthvIkAya, apkAya ane vanaspatikAyamAM prathama cAra lezyA. nArakI, vikaleMdriya, agnikAya ane Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 vAyukAyama pahelI traNa lezyA. yathAkhyAta, sUkSmasaMparAyacAritra, kevalajJAna ane kevaladarzanamAM zuklalezyA. zeSa-bAkI devagati, tiryaMcagati, manuSyagati, paMceMdriya, trasakAya, traNa yoga, traNa veda, cAra kapAya, matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, manaHparyAyajJAna, matijajJAna, zrutaajJAna, vibha'gajJAna, sAmAyika, chedopasthApanIya, parihAravizuddhi, dezavirata, avirata, cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana, bhavya, abhavya kSAyika, kSAyopazamika, aupazamika, sAsvAdana, mizra, mithyAtva, saMjJI, AhAraka ane anAhAraka e ekatAlIza mArgaNAmAM cha lezyA hoya che. 2 have mArgaNAsthAnomAM potAnA sthAnanI apekSAe alpabahutva prarUpe che 68. ( nara-nAraka - deva - tiryaJcaH ) stokA'saGkhyadvikA'nantaguNAH / manuSyo, nArakI devatA ane tiryaMcothI thoDA hoya che. tethI nArakI asaMkhyAtaguNa tethI devatA asaMkhyAtaguNA ane tethI tiryaco anaMtaguNa hoya che. have iMdriyadvAramAM alpabahutva kahe che 69. paJcacatustridvayekAkSAH ) stokAdhikatrayA'nantaguNAH / paMceMdriya thoDA, tethI cauriMdriya vizeSAdhika, tethI beiMdriya vizeSAdhika ane tethI ekeMdriya anaMtaguNa hoya che Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __ have kAyadvAramA alpabahutva jaNAve che70. trsstokaagnysngkhypRthvybvaayvdhikvRkssaa'nntgunnaaH| ___sakAya thoDA, tethI agnikAya asaMkhyAtaguNA, tethI pRthvIkAya vizeSa adhika, tethI apkAya vizeSa adhika, tethI vAyukAya vizeSa adhika ane tethI vanaspatikAya anaMtaguNA hoya che. have yogadvAramA alpabahutva jaNAve che71. (manovAkkAyayogavantaH) stokA'sa. khyA'nanta guNAH / manoyogavAlA thoDA che, tethI vacanayogavAlA asaMkhyAtaguNA ane kAyayogavAlA tethI anaMtaguNA hoya che. have vedadvAramA alpabahutva kahe che72. (puMstriklIvAH) stokasaGkhyA'nantaguNAH / puruSo thoDA. tethI strio saMkhyAtaguNa tethI napuMsaka anaMtaguNA che. have kaSAyadvAramA alpabahutva kahe che73. mAni-krodhi-mAyi-lobhino adhikAH (krameNa) / mAnI thoDA, tethI krodhI vizeSa adhika, tethI mAyI vizeSa adhika ane tethI lobhI vizeSa adhika hoya che. have zAnadvAramA alpabahutva jaNAve che74. manojJAnastokA'vadhya'saGkhyamatizrutasamAdhikavibha nggaa'sngkhykevlynntmtishrutaa'jnyaansmaa'nntgunnaaH| Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 manaHparyAyajJAnI thoDA, tethI avadhijJAnI asaMkhyAtaguNA, tethI matijJAnI - zrutajJAnI vizeSa adhika paraspara sarakhA, tethI vibhaMgajJAnI asaMkhyAtaguNA, tethI kevalajJAnI anaMtaguNA ane tethI matiajJAnI-zrutaajJAnI anaMnaguNA mAMhomAMhe sarakhA. have saMyamadvAramAM alpabahutva jaNAve che 75. sUkSmastoka - parihAra- yathAkhyAtasaGkhya-ccheda- sAmAyikasaGkhya-dezA'saGkhyA'yatA'nantaguNAH / sUkSmasaMparAyasaMyabhI thoDA, tethI parihAravizuddhivAlA saMkhyAtaguNA tethI yathAsyAtacAritravAlA saMkhyAtaguNA tethI chedopasthApanIya cAritravAlA saMkhyAtaguNA, tethI sAmAyikacAritravAlA saMkhyAtaguNA, tethI dezavirata asaMkhyAtaguNA, tethI avirata anantaguNA hoya che. have darzanadvAramAM alpabahutva kahe che 76. avadhistoka - cakSurasaGkhaya - kevalA - 'cakSuranantaguNAH / avadhidarzanavAlA thoDA, tethI cakSudarzanavAlA asaMkhyAtaguNA; tethI kevaladarzanavAlA anaMtaguNA ane tethI acakSudarzanavAlA anaMtaguNA hoya che have lezyAdvAramAM alpabahutva kahe che 77. utkramAt stoka-saGkhyadvikA nantadvikAdhikA lezyAH / pazcAnupUrNethI lezyA kahevI zuklalezyA, padmalezyA, Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 tejolezyA, kApotalezyA, nIlalezyA ane kRSNalezyA. temAM zuklalezyAvAlA thoDA, tethI padmalezyASAlA saMkhyAtaguNa tethI tejolezyAvAlA saMkhyAtaguNA, tethI kApotalezyAvAlA anaMta guNA, tethI nIlalezyAvAlA vizeSa adhika ane tethI kRSNalezyAvAlA vizeSa adhika hoya che. have bhavyadvAramAM alpabahutva jaNAve che78. abhavyastoketarA'nantAH / - abhavya thoDA, tethI bhavya anaMtaguNA hoya che. have samyaktvadvAramAM alpabahutva jaNAve che79. sAsvAdanastokaupazamika - mizrasaGkhya vedakA'saGkhyakSAyika - mithyAtvA'nantAH / sAsvAdana samakitI thoDA, tethI aupazamika samakitI saMkhyAtaguNA, tethI mizrasamakitI saMkhyAtaguNA, tethI vedakakSAyopazamika samakitI asaMkhyAtaguNA, tethI kSAyikasamakitI anaMtaguNA ane tethI mithyAdRSTi anaMtaguNA hoya che. have saMjJIdvAramAM alpabahutva kahe che80. saJjJistoketarAnantAH / saMjJI jIvo thoDA, tethI asaMjJI anaMtaguNA. have AhAradvAramAM alalabahutva kahe che 81. anAhArastoketarAsaGkhyAH / anAhArI jIvo thoDA, tethI AhArI asaMkhyAtaguNA. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 have karmabaMdhanA hetuo kahe che82. mithyAtvA viratikaSAyayogA bandhahetavaH / mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga e cAra karmabaMdhanA hetuo che. have guNasthAnomAM baMdhanA mUlahetuone vicAre che83. eka-catuH pazca - triguNeSu catustridvayekapratyayo bandhaH / eka prathama mithyAtva guNasthAnamAM-mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga e cAra baMdha hetuo hoya che; sAsvAdana, mizra, avirata ane dezavirata e cAra guNasthAnomAM- avirati, kaSAya, ane yoga e traNa baMdha hetuo hoya che; pramatta, apramatta, apUrvakaraNa, anivRttibAdara ane sUkSma saMparAya e pAMca guNasthAnomAM - kaSAya ane yoga e be baMdha hetuo hoya che ane upazAMta moha, kSINamoha bhane sayogikevalI e traNa guNasthAnomAM eka yoga ja baMdha hetu che. 84. abhigrahetarAbhiniveza saMzayAnAbhogaja - manaindriyAsniyama - SaDjIvavadha - kaSAyanokaSAya - satyamana AdyA ajinAhAraka dvikabandhahetavaH / abhigrahika, anAbhigrahika, abhinivezika, sAMzayika ane anAbhoga e pAMca mithyAtva; mana ane pAMca iMdriyono asaMyama tathA pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati ane trasa jIvonI hiMsA e bAra avirati anaMtAnubaMdhi krodha vigere sola kaSAya tathA hAsyAdi cha ane traNa veda e nava nokaSAya, ema pacIsa kaSAyaH satyamana Adi paMdara yoga ema sattAvana jina Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 nAma ane AhArakadvika varjI zeSa prakRtionA baMdhanA hetuo che. jinanAma ane AhArakadvika samakita ane saMyamathI baMghAba che mATe enuM varjana kareM. 85. na samyaktvamizrabandhana saGghAtAnAm / samatimohanIya ane mizramohanIyano baMdha hoto nathI. baMdhanano ane saMghAtanano audArika Adi zarIramAM samAveza thato hovAthI e prakRtio baMdhamAM grahaNa karI nathI. 86. kRSNAdiviMzatau varNagandharasasparzAH / kRSNavarNanAma Adi vIsa prakRtiomAMthI varNanAma, rasanAma, gaMdha nAma ane sparzanAma e cAra prakRtio baMdhamAM gaNavAnI che. have guNasthAnomAM prakRtibaMdha jaNAve che87. ajinAhArakadviko - 'narakatrikajAtisthAvara catuSka huNDAtapasevArtanapuMsakamithyAtvo 'tiryakstyAnaddhi - daurbhAgyatrikAnantakaSAyamadhyasaMsthAnasaMhananacatuSka nIcodyotAzubhagamastryAyurdvikaH satIrthAyurdviko vajranaratrikApratyAkhyAnaudArikadviko 'pratyAkhyAnAvaraNoSzokAratyasthiradvikAyazo'sAtaH sAhArakadviko-su rAyuSkAdyA'nidrAdvikaSaDasuradvikapaJcendriyazubhagamatrasaaar saaudAri katanUpAGgasama nirmANajinavarNAgurula Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghucatuSkasaptamo-'hAsyaratikutsAbhaya-prathamo-'puMvedAntya-krodhAdicaturbhAgo'lobhasUkSmAntAdarzanacatuSkajJAnAvRtyantarAyo-ccayazaskAH / (triSu sAtaH) baMdhamAM oghe 120 prakRti hoya che. te A pramANe-jJAnAvaraNIya 5, darzanAvaraNIya 9, vedanIya 2, mohanIya 26, AyuSya 4, nAmakarma 67, gotra 2 ane aMtarAya 5, e sarva malI 120 / mithyAtvaguNasthAnamA jinanAma, AhAraka ane AhAraka aMgopAMga sivAya 117 prakRti baMdhamAM hoya / mithyAdRSTiguNasthA nanA bhaMtamAM-narakatrika-narakagati narakAnupUrvI ane narakAyuSya, jAticatuSka-ekeMdriya, beiMdriya, teiMdriya ane cauriMdriyajAti, sthAvaracatuSka-sthAvara, sUkSma, aparyApta ane sAdhAraNa, huMDa, Atapa, sevArtta, napuMsakaveda ane mithyAtva e sola prakRti vyuccheda jAya eTale sAsvAdanaguNasthAnamAM 101 prakRti baMdhAya / sAsvAdananA aMtamAM-tiryaMcatrika-tiyaMcagati, tiryaMcAnupUrvI ane tiryaMcAyuSya, styAnacitrika-nidrAnidrA, pracalApracalA ane