Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jena satya prakAza taMtrI : zAha cImanalAla gokaLadAsa A ka 1 1. BBBBBBBBBBBBB zakAtA E prakArAka zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti jezi'gabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda ( gujarAta ), For Private And Personal use only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza ( mAsika patra ) vi Sa yada za na 1. anekArthazrIkesariyAstotram : AcArya mahArAja zrI vijayapadmasUrijI : 355 2. digaMbaranI utpattiH AcArya mahArAja zrI sAgarAnaMdasUrijI | : 3pa7 3. samIkSAmavidaLa : AcArya mahArAja zrI vijayalAvaNyasUrijI e : 359 4. saMtabAla vicAraNA : AcArya mahArAja zrI vijayalabdhisUrijI : 3 63 5. digaMbara zAstra kaise baneM ?: munirAja zrI darzanavijayajI 6. sirAhI rAjya ane jana sthApatya : munirAja zrI jJAnavijayajI. 17. sarasvatI-pUjA ane jainA : zrIyuta sArAbhAI maNilAla navAba : 375 8. prAcIna mUrtio : zrIyuta ratilAla bhIkhAbhAI 9. graMthanAM nAma : zrIyuta che. hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA : 382 10. purAtana itihAsa ane sthApatya :(1) prAcIna lekhasaMgraha : . munirAja zrI jayaMtavijayajI : 387. 11. lakhanau myujhIyamanI jona mUrtio : munirAja zrI nyAyavijayajI : 389 12. zrI staMbhana pArzvanAtha : AcArya mahArAja zrI vijayapArijI : 392 , 380 lavAjamasthAnika 1-8-1, bahAragAmanuM 2=0-0. chuTaka nakala-- 0-3-9 mudraka : bAlubhAI maganalAla desAi, maNi mudraNAlaya, kALupura, amadAvAda. For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AjanA ekano vadhAro daLadAra vizeSAMka !] " zrI jaina satya jIvAza" [grAhakone bheTa ! zrI rAjanagara (amadAvAdamAM maLela akhila bhAratavarSIya jaina zvetAMbara matipUjaka munisamelana-sa' sthApita zrI jainadharma satyaprakAzaka samitinA mAsika mukhapatra zrI naina kSetra pravararA"nA AgAmI jJAnapaMcamI-kAtika zukalA paMcamI nA aMka zrI mahAvIra nivaLa viroNAM' tarIke pragaTa thaze e daLadAra aMkamAM paramAtmA mahAvIra deva saMbaMdhI, bhinna bhinna vidvAnonA ati mahattvapUrNa lekhono saMgraha ApavAmAM Avaze. e A daLadAra aMka 88 zrI jaina satya prakAza " nA grAhakene cAlu lavAjamamAM (je vArSika mAtra be ja rUpIyA che ) bheTa ApavAmAM Avaze ! A aMkanuM chuTaka mUlya 0-12-0 (TapAla kharca jAdu') rAkhavAmAM Avaze. jeo chuTaka grAhaka thavA icchatA hoya temaNe dvitIya bhAdrapada zukalA paMcamI pahelAM potAnuM nAma lakhI jaNAvavuM jethI te mATe vyavasthA thaI zake. mAtra be rUpIyA jeTalI najIvI rakamamAM A daLadAra vizeSAMka uparAMta AkhA varSanA bIjA agIyAra a kAnuM lagabhaga 500 pAnA jeTaluM, vidvatAbharyuM" vAcana meLavavuM hoya te grAhaka thavA mATe tarata ja lakhA - zrI jainadhama satyaprakAzaka samiti, jesiMgabhAInI vADI, ghIkAMTA amadAvAda (gujarAta) [ pAchaLa jue ] For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jainadharma satyaprakAzaka samitinA - mAsika mukhapatra ''zrI naina tatva prArA"nA " zrI mahAvIra nivaLa viroNAM ?" nI yojanA vidvAnone lekho mokalavArnu AmaMtraNa AgAmI kArtika zukalA paMcamI - jJAnapaMcamInA divase prakaTa thanArA " zrI jaina satya prakAza'no aMka "zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMka " tarIke prakaTa karavAnuM samitie nizcita kayu" che. bhagavAna mahAvIranA, Aja sudhImAM aneka caritro prakAzita thayAM che, paraMtu paramAtmA mahAvIradevanA jIvananuM sAcuM mahattva samajAve evA ane arjuna vidvAna varganA hAthamAM mUkI zakAya evA, aitihAsika daSTibiMduthI taiyAra thayela jIvanacaritranI khAmI to haju sudhI pUrNa nathI ja thaI. AvuM caritra lakhanAra vidvAnane upayogI thaI zake evI sAmagrIne saMgrahanA rUpamAM prakaTa karavAnI bhAvanA e A vizeSAMkanI cIjanAnA mukhya uddeza che. e uddezanI pUrti mATe, bhagavAna mahAvIrasvAmInA jIvanane lagatA judA judA viSayo saMbaMdhI lekhe mekalI ApavAnuM, te te viSayamAM niSNAta, jaina ke ajaina, bhAratIya ke pAzcAtya abhyAsIone amAruM sAgraha AmaMtraNa che. bhagavAna mahAvIrasvAmInA jIvanane lagatA keTalAka viSayAnuM sucIpatra nIce ApavAmAM AvyuM che. e viSaya paikI koI paNa viSaya upara, athavA mahAvIrasvAmInA jIvana saMbaMdhI kAI paNa bIjA viSaya upara lekha taiyAra karIne, moDAmAM moDe ditIya bhAdrapada zukalA paMcamI pahelAM mokalI ApavA dareka vidvAna kRpA karaze evI AzA che. 1 bha, mahAvIranuM bauddha sAhitya mAM sthAna 17 bha. mahAvIranI paTTAvalI-paTTaparaMparA ane 2 bha, mahAvIranA caritrane jaina AgamAmAM zAkhAo. | ullekha 18 bha. mahAvIranA jIvana para pUrvanA 27 3 bha, mahAvIranuM vihArakSetra. bhavanI asara 4 bha, mahAvIranA bhakta rAjAo. 19 bha. mahAvIranI tapasyA ane tenuM mahattva. 5 bha. mahAvIranA samayanAM dazAne. 20 bha, mahAvIranA gaNadharo. 6 bha. mahAvIranA samacanI saMdha vyavasthA. 21 bha. mahAvIrane thayela upasargonuM 2hasya. 7 bha. mahAvIrano samaya-nirNaca. 22 bha. mahAvIranAM tIrtho. 8 bha. mahAvIranA jIvananI vizeSa ghaTanAo. 23 bha. mahAvIra saba"dhI prAcInatama zilAlekha. 9 bha, mahAvIra ane tatkAlIna samAja, 24 bha. mahAvIranA caritra saMbaMdhI sAhitya, 10 bha. mahAvIranA siddhAMtA (syAdvAda, sukha ( jaina, ajaina, bhAratIya, pAzcAtya ) e bhaMgI, narca, kama vagere) 25 bha. mahAvIranA samayanI rAjakIya sthiti. 11 bha, mahAvIra yugaprarvataka tarIke, 26 anyatra rahelAne tAravA : hAlika 12 bha, mahAvIranI zramaNa saMskRti ane mahArazatakanA prasaMga, kuMDakAlikane bAya. brAhmaNa saMskRtinI tulanA. ra7 devazarmAne pratibAdha. 13 bha. mahAvIranA kula-paricaya (atihAsika 28 avatAranI. nicatatA. dRSTie) 29 devAdiAgamana AdinuM rahezya, tenI jarura. 14 ja. mahAvIra ane buddhanA vyaktitvanI tulanA. 30 tattvajJAna ane tenI mahattA. 15 bha. mahAvIranuM vaidika sAhityamAM sthAna, 31 gaNadharane dharmAtara karavAnI ja 22. 16 bha. mahAvIra pahelAMnA jainadhama". | 32 atha prarUpaNA ja kema ? lekho mokalavAnuM tathA te saMbaMdhI patravyavahAranuM saranAmu vyavasthApaka, 1 zrI jaina satya prakAza * * jezigabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda ( gujarAta ) For Private And Personal use only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir passessssssssssssssssssssssssss Namo tthu NaM bhagavao mahAvIrassa | siri rAyanayaramajjhe saMmIliya savvasAhusaMmaiyaM / pattaM mAsiyameyaM bhavvANaM maggayaM visaya // 1 // 8 zrI jana satya prakAza pustaka 1 aMka 11 aNNANaggahadosagatthamaiNA kubvati je dhammie, akkheve khalu tesimAgamagayaM dAuM visiTTattaraM // souM tiththayarAgamatthavisae ce bhe'hilosA tayA, vAijA ppavaraM pasiddhajaiNaM sacappayAsaM muyA // 2 // - vikrama saMvata 19raH * jeTha zukalA paMcamI vIra saMvata 2462 : sana 1936 me 25 para ||anekaarthk-shrii kesariyA stotram // kartA-AcArya mahArAja zrIvijayapadmamUrijI // AryAvRttam / / siriNemipAyapaumaM-paNamiya siddhaTThajogavihidakkha // pahukesariyAthuttaM-raemi siritityabhaddayaraM // 1 // // mAlinIvRttam // aNuvamamuhakaMti saMthuyaM vAsavehiM / sayalasuhaniyANaM saccasaMpattigehaM // tihuyaNagaya kitti-savvayA pujjapAyaM / paDhamanivaibhikkhuM-AimaM titthaNAhaM // 2 // pavarapurisasIhaM savvaloyappaIvaM / samahilasiyadANe kapparukkhovamANaM // pavarakhavagaseDhI pattasuddhassarUvaM / vimalaparamanANaNNAyaloyassahAvaM // 3 // payaDiyavaratattasiTThalacchIsameaM / tihuyaNakayasevaM siTThadevAhidevaM // aisayagaNapattaM jogakhemappavINaM / bhavajalanihipoyaM jaccasovaNNakAyaM // 4 // hiayakamalabohe bhakkharaM suddhabhAsaM / vijiyaduriyacakaM jAvayaM khINadosaM // paDihayasamakammaM meiNIe pasiddhaM / vihuyamaraNajAI laddhasaMsatthajogaM // 5 // nayaravaradhulevAmaMDaNaM puNNalabbhaM / sivamayalamaNaMtaM saMsiyaM ThANamiDheM // niviDatimiraNAsaM jassa NAmaM pasatthaM / usahapahumahaM taM vIyarAyaM NamAmi // 6 // For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 356 zrI jaina satya prakAza 24 // AryAvRttam // viyaliyavigyasamUha-pasaNNavayaNaM visiTTagaivayaNaM / / muttippayapayasevaM sirikesariyAvihuM vaMde // 7 // ... jaha tumhANaM sokkhaM-piyaM tahA ceva savvajIvANaM // iya sikkhA jassa suhA-taM kesariyApahuM vaMde // 8 // hiyamiyasaccaM vayaNaM-vattavvaM viSNasavvajIvehiM / / iya sikkhA jassa suhA-taM kesariyApahuM vaMde // 9 // corikaM duggaiyaM-heyaM hiMsANibaMdhaNaM sigdhaM // iya sikkhA jassa suhA-taM kesariyApahaM vaMde // 10 / / sIlaM muttiniyANaM-vigyovasamaM ca saMjamappANaM // sAhijjakaraNadakkhA-sIleNaM vAsavA NiyamA // 11 // dIhAuteyavaMtA-daDhasaMhaNaNA mahAbalA purisA // taha suMdarasaMThANA-havaMti sIlappahAveNaM // 12 // accabbhuyamAhappaM-NacA sIlassa rakavaNaM kujjA // iya sikkhA jassa suhA-taM kesariyApahuM vaMde // 13 // mucchA bhavabhAvemuM-No kAyavvA payaMDadukkhadayA / iya sikkhA jassa suhA-taM kesariyApahuM vaMde // 14 // kAyavvo bhavyaNarA !- saMtoso bhogadaviNapamuhesuM / iya sikavA jassa suhA-taM kesariyApahuM vaMde // 15 // koho cArittariU-karuNAbhAvAyaho sayA cajo // iya sikkhA jassa suhA-taM kesariyApahuM vaMde // 16 // kaDuphalao pIivaho-puNNodayakittisaMtiho koho / iya sikkhA jassa suhA-taM kesariyApahuM vaMde // 17 // mANajao kAyabo-mahavabhAveNa bhavvapurisehiM // iya sikkhA jassa suhA-taM kesariyApahuM vaMde // 18 // mAyA tirigaiyAyA-Na viheyA appavaMcaNA kaiyA / / iya sikkhA jassa suhA-taM kesariyApahuM vaMde // 19 // samaviddhaMso loho-dhammArAhaNavimuttivigghayaro / iya sikkhA jassa suhA-taM kesariyApahuM vaMde // 20 // (apUrNa) For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lekhaka chedigaMbaranI utpatti che AcArya mahArAja che che zrImata sAgarAnandasUrijI . (gatAMkathI cAlu) ApaNe AgaLa upara jaI gayA ke jeo zrI gurudevanA samAgamamAM ke digaMbaronI utpatti kayA kSetramAM, AvavAnI prathama ghI sudhI mithyAtva kayA manuSyathI, kyA kAraNathI ane ane ajJAnanA dariyAmAMthI DokIyuM kevI rIte thaI che, ane e utpattinA bahAra kahADavAnI sthitivALA paNa na prasaMge teone savastravALA dharmamAMthI hoya ane mAyAjALamAM evA phasAyelA bahAra nIkaLI, lokone uttara detAM hoya che ke jayaNA karavAnI ke "dizArUpI vastro hamAre che" ema mRSAvAdAdinA varjananI chAyA paNa jaNAvI, pitAnA digaMbarapaNAnI eone maLelI hotI nathI, evA vizeSatAthI, jenapaNAnI mukhya saMjJA mahAnubhAvone kaI sadbhAgyanA ge, gauNa karI daI, digaMbara" evI ananta bhavacakamAM, anaMta pukalaparAvarte, piTAbhedanI saMjJA vaheravI pI. paNa anAdithI rakhaDatAM je na maLI zakyo. te digaMbarapaNAne lIdhe sAdhupaNAnA te, durlabhatama salluruno yoga prApta mUlarUpa kahe ke pravacana-jainazAsananI thAya, AlasyAdi tera kAThIyA naDe mAtA kaho evI IryAsamiti Adi nahiM ane teo sadaguru pAsethI samitione kevI rIte teone dezavaTo vacanAmRtanuM pAna meLavI zake. jo ke deve paDyo che. sadgurune ega maLyA chatAM koika zubha guru ga, vacana sevA bhAgyazAline ja te vacanAmRtanuM pAna karavAnuM bhAgya sAMpaDe che ane tethI ja ane vairAgya zAstrakAra mahArAjAo manuSyapaNAnI tema chatAM teone, upakaraNa choDatAM, durlabhatA karatAM paNa dharmazravaNanI bIje vicAra paNa karavuM joItuM hatuM. dulabhatAne uMcA naMbare batAve che ane te vicAra e ke bhagavAna jinezvara eTaluM ja nahiM paNa zubha gurune yoga mahArAja jevA svayaMbu ke AgalA chatAM paNa temanI pAsethI vacananI bhavathI avadhijJAna Adi laIne prApti ane temanA vacananI sevA AvanArA ke namirAjAdi pratyeka buddha atyaMta durlabhatama batAve che. tevI ke jeo jAtismaraNa pAmIne te dvArA rIte keIka Asannasiddhikane zubha ja virAgya bhAvane dhAraNa kare tevA te gurune coga ane temanA vacanAmRtanuM ghaNA ochA ja che hoya che, paNa sevana AvI maLyuM hoya ane karma ne ghaNe bhAga te e hoya che, rAjAnuM jora atyaMta ochuM thatAM te For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * -~~ 358 zrI jana satya prakAza virAgyavALa thAya ane atyaMta madhyastha, sujJa manu saheje vIllAsa thavAthI mehanIya karmanI samajI zakaze ke digaMbara sAdhu pAtra bevane DhIlI karI nAMkhe ane tenA nahiM rAkhavAnA Agrahane lIdhe, jayAM prabhAve saMsAra kArAvAsamAMthI nIkaLe. sudhI AcArAMga ke dazavaikAlikanA te upakaraNanA abhAve sAmAyika te adhikArane jANIne cha javanikAyane cAritrane nAza jANanArA na thAya tyAM sudhI te ATalI badhI sthiti chatAM eTaluM che pasthApanIya cAritra vagaranA sAdhune te digaMbarone paNa kabula karavuM ja keI tevA ka95vALo to AhAra pANI paDe ema che ke pahelA ane chellA lAvI de nahIM tethI te navadIkSitane, tIrthakaranA sAdhuo prathama sAmAyika jema gRhastha cha kAyanI hiMsAthI, cAritrane prApta thAya che ane pachI ajJAna hovAne lIdhe, bacI zake nahi, jyAre te navadIkSitene cha javani- tevI rIte cha javanikAyanI dayAmAM kAyanuM jJAna, zraddhA thavA sAthe, thAya rahevuM ane cha javanikAyanI hiMsAthI ane teo parihAranI parIkSAmAM pAsa bacavuM e asaMbhavita ja che. arthAta thAya tyAre ja chede pasthApanIya nAmanA digaMbarene jema pAtrAdikanA abhAve cAstrine te sarva sAdhuo prApta thAya bAla, glAna ane vRddhAdika pratye che, ane AcArAMga ke dazavaikAlikanA bedarakAra ane kaThora thavuM paDe che, tevI prathama ke cAra adhyayana thayA sivAya rIte digaMbarenA navIna sAdhuone paNa te sAdhuone svataMtra vicaravAnI cha javanikAyanuM jJAna na paNa thayuM hoya tAkAta AvI gaNAtI nathI; tema ja ane vasati ke piMDanA doSe na paNa AcArAMganA bIjA grutaskaMdhanA piMDaeNSaNa jANyA hoya to paNa, ka9pamAM taiyAra Adi ke dazavaikAlikanA pAMcamA thayela sAdhuone pAtrAdika rAkhavAne piMDeSaNanA adhyayanane prApta na thAya adhikAra ke kalpa na hovAthI, aNaghaDatyAM sudhI sAdhu ke sAdhvIne pitAne paNAmAM AhAra pAchuM mATe pharavuM paDe, mATe ke parane mATe AhAra ke vasati te levAM paDe ane vAparavAM paDe. Adi