Book Title: Jagadguru Heersurishwarji
Author(s): Punyavijay
Publisher: Labdhi Bhuvan Jain Sahitya Sadan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034852/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI yazovijayajI 6 jaina graMthamALA dAdAsAheba, bhAvanagara, Behere-7080018 300484 guru zrI hiirsuurye| vIM zatAbdIke hIrasUrIzvarajI lekhaka: pUjyapAda AcAryadeva zrI vijayabhadraMkarasUrIzvarajI mahArAja ke ziSyaratna muni puNyavijaya : sahAyaka : madrAsa ke gurubhakta suzrAvakoM ke taraphase sAdara bheTa vI. saM. 2497] hIra saM. 375 [vi. saM. 2027 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijaya bhuvanatilakasUrIzvara jaina graMthamAlA-31 labdhi-bhuvanatilaka-bhadraMkarasUri gurubhyo nama : + solavIM zatAbdIke ka jagadguru hIrasUrIzvarajI - : lekhaka : pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijayabhadraMkarasUrIzvarajI mahArAja ke ziSyaratna muni puNyavijaya V. VORA v N. V. : sahAyaka/- L. I. C. Agents. madrAsa ke gurumana suzrAvakoMke.1 (Near Select Talkies) taraphase sodara HRAMANIA HION Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka: zrI landhi bhuvana jaina sAhitya sadana c/o naTavaralAla cunilAla chANI (gujarAta) ji. baDodA prathama saMskaraNa : bheTa Atma saM. 75 labdhi. saM. 10 prAptisthAna : (1) zrImAna pAMcolAlajI kocara 426, minTa sTrITa madrAsa-1 mudraka: giridhara ArTa prinTarsa 17/19, babariyana sTrITa madrAsa-1. phona : 22754 jaina mozana lAyabrarI 408 minTa sTrITa madrAsa-1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : prakAzakIya : Apake Age eka aise mahApuruSa ke jIvana caritra kA graMtha prakAzita kara rahe hai ki, Apa eka bAra usako paDhoMge to Apake jIvanameM kucha na kucha parivartana jarUra aayegaa| 'solavIM zatAbdI ke jagadaguru hIrasUrIzvarajI' mAmaka graMtha pUjyapAda AcAryadeva zrImadvijaya bhadraMkarasUrIzvarajI mahArAja ke ziSyaratna pU. munivarya zrI puNyavijayajI mahArAjaneM likhA hai| ukta munizrI hamArI saMsthA kisa taraha se sarvajanabodhakaabhinava prakAzaneM zIghra prakAzita karake jJAnabhakti kI apUrva sevA banAveM' unake kArya meM sadaiva magna rahate hai| ataH una munizrI kA hama atyaMta RNI hai / hamAre saMsthA ke hindI prakAzanoM kI presakaoNpI karanemeM navayuvaka suMdaralAla-mAMgIlAla evaM kAntilAla aura jainamizana sosAyaTI ne acchA sahayoga diyA hai| una sabake hama AbhArI hai| graMtha prakAzana meM Arthika sahayoga denevAle mahAnubhAvoM ko bhI hArdika dhanyavAda detA huuN| aura prArthanA karatA hU~ ki, Age bhI aise prabhAvaka mahApuruSoM kA jIvanacaritra prakAzita karake AbAlavRddha ko guruguNAnuvAda ko lAbha deveN|| jisase apanA kimatI jIvana kaise saphala baneM ve vidita hove| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : lekhaka kA vaktavya : isa sAla pU. gurudeva madrAsa caturmAsa borAjIta hai| taba bhA. su. 11 ke dina mugalasamrATa akabara pratibodhaka sva. pUjyapAda AcAryadevazrI hIrasUrIzvarajI mahArAja kI 375vIM puNyatithi pUjyazrI ke nizrAmeM ThATha se manAI gaI thii| sva. mahApuruSake niraticAra cAritrapAlana, ajoDa prabhAvaka pravacana zakti, zAsana sevA-prabhAvanA ko bhArI tamannA, niHspRhatA, taponidhi Adi kaI guNa-mauktikoM kI zreNIko sunakara saMgha atyaMta harSAnvita hokara kahane lagA, pU. horasUrijI mahArAjakA jIvana itanA prabhAvaka hai| to choTe-choTe bacce Adi una mahAtmA kI jIvanI paDhakara apane 'jIvana-upavanako guNapuSpoMse' naMdanavana sama banAveM to kitanA acchA lAbha mile? ApazrI kRpAkara unake bAremeM choTIsI pustikA prakAzita kreN| pU. gurudevaneM bhAvIkoM kI vinaMti ko mAnakara, mere para anugraha karake vaha kArya karane ko kahA, taba maiMne 'sUrIzvara aura samrATa' graMtha sAmane rakhakara alpamati anusAra vaha graMtha likhakara vidvadjana samakSa eka mUrkha manuSya bAlIza ceSTA kareM aisI kriyA kI hai, so mere isa kAryako sujJajana khIranIra nyAya se sAra grahaNa kreN| aura doSakA muje byAna karAve aisI namra prArthanA kara merI kalama ko ArAma detA hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munbeng ning qdasses are & a use pa\gyy $ 1kids . ) nrk Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mogala samrATa akabara bAdazAha pratibodhakara mAravADa svargavAsa me. bhavAna UTCUT uguMgarA zrI jaina zAsana samrATa zrI hIrasUrIzvarajI mahArAja sAheba Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Feng Feng Feng Feng Tian Qu Feng Tian Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Min Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Tian Tian Tian Tian Feng Feng Feng Feng zrI hIrasUrIzvarastutyaSTakam zrImad vijaya bhuvanatilakasUrIzvara paTTadharabhadraMkarasUri racitam Wan yugapradhAnaHsvaparAgamajJaH, kuzAgramedhAjitadevasUriH / jagadgururjaGgamakalpazAkhI, tanyAcchviM vo munihorasUriH ||1|| yazaH zazIvAkhila dika pragAmi, kalaGkarAhityayutaM tu citram / * saccakravADha pramadekahetuH zrIhIrasUrirmanujAn punAtu // 2 // madhyesabhaM bhAti yadIyavANI, pAnIyavatkarmamalaM hattI / audAttyagAmbhIryamayI sucArvI, mAdhuryadhuryA zucitAM vahantI ||3|| samAgatAnvAdigajAn susajjAn, vAdasthale sihaivAtigarjan / zrIhIra sUrijinazAsanasya, puSphora jitvA vijayadhvajaM yaH || 4 || AAAAAAA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Tian Tian Tian Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Min Feng Feng Feng Tian Tian Feng Tian Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng Feng www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4)()()()()()()() K))))))))))))))) tapaH prabhAvaH prathito'tizAyI, prabodhayan zrImada kabbarAdIn / nRpAnanekAn yavaneSu mukhyAn vyApatrilokyAM guruhI rasUreH ||5|| zrI zAnticandrapramukhaiH svaziSyaiH, vidyAzvatasraH samupeyivadbhaH / vajrIva devaH samupAsyamAnaH, zrIhIrasUridizatAtsukhaM naH ||6|| syAdvAda siddhAntamAdhyamenaM, pramANayan yuktichaTA prayuktam / samanvayan bhinnamataM svadRSTayA, zrIhorasUrijaMyatAt sukhena // 7 // cAritrimukhyAya vicakSaNAya, jinezasiddhAntanisnapakAya / lokopakArakaratAya tubhyaM, zrIhIra sUriprabhave namaH stAt ||8|| zrI labdhisUrau kamalAkarAbhe, satpadmarUpo bhuvanAkhyaziSyaH / jAto hi tasya bhramaropameNa, bhadraGkareNASTakamAzu dubdham // 9 // ...a... 1-67 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (DEEEEEEEEEEEEE-> pU. A. vijayAnandasUri ma pU. A. vijayakamalasUri : WEDKEE bhaka 4, HA REC>>>>>Kan ___ A. vijaya bhuvanatilakasUri A. vijaya labdhisUri , A. vijaya bhadraMkarasUri Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ] agyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madrAsa zahara meM huI zAsana prabhAvanA kI jhAMkI . isa cAturmAsa meM pUjya pAda AcArya deva zrI vijaya bhuvanatilaka sUrIzvarajI mahArAja ko AjJA se unake prabhAvaka paTTadhara pUjyapAda AcArya vijaya bhadraMkara sUrIzvarajI ma.sA. apane ziSya parivAra muni aruNaprabha vi., muni puNya vi., muni vAriseNa vi., muni vIrasena vi., muni mahAsena vi., muni vinayasena vi., muni vajrasena vi. Adi ThANAkA saMgha ko yoga prApta huaa| prabhAvanA va saMgha pUjA : pU. AcAryazrIne dakSiNameM-mahArASTrameM 6 cAturmAsa aura AndhrapradezameM 3 cAturmAsa karake apanI prabhAvaka rocakavANIke prabhAvase vividha nagaroM meM jaiseke prabhu-pratiSThA :-zivanI, solApUra, yevalA, siruguppA / upadhAna tapa :-nAgapUra, haidrAbAda / udyApana :sikandarAbAda,(2) sorApUra / zrIpAla (chaHro) saMgha :-solApUra se kulapAkajI (250 mail)| jJAna bhaMDAra :-solApUra, yaadgiirii| zAMtismAt pUjA:-nAgapUra, yevalA, solApUra, sikaMdarAbAda, haidrAbAda, adonI, karnula, muMbaI (daadr)| sidhdhacakramahApUjana:-bAlApUra, hiMganaghATa, jalagA~va, bijApura, kulapAkatIrtha, sikandarAbAda, AdonI, yAdagIrI, soraapuur| jina maMdira ke zilA sthApana-khAta muhUrtaH-sikandrAbAda, krnuul| * aTThAI-paMcakalyANaka-ratnatrayo utsaveM :-zahApUra, aMtarikSajI, yevalA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMganaghATa, karjata, bArzI, kulpAka, sikandrAbAda, karnala, karamAlA, rAyacara, siruguppA, kaDappA, paacoraa| dharmazAlA va upAzraya :solApUra, karnUla. Adi sthAno meM zAsana prabhAvanA ke kArya karate-karate apane vizAla parivAra saha madrAsa ke upanagaroM meM