styAnaddhi, daurbhAgyatrika-durbhaga, duHsvara ane anAdeya, anaMtavatuSka-anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane lobha, madhyasaMsthAna canaka-nyagrodha, sAdI, vAmana ane kubja, madhyasa hananacatuSka-RSabhanAgaca, nArAca, ardhanArAca ane kIlikA, mIcagotra, udyota, azubhagama-azubhadhihAyogati, strIveda, Ayurdika-manu yAyuSya ane dezAyuSya e sattAvIsa prakRtiono aMta thavAthI e tivAya mizraguNasthAnamAM-- cummotera baMdhAya / te cummotera tIrtha karanAma ane AyurdvikamanuSyAyuSya ane devAyuSya (74) sahita 77 aviratasamya Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 dRSTiguNasthAnAM badhAya / avirata - guNasthAnane aMte vajraRpabhanArAca saMghayaNa, naratrika- manuSyagati, manuSyAnupUrvI ane manuSyAyuSya, apratyAkhyAnI cAra kaSAya, ane audArikadvikaaudArikazarIra ane audArikaaMgopAMga e dasa prakRtiono aMta thAthI e vinA dezavirataguNasthAnamAM saDasaTha (67) badhAya / deza viratane aMte pratyAkhyAnAvaraNa cAra kaSAyano aMta thAthI e vinA pramattaguNasthAnamA 63 baMdhAya / pramattane aMne zoka, arati, asthira dvika-asthira ane azubhanAma, apajaza ane asAtAvedanIya e cha prakRtiono aMta thavAthI e cha prakRti rahita apramattaguNasthAnama AhArakadvika sahita 58 jo AyuSya badhAya to 59. baMdhAya / apUrvakaraNaguNasthAnanA kAlanA sAta bhAga karavA, temAM prathamasaptamabhAgamAM devAyuSya - rahita 58 baMdhA / prathamasaptamabhAganA aMtamAM nidrAdvikano aMta thavAthI, bIjA, trIjA, cothA, pAMcamA ane chaTTA saptamabhAgamAM 56 badhAya / chaTThA saptamabhAgane aMte devadvika, paMceMdriyajAti, zubhavihAyogati, sanava-trala, bAdara, paryApta, pratyeka, sthira, zubha, subhaga, susvara ane Adeya, vaikriya, AhAraka, tejasa ane AhAraka aMgopAMga, samacaturasra, nirmANa, jinanAma, varNa-gaMdharasa-sparzanAma, agurulaghu, upaghAta, parAghAta ane ucchrabAsa e tIsa prakRtiono aMta thavAthI sAtamA saptamabhAgamAM 26 baMdhAya / sAtamA saptamabhAganA aMte hAsya, rati, kutsA ane bhayano vyavaccheda thavAthI anivRttibAdaranA pAMca bhAga che tenA prathama bhAgamA 22 baMdhAya / bojA bhAgamA puruSavedarahita 21, bIje bhAge aMtya-saMjvalana krodha vinA 20, cothe bhAge saMjvalana mAna rahita 19, ane pAMcame bhAge saMjvalana mAyA Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahita 18 no badha hoya / tyArapachI loma javAthI 17 no baMdha sUkSmasaMparAya guNasthAnake hoya / have sUkSmasaMparAyane aMte darzanacatuSka-cakSudarzanAvaraNa, acakSudarzanAvaraNa, avadhidarzanAvaraNa, kevaladarzanAvaraNa, matijJAnAvaraNa, zrutajJAnAvaraNa, avadhijJAnAvaraNa, manaHparyAyajJAnAvaraNa, kevalajJAnAvaraNa, dAnAMtarAya, lAbhAMtarAya, bhogAMtarAya, upabhogAMtarAya, vIryA tarAya, uccagotra ane jazanAmakarma e sola prakRtino aMta thavAthI upazAMtamoha, kSINamoha ane sayogI e traNa guNasthAne eka sAtAvedanIyano badha hoya, pachI sayogI guNasthAnane aMte sAtAvedanIyanA baMdhano aMta thAya che. pachI AtmA abaMdha rahe che / have narakagatimAM badhasvAmitva kahe che88. anantye narake surakriyAhArakadvikadevAyunarakasUkSma vikalatrikaikendriyasthAvarA''tapA na / ratnaprabhA Adi traNa narakamAM devadvika, vaikriyadvika, AhArakadvika, devAyuSya, narakatrika, sUkSmatrika, vikalatrika, ekeMdriya. sthAvara ane Atapa e ogaNIza prakRti vinA zeSa 101 prakRti odhe badhamAM hoya / 89. narako'jino mithyAtve / mithyAtvaguNasthAnamA jinanAma vinA 100 no badha hoya / 90. anapuMmithyAtvahuNDasevAtaH sAsvAdane / ... Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAsvAdana guNasthAnamA napuMsakaveda, mithyAtva, huMDa ane sevAta e vinA 96 badhamAM hoya / 91. anantamadhyAkRtisaMhananA'zubhagamanIcastrIdaurbhAgya styAnagRddhitrikodyotatiryadvikatiryagnarAyuSko [ naraudArikadvikaRSabho] mizre / mizraguNasthAnamA anaMtAnubadhivatuSka, nyagrodha, sAdi, vAmana ane kubja e cAra saMsthAna, RSabhanArAca, nArAca, ardhanArAca ane kIlikA e cAra saMghayaNa, azubhavihAyogati, nIcagotra, strIveda, daurbhAgya, duHsvara, anAdeya, nidrAnidrA, pracalApracalA, thINa ddhi, udyota, tiryacadvika niyaMcanuM AyuSya ane manuSyanu AyuSya e chabbIza prakRti vinA 70 baMdhAya / 92. sajinanarAyuSko'yate / avirata samyaktvaguNasthAnamA jinanAma ane manuSyAyuSya sahita 92 prakRti badhAya / 93. paGkAto na tIrtham / paMkaprabhA Adi traNa narakamAM tIrtha karanAmano badha na hoya tethI tyAM moghe 100, mithyAtve 100, sAsvAdane 96, mizre 70, samyaktve 71, badhamAM hoya / 94. mAghavatyAM narAyuH / sAtamI narakamAM manuSyAyuSyano paNa badha na hoya tethI tyAM oghe 99 baMdhAya / Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 95. naradvikoccau mithyAtve / mithyAtvaguNasthAnamAM manuSyadvika ane uccagotra e na baMdhAya tethI praNa vinA 96 no baMdha hoya / 96. tiryagAyurnapuMzcatuSkaM sAsvAdane / sAsvAdana guNasthAnamA tiryacana AyuSya ane napuMcatuSka-napuMsakaveda, mithyAtvamohanIya, huDasaMsthAna ane chevaTTha saMghayaNa na baMdhAya tethI e pAMca vinA 91 baMdhAya / 97. anantacaturvizatimizradvike sanaradvikoccaH / / __ mizra bhane aviratasamyagdRSTi guNasthAnamA anaMtAnubadhi Adi covIsa prakRti vinA-anaMtAnubaMdhicatuSka, madhyamasaMsthAna 4, madhyamasaMghayaNa 4. azubhavihAyogati, nIcagotra, strIveda, daurbhAgyatrika, thINaddhitrika, udyota ane tiryacadvika vinA naradvika ane uccagotrasahita 70 prakRti baMdhAya / have tiryacagatimAM baMdha kahe che98. tirazci paryApto'narakaSoDazakaH sAsvAdane / __tiryaMcagatimAM paryAptAtirya cane (odhe ane mithyAtve jinanAma ane AhArakadvika vinA 117 no baMdha hoya) sAsvAdanamAM narakatrika, sUkSmatrika, vikalatrika; ekeMdriya, sthAvara, Atapa, napuMsakaveda, mithyAnva, huDa ane chevaTuM e sola prakRti vinA 101 prakRtino badha hoba / Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 99. asurAyuranantaikatriMzo mizra / mizra devAyuSya ane anaMtAnubaMdhI Adi ekatrIsa - anaMtAbaMdhI 4, madhyama saMsthAna 4, madhyama saMghayaNa 4, azubha vihAyogati, nIcagotra, strIveda, durbhagatrika, thINaddhitrika, udyotanAma, tiryacadvika, tiryacAyuSya, manuSyAyuSya, manuSyadvika, audArikadvika ane vajraRSabhanArAca saMghayaNa ema batrIza vinA 69 prakRti baMdhAya / 100 sasurArayate / avirata guNasthAnamA devAyuSya sahita 70 prakRti baMdhAya / 101 advitIyakaSAyo deze / dezavirata guNasthAnamAM apratyAkhyAnIya cAra kaSAya vinA 66 prakRti bAMdhe / 102 aparyApto'jinaikAdazaH / aparyAptA tiryaca ane manuSya, jinanAma Adi agIyArajinanAma, devazika, vaikriyadvika, AhArakadvika, devAyuSya ane narakatrika e agIyAra prakRti vinA 109 prakRti bAMdhe / have devagatine viSe baMdha kahe che 103. ekendriyatrika kalpadvaye / nArakInI jema devatAne baMdha kahebo paNa oghe ane mithyAtva guNasthAna mAM ekeMdriya, sthAvara ane Atapa e traNa sahita kahevo. be devalokamAM e ja baMdha kahevo / Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 104. anudyotacatuSkamAsahasrArAt / sahasrAra pachInA Anata vigere devomAM udyota, tiryacadvika ane tiryaMcAyuSya vinA baMdha kahevo / have iMdriyamArgaNAne viSa baMdha kahe che105. ekendriyapRthvyambuvRkSavikalAH / ekeMdriya, pRthvIkAya, apkAya, vanaspatikAya ane vikaleMdriya (aparyApta tiryaMcanI jema) mithyAtvaguNasthAnamA 109 baaNdhe| 106. na sUkSmatrayodazaH sAsvAdane / sAsvAdanaguNasthAnamAM sUkSmatrika, vikalatrika, ekeMdriya, sthAvara, Atapa, napuMsakaveda, mithyAtva, huMDa ane chevaTuMe tera prakRti vinA 96 baaNdhe| 107. vaayvgnyorjinaikaadshnrtrikoccaaH| vAyukAya ane agnikAya-jinanAma, devadvika, vaikiyadvika, AhArakadvika, devAyuSya, narakatrika, manuSyatrika ane uccagotra e paMdara prakRti vinA 105 prakRti bAMdhe / ane guNaThANu eka ja mithyAtva hoya / ahiM niSedha pAchalanA sUtrathI Ave che. have yogamAgaNAmAM baMdha kahe che108. audArikamizra nAhArakaSaTkam / audArikamizrakAyayogamA oghe AhArakadvika, devAyuSya ane narakatrika e cha prakRti vinA 114 hoya / Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109. mithyAtve jinapaJcakam / mithyAtvaguNasthAnamAM jinanAma, deva dvika ane vaikriyadvika e pAMca vinA 109 bAMdhe / niSedhanI anuvRtti cAle che| 110. sAsvAdane'tiryagnarAyuHsUkSmatrayodazakam / sAsvAdana guNasthAnamA