kAMI paNa grahaNa karavAne eTale tavaMdaSTivALA madhyasthane te adhikAra heta nathI ane hoya paNa kabula ja karavuM paDe tema che ke jemAM nahi. te pachI digaMbare AhAra ke pAMca mahAvratamAM mukhya evuM prathama pANI mATe pAtranI jarura ja nathI mahAvrata temAM paNa bhikSAnI zuddhie gaNatA teone potAnA manamAM mukhya sthAna, digaMbarethI svane paNa sAmAyika cAritra lIdhA chatAM, piMDa sAcavI zakAya ja nahiM. arthAt ema ane vasati AdimAM aNaghaDa sAdhuone kahIe to helanA vAya nahi kahevAya AhAra lAvavA mATe lAyaka gaNavA ke nA rie gacchapAvAmAM taiyAra thavuM ja paDaze. For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org samIkSAbhramAviSkaraNa [ yAne digambaramatAnuyAyI ajitakumAra zAstrIe " zvetAmbaramatasamIkSA "mAM ALekhela praznano pratyuttara ] lekhaka- AcArya mahArAja zrImad vijayalAvaNyamUrijI Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (ntAM thI cAlu) sAdhu AhArapAna kitane vAra kare ? uparyukta prazramAM ' dina meM ' eTalo zabda vadhAravAnI AvazyakatA A praznakAra lekhakano abhiprAya evo jaNAya che ke sAdhu divasamA keTalI vAra AhAra pANI kare? kAraNa ke Aja praznanA spaSTIkaraNamA lekhaka te pramANe jaNAve che| A abhiprAyane anusAre 'sAdhu dinameM AhAra [ 'digaMbarAnI raheleA sArA che ke je sa` sAvadyanA tyAga nathI karatA paNa yathAzakti chae jInikAyanI dayA pALe che. eTale jeo diga MbaranA mate sAmAyika cAritra le che ane tethI pApanA sa vyApArAneA mana, vacana ane kAyAthI tyAga kare che ane te paNa evI sakhata rIte ke pApane vyApAra karavA nahIM, karAvaveA nahIM ke khIjA kare te tenuM anumAdana na karavuM; te paNa cha jIvanikAyanA ke AhAra vasati AdinA DhASAnA jJAna vagara svayaM te AhArAdinA parihAra karI doSavALA zake e pAna kitane vAra kare ema jaNAvavuM jaituM hatuM, arthAt uparyukta praznamAM dinameM eTalo zabda vadhAravAnI jarura hatI, chatAM te mUkela nathI / te zabda nahi mukavAthI A praznamAMthI paNa prazno upasthita thAya che ke zuM jIMdagIbharane mATe puche che ke varNane mATe, pakSane mATe, divasane mATe, pUrvA hune mATe ke aparAhUne mATe ? utpati'nuM anusaMdhAna ] sa'bhavita nathI ane guru mahArAja vigere, pAtrAdikanA abhAve, te zaikSaka je navadIkSita hAya tene AhArAdi lAvIne dui zake nahi, ane tethI teone sava sAvadhanA tyAga mAtra kathanamAM rahe che, eTaluM ja nahi paNa Dagale ane pagale te sarva sAvadyatyAganI pratijJAnA prANane nAza thayA kare che. ane A badhA prabhAva pAtrAdika upakaraNA kabula na karavAnA ja che. AthI sunna manuSyane saheje samajAze ke digaMbaree pAtrAdika upakaraNane uThAvIne sAmAyika cAritrane dezavaTA dIdheA che. (apUrNa) For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza kAraNa ke aneka rIte AhAranA pramANanI yasya dharmasya sa darzanamUla evaMguNaviziSTo dharmoM gaNatrI zAstramA Ave che / AkhI jIndagInA dayAlakSaNaH" . AhAranI gaNatrI paNa zAstramA amuka prakAre " bhAvArtha-mahelanuM mUla jema jamInamAM Ave che / chamasthAdi kAlanA AhAranI kAlanA AhAranI pUrelo pAyo che, vRkSatuM mUla jema gaNatrI paNa zAstramA Ave che / jema mahAvIra bhAyamA rahelI jaTAo (mULIyAM) che, ema paramAtmAe chadyasthAvasthAnA 12 // varSa pramANa samyagdarzana jenuM mUla kahetA AdhAra che evo kAlamA 349 vakhata ja AhAra lIdho hato. dayAmaya dharma che|| AnI aMdara jenA divasamA eka vAra zuddha AhAra levo te AdhAre vastu rahI zake te mUla kahevAya che, mUla guNa hoi zakato nathI gavo artha sUcavavAmAM Avela che / tathA lekhaka jagAve che ke, "dinameM eka juo- darzanaprAbhRta gAthA 10-11:-- bAra zuddha AhAra lenA, yaha bhI eka mUla jaha mUlammi viNate damassa parivAra guNa hai" arthAt divasamAM ekavAra zuddha pAsthi privddddhii| AhAra levo te munino mUla guNa kahevAya taha jiNadasaNabhaTThA mUlaviNavA Na ch| lekhakanI A vAta vyAjabI nathI / A sijhaMti // 10 // bAbatane mATe have ApaNe vicAra karIe. [ yathA mUle vinaSTe drumamya parivAramya 'mUlaguNa' AmAM be zabdo che, eka 'mUla' nAsti parivRddhi : / ane bIjo 'guNa' zabda / mUla eTale zuM ! tathA jinadarzanabhraSTA mUlavinaSTA na jenA nAzathI vastuno nAza thAya, jenA siddhyanti // 10 // ] sivAya vastunI niSpatti na hoya, jenA bhAvArtha- jevI rote mUla nAza pAme sivAya vastu na rahI zakatI hoya, tene mUla chate vRkSanI ane tenA parivAranI vRddhi thatI kahevAmAM Ave che / jema mUliyAnA nAzathI nathI tevI rIte jinadarzanathI bhraSTa thayelA vRkSano nAza thAya che, mUliyAnI utpattithI jIvo mUlavinaSTa hovAthI siddha thatA nathI / vRkSanI utpatti thAya che, mULoyA sivAya vRkSa AnI aMdara jenA nAzathI vastuno nAza thAya rahI zakatuM nathI, mATe mULIyAM vRkSay mUla te mUla . kahevAya ema sUcavavAmAM Avela che| tathA-- kahevAya che / mUla zabdanA upara jaNAvela ___jaha mUlAo khaMdho sAhAparivAra arthamAM digambara zAstranI paNa sahAnubhUti cha, bahuguNo hoi| juo-digambarazAstra darzanaprAbhRta gAthA 2, ane taha jiNadaMsagamUlo NidiTTo tenA paranI vRtti "daMsaNamUlo dhmmo....| darzana mokkhamaggassa // 11 // samyaktvaM mUlamadhiSThAnamAdhAraM, prAsAdasya gartA- yathA mUlAt skandhaH zAkhAparivAro pUravat , vRkSasya pAtAlagatajaTAvat , pratiSTA bahuguNo bhavati / / For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 36 samIkSA bhramAviSkaraNa tathA jinadarzanaM mUlaM nirdiSTaM mokSa- sarvataH prANAtipAtaviramaNAdika pAMca mahAmArgasya // 11 // 1 . vratone mUlaguNa kahevAmAM Ave che, ane te bhAvArtha- jevI rIte mUlathI skandha, mUlaguNa hovAthI teno vrata zabdathI vyavahAra zAkhA ane parivAra baha gaNavALo thAya che nahi karatAM mahAvrata zabdathI vyavahAra tevI rote jinadarzana mokSamArganaM mala ch| karavAmAM Ave che| eka vAra divasamAM zuddha ___ AhAra levo e jo munino mUlaguNa hoya to AnI andara jenAthI vastunI utpatti teno paNa mahAvrata zabdathI vyavahAra karavo thAya te mUla kahevAya che, e artha sUcavavAmAM joie, ane karela nathI, mATe mUlaguNa pAMca Avyo / prastutamAM paNa je mUlarUpa guNa te / ___ mahAvrata ja che, ane bAkInA guNo uttaraguNa mUlaguNa kahevAya che / konA mUlarUpa guNa e che ane te mUlaguNanA kSemane mATe che / jijJAsA svAbhAvika utpanna thAya che / AnA javAbamAM jaNAvaq paDaze, ke munipaNAnA ekabhojitva jo mUla tarIke gaNavAmAM mUlarUpa je guNa te mUlaguNa kahevAya che, AvatuM hoya to upavAsI munine eka vakhata arthAt-jenA nAzathI munipaNAno nAza thAya, khAvA- nathI mATe ekabhojitvarUpa mUlaguNa jenI utpattithI munipaNAno utpatti thAya rahyo nahi ane mUlaguNanA abhAve cAritrano ane jenA sivAya munipaNuM rahI zakatuM nathI paNa nAza thai jaze! kadAca ema kaho ke te munipaNAnA, eTale guNa guNIno abheda eka vakhata khAvaM eTale ekathI vadhAre vAra mAnavAthI muninA, mUlaguNa kahevAya che / na khAvu evo artha che tethI karIne upavAsI jo ke munipaNAmAM samyagdarzana, samyagjJAna munimAM do Avaze nahi / AnA javAbamAM ane samyakcAritra, A traNe hoya che to paNa jaNAvavAnuM je prathama to teno eka vakhata munipaNAnuM khAsa prayojaka samyakcAritra che, khAvaM tevo artha sIdhI rIte nokalI zakato kAraNa ke prathama be to gRhasthomAM paNa hoya nathI / kadAca AgrahathI khecI maraDIne tevo che, ane munipaNuM teomAM hotuM ntho| artha karavAmAM Ave to pachI zrAvakone sArAMza e thayo ke cAritranA je mUlaguNa te sthAvaranI hiMsA karavI te paNa mUlaguNa mAnavo muninA mUlaguNa kahevAya, arthAt cAritrano paDaze, kAraNa ke teno sthAvara sivAya trasa je utpAdaka hoya, jenA nAzathI cAritrano jovanI hiMsA na karavI evo artha tamArI nAza thato hoya, jenA sivAya cAritra na zailI pramANe thai jaze, ane te pramANe mAnela TakI zakatuM hoya te cAritrano mUlaguNa nthii| tathA munione mATe ekabhojanAtiriktakahevAya che / ATalA ja mATe samyakcAritrane bhojanaviramaNa nAmanuM mahAvata mAnavU paDaze, TakAvanArA tathA tenA utpAdaka hovAne laine ane temAM mUlaguNarnu lakSaNa paNa ghaTo zakatuM For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 362 zrI jaina satya prakAza nathI, kAraNa ke kAraNe aneka bhojanathI ApavAna kahe che, AthI viparIta karavAmAM cAritrano nAza thato nthii| sarvasAvadyatyAgarupa muninA mRtyuno bhaya samAyelo chaH AvA prasaMge cAritra che ane eka vakhatanA bhojanamA jema . zuM karavU ? munine maravA devA ke anekavAra cAritra sacavAya che tema kAraNe aneka vakhatanA thoDo thoDo AhAra Apavo ? maravA devA bhojanamAM paNa cAritra sacavAze / ema to kahI zakAze nahi / kadAca ema kahevAmAM Ave ke tenA AyuSano sambandha kadAca ema kaho ke anekavAranA hoya tema thAya, paNa anekavAra bhojana nahi bhojanamAM be traNavAra gocarA javA karAvIe, to te paNa vyAjabI nathI / jema AvavA vigerane laine virAdhanA thaze / digambara mAnyatA pramANe sAmAnyata: para ghera jo be vakhatamA virAdhanA thatI hoya jaine tyAM bhojana karavAnuM che, pAtrA vigaire to eka vakhatamAM tamAre paNa tenA karatAM rAkhavAnAM nathI, chatAM paNa maMdaglAnAdikAraNe aDadhI virAdhanA thaze / temAM upayoga ane pAtrA rAkhayAM ane gRhasthane tyAMthI AhAra prayojana che mATe na thAya ema kaho to amAre lAvIne ApavAnAM kAraNika vidhAno che temAM paNa be vakhatamA upayoga ane prayojana che / sAmAnya mArgano bAdha karI kAraNe te mArga vaLI je vastu upayogathI eka vakhata karAya svIkArabo paDyo tema aMhIyA paNa sAmAnyataH che temAM doSa nathI to te vastu kAraNe eka bhojanano bAdha karIne munine bacAvavA upayogathI be vakhata karAya temAM doSa zo! mATe anekavAra bhojanano svIkAra karavo pddshe| kadAca ema kaho ke jo doSa natho to pachI tamArA zAstramA paNa sAmAnyataH eka vakhatane kadAca kahA ke paheluM mAnIzuM ane A mATe gocarI kema batAvavAmAM Avela cha ? tenA nahi mAnIe to ardhajaratIya nyAyane laine te javAbamA jaNAvavAnuM je sAmAnyataH eka hAsyAspada thaze / kadAca ema kaho ke A vakhatathI nirvAhano saMbhava che maatte| to pachI aneka to kAraNe anekavAra bhojana che to tenA vakhata zA mATe batAvela che ? jyAM nirvAha na thai javAbamAM jaNAvavAna ke amArAmAM paNa kAraNe zakato hoya tene mATe tathA kAraNe digambarone ja aneka bhojana batAvavAmAM Avela che. paNa dinamAM anekavAra bhojana mAnavU paDe che| ane eka bhojana che te paNa kAraNe ja cha / jema koi muni atyanta bImAra avasthAmAM kAraNa sivAya nahi / sAmAnyataH bahulatAne paDela che, gocarI javA AvavAnI bIlakula AzrIne ekavAra bhojana jaNAvavAmAM Avela zakti nathI, bIjAe lAvI Apela AhAra paNa che paraMtu tenuM tAtparya evaM nathI ke game tevU ekI sAthe Apo zakAya tevI sthiti nathI, kAraNa hoya to paNa ekathI vadhAre vakhata khAi vaidya paNa be be kalAkanA AMtare AhAra zakAya ja nahi / (apUrNa) For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mae www w w w w wwtra huM saMtabAlanI vicAraNA ane lekhaka AcArya mahArAja zrImad vijayalabdhisUrijI mUrtipUjA-vidhAna insistincidunicipalitaniu (gatAMkathI cAlu) A0-ApanI yukti satya che, che, AthI siddha thAya che ke mUrti paNa parantu nirAkAra Izvarane AkAra zI paramAtmAnuM rUpa che. kAraNake saMsAranI rIte banI zake eTale ja saMdeha che. saghaLI sAkAra vastu paramAtmAnuM rUpa che. maM-nirAkAra sAkara paNa thaI A.--e vAta te satya che zake che. juo tamArA kathana anukUla parantu jaDanI pUjA karavAthI cetananuM Izvara nirAkAra che, paraMtu AkAravAlA jJAna kadApi thaI zake nahi. OMkAra zabdamAM eno samAveza thaI maM-je ema mAnavAmAM Ave jAya che. vaLI tamo kahe che ke te jaDa vedanA pustakathI paNa paramAIzvara sarvavyApaka che. ane te tmAnuM jJAna na thavuM joIe. ane parichinna mUrtimAM kadApi AvI vedathI paramAtmAnuM jJAna thAya che ema te zaktA nathI. have vicAravuM joIe ke tamo mAne che. tethI siddha thayuM ke jyAre sarvavyApaka Izvara eka nAnA jaDa padArthathI cetananuM jJAna thaI zake che. hakAra zabdamAM samAI zake che te A0-je kaI badamAsa tamArI pachI zuM te mUrtimAM nahi samAI zake? mUrtionA AbhUSaNa corI jAya vaLI IzvaranuM jJAna niHsaMdeha nirAkAra ke mUrtine teDI nAkhe, to tamArI che ema paNa tame mAne che ane mUrti ene kAMI nukasAna karI zakatI sAkAra jaDa vedemAM paNa Izvara nuM jJAna nathI, te pachI hamane e zuM lAbha mAne che. bhalA e sthApanA nahi karI zakavAnI hatI? te bIjuM zuM che? ane evI rIte ma -je ema mAnaze te nirAkAra IzvaranI pratimA banAvavAmAM tamAre Izvarane paNa na mAnavA joIe, Ave to zI harakata che? vaLI Acce kemake ghaNu nAstike Izvarane nathI pratinidhi sabhA paMjAba taraphathI banAvela mAnatA eTaluM ja nahi paNa Izvara svAmI dayAnandajInA jIvana caritranA keNu che, Izvara zuM vastu che, vigere pAnA 359mAM lakhyuM che ke IzvaranuM koI kahI apamAna paNa kare che, te paNa rUpa nathI, paraMtu je kAMI A saMsAramAM Izvara te nAstikane kaMI paNa karatA daSTigocara thAya che te temanuM ja rUpa nathI. vaLI paramAtmAe jANavA chatAM For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI jaina satya prakAza 364 evA nAstikAne zA mATe utpanna karyA haze ? jo te jANatA na hatA te te brahmajJAnI kema kahevAya ? parantu sAcI vAta e che ke je kAMi thAya che te badhuM peAtAnI bhAvanAthI thAya che. tethI mUrtinA AbhUSaNa cAranArane ke mUrtinuM khaMDana karanArane pAtAthI jIrIte bhAvanA anusAra phaLa ApeAApa maLe ja che. je banAvela satyArtha prakAza nAmanA pustakathI paNa mUti siddha thaI zake che. A.~~mUrti tA peAtAnA uparathI mAkhI jevI nAnI vastune paNa uDAvI zakatI nathI te| pachI enI bhaktithI khIjAone zuM lAbha thaI zake ? Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A.