jinendradevakI amRtavANI kA pAna karAte hue saidApeTa, mAMbalama meM padhAre, taba suzrAvakoM ne saMgha pUjA kA lAbha liyA, sthale sthale baiMDa-bAjoM sAtha saMgha dvArA bhavya svAgata hote rhe| zahara meM cAturmAsArtha praveza: saMgha, jinake svAgata kI taiyArI ke liye utsuka thA, una gurudeva kA AsADha suva 2 ke dina maMgala muhUrta ke sAtha zahara meM bhavya praveza haa| saMgha ke bhAI-bahina vibhinna prakAra kI pozAka paridhAna kara harSa ke sAgara meM tallIna banake sulai kI tarapha unake bhavya darzanArtha jA rahe the| sulai se svAgata-yAtrA baiMDa-bAjo, vAjitroM ke sAtha, deva-guru kI stuti aura jaina-zAsana kI jaya-jayakAra ke gaMjate nAroM ke sAtha zuru huii| jaba gurudeva elipheMTa geTa ke pAsa Aye, taba madrAsa saMgha unake sanmukha sAmaiyA ke sAtha aaye| sAmaiyA meM prathama nizAna DaMkA, zAsana dhvaja lekara calate bhAI loga gajarAja, Ara. pi. baiMDa, zrI candraprabhu mahilA maMDala, zrI pArzva jina mahilA maMDala, zrI jinadattasUri jaina maMDala, mitra maMDala, yuvaka manDala, bAla manDala, zrI jaina mizana dhArmika pAThazAlA,zrI jaina mizana saMgIta maMDalI,zrI pAvaM jina yuvaka manDala, apanI-2 suMdara sajAI huI baila gADiyoM, TraMkoM meM dAMDiyArAsa, aura natya Adi karate-2 guru gIta gAte-2 vAtAvaraNa ko bhakti se (mukharite) gUMjA rahe the| isake pIche zrI candraprabha jaina maNDala kA bar3a baja rahA thaa| unake pIche AcArya Adi muni manDala aura vizAla jana-samUha bAda meM AryAgaNa aura saiMkaDo zrAvikAeM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mangalagIta gA rahI thii| bIca-bIca meM gahu~lI Adi kArya se guru ko badhAyA jA rahA thaa| svAgata yAtrA elipheMTa geTa sTrITa, vinAyaka mudalI sTrITa, AdiyappA nAyaka sTrITa, goviMdappA nAyaka sTrITa, cAInA bAjAra, minTa sTrITa se hokara junAmaMdira meM darzana kara zrI caMdraprabhu nayAmaMdira meM darzana kara upAzraya meM sabhA ke rUpa meM parivartita huI aura gurudeva ne maMgala dezanA sunaaii| bAda meM bAharase Aye hue mehamAnoM ko saMgha ne bhakti ko| dopahara meM paMca kalyANaka pUjA paDhAI gyo| sUtra tathA caritra kA maMgala ArambhaH gurudeva ke pratidina pravacana ora ravivAroM ke dina jAhira pravacana calate the| zrI saMgha kI maMgala prArthanA se gurudeva ne ASAr3ha vada 2 se pravacana meM zrAddha pratikramaNa sUtra ora vastupAlacaritrakA vAMcana AraMbha kiyaa| sAmuhika tapazcaryA : pUjyazrIke prabhAvika pravacanoM se logoM meM dhArmika bhAvanA ora tapazcaryA karane kI icchA prakaTa huI, isaliye navakAra maMtra ke tapakA prAraMbha huA. jisameM lagabhaga 500 tapasdI logoM ne bhAga liyaa| zrI saMgha dvArA nau dina ekAsanA kI bhakti huii| phira gautamasvAmI ke chaTTha meM 250 bhAvakoM ne lAbha liyaa| isake bAda zrI paryuSaNa parvameM 31, 30, 16, 11, aTThAI 100, kSIrasamudra Adi bhAri saMkhyA meM tapazvaryA hui, (kAphi mAtrA meM huai) aura cosaTha praharI pauSadha 50 saMkhyA meM hue the| 800 tapasvIyoM kA samuhameM pAraNA huA thaa| phira zrI vijaya modaka tapameM 225 sAdhakoM ne, zrI akSayanidhI tapameM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 bhAvakoMne ora vardhamAna tapa ke pAyA meM 48 tapasviyoM ne lAbha liyaa| unakI bhakti nimitta pAraNA, ora mUlyavAna prabhAvanAeM huii| maMgala utsaveM : pUjya gurudeva zrI labdhisUrIzvarajIko nauMvI svargArohaNatithi nimitta zrI saMgha dvArA zAMtisnAna aSTAhikAmahotsava, julusa guNAnuvAda sabhA Adi huI, ora zrI paryuSaNa parva meM bhI utsavoM kI maMgala yojanA huI. devadravya, jJAnadravyAdiko bhavya AmadAnI huI. paryuSaNa ke bAda mogala samrATa akabara bAdazAha pratibodhaka zrI hIrasUrIzvarajI mahArAja kI 373 vIM svargArAhaNatithi manAI gii| bAda meM zrI jaina nayA maMdira meM zAMti snAtra aTThAI mahotsava ora zrI gujarAtIvADI meM siddhacakra pUjana ora zrI junAdira meM zAMtisnAna, siddhacakra pUjana saha aTThAI mahotsava manAyA gayA. ora bhavobhavake pudagala bosarAne ko bhavya kriyA huI, kA. su. 15 ko dAdAvADI meM zrI siddhagiri yAtrA nimitta rathayAtrA, caityavaMdana, khamAsamaNAM, navvANuMprakArIpUjA, madrAsa saMgha kI navakArazI Adi huA thaa| pU. gurudeva kI maMgalamaya dezanA va preraNA se upadhAna tapa, pAMca choDakA udyApana jaise mahAna anuSTAna bhI hone vAle hai| madrAsa zrI saMgha prArthanA karate haiM ki pU. gurudeva ke karakamaloM se zAsana prabhAvanA ke mahAna kArya ora bhI hote rhe| nivedaka zrI madrAsa jaina saMgha . "labdhivANI" zRMgAra yahI aMgAra hai| viSayoMkI majA yahI sajA hai| snehIyoM kA vhAla yahIM AtmA ke bure hAla hai| aura bhayaMkara kAla hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan 5 solavIM zatAbdI ke jagadaguru hIrasUrIzvarajI 5 janmakAla : isa parivartanazIla, saMsAra meM prabala puNyarAzike sAtha - jIva manuSya jIvana meM Ate hai, aura apanA deva-durlabha amUlya mAnavabhavako viSaya kaSAyake kIDe banake vyartha gamA dete hai; yAne prApti kI jIta parAjIta meM parivartana kara dete hai / kiMtu usakA hI bhava saphala hotA hai jo mahApuruSake satsaMga ko prApta kara svakalyANa ke sAtha anya jIvoM ko urdhvagamana karAne ke liye divAdAMDI rUpa banate hai / gujarAta- banAsakAMThA jile meM dharma-dhana aura bAhya-dhana se yukta pAlaNapura nAmakA baDA zahara thA / usa nagara meM sadA dharma kArya meM Asakta kuMkUMrAzA zreSTI basate the / unakI zIlAdi guNa vaibhava sampanna nAthIbAI nAmaka dharma- priyA thI / sAMsArika sukhakA upabhoga karate huye Apako cAra putra aura tIna laDakiyA~ huI thI / unake nAma the saMghajI, sUrajI, zrIpAla evaM hIrajI / aura raMbhA, rANI evaM vimlaa| hIrajIkA janma vi. saM. 1583 mArgazirSa zukla navamI somavAra ke dina huA thaa| 'putrakA lakSaNa pAlaNe meM' isa kahAvata ke anusAra choTe laDake horajI kA tejapratApa - dehalAlitya bhavya thA evaM AkarSita thA / unako baDe prema se bulAte the aura kholAte the / se dharma prati AdarabAle the / pUrvakA kSayopazama pravINa the / vyavahArika jJAnAbhyAsa ke sAtha dharma guruvara ke pAsa jA kara dharma kA tattvajJAna prasanna citta se sunate the / jisase usane apanA aMtaHkaraNa vairAgya raMga se raGgita banA diyA thA / isase saba loga haurajI laDakapana se jJAnameM bhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSA aura AcAryapada : jaba hIrajI zizuvayako vidA kara teraha sAla kI navIna vikasita yuvAvaya meM praveza kara rahe the| taba Apake mAtA-pitA nazvara deha ko tyAgakara svarga prati prayANa kara gye| vaha vajraghAta sadRza vRttAMta se ApakA aMtara vedanAse bahuta AkrAMta ho gyaa| magara ApaneM jina-vANI kA sudhA-svAda gurumukhase bAra-bAra luTe the| isa se ArtadhyAna vaza na hokara Apake jvalaMta vairAgya meM asAra saMsAra kA nimitta doguNA baDha gye| isa duHkha ko dUra karane ke liye Apako apanI baDI bahina vimalA apane sasurAla pATaNa le gii| magara ApakA Atma-paMkhI aba saMsAra-piMjara ko choDa kara mukta-vihArI banane ke liye kisI rAste ko DhaMDha rahA thaa| ___ itane meM Apake puNyabalase AkaSita na huye ho aise paramopakArI sakala zAstravid AcAryadeva vijayadAnasUrIzvarajo mahArAja kA saparivAra pATaNa zahara meM zubhAgamana huaa| meghakA Agamana se prajA Ananda vibhora bana jAtI hai| aise sUrIzvarakA punita pAda-kamala se janatA ke hRdaya meM harSa kI lahara chA gii| pUjyazrI ke hRdayaMgama aura vedhaka dezanA pravAha se bhavya janoM ko pApa-rAzi saphA ho gaI, aura mithyAtva-aMdherA dUra haTa jAne se samyakatva kA sahasra razmi diptImAna huaa| Apake sadbodhase hajAroM jIvone dezavirati aura samyakatva Adi pratijJA lekara jIvana ko nirmala bnaayaa| isameM yuvA hIrajIneM bhI guruvara ke pAsa kama-vidAriNI bhava-naukA sadaza saMyama dene kI prArthanA kii| taba pUjyazrIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApakI pavitra bhAvanA ko vairAgya rUpa nIrase nava pallavita banA dii| aura 'zubhasya zIghram' va kahAvata ko sArthaka karane kI pravala preraNA bhI dii| ___ horajIne gRha para Akara baDI bahina ko vinamra hokara apanI saMsAra tyAga kI bhiSma pratijJA jAhira kii| vaha ilekTrIka karaNTa jaise vacana ko sunakara bahina mohavaza caitanyazunya ho gii| magara AkaTha vIra-vANI kA amIpAna kiye the| isaliye hIrajI ko mahAbhiniSkramaNa kI na anumati dI, evaM saMsAra meM ThaharanekA bhI na khaa| aura