tirya cAyuSya, manuSyAyuSya, sakSmaprayodaza-sUkSmatrika, vikalatrika, ekeMdriya, sthAvara, Atapa, napuMsakaveda, mithyAtva, huMDa ane chevaTuM e paMdara prakRti vinA 94 baaNdhe| 111. ananantacaturvizatirayate jinapaJcakam / avirataguNasthAnamAM anaMtAnubaMdhicatuSka, madhyamasaMsthAna 4, madhyamasaMghayaNa 4, azubhavihAyogati, nIcagotra, strIveda, durbhagatrika, thINaddhitrika, udyota ane tirya cadvika e covIza prakRti vinA ane jinapaMcaka-jinanAma, devadvika ane vaikriyahika e pAMca prakRti sahita 75 bAMdhe / 112. sAtaM sayogini / sayogi guNasthAne eka sAtAvedanIya ja bAMdhe / 113. na tiyaGnarAyuSI kArmaNe / kArmaNakAyayogamA tiryaMcAyuSya ane manuSyAyuSya sivAya audArikamizranI jema baMdha jANavo / 114. vaikriymi|| (vaikriyakAyayogamAM devatAnI jema baMdha jANavo) vaikriya Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 mizrakAyayogamAM tiryavAyuSya ane manuSyAyuSya vinA baMdha jaannvo| 115. aupazamikasya na devamanujayorAyurayate / ____ aupazamikasamyaktvamAM ayate-avirataguNasthAnamAM deva ane manuSyanA AyuSya sivAya baMdha jANavo / 116. dezAdau surasya / . dezavirata Adi guNasthAnamAM devAyujya vinA baMdha jaanntro| 117. lezyAtraye nAhArakam / 118. tIrtha mithyAtve / prathama praNa lezyAmAM oghe AhArakanika vimA 118 'prakRti baMdhamAM hoya / mithyAtvaguNasthAnamAM jinanAma vinA 117 baMdhamAM hoy| 119. narakanavakaM taijasyAm / tejolezyAmAM narakatrika, sUkSmatrika bhane vikalatrika e nava vinA 111 baMdhamAM hoya / 120. dvAdazakaM ca padmAyAm / padmalezyAmAM narakatrika, sUkSmatrika, vikalatrika, ekeMdriya, sthAvara ane Atapa e bAra vinA 108 prakRti odhe baMdhamAM hoya / 121. udyotacatuSkamapi zuklAyAm / / zuklalezyAmAM narakatrika, sUkSmatrika, vikalatrika, ekeM Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ driya, sthAvara; Atapa, udyota, tiryacadvika ane tiryacAyuSya e sola vinA 104 prakRti badhamAM hoya / / . (badhAdhikAra samApta / ) have 14 guNasthAnomAM udaya kahe che122. udaye samyaktvamizra api / / udaya eTale anubhavathI karmanu bhogavAvu. baMdhamAM odhe 120 prakRtio hoya che. jyAre udayamA samakitamohanIya ane mizramohanIya e be prakRtio paNa hoya che. ethI udayamAM oghe 122 hoya che. 123. ajinAhArakadvikamizrasamyaktvo'sUkSmatrikAtapa mithyAtvo'narakAnupUvI ko'nanantakaSAyasthAvaraikavikalAkSAnupUrvI trikaHsamizro' mizraH sasamyaktvAnupUrvI catuSko' pratyAkhyAnanaratiryagAnupUrvI vaikriyadvikasuranarakatrikadaurbhAgyAnAdeyadviko''tirya ggatyAyunI codyotapratyAkhyAnAvaraNasAhArakadviko'styAnardvitrikAhArakadviko samyaktvAntyasaMhananatriko'"hAsyaSaTko-5 degveda saMjvalanatriko''lobho'nRSakA'ntyebhadvikopAntyo'nidrAdviko'ntyo'' jJAnAntarAyapaJcakadarzanacatuSkaH sajino' naudArikAsthiragamadvikapratyekatrikasaMsthAnaSaTkAguruvarNacatuSka Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 nirmANa tejasakArmaNavajraduHsvarasusvarasAtA'sAtAnyataro'ntyAnta - subhagAdeyayazo 'nyatara vedanIyatrasatrikapaJcendriyanaragatyAyurjinoccaH / 9. mithyAtvaguNasthAne - jinanAma, AhArakadvika- AhArakazarIra ane AhAraka aMgopAMga, mizramohanIya ane samakita - mohanIya e pAMva sivAya 117 prakRtio udayamAM hoya che / 2. sAsvAdana guNasthAnamAM-sUkSmatrika-sUkSma, aparyApta ane sAdhAraNa, Atapa, mithyAtva ane narakAnupUrvI sivAya 111 prakRtio udayamAM hoya / 3. mizra guNasthAnamAM- anaMtAnubaMdhikaSAya- krodha, mAyA ane lobha, sthAvara, ekeMdriya, vikaleMdriya-beiMdriya, teiMdriya ane caDariMdriya ane tiryacAnupUrvI manuSyAnupUrvI ane devAnupUrvI traNa AnupUrvI rahita ane mizramohanIya sahita 100 prakRtio udayamAM hoya / mAna, * mAna, 4. avirata guNasthAnamAM- mizramohanIyaraddina samakita mohanIya ane cAra AnupUrvI sahita 104 prakRtio udayamAM hoya / 5. dezavirata guNasthAna mAM- apratyAkhyAnIya krodha, mAyA ane lobha 4, manuSyAnupUrvI, tiryacAnupUrvI, vaikriyadvikavaikriyazarIra ane vaikriya aMgopAMga, devatrika - devagati, devAnu. pUrvI ane devAyuSya, narakatrika - narakagati, narakAnupUrvI ane narakAyuSya, daurbhAgya ane anAdeyadvika- anAdeya ane apayaza e sattara vinA 87 prakRtio udayamAM hoya | 6. pramattaguNasthAne - tiryaMcagati, tiryacAyuSya, nIcagotra, Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 udyota ane pratyAkhyAnAvaraNa krodha, mAna, mAyA ane lobha 4, e ATha rahita ane AhArakadvika AhArakazarIra ane AhAraka aMgopAga sahita 81 prakRtio udayamAM hoya / 7. apramattaguNasthAne - styAnarddhitrika nidrAnidrA, pracalA pracalA ane styAnarddhi ane AhArakadvika AhArakazarIra a AhAraka aMgopAMga e pAMca rahita 76 prakRtio udayamAM hoya / 8. apUrva karaNaguNasthAnamAM samyaktvamo, mo., aMtya saMhananatrika - chellAM traNa saMghayaNa- ardhanArAca, kIlikA ane chevaDe pa cAra rahita 72 prakRtio udayamAM hoya | 9. anivRttibAdara guNasthAnamAM- hAsyAdi cha rahita 66 prakRtio udayamAM hoya | 10. sUkSmasaMparA yaguNasthAne-traNa veda - strIveda, puruSaveda ane napuMsaka veda, saMjvalana krodha, mAna ane mAyA e cha sivAya 60 prakRtio udayamAM hoya / 11. upazAMtamohaguNasthAne-lobha rahita 59 prakRtio udayamAM hoya / 12. kSINamoha guNasthAnamAM-chellA samayanI pahelA samayamAM RSabhanArAcadvika RSabhanArAca ane nArAcasaMghayaNa rahita 57 prakRtio ane chellA samayamAM nidrAdvika-nidrA, pracalA rahita 55 prakRtio udayamAM hoya / - 13 sayogikevaliguNasthAne - jJAnAvaraNIya 5, aMtarAya 5, ane darzanAvaraNIya 4, e cauda rahita ane jinanAma sahita 42 prakRti bho udayamAM hoya / Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 14. aMtya-ayogikevaliguNasthAnamAM-audArikadvika, audArikazarIra ane audArika aMgopAMga, asthiradvika-asthira ane azubha, gama-vihAyogati-dvika-zubhavihAyogati ane azubhavihAyogati, pratyekatrika-pratyeka, sthira ane zubha, saMsthAna 6, agurulaghucatuSka-agurulaghu, upaghAta, parAghAta ane ucchvAsa, varNacatuSka-varNa, gaMdha, rasa ane sparza, nirmANanAma, tejaptazarIra, kArmaNazarIra, vajraRSabhanArAca saMghayaNa, duHsvaranAma, susvaranAma, sAtAvedanIya ane asAMtAvedanIya, e bemAMnI eka, ema trIza rahita 12 prakRtio udayamAM hoya / / antyAnta-ayogi guNasthAnamA chellA samaye subhaganAma, AdeyanAma, yazanAma, bemAMthI eka vedanIya, trasatrika-trasa, bAdara ane paryApta, paMceMdriyajAti, manuSya gati, manuSyAyuSya, jinanAma ane uccagotra e bAra prakRtino aMta thAya ch| udayAdhikAra samApta udIraNA 124. nodIraNA'yogini / 125. A'pramattAd vedanIyadvikA''yuSAm / ayogikevaliguNasthAnamAM udIraNA na hoya / udIraNA eTale udayamAM nahiM AvelA karmapudgalane udayamAM ANavA / apramatta Adi sAta guNasthAnomAM vedanIyadvika-sAtAvedanIya ane asAtAvedanIya ane manuSyAyuSya Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e traNa prakRtio karIne nyUna jANavI. kAraNa ke-e sAta guNasthAnamA e traNa prakRtionI udIraNA na hoya / udIraNAdhikAra samApta sattA 126. sattA A upazAntAt sarvAsAm / sattA eTale kamonI vidyamAnatA / mithyAdRSTi guNasthAnathI mAMDI upazAMtamoha guNasthAna sudhI sarva prakRtionI (148) sattA hoya che / 127. vijinau dvitIyatRtIyau / prathama guNasthAne 148 nI sattA. bIje ane trIje guNasthAne jinanAma vinA 147 nI sattA hoya che| 128. adarzanatrikAnantA'narAyuSko'nivRttiH kSapako' yatAt / kSAyikasamakitIne ayata-avirataguNasthAnathI mAMDI anivRtti-bAdara guNasthAnanA prathama bhAga sudhI darzanatrikasamyaktvamohanIya, mizramohanIya ane mithyAtvamohanIya, anaMtAnubaMdhikaSAya 4, ane anara-manuSya sivAya traNa AyuSya e 10 rahita 138 nI sattA hoya / 129. asthAvaratiryagnarakAtapadvikastyAnagRddhitrikaikavikalA kSasAdhAraNadvitIyo'pratyAkhyAnapratyAkhyAnAvaraNatRtIyaH Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 kramAnnapuMsakastrIhAsyaSaTkapuMsturyakrodhamadamAyAkSayo'lobhAntya dvitIyo'nidrAdvikAntyo'jJAnAntarAyadarzanA - 'devagamagandhadvikasparzASTakavarNarasatanubandhana saGghAta napaJcakanirmANa saMhananasaMsthAnAsthiraSaTkAgurulaghucatuSkAparyAptapratyeko pAGgatrikasusvaranIcAnyataravedanI yAntyaH / 4 e ATha anivRttinA bIjA bhAgamAM- sthAvaradvika-sthAvara ane sUkSma tiryacadvika- tiryacagati bhane tiryakhAnupUrvI, narakadvikanarakagati ane narakAnupUrvI, Atapadvika