--hamArA gurujI mUrti mAnavAnuM lakhe e kadApi saMbhavatuM nathI. ma'~~~tamane khAtrI karavI hoya satyArtha prakAzanA 37 mA pAnApara joi leA, jyAM agniheAtranI vidhi ane enA saMdhamAM Avazyaka sAmagrInuM varNana karyuM che, tyAM jaNAvyuM che ke ATalI lAMbI pahALI, cAra khuNAvAlI vedI, AvA prakAranuM preAkSaNIpAtra, praNItApAtra, AvA prakAranI AyasthAlI ane AvA namunAneA camacA banAvavA joie. have vicAra kare ke jo svAmIjI mUrtine nahi mAnatA hoya to peAtAnA sevakeAne citra vinA uparanuM svarUpa kema samajAvI zakayA nahiM ? te ma'0-tamArA veda mATe paNa e ja doSa lAgu paDe ema che. jo tame sAna prApta ema kaheze ke vedothI thAya che, te zuM veda svayaM jJAna karAvavAmAM sama che, agara puruSa pAtAnI buddhithI jJAna prApta karI zake che ? jo veda svaya' jJAna karAvI zake che, te e kahevuM taddana asatya che. kemake jo ema ja hAya tA bhUkha puruSa paNa vedane pAse rAkhI tenA jJAtA manI jAya. mahame paNa ema ja kahIe izvaranuM svarUpa smaraNa karAvavAmAM kAraNabhUta che. jJAna parantu evuM kAi ThekANe jovAmAM AvatuM ... chIe ke mUrti izvara nathI, parantu nathI. jo peAtAnI buddhithI jJAna prApta thaI zake che te e mujaba mUrtithI paNa tevI rIte IzvaranuM prApta thai zake che; jevI rIte hAthInI mUrti joine, je puruSe hAthI jAyeA nathI tene, hAthInuM jJAna thaI jAya che. tethI mUti avazya mAnavI joIe. vaLI tamArA guru dayAnaMda sarasvatie ----paNa hame e citrone nizcayathI vedI ityAdika mAnatA nathI. hame te mAtra e citrAne asalanI vedI ItyAdinuM jJAna thavAmAM nimitta mAnIe chIe. AvedI ItyAdi vastu te sAkAra che, enAM citra banAvavAM yAgya che. parantu izvara teA hRdayathI cintavana karavA lAyaka che, tethI enI mUrti zI rIte khanI zake? For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 1992 www.kobatirth.org saMtakhAlanI vicAraNA ane mUrtipUjA-vidhAna '--jo tameA Izvarane hRdayathI cintanIya ane arUpI mAnA che te zabdanA sabaMdha izvaranI sAthe raheze nahi. ane te pachI e padghanA dhyAna ane uccAraNathI tameAne zuM lAbha thaze ? A.-je vakhate haMme padmanuM dhyAna ane uccAraNa karIe vakhate mArA Antarika bhAva OM zabdamAM rahetA nathI. balke e padanA vAcya-izvaramAM rahe che. chIe te jaDarUpa --jyAre tamArA bhAva, vAcaka 9 padane cheDI vAsthya-izvaramAM rahe che teA pachI tamAre vAcakapadma zabdanI zuM jarura che ? AvayakatA AndhrapadanI eTalA mATe che ke OM zabda vinA izvaranuM jJAna thatuM nathI. ma--jevI rIte OM padanI sthApanA vinA IzvaranuM dhyAna thaI zakatuM nathI evI rIte mUti vinA izvaranuM jJAna paNa thaI zaktuM nathI. kadAca tame kahe ke e mUrti banAvanAre izvarane kayAM joyA che ? te te tamAruM kahevuM ThIka nathI, kAraNake jema nakazA banAvavAvAle sarva deza ityAdi joyA vagara nakazA taiyAra kare che ane e nakazA uparathI mANasane sarva nagara ityAdinuM jJAna thaI zake che. e pramANe mUrtimAM paNa samajavuM joie. ja A--bhalA jyAre zAstrathI IzvaranuM jJAna prApta thAya che teA pachI mUrtinI zI jarura che? maM--tamAruM e kahevuM paNa ThIka nathI, kAraNa ke kevaLa vRttAMta sAMbhaLa Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 365 vAthI je jJAna thAya che te karatAM e vRttAMta sAthe e vastuneA nakaze| paNa dekhADavAmAM Ave te e jJAna vadhu spaSTa ane pAkuM thAya che A--jo Apa, pattharanI mUrtine jovAthI zubha pariNAma Ave che, ema mAneA che te enI jaDatAnA bhAva Avaze. ane paNa ApamAM avazya jyAre buddhi patthara thaI jaze tA Apa paNa pASANuvat jaDa thai jaze. maM--are bhAi, mUkha paNa jANe che ke strInI pratimA dekhIne kAma jarura utpanna thAya che, paNa jonAra mANasa strI khanIjate nathI. evI rIte zAnta, dAnta, vItarAga devanI mUrti joI ne mANasa zAnta, dAnta thaI zake che, paNa kaI jaDa manI jatA nathI. vaLI OM zabda paNa jaDa che ane tame te anekavAra OM zabda dekhyA haze, parantu jaDa te na banyA. A~ApanuM kahevuM asatya che, kemake OM zabda dekhIne humAne paramAtmAnuM smaraNa thAya che. saM--teA pachI mUti mATe paNa e ja vAta che e kema bhUlA che? saMsAramAM kAI paNa mata evA nathI ke je mUrtine na mAnatA haiAya ? alakhata darekanI mAnavAnI paddhati jarura bhinna bhinna che, paNa teTalA mAtrathI mUrtinuM khaMDana te na ja thaI zake. A.--paNa mUrti jaDa che tethI enI upAsanAthI manuSya paNa jaDa manI jaze e zaMkA hajI hRdayathI dUra thatI nathI. [jue pRSTha 368] For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir BHECHHEPHERDERHERBACHCHER digambara zAstra kaise baneM? lekhaka----munirAja zrI darzana vijayajI HARIHARAHHHHCHEHEROERICE (gatAMkase kramazaH) prakaraNa 6-AcArya guNasenajI aura prasiddha vAcakAcArya zrInAgahastIjI zrI devavAcakajIne " nandasUpa meM meM sAphasApha pharamAte haiM ki-ima AcArya AcArya maMguke prAMzaSya evaM AcArya naM lakSmaNa- nAgaharitako guruparaMparAse sarvathA anabhijJa haiN| ke ziSya AcArya nAgaharitajIkA acchA ina AcArya kI kRpAse digambara samAjako paricaya diyA hai / vahI likhA hai ki- aura bhI eka dusarA zAstra milA hai| brahma vahuu vAyagavaMso, jasavaMso anjnaaghtthiinnN| hemacaMdrake " sUu khaMdho", digambarAcArya indravAgaraNa-karaNa-bhaMgiya-kammapayaDI phaannaannN|| naMdI ke " zrutAvatAra" evaM paM0 zrIdharake ___ -naMdIsUtra-sthavirAvalI, gAthA-30 " zrutAvatAra" meM batAyA hai ki AcArya artha-AcArya nAgahastijI vyAkaraNa, guNadharane pAMcave pUrvase " doSaprAmRta' aparagaNita, bhAMge aura karma prakRtike pradhAna jJAtA nAma " kaSA parAbhRta" zAstrakI racanA kI, the, unake vAcaka vaMzakI vRddhi ho, yazaH- jisameM 15 adhikAra, 183 gAthAyeM, aura puMjako vRddhi ho / 503 vivaraNa gAtha ye thiiN| yaha sampUrNa zAstra ina AcAryakA samaya karIba vIra- AcArya nAgahastiko mukhapATha thaa| nirvAgakI A'vIM zatAbdIkA uttarArdha hai| yati vRpabhane una AcArya ke pAsa yaha AcArya revatInakSatra aura brahmadvIpika AcArya zAstra par3hakara isake upara 6000 zloka siMha inake bAdameM hue haiN| ye AcArya karIba pramAga TIkA kii| bAdameM uccarAcAryane karIba pAMcave pUrvake vidyA-pAtrI the| usa cUrNIpara hI 12000 zloka ___ digambara granthakAra ina AcArya ko pramAga vRtti ( TIkA ) bnaaii| aura pUrvavit mAnate haiM, magara inakA jIvana-paricaya "sakaSAyaprAbhRta" ( doSaprAbhRta ) aura karAne meM mauna dhAraNa karate haiN| digambarAcArya "karmaprAbhUta" (SaTUkhaMDAgamazAstra ) digAra indranandI apane zrutAktAra graMthakI gAthA 51 samAja ke pAraMgake Agama bana gaye / 43 43 Aja ye Agama bhI maujuda nahIM haiM-dekhie, 'kaMga eDavaDa kaoNleja-amarAvatI (c. p. ) ke saMskRta adhyApaka hIrAlAlajI di0 jaina likhate haiM-ki unase (kauNDavundAcAryase) For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1992 367 digaMbara zAstra kese bane? atyaMta duHkhakI bAta hai ki yaha cUrNI TIkA banAnekA prAraMbha kara diyaa| aura yaha vRtti Aja labhya nahIM hai| "zrutAvatAra" AryA 161 se 176 meM digambara AcAryoMne karmaprAbhRta-SaTkhaMDa ullekha hai ki-" ina zAstroM para padmanaMdIjI,44 zAstra ko apanAyA, evaM doSaprAmRta (sakapAya- zAmakuMDasUri, tuMbalura AcArya, AcArya samaMprAbhUta) ko bhI jinAgama sA mAnya rkkhaa| tabhadra,45 bappadeva, AcArya vIrasena aura aura bhinna bhinna AcAryoMne ina donoM zAstrako AcArya jayasenane naI naI TIkAyeM banAI haiN| pahale jo bhadrabAhu Adi zrutajJAnI ho gaye haiM unake nAmamAtrake sivAya unake koI grantha Adi hameM aba taka prApta nahIM hue haiN| kundakundAcAryase kucha prathama hI jina " puSpadanta bhUtabali " Adi AcAryoMne Agamako pustakAruDha kiyA unake granthoMkA aba kucha patA nahIM cltaa| -jaina zilAlekha saMgraha, bhUmikA, pRSTa 129 isa mAnyatAke anusAra digaMbara sammata ye prAcIna grantha bhI Aja vidyamAna nahIM haiN| Aja prAcIna se prAcIna jo digambarazAstra upalabdha haiM ve sabhI vIra nirvANakI caudahavIM zatAbdike hI haiN| di0 paM0 vIrendrakumArajI "jainadarzana" pAkSikake varSa 3, aMka 18 meM ina granthakartAoMkA samaya vikrama saMvat 24 se pahalekA mAnate haiM, magara sabhI digambara granthakAra ina AcAryoMko kundakundAcArya ke bAdameM hue mAnate haiM, itanA hI nahIM varan zaka saM0 1320 ke vindhyagiri parvatake ne0 105 ke zilAlekhameM sApha khudA hai ki vIranivAMga saMvat 683 takameM 23 aMgadhArI AcArya hue| unake pazcAt kramaza: terahave AcArya kundakundAcArya hue, bAdameM aura 8 AcArya hue, antima AcArya guNabhadrasUrike do ziSya, 1 puSpadaMta aura 2 bhUtabalijI, the| pAThaka samajha sakate haiM ki - isa zilAlekhakI gavAhise "sakaSAyaprAbhRta' ke racayitA digaMbara AcArya puSpadaMta aura bhUtabalijIkA samaya vikramakI prathama sahasrAbdIke bAdameM nizcita hotA hai| (pRSTa 195 se 199) 44 digambara saMghameM " padmanaMdI" nAmake aneka AcArya hue haiM / digambarAcArya kundakundakA bhI dusarA nAma " padmanaMdI" hai| 45 AcArya indranaMndIke " zrutAvatAra" (padya) meM sUcana hai ki - jaba AcAryazrI samantabhadrasUri karmaprAbhUtakI TIkA banA rahe the, taba unake gurubhrAtAoMne sAdhanoMkA abhAva For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 368 zrI jaina satya prakAza unhIMmeM aMtima TIkA dhavalA - jayadhavakA yAnI kahAMse prApta kI ? itihAsa isakA spaSTa mahAdhavalA ( dhavalagrantha) hai| mahAdhavalAkI uttara de sakatA hai ki-zrI devardhiANi kSamAsamApti vIranirvANake bAda 1343 varSameM zramaNane voranirvANa saMvat 980 meM likhakara surakSita banAye hue jinAgamose hI, ki jina koI bhI buddhimAn manuSya yahAM prazna kara jinAgameAMke prati digaMbara samAja bahumAnakI sakatA hai ki-jinAgamake abhAva mAnanevAle dRSTise nahIM deravatA hai| ina digambarAcAryone TokA banAnekI sAmagrI (2maza:) honese chaThe mahAbaMdha khaMDakI vRtti banAnekI manA kii| ("sAdhanAMkA abhAva" yaha zabda bhI usa samayakI jJAna rahita digambara-zramaNa-paraMparA kI paristhiti ke prativanirUpa hI hai ) paM0 zrIdharake " zrutAvatAra" (gadya) meM uparyukta sabhI TIkAoMkA nirdeza hai, kintu AcArya samantabhadrajIkI TIkAkA nAma nirdeza taka nahIM hai| paM0 jugalakizora mukhtArake " svAmI samantabhadra" meM isa TIkAko anupalabdha mAnA hai| ("saMtabAlanI vicAraNa"nuM anusaMdhAna) maMtra - ThIka, hajI paNa be cAra tu jyAre Adarza (ArAso) sanmukha daSTAMta juo -brAhaNI nAmanI buTa dharavAmAM Ave te zIdhra AMkha pitAne eka jaDa padArtha che, paraMtu ene khAvAthI joI zake che. have vicAra karo ke A cetanatA vadhe che. AtmAno jJAna guNa jagyAe jaDa rUpa Adarza kevA prakArane che tethI padArthone AtmA ja joI zake lAbha pahoMcADe che. evI ja rIte mUti che. chatAM paNa AtmAne cakSa Adi paNa paramAtmAne baMdha karAvI zake che. IdriyonI sahAyatA svIkAravI paDe che, vaLI koI manuSyane, pitAnI jevAnI kAraNa ke cakSane nAza thatAM e padArtha zakita saMpUrNa hovA chatAM, aradho mAIla dekhI zakAto nathI. have vicAro ke pa- dUra javuM hoya te te joI zakatA nathI, dArthanuM darzana kema thatuM nathI? zuM jovA- paNa dubIna lagAvIne jovAmAM Ave te vAle AtmA vidyamAna nathI ? te te lagabhaga daza mAIla sudhInI vastu paNa hayAta che ja chatAM cakSu naSTa thavAthI daSTigocara thaI zake che. hajI paNa padArtha dekhI zakAtuM nathI. have tame vicAre ke durabIna eka jaDa padArtha che, nyAyathI kahe ke jaDane keTale badhe parantu emAM keTalI zakita che ane te prabhAva che, ke jenA abhAvamAM AtmA keTale lAbha pahoMcA izake che? bhalA, paNa padArthone jevA samartha thatuM nathI. have te nyAyanI daSTithI vicAra karI vaLI AMkha sAbIta hovA chatAM pote tamane khAtrI thaI haze ke vastutaH mUtipitAnI jAtane dekhI zakatI nathI. para- pUjA ThIka ja che. (apUrNa) For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sirehI rAjya ane jaina sthApatyo anuvAdaka:-munirAja zrI jJAnavijayajI - - prasiddha ItihAsatta, zrImAna che. ba. gaurIzaMkara hIrAcaMda ojhAe "siroTTI rAjyavahAM tihAsa" nAmaka eka pustaka taiyAra karela che. sirohI rAjyamAM puSkaLa jaina sthApatyo che eTale e pustakamAM teoe sidehI rAjyamAM Avela jene sthApatyane paNa, tenA sana saMvat sAthe, ullekha karela che. je ke enI sAthe sAthe AcAryo ke rAjAonI paraMparA Apela nathI, chatAM sana-saMvane spaSTa ullekha hevAnA kAraNe etihAsika daSTie e vastu upayogI hovAthI tene anuvAda nIce ApavAmAM Avela che. AzA che jaina itihAsanA abhyAsIone ethI avazya navuM jANavAnuM maLaze. - anuvAdaka -- - ----- - sihI-ahiM "derAserI"nA nAmathI prasiddha sthAna che jenI aMdara caumukhajInuM maMdira mukhya che; je vi. saM0 16 34 nA mAgazara suda pAMcame banyuM che. bAmaNavADacha-A gAmamAM prasiddha, vizAla mahAvIrasvAmInuM jainamaMdira che. ahIM dUra dUranA loke yAtrA mATe Ave che. A maMdira kayAre banyuM te cokkasa kahI zakAtuM nathI paraMtu mukhya maMdiranI tarapha nAnI nAnI derIomAMnI eka derI upara saM. 1516 (I. sa. 1462)ne zilAlekha che. mukhya maMdira ukta saMvatathI pUrvakAlanuM hovuM joIe. jADolI - ahIM zAntinAthanuM prAcIna jainamaMdira che, jenA vi. saM. 1255 (I. sa. 1198)nA lekhamAM paramAra rAjA dhArAvarSanI rANuM vRMgAradevI je nADolanA cauhANa rAjA kehaNadevanI putrI hatI teNe ukta maMdirane eka vADI bheTa ryAne ullekha che+ pIMDavADA-ahIMnA mahAvIrasvAmInA jainamaMdiranI dIvAla upara eka zilAlekha vi. saM. 1465 (I. sa. 1408 ) ne lAge che. lekhamAM A kasabAnuM nAma piMDavATaka lakhele che. ajarA-ahiM eka vAva che. tenI pAse paramAra rAjA yazodhavalanA samayane vi. saM. 1202 (I. sa. 1145) ane caMdrAvatinA rAjA raNasiMhanA samayano vi. saM. 1223 (I. sa. 116 6) no tathA paramAra rAjA dhArAvarSanA samayano vi. saM. 1247 (I. sa. 1190)ne lekha maLela che. tenI upara seMkaDo varSone varasAda paDavAthI te ghasAI gayo che te paNa temAM lakhela saMvata tathA rAjAonAM nAma prAcIna itihAsa * A maMdiranA lekhamAM saMvat 1634, zAke 1501 lakhela che, paraMtu saMvanA aMkamAM cA zaka aMkamAM be varSane pharaka che, kemake saM. 1634mAM zaka 1499 thAya che + ukata maMdiranI dIvAlamAM lagADela vi. saM. 1255 (I. sa. 1198 )nA lekhamAM mahAvIrasvAmInuM