tIsarA rAha maunakA Alambana liyaa| horajI baDe catura the| ve samaja gye| 'na niSiddhaM anumataM' va nyAya se usane AcAryazrI ke pAsa Akara pravrajyAkA muhUrta nikaalaa| aura vi. saM. 1596 kA. su. 2 somavAra ke zubha dina teraha sAlako umrameM hIrajI bar3I dhUmadhAmase punita pravrajyA ke pathika bne| taba se kumAra horajI muni hIra harSa bne| svArthI saMsAra kA aMcalA tyAgakara muktipathake vihArIsacce sAdhu bne| pU AcArya devane natana muni para anugraha karake grahaNa aura Asevana rUpa zikSA kA anudAna diyaa| nUtana munizrI nita nUtana abhyAsa aura guru vinaya-sevA donoM ko apanA jIvana mudrAlekha banAkara saMyamaparyAya meM dina va dina pragati karane lge| guru mahArAjane horaharSakI vinamratA saha zAstrAdhyayana meM bhArI prajJA dekhakara unako nyAya-tarka Adi gahana zAstroM ko paDhane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke liye vidyAdhAma dakSiNa deza ke devagiri meM muni dharmasAgara aura muni rAjavimala ke sAtha bhejeN| vahA~ se tanika samaya meM zAstrAvagahana karake tripuTI muni guruvara ke pAsa nADalAI gAMva meM aaye| taba hIraharSako pUjya zrIne vi. saM. 1607 meM gaNi-paNDitapada se vibhUSita kiyaa| itanA hI nahIM balki vi. saM. 1608 meM mAgha suda 5 ko nADalAI meM hI muni dharmasAgara aura muni rAjavimala ke sAtha muni horaharSa gaNi ko bhI upAdhyAya-pada kA dAna diyaa| upAdhyAyajI hIra harSa ke cAroM ora se caritra prabhA kI koti, jJAnakA prakRSTa vaibhava, vidvAna ziSya sampatti aura zAsana kI rakSA evaM prabhAvanA kI baDI tamannA ityAdi guNa-mauktikoM se prasanna hokara pU. AcArya bhagavatane sirohI nagara meM vi. saM. 1610 poSa suda paMcamI ke pavitra dina bAdazAhI ThATha se paMca parameSThI ke tRtIyapada AcAryapada para hIra harSa upAdhyAya kI pratiSThA kii| tabase sArA deza meM AcArya zrI vijaya hIra sUrijI nAmase mazahura bneN| kAlarAjA dina-rAta rUpa daMDase manuSya-AyuSya kA TukaDA le nAtA hai| mA~ kahatI haiM, 'merA laDakA baDA huaa| magara AyuSyameM to kama huaa|' aise vijayadAnasUri mahArAjA AyuSya pUrNa honese sasamAdhi vi. saM. 1622 vaizAkha suda 12 ko vaDAvalI meM svargadhAma sidhaayeN| taba sAre gacchakA bhAra vijaya hora sUrIzvarajI mahArAja ke ziratAja para A gyaa| zrI saMghaneM pUjya zrI ko gaccha nAyaka-bhaTTAraka kI padavI kA bahumAnakara apanA kartavya kA saccA pAlana kiyaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipatti kI varSA :. sone kI hI kasoTI hotI hai, pItala kI nahI / eka bAra vijaya hIrasUrIzvarajI mahArAja apane parivAra ke sAtha khaMbhAta nagarameM virAjIta the| taba ratnapAla nAmaka eka zrAvaka aayaa| usane kahA, guruvara ! merA laDakA rAmajI tIna sAlakA hai| vaha bahuta bImAra rahatA hai| Apake prabhAva se jo laDakA acchA ho jAyagA, taba ApakA ziSya bnaaeNgaa| acAnaka Apake prabhAvase rAmajI dina va dina acche hone lge| aura isa bAta ko ATha sAla ho gye| pU. hIra sUrIzvarajI vihAra karate karate punaH khaMbhAta pdhaare| pUjyazrIne ratnapAla ko apanA vacana pAlana karane ko khaa| taba ratnapAla sUrIzvarajI ko kahane lagA, Apako maiMne aisA kaba kahA thA, ? va kahakara badala gyaa| itanA hi nahI balki usane apane ristedAroM ko bulAyA aura kahA, AcArya horasUrIzvarajI mere laDake ko uThA le jAte hai| taba subA sitAbakhA~ ko khaa| subA sitAbakhAMne hIra sUri ko jela meM DAlane ke liye AjJA de dii| isa samaya sAre gujarAtameM nAdIrazAhI calatI thii| nyAya aura anyAyako dekhate hI nahIM the| jisase prajA atyaMta sAhita bana gaI thii| hora sUrijI ko ye samAcAra mila gyaa| isalie unheM 23 dina taka gupta sthAnameM rahanA pdd'aa| ora bhI vi. saM. 1620 sAlameM borasada gAMvameM ghaTanA ghaTI ki, jagamAla RSineM pU. horasUrIzvarajI mahArAja ke pAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___10 Akara kahA ki, mere gurujI, merI pustakeM nahIM dete hai| sUrijIne sahaja bhAvase kahA, Apane koI guhA kiyA hogaa| isaliye nahIM dete hoNge| vaha yaha sunake jagamAlajIko saMtoSa na huaa| balki horasUrijI para krodhita hokara vahA~ se peTalAda gAMva gye| aura vahA~ ke hAkima ko hIrasUrike viruddha baDA doSa lagAkara unako pakaDane ke liye do-tIna bAra sipAhioM ko bhejaa| mAra sUrijI mile nhiiN| isa upadravase bacAneke liye zrAvakoMne ghUsa dekara hIrasUrijI mahArAja ko sAMtvana diyaa| _ vi. saM. 1634 meM vijaya horasUrizvarajI mahArAjAkA kuNagera (amadAvAda) meM cAturmAsa thaa| taba usa samaya udayaprabha sUrine AcArya zrI ko khlaayaa| Apa, vahA~ somasuMdara sUri cartumAsa bIrAje hai, unake sAtha kSamApanA kara do| hIra sUrijIne kahA, mere gurujIne khamata khAmaNAM nahIM kiyA hai, maiM kaise kruuNgaa| isa asAdhAraNa nimitta se udayaprabhasUri baDe irSAnvita bana gye| aura pATaNa jAkara vahA~ kA subedAra kalAkhAMko ulTA-sulTA samajhA kara, hIra sUrijI ko kaida karane ke liye eka sau sipAhioM ko bhejaa| magara vaDAvalI saMghaneM tIna mahinA taka sUrivara ko gupta rakkhA aura bacA liyaa| __ vijaya hIra sUrijI mahArAja vihAra karate vi. saM. 1636 meM amadAbAda pdhaare| taba hAkema zahAbakhA~ne Akara khaa| kyA Apa varSA ko rokate ho? isase Apako kyA lAbha hai ? va galata samAcAra sunakara sUrijIne kahA, bhAgyazAlI, hama to cITIyAMse lekara kuMjara taka dayA karanevAle hai| yAne sAre nagata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke prANiyoM ke sAtha maMtrIbhAva karanevAle hai| aura samasta jIva loka sukha-zAnti AbAdI ke sAtha dharmamaya jIvana vyatIta kara kalyANapatha ke yAtrI baneM aisI prArthanA karate hai| - aisI bAta cala rahI thI isameM idhara ke suprasiddha kuMvarajI bhAI zrAvaka vaMdanArtha aaye| usane jaina sAdhu kaisI maryAdA se pavitra jIvana bitAte hai| unakA paricaya diyaa| vaha yaha sunakara hAkema baDA khuza ho gyaa| aura upAzraya ke bAhara Akara dIna-duHkhI ko dAna diyaa| itane meM eka pulizapArTI vahA~ aaii| aura samAdhAna sunakara ve kuMvarajI zrAvaka ke sAtha carcA karane lge| isameM kucha mAmalA taMga ho gyaa| pArTIne koTavAlake pAsa jAkara unako vill Power cddhaayaa| koTavAlane horasUriko kaida karane ke lie hukama ke sAtha punaH pArTI bheja dii| magara pahile mAluma ho jAnese vahA~se hIrasUrijI nagna dehe bhge| aura vahA~ devajI lauMkAne AzrayadAna diyaa| kitane dinoM bAda hala-cala miTa gii| aura hIrasUri mahArAja zAnti se gAMva-nagara vihAra karane lge| "labdhivANI" sarakAra kA vAraMTa kisI bhI nimita nikAlakara pIche haTA skoNge| magara mRtmu kA vAraMTa pIche haTA nahIM skoNge| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 mugala bAdazAha kA AmantraNa : 'akabara kI sabhA pAMca vibhAgoM meM vibhakta thI / isameM pahile lAina meM 16 vA~ naMbara meM harajI sUra hai|' aisI sUcI Aine akabarI nAmaka graMtha meM hai / vo hI apane caritra nAyaka AcArya vijaya hora sUrIzvarajI mahArAja / kaunasA nimittase AcAryadeva kI akabara ke sAtha mulAkAta huI isa prasaGaga ko jAnane ke liye vAcaka ko bhI baDI tamannA ho gaI hogI / ataH aba jAnakArI de detA hU~ / dilhI ke meina roDa para bhArI halacala macagaI hai / bainDa aura zahanAI kA madhura svaroMdo gagana ko bheda kara rahe hai / jaina zAsana kI jaya, mahAtapasvI caMpAbAI kI jaya, aisA jaya-jaya kA bulaMda nAdoneM dizAoM ko zabdamaya banA diyA hai / mahA tapasvI kA bhavya julusa saDaka para se jA rahA hai / jharukhA meM baiThe huve sAre hiMdustAna ke bAdazAha akabara va julusa ko dekhakara pAsa meM khaDe hue sevaka ko pUchane lagA, vaha kauna sA julusa hai / taba sevaka ne kahA, rAjan ! caMpAbAI zrAvIkAneM cha mahinA kA upavAsa ( rojA) kiyA hai| vaha apane jaisA rojAupavAsa karate hai, aisA nahIM, kiMtu dinarAta khAnA nahIM aura sUryodaya ke bAda AvazyakatA ho to garmapANI pIte hai / vaha sUryAsta ke bAda pANI bhI nahIM lete hai / aisI mahAna upavAsa kI tapazcaryA zrAvakAneM kI hai / akabara vaha sunakara rAhu se grasta hai aisA ThaMDA ho gaye / aura Azcarya se Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat sUrya kaisA ThaMDA ho jAtA bolane lagA, aisA kyA www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 ho sakatA hai ? hama eka dina rojA karate hai to thaka jAte hai, aura rAta ko khAnA khA lete hai / taba caMpAbAIneM rAga-dveSa Adi bAdazAhane do AdamI maMgala caudharI aura kamarukhAM ko caMpAbAI ke