Atapa ane udyota, styAnarddhitrika, ekeMdriya, vikaleMdriya ane sAdhAraNa e sola prakRti rahita 122 nI sattA hoya / trIjA bhAgamAM- apratyAkhyAnIyakaSAya 4 ane pratyAkhyAnAvaraNakaSAya rahita 114 nI sattA / cothA bhAgamAM napuMsaka veda rahita 113 nI sattA / pAMcamA bhAgamAMstrIvedarahita 112nI sattA / chaThThA bhAgamAM hAsyAdi cha rahita 106 nI sattA | sAtamA bhAgamAM- puruSaveda rahita 105 nI sattA / AThamA bhAgamAMsaMjvalana koSa rahita 104 nI sattA / navamA bhAgamAM-saMjvalana mada-mAnarahita 103 nI sattA / sUkSmasaMparAya guNasthAnamAM mAyArahita 102 nI sattA / kSINamoha guNasthAnanA aMtyadvitIya - chellA samayanI pahelA samayamAM lobha rahita 101 nI sattA / aMtya-chellA samaye nidrAdvika-nidrA ane pracalA rahita 99 nI sattA / sattA / sayogikevaliguNasthAne - jJAnAvaraNIya 5, aMtarAya 5 ane darzanAvaraNIya 4 e 14 prakRti rahita 85 nI Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 sattA | aMtya - prayoga kevaliguNasthAnanA challA samayamAM devadvika- devagati ane devAnupUrvI, gama vihAyogati-dvika- zubha vihA yogati ane azubha vihAyogati, gaMdhadvika-surabhigaMdha ane durabhigaMdha, sparzASTaka - guru, laghu, mRdu, karkaza, zIta, uSNa, snigdha ane rUkSa, varNanAma 5 - kRSNa, lIlo, lAla, pIlo ane zukla, rasanAma 5tIkho, kaDavo, turo, khAro ane mITho, zarIra 5, baMdhana 5, saMghAtana 5, nirmANanAma, saMghayaNa 6, saMsthAna 6, asthiraSaTkaasthira, azubha, durbhaga, duHkhara, anAdeya ane apayaza, agurulaghucatuSka- agurulaghu, upaghAna, parAghAta ane ucchvAsa, aparyAptanAma, pratyekatrika pratyeka, sthira ane zubha, upAMgatrika audArika upAMga; vaikiya upAMga ane AhAraka upAMga, susvaranAma, nIcagotra ane anyatara- sAtAvedanIya ane asAtAvedanIya e bemAMthI eka, evaM 72 prakRtirahita 13 nI sattA hoya / 130. antyAntye chedaH / ayogikevaliguNasthAnanA challA samaye 13 prakRtino cheda thAya che / sattAdhikAra samApta ( bhAvatadbhedAH) bhAvanuM varNana 131. upazamakSaya mizrodayapariNAmasaMyogajA dvinavASTAdazaikaviMzatitriSaDviMzatibhedAH / Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aupazamika, kSAyika, mizra-kSAyopazamika, audayika, pAriNA mika ane saMyogaja-lAMnipAtika e cha bhAva che. enA (anukrame) be, lava, aDhAra, ekavIza, traNa ane chavvIza bhedo cha / 132. samyaktvacAritre / __ aupazamikabhAvamA upazamasamyaktva ane upazamacAritra e be bheda hoya che / 133. kevalajJAnadarzanadAnalAbhabhogopabhogavIryANi ca / ___ kSAyikabhAva mAM-kevalajJAna, kevaladarzana, dAnalabdhi, lAbha labdhi, bhogalabdhi, upabhogalabdhi, vIryalabdhi ane cazabdathI kSAyikasamyakttva ane kSAyikacAritra ema nava bheda jANavA / 134. sazeSopayogadezAni / ___ bhAyopazamikabhAvamAM-zeSopayoga-bAkInA daza upayogamatijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, manaHparyAya jJAna, cakSudarzana, avadhidarzana, matiajJAna, zrutaajJAna ane vibhaMgajJAna, dezavirati sahita dAnAdi pAMca labdhi-dAnalabdhi, lAbhalabdhi, bhogalabdhi, upabhogalabdhi ane vIryalabdhi, samyaktva ane cAritra e aDhAra bheda jaannvaa| 135. gativedakaSAyalezyAmithyAtvA'jJAnAsaMyatAsiddhatvAni / __ audAyika bhAvamAM-gati 4-narakagati, tiryaMcagati, manuvyagati, devagati, veda 3-strIveda, puruSaveda ane napuMsakaveda, kaSAya 4-krodha, mAna, mAyA ane lobha, lezyA 6-kRSNa, nIla, Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 kApota, tejo, padma ane zuklalezyA, mithyAtva, ajJAna, asaMyatatva ane asiddhatva ema 29 bheda jANavA / 136. jIvabhavyAbhavyatvAni / pAriNAmika bhAvamAM jIvatva, bhavyatva ane abhavyatva ema traNa bheda jANabA 137. caturgatiSu pariNAmodayajAH sopazamakSaya mizrAH kevalini ca sakSayajAH / cAre gatimAM aupazamikabhAva, kSAyikabhAva ane kSAyopazamikabhAva sahita pAriNAmika ane audayika bhAva hoya ane kevaline viSe kSAyikabhAva sahita pAriNAmika ane audayikabhAva hoya / 138. kSayapariNAmajau siddhe / siddha bhagavaMtane viSe kSAyika ane pAriNAmika be ja bhAva hoya / 139. upazamazraNau paJcajaH / upazamazreNimAM pAMca saMjogIbhAva hoya / 140. dharmA'dharmAsskAzakAlAH pAriNAmike / dharmAstikAya adharmAstikAya, AkAzastikAya ane kAla e cAra pAriNAmikabhAvamAM hoya / 141. pudgalA audayike ca / skaMdhapudgalo audayikabhAva bhane pAriNAmikabhAvamAM hoya / Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 (saGkhyAtAdimedaH) have saMkhyAtAdinuM svarUpa kahe che142. dvitaH saGkhyA / saMkhyAtu eka hoya che / asaMkhyAtanA traNa bheda - parIta asaMkhyAta, yukta asaMkhyAta ane asaMkhyAta asaMkhyAta / evI te anaMtanA traNa bheda- parItta anaMta, yukta anaMta ane anaMtAnaMta / ema sAta bheda thayA / dareka jaghanya, madhyama ane utkRSTa ema traNa bhede hoya, tethI sAtane traNa guNatAM ekavIza bheda hoya / temAM jaghanya saMkhyAtu ye ja hoya, kAraNaekanI saMkhyA hoya nahIM, bethI ja saMkhyA hoya / traNa cAra pAMca vigere yAvat utkRSTa saMkhyAtu Ave tyAM sudhI madhyama saMkhyAtu jANavu / have utkRSTa saMkhyAtu kahe che - 143. yojana sahasro dvedhAH sazikhavedikAntAH zatasahasrayojanAyAmA vRttAH palyAH zalAkA pratizalAkAmahAzalAkA anavasthita Adau tatsarSapAvagADhamAnaH parataH pratikSepaM zalAkAdau sarSapakSepaH / eka hajAra yojana uMDA lAkhayojana paholA, gola vedikAnA aMta sudhI zikhA sahita saralave karo bharelA cAra pAlA kalpavA / prathama anavasthita nAme, bIjo zalAkA nAme, trIjo pratizalAkA nAme ane cotho mahAzalAkA nAme / tyAM pahelo pAlo sarasave karI zikhA sahita bharIe / pachI te bharela anavasthita pAlo upADIne temAMthI ekeka sarasava dvIpa ane samudrane viSe Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 nAMkhIe. nAMkhatAM pAlo jyAre khAlI thAya tyAre jyAM pAlo khAlI thayo te dvIpa athabA samudra jevaDo pAlo kalpIya te valI sarasave bharIe / pachI te pAlAne upADIne dvIpa- samudramAM ekeka sarasava nAMkhatAM pUrvanI peThe khAlI thAya tyAre eka sarasavano dANo zalAkA pAlAmAM nAMkhIe / valI te jyAM khAlI thayo te dvIpa athavA samudra jevaDo pAlo kalpIe / pama pahelA (anavasthita) pAlA jema jema khAlI thatA jAya tema tema zalAkA pAlAmAM ekeka sarala nAMkhatA jaie ane te te dvIpa- samudra jevaDA pAlA kalpatA jaie ema vAraMvAra karIe. ema karatAM jyAre zalAkA pAlo bharAya tyAre pUrvanI jema zalAkA pAlo upADIne tyAMthI AgalanA dvIpa - samudramAM ekeka sarasava mUkIe / ema karatAM zalAkA pAlo khAlI thAya tyAre vIjA pratizalAkA pAlAmAM eka sarasava mUkIe / calI tyAM anavasthitapAlo klpiie| evI ja rIte pahelA anavasthita pAlAe karI bIjo zalAkA pAlo bharIe, te zalAkA pAle kI bIjo pratizalAkA pAlo bharIe ane pratizalAkA pAle karIne cotho mahAzalAkA pAlo bharIe / te mahAzalAkA bhaya pachI pratizalAkA bharIe te pachI zalAkA bharIe ane te traNe jyAM bharAi rahyA te dvIpa - samudra jevaDo anavasthita pAlo kalpIe tene kharasave bharIe eTale cAra pAlA pUrNa bharAya / 144. pUrNacatuSke rUponA kSiptayutAH parA saGkhyA sarUpaM jaghanyaM parIttAssa Gkhayam / jyAre 4 pAlA bharAya tyAre eka jagyAe khAlI karavA Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhane je je dvIpa-samudramA nAMkhyA hatA te paNa AmAM umeravA, have e rAzi ekarUpa UNa karavAthI utkRSTa saMkhyAtu Ave, ane e ekarUpa umeratAM jaghanya parItta asaMkhyAtu aave| 145. abhyAse yuktam / jaghanya parItta asaMkhyAtane abhyAsa karatAM jaghanya yukta asaMkhyAtu Ave / 146. punaH punaH svayutAsaGkhyaparIttayuktasvayutAnantam / jadhanya yukta asaMkhyAtalo abhyAsa karatAM jaghanya asaMkhyAtAyAta Ahe, calI jaghanya akhyAta-asaMkhyAtano abhyAsa karatAM jaghanya parItta anaMta Ave, valI jaghanya parItta anaMtano abhyAsa karatAM jaghanya yukta anaMta Ave, balI jaghanya yukta anaMtano abhyAsa karatAM jaghanya anaMtAnaMta Ave ! 147. sarvatra rUponaM pazcimaM param / badhAmA ekarUpa orcha karIe tyAre pAchalanu utkRSTa thAya ! 