maMdira lakhela che tethI anumAna thAya che ke pahelAM A maMdira mahAvIrasvAmInuM haze paNa pAchaLathI-temAM zAntinAthanI mUrti sthApita karyA pachI-zAMtinAthanA maMdira tarIke tenI prasiddhi thai haze, For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 370 zrI jaina satya prakAza mATe ghaNuM upayogI che. ahIM mahAvIrasvAmInuM jainamaMdira che jenI aMdara sarasvatInI mUrti nIce vi. saM. 12 69 (i. sa. 1212)no lekha che. vasatagaDha-AkhA sihorI rAjyamAMthI atyAra sudhImAM jeTalA zilAlekho maLela che te darekamAM juno vi. saM. 682 (I. sa. 625)no ahIMthI maLela lekha che. brahmaguptA nAmanA jotiSIe zaka saM. 550 vi. saM. 685 (I. sa. 628)mAM " brahmasiddhAnta" nAmano grantha o. ahIM eka TuTela jainamaMdiranA bhoMyarAmAMthI thoDA varSa upara keTalIka mUrtio nIkaLI hatI jemAMnI eka moTI mUrti para vi. saM. 1507 (I. sa. 1451) mAgha sudi 11nA mevADanA mahArANA kuMbhakarNanA sabhyane lekha che:-- . saM. 1507 varSe mAgha sudi 11 budhe rANAzrI kuMbhakarNa rAjye vasantapura caitye . . .. ahIMthI keTalIka pItala (dhAtu) nI mUtio paNa nIkaLI hatI. jemAMnI be moTI mUtio uparyukta pIMDavADAnA jainamaMdiramAM rAkhelI che, jenI upara vikrama - saMvat 744 (I. sa. 687)no lekha che. nAMdiAnUA gAmanI uttaramAM eka moTuM jainamaMdira che jenI hAranI dIvAlamAM lAgelA eka lekhamAM vikrama saMvata 1130 (Isa. 1037) che. ukta maMdira (naMdIzvaratya) nI Agala eka vAva banAvyAno ullekha che. kejarI-A gAmamAM saMbhavanAthanuM jaina maMdira che jenI aMdara eka sthaMbha para vi. sa. 1224 (I. sa. 1137) no lekha che jemAM Aje pArzvanAthanuM maMdira lakhela che jethI saMbhava che ke vAstavika A maMdira pArzvanAthanuM haze ane pachIthI AmAM saMbhavanAthanI mUrti sthApita hovAne kAraNe uta bhagavAnanA nAmathI prasiddha thayuM haze. rahIDA-A gAmamAM traNa maMdira che. (1) paMcAyati pArzvanAtha bhagavAnanuM (2) AdinAthanuM ane (3) tenA ja bagIcAmAM mahAvIra svAmInuM maMdira che. A traNe maMdire navAM che. prAcInatA kAMI dekhAtI nathI. vAsA-A gAmamAM jagadIza nAmanuM zivAlaya che, tenA dvAra para jainamUrti banAvela che. A maMdiranA viSayamAM evI prasiddhi che ke A maMdira jainamurti mATe ja banAvela hatuM, paraMtu pachIthI brAhmaNa ane mahAjanomAM te maMdira mATe jhagaDo thayo ane aMte zivamUrti sthApita thaI vAsAthI be mAIla dUra kaLAgarA nAmaka eka gAma hatuM tyAM pArzvanAthanuM jainamaMdira paNa hatuM. atyAre enuM nAmanizAna nathI. tyAMthI eka zilAlekha vi. saM. 1300 (i. sa. 1243 )no maLe che. ukta saMvamAM caMdrAvatine rAjA AhvaNasiMha hatA. ukta gAma tathA maMdirano ullekha ne zilAlekhathI maLI zake che. kAyadrAM-A gAmanI aMdara eka prAcIna jainamaMdira hatuM, je maMdirano thoDA varSo pahelAM jIrNoddhAra thayela che, mukhya maMdiranI taraphanI nAnI derIomAMthI eka derInA dvAra para vi. saM. 1091 (I. sa. 1034)ne lekha che. ahIM bIjuM paNa eka prAcIna jainamaMdira hatuM jenA patthara Adi laI jaI rahIDAnA navIna banela maMdiramAM lagAvela che. For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 1992 sirAhI rAjya ane jaina sthApatyA 301 Ara--A gAmamAM biDalAjI (vaiSNavamaMdira) che tenA mukhya daravAjo mArabalane che jenI upara suMdara khedakAma karela che ane tenI upara jainamUrti heAvAthI spaSTa jaNAya che ke te daravAjo kAi jainamaMdiramAMthI lAvI ahI esADela che. A gAmanA eka vRddha puruSathI jANavAmAM Avela che ke pahelAM te daravAjo ahIM na hatA. vi. sa. 1914 (i. sa. 1857)mAM A maMdiranI marAmata thai te vakhate ukta daravAjo cadrAvatithI lAvI ahiM lagADavAmAM Avela che. gAmanI madhyamAM pArzvanAthanuM jinAlaya paNa che, jenI aMdara e UbhI mUrti che tenI upara vi. sa. 1240 (i, sa. 1183) vaizAkha sudi 11ne lekha che. jemAM A maMdirane " maDhAvIravaitya '' lakhela che jethI samajAya che ke pahelAM e mahAvIra svAmInuM maMdira hatuM. t Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Abu upara delavADA gAmamAM manela gAmanu nAma maLe che. huNAkA--A gAmamAM eka jainamaMdira che. vastupAlanA prasiddha maMdiranA zilAlekhamAM TUMkAtA candrAvatI---AburoDa sTezananI jANa mAIla dUra, dakSiNamAM caMdrAvatI nAmanI eka prasiddha ane prAcIna nagarInA khaDerA dUra dUra najare paDe che. A nagarI pahelAM AbunA paramAra rAjAonI rAjadhAnI hatI, ane te ghaNI ja samR dezALI hatI, jenI sAkSo ahIMnAM aneka TUTela madinAM nizAna tathA jojaMgApara paDela mArabalanA derA atyAra sudhI ApI rahela che. Abupara delavADAnuM prasiddha nemanAthanuM madira (luvasahI) nA banAvanAra maMtrI vastupAlanI dharmaparAyaNa strI anupamAdevI ahIMnA rahevAsI peravAla mahAjana gAgAnA putra dhariganI putrI hatI. paramAreAtI pachI, sAhI vasavA sudhI, A devAnI paNa rAjadhAnI rahI hatI. evI prasiddhi che ke jyAre jayAre musamAnAnI phAja A bAjuthI nIkaLatI tyAre tyAre A dhanADhaca nagarI barAbara luMTAtI rahI che. A ApattithI A nagarI ujjaDa thaI gaI ane ahIMnA rahevAsImAMne ghaNA bhAga gujarAtamAM jaI vasyA. ahIM sagamara (mArabala) nA banAvelAM ghaNAM maMdiro hatAM jemAMnAM keTalAMkanAM dvAra, tAraNa, mUtie AdilakAe ukheDI ukheDI dUra dUranAM maMdiramAM lagADI dIdhAM ane bAkI bacela mAMdezanA hissA rAjaputanA mAlA relvenA phekadArAe teADI phoDI nAkhyA. Is 1822 (visa0 1879)mAM rAjaputa nAnA prasiddha ItihAsa lekhaka karnala ToDa sAheba ahIM Avela hatA. teeAe " TrAvelsa ina vesTana InDIyA ' nAmanA pustakanI aMdara ahIMnAM bayela madirAnAM citrA Apela che je uparathI teno kArIgarI, suMdaratA AdinuM anumAna thaI zake che. Isa 1824 (visa. 1881) mAM sara cArlsa kaeNAlvina sAheba potAnA mitrA sahita ahIM Avela hatA, te vakhate mArabalanA tela 20 maMdarA bacela hatAM jenI suMdaratAnI prazaMsA ukana JAe karI che. atyAre-vamAnamAM ahIM eka paNa madira sArI sthitimAM nathI. ahIMna! huM sI eka vRddha rAjapute vis0 1944 (20 1888)mAM ahIMnA mAdA viSe mhane ana kahyuM hatuM ke "rela (rAjaputAnA mAlavA relve) nikalavA paDelAM te ahIM mArabalanA banela ghaNAM ja dardI haiyAti dharAvatA hatAM, parantu jyAre relvenA ThekedAree ahIMnA paDela pattharA uThAvI javAne ThekA lIdhe te vakhate tee ubhA hatAM tevA madiro paNa teDI nAkhyAM ane te leke ghaNA ja mArabale paNa uThAvI gayA. jyAre A vAtanI rAjya For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza jeDa 372 te khabara paDI tyAre cadrAvatInA pattharAne laI javAnI aTakAyata karavAmAM AvI jethI kedArAe ekaThA karela mArabalanA DhagalA caMdrAvatI ane mAvalanI vacce jage! jagApara atyAra sudhI paDela che ane gheADA patthara sAMtapuranI pAse paDela che." A prakAre A prAcIna nagarIne! khedajanaka aMta AvyA, have te! e anupama maMdiranAM dana, mahAnubhAva TADe Apela suMdara citrA zivAya, kAI paNa prakAre thai zake tema nathI. saMgathalA--ahIM prAcIna paDI gayela eka vizAla jainamaMdira che jemAM badhAyathI purANA 1216 (I. sa. 1159)nA zilAlekha che. giravar--A gAmamAM eka prAcIna jainamaMdira dazAmAM paDela che. pATanArAyaNaviSNuma Mdira che. tene mAimAMthI lAvI lagADela che, kAraNa ke te daravAjAmAM jainamUrti khodela che, daMtANI--ahiM eka jaina maMdira che. varmANa----gAmanI aMdara eka vizAla ane prAcIna jainamaMdira che. saNapura--ahIM eka jainamaMdira i. sa. nI 12 mI zatAbdInI AsapAsanuM anela che, jenI marammata gheADAM varSo pahelAM thaela che. hatuM je atyAre tuTela khaMDeranI mArakhalanA daravAje kAI jaina pAlaDIA gAmanA jainamadiramAM vi. sa. 1239 (I. sa. 1182 )ne cauhANa rAjA kehuNadevanA kuMvara jaitisaMhanA samayanA eka zikSA lekha che, vAgINa--A gAmanA jainamadiramAM vi, sa, 1359 ( i. sa. 1302 )nA cauhANa rAjA sAmaMtasihanA samayane lekha che. sIverA---A gAmamAM zAntinAthanA jainamaMdiramAM vi. sa. 1232 ) nA devaDA vijayasiMhanA samayane zilAlekha che. For Private And Personal Use Only 1289 ( . sa. delavADA--(A.)--Akhu pahADa para delavADA nAmanuM gAma che, je devAlayeAthI vizeSa prasiddhimAM che. ahIMnA madirAmAM AdinAtha ane neminAthanAM jainamadirA kArIgarInI uttamatAne lIdhe saMsArabharamAM anupama che. e anne madirA mArabalathI banela che. temAM paNa purANuM ane kArIgarInI dRSTie adhika suMdara, vimalazAha nAmanA pAravAla mahAjane anAvela vimalavasahI nAmanuM AdinAthanuM jainamaMdira che. te vi. sa0 1088 (0 0 1031) mAM samApta thayuM. AmAM karADA rUpiyA lagAvela che. Abu upara paramAra vaMzanA rAjA dhaMdhuka te samaya rAjya karato hato. te gujarAtanA selakI rAjA bhImadevane sAmata hatA ema anumAna karI zakAya che. sAmata ane bhImadeva vacce aNabanAva thai javAthI te mAlavAnA paramAra rAjA bhejadeva pAse cAlyA gayA, je te vakhate, prasiddha citoDanA kIllA ( mevADa ) mAM raheleA hateA. bhImadeve vimalazAhane potAnI taraphathI daMDanAyaka (senApati ) niyata karI Akhu upara mokalI ApyA, jeNe peAtAnI buddhithI dhakane citoDathI khelAvI tenA ja dvArA bhImadevane prasanna karyAM. tyArabAda dhaMdhuka pAsethI jamIna lai teNe A madira anAvyuM. A mukhya madiranI sAme vizAla sabhA maMDapa che ane tenI cotarapha nAnAM
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1992 sirAhI rAjya ane jaina sthApatye 373 keTalAMe jinAlayeA che. A maMdiramAM mukhya mUrti Rdeva (AdinAtha) nI che, jenI be bAju eka eka uI mUrti che ane bIjI keTalIka ahIM pItala tathA pASANunI mUrti che. te dareka pachIthI banela che. mukhya maMdiranI cAretaraphanI derIe mAM alaga alaga samaya para judA judA lokeAe mUrti sthApita karela hoya tema te te derIonA zilAlekheAthI jaNAya che. madiranI sanmukha hastizAlA banela che ane temAM daravAjAnI sAme vimalazAhanI asvArUDha pattharanI mUrti che jemAM vimalaza.hanA mastaka para gALa mugaTa che ane gheADAnI pAse eka puruSa chatra lai ubhA che. hastIzAlAmAM pattharanA anela dasa hAthI ubhA che, temAMthI 6 hAthI vi. sa0 1205 (40 sa0 1148 ) phAgaNa suda 10 ne divase-neka, AnaMdaka, pRthvIpAla, dhIrapha, laharaka ane mInaka nAmanA puruSoe banAvI mukela che je darekane mahAmAtya (meTA maMtrI )lakhela che. bAkInA hAthIemAMthI eka pavAra (paramAra ) ThAkura jagadeve tathA khIjo dhanapAle vi. sa0 1237 (dhR. sa0 1180) aSADa suda 8 me banAvela che. hastizAlAnI bahAra paramArA pAsethI Abu rAjya paDAvI lenAra cauhANu mahArAva luMDhA (luMbhA ) nA e lekhA che jemAMthI vi. sa0 1372 (is0 1316 caitra vada 8 ane bIjo vi. sa0 1373 (40 sa0 1317) caitra vada 0 teA che. A anupama miMdarezane threDeDa threDeDa hissA musamAAnAe teADI nAkhela hateA. jene vi. sa0 1378 (i. sa0 1221) mAM lalla ane vIjaDa nAmanA e zAhukArAe cauhANa mahArAva tejasiMhanA rAjyasamayamAM jIrNoddhAra karavyA ane RSabhadevanI mUrti sthApita karI, AvA lekha malI zake che. ahIM eka lekha vAghelA (sAlakI) rAjA sAraMgadevanA samayane vi. sa0 1350 (20 sa 1294 ) mahA sudi 1 ne dIvAlapura lagAvela che. A maMdiranI kArIgarInI jeTalI prazaMsA karIe teTalI echI ja che. staMbha, teAraNuM, ghuMmaTa, chata, daravAjA Adipara jyAM dekhA tyAM kArIgarInI sImA nathI. rAjaputAnAnA prasiddha itihAsa lekhaka kala TaoNDa sAheba, je Abupara prathama ja yuropIyana gayA hatA, te A maMdiranA viSayamAM lakhe che ke " hindustAna bharamAM A maMdira sarvottama che, tema tAjamahela sivAya kAi khIjuM sthAna AnI samAnatA karI zake tema nathI" AnI pAse lUNavasahI nAmanuM temanAtha bhagavAnanuM ma Mdira che jene, lAkA vastupAla tejatapAlanuM * maMdira kahe che, . . O A maMdira maMtrI vastupAlanA nAnAbhAi tejapAle peAtAnA putra lUMNasiMha tathA peAtAnI zrI anupamAdevInA kalyANa nimitte kareADA rUpiyA lagAvI tri. sa. 1287 ( i. sa. 1231)mAM banAvyuM hatuM. A diza mATe IMgreje potAnA hArdika bhAveA vyakta kare che. bhAratIya zilpa saMbaMdhI viSayeAnA prasiddha lekhaka phargyusana sAheba potAnA " pikacararaka vastupAla ane tene nAnA bhAI tejapAla gujarAtanI rAjadhAnI aNuhIlavADanA vAsI peravAla azvarAja ( AsarAja ) nA putra ane gujarAtanA dheAlakA pradezanA sAlakI ( vAdhelA ) vIradhavalanA maMtrI hatA. jainadharmanI sthApanA nimitte temanI samAna drazna kharayanAra bIjo kAi thayA nathI. 