pAsa bhejA aura kahalAyA / Apa, aisI mahAn tapazcaryA kauna se prabhAva se kara sakate ho / kahA, merA tapa deva- gurukI kRpA se cala rahA hai / 18 doSoM se rahita vItarAga deva hai / aura kaMcana - kAminI ke tyAgI - pAda vihArI - mAdhukarI vRtti se jIvana nirvAha karanevAle guru hai / aisA tyAgI merA gurudeva vijaya horasUrIzvarajI mahArAja aba gujarAta ke gaMdhAra baMdara meM bIrAjate hai / unake prabhAva se merI mahAna tapazcaryA cala rahI hai / bAdazAhaneM sevakoM dvArA caMpAbAI kA vRttAMta sunakara baMDA Ananda huA / aura vijaya horasUrijI ko milane ko baDI utkaMThA huI / itanA hI nahI balki caMpAbAI ko apane mahala meM bulAkara sammAna ke sAtha soneke cUDA kI baharAmaNI dI / aura apanA zAhI bAje bhejakara julusa kI zobhA dviguNI baDhAI / koka pakSI jaisA sUrya ko cAhate hai aise akabarako hIrasUri ko milane kI baDI tamannA huI / aura idhara bulAne ke liye ApaneM socA, etamAdakhAM gujarAta meM bahota rahe hai / vo jarUra pahacAnateM hoMge / usane etamAdakhAM ko bulAyA / aura horasUrijI kA paricaya pUchA / taba etamAdakhAMneM kahA, vo to baDA dharmAtmA-phakIra hai - dUsarA khudA hai / paidala calate hai, sonA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 aura suMdarI se dUra rahate hai| svayaM keza loMchana karate hai| mAdhukarI se jIvana-vRtti calAte hai ityAdi kaI guNoM kA guNagAna karake bahuta prazaMsA kii| taba akabarane apanA hastAkSara se vinaMti patra aura dUsarA AgrA janasaMgha kA patra, ina donoM patra ke sAtha mANukalyANa aura thAnasiMharAmajIko ahamadAbAda gujarAta ke apane subA zAhabakhAM ke pAsa bhejaa| donoM sevakane avirata prayANa kara ahamadAbAda Akara zAhabakhAM ko donoM patra de diyA / zAhabakhAMne vinamra hokara patra ko zira para caDhAyeM / aura patra paDhane lge| isameM kyA likhA hoMge va sunane ko vAcaka bhI baDe. utsAhita bana gaye hoNge| "AcArya horasUri ko hAthI, ghoDe, pAlakhI, hIrA, motI, ityAdi kisI bhI sAja cAhiye vo dekara sammAna ke sAtha dillI kI ora prasthAna kraaveN|" zAhabakhAM paDhakara bahuta Anandita huye| aura manameM zarma bhI AI, ki maiMne usa mahApuruSa kA baDA aparAdha kiyA hai| isalie maiM apanA mu~kha usa mahAtmA ko kaise dikhaauuN| punaH socA, vo to baDe karuNA ke avatAra hai| sabake upara anugraha ko chAMTa DAlanevAle hai| aise apanA manako utsAhita karake ahamadAbAda ke agraNI zrAvakoM ko bulaayaa| aura donoM patra diyaa| patra ko paDhakara saba harSa aura kheda ke hiMghole hIMdhane lage |baadshaah ke AmaMtraNa se Ananda huaa| aura kheda bhI isaliye huA ki, bAdazAha bulAkara kyA kareMge? kisI virodhIne bAdazAha ko kyA-kyA kahA hogA? kyA mAluma? mleccha rAjabI hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 15 saba ne socA, bAdazAha kA patra hai| isaliye hIsUrijI ko vAkepha karanA hI caahiye| aura khaMbhAta jaina saMgha ko patra se ItalA dekara gaMdhAra bulaanaa| aura apanA saMgha, khaMbhAta saMgha, gaMdhAra ke zrAvakeM saba milakara vicAra vinimaya kreNge| do patra ko lekara ahamadAbAda saMgha, khaMbhAta saMghane sUrivara kI nizrA meM Akara donoM patra gurukarAMbuja meM de diyaa| isa taraha tInoM saMgho kI miTIMga huii| guruvarako jAne degA ki nahiM isa para gaMbhIra vicAra vinimaya huaa| aMta meM saba eka rAya para Aye ki, sUrivara jaisA pharamAveM aisA krnaa| tInoM saMgha ke agraNI sUriyara ke pAsa Aye, pUjyazrIne ruperI ghaMTaDI jaisA madhura svara se sabako pUrva maharSioMne rAjAoM ke pAsa jAkara kaisI zAsana prabhAvanA ki unakA paricaya diyA / yaha sunakara saba ko romarAjI viksvara ho gii| aura eka hI AvAja bolane lage, pUjyazrI ko jarUra bAdazAha ko pAsa jAnA hI caahiye| Xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx " labdhivANI" lakkaDa jaise akkaDa, mAnava ko janma maraNa kI pakkaDa majabUta bana jAtI hai / Xxxxxx xxxxxxxx Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 gaMdhAra se prasthAna : sUrijIneM mArgaziSa kRSNa saptamI ko prasthAna karanekA maMgala nirNaya jAhira kiyaa| mukti kI ora jAne phauja na calI ho aisI sAdhu maMDalI AcAryazrI ke sAtha vihAra karane lagI / taba sArA saMgha ke eka nayana meM guru virahakA azru aura dusarA nayanameM bAdazAha ko pratibodha deMge usa Ananda kA azru avirata bahane lage / aura vidA dene sAthameM calA / pUjyazrIneM zahara ke bAhara maMgalika sunA kara dharma dhyAna meM sthira rahanekA dharmopadeza diyA / jaba taka sUrijI nayanapathameM dikhAye taba taka gurudarzanAmRta pAna karake saMgha khedita hRdaya vApisa A gaye / vihAra karate hue sUrijI vaTAdarA meM padhAre / yahA~ rAtri ko pU. sUrIzvara ko eka devIneM motIoM se vardhApana kI / aura maMgalAziSa diyA ki, Apa sukhapUrvaka bAdazAha ke pAsa padhAreM / Apako baDA lAbha milegA aura zAsana prabhAvanA meM abhivRddhi hogI / itanA kahakara devI aMtardhAna ho gaI / va sukhada samAcAra sunakara sUrijI ke mukha para Ananda ke cAra cA~da udita ho gaye / vahA~ se sUri bhagavaMta ahamadAbAda padhAre / saMgha dvArA kiyA huA bhavya svAgata yAtrA meM subA zAhabakhA~ bhI Aye the / usane guru caraNa meM apanA zira rakhakara pUrvI kiyA hue aparAdha kI kSamA yAcanA maaNgii| aura bAdazAha kA bhAvapUrNa nimaMtraNa ko aura kisI bhI vAhana cAhiye ityAdi kI vinaMtI ko / sUrijIneM apane AcArakA varNana kiyA / idhara se patra lekara Aye huye do sevaka bhI sUrijI ke sAtha calane lage / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrijI bhagavaMta pATaNa padhAre, taba vijayasenasUri, upA. vimalaharSagaNi saMgha ke sAtha sAmaiyA meM padhAre the| vijayasena sUri ko gujarAta meM rakhakara sUrijI Age vihAra karane lge| upAdhyAya vimala harSa gaNi 35 munivara ke sAtha ugra vihAra karate hue dillI pahile padhAra gaye / abula phajala dvArA akabara bAdazAha ke sAtha upAdhyAya kA milana huaa| Apa sAdhu kisa kAraNa bane ? Apake mahAna tIrtha kaunasA hai ? ityAdi bahuta praznoM bAdazAhaneM, pUche / upAdhyAyaneM aisI tarka-daSTAMta ke sAtha samajauti dI ki bAdazAha sunakara AnaMda vibhora bana gye| aura namana karake hararoja dharmopadeza dene jarUra padhAranA aisI prArthanA bhI kii| pU. upAdhyAyane sUrivara ke pAsa zrAvakoM ko bhejakara vinaMtI ko, ki bAdazAha Apake darzana aura dharmopadeza sunane ko cAtaka paMkhI kI taraha Atura hai| dUsarA koI kArya nahIM hai| Apa zAnti se padhAranA aura svAsthya ko sNbhaalnaa| pATaNa se vihAra kara sUrijI AbU pdhaare| taba bIca jaMgala meM sahastrArjuna nAmaka bhIloM ke saradAra ko upadeza dekara mAMsa nahIM khAne kA abhigraha kraayaa| vahAM se sUrijI sirohI pdhaare| saMghane suMdara sAmayA kiyA isameM mahArAja sulatAna bhI sAtha the| sUrIzvarako sakkarazI dezanAse mahArAjAne zikAra-mAMsAhAra-madirA evaM parastrIgamana, ina cAroM kA niyama lekara apane jIvanako saphala bnaayaa| 2 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 jaba sUrivara meDatA padhAre taba rAjA sAdimane ApakA bhavya evaM prabhAvaka svAgata kiyaa| vahAM se ApakA jyeSTha suda 12 ke dina AgrA meM punita padArpaNa huaa| taba saMghane 11 maila se kalpanAtIta apratima baDA sAmaiyA kiyA thaa| Apake sAtha meM taba naiyAyika-vaiyAkaraNacatura, zatAvadhAnI evaM vividha viSaya ke prakANDa munivara 57 the| Xxxxxx "labdhivANI" mahilA oMkI madhura vANI, mIThI snehAla dRSTi aura kAramI kAyayastI yaha vraNa eka myAna meM rahI huI talavAra jaisI palavArame aghogatIme le jAtI hai| 'xxxxxxxxx XXXXXXXXXX YXxx " labdhivANI" kAmI aura harAmI AtmAoM ko AtmarAmI AtmAeM AMcame gire hue tinakA, jaisA lagatA hai aisA hI duHkhatA hai Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAdazAha ko pratibodha : jyeSTha suda 13 kA dina sAre janasaMghake itihAsa meM Goldenson jaisA udita huvA thaa| kyoMki Aja sArA rASTra ke samrATa aura sAre jaina saMgha ke sArvabhauma sUrijI kA subhaga milana huA thaa| sarijI apane vividha viSayoMke niSNAta 12 sAdhukI maMDalI ke sAtha akabara ko dharmopadeza dene ke liye abulaphajala ke mahalameM pdhaare| bAdazAha kucha kArya meM vyastha the| idhara sUrijIne AyaMbIla kara diyA / taba bAdazAha kA AmaMtraNa AyA / sUrijI rAjasabhAke dvAra para padhAre taba bAdazAhaneM siMhAsana para se uThakara nijI tIna putroM ke sAtha abhivAdana kara namana kiyaa| sUrijIne dharmalAbhakA maMgala AzISa