148. madhye madhyamam / vacamAM madhyama jANavU / 149. nAnantAnantamutkRSTam / utkRSTa anaMtAnaMta nathI / 150. kecitu yukte'saGkhye vargite saptama, trivargite dazakSepa lokAkAzadharmAdhamai kajIvapradezasthitibandhA Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 'dhyavasAyAnubhAgayogabhAgotsarpiNI- tatsamayapratyekanigodakSepe trivarge AdyAnantam / keTalAka AcArya kahe che cothu yukta asaMkhyAtane eka vAra varga karIra tyAre sAtamu jaghanya asaMkhyAta - asaMkhyAta thAya / valI te sAtamAne traNa vAra varga karoe pachI temAM lokAkAzanA pradezo, gharmAstikAyanA pradezo, adharmAstikAyanA pradezo, ekajIvanA pradezo sthitibaMdhanA adhyavasAyasthAno, anubhAga-rasa baMdhanA adhyavasAya sthAno, yoganA avibhAjya bhAgo, utsarpiNI aba sarpiNInA samayo, pratyeka zarIravAlA jIvo ane nigodo. e dazano kSepa karIe pachI te rAzine traNa vakhata varga karI tyAre AdyAnaMta- jaghanya parItta anaMtu thAya / 151. abhyAse tu trivargite saptamaM ca / trivargite - siddha nigodatarukAlaparamANvalokAkAze kSipte trivarge kevaladvike param / jaghanya parItta anaMtano abhyAsa karIe tyAre cothu jaghanya yukta anaMtu thAya, valI te jaghanya yukta anaMtano traNa vAra varga karI tyAre sAtamu jaghanya anaMtAnaMta thAya. valI jaghanya anaMtAnaM tano traNa vAra varga karIe pachI temAM siddhanA jIvo, nigodanA jIvo, taru-vanaspatinA jIvo, kAla-traNa kAlanA samayo, pudgalanA paramANuo mane alokAkAzanA pradezI nAMkhIe pachI e rAzino traNa vakhata varga karIne kevalajJAna ane kevaladarzananA paryAyo umerIpa tyAre utkRSTa anaMtAnaMta thAya / Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 have dhruvabaMdha prakRti | | hai (dhruvabandhaH ) 152. AvaraNacaturdazakamithyAtvakaSAyabhayakutsAvarNacatukAgurulaghutaijasa kArmaNanirmANopaghAtAntarAyANAM dhruvaM bandhaH / potAno hetu hoya tyAre je prakRti avazya baMdhAya te dhruvabaMdhI ane je abazya na bAMdhAya te aMdhruvabaMdhI. temAM dhruvabaMdhI 47 prakRtio che. te A pramANe AvaraNacatudarzaka - jJAnAvaraNIya 5, darzanAvaraNIya pa, mithyAtvamohanIya, kaSAya 16, bhayamohanIya, durgAmohanIya, varNacatuSka, agurulaghu taijasa, kArmaNa, nirmANa, upaghAta ane aMtarAya 5 e 40 prakRtiono dhruvabaMdha jANavo bAkInI prakRtio adhruvabaMdhI jANavI. have dhuvodayI prakRti kahe che153. jJAnacatuSTyAvaraNamithyAtva nirmANasthirAsthirazubhAzubhataijasa kArmaNAgurulaghuvarNacatuSkAntarAyANAmudayaH / potAnA udayavyucchedakAla sudhI je prakRtino satata udaya hoya te dhruvodayI, ane je prakRtino udayavyuccheda pAmyo hoya chatAM dravya-kSetra Adi bhAvane pAmI pharI udayamAM Ave te adhuvodayI jANavI. temAM dhruvodayI sattAvIsa te A pramANejJAnAvaraNIya 5, darzanAvaraNIya 4, mithyAtva nirmANa, sthira, Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para asthira, zubha, azubha, taijasa, kArmaNa, agurulaghu, parNacatuSka 4, ane aMtarAya 5, e sattAvIsano dhruva udaya hoya che. cAkInI prakRtioM adhruvodayI jANavI. ____ have adhruvasattA prakRti kahe che154. samyaktvamizranaradvikajinAyuvai kriyaikAdazAhAraka saptakoccamadhrayam / anAdi mithyAtvI jIvane je niraMtara sattAe hoya ja te dhruvasattA, ane je koI vora sattAe hoya koI vAra sattAe na hoya te adhruvasattA. temAM adhruvahAttA sahAvIsa. te A pramANe-samyaktyamohanIya, mizramohanIyamanusmaka, sima; AyuSya 4, vaikriya ekAdaza, AhArakalaptaka ane uccagotra, e aTThAvIsa adhruvasattA, bAkInI prakRtio dhruvasattA jANavI. guNasthAnamAM dhruvasattA kahe che155. dhruvaM triguNe mithyAtvaM, sAsvAdane cAnantAH samyaktvaM mizra mizre ca / AhArakatIrthayona mithyAtvam / pahelA traNa guNaThANAne viSa mithyAtva niyamA hoya ane sAsvAdanamAM anaMtAnubaMdhikaSAya 4 samyaktvamohanIya niyamA hoya ane mizramohanIya nizcaye hoya, ane mizraguNasthAnake mizramohanIya niyamA hoya. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 'AhArakanAma ane tIrtha karanAmakarmanI sattAbhAM mithyAtva na hoya. ' have ghAtI prakRtine kache che 156. kevaladvikAvaraNa nidrApaJcakA ''dyakaSAyadvAdazaka mithyAtvAni sarvathA zeSAvaraNasajjvalananokaSAyAntarAyA dezatazca ghAtinyaH / potAnA jJAnAdiguNane sarvathA haNe te sarvaghAtI ane kAMka haNe te dezaghAtI. temAM kevaladvikAvaraNa - kevalajJAnAvaraNa, kevaladarzanAvaraNa. nidrApaMcaka, pahelA bAra kaSAya ane mithyAtva e bIla prakRti sarvaghAtI ane zeSAvaraNa-matyAdi cAra jJAnAvaraNIya ane RNa darzanAvaraNIya, saMjvalana kaSAya 4, nokaSAya 9 ane aMtarAya 5 pa paccIsa prakRti dezaghAtI hoya che. have puNyaprakRti kahe che 157. suranaratrikocca sAtatrasadaza katanUpAGgavajracaturasrAnupaghAtAgurvAdisaptaka tiryagAyurvarNa catuSkapaJcAkSazubhagamAH puNyaM ( zeSaH) pApe vivarNa catuSkam | devatrika, manuSyatrika, uccagotra, sAtAvedanIya, trasano dazako, zarIra 5, upAMga 3, vajraRSabhanArAcasaMghaSaNa, samacatuH Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ranasaMsthAna, upaghAta sivAya agurulaghu Adi lAta-agurulaghu, parAghAta, ucchavAsa, AtapanAma, udyotanAma, tIrtha karanAma ane nirmANanAma, tiryaMcAyuSya, varNa Adi cAra, paMceMdriyajAti ane zubhavihAyogati e 42 puNya prakRtio che. bAkInI 78 ane azubhavarNAdi 4 ema 82 pApaprakRtimao che. have aparAvartamAna prakRtine kahe che158. ucchvAsaparAghAtajinanAmadhruvabandhanavakacatudRSTijJAnA ___ varaNavighnabhayakutsAmithyAtvAnyaparAvartAH / je bIjI prakRtino baMdha athavA udaya nivArIne potAno baMdha tathA udaya dekhADe te parAvartamAna ane je parano baMdha tathA udaya vAryA vinA ja potAno baMdha-udara dekhADe te aparAvartamAna. temAM aparAvartamAna 29 prakRtio che. te A pramANe-ucchvAsanAma,parAghAtanAma, jina nAma, nAmadhruva dhanavakavarNacatuSka, taijasanAma, kArmaNanAma, agurulaghunAma, nirmANa nAma ane upaghAtanAma; darzanAvaraNIya 4, jJAnAvaraNIya 5, aMtarAya 5, bhayamohanIya, dugaMchAmohanIya ane mithyAtva e 29 prakRtio aparAvartamAna hoya che. bAkInI prakRtio parAvartamAna jANavI. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 have kSetravipAko prakRtine kahe che159. kSetre AnupUrvyaH / kSetra-AkAza temA je prakRtino vipAka-udaya hoya te kSetravipAkI te cAra che. te A pramANe-narakAnupUrvI, tiryaMcAnupUrvI, manuSyAnupUrvI ane devAnupUrvI. have jIvavipAkI prakRtine kahe che160. ghAtigotrajinatrasetaratrikasubhagetaracatuSkocchvAsa gatijAtigamA jIve / ___jIvamAM ja je prakRtiko vipAka-udaya hoya te jIvavipAkI te 78 che, te A pramANe-ghAtI 47, gotradvika, jinanAma, trasatrika, sthAvaratrika, subhagacatuSka, durbhagacatuSka, zvAsocchvAsa, gati 4, jAti 5 ane gama-vihAyogati 2 e 78 prakRtio jIvavipAkI che. have bhavavipAkI prakRtine kahe cha 161. bhave AyUMSi / bhavamA je prakRtino vipAka-udaya hoya te bhavaSipAkI te cAra che. te A pramANe-narakAyuSya, tithaMcAyujya, manuSyAyuSya ane devAyuSya. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have pudgalavipAkI prakRtine jaNAve che162. nAmadhruvodayadvAdazakatanUpAGgAkRtisaMhananopaghAtasAdhA raNetarodyotAtapaparAghAtAH pudgale / pudgalamA je prakRtino vipAka-udaya hoya te pudgalavipAkI te 36 che. te A pramANe nAmakarmanI dhruvodayI bAra prakRti, zarIra 3, upAMga 3, saMsthAna 6, saMghayaNa 6, upaghAtanAma, sAdhAraNa nAma. pratyekanAma, udyota, Atapa ane parAghAta 36 prakRtio pudgalatripAkI jANavI. have mUlaprakRtimA bhUyaskArAdibaMdha jaNa ve che163. aSTasaptapaDekavandhe tritricatvAro bhUyo'lpAva sthitAH / ekAdi adhika prakRtino baMdha chate bhUyaskAranAmano baMdha thAya, jema-eka prakRtine bAMdhato hoya ane pachI cha bAMdhe. cha bAMdhIne sAta bAMdhe / ekAdi prakRti baDe hIna baMdha chate alpatara baMdha thAya, jema ATha prakRti bAMdhyA pachI sAta bAMdhe athavA sAta bAMdhyA pachI cha bAMdhe / pUrve bAMdhato hoya teTalI ja prakRti jyAM lage badhei te avasthita baMdha kahIe / sarvathA abaMdhaka thaine pharI prakRti bAMdhavA mAMDe tyAre pahele samaye avaktavya baMdha kahIe / mUlaprakRtinA ATa, sAta, cha ane eka prakRtinA badhasthAnamA traNa bhUyaskAra, traNa alpatara ane cAra avasthitabaMdha hoya. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 have uttaraprakRtimA bhUyaskArAdibaMdha jaNAve che164. daze navaSaTcaturNA dvidvitridvAH sAvaktavyAH / darza-darzanAvaraNIyakarmanI uttaraprakRtinA natha, cha ane cAra prakRtinA baMdhasthAnamAM be bhUyaskAra, be alpatara, traNa avasthita ane be avaktavya baMdha hoya che. 165. mohe dva kaviMzatisaptatryadhikadazanavapaJcacatustriyaka smin navASTadazadvikAH / mohanIyakarmanI 26 prakRtine viSe bAvIsa, ekavIza, sattara, tera, nava, pAMca, cAra, traNa, be ane eka ema 10 baMdhasthAnaka che, temAM nava bhUyakAra, ATha alpatara, daza avasthita ane be avaktavyabaMdha hoya che. 166. nAmni tripazcaSaDaSTanavAdhikaviMzatitriMzatsakakasmin SaTsaptASTatrayaH, zeSeSvekakam / nAmakarmamA 23, 25, 26, 28, 29, 30, 31 ane 1 baMdhasthAnaka hoya. temAM bhUyaskAra 6, alapatara 7, avasthita 8 ane avaktavya 3 hoya bAkInA karmane viSe ekeka baMdhasthAna hoya. sthitibaMdha have mUlakarmano utkRSTa sthitibaMdha kahe che167. sthitiH / Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 AyuSastrayastriMzat sAgarAH / triMzat koTAkoTyaH jJAnadarzanaghnavedyAntarAyANAm / saptatimohasya / nAmagotrayoviMzatiH / 1. AyuSyanI utkRSTasthiti 33 sAgaropamanI che. 2. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya ane aMtarAyakarmanI utkRSTasthiti 30 koDAkoDI sAgaropamanI che. 3. mohanIyakarmanI utkRSTasthiti 70 koDAkoDI sAgaropamanI che. 4. nAma ane gotrakarmanI utkRSTasthiti 20 koDAkoDI sAgaropamanI che. have mUlakarmano jaghanyasthitiSadha kahe che168. aparASTau muhUrtAH / dvAdaza vedye| zeSe bhinnam / nAma bhane, gotrakarmanI jaghanyasthiti 8 muhartanI che. vedanIyakarmanI 12 muhUrtanI che. bAkInA karmanI jaghanyasthiti aMtamuhartanI che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have uttaraprakRtino utkRSTa sthitibaMdha kahe che169. kaSAye vighnAvaraNAsAte sUkSmavikalatrike Adha saMsthAnasaMhananamRdulaghusnigdhoSNasurabhisitamadhurasubhagAyuccasuradvikasthiraSadakapuruSaratihAsye catvA riMzat triMzadaSTAdaza daza praa|| 1. kaSAya 16 mAM tathA 2. aMtarAya 5, AvaraNa-jJAnAvaraNIya 5 ane darzanAvaraNIya 9.asAtAvedanIyamAM tathA 3. sUkSmatrikasUkSma, aparyApta ane sAdhAraNa, vikalatrika-beiMdriya, teiMdriya ane cauridriyamAM tathA 4. AdhasaMsthAna,AdyasaMghayaNa,mRdu, laghu, snigdha, uSNasparza, surabhigadha, sita-zvatavarNa, madhurarasa; zubha vihAyogati, uccagotra, devadvika, sthiraSaTaka-sthira, zubha, subhaga, susvara, Adeya ane yaza nAma, puruSaveda, ratimohanIya ane hAsyamohanIyane viSe anukrame 40, 30, 18 ane 10 koDAkoDI sAgaropamanI utkRSTa sthiti hoya. 170. zeSAkArasaMhanane varNarasayozca dvidvayardhavRddhiH / bAkInA saMsthAna ane saMghayaNane viSe tathA varNa ane rasamAM babbenI ane aDhI aDhI koDAkoDI sAgaropabhanI vRddhi jANavI te A pramANe 1. samacaturanasaMsthAna ane vajraRbhanArAca saMghayaNanI 10 koDAkoDI sAgaropama hoya. babbe koDAkoDI sAgaropama vadhAratA Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 2. nyagrodhasaMsthAna ane RSabhanArAcasaMghayaNanI 12 kovsA0 3. sAdisaMsthAna ane nArAcasaMghayaNanI 14 ko0 sAo 4. kujasaMsthAna ane ardhanArAcasaMghayaNanI 16 ko0 sA0 5. vAmanasaMsthAna ane kIlikAsaMghayaNanI 18 ko0 sA.. 6. huDakasaMsthAna ane chevaTThAsaMghayaNanI 20 ko0 sA0 1. zvetavarNa ane madhurarasanI 10 koDAkoDI sAgaropama, aDhI koDAkoDI sAgaropama vadhAratAM 2. pItavarNa ane AmlarasanI 123 koDAkoDI sAgaropama, 3. raktavarNa ane kaSAyarasanI 15 koDAkoDI sAgaropama, 4. nIlavarNa ane kaTukarapsanI 173 koDAkoDI sAgaropama, 5. kRSNavarNa ane tikatarasanI 20 koDa,koDI sAgaro. pamanI hoya. 171. mithyAtve saptatiH / mithyAtvamA 70 koDAkoDa sAgaropama hoya. 172. naradvikastrIsAte paJcadaza / manuSyadvika-manuSyagati ane manuSyAnupUrvI, strIveda ane sAtAvedanIyamA 15 koDAkoDa sAgaropama hoya. 173. viMzatiH zeSe / bAkI-bhayamohanIya, jugupsA, arati, zoka, vaikriya dvika, tiryaMcadvika, audArikadvika, narakadvika, mIcagotra, taijasapaMcaka, asthiraSaTaka, trasacatuSka, sthAvara, ekeMdriyajAti, paMceMdriya Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAti, napuMsakaveda, azubhavihAyogati, zvAsacatuSka, guru, karkaza, rUkSa, zItasparza ane durgadhamA 20 koDAkoDI sAgaro. pama hoya. 174. jinaahaarkyorekaantH| jinanAma ane AhArakadvikanI utkRSTasthiti aMtaHkoDAkoDI sAgaropama che. (jaghanyasthiti saMkhyAtaguNahIna aMtaHkoDAkoDI sAgaropama jANavI) 175. abAdhA bhinnam / jinanAma ane AhArakadvikano abAdhAkAla aMtarmuhUrtano hoya che. 176. tAvadvarSazatAnyaparatra / bIjI prakRtiomA jeTalA koDAkoDI sAgaropamanI sthiti hoya teTalA so varSano abAdhAkAla hoya. 177. naratirazcorAyuH palyatrayam / ___ manuSya ane tiryacanA AyuSyanI sthiti utkRSTa traNa palyopama jANavI. 178. suranArakayoH param / deva ane nArakanA AyuSyanI utkRSTa sthiti 33 sAgaropamanI jANavI. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 have AgAmibhavA jeTalu bAMdhe te kahe che179. ekavikalendriye'manasi ca pUrvakoTIpalyA'saGkhyAMzau / ekeMdriya ane vikaleMdriya pUrvakoTIvardhana AyuSya ane asaMjJIpaMceMdriya palyopamato asaMkhyAtamo bhAga bAMdhe. 180. nirupakrametarayoH SaNmAsabhavatryaMzo'bAdhA / nirupakrama AyuSyano abAdhAkAla cha mahinA ane itaranosopakrama - nirupakrapa AyuSyano bhavano trIjo bhAga abAdhAkAla jANavo. devatA - nArakI ane yugalika manuSya ane tiryaca nirupakrama AyuvAlA che ane saMkhyAtavarSanA AyuvAlA sopakramI ane nirupakramI bane prakAranA hoya che. have uttaraprakRtino jaghanyasthitibaMdha kahe che181. antyalobhajJAnadarzanaghnavighne yazaucce sAte antyakrodhamAnamAyAsu puMsi parA bhinnASTadvAdazamuhUrttadvacekamA sapakSASTavarSANi / saMjvalana lobha, jJAnAvaraNIya 5, darzanAvaraNIya 4 aMta rAya 5 e 15 prakRtimAM aMtarmuhUrtta tathA yazanAma ane uccagotramAM AThamuhUrta tathA sAtAvedanIyamA 12 muhUrtta tathA saMjvalana krodhamAnamAyAmAM anukrame ve mAsa, ekamAla, ane ekapakSa tathA puruSavedamAM ATha varSa jaghanya sthitibaMdha jANavo. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182. aparA utkRSTabhaktamithyAtvazeSamekendriyANAm / palyAsaGkhyAMzonA laghuH / / zeSa bAkInI (85) prakRtiono utkRSTasthitine mithyAtvanI sthiti vaDe bhAgatAM je Ave te (keMdriyane viSe utkRSTa sthiti baMdha jANavo ane jaghanya sthitibaMdha palyopamanA asaMkhyeyabhage ocho jANavo) A pramANe- 39 = 70 = 3, 70 : 53 = 1, 40 * 70 = 4, 15 : 70 = 4, 18 : 70 = ca, 10 : 70 = 1, 12 : 70 = ca, 14 : 70 = x = , 16 : 70 = uca, 20 : 7=3, 12 : 70 = 34, 173 : 70 = 183. dvitricaturakSAsajJini paJcaviMzatipaJcAzacchatasaha sraguNitA / beiMdriya, teiMdriya, cauridriya ane asajJipaMceMdriya ne viSe anukrame paccIsaguNo, paccAsaguNo,soguNo ane hajAraguNo utkRSTasthitibadha jANavo ane jaghanyasthitibaMdha palyopamano saMkhyAtamo bhAga ocho hoya che. have 4 AyuSyano jaghanya sthitibaMdha kahe che184. suranArakayordazasahasrasamAH zeSayoH kSullakaH / devAyuSya ane nArakAyuSyano 10 hajAra varSa jaghanyasthitibadha bhane zeSa-manuSyAyuSya ane tiryaMcAyuSyano kSullakabhava jANavo. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185. bhinnamabAdhA / sarvaprakRtiono jaghanyasthitibaMdhane viSe abAdhAkAla aMtamuhUta hoya. have kSullakabhavana svarUpa kahe che-' 186. SoDazaghanaH muhUrte kSullAH / _____eka muhUrtamA 16 no ghana eTale 16 4 16 = 256 x 16 = 4096 4 16 = 65536 kSullakabhava thAya che. 187. SoDazavargAvalikAH (kssulle)| eka kSullakabhavamA 16 no varga eTale 16 4 16 = 256 AvalikA thAya che. 188. saptatriMzacchatatrisaptatiH prANAH (muhUtte) / eka muhUtta mAM 3573 zvAsocchvAsa thAya che. have utkRSTasthinibaMdhanA svAmI kahe che189. avirato jinasya parAm / prithyAtvAbhimukha aviratasamyagdRSTi manuSya jinanAma karmanI utkRSTa sthiti bAMdhe che. 190. apramatta AhArakadvikA'marAyuSAm / pramattabhAvAbhimukha apramattayati AhArakadvika ane devAyuSyanI utkRSTasthiti bAMdhe che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 191. zeSANAM mithyAdRk / bAkInI 116 prakRtinI uSkRSTasthiti mithyAdRSTi bAMdhe che. 192. vikalasUkSmA''yustrikasura vaikriyanarakadvika tiryaGnarAH mithyAtva tiryaca ane manuSya-vikalatrika, sUkSmatrika ane AyuSyatrika, devadvika, vaikriyadvika ane narakadvikanI utkRSTasthiti bAMdhe che. 193. ekAkSasthAvarAtapAn IzAnAntaH / IzAna devaloka sudhInA devo ekeMdriyajAti, sthAvara ane AtapanI utkRSTasthiti bAMdhe che. 194. tiryagaudArikadvikodyota sevA suranArakAH / devo ane nArako-tiryacadvika, audArikadvika, udyota ane chevaDuM saMghayaNanI utkRSTasthiti bAMdhe che. 195. zeSANAM caturgatikAH / bAkInI 92 prakRtionI cAre gativAlA mithyAtvI utkRSTasthiti bAMdhe che. 196. AhArakajinayorapUrvI dhvam / apUrvaguNasthAnavartI kSapaka - AhArakadvika ane jinanAmanI jaghanya sthiti bAMdhe che. 5 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 197. sajvalanapuMsoranivRttiH / anivRttibAdara guNasthAnavartI kSapaka-saMjvalana kaSAya 4 ane puruSavedanI jaghanyasthiti bAMdhe che. 198. sAtayazauccAssvaraNavighnAnAM sUkSmaH / sUkSmasaMparAya guNasthAnavartI kSapaka sAtAvedanIya, yaza:nAma, uccagotra, AvaraNa - 5 jJAnAvaraNa 4 darzanAvaraNa e 9 ane 5 aMtarAyanI ema 17 prakRtinI jaghanyasthiti bAMdhe che. 199. vaikriyaSaTkasyAsI / paryApta asaMzI paMceMdriya tiryaca vaikriyaSaTkanI jaghanyasthiti bAMghe che. 200. AyuSAM saJjJyapi / saMjJI ane asaMjJI paMceMdriya cAre AyuSyanI jaghanya sthiti bAMdhe che. 201. zeSANAM bAdaraparyAptaikAkSaH / zeSa - bAkInI 85 prakRtinI bAdara paryApta ekeMdriya jaghanyasthiti bAMdhe che. 202. sAdidhruvetaro'jaghanyaH saptasu / sAdibaMdha, anAdibaMdha, dhruvabaMdha ane adhruvabaMdha e cAra bhAMgA jANavA athavA utkRSTabaMdha, jaghanyabaMdha, anutkRSTabaMdha ane ajaghanyabaMdha e cAra bhAMgA jANavA. sAta mUlaprakRtimAM ajaghanyabaMdha sAdi, anAdi, dhruva ane adhruva ema cAra bhede hoya. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203. sAdyadhruvau zeSatrike / sAta mUlaprakRtinA bAkInA-jaghanya, utkRSTa ane anutkRSTa e traNa baMdhamAM sAdi ane adhruva e be meda hoya che. 204. AyuSSu / cAre AyuSyamA utkRSTAdi 4 badhamAM sAdi ane adhruva e beja bhAMgA hoya. 205. sajvalanAvaraNanavakavighne'jaghanyazcaturdhA / ___ saMjvalana 4, AvaraNa 9 ane aMtarAya 5 mAM ajaghanyasthitibaMdha-sAdi, anAdi, dhruva ane adhruva ema cAra mede hoya. 206. zeSatrike sAyadhruvau / bAkInA traNa-jaghanya, utkRSTa ane anutkRSTabaMdhamAM sAdi ane adhruvabaMdha hoya. 207. zeSANAM caturdhA / bAkInI 102 prakRtino jaghanya Adi cAra prakArano baMdha sAdi ane adhruva che. have guNaThANAne viSe sthitibadha kahe che-- 208. dvitIyAdA''STamamantaHkoTAkoTI / bIjA guNasthAnathI AThamA guNasthAna sudhI aMta:koDAkoDI sAgaropama pramANa ja sthitibaMdha hoya. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 209. nono mithyAdaksayabhavyetare | mithyAdRSTi bhavya ane abhavya saMjJImAM aMtaHkoDAkoDI sAgaropamathI ocho baMdha na hoya. have sthitibaMdha alpabahutva kahe che210. yatau bAdarasUkSmaparyAptA'paryApte laghuH, sUkSmetaradvaye aparyAptaparyApte guruH, dvayakSadvaye laghvaparyAptatare guruH, tricaturasaGkSipu laghugurU, yatau gururde ze laghugurU, sudRksajJiSu stokA'saGkhyAdhikasadukhyAdhika 7 - saGkhyAdhika 11 saGkhyasakhyaguNam / sUkSma yatimAM (munimAM) jaghanya sthitibaMdha thoDo bAdara paryApta ekeMdri yamAM tethI asaMkhyAtaguNa, sUkSmaparyApta pakeMdriyamAM tethI vizeSAdhika; bAdara aparyAptamAM tethI vizeSAdhika, sUkSma aparyAptabhAM tethI vizeSAdhika, sUkSma aparyAptamAM utkRSTasthitibaMdha tethI vizeSAdhika, bAdara aparyAptamAM thI vizeSAdhika, paryAptamAM tethI vizeSAdhika, bAdara paryAptamAM tethI vizeSAdhika, beiMdriya paryAptamAM jaghanyasthitibaMdha tethI saMkhyAtaguNa, beiMdriya aparyAptamAM tethI vizeSAdhika, beiMdriya aparyAptamAM utkRSTa sthitibaMdha tethI vizeSAdhika, beiMdriyaparyAptamAM tethI vizeSAdhika, teiMdriyaparyAptamAM jaghanya sthitibaMdha tethI vize Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'SAdhika,te iMdriyaaparyAptamA tethI vizeSAdhika,teiMdriyaaparyAptamA utkRSTasthitibadha tethI vizeSAdhika, te iMdriyaparyAptamA tethI vizeSAdhika, cauridriya paryAptamA jaghanyasthitibaMdha tethI vizeSAdhika,cauriMdriyaaparyAptamA tethI vizeSAdhika,cariMdriya aparyAptamA utkRSTasthitibadha tethI vizeSAdhika, bauriMdriyaparyAptamA tethI vizeSAdhika, asaMjJipaMceMdriya paryAptamA jaghanyasthitibaMdha saMkhyAtaguNa, asaMjJipa ceMdriya aparyAptamA tethI vizeSAdhika, asaM jJapaMceMdriya aparyAptamA utkRSTa sthitibaMdha tethI vizeSAdhika, asaMjJipaMceMdriyaparyAptamA tethI vizeSAdhika, tethI yatimA utkRSTasthitibaMdha saMkhyAtaguNa, tethI dezavira timAM jaghanyasthitibaMdha ane utkRSTasthitibadha tathA avirata samyagdRSTi ane saMkSipaMceMdriya aparyApta-paryAptamAM jaghanyasthitibadha bhane utkRSTasthitibaMdha anukrame saMkhyAtaguNa hoya. 211. saGkalezena jyeSThA vizuddhera parA'narAmaratiryagA'' yuSAm / manuSya deva ane tiryacanA AyuSyane vajI ne bAkInI sarvakarmaprakRtinI utkRSTasthiti tIvra kaSAyanA udaye baMdhAtha ane aparA-jaghanyA vizuddhi vaDe baMdhAya. have yogarnu alpabahutva kahe che212. sUkSmanigoda-bAdaravikalAmanasamana-AdyaparyApta lavAdyadvikaguruparyAptalaghugurvaparyAptatrasaguru-paryA Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 ptalaghugurvanuttaragraiveyakAkarmanaratiya gAhArakanArakati ryaGnaradevagururasaGkhyeyadhno yogH|| labdhi aparyApta sUkSma nigodano Adi samaye alpayoga hoya tethI aparyApta bAdara ekeMdriya vikaleMdriya-beiMdriya, teiMdriya ane cauriMdriya, asaMjJipaMceMdriya ane saMjJipaceMdriyano prathama samaye jaghanyayoga anukrame asaMkhyAtaguNa, tethI Adyadvika-aparyApta sUkSmanigoda ane bAdara ekeMdriyano utkRSTayoga asaMkhyAtaguNa, tethI paryApta sUkSma nigoda ane bAdara ekeMdriyano laghugurujaghanyayoga ane utkRSTayoga anukrame asaMkhyAtaguNa, tethI aparyApta vasa-bedriya, tei driya, cauridriya, asaMjJipaMceMdriya ane saMzipace driyano utkRSTa yoga asaMkhyAtaguNa, tethI paryApta trasano jaghanya ane utkRSTayoga anukrame asakhyAtaguNa, tethI anuttaravAsIdevano utkRSTayoga asaMkhyAtaguNa,tethI greveyakadevano utkRSTayoga asaMkhyAtaguNa, tethI anukrame akarma-yugalika manuSya ane tiya cano utkRSTa yoga, tethI AhArakazarIrano utkRSTayoga, tethI nAraka, tiryaMca manuSya ane zeSadevano utkRSTayoga asaMkhyAtaguNa hoya che. have yoganI vRddhi kahe che213. aparyApte pratikSaNamasaGkhyaguNavIryam / aparyApta jIvamA samaye sapraye asaMkhSAtaguNa vIryavRddhi hoya che. 214. pratisthitibandhe'saGkhyalokAH sa tasvadhyavasAyA adhikaaH| Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 AyuSo 'saGkhyaghnAH / ekeka sthitibaMdhamAM asaMkhyalokAkAzanA pradeza pramANa adhyavasAyo hoya che te AyuSyavarjI ne khAta karmamAM darekasthitimAM vizeSAdhika hoya ane AyuSyamAM asaM khyAtaguNa jANavA. have anubhAgabaMdha kahe che 215. saGkleza vizuddhibhyAM tIvramandarasA azubhAH / azubha prakRtino tIvrarasa saMklezavaDe ane maMdarasa vizuddhi vaDe baMdhAya che. 226. zubhA viparyayAt / zubha prakRtino tIvrarasa vizuddhi vaDe ane maMdarasa saMkleza vaDe baMdhAya che. 217. zilAmahIrajojalarekhAsamaiH kaSAyaiH saGklezaizcatuH sthAnAdira vighna dezaghAtyAvaraNapuMsajjvalane dvisthAnAdideza sarva. caika tricatuH / parvata, pRthvI, dhUla ane pANImAM rekhAsamAna kaSAya vaDe azubha prakRtino anukrame cauThANio RNa ThANioce ThANio ane eka ThANio rasa baMdhAya, zubha prakRtino viparIta paNe dhUla, pRthvo ane parvatamAM rekhA samAna cauThANio, traNa ThANio Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ane ce ThANio rasa baMdhAya, eka ThANio rasa hoya nahiM. aMtarAya 5, dezaghAti AvaraNa-jJAnAvaraNIya 4, darzanAvaraNIya 3, puruSaveda ane sajvalana kaSAya 4 e sattara prakRti bajI ne zeSa prakRtino be ThANio vigere rasa baMdhAya. dezaghAti prakRti 25 no eka ThANio rasa baMdhAya ane sarvaghAti prakRti 20 no traNa-cAra ThANiyo rasa baMdhAya. have vargaNA kahe che218. audArikavaikriyAhArakataijasabhASAprANamanaHkarmaNAM vargaNAH / audArika, vaikriya, AhAraka, taijasa, bhASA, prANazvAsocchvAsa, mana ane kArmaNa e ATha vargaNAo che. 219. dhruvAdhruvapratyekabAdarasUkSmamahAskandhAntaritazUnyacatu ka' ca / dhruva, adhruva, dhruvazUnya, pratyeka, dhruvazUnya', bAdara, dhruvazUnya', sUkSma, dhruvazUnya, mahAskaMdha A vargaNAo che. 220. abhavyAnantanANurjaghanya audArikAdigrahaNe ana ntAMza yAvat grahaNa sarvatra / abhavyathI anaMtaguNa paramANuvAlA skaMdho audArikAdine grahaNayogya vargaNA thAya che. tyAMthI siddhanA anaMtabhAga sudhI sarva ThekANe grahaNa yogya rahe che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 221. karmaNi jaghanyaM sarvajIvA'bhavyAnantaghnarasapradezam / karmayogya dalikamAM jaghanthathI sarvajIvathI anaMtaguNa ane abhavyathI