1. ahIM'nA zIlAlekhamAM vi. sa. 1280 Apela che. paraMtu tItha kalpamAM 1288 lakhela che. For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 374 zrI jana satya prakAza ilasTrezansa opha enarcaMTa ArkiTekacara Ina hindustAna" nAmanA pustakamAM lakhe che ke A maMdiramAM je saMgamamanuM kAma che te atyaMta parizrama sahana karanArA hinduonA TAMkaNAthI banAvela che. te bArIka manohara AkRtinI nakala kAgala para banAvavA mATe, ghaNe samaya tathA parizramathI paNa, huM zaktimAna na thaI zakyo. ahIMnA ghuMmaTanI kArIgarI mATe karnala ToDa sAheba lakhe che ke AnuM citra taiyAra karavAmAM lekhaNa thAkI jAya che ane atyaMta parizrama karavAvAlA citrakAranI kalamane paNa mahAna zrama paDe che. | gujarAtanI prasiddha, atihAsika rAsamAlAnA kartA phArbasa sAheba vimalazAha ane vastupAla tejapAlanAM maMdironA viSayamAM lakhe che " A maMdironI bedAInA kAmamAM svAbhAvika nirjIva padArthanAM citro banAvela che eTaluM ja nahi paNa sAMsArika jIvananA do, vyApArika tathA naukAzAstra saMbaMdhI tathA yuddhonAM citro paNa khe dela che. A maMdiranI chatamAM jainadharmanI aneka kathAonAM citro paNa che." acagaDha-ahiM rAntinAthanuM jaina maMdira che jene gujarAtanA solaMkI rAjA kumArapALanuM bavela batAve che. A maMdiramAM traNa mUrtio che jemAMnI eka para 1302 (Isa. 1245) nA lekha che. kuMthunAthanuM maMdira che temAM ukta tIrthakaronI pItalanI mUrtio che ane te visa. 15ra7 (i.sa. 1470)mAM banela che. upara zikhara para pArzvanAtha, nemanAtha ane AdinAtha mAM jaina maMdiro che. AdinAthanuM maMdira caumukhajInA maMdira tarIke prasiddha che ane te be mALanuM che. te banne mALAmAM moTI moTI dhAtunI cAra cAra mUrtio che. A sthAnane loke "navaMtA jodha" kahe che. A maMdiramAM 14 dhAtunI pratimAo che jenuM vajana 1444 maNa hovAnuM jano mAne che. A darekamAM mahArANA kuMbhakarNa (kuMbhA) nA samayanI vi.sa. 1518 (I sa. 1461) mAM banela prAcIna mUti o che. A erIyA- ahiM mahAvIra svAmInuM jaina maMdira che jemAM pArzvanAtha ane zAMtinAthanI mUrtio che. 2. karnala TeMDa sAhebanA vilAyata pahoMcyA pachI misisa viliyama haMTara blere nAmanI eka bAIe pite taiyAra karela vastupAla tejapAlanA maMdiranA ghuMmaTanuM citra ToDa sAhebane ApyuM jethI teone bahu harSa thayA ane te bAInI temaNe eTalI kadara karI ke pote banAvela "TrAvelsa ina vesTa inDiyAnAmanuM pustaka tene arpaNa karyuM ane tene kahyuM ke "tame Abu gayA eTaluM ja nahi paNa Abune IMglAMDamAM laI Avela che." te ja suMdara citra teoe potAnA ukta pustakanA prAraMbhamAM Apela che. For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sa 2 sva tI - 5 jA a ne je no lekhaka-zrI sArAbhAI maNilAla navAba (Arkiyolejikala DipArTamenTa, vaDodarA) (gatAMkathI cAlu) (3) zrI sarasvatI hakAra dhurA uccaraNuM, veda purANa pache vyAkarNa Agama aMka kalA udharaNuM, brahmANI kIdhA vistIrNa 1 bAvana akSara bAMdhIye bhArati bhaMDAra Age lagI ulIcatAM, pAmI na sake pAra. piMgala bharaha purANa paDhi, tiSa vaidaka joI; bAvana akSara bAhiro, kaA na dIsuM keI. bAvanasuM baMdhIye, vaNa vistAra bhale bhale sA bhAretI. jANe jANaNahAra. bhASA vAMNuM bhAratI, sAradA sarasati; brahmANI vAgezvarI, ArAho eka cita. ardhanArAcachaMda te Ika cita cita nita nita chaha jApaje, japa SaDaga caka vAhitA abhyAsa thAna uthapo; hImAsaroja mAya sAya sveta rUpa sAsvatI sadA prasanna eka mana sevatAM sarasvatI. namo anAdi siddha cheDaza svara stathA, viMjanAnI viNetrisa ardhabiMdu ekaThA gayaMda kuMbha varja varNa evamAdi dIsatI, sadA prasana - 7 brahmaveda bhAvabheda sarUpa rUpa vistarI, anekaneka desabhASa nAmaleya nisarI; sugraMtha graMtha paMtha paMtha jujuvA prakAsatI, sadA prasan 0 8 samudra thIra hIra cIra kaveta kAMti zobhitA, sadA zRMgAra nava sata aMga aMga epatA; vihaMga rAja haMza vesa aMbare ujAsatI, sadA prasanna 0 9 For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 376 www.kobatirth.org zrI jaina satya prakAza pAMNi vISNu pustakAMNi keAkilA kAlAhala, mayaMka mukha dvIpa nAsa cakSu jAsa caMcala, neurI ninAda vAda rIta rUpa rAjatI, susevakAM re saMtApa pApa doSa khaDanI, mahA vilAsa kavilAsa kAzmIra maDanI; guNe riTha pITha dITha jasa jayAti jAgatI, mahAjDaMga mAnatuMga mAgha ANi sukIyA, kalAsarUpa kavibhUpa kAladAsa te kIce; isA aneka supasAya sevakAM vasatI, kapUra pUra kesarANI caMdana cacitA, pradIpa dhUpa yaMtra jApa puSpamAla pUjitA; vara pradhAna sAvadhAna pathuvA prasa'satI, anAdi siddhi mUlamaMtra jApa je japai sadA, tike trileAka mAMhi lIjIye sameTa sa'padmA; vruti sarvAM pApa deha svaNu kAMti dIpatI, brahma viSNu iMdra rudra ca'dra AdI devatA, sanAdinAdi sudha bhAva tujha caraNa sevatA; triNe bhavana tana mana vaMditA vikAsatI, sadA prasanna eka mana sevatAM sarasvatI. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only sadA prasanna 10 jeTha sadA prasanna 0 11 sadA prasanna 0 12 sadA prasanna 0 13 laza sarasati te supasAya lAgi paga raheM likha mI namana kare' naranArI avara jo hAi anamI bhAgatyAgi bharapUra kare kurulA kapUre kIrati nadI kilAla puhavI pasare ati ghaNI lila AThe pahura bhagati muti ghA bhagavatI sarasatI mAta sAnidhakaraNa vahai hema ima vinatI. sadA prasanna 0 14 15 16 jaina sAhityarUpI mahAsAgaramAM chupAelI, sarasvatI devInAM svarUpanuM varjuna karatI seMkaDA kRtio paikI thADI eka padyAtmaka saMskRta, prAkRta ane prAcIna gujarAtI kRtione nirdeSa huM agAu karI gaye| chuM, paraMtu vikrama saMvat 1334 mAM AcArya zrI prabhAcaMdrasUrie racelA ' prabhAvakaritra' nAmanA graMthamAM aitihAsika prAdhAnA saoNMgrahamAM varNavelA keTalAka prabadhAmAM devI sarasvatInA ullekhA karelA che, tenI atre noMdha karavI asthAne nathI ja. temAM karelA ullekhA nIce pramANe che :-~~
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir u77 1992 sarasvatI-pUjA ane jeno (1) vRddhavAdI-prabaMdhamAM jinamaMdiramAM rahelI sarasvatInI mUrtinI ArAdhanA karavAthI vRddhavAdisUrine sarasvatI devI pratyakSa thayAnuM varNana che - pAdaliptasUrinA vaMzamAM zrIskaMdilAcArya thayA. teoe ekadA potAnA asaMkhya ziSyo sAthe gauDa dezamAM vihAra karyo. tyAM kezalA gAmamAM nivAsa karanAra eka mukuMda nAme brAhmaNane sUrimahArAjane koI prasaMge samAgama thayo. mukuMda brAhmaNane tenI vinaMtithI AcArya mahArAje jaina dIkSA ApI. eka vakhate gurumahArAja vihAra karatA karatA lAdezanA bhUSaNarUpa bhRgukaccha (hAlanA bharUca) nagaramAM AvyA. tyAM mRtapAThanA meTA avAjathI svAdhyAyano abhyAsa karatA tathA vRddhapaNAne lIdhe atyaMta AgrahI banelA evA mukuMda muni nidrAthI pramAdI thaelA anya munione aharniza jagADavA lAgyA, tyAre buddhizALI eka yuvAna munie teone zikhAmaNa ApatAM jaNAvyuM ke "he muni! A tamArA dhvanithI jAgrata thaelA hiMsaka prANIo jIvavadha kare, mATe sAdhue dhyAnarUpa uttama atyaMtara tapa AcaravuM. he sAdho ! zAMta samaye vacana yogane saMtoSa rAkhavo te ucita che. e pramANe sAMbhaLyA chatAM vRddhapaNAthI utpanna thaela jaDatAne lIdhe zikSAne Adara na karatAM te ja pramANe te muni prakaTa rIte gheSa karavA lAgyA. tyAre temanA nAdathI bhAre kaMTALI gaela te aNagAra prathama pitAne tAruNyane ucita mRdu vANuthI ane pachI temanA kRtyathI IrSyA AvatAM, karkaza vacanathI mukuMda munine kahevA lAgyA, "he muni ! pitAnI avasthAnA aMtane na jANatAM ugra pAThanA AdarathI AkuLa thaela tuM mogarAnI latAnI jema muzaLane zI date phulAvI zakIza?' e pramANe sAMbhaLatAM te vRddha muni viSAda pAmyA ane ciMtavavA lAgyA ke - "jJAnAvaraNathI dUSita thaela mArA janmane dhikkAra che. mATe have ugra tapathI huM sarasvatI devInuM ArAdhana karIza, ke jethI IrSA vacana paNa satya thAya." ema dhArI nAlikeravasati nAmanA jinAlayamAM samartha evI bhAratI devInuM ArAdhana temaNe zaru karyuM. tyAM daDha vratadhArI, skurAyamAna dhyAnAgnithI jaDatAnI bhItine TALanAra, samatAne dharanAra, vikalparU5 malinatA nirasta thavAthI zuddha buddhine pragaTAvanAra tathA zarIre niSkapa rahI mutinA caraNa-kamaLamAM pitAnI dRSTine sthApana karanAra evA te vRddha muni zarIranA AdhArarUpa cAra prakAranA AhArano tyAga karIne, eka muhUrtanI jema ekavIsa divasa tyAM sthira besI rahyA; eTale temanA A sattvathI saMtuSTa thaelAM bhAratI devI sAkSAta pote pragaTa thaIne munine kahevA lAgyAM ke -"he bhadra ! uTha, huM prasanna thaI chuM, mArA manoratha badhA pUrNa thAo. have tane khalanA nahi thAya mATe tane je ISTa hoya te kara !' A pramANe sarasvatI devInuM vacana sAMbhaLatAM te muni uThayA, ane pAraNA mATe koI gRhasthanA ghare jatAM tyAM muzaLa temanA jovAmAM AvyuM. eTale pUrve muninA mukhathI hAsya-vacana sAMbhaLavAnA apamAnathI pite karelI pratijJAne pUrNa karavA mATe te RSi bolyA ke -"he bhAratI ! tArA prasAdathI je amArA jevA paNa prAjJa thaI vAdI thatA For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 378 zrI jaina satya prakAza heya, to A muzaLa pupita thAo.' ema kahIne munie prAsuka jaLathI muzaLane siMcana karyuM. jethI tArAo vaDe AkAzanI jema te tarata pallavita ane puSpothI, yukata thayuM. pachI muni ghoSa karIne kahevA lAgyA ke -sasalAnuM zIMga, IdradhanuSanuM pramANa, zItala agni, ane niSpakaMpa vAyu-A vAkyamAM je koIne kAMI gamatuM na heya, to vRddha vAdI kahe che ke te mArI sAme AvIne bele." A temanI pratijJAthI ja te vakhatanA vAdIo buddhimAM pratita thaI badhA zunyamati jevA banI gayA. AthI gurue bhAre vAtsalyathI temane AcAryapade sthApyA. pite vRddha chatAM jagatamAM te vAdamudrAthI vibhUSita thaIne vikhyAta thayA. tethI te vRddha AcArya vRddhavAdI evI arthayukta prasiddhine pAmyA. (2) dazamA-zrI mallavAdIsUri prabaMdhamAM thatadevatA malamunine pratyakSa thayAne nIce pramANe ullekha che - vallabhIpuranA rahIza jinayakSa, yakSa ane mahala e nAmanA traNa baMdhuoe pitAnI mAtA durlabhadevI sahita jinAnaMda nAmanA jaina AcArya, pAse saMsAranI asAratA samajI, jaina dIkSA lIdhI. eka vakhate gurumahArAjane vicAra Avyo ke :tejamAM hIrA samAna tathA mahAbuddhizALI A mallamuni pitAnI bALa capaLatAne lIdhe pote pustaka kholIne vAMcaze, jethI temane upadrava thatAM amane bhAre dustara saMtApa thaI paDaze,' ema dhArIne jananI (sAdhvI mAtA) nI samakSa gurae tene bhalAmaNa karI ke - "he vatsa! A pustaka pUrvamAM niSiddha che, mATe tene ughADIza nahi." ema niSedha karIne pote tIrthayAtrA karavAnI icchAthI vihAra karyo. pachI mAtAnI pakSamAM, gue nivAraNa karela hovA chatAM, te pustaka khelIne tenA prathama patramAM mallamunie A loka vAMo : "vidhiniyamabhaMgavRttivyatiriktatvAdanarthakamavocat / jainAdanyacchAsanamanRtaM bhavatIti vaidhayam // 1 // arthAta - 'vidhi, niyama, bhAMgA ane vRtti rahita hovAthI jainazAsana karatAM anya zAsana anartha karanAra kahela che ane asatya che, te adharma ja che.' e lekano artha vicAratAM mRtadevIe temanA hAthamAMthI te pustaka ane patra chInavI lIdhAM. ahe ! guruvacananuM apamAna karavAthI viparIta ja thAya che. pachI kartavya mUDha banela mallamuni bhAre AkuLa vyAkuLa thaI gayA ane bALapaNAne lIdhe te rovA lAgyA, kAraNake devatA pAse zuM baLa cAle? tyAre mAtAe rudananuM kAraNa pUchatAM teNe jaNAvyuM ke - "mArA hAthamAMthI pustaka gayuM.' AthI tenA nimitte saMghane bhAre kheda thaI paDyo.. pachI mallamunie vicAra karyo ke : - "sAdhu puruSa pitAnI khalanA pote sudhAre che." ema dhArI sujJa malamuni mRtadevatAnI ArAdhanA karavA lAgyA. tyAM girikhaMDa nAmanA parvatanI guphAmAM rahetAM chatapanAM pAraNe rUkSa dhAnyanAM phetarAnuM bhajana karatA; AthI paNa temanI mAtA sahita saMdhane bhAre viSAda thayo, kAraNake For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1992 sarasvatI pUjA ane jaine 379 ajJa jAte zrutanuM tevuM pAtra maLavuM bahu durlabha che. pachI saMdhe cAturmAsika pAraNAmAM temane vigaI levarAvI, sAdhuee tyAM jaine te munine bheAjana ApyuM. tyArabAda zrIsaMghe ArAdhela zrutadevatAe tenI parIkSA karavA jaNAvyuM ke :--miSTa zuM ?' eTale taponidhAna malimunie uttara ApyA ---- vAla ' (dhAnya vizeSa ). . prazna karyA - -' zA vaDe ? ' vaLI cha mahinAnA AMtare devIe punaH tyAre munie pUrvane saMbadha yAda karIne jaNAvyuM keH - gALa ane ghI sAthe. ' arthAt goLa ane ghI sAthe vAla madhura lAge che. A temanI dhAraNA zaktithI saMtuSTa thaine daivI kahevA lAgI ke : ~ - ' huM bhadre ! vara mAga ! ' eTale te muni khelyA : - huM zrutadevI ! mane te pustaka Ape. ' tyAre devI melI : ~ huM bhadra ! tuM sAvadhAna thaIne mAruM vacana sAMbhaLa -- e graMtha pragaTa karatAM dveSI devA upadrava kare tema che. tuM eka AAkamAM sarpa ane grahaNa karI zakIza.' ema kahI devI atardhyAna thai ane mallamuni gacchamAM AvyA. ( 3 ) agIAramA zrIbappabhaTTisUri-prabaMdhamAM zrIbappabhaTTisUrine sararavatI devIe darzana ApyAnA ullekha A pramANe cheH-- - pAMcAla dezanA rahIza appa nAmanA pitA ane bhiTTa nAmanI mAtAnA bALaputrane vikrama saMvata Aso sAtanA vaizAkha suda trIjanA divase meDherA tImAM mADhagacchanA nAyaka AcArya zrIsiMhasenasUrie dIkSA ApI ane petAnI zAkha ne anusarIne temaNe bhadrakAti evuM nAma rAkhyuM. tema ja dIkSA ApatAM pahelAM tenA mAtA |patA pAse kabula karela pUnuM bappabhaTTa nAma teA prasiddha ja thayuM. sa ziSyAmAM zirAmaNI ane kaLAnA saMketa sthAnarUpa evA te bALamuninA guNA ane sauMdaryathI rajita thaela zrIsadhe temane peAtAnA gAmamAM rAkhavA mATe gurumahArAjane vinaMtI karI. pachI tenI yogyatAnA atizaya jANIne tyAM rahetAM gurue tene sArasvata mahAmaMtra ApyA. eTale adharAtre tuM parAvarttana karatAM, sarasvatI daivI, ekAMte AkAzagaMgAnA prAhamAM snAna karatI te vastra rahita hatI, evAmAM te maMtrajApanA mAhAtmyathI te devI tevI ja sthitimAM tyAM cAlI AvI, eTale tene jotAM munie peAtanuM mukha pheravI nAMkhyuM. tyAre potAnI nagnAvasthAne khyAla na karatAM te kahevA lAgI ke :- huM vatsa ! tuM mukha kema pherave che? 'tArA maMtrajApathI saMtuSTa thaine huM ahIM AvI chuM. mATe vara mAga ! eTale muni khAlyA :~' mAtA tAruM A anucita svarUpa huM zI rIte beu ? tuM vastrarahita tAruM zarIra te jo ! AthI devIe peAtAnA zarIra tarapha daSTi karatAM vicAra karyAM ke :- ahe ! enuM brahmacaryAMvRta keTaluM badhuM dRDha che ? ane maMtranuM mAhAtmya paNa keTaluM badhuM adbhuta che ke jethI huM paNa bhAna vinAnI banI gai ? ema citavatI devI temanI sanmukha AvI, eTale vara mAgavAmAM atyaMta niHspRha evA te munine jotAM tene bhAre Azcaya thayuM. pachI chevaTe devI khelI ke :- ' huM bhadra ! mArA gamana ke AgamanamAM tArI koi prakAranI abhilASA nathI, mATe tuM sukhe nivRttimAM rahe. ' For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra prAcIna mUrti www.kobatirth.org ( gatAMkanA anusaMdhAnamAM thoDAka vadhu purAvA ) Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lekhakaH zrIyuta ratilAla bhIkhAbhAI krAIsTa pahelAM mUrti hatI tenA vadhAre purAvA nIce mujaba cheH-- (11) krAIsTa pahelAM ceAthA saikAmAM baneluM bruTasanuM kAMsAnuM mastaka maLI Ave che, je atyAre rAmanA rakSaNa gharamAM che. (12) krAisTa pahelAM trIjA saikAmAM banela ane Rtuone darzAvatI eka pattharanI rezamana kabara maLe che, (13) krAIsTa pahelAM 1550 pahelAM taiyAra karela eka ghaNI jANItI, pattharanI kabara maLe che ke jenA upara pAMkhA sivAyanI devIo-parIonI AkRti kAtarelI che. atyAre te brITIza myujhIyamamAM che. (14) krAIsTa pahelAM chaThThA saikAnI eka bhIlA pattharanI kabara brITIza myujhIyamamAM che. (15) krAisTa pahelAM eka saikA pahelAMnI eka rAmana gharanI dIvAla upara cItrelAM citro maLe che jemanA raMgo uDI gayAM che. (16) krAIsTa pahelAM 585 varSa pahelAMnI eka pavitra DhAla maLe che, jenA upara suMdara kArIgarI karela che. atyAre e brITIza myujhIyamamAM che, ( 'sarasvatI pUjA ane jaine'nuM anusaMdhAna) (4) khAramA zrImAnatuMgara-prabaMdhamAM mahArAjA harSanI kacerImAM bANu ane mayUra nAmanA be vidvAneAnA vAdavivAdanA niveDA lAvavA mATe kAzmIramAM AvelI sarasvatInI mUla mUrtinA madire baMnene mokalavA sabaMdhIne ullekha A pramANe cheH bANu ane mayUra nAmanA ane paMDite pUrvanA krodhane lIdhe vivAda karatAM kAI rIte nivRtta thatA na hatA, tyAre harAjA kahevA lAgyA ke :~ ' A baMnene niNaeNya ahIM thavAnA nathI. mATe mUla mUrtie rahelI jyAM sarasvatI dhruvI che, tyAM bane kAramIra mAM Avela nivRtti nagaramAM jAya. e devI ja emane jaya parAjaya pragaTa karaze. tyAM je parAbhava pAme, tenA graMthA mArA AMgaNe bALI nAMkhavA, e tamArA aMte vacce zarata che. ' For Private And Personal Use Only uparyukata ullekhA zivAya khIjA graMthAmAM paNa sarasvatI devInA ullekho sekaDaeNnI saMkhyAmAM malI Ave che. te badhAne ullekha nahIM karatAM hAlamAM vidyamAna sarasvatI devInI jainamUrtio, tathA tADapatra ane kAgaLanI hastalikhita pratAmadhye cItaravAmAM AvelAM citrAne AvatA a'kamAM ullekha karIne A lekhanI samApti karavAmAM Avaze. (apUrNa)