diyaa| sUrijI ke darzana se bAdazAha ke mukhapara harSako lAlimA chA gii| aura apane baiThaka taka le gye| bAdazAha khaDe hai aura sUrIzvara bhI khaDe hai| akabarane kSemakuzala ko pRcchAkara kahA, Apa mere para bahuta kaSTa ke pahADa ko pAra karake Aye ho, isaliye maiM ApakA ahasAna mAnatA huM aura kaSTa ke lie kSamA cAhatA huN| Apako mere subAne kucha bhI sAghana nahIM diyaa| sUrijIne uttarameM kahA, ApakI AjJAse mujhe saba kucha dene ko ve taiyyAra the| kintu hamArA dharmAcAra aisA hai ki koI bhI www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 vAhana kA upayoga nahIM karanA / eka paisA kA bhI parigraha nahIM rakhanA / paidala calanA, mAdhukarIse jIvana nirvAha karanA ityAdi suNAyeM / Apane kSamA yAcI, vo ApakI sajjanatA hai / isa vArtAlApa meM bahuta samaya ho gayA aura jyAdA dharmopadeza sunane ke liye apane kamare meM le jAte hai / taba sUrijI kamADake pAsa ruka gaye / / Apa kyoM ruka gaye ? bAdazAhane pUchA, sUrijIne kahA, isa gAlIcA para pA~va rakhakara hama nahIM A sakate / kyoMkI hamerA AcAra hai ki calanA ho baiThanA ho to apanI najara se dekhakara calanA baiThanA / jisase kisI jIvako duHkha na ho aura ve mara na jAve / dharmazAstra bhI pharamAte hai, 'dRSTi putaM nyaset pAdam ' karate hai to bAdazAhaneM kahA, hamAre sevaka rojAnA sApha kyA isameM ciTiyAM ghusa gaI va bolakara apane hAtha se eka orase gAlIcA kA cheDA uThAyA / taba bAdazAha Azcarya ke sAgara meM buDa gaye / aura lAkhoM ciTiyA~ dekhakara sUrijI ke prati zraddhA sau guNI aura baDha gaI / akabarane apane rezamI vastra ke aMcala se ciTiyA~ dUra karake praveza karAyA / aura apanI bhulakI kSamA maaNgii| sUrijIneM sacce deva, guru aura dharmakA saMkSepameM upadeza diyA / upadeza sunakara sUrijIke pAMDitya aura caritrakA bAdazAha ke hRdayameM baDA AdarabhAva huA / itanA hI nahIM apane pAsa padhmasuMdara nAmaka sAdhukA graMthAlaya thA una pustakoM ko grahaNa karane kI prArthanA kii| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrijIne manA kiyA magara bAdazAha ke bahuta Agraha karane para pustakeM lekara akabarake mAmase AgarA meM pustakAlaya kI sthApanA kara una pustakoM ko vahA~ rakha diyaa| aura sUrijoneM kahA, hamako jarUrata hogI taba pustakeM mNgvaayeNge| sUrivarakA tyAga dekhakara bAdazAha ke mana para bahuta bar3A prabhAva paDA aura AnaMdako khuzImeM unhoMne dAna diyaa| usa samaya para bAdazAhane pUchA, merI mInarAzimeM zanaizcarako dazA baiThI hai| loga kahate hai vaha dazA bahuta kaSTa denevAlI hai| to Apa aisI kRpA karo jisase yaha dazA mITa jAya / sUrijIne spaSTa zabdomeM kahA, merA yaha viSaya nahIM hai, merA viSaya dharmakA hai, yaha jyotiSakI bAta hai| bAdazAha ne kahA, mere ko jyotiSazAstrake sAtha saMbaMdha nahIM hai, Apa aisA koI tAvaja-maMtra-yaMtra do jisase mujhe isa graha ko zAnti mile| sUrijIne kahA, vo bhI hamArA kAma nahIM hai| Apa, saba jIvoM para rahema najara kara abhayadAna doMge to ApakA bhalA hogaa| nisargakA niyama hai ki dUsare kI bhalAI karanevAloM ko apanI bhalAI hotI hai| yaha upadeza dekara sUrijI upAzrayameM pdhaare| thoDe dina bAda sUrijI AgarA pdhaare| cAturmAsa AgarA meM kiyaa| zrAvakone socA, bAdazAha sUrijIke bhakta bane hai, to paryuSaNake AThoM dina amArI ko udghoSaNA ho jAya to lAbha hogaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zrAvakone Akara sUrijIko vinaMtI kii| sUrijIne sammati dI, aura amIpAla Adi agraNI zrAvakoMkA DepyuTezana bAdazAha ke pAsa aayaa| zrIphala Adi najarANA bheTa diyaa| aura sAtha meM kahane lage ki Apa nAmadArako, pU. sUri bhagavaMtane dharmalAbhakA maMgala AzISa diyA hai| AzirvAda sunakara bAdazAha ke mukha para prasannatAko sukhI chA gaI, aura bolane lagA, sUri mahArAja kuzala hai na ? mere yogya kucha AjJA pharamAI hai ? amIpAlane uttara diyA, AcAryazrI baDe kuzala hai, aura Apako anurodha kiyA hai ki hamArA paryuSaNaparva A rahe hai| isameM koI jIva kisI mukajIvakI hiMsA na kare ! Apa isa bAtakI munAdi karAnedoMge to aneka muka jIva AzIrvAda deMge, aura mujhe baDA Ananda hogaa| bAdazAhane AjJA de do, aura AgarA meM AThoM dina amArIkA DhaMDherA pITavA diyA. vaha sAla thA vi. saM. 1639 kaa| Apa AgarAmeM cAturmAsa vyatItakara zaurIpura tIrtha yAtrA karake punaH AgarA pdhaare| pratiSThA Adi dharmakArya kara dilhI pdhaare| kaI bAra bAdazAha ke sAtha Apako mulAkAta huii| eka bAra sUrijI abulaphajala ke mahalameM dharmagoSThI kara rahe the| akasmAta bAdazAha vahA~ A gye| abulaphajalane svAgata kiyA, aura Asana para baiThanekI prArthanA kii| abulaphajalane sUrijI kI vidvattA kI bhUrI bhUrI prazaMsA kii| prazaMsA sunakara bAdazAhake manomaMdirameM bhAva jaga gye| sUrijI jo mAMge vaha de ke unako prasanna kara denA cAhiye / usane sUrijIko prArthanA kI, ki Apa ! amulya samaya kharcakara upadeza Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deke hamAre para upakAra kara rahe ho| unakA badalA to nahIM ho sakatA, magara mere para kalyANArthe Apa mujhe kucha kArya kI AjJA batAye ! bhApakI kaunasI sevA karuM jisase Apa khuza ho| bAdazAha kI itanI bhakti-itanI utsuka prArthanA dekhakara sUrijauko apanA svArtha ke liye, apanA gaccha ke apanA anuyAyI bhaktoM ke liye kucha bAta na kii| kyoMki ve samajhate the, ki saMsAra meM sarvotkRSTa kArya jIvoMko abhaya dAna denA hai| ataH jaba jaba bAdazAha ne kArya pUche-sevA kA lAbha pUche, tabhI unhoMne jIvoMko sukha-zAnti-AbAdI. abhaya dAna denekA bacana maaNgaa| isa samaya bAdazAhane sevA-kArya pUche, taba sUrijIne kahA, Apako yahA~ hajAroM pakSI darabAra meM baMda hai, usako mukta kara do| aura DAbara nAmakA jo baDA tAlAba hai, usameM se koI machaliyA~ na pakaDe aisA hukama kara do| usa samaya vArtAlApameM sUrijIne paryuSaNakA ATha dina sAre rASTra meM amArI kI udghoSaNA kI jAya aisA upadeza bhI diyaa| bAdazAhane apane kalyANArtha cAra dina isameM jyAdA kara bAraha dinakA pharmAna nikAlanekI svIkRti kara do| pharmAna para zAhI mahora aura apanA hastAkSara karake sAre suboMko bheja diyaa| eka pharmAna thAnasiMha ko diyaa| usane bhastaka para caDhAyA aura bAdazAha ko phUloM aura motIyAM se bdhaayaa| eka pharmAna gujarAta-saurASTra, dUsarA dilhI, tIsarA nAgora, cauthA mAlavA-dakSiNa, pA~cavA lAhora-ajamera, aura chaTThA sUrijI ko diyaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ isa pharmAnase lokameM aneka prakArako carcA hone lgii| keI bolane lage, sUrijI kitane prabhAvazAlI hai, bAdazAha ko apanA bhakta banA diyaa| kaI kahane lage, sUrijIne bAdazAha kI sAta peDhI dikhaaii| kaI anumAna karane lage, bAdazAhako sonekI khANa dikhlaaii| aura kaI bolane lage, phakIrako TopI uDA kara camatkAra btaayaa| magara ye saba kiMvadantI hai| aitihAsIka satyake viruddha hai| magara sUrijI apane caritra ke prabhAvase saba manuSya meM sadbhAva utpanna karate the| unakA mukhAraviMda itanA zAnta aura prabhAvaka thA ki krodhase jalA huA krodhI manuSya unake dazana se prazAnta bana jAtA thaa| Apake caritra ke pratApa se bAdazAha Apake vacana ko brahmavacana tulya samajhate the| kyoMki akabara meM yaha eka anukaraNIya guNa thaa| ve usa mahAtmA ko jyAdA sammAna detA thA, jo niHspRhI-nirlobhI evaM nagatake sAre prANIyoM ko apane samAna dekhanevAlA hotA thaa| isa guNake kAraNa bAdazAha sUrijIkA sammAna karatA thA aura upadezAnusAra kArya karatA thaa| bAdazAha aura sUrijI ke bIca khulle dilase dharma carcA cala rahI thii| usa samaya sUrijIne kahA, manuSya mAtra ko satya kA svIkAra karane kI ruci rakhanI caahiye| jIva ajJAnAvasthAmeM duSkarma karate hai, magara jaba sajJAnaavasthA prApta hotI hai taba pazcAttApa ke aganameM jala kara zuddha ho jAnA caahiye| bAdazAhane kahA, mahArAja ! mere saba sevakeM mAMsa khAte hai| ataH ApakA ahiMsAmaya upadeza acchA nahIM lgtaa| ve loga kahate hai ki, jisa kArya ko sadiyoM se karate Aye hai, usa kArya ko choDanA nahIM caahie| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 eka bAra saba saradAra-umarAva ikaThThe hokara, mere ko kahane lage, bApakA saccA baccA vo hai, jo apane paraMparA se Aye huye mArga ko choDatA nahIM unhoMne eka udAharaNa diyaa| va sunakara usakA viruddha dRSTAMta maiMne bhI diyaa| kintu vo saba rasanendriyake lAlacU