anaMtaguNa rasa ane pradeza hoya che. sarvajIvathI anaMtaguNa rasavAlA ane abhavyathI anaMta guNa pradezavAlA karmaskaMdhone jIva grahaNa kare che. 222. prAg bhASAyA aSTasparzAH / bhASA vargaNAthI pahelAnI audArikAdi cAra vargaNA ATha sparzavAlI che. have karmagrahaNa bAda ATe karmane keTalo bhAga Ave te kahe che __ bahecaNa 223. yathAsthiti pradezAdhikyaM vedye vizeSeNa / sthiti pramANe arthAt jenI sthiti ochI hoya tene karmada lika bhAgamA ochI Ave ane jenI sthiti vadhu hoya tene vadhu bhAga male. vedanIyakarmane sahuthI vadhu bhAga male. have uttara prakRtinA bhAga kahe che224. svAnantazaH sarvaghAtinAm / Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnI mUlaprakRtine je bhAga prApta thayo che teno anaMtamo bhAga sarvaghAti prakRtine male che. have guNazreNi kahe che225. sudRgdezasarvaviratAnantadarzakSapakopazamakopazAnta kSapakakSINamohasayogAyogA asngkhygunnnijraaH| samyagdRSTi, dezavirata, sarvavirata, anaMtaviyojaka, darzanamohakSapaka, cAritramohopazamaka, upazAMtamoha, kSapaka, kSINamoha, sayogI ane ayogI. A jIvo anukrame asaMkhyAtaguNa nirjarAvAlA hoya che. have guNasthAnaceM aMtara kahe che226. guNeSvantarmuhUrtArdhapudgalau parA'paramantaram / guNasthAnomA jaghanya aMtara aMtarmuhUrta ane utkRSTa aMtara ardhapudgalaparAvarta. 227. dvitIye palyA'saGakhyAMzo laghu / sAsvAdanamAM jaghanya aMtara palyopamano asaMkhyAtamo bhAga hoya. 228. mithyAtve SaTSaSTidvayaM guru / Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 mithyAtvamAM utkRSTa aMtara 132 sAgaropamanuM hoya have palyopamanu svarUpa kahe che 229. bAdarasUkSmA uddhArA'ddhAkSetrapalyopamA yojanavRttapalyasaptASTakRtvo 'saGkhyAMzavAlAgroddhAre samayavarSa - zataspRSTA'spRSTakhapradezaiH / palyopamanA traNa bheda - uddhAra, addhA ane kSetra. e traNanA sUkSma ane bAdara epa cha bheda hoya. cAra gAu lAMbo paholo ane UMDo gola pAlo yugaliyAnA mAthAnA vAlanA eka svaDanA sAta vAra ATha ATha khaMDa karIne bharIe. temAMthI samaye samaye ekeka khaMDa kADhatAM pAlo khAlI thAya tyAre eka bAdara uddhAra palyopama thAya. (A kahevA mAtra che panuM prayojana nathI) have te bAlanA khaMDane so so varSe kADhatAM jyAre khAlI thAya tyAre bAdara addhA palyopama thAya. ane te vAlanA khaMDane spRSTa je AkAzapradeza te samaye samaye ekeko apaharatAM spRSTa pradezane apahare tyAre bAdarakSetra palyopama thAya. A traNa bAdarapalyopamanuM prayojana nathI. have te vAlanA khaMDane asaMkhyAtakhaMDa karIne bharIe ane temAMthI samaye samaye ekeka khaMDa kADhatAM jyAre khAlI thAya tyAre sUkSma uddhAra palyopama thAya. ane so so varSe kADhatAM jyAre khAlI thAya tyAre sUkSma addhA palyopama thAya ane te pAlAne vAlanA khaMDa pharasthA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane aNaphAsyA je AkAzapradeza te sAye samaye apahAra karatAM jyAre pAlAnA sarvapradeza apaharIe tyAre sUkSmakSetrapalyopama thAya. 230. koTAkoTIdazaka sAgaropame / daza koDAkoGI palyopamano eka sAgaropama thAya. have pudgalaparAvartana svarUpa kahe che231. audArikAdisaptatadanyatarasarvANupariNAmaloka pradezakAlacakrasamayAnubhAgabandhasthAnotkramakrama' maraNairdravyakSetrakAlabhAvapudgalaparAvAH sUkSmavAdarAH / eka jIva sarva paramANune jeTalA kAle audArikAdi sAta paNe pariNamAvIne mUke se TalA kAle bAdara dravyayudgalaparAvarta thAya. ane sAtamAMthI audArikAdi koi paNa eka zarIrapaNe pariNamAvIne jeTale kAle mUke teTalA kAle sUkSmadravyapudgalaparAvarta thAya. lokAkAzanA sarva pradezo utkrama-jema tema (krama vagara) maraNa vaDe jeTale kAle sparza karAya tyAre bAdara kSetrapudgalaparAvata ane kramathI maraNa vaDe jeTaleM kAle sparza karAya tyAre sUkSma kSetrapudgalaparAvata thAya. kAlacakra-utsarSiNI avasarpiNInA samayo krama vagara maraNa vaDe jeTale kAle sparza karAya tyAre bAdarakAlapudgalaparAvarta ane krama vaDe sparza karAya tyAre sUkSmakAlapudgalaparAvarta thAya. anubhAgabaMdha-rasabaMdhanA sthAno krama vagara maraNa vaDe jeTale kAle sparza karAya Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 tyAre bAdarabhAvapudgalaparAvarta ane krama vaDe sparza karAya tyAre sUkSmabhAvapudgalaparAvata thAya. habe pradeza dhanA bhAMgA kahe che232. akliSTanidradarzanabhayakutsAdvitIyatRtIyaturyakaSAya vighnajJAnaghnAnAmamohAyuSAmanutkRSTazcaturdhA zeSe dvidhA prdeshe| akliSTa nidradarzana-nidrAnidrA, pracalApracalA ane styA. narddhi e traNa kliSTanidrA sivAya bAkInI darzanAvaraNIya 6, bhaya, dugaMchA bIjA-apratyAkhyAnIya 4, trIjA-pratyAkhyAnIya 4, cothA-saMjvalana 4 kaSAya, aMsarAya 5, ao jJAnAvaraNIya 5, e trIsa (30) uttara prakRtione teSaja mohanIya ane AyuSya varjIne 6 mUla prakRtino anutkRSTa pradezabaMdha cAra prakAre (sAdi, anAdi, dhruva ane adhruva) jANavo. zeSa-bAkInA traNa prakAranA pradezaba dhamAM temaja zeSa sarvaprakRtinA sarvaprakAranA pradezabaMdhamAM be bhede (sAdi ane adhruva) baMdha hoya. have yogasthAna Adinu alpabahutva kahe cha233. yogaprakRtisthititadadhyavasAyAnubhAgakarmapradezarasAH zreNyasa khyAMzAsaGkhyaghnacaturanantaguNAH / zreNinA asaMkhyAtamA bhAgamA jeTalA AkAzapradeza hoya teTalA yogasthAno che. tethI prakRti bhedo, sthiti bhedo, Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthitibaMdhanA adhyavasthAno bhane rasabaMdhanA adhyavasthAno e cAra anukrame asaMkhyAtaguNA che, tethI karma pradezo anaMtaguNA ane te karatAM rasanA chedo anaMtaguNA che. have zreNi, pratara ane ghananu svarUpa kahe che234. saptarajjvakaikapradezatadvargavargAH zreNiprataraghanAH / ghanIkRta sAta rAja pramANa lokanI lAMbI eka pradezanI zreNi te sUcI-zreNi ane teno varga pratara ane teno varga ghana jANavo. 2x2 = 4, 444 = 16. have upazamazreNi kahe che235. anadarzananapuMsakastrI vedahAsyAdiSaTpuvedAnanantasa dRdvikaikAntaritAnAmupazamaH / upazamaNi karanAra prathama ana-anaMtAnubaMdhI cAra kaSAyano upazama kare, te pachI darzana-traNa darzanamohanIyano, te pachI napuMsakavedano, te pachI strIvedano te pachI hAsyAdi. SaTakano, te pachI ananaMta-apratyAkhyAnIya ane pratyAkhyAnIya babbe krodhAdino ane saMjvalanakaSAyano AMtare upazama kare che. have kSapakazreNi kahe che236. anamithyAtvamizrasamyaktvanyAyurekavikalAkSastyA Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___ naddhitrikodyotatiyaGnarakasthAvaradvikasAdhAraNAtapApTakaSAyanapuMstrIhAsyAdipuMsajvalananidrAdvayavighnAvaraNa kSayaH kSapake / kSapakazreNi karanAra, prathama cAra anaMtAnubadhikaSAyano kSaya kare. pachI mithyAtvamohanIya, mizramohanIya ane samakitamohanIya e traNano anukrame kSaya kare, pachI traNa AyuSyano pachI ekeMdriya, vikaleM driya, thiNaddhitrika, udyota nAma, tiryaca. dvika, narakadvika, sthAvaradvika, sAdhAraNanAma ane bhAtapanAma e solano kSaya kare pachI ATha kaSAyano kSaya kare pachI napuMsakaveda ane te pachI strIvedano kSaya kare, te pachI hAsyAdipaTakano te pachI puruSavedano te pachI saMjvalana cAra kaSAyano anukrame, te pachI be nidrAno te pachI aMtarAya 5, jJAnAvaraNIya 5 ane darzanAvaraNIya 4 e 14 no kSaya kare. 237. kAryAbhyAsAdikRtavaiSamyaM vIryavighnaghAtaja vIryam / kAryanI nikaTatA Adi vaDe kayu che jIvapradezona viSamapaNu jemAM evA vIryAtarAMyanA nAzathI thanAra yoga te vIrya che. 238. asaGkhyalokasamaM pradeze'paramparamapi / ekeka pradeze vInA avibhAgo masaMkhyAta lokAkAzanA pradeza pramANa hoya che. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 239. anantA'saGkhya saGkhyaguNabhAgeSu sarva jIvA'saGkhyalokakhAMzotkRSTa saGkhyAH / anaMta guNa ane bhAgamAM sarvajIva, asaMkhya guNa ane bhAgamAM asaMkhya lokAkAzanA pradezo ane saMkhya guNa ane bhAgamAM utkRSTa saMkhyA grahaNa karavI. 240. bandhanasaGkramodvarttanA'pavarttanodIraNopazamanAnidhattanikAcanAni karaNAni / baMdhana, saMkramaNa, udvarttanA, udIraNA, upazamanA, nidhatta ane nikAcana e ATha karaNa che. 241. baddhabaddhyamAnAnAM baddhamAne saGkramaH / baMdhAelI ane baMdhAtI prakRtino baMdhAtImAM saMkrama thAya. 242. yathApravRttApUrvAnivRttayaH karaNAnyAtmapariNAmAH / yathApravRtta apUrva ane anivRtti e traNa karaNa che. karaNa eTale AtmAno pariNAma. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- _