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir = 1992 prAcIna mUrtio 381 (17) sonAne eka sikko maLe che jenA upara strI pUjAriNInI ane devInI AkRti mAluma paDe che, te krAIsTa pahelAM sAtamA saikAno che ane atyAre balInanA myujhIyamamAM che. (18) krAIsTa pahelAM pAMcamA saikAmAM banela eka Traskana kaLA batAvatA, sUryanI thALI vALo ane dezanA citro yukta eka kAMsAne caMbu atyAre briTIza myujhIyamamAM che. (19) evIMga ane gese je pheTa pADela che te krAIsTa pahelAM 25 varSa pahelAMnuM, phAnsamAM nAIlmasa pAsenuM, yAnAnuM maMdira. (20) krAIsTa pahelAMnA bIjA saikAnI, kamaLanA dekhAvavALI yakSanI mUti atyAre InDIyana myujhIyamamAM che. (21) krAIsTa pahelAM bIjA saikAnI caMkI pakSInI mUrti InaDIyana myujhIyamamAM che. (22) krAIsTa pahelAM so varSa pahelAMnI buddhagayAmAMnI AzAmukhI yakSInI mUrti. (23) hamaNAM TAimsa opha inDIA taraphathI vAcakane dhI nyu sTenDa ensAIkalopIDIyA enDa varDa eTalAsa 3-8-0 nI kIMmatanAM maLelA che. tenA 1146 mA pRSTha upara selemana nAmanA rAjAnuM varNana che. te ijharAselane rAjA hatA. te DevIDane putra hatuM. te krAIsTa pahelAM 974 varSa pahelAM thaI gayo ane teNe 40 varSa sudhI zAMtimaya rAjya karyuM. tene IjIpTa ane bIjA rAjyo sAthe saMbaMdha hatA. paradeza sAthe vepAra paNa sArA pramANamAM cAlato hato. te rAjAe jerujhalemamAM paheluM devaLa bAMdhyuM hatuM. vaLI pitAnI paradezI rANIo mATe paNa (maMdira jevI) pavitra jagyAo baMdhAvI hatI ane pitAnI udAratA batAvI ApI hatI. enuM mRtyu krAIsTa pahelAM 934 varSa pahelAM thayuM. maMdira baMdhAvyAne A eka sacoTa purAvo che. upara mujaba vAMcyA pachI krAIsTa pahelAM mUtio jagatamAM hatI ane te mUtio dvArA jagatanA jIvo pitAnI icchA paripUrNa karavAnI preraNA meLavatA hatA e spaSTa jaNAI Ave che. vaLI sAhitya, saMgIta ane kalAne jevI rIte ga sAthe saMbaMdha che tevI rIte mUrtipUjA paNa yoganuM eka sAdhana che. zarIranA eka aMgane IjA thAya te mastakamAM tenA AMcakA lAge che tema mUrtipUjA, sAhitya, saMgIta ane kalAne vikRta svarUpamAM mukavAmAM Ave te jarura yogarUpa mastakamAM vikRti pedA thAya che, jenuM pariNAma mANasanI Atmika avanatimAM Ave che. A pramANe mUrtine AtmasAdhanAnuM apUrva sAdhana mAnIne jaino Atmika zAMtinI prApti mATe paramatAraka tIrthakara devanI mUrtine mAne - pUje ane tenuM dhyAna dhare e bIlakula yogya ja che eTaluM nahi paNa parama Avazyaka che. astu. ati prAcIna kALathI mUrtipUjA cAlI Ave che e satya vAtanA aitihAsika purAvA raju karavAnI bhAvanAthI ja ATaluM lakhANa lakhyuM che. haju paNa jo koI evAM aitihAsika pramANe maLe che te avakAza vAcake samakSa raju karavAnI bhAvanA sAthe A lekha pUrNa karuM chuM For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir graMthanAM nAma lekhaka -zrIyuta - hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA, ema. e. (gatAMkathI pUrNa ) nAmonA prakAro graMthanAM pahelethI ke pAchaLathI paDelAM nAme tarapha najara karIzuM to jaNAze ke emAMnAM keTalAMka te guNaniSpanna ane gauNa hoI te te graMthanA viSayane vyakata kare che. dAkhalA tarIke ajitazatistava, tatvArthAdhigamazAstra, anekAMta jayapatAkA prakaraNa, ayogavyavacchedakAtrizikA, anyavegavyavacchedavAviMzikA, caturvizatijinastuti vagere. keTalAka graMthanAM nAme tenA prAraMbhika padAdinuM sUcana kare che. 15 jemake kalyANamaMdira stotra, bhaktAmara stotra, pratikramaNanAM anyAnya sUtro vagere. keTalAka graMthonAM nAme tenA padyanI saMkhyA ke parimANa sacave che. jemake (1) aSTaka, (2) Diza, (3) covIsI, (4) ratnAkarapaMcaviMzatikA, (5) dvArnAizikA, (6) paMcAzaka, (7) pudgalaSatrizika, upadezasaptAMtrazikA (8) sapratikA, (9) AnaMdaghanaterI, (10) SaDazItiprakaraNa, (11) zataka, (12) saptazatI, (13) abdazatI ane (14) aSTasahasI, keTalAka graMthonAM nAmo tenA kartAnA nAmanuM sUcana kare che to keTalAMka graMthakArane Azraya ke uttejana ApanAranA nAmanuM sUcana kare che. jemake siddhahema, ratnAkarapaMcaviMzatikA ane Ahata jIvana jyoti prathananAM be nAmo prathama vikalpanAM ghAtaka che, jyAre paheluM ane chelluM nAma dvitIya vikalpanA dyotaka che. keTalAka graMthonAM nAma pitAnA saMpradAyanuM sUcana kare che. jemake jainakumArasaMbhave, jenatakabhASA, AhaMta darzana dIpikA vagere. keTalAka graMthanAM nAmane aMtima vibhAga te graMtha kayA viziSTa vargane che tene khyAla Ape che. eTale ke keTalAka graMthanAM nAmonI uttara bhAgamAM aMga, upAMga, kulaka prakaraNa, saMgrahaNa ke enAM prAkRta rUpe jovAya che. A uparAMta keTalAkanA aMtamAM taddagata viSayasUcaka zabda paNa jovAya che. AvA zabdo tarIke strota, nATaka ityAdine nirdeza karI zakAya, keTalAka prathanAM nAmo tenA vibhAgAdi upara prakAza pADe che. jemake dazAdhyAyI, vagere. 15 anugAra (sa. 130) mAM je dasa prakAranAM nAme gaNavelAM che temAM "AdAnapada" patRsta che. 16 juo G. B, R A. s. vols III-Iv, P. 470. For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caMgenAM nAmo 383 keTalIka veLA graMthonA samUhane mATe khAsa nAma pracalita thayeluM jovAya che. jemake paMcapratikramaNa sUtra, SakarmagraMtha, SaprAbhUta, aSTaprAbhUta, navasvavI, aSTAdazastavI, padmanaMdIya paMcazitikA, duvAzikAgraMzikA, guruguNaSatrizataSatrizikA, paMcAzaka vagere. samAnanAmaka kRtione lagatI vyavasthA- keTalIka vAra annAnya graMthAnAM lagabhaga eka ja nAma jovAya che. AvI vakhate pAchaLanI kRtine oLakhAvatI veLA keTalIka vAra laghu 7 bRha , vizeSa ItyAdi zabdanI janA karAyelI jovAya che. udAharaNArthe ApaNe chedasUtro paikI bahata ka9pasUtra tarIke suprasiddha graMthane vicAra karazuM to jaNAze ke A Agama upara be bhAkhyo racAyelAM che. ethI ekane " laghubhASya " ane bIjAne " bRhaddabhASya " tarIke oLakhAvAya che. AvazyasUtra upara bhASya racAyA bAda zrIjinabhakagaNikSamAzamaNe sAmAdhikAdhyayana pUratuM je bhASya atyAre upalabdha thatuM racyuM che tenuM nAma vizeSAvazyaka bhASya tarIke pracalita banyuM che. evI rIte zrI jinadAsagaNi mahattare nisIhasutta (nizIthasUtra) upara je cupiNa (cUNi) racI tene nisIhasuttavirohacuNi (nizIthasUtra vizeSa cUrNi) tarIke oLakhAvAya che, kemake emaNe A cUNi racI te pUrve anya cUrNi racAyelI hatI. atre e vAta dhyAnamAM rAkhavI ghaTe ke keTalIka vAra pAchaLanI kRtimAM "laghu" zabda yajAyelo jovAya che. jemake laghu-ajitazAMtistava, laghuahaMnIti, laghumahAvidyAviDaMbaNa ItyAdi. AvI paristhitimAM keTalIka vAra pahelAMnI kRtine "bRhat " evI saMjJA apAyelI jovAtI nathI. evI rIte keTalIka vAra pahelAMnI kRtine "bahata" zabada joDIne paNa vyavahAra thate jovAya che. jemake bRhasaMgrahaNI. AnI pachI racAyelI zrI caMdravRrita kRti kevaLa saMgraNInA nAmathI paNa oLakhAvAya che. A uparathI e phalita thAya che ke be samAna nAmavALI kRtionA pRthakkaraNa mATe be rItine upaga karAyo che: (1) laghu ane bRhata ema baMne zabdone prayoga karIne18 ane (2) bemAMthI game te ekano prayoga karIne. prAkRta bhASAmAM racAyelA graMtha mATe laghu ane bRhatane badale "culla' ane 'mahA' athavA khuphiya 18 ane 17 Ane badale "laya' zabda paNa vaparAya che. jemake bhagavatIsUtra vRttinI pATaNanA bhaMDAranI eka pratinA aMtamAM "TucavIra-the " evo ullekha che. AL Paterson Report V. p. 58. 18 A pramANe ladhu ane bRhat zabdathI saMkalita graMtha tarIke ladhu saMgrahaNI ne bahata saMgrahaNI, ladhu zatistava ne bRhasthAtistava ItyAdi ullekha thai zake tema che. 19 uttarAyaNasuta (uttarAdhyayanasUtra)nAM chaThThA ane vIsamA adhyayananAM "buddhaganiyaThijA" ane ' mahAniyaMThA " e nAmomAM " khuphuga" ane "mahA" zabda vaparAyela che. For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org , zrI jaina satya prakAza 384 jeTha 'mahaliya '20 zabdane prayANa thayelA jovAya che. mahAkaya, khuhiyAtimAnapavibhatti ane udAharaNA cugraMkasuya te mahuliyAvimANapavibhatta. : ekalA mahA zabda ja vaparAyeA haiAya evAM paNa graMthenAM nAme che. jema ke paNvaNA te mahApaNavaNA, Au pacakakhANa, te mahApaccakakhANa, nisI u ne mahAnisIha. ' mahA 'te badale 'vuDDa' zabda paNa najare paDe che. jema ke bRhatkalpasUtrane badale vuDhapamutta, burdu' zabdanuM pratisaMskRta 'vRddha thAya che. A zabda vRddhacatuHzaraNu e nAmamAM najare paDe che.21 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mULa graMthonAM nAmanI peThe vivaraNAtmaka prathAnAM nAmeAmAM paNa ladhu vagere zabda vaparAyelA jovAya che. - prakArAMtar--eka ja nAmavALA graMthAnI bhinnatA sUcavavA mATe jema ' laghu ' ane - bRhat ' ke e asucaka anyAnya zabdonA prayoga thayelA jovAya che tema keTalIka vAra 'prAcIna ' ane 'navya' zabdone paNa prayoga thayelA jovAya che, dAkhalA tarIke prAcIna karmaprathA ane navya graMthaiA, zrIsAmatilakasUkRita navyaahakSetrasamAsa vagere. jaina te advaita kRtinAM nAmanI samAnatA--graMthonAM nAna saMbaMdhamAM e hakIkata paNa jovAya che ke keTalIka vAra anyAnya dArzanika sAhityamAM eka ja nAmavALI kRti maLI Ave che, ane keTalIka vAra eka ja darzananA sAhityamAM paNa tevI sthiti jovAya che. dAkhalA tarIke kalpasUtrara tema ja nyAyatI, nyAyavizArada, upAdhyAya zrIyazAvijayae racelI tarka bhASA ane ajaina graMthakAre racelI ta bhASA, AtmAnuzAsana A nAmanI kRti pArzvanAge tema ja guNabhede paNa racI che. Ama jaina sAhityamAM eka ja nAmanI be kRtie upalabdha thAya che,23 nAMmAnI pratisaMskRtAde--gIrvANa girAmAM guMthAyelA prathAnAM nAmo te! prAyaH saMskRtamAM ja hAya che, paraMtu moTe bhAge prAkRta bhASAmAM ane keTalIka vAra gujarAtI bhASAmAM racAyelA graMthe!nAM nAmeA paNa saMskRtamAM jovAya che. dAkhalA tarIke AcAra gAdi AgameAnAM nAme ane keTalIka sajjhAyAnAM nAmeA.24 20 sarakhAveA dasavecAliyasutta ( dazavaikAlikasUtra )nA chaThThA adhyayananuM ' mahaliyAcArakahA ' evuM nAma. 21 jIA tattvatara giNInu` 26muM padya, 22 kalpasUtra e eka vaidika sapradAyanA graMthanu nAma che ane e nAma eka jaina Agamanu ' medhadUta ' ne paNa anya udAharaNarUpe nirdeza thaI zake tema che. paNa che. 23 anya udAharaNa tarIke vicAraza upadezakula', gAthAkeza vagere, 24 jyArathI prAkRtabhASA tarapha ajaina va`durlakSya ApatA thayA tyArathI temanI naNu mATe prAkRta graMthAnuM saMskRta nAmakaraNa thayuM haze evI paNa panA karAya che, For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1992 graMthanAM nAma 385 prAkRta graMthanAM nAmo saMskRtamAM yojavAne mukhya prasaMga to saMskRta bhASAmAM racAtI kRtimAM tene nAmollekha karavAnI AvazyakatAne AbhArI hoya ema jaNAya che. dAkhalA tarIke 11 aMgonAM nAmo tattvArthasUtra (a. 1, se. 20) nA bhASyamAM saMskRtamAM nirdezAyelAM che. keTalIka vAra prAkata kRtionuM saMskRta nAmakaraNa loka-mAnasane paNa AbhArI hoya ema bhAse che. keTalIka vAra gujarAtI kRtione prAkRta nAmothI ke tene aMzathI saMkalita karelI jovAya che. jema ke vividha sajajhAyo. saMjajhAyane artha Itara saMpradAyavALAne samajAvavAnA uddezathI ke anya koI kAraNathI enuM saMskRta rUpa " svAdhyAya pracalita thatuM jovAya che. jema ke "bhagavatIsUtranI sajajhAya " ema kahevAne badale "bhagavatIsUtrasvAdhyAya" evo prayoga karAyele che . saMskRta graMthano gujarAtI vagere bhASAmAM anuvAda thAya e svAbhAvika che, paraMtu eka rIte apavAdarUpa gaNAya tema dravyaguNaparyAyano rAsa rUpakamALA ityAdi gujarAtI kRtine saMskRtamAM anuvAda thaelo jovAya che. evI rIte keTalIka apabhraMza bhASAmAM racAyelI kRtionI saMskRtamAM TIkA racAyelI jovAya che. nAmamAM parivartana-kAlAMtare graMthanAM nAma badalAyAM hovAnAM udAharaNa jainasAhityano ItihAsa pUrAM pADe che. dAkhalA tarIke dasAsuyakhaMdha sutta (dazAzrutaskaMdhasUtra)ne AThamAM adhyayananuM nAma pajosaNAka5 (paryuSaNAkalpa) che. A nAmathI ene ThANuMga (sthAnAMga), samavAyaMga (samavAyAMga) vagere AgamamAM nirdeza thayela che, tema chatAM vakhata jatAM enuM nAma kalpasUtra rUDha baneluM jovAya che. prAcIna samayamAM racAyelAM zAstronuM avalokana karatAM e saheje jaNAya che ke je Agamane- chedasUtrane atyAre ApaNe bahatakalpasUtra tarIke oLakhIe chIe tene tyAM ka5 ke kapa (kalpasUtra) tarIke ullekha che. sAmAyikAdI che AvazyakamAMnA eka AvazyakarUpa pratikramaNa adhyayana che, tema chatAM e AvazyakanAM sUtrone "pratikramaNasUtra' tarIke oLakhAvavAnI prathA keTalAe samayathI cAlI Ave che. A parathI jaNAze ke jema A nAmamAMthI lagabhaga Avazyaka zabda adazya banI pratikramaNa' zabda