the| isaliye choDa nahIM skte| mahArAja ! dUsaroM kI bAta jAne do| maiMne bhI khuda aise aise pApa kiye hai| aisA kisIne nahIM kiyA hogaa| jaba maiMne cittoDagaDha jIta liyA usa samaya rANA ke manuSya-hAthI-ghoDe mAre the| itanA hI nahIM cittoDa ke eka kutteko bhI nahIM choDA thaa| aise pApase maiMne bahuta se kille jIte hai| sUrivara ! mujha ko zikAra kA bhI bahuta zA~kha thaa| meDatA ke rAste para 224 hajoroM para pAMcaze-pAMcazeM hiraNa ke sIMga TIMgAye hai| are, hara dharameM eka haraNakA camaDA-do sIMga aura eka mahora bA~TI thii| gurujI ! Apako kyA merI karuNa kahAnI sunAUM, maiM rojAnA pAMcazau-pAMcazau ciDiyA kI jIbha bar3e svAdase khAtA thA / jabase ApakA darzana huA aura upadeza-vANIkA pAlana kiyA hai taba se vaha pApa choDa diyaa| itanA hI nahIM zuddha aMtaHkaraNa se maiMne chaHmahine taka mAMsAhAra nahIM karanekI pratijJA bhI kI hai| aba to aisI mAMsa se napharata ho gaI hai ki hamezA ke liye mAMsAhAra choDa duuN| sUri bhagavaMta bAdazAha kI saralatA evaM satyapriyatA dekhakara rAjIke reDa bana gaye aura unake para bAra-bAra dhanyavAda kA bArIza brssaayaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itane meM devImizra nAmaka brAhmaNa paMDita vahAM aaye| bAdazAhane pUchA, paMDitajI ! sUrijI kahate hai va ThIka hai yA nhiiN| paMDitajIne kahA, hajUra ! sUrijIke vAkya vedadhvani jaise hai, isameM kucha viruddha nhiiN| ve to baDe vidvAna, taTastha evaM svacchahRdayI mahAtmA hai| isa vAkya se sUrijIko ora bAdazAhakI zraddhA bajralepabat bana gaI isameM koI Azcarya nahIM hai| samya bahuta ho gyaa| bAdazAha mahalameM gaye aura sUrijI upAzrayameM pdhaare| sUrijIko bAra-bAra mulAkAta se aura vividha viSayako carcA se bAdazAha ko bahuta Ananda huaa| aura sUrijIko vidvatA se AphrIna hokara bolane lage, gurujI ko jaina loga jaina guru kI taraha mAnate-pUjate hai| magara vo to sAre rASTra ko vandya aura pUjanIya hai| isa liye unakA bhArI sammAna karanA cAhiye / aisA socakara ve vicAra meM baiTha gye| eka dina apanI rAjasabhA meM sUrijoko 'jagadguru' padase alaMkRta kiyA aura isa pada-pradAnake harSameM bAdazAhane pazu-paMkhIko baMdhana se mukta kara AjAdI de dii| eka bAra dharmacarcA cala rahI thii| usa samaya bIrabalako bhI prazna pUchanekI abhilASA huii| isaliye bAdazAha kI anujJA yaacii| bAdazAhane maMjUrI dii| taba bIrabalane zaMkara saguNa ke nirgaNa, Izvara jJAnI ke ajJAnI ina do viSaya ke prazna pUche, sUrijIne tarka aura vidvatAke sAtha aisA samAdhAna kiyA ki, bIrabala sunakara baDe khuza ho gye| isa mulAkAta ke bAda bahuta dina taka sUrijIko bAdazAha mila na ske| isaliye sUrijIko milanekI samrATako baDI AturatA huii| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrijI padhAre aura prabhAvotpAdaka upadeza sunnaayaa| isa bAra sUrijIne samrATako mahattvakA kArya batalAyA ki, Apa ! mere kathanAnusAra kaI acche acche kArya karate ho| to bhI loka kalyANa kI bhAvanA mere aMtarameM pragaTa huI hai ki, Apa apane rAjyameM se 'jajiyA' kara uThAlo, jo tIrthoM meM hara yAtrIke pAsa Teksa liyA jAtA hai va baMda karA do| kyoMki ina do bAtoM se logoM ko bahuta duHkha hotA hai, vaha nahIM hogaa| isase jana-vargameM AnaMda kI lahara baDhegI aura saba Apako kalyANa ke AzISa deNge| usI samaya bAdazAhaneM donoM pharmAna likha diye| sUrijI dillImeM rahe the| magara bIca * bIca mathurA, gvAliyara Adi tIrthokI yAtrArtha bhI padhAre the| yAtrA karake punaHsUrijI AgarA padhAre taba sadAraMga nAmaka zrAvakaneM hAthI, ghoDA Adi kaI padArthoM kA dAna dekara bhavya svAgata kiyA thaa| idhara bahuta samaya ho jAne se vijayasena sUrijI kA bAra-bAra patra Ate the| Apa zIghra gujarAta pdhaariye| eka bAra samaya dekhakara sUrijIne bAdazAha ko kahA, mere ko gujarAta avazya jAnA hI pddegaa| taba bAdazAhaneM kahA, Apa idhara sthiratA kijiiye| Apake sudhA-sadaza darzanase mereko bahuta lAbha huA hai| magara sUrijo ko jAne kA dRDha nizcayase bAdazAha ne anumati dii| aura jaba taka idhara vijayasenasUrijI na padhAre tabhI Apake eka vidvAna munivara ko idhara rakhakara jAve itanI merI Apase prArthanA hai| sUrijIne upA. zAnticaMdrajIko rokakara dillIse gujarAta prati prasthAna kiyaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___28 ziSyoM dvArA vizeSa bodha : akabarane apanI dharmasabhAmeM jaisA vijayahorasUrijIko pahale zreNI meM nAma rakhA thaa| aise pAMcavIM zreNImeM vijanasemasUri aura bhAnucaMdragaNi donoM kA nAma rakhA thaa| (Aina. i. akabarI graMthaH vijayasenasUra aura bhAnacaMda) upAdhyAya zAnticandrajI mahAna vidvAna aura 108 avadhAna karAne kI apratimazaktivAle the| unhoMne rAjA mahArAjAoMko prabhAvasampanna upadeza sunAkara bahuta sammAna prApta kiyA thaa| aura aneka vidvAnoMke sAtha vAda-vivAda kara vijaya-varamAlA ke vara bana cuke the| unhoMne bAdazAha ko ahiMsAkA bhakta banAneke liye 228 zloka pramANa 'kRpArasakoSa' nAmaka graMtha banAye the| vo graMtha bAdazAha ko rojAnA sunAte the| jisase phalasvarupa bAdazAha kA janmakA mahinA, hara ravivAra, hara saMkrAnti, aura navarojAke dinoM meM koI bhI vyakti jIvahiMsA na kare aisA pharmAna bAdazAha ke pAsa nikAle the| eka dina bAdazAha lAhora meM thaa| zAnticandrajI bhI vahAM the| Apa idake agale dina bAdazAha ke pAsa cale gye| aura kahane lage, mere ko kala jAne kI bhAvanA hai| bAdazAhane pUchA, akasmAta kyoM jAnekA socA? taba upAdhyAyajIne kahA, kala idake dina hajAroM nahIM balke lAkhoM jIvoM kI katala honevAlI hai| unakA ArtanAda se merA hRdaya bhAri kaMpita ho jAyagA, isaliye jAne kA vicAra kiyA hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrijI ke pAsa bAdazAhaneM jIvahiMsAmeM mahApApa hai| vo bahuta daphe sunA thaa| ataH usane apane umarAva-saradAra-abulaphajala aura maulavIoM ko bulAkara musalamAnoM kA parama zraddheya dharmagraMtha ko pddhaayaa| bAda lAhora meM DhaMDherA piTavA diyA ki kala idake dina koI bhI vyakti kisI bhI jIvakI hiMsA na kreN| thoDe dina bAda unhoMne bAdazAha ke pAsa se moharamake mahine aura sUphI loga ke dinoM meM tathA bAdazAha ke tIna laDake jahAMgIra, murAda aura dAnIyAla kA janma dina kA mahine meM jIva hiMsA nahIM karane kA pharmAna jAhira karAyA thaa| saba milakara eka sAlameM chaH mahineM aura chaH dina adhika apane sAre rASTra meM jIvahiMsA baMda karavAI thii| itanA unhoMkA bAdazAha para prabhAva par3A thaa| upAdhyAyajI vahAMse vihAra kara gujarAta padhAre, taba bhAnucandra aura siddhicaMdra guru-ziSya bAdazAha ke pAsa thahare the| unhoMne apanI vidvatA aura kucha camatkArapUrNa vidyA se bAdazAha ko bahuta AdaravAle banAye the| bAdazAha jahAM jAte the vahAM bhAnucandrajI ko sAtha meM le jAte the| ___eka samaya kI bAta hai| bAdazAha ke zira meM bahuta pIDA huii| vaidya, hakImoM ko davAI kI magara pIDA zAMta na huii| taba usane bhAnucaMdrajI ko bulAkara, unakA hAtha apane zira para rakha diyA / thor3e dI dera meM darda naSTa ho gyaa| inakI khuzAlI meM umarAvoMne kurbAna ke liye pAMcazau gAya ikaThThI ko| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 vo dekhakara bAdazAha atyaMta krodhAvaza hokara kahane lagA, merA darda miTa gayA va khuzAlI kI divAlI meM dusareM jIvoM ke duHkhako holIhotI hai| ataH saba gAyoMko choDa do| tatkAla umarAvoM ne sArI gAyoM ko chor3a dii| eka samaya bAdazAha kAzmIra gaye the| bhAnucaMdrajI bhI sAtha meM the| bIrabala ne samrATa ko kahA, saba padArtha sUrya se utpanna hote hai| ataH Apa sUrya kI upAsanA kro| bAdazAha ke anurodha se sUrya kA sahasranAma bhAnucandrajIneM banA kara diyaa| bAdazAha hara ravivAra ko bhAnucandrajI ko svarNa se ratnajaDita siMhAsana para baiThA kara 'sUryasahasranAmAdhyApaka' graMtha sunate the| bAdazAha ke putra zekhujo kI putrIne mUlanakSatra meM janma liyA / jyotiSi kahane lagA, va laDakI jo jiMdA rahegI to bahuta utpAta hogaa| ataH unako jalapravAha meM bahA do| zekhune bhAnucaMdrajI kI salAha maaNgii| bhAnucandrajIne bAlahatyA kA mahApApa dikhAkara graha kI zAnti arthe aSTottarI zAnti snAna paDhAne kA kiyA / taba zekhajIne eka lAkha rupaye vyaya kara aSTottarI zAntisnAtra ThATha se pddhaayaa| isa dina sAre saMghane AyaMbIla kI tapasyA kI thii| isa pavitra maMgalika kArya se bAdazAha aura zekhujIkA vighna cala