ja vizeSa pracAramAM Avyo che tema paryuSaNAkalpamAMthI "papaNA" zabda lupta thai jaI kalpasUtra evuM nAma vizeSa pracalita banyuM. keTalIka vAra kartAe jAte potAnI kRtinuM nAma sUcavyuM hoya chatAM vakhata jatAM koI kAraNa upasthita thatAM te nAmamAM pheraphAra thayelo jovAya che, jemake zrIratnazakharasUrie potAnI eka kRtinuM nAma kSetrasamAsa e ja kRtinA pajJa vivaraNamAM sUcavyuM che, chatAM e mULa kRtinAM vIjakSetrasamAsa ane madhyamakSetrasamAsa evAM nAma paNa pAchaLathI rojAyelAM joI zakAya che. 25 25, juo bhAMDArakara prAracavidyA saMzAdhana maMdira hastakanI hastalikhita pratio. For Private And Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 386 zrI jaina satya prakAza nAmanI dvividhatA-koI koI vAra graMthanuM nAma tenA kartA jANe be rIte sUcavatA hoya evo bhAsa thAya che. arthAta prathama sUcavelA nAmanA paryAyarUpa bIjuM nAma sUcavAtuM hoya ema jaNAya che. vivaraNAtmaka kRtionA saMbaMdhamAM to keTalIe vAra vivaraNakAra pitAnI kRtine vRti tema ja TIkA athavA vRtti tema ja vivRtti ke evAM keI yugalarUpe oLakhAvatA jovAya che. vivaraNAtmaka kRtionAM nAmo-ApaNe atyAra sudhI mULa kRtionAM nAma viSe vicAra karyo, have enA vivaraNAtmaka sAhitya viSe thoDoka uhApoha karIzuM. vivaraNAtmaka kRtionAM nAma be prakAre nodhAyelAM maLI Ave che; (1) mULa graMthanI sAthe vivaraNavAcaka zabda joDIne ane (2) svataMtra nAma upasthita karIne. A be prakAramAMthI pahelo prakAra vizeSa prAcIna hoya ema jaNAya che, jo ke eno cokkasa nirNaya karavo bAkI rahe che. atre e umeravuM anAvazyaka nahi gaNAya ke bhAsa, bhASya, nijutti, niryukti, cuNi, cUrNi, TIkA, vyAkhyA, vivaraNa, vRtti, vivRtti. paMjikA, nirUkta, avacUri, avacUNi ItyAdI vivaraNavAcaka zabda mULa graMtha sAthe joDIne vyavahAra karavAmAM jeTalI sugamatA che eTalI navuM nAma racavAmAM nathI. navAM nAma racavAmAM paNa be paddhatione amala thayelo jovAya che: (1) mULa kRti sAthe kaMIka prakArane saMbaMdha jaLavAI rahe tevI paddhati ane (2) maLa kRti sAthe kazo ja saMbaMdha na hoya evI paddhati. prathama paddhatinA udAharaNa tarIke adhyAtmakalpakumanI TIkA adhyAtmakalpalatA, janatattva pradIpanA vivaraNarUpa AhaMtadanadIpikAne ullekha thaI zake. bIjI paddhatinA daSTAMta tarIke anya vyavachedAviMzikAnI vRtti syAdavAdamaMjarI, jaMbuddIva paNuti (jabUdIpaprajJapti) nI TIkA prameyaratnamaMjUSA vagere vivaraNAtmaka graMtha gaNAvI zakAya. A pramANe samaya ane sAdhana anusAra graMthonAM nAmo viSe meM je uhApoha karyo che te uparathI joI zakAze ke jema graMthonA saMpAdana mATe samIkSAtmaka dRSTinI AvazyakatA che tema graMthanI yAdI raju karatI veLA tema ja mukhapRSTAdi upara graMthanuM nAma raju karatI veLA paNa samIkSAtmaka dRSTinI AvazyakatA che. saMpAdakAdi A hakIkata tarapha egya lakSya Apaze, ane mRtadhara prastuta viSya para viziSTa prakAza pADaze evI AzA rAkhato huM viramuM chuM. 26, juo gaNadharasArdhazatakanI zrI sumatigaNi kRta vRtti. For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir purAtana itihAsa ane sthApatya saMpAdaka: (1) prAcIna lekha saMgraha (cAra lekha) | munirAja zrI jayantavijayajI (5) rda0 // yaH purAtra mahAsthAne zrImAle svayamAgataH / sa devaH zrImahAvIro deyAt (dadAtu) sura saMtuM || punarbhabhiva(ya)vastAH saMto yaM zaraNaM gatAH / tatya rajineMdra [sya] jArthe zAsanaM nava / 2 / thAg2apadramahAgacche puNye pupyaikazA lenaa| zrIpUrNacaMdasU [rI]NAM prA(gha)sAdArikhyate yathA // 3 // svarita saMvat 1333 varSe / / azvina zudi 14 sAme // adher3a zrI zrIpAle mahArAjakulazrIcAcigadevakalyANavijayirA ye tanniyukta mahaM0 gajasI(siM)prabhRtipaMcakulapratipattau zrI zrImAladezavahikAdhikRtena nagamAnyayakAyasthamahattamasubhaTena tathA ceka karmaso(siM)hena svazreyase azvinamAsIya yAtrAmahotsave azvinazudi 14 caturdazIdine zrImahArIradevAya prativarSa paM bopacArapUjAnimittaM zrIkaraNIya paMcakula selahatha DAbhI narapAlaM ca bhaktica saMbodhya talapade halatahaDIpadamadhyAt pUrakarahalasahaDIekasatka dra 5 / 2 saptaviMzopakopeta paMcadrammA(mmAH) sa(ta)thA selahathAbhAvye AThaDAMmadhyota 8 aSTau drammAH / / ubhayaM sapta vizopakopetatrayodazadrammA AcandrArka devadAye kArApitAH / / vartamAnapaM vakulena vartamAnaselahathena devadAyakRtamidaM svazreyase pAnIghaM . caramati paM . e zrIzrImAla (bhInamAla) nAmanA A mahAsthAnamAM. je zrI mahAvIra svAmIdeva pite padhAryA hatA, te deva samasta janatAne sukha ane saMpadA-lamI Apo. 1. saMsAramAM karI pharIne janma levAnA bhayathI trAsa pAmelA saMta-sajajana puruSo je devane zaraNe gayA che, te zrI mahAvIra jinendranI pUjA mATe navuM zAsanapatra-AjJA patra apAya che. 2. pavitra thArApagamAM thayelA ane puNyavaDe karIne zobhatA zrImAna pUrNa caMdrasUrinI kRpAthI A zAsanapatra lakhAya che, ke - 1 "prAcIna lekha saMgraha" nAmanI lekhamALAnA A cothA maNakAmAM ApelA cAre mULa-saMskRta zilAlekho pUjyapAda zrImAna pravartaka zrIkAMtivijayajI mahArAjanI kRpAthI temanA sAhitya-saMgrahamAMthI prApta thayA che. 2 naMbara 15 no zilAlekha, zrIzrImAla ( bhInamAla) nagaranA zrI mahAvIra svAmInA maMdiramAM dAyelo che. 3 kAMkareca jIllAmAM AvelA tharAda gAmanA nAma uparathI thArApakagaccha nikaLyo hato. For Private And Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - 388 zrI jaina satya prakAza vikrama saMvata 1333 nA Aso sudi 14 ne somavAre, atyAre ahIM zrIzrImAlanagaramAM mahArAvala zrIcAciMgadevakalyANanA vijayavaMtA rAjyamAM, temaNe ja pitAnA rAjyanA mahAmaMtrI pada upara sthApana karela mahAmaMtrI gajasiMhavigere adhikArIonI khAtrIne mATe-jANa thavA mATe, zrIzrImAladezanA vahi-hisAbanA copaDAnA daphataranA adhikArI naigama vaMzanA kAyastha subhaTa nAmanA maMtrIo ane karmasiMha nAmanA kArakune pitAnA kalyANa mATe rAjAne, maMtrI vigere adhikArIone tathA selahatha, DAbhI vigerene bhaktipUrvaka vinavI-samajAvI- pratibodhIne; Aso mAsanI yAtrA mahotsavamAM, dara varSe [ juo pRtha 391] 4 mahArAvaLa cAcigadeva, mahArAvala udayasi ne putra, pautra athavA tenI gAdI upara Avela tene kuTuMbI ho joie. mahArAvala udayasiMhanA samayanA vi. saM. 1274, 1305 ane 1306 nA traNa zilAlekha bhInamAlanAM hiMduonAM maMdiranA mArI pAse mojuda che, ane e traNe lekhamAM udayasiMhane mahArAjAdhirAja lakhela che. temAMnA saM. 1305 ane 1306 nA zilAlekhamAM mahAmAtya gajasiMhanuM nAma lakheluM che. mahArAvala cAcigadevanA samayane vi. saM. 1323 thI 1333 sudhInA cAra lekhe mArA saMgrahamAM che. temAMnA traNa jaina maMdiranA ane eka hiMdu maMdirano che. e cAre lekhomAM cAcigadevane mahArAjakula-mahArAvala lakhela che. temAMne vi. saM. 1323 ne eka lekha jAvAlipura-jAloranA killA uparanA zrI mahAvIra svAmInA maMdirano che, ke je "prAcIna lekha saMgraha" bhAga bIjAmAM chapAI gayela che. A lekha uparathI jaNAya che ke-te vakhate jAlorane killo bhinamAlanA rAjyane tAbe haze. A lekhamAM mahAmaMtrI tarIke jakSadevanuM nAma che. eTale kadAca jAvAlipura paragaNAnA mahAmaMtrI jakSadeva haze ane bhinamAlanI AsapAsanA pradezane athavA bhInamAlanA AkhA rAjyanA mahAmaMtrI gajasiMha haze. kemake upara kahyA pramANe vi. saM. 1305 ane 1306 nA zilAlekhomAM mahAmAtya tarIke gajasiMhanuM nAma che. tema ja vi. saM. 19ra8 ane 1333nA lekhomAM paNa mahAmAtya tarIke e ja gajasiMhanuM nAma lakheluM che. e ja mahArAvala cAcigadevano vi. saM. 1326 no eka lekha mevADanA sAyarA tAlukAmAM AvelA kereDA (ke je sevADIthI lagabhaga 8 gAu thAya che. ) gAmanA zrI pArzvanAtha bhagavAnanA maMdira saMbaMdhIno che. je ahIM le. (12) mAM pragaTa karavAmAM Avyo che. A lekha uparathI bhInamAlane rAjyanI sImA mevADanA sAyarA paragaNAnA kareDA gAma sudhI phelAI haze, ema jaNAya che. hiMdu maMdira - zivAlayane eka lekha che te vi. saM. 1928nA zrAvaNa vadi 1 ne che. mahArAvala cAcigadevane jainadharma upara vizeSa anu5 haze ane te vakhate dezadezamAM vicaratA munirAjenA upadezanuM ja e pariNAma haze ke jethI mahArAvala cAcigadeve bhInamAlanA zrI mahAvIra svAmInI ane kareDAnA zrI pArzvanAtha bhagavAnanI pUjA mATe amuka amuka rakamano lAga bAMdhI Apyo hato. - 5 selahatha eTale khaLAMmAM AvelI khetInI upajamAMthI rAjyabhAga ugharAvavAnA adhikAravALo mANasa, For Private And Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lakhanA myujhIyamanI jaina mUrtie lekhaka;~~ munirAja zrI nyAvijayajI mathurA jaine mATe aitihAsika dRSTie bahu ja mahattvanuM sthAna che. mathurAmAMthI ghaNI prAcIna jaina mUrtio ane madirA nIkaLyAM che. vidvAna ItihAsa trica jenAthI A dhAma ajANyuM nathI. pU. pA. zrI jJAnavijayajI mahArAjazrIe muMbai samAcAranA dIpeAtsavI aMkamAM " mathurAneA kaMkAlI TIleA " nAmane lekha pragaTa karAvI tenI vIgata bahAra mukela che, parantu tyAMnI prAcIna jaina mUrtie atyAre lakhanaunA myujhIyamamAM rAkhavAmAM Avela che, eTale enuM varNana ahaM' nIce lekhaka ApavAmAM Ave che. - lakhanau yu. pI. nuM kendrasthAna manAya che. yu.pI. nA gavanara ahIM ja rahe che. ane yu. pI. nI dhArAsabhA paNa ahIM ja bharAya che, jaiteAnAM 13-14 madirA che ane temAMya tapagacchanuM maMdira bahu ja prAcIna che. mUrtie mugalAinA samaya pahelAMnI che. jaitAnI vastI eka vAra ahIM vipula pramANamAM ho; tema sukhI, dhanyADhaca ane dhapremI haze, jenI khAtrI jInAM suMdara jinama dA Ape che. musalamAneAnA dhAmarUpa A sthAnamAM AvAM maMdire AbAda rahe te jenA mATe AchA gauravanI vAta nathI. atyAre to e jainama dAnI pUrI vyavasthA paNa nathI karI zakatA. lakhanau mugalAI jamAnAnuM suMdara, 2'gIluM ane vilAsI zahera manAya che. atyAre paNa ahIM vidyArasika ane vilAsI vastI vase che, lakhanaunuM myujhIyama ( Museum) khAsa vakhaNAya che. purANI vastuone saMgraha ahiM ThIka che, temAM zrAvastI ( saTemaTekA kAlA ) nA purANA sikkA ane prAcIna vastue tathA zilAlekhA khAsa prekSaNIya che. rAjA harSavardhananA hastAkSaranA zilAlekha ane kumAragupta AdinA lekhe! tihAsa premIonA manane bahu ja AkarSe che. For Private And Personal Use Only ame prathama lakhanonuM myujhIyama jovA gayA tyAre uparyukta zilAlekhA ane tyAM rahela dhAtunI prAcIna jinamUrtinAM darzana karyAM hatAM, eka mUrti je haradvArathI AvelI che, temAM 120 nI sAlanA lekha che. ekamAM 1651 nI sAla che je khIcurathI Avela che ane khIjAmAM 1652 nI sAla che je jayapurathI Avela che. lakhanaunI mUrtimAM mAravADI akSarAvA lekha che. mUrti suMdara che. e pASANanI mUrtie ane eka aMbikAnI suMdara, kaLAnA namunArUpa mUti che, jenI upara yAdavakulamaNi bAlabrahmacArI zrInemanAtha prabhunI mUrti che. AvI rIte nAnI mUrti enAM te darzana karyAM, parantu mathurAnI mUrtinAM kayAMya darzana na thayAM. ame A saMbaMdhI pahelethI ja lakSya rAkhyuM hatuM ke ApaNe ahI mathurAnI mUrtie te' jarura jovI. A sivAya mathurAnA kaMkAlI TIlAmAMthI nIkaLela sAtasA TukaDA che. paNa temAMnuM te ahiM kAMI paNa jovA na maLyuM. zodhakheALa ArabI, tapAsa karatAM mAluma paDayuM ke nIcenA vibhAgamAM jue. tyAM tapAsa karI te tyAM te zAntinAtha prabhunI pratimAjI ane temanAM zAsana dhruvI jovA maLyAM, kintu amArI abhilASA na phaLI, pachI tyAMnA vidvAna kayureTara sAhebane maLyA. temane badhuM vIgatavAra puchyuM tyAre temaNe kahyuM, hAM prAcIna jainamUrti e ane
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 390 zrI jaina satya prakAza ghaNuM jaina avazeSono saMgraha ahiM che. paNa te atyAre baMdha che. Apa kAle daza vAge ahIM padhAraze eTale huM mANasa ekalI te badhuM Apane batAvIza. bIje divase rahavAramAM ja javAnI taiyArI karI. kaDakaDatI ThaMDImAM tyAM javA upaDayA. tyAM pahoMcatAM cokIdAra sipAIe kahyuM, Aje zukravAra hovAthI myujhiyama baMdha che. amane bhAre nirAzA upajI. pachI puchatAM puchatAM je sthAne jaina vibhAga hatuM tyAM gayA ane bahAra varaDAmAM rahelI prAcIna jainamUrtio, maMdiranA vibhAga, AyAgapaTTo ane bIjA paNa aneka jainatvasUcaka avazeSe joyA. doDha kalAka tyAM gAje haze eTalAmAM kayureTara mahAzayano meLApa thayo. temaNe kahyuM Aja te myujhiyame babdha che ane amArI ophisa paNa eka vAge baMdha thaze, kintu Apa page cAlatA AvyA che te khAsa lAvuM chuM. ema kahI sipAI mokalI hela lAvyo, ane vizeSa madada mATe pitAnI IcchA vyakata karI. A sthAna yu jhayamathI be phalaMga dUra che. jene kesarabAga kahevAmAM Ave che. pahelAM myujhiyama ahIM hatuM. tyAMthI uThI atyAre je sthAne che tyAM gayuM ane kesarabAga yupInI dhArAsabhAna hAla-cembara hola banyo. ahiM pratikULatA jaNAyAthI dhArAsabhA mATe bIjo hala banya, ane ahIM jaina vibhAgane svataMtra sthAna maLyuM che. ahiM to koI itihAsa-purAtattva premI vIralo zodhaka puruSa Ave che, ane ghaNA prayAsa pachI ja A sthAnAM darzana pAme che. - ame prathama ja jyAre kesarabAganA aMdaranA holamAM gayA, ane cAre dizAmAM virAjita suMdara jinamurti AnAM darzana karyA tyAre amane aneka akathya lAgaNIo thaI. ame prathama te cotarapha jevA ja maMDI gayA, paNa vicAryuM ke Ama jovAthI ApaNe uddeza nahi phaLe eTale pachI badhI kramaza :- goThavyA mujaba (jo ke naMbara pramANe mUrti goThavelI nathI, paNa je pramANe goThavI hatI te naMbaravAra) badhI mUrtio, maMdiranA vibhAge vagere vagere eka vAra joI lIdhuM ane pachI ja naMbara TAMkI neMdha karavA mAMDI. amArI daSTie prAcIna lekhavALI kuzAna, kaniSka ane haviSyakAlIna mUrtio che. eka kaMkAlI TIlAno zilAlekha zaMkhAkAra akSaramAM che te paNa prAcIna lAge. A sivAya vikramanI navamI zatAbdI pachInA zilAlekho che jemAMnA thoDA ame vAMcyA hatA. kuzAna ane kaniSka tathA haviSyakAlIna mUtionA zilAlekho te amArAthI na vaMcAyA paNa dareka mUrtinI nIce iMglIza noMdha hatI. keTalAkamAM hindI noMdha paNa hatI te vAMcI. ahIM lagabhaga doDhasothI base jinamatio che. pacIsa uparAMta