gyaa| aura jaina zAsana kI baDI prabhAvanA huii| usa samaya bhAnucaMdrajI ko upAdhyAyapada dene ko bAdazAhaneM sUrijI para vijJapti-patra likheN| unhoMne maMtrIta vAsakSepa bhejaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAnucaMdrajI ko baDA samAroha ke sAtha vAcaka padase alaMkRta kiyA gyaa| taba abulaphajalane paccIsa ghoDA aura dasa hajAra rupaye kA dAna diyA aura saMghane bhI bahuta dAna-saritA bahAI / bhAnucaMdrajI jaisA vidvAna the aise unake ziSya siddhicandra bhI vidvAna aura zatAvadhAnI the| bAdazAhaneM unhoM kA camatkAra se unheM 'khuzapharama' kI padavI dI thii| siddhicaMdrane, burahAnapura meM battIsa cora mAre jAte the unako bAdazAhakI AjJA lekara chuDAye the| aura eka baniyA hAthI ke pA~va nIce mArA jAtAthA unako bhI chuDAyA thaa| unakA phArasI bhASApara acchA prabhutva thaa| bAdazAhane siddhicandrakI sAdhu dharmakI parIkSA karane ke liye pahale bahuta dhanavaibhava kA lobha dikhaayaa| magara jaba vaha calita na huve to unhoMne mArane kI bhI dhamakI dI, usase bhI vo Dare nhiiN| balki unhoMne bAdazAha ko aise-aise khulle zabdo meM sunA diyA ki bAdazAha sunakara unake caraNakamalameM apanA zira DAlakara bhAvapUrNa vaMdanA karane laga gyaa| eka bAra bAdazAha lAhorameM thaa| akasmAta unako sUrijI ko bulAne kI manokAmanA huii| abulaphajala ko bulAyA, aura sUrijIko AmaMtraNa deneko kahA, taba abulaphajalaneM kahA, nAmavara ! vo to bar3e vRddha ho gaye hai, magara vijanasenasUriko AmaMtraNa do, sUrijIne bhI unako bhejane kA vacana diyA hai| __ taba bAdazAhane sUrivara para zraddhA pUrNa aisA bhAva-sabhara patra likhA ki paDhakara sUrijo gahana vicAra-dhArAmeM lIna ho gye| eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 taraha apanI vRddhAvasthA aura dUsarI taraha zAsana- udyota ke kAraNa bAdazAhakI vijJapti ; 'ito vyAghraH ito dustaTI:' aisA sUrijI ko ho gayA / magara sUrijIneM nijI svArthako gauNa karake vijayasena sUrijIko dillI jAne ko anujJA dii| unhoMne bhI guru AjJA zirodhArya karake vi. saM. 1649 mA. su. 3 ko prayANa kiyA / vijayasena sUrijI vicarate-vicarate jyeSTha suda 12 ke maMgala dina lAhora padhAre / taba bhAnucaMdrajIneM saMgha ke sAtha bhavya svAgata yAtrA nikAlI thI / unameM bAdazAhaneM hAthI-ghoDA - zAhI baeNnDapArTI Adi bheja kara svAgata kI zobhA dviguNa baDhA dI thI / bAdazAha ke pAsa vijayasenasUri bahuta dina rahe the| eka dina unhoM ke ziSya naMdivijayajIneM vidhavidha dezokeM rAjavIMoMse yukta rAjasabhA meM aSTAvadhAna kiyaa| taba Apake kauzalya se camatkRta hokara bAdazAhaneM 'khuzaphaham' pada se Apako vibhUSita kiyA / vijayasenasUrine bAdazAhake hRdaya-paTa para aisA prabhAva DAlA thA ki unhoMkA Apa ke upara bahuta pUjyabhAva ho gayA thA / isa kAraNa ApakA jyAdA jyAdA sanmAna karate the, aura bar3e bar3e utsavoM meM sahAyatA bhI dete the / ApakA bhArI sammAna dekhakara kaI brAhmaNa AdineM akabara ke dila meM yaha bAta ThoMsa dI, ki jaina loga izvarako nahIM mAnate hai, gaMgAko pavitra nahIM mAnate hai, sUryadeva ko nahIM mAnate hai / ukta kathamase bhole bAdazAha ko coTa laga gii| usane vijayasenasUri Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ko bulAyA, aura ukta viSaya ke prazna pUche, sUrijIne kahA, Apako adhyakSatAmeM eka sabhA bulAkara usakA nirNaya kreNge| bAdazAhane eka dina mukarara kiyaa| eka taraha vidvAna 'brAhmaNa paMDita Aye dUsarI taraha vijayasenasUri - naMdIvijaya Adi pdhaare| donoM pakSoMne apanA-apanA matakA pratipAdana kiyaa| isameM vijayasenasUrine tarka aura prabhAvotpAdaka yuktiyA~se aisA nirasana kiyA ki sArI sabhA stabdha ho gaI aura paMDitajI niruttara bana gye| vahAM bAdazAhane prasanna hokara 'sarisavAI' kI padavI dekara ApakA bahumAna kiyaa| vijayasenasUrine apane upadezake prabhAvase gAya-bhesa-bela Adi kA hiMsA kA niSedha aura mRta manuSyakA kara baMda karAye the| aura cAra mahine taka siMdhu nadI aura kaccha ke jalAzayomeM se machalIyA~ nahIM mArane kA pharmAna bhI nikalavAyA thaa| xxkx xxx x2 " labdhivANI" Xxx zraddhA ko sthIra rakhe, vahI vAstavika jJAna hai ! kxy XX. xxx x xxxxxx Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 suvAoM ko pratibodha : hIrasUrijI mahArAjaneM akabara ko jaisA pratibodha diyA, aise rAjA-mahArAjA aura subAoM ko bhI bodha diyA thaa| kyoMki bAdazAha ko saralatA se samajA sakate hai / sattA ke mada se masta hote the aura ahameMndra the / arAjakatA bhI bahuta calatI thI / isaliye bahuta the / magara subAoM to aura usa samaya julmI bhI vo vi. saM. 1630 sAlameM pATaNa ke subedAra kalAkhA~ bahuta julmI the / usakA nAma sunake prajA kaMpita ho jAtI thI / aise jIva ko bhI upadeza ke jala se zAnta banAkara, jisa baMdI ko prANadanDa kI sajA dI thI / usako mukta karAyA aura sAre nagara meM eka mahinA kI amAri kI udghoSaNA karAI / sUrijI vApisa gujarAta A rahe the / taba meDatA ke subA khAnakhAnA neM mulAkAta kI / vo musalamAna the, isaliye unhoMne mUrtipUjA ke viSaya meM prazna pUche, sUrijIneM aisA samAdhAna diyA ki, usane khuza hokara sUrijI ko bahuta mUlyavAna padArthoM kI bheTa dI / sUrijIneM vo nahIM grahaNa karake apanA dharmAcAra kA byAna diyA / jisase vo sUrijI para Afona ho gaye / sirohI ke AMgaNa meM sUrijI padhAre / taba vahAM kA rAjA mahArAva suratAna para aisA upadeza kA prabhAva DAlA ki, prajA para julmI kara lete the vo baMda karA diyaa| aura binA kAraNa ekaso zrAvakoM ko jela meM DAlA gayA thA / jisase sAre saMgha meM hAhAkAra kI karuNa havA prasara gaI thI / sUrijIneM koI kAraNa batAkara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 saba munivaroM ke sAtha AyaMbIla kara mahArAjAse bheTa kii| aura aisA prabhAvotpAdaka bodha kA dhodha bahAyA ki rAjAne usI dina zAmako sabako mukta kara diyaa| . aise khaMbhAta ke sultAna habIbullAha, ahamadAbAda ke subA AjayakhAM, pATaNa ke subA kA sImakhA~, (vi. saM, 1660 ke samaya siddhAcala yAtrA saMgha meM jAte samaya ahamadAbAda meM sulatAna murAda (akabarake putra) Adi kaI rAjAoM, subedAroM ko upadeza-vAri se bodha dekara ahiMsA devI kA sAmrAjya prasArA thA aura zAsana kI mahAprabhAvanA kI thii| IMILAIFILMbhAmAILIIIIIIHIsAha TIMITI VUITTOMIITITOITUITO SIMILIAMINOMANTIAdAta WOWTIMIZGATIVUILLOU __labdhivANI" jaise-jaise taSNA tarUNa hotI hai vaise-vaise moha arUNa hotA hai| mohakI mastI durakaranI hoto dharmakI mastI utpanna karo ! mymuTIMILIANS wimmHIGEN IIII I IIIII TIMIIIIMNESTIIIIIII IIIII IIIMSTITUTOINTIMITIGATI "labdhivANI" saMtati ko saMskArI banAne ke liye mA~-bApa aura baDologoMko prathama apanA saMskArI jIvana banAne kI jarUrata hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 dIkSAko katAra aura ziSya saMpadA : samaya-samaya kA kArya kara rahA hai| koI samaya darzana ke udaya kA AtA hai to koI samaya jJAna kA AtA hai / aise hIrasUrijI kA samaya cAritrakA thaa| unake cAritra ke prabala pratApase cAroM ora dIkSAkI baMzI baja rahI thii| bhalabhalA garbhazrImaMta-vidvAna-kamala jaise sukumAlAMgI sAre kuTamba ke kuTumba pAramezvarI pravrajyA ke pathika banakara mukti-mArga para cala jAte the| sUrijI kI aisI prabhAvaka dezanA-zakti thii| para gaccha ke sAdhu satyamArga meM A jAte the| vi. saM. 1628 sAla kI bAta hai| loMkAmatakeM agresara medhajI RSi ne mUrtipUjA kI satya zraddhA ho jAne se trIza munivara ke sAtha sUrijI ke pAsa Akara saMvigna saMyama kI svIkRti kii| aura unake kaI gRhastha anuyAyI sUrijI ke bhakta ho gaye the| vi. saM. 1631 meM khaMbhAta meM sUrijIne gyAraha manuSyakoM dIkSA ke yAtrI banAye the| pATaNa ke nivAsI abhayarAja nAmake garbhazrImaMta gRhastha dIvameM vyApAra kara rahe the, usakI laDakI gaMgAkumArI ke dIkSA nimitta se pitA-putra-patnI-putrI- bhAI kI patnI aura cAra apane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 sevakeM aura khaMbhAta ke eka bhAI saba milakara daza bhAI-bahinoM kI khaMbhAta meM bar3e ullAsa se dIkSA huI thii| ' taka vAyaNAM Adi zubhakArya huA thA / calanI nANA mahamaMdI kA paiMtIsa hajAra kA kharca huA thA / unhoM kA tIna mahineM dIkSA meM usa samaya kA tIsare prakaraNa meM jisa rAmajI laDako kI bAta jo Apa pahale par3ha cuke hai| unhoMne cAritra ko prabala bhAvanA se zAdI nahIM kI thI / unako pitA aura bahina dIkSA