te covIsIo (patthara) nI mUrtio che. mUtiomAM te pAMca pacIsa sivAya bAkI badhI khaMDita che. koIkanA kAna, to koIkanA nAka, koIkanI AMkho te koIkanA hAtha, koIkanA paga te kekanA goThaNa khaMDita che. keTalIka mUtionAM to bhavya vizAla mastaka ja che. jyAre keTalIka kRtionAM dhaDa ane zilAlekha chevaLI keTalIka mUtienA mAtra paga ane zilAle che. lagabhaga pacAseka AyAgapaTTanA TukaDA che, dasa vIsa TukaDA ardhA upara che. cheDA AkhA che ane bAkIne te khaMDita ja che. maMdiranA zikhare, zikhara uparanA bhAga, suMdara Arasa jevA lIlA pattharemAM karelAM manahara taraNe, patthara For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1992 lakhanI myujhIyamanI jaina mUtio 391 upara AlekhelAM suMdara citro, maMdiranA pravezadvAranA umbaro, piDIkA, bihAra, siMha ane hAthanAM bAvalAM, putaLAM, patthara upara jhINI kArIgarIthI aMkita nAnA thaMbha, vizALa sthaMbhanA TukaDA Adi anekavidha vastuo joI hRdaya praphalita thayuM ane sAthe sAthe anekagaNI vedanA hRdayamAM anubhavI. kevAM suMdara gaganacUmbI AlezAna maMdiro haze ? niraMtara ghaMTAnAdathI gAjatAM rame maMdire bhUgarbha mAM samAyAM ane Aje vastadazAmAM anya pakSakAnuM kutUhala bhAjana banI rahela dazA joI kayA bhaktajananuM hRdaya na dave? trIje dIvase ame punarapi tyAM gayA ane parama saMtoSapUrvaka badhI mUtionA zilAle joyA. pahele divase noMdhelA naMbaromAM TuMka vigata umerI ane bIjI paNa navI vastuo joI. AmAM eka hariNIgamevIdeva ke je bhagavAna mahAvIranuM devAnadAnI kukSImAMthI haraNa kare che, te viSayanuM citra eka manahara patthara upara AlekhAyela che. AnI zodha karavAmAM badhAyathI vadhAre mahenata paDI. aMte traNa vibhAgavALo te patthara hAtha Avyo. badhAnuM milAna karI barAbara citra meLavyuM tyAre ja zAMti thaI (apUrNa) ( purAtana itihAsa ane sthApatya nuM anusaMdhAna ) Aso sudi 14 ne divase zrI mahAvIra svAmI bhagavAnanI pUjA-snAna vigere thavA mATe: bhInamAlanagaranA hala ane gADAMnAM khAtAmAMthI daravarSe sAta vizApaka sahita pAMca kAma ane selathAM saMbaMdhI AThaDAmAMthI ATha kAma. bannene maLIne sAta vize pakasahita tera kAma AcaMdrA-sUrya-caMdra rahe tyAM sudhI arthAta kAyamane mATe zrI mahAvIradevane arpaNa karavAnuM nakkI karAvyuM che. vartamAnakALanA (te vakhatanA ) paMcakula- adhikArIoe ane te samayanA selahathe devane arpaNa karela-A dAnapatramAM jaNAvela bAbatanuM pitAnA kalyANa mATe hamezAM pAlana karavuM. (16) saMvata 1111 jyeSTavadi 4 zodharela....... (17) saMvat 1506 varSa mAhasudi 5 rakhau......" (18) saMvat 1144 vaizAgvavadi 7............. paDhioLe vIra" - ja drama-te samayamAM (rUpIyAnA sthAne) cAlo cAMdina eka jAtano sikko. A kama zabda uparathI 'dAsa' zabda banyo hoya tema lAge che, 7 lekhAMka 16, 17, 18 nA lekhe, pAlI (mAravADa) ne zrI mahAvIrasvAmInA maMdiranI derIo ane sabhAmaMDapanI che. e traNe lekhonA bAkInA akSare ghasAI gayA che, tethI vAMcI zakAtA nathI. 8 bhInamAla ane pAlInA bIjA lekha "prAcIna lekha saMgraha' bhAga bIjAmAM chapAI gayA che. nahi chapAyelA lekho ja ahIM ApyA che. For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahAprabhAvazAlI puruSAdAnIya zrI staMbha na pA zrva nA tha lekhaka--AcArya mahArAja zrI vijayapadmasUrijI ( navamA aMkathI cAlu) je vAMsanI jhADImAM prakaTaprabhAvi zrI pArzvanAthanI pratimAnuM kevala sukha ja dekhAtuM hatuM te sthale eka gevAlanI gAya, bhavitavyatAnA cege, dUdha jharatI hatI. hamezAM dehavAnA samaye geAvALa gAya dohe paNa lagAra paNa dUdha na nIkaLe. ghaNA vakhata ema thavAthI govAle jaMgalamAM nadInA kAMThe tapAsa karI. te jANyuM ke e sthale gAya dUdha jharatI hatI. kAraNane zeAdhatAM geAvALe seDhInadInA kAMThAnI jamInamAMthI e biMba meLavyu. kayA deva che ?'" enA niNaeNya pAte karI zakyA nahI, jethI teNe khIjA jaina Adi leAkeAne pUchyuM. temAM jainoe khAtrI pUrvaka kahyuM ke e zrI pArzvanAthanuM biMba che. geAvALa A khimane joIne ghaNA ja khUzI thayA. zrAvakAe geAvAlane dravyAdrithI sateSa pamADIne pratimA svAdhIna karI. A bAbatamAM upadezaprAsAdamAM tathA vividha tIrthaMkalpamAM ema kahyuM che ke-zrIabhayadevasUri mahArAje A biMbane prakaTa karyuM"-te vRttAMta A pramANe jANavuM. AcArya zrI abhayadevasUri ane zrI staMbhana pArzvanAtha jammUDhIpamAM zrImAlavadezanI dhArAnagarImAM bhAja rAjA rAjya karatA hatA. te nagarImAM lakSmIpati nAme eka mahAnika vyApArI hatA. eka vakhata madhya dezamAM rahenArA, vedivadyAnA vizAradone paNa peAtAnA buddhibalathI harAvanAra, caudavidyA, smRti, itihAsa, purANamAM huziyAra, dezAMtara jovAne mATe nIkalelA zrIdhara ane zrIpati nAmanA e brAhmaNA dhArAnagarImAM AvyA. teo pharatA karatA lakSmIpati zeThanA ghare AvyA. zeThe temanI AkRtithI AkarSAIne AdarasatkAra karavA pUrvaka zikSA ApI. have tenA gharanI sAme bhIMta para vIsa lAkha TakAno lekha lakhAtA hatA, te haMmezAM jovAthI pelA brAhmaNeAne yAda rahI gayA. keTalAka samaya vItyA bAda nagarImAM agnine upadrava thavAthI zeThanuM ghara paNa maLI gayuM. temAM pele lekha paNa nAza thayeA. A kAraNathI zeTha ghaNI avasare bhikSA mATe AvelA A e brAhmaNeA AzvAsana ApavA lAgyA ke huM zeTha! gayA. ja ciMtAmAM paDI zeThane ciMtAtura jevA dhIra tamArA For Private And Personal Use Only joI ne puruSa e
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1992 zrI staMbhana pArzvanAtha 393 ApattinA samayamAM savane mUkavuM na joIe. e sAMbhaLI zeThe kahyuM ke mane vizeSa ciMtA lekha banI gaye tenI ja che. bIjAnI nathI. tyAre brAhmaNane te yAda hovAthI, zaruAtathI mAMDIne tithi, vAra, nakSatra, varasa, rakama sahita, varNa, jAtinA nAma ane vyAja sahita mUvadravyanI saMkhyA sAthe khaDIthI teoe te lekha lakhI batAvyuM. tenI uparathI zeThe cepaDAmAM utAre karI lIdho, ane brAhmaNane upakAra mAnI ghaNe ja AdarasatkAra karavA pUrvaka te baMne brAhmaNane potAne tyAM rAkhI ghaNuM sukhI banAvyA. eka vakhata zeTha vicAra karavA lAgyA ke-e baMne brAhmaNe mArA gurunA ziSe thAya to zrI jenendrazAsanane ghaNuM ja dIpAve. have sapAdalakSa dezamAM AvelA kupura nAmanA nagaramAM allarAjAne putra bhuvanapAla nAme rAjA rAjya karate hato. te nagaramAM zrI vardhamAnasUri nAmanA AcArya mahArAjA hatA, ke jemaNe siddhAMtanA abhyAsathI saMsAranuM sAcuM svarUpa samajIne corAzI cityone tyAga karyo hato. eka vakhata te sUrijI dhArAnagarImAM padhAryA. A bInA sAMbhaLI ghaNuM ja khUzI thaIne, pUrve jaNAvelA baMne brAhmaNone sAthe laIne, zeTha lakSmIpati gurumaharAjane vaMdana karavA AvyA. vaMdana karI zeTha ucita sthAne beThA ane te brAhmaNe paNa bane hAtha joDIne tyAM beThA. brAhmaNane uddezIne zrI gurumahArAje kahyuM ke - A baMnenI asAdhAraNa AkRti svaparane jItanArI che.' gurujInuM e vacana sAMbhaLIne te baMne brAhamaNa gurunA sAmuM joI rahyA. ethI gurujIe temane vratagya samajI lIdhA. pachI avasare gurue temane dIkSA ApI. mahAtapasvi evA te baMnene bheganA vahana pUrvaka siddhAMtane abhyAsa karAvyuM ane temane cagya jANIne gurue sUripada ApIne svapaTTadhara banAvyA. ane teo zrI jinezvarasUri ane buddhisAgarasUri evA nAmathI prasiddha thayA. anukrame vihArane mATe anujJA ApavAnA prasaMge zikhAmaNa detAM zrI gurumahArAje jaNAvyuM ke- pATaNamAM caityavAsI yativarga suvihata munione tyAM rahevA na detAM vinna kare che. zakti ane buddhithI tamAre te julamane aTakAva, kAraNa ke A kALamAM tamArA jevA bIjA buddhizAliomAM ziromaNi ke bhAgye ja haze. ema guruvacanane vadhAvI leI, saparivAra baMne sUrijI mahArAje gujarAta tarapha vihAra karatAM, anukame prAcIna zrI pATaNa zaheramAM praveza karyo. tyAM zuddha upAzrayanI ghaNI tapAsa karatAM paNa muzkelI jANI. chevaTe baMnene gurujInuM vacana yAda AvyuM. A vakhate mahA parAkramI ane nItizAli durlabharAja nAme rAjAnuM rAjya hatuM. ahIMnA rahIza eka somezvaradevanA ghera te baMne sUrijI mahArAja gayA. tyAM temaNe For Private And Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 394 zrI jaina satya prakAza kahelAM veda padane vani sAMbhaLI purohita ghaNe khUzI thaye. ane teNe bhaktipUrvaka bolAvavA mATe potAnA bhAIne mokalyo, tethI baMne sUrijI gharamAM AvyA. temane joIne purohita ghaNo khUzI thaIne Apa baMne bhadrAsanAdinI upara bese, ema vInaMti karavA lAgyA. baMne AcArya mahArAje pitAnA saMyamadharmano vyavahAra saMbhaLAvI deI te upara besavAne niSedha karyo, ane zuddha kAMbalInI upara beThA. ane veda, upaniSad tema ja jenAgamathI samAnatA prakAzIne AzISa detAM bolyA ke- " hAtha, paga ane mana vinA je badhuM grahaNa kare che, cakSu vinA je jue che, kAna vinA je sAMbhaLe che, je jagatanA svarUpane jANe che, paNa tene kaI paNa sAmAnya puruSa jANI zakato nathI evA arUpi ziva jinezvara tamAruM kalyANa karo !" pharI paNa temaNe jaNAvyuM ke- jenAgamane artha rUddha rIte vicArIne ame dayApradhAna avicchannaprabhAvazAli, trikAlAbadhita, tripuTI zuddha, jainadharmane svIkAra karyo che, ema saMbhaLI purohite pUchayuM ke- tame nivAsa (utAre) kyAM karyo che? temaNe kahyuM ke- ahIM cityavAsionI mahA kanaDagata thatI hovAthI kayAMye paNa sthAna maLI zakatuM nathI. A bInA sAMbhaLI guNagrAhI ane vicArazIla evA purohite saparivAra baMnene rahevA mATe potAnuM makAna khAlI karI ApyuM. ane kahyuM ke- A5 khuzIthI ahi utare. tyAM teo nirdoSa bhikSA-dharma sAcavIne saMyama pALavAmAM sAvadhAna banI, dharmanuM satya svarUpa samajAvavA tatpara thayA. bapore purohite yAjJika smArta ane dIkSita agnihotrIone temanI pAse bolAvyA. tyAM temanI parIkSAthI teo saMtuSTa thayA. ema brahmAnI sabhAnI jema vidyAvida cAlI rahyA hatA, evAmAM caityavAsionA puruSo AvI caDayA. temaNe AvIne jaNAvyuM ke-tame sattvara (jaladI) nagaranI bahAra cAlyA jAo, kAraNa ke cetyabrAhya zvetAMbarAne ahIM sthAna maLatuM nathI. A vacana sAMbhaLIne purohite kahyuM ke- rAjasabhAmAM A vAtane nirNaya karavAnuM che. eTale temaNe AvIne potAnA uparIone A bInA jaNAvI. badhA sAthe maLIne rAjAnI pAse gayA, tyAM purohite AvIne rAjAne namratAthI jaNAvyuM ke- he deva ! be jainamuni pitAnA pakSamAM sthAna na pAmavAthI mAre tyAM AvyA, eTale guNavaMta jANIne meM temane Azraya Apo. evAmAM A caityavAsioe bhaTTa-putrone mArI pAse mokalyA. mATe A bAbatamAM, mArI Apane bhUla jaNAya te khUzIthI gya lAge te zikSA pharamAvo. purohite kahelI bInA suNIne sarva dharmomAM samAna bhAva rAkhanArA rAjAe hasIne kahyuM ke- he caityavAsio ! kaI paNa dezathI AvelA For Private And Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org guNijanA mArA nagaramAM rahe, tene tame zA mATe aTakAva (niSedha ) kare che ? tevAM geravyAjabIpaNuM zuM che ? rAjAnA A praznanA uttaramAM te cityavAsio bAlyA ke- he rAjendra! pUve vanarAja nAmanA rAjAne nAgendra garachIya, caityavAsI zrI devacaMdrasUrie ghaNA upakAra karelA hovAthI kRtajJa evA te rAjAnI samakSa zrI saMghe evI vyavasthA karI ke- " saMpradAyanA bheda na rAkhavAthI laghutA thavA pAmI che. mATe je muni cityaga2chavAsI yatidharmane saMmata hoya te ja ahIM rahI zake, paNa bIjA nahi. te he rAjana ! te prAcIna rIvAja dhyAnamAM laIne tamAre nyAya ApavA joIe. rAjAe kahyuM ke- te pramANe ja kabUla che, paraMtu guNijanAne Adara jarura devA joIe. je ke rAjyanI AbAdI tamArI hemadraSTine AdhIna ja che, chatAM amArA AgrahathI emane nagaramAM rahevA devAnuM kabula rAkhe ! rAjAnA A vAkayane teoe mAnya rAkhyuM. A muzkelI dUra karavA mATe keTalAka samaya vItyA bAda rAjAe pharamAvelA sthale purohite upAzraya karAvyA. tyAM rahelA ane sUrijI mahArAje dharmopadeza daIne ghaNA jIvanane satyanA sAdhaka banAvyA. A zrI buddhisAgarasUrijIe saM0 1080 mAM jAhera (mAravADa ) mAM rahIne ATha hajAra leka pramANa buddhisAgara " nAme navuM vyAkaraNa banAvyuM. eka vakhata vihAra karatAM zrI jinezvarasUri anukrame dhArA nagarI 4' padhAryA. ahIM' mahIdhara nAmanA zeTha ane dhanadevI zeThANIne abhayaku mA ra nAmanA mahAguNavaMta putra hatA. putra sahita zeTha sUrijIne vaMdana karavA gayA . tyAM saMsAranI asAratAne jaNAvanArI nirmala dezanA sAMbhaLI abhayakumArane vairAgya prakaTA, te saMyama levAne utsuka thayA. pitAnI anumati hovAthI guru mahArAje abhaya kumArane dIkSA ApI. grahaNazikSA ane AsevanAzikSAne abhyAsa karI mahAjJAni evA zrI abhayamunijI yAgadvahana karavA pUrvaka sela varSanI aMdara svapara zAstra pAragAmI banI zrI saMghanA parama uddhAraka anyA. ekadA vyAkhyAnamAM sarvAnuyAgamaya paMgamAMga zrI bhagavatI (vyA khyA prajJapti ) sUtramAM kahelA ceDA rAjA ane keNikanI vacce thayelA ratha kaTakAdi yuddhanuM varNana karatAM vyAkhyAna vAcaspati zrI abhaya munie raudra ane vIra rasanuM evuM varNana karyuM ke- te sAMbhaLIne kSatrio laDavA taiyAra thaI gayA. te joIne zrI jinezvarasUrijIe tarata ja mahAzrAvaka nAganattaonuM varNana karIne e zAMtarasa vistAryo ke te sAMbhaLIne save zAMta thaI gayA, ane manamAM vicAra karavA lAgyA ke- ahA, amane dhikkAra che, ke vyAkhyAnanA avasare paNa ame pramAdathI unmatta thaI gayA. dhanya che te nAganattaka zrAvakane ke jeNe laDAInA prasaMge paNa dharmArAdhanamAM aDaga Teka rAkhI. gurujIe abhayamunine zikhAmaNa dIdhI ke- he buddhinidhAna ziSya ! tAre avasara joIne vyAkhyAna vAMcavuM. ( apUrNa) For Private And Personal use only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ATaluM yAda rAkhaje ! AvatI jJAna paMcamI-kArtika zukalA paMcamI zrI jena satya prakAza" no aMka zrI mahAvIra nivANa vizeSAMka'" tarIke prakaTa thaze ane e daLadAra aMka zrI jaina satya prakAza' nA grAhakone bheTa maLaze. (e vizeSAMkanI cejanA aMdara vAMcA ) e daLadAra aMka meLavavA mATe Aje ja grAhaka thavA mATe lakhe zrI jainadhama satyaprakAzaka samiti jesiMgabhAInI vADI, ghIkAMTA amadAvAda (gujarAta ) For Private And Personal use only