nahIM dilAte the isaliye usane bhagakara dIkSA aMgIkAra kara lI thI / Adi gyAraha manuSyoM ne bhI dokSAlI thI / ahamadAbAda eka hI sAtha aThAraha manuSyoM kI dIkSA sUrijI ke varada haste ThATabATa se huI thI / meghavijaya bAdazAha ke pAsa jetAraNa nAmaka bAdazAha kA kRpApAtra thA / unhoMne bhI huI / usane bAdazAha kI anumati mA~gI / parIkSA kara AjJA de dI / usakI ThATha se dIkSA hone se jIta vijayajI 'bAdazAhI yati' ke nAmase prasiddha huye / gRhastha thA / vo dIkSA kI bhAvanA bAdazAha ne usakI eka bAra Apa sirohI meM borAjate the / rAta ko svapna AyA ki hAthI ke cAra bacce suMDhameM pustaka leke paDha rahe hai / subaha sUrijIneM socA, cAra mahAna ziSya kA lAbha hoNge| thoDe hI dinameM roha kA ( AbU ke pAsa ) suprasiddha zrIvaMta zeTha apane cAra putroMputra - bahina-bahanoI - bhANajA aura apanI strI ke sAtha sirohI meM dIkSA lene ko Aye the / isameM se kuMvarajI laDakA Age jAkara A. vijayAnaMdasUri bane the / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 sirohI meM varasiMha nAmaka bahuta dhanI-mAnI gRhastha thA / unake byAha kI taiyyArI cala rahI thii| maMDapa DAlA gayA thA / subaha-zAma zahanAI ke bAjA baja rahe the| suhAgaNa strie~ ghavala maMgala gIteM madhura kaMTha se lalakAra rahI thii| varasiMha custa dharmI the| rojAnA subaha zAma sAmAyika-pratikramaNa upAzraya meM karate the| isa dina usane sAmAyika subaha liyA thaa| taba unakI bhAvipatnI pU. sUrijI ko vaMdanArtha Akara vaMdana karake pIche, sUrijI ke pAsa baiThe huye varasiMha ko bhI usane vaMdanA kii| thoDe dUra baiThe huye eka bhAIne kahA, aba to tune dIkSA lene pddegii| kyoMki terI bhAvipatnI tujhako vaMdana karake abhI gii| taba usane kahA, jarUra maiM dIkSIta bnuuNgaa| aba vo ghara para gaye, sArA kuTumba ko ikaTThA kiyA aura apanI dIkSA kI bAta jAhira kii| bahuta arasaparasa carcA huii| aMta meM unako vijaya milii| ye hI zAdI kA maMDapa dIkSA ke maMDapa meM parivartana ho gyaa| aura ThATha se unako dIkSA huii| Apa Age paMnyAsa huye aura 108 ziSya ke guru bane the / __ isaliye vidita hotA hai ki sUrijIne 108 AdamIoM ko dIkSA dI thii| 108 sAdhuko paMDita pada aura sAta sAdhuko upAdhyAyapada diyA thaa| Apako prabala pUrva kI puNyAI se saba milAkara do hajAra sAdhu kI saMpadA thI yAne Apa do hajAra sAdhu ke netA the| netA ho jAne se prazaMsA nahIM hotI magara samudAya kA saMgaThana, zAsana ke hita aura rakSA ke liye sadaiva kaTibaddha rahanA vo sarvazreSTha sarAhanIya thaa| Apane aMtaH taka ve kAryakA pUrNapAlana kiyA thaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrijI ke munivaroM meM kaI vyAkhyAnavizArada aura kavi the| kaI yogI dhyAnI evaM ugratapasvI the| zatAvadhAnI-kriyA kAMDI evaM tAkika-naiyAyika the| aura sAhitya ityAdi bhinnabhinna viSaya ke prakAMDa vidvAna bhI the| jisase aneka logoM prabhAvita hote the / isameM se do-tIna agraNI AcAryAdi zreSTha muni puGgava kI pahicAna karAtA hUM / jo sUrijI ke baDe AjJAMkita aura mAnanIya the| vijayasenamUri .-- ApakA janmasthAna nADalAi the| jaba ApakI sAta sAla kI umra thI taba pitAne saMyama liyA thaa| aura nau sAla kI umra huI taba Apane, apanI mAtA ke sAtha surata meM vi. saM. 1613 jye. su. 13 ke maMgala dina dIkSA lI thii| Apa itane vidvAna the ki Apane yogazAstra ke prathama zlokakA 700 artha kiyA thaa| Apako vi. saM. 1626 meM paMnyAsapada aura vi. saM. 1628 meM upAdhyAya aura AcAryapada se alaMkRta kiyA gayA thaa| ahamadAbAda-pATaNa-kAvI Adi nagaroM meM cAra lAkha jinabimboM ko Apane pratiSThA kI thii| aura tAraMgAArAsara-siddhAcala Adi maMdiroM kA jirNoddhAra bhI karAyA thaa| jaba Apa gacchanAyaka huye the| jaba Apa gacchanAyaka huye the, taba Apake samudAyameM 8 upAdhyAya, 150 paMnyAsa aura bahuta sAdhu vidyamAna the| Apa 68 sAla kI Ayu pUrNakara khaMbhAta ke parA-akabarapurameM svarga sidhAye the| zAMticandrajI upAdhyAya - Apake guru sakalacandrajI the| Apane iDara aura surata meM digaMbarAcArya ke sAtha vAda karake Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 vijaya prApta kiyA thA / vi. saM. 1651 meM Apane jaMbudvipapannati ko TIkA kI hai / Apake cAritra ke prabhAva se varuNadeva Apake sadA sAnnidhya meM the / isaliye ApaneM bAdazAhako kaI camatkAra batAkara ahiMsA aura zAsanako prabhAvanA prasArI thI / Apake janmabhUmi siddhapura pAThakavara mAnucandrajI Apa laDakapaNa se bahuta catura the / thI / Apako dusarA bhAI bhI thA / Apa donoM ke sAtha meM pravrajIta huye the / ApakI vidvatA aura yogyatA se sUrijIneM bAdazAhake pAsa Apako rakhA thaa| unhoM kA aisA prabhAva bAdazAha para paDA thA ki vo Age ke prakaraNa meM dekha gaye hai / akabara ke dehAMta bAda bhI bhAnucaMdrajI punaH AgarA gaye the, aura jahAMgIra ke pAsa pharamAneM kAyama rakhane kA aura unheM pAlana karAne kA hukama karAyA thA / jahAMgIra ko bhAnacandrajI para bahuta zraddhA thI / ApaneM burahAnapura meM upadeza ke prabhAva se dasa naye maMdira banavAye the / jAlora meM eka hI sAtha ekatIsa puruSoM ko Apane dIkSA dI thI / Apako teraha paMnyAsa aura 80 vidvAna ziSya the / ora bhI vAcaka kalyANavijaya, padhmasAgarajI, upAdhyAya dharmasAgarajI gaNi, siddhicandrajI, naMdivijaya, hemavijayajI Adi bhI dhuraMdhara munivara the / unhoMne bhI sva para kalyANa ke kArya kara zAsana kI vijayapatAkA cAreM ora laharAI thI / " labdhivANI " hAtha kA bhUSaNa henDavaoNca nahI magara dAna hai, kaMTha kA bhUSaNa sau tolekA sone kA kaMThA nahI magara satya vacana hai / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 sUrijI kA svargagamana : . sUrijI dilhI se bihAra karate-karate nAgora padhAre the / idhara jaisalamera ke saMgha vaMdanArtha aaye| unhoMne sUrijI kI sonayA se pUjA kI thii| Apa idhara se pIpADa padhAre taba khuzAlI meM tAlA nAmaka brAhmaNaneM Apake svAgata meM bahuta dhana vyaya kiyA thaa| vahAM se Apa sirohI-pATaNa-ahamadAbAda hokara rAdhanapura pdhaare| saMgharne chaH hajAra sonAmahora se ApakI guru pUjA kI thii| punaH Apa pATaNa padhAre, usa samaya Apako eka svapna AyA, "maiMne hAthI para baiThakara parvatArohaNa kiyA, aura hajAroM loga vaMdana kara rahe hai|" Apane somavijayako svapna suNAyA, somavijayajIne kahA, Apako siddhAcala kI yAtrA kA mahAna lAbha hogaa| thoDe hI dinoM meM ApakI punita nizrA meM pATaNa se siddhAcalakA charIpAlaka saMghakA prasthAna huaa| gujarAtakAzmIra-baMgAla-paMjAba ke baDe-baDe zaharoM meM AdamioM ko bhejakara saMgha meM padhArane kI vinaMti kI gii| bahuta loga saMgha lekara aaye| isa saMghameM 72 saMghavI the| inameM zrImallasaMghavI ke 500 ratha the| ___ soraThake sUbedAra nauraMgakhAMko vidita huA, sUrijo bar3e saMgha ke sAtha A rahe hai| usa samaya usane AgevAnI lekara ApakA bhavya svAgata kiyaa| isa saMghameM pacAsa gAMva-nagaroMkA saMgho Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sammilita huye the| kahA jAtA hai ki, isa yAtrA-saMghameM eka hajAra sAdhu aura do lAkha manuSya the| pAlItANAmeM Apako vaMdanA karate huye DAmara saMghavIne sAta hajAra mahamuMdikA (calanI nANA) kA vyaya kiyA thaa| dIvabaMdara kI lADakI bAI nAmaka zrAvIkAne vijJapti kI, ki Apa saba jagaha sagyagajJAna kA prakAza DAlate ho magara hama loga to aMdhere meM gore hai| sUrijIne kahA, ApakI bhAvanA ho aisA hogaa| usa samaya eka AdamIne pAlItANAse dIvabaMdara jAkara saMgha ko sUrijI ko padhArane kI vadhAmaNI dii| saMghane usako cAra tole kI sonekIjIbha, vastra aura bahuta lahArIyA~ bheTa dii| Apa, pAlItANAse mahuvA Adi hokara unA padhAre / usa samaya jAmanagara ke dIvAna abajI bhaNasAlIne Akara ApakI aura saba sAdhuko svarNamudrAse nava aMgako pUjA kI aura eka lAkha mudrAkA luMchana kiyA, itanA hI nahIM yAcakoMko bahuta dAna bhI diyaa| aba apana sUrijIke AMtarika guNa-zreNI batAkara ina suguNamauktikase apanA jIvana sabhara bnaaiiye| sUrijImeM kSamA-samatA-dAkSiNyatA-guruAjJA ityAdi guNa itanA otaprota thA ki, jaba apane unake jIvana-caryA ke eka-do prasaMga dekheMge to vidita ho jaaygaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___43 eka bAra gocarImeM khIcaDI atyaMta khArI AI thii| ve khocaDI sUrijIke khAnemeM aaii| Apa mauna hokara AhAra kara gye| pIchese zrAvaka dauDate-dauDate Aye aura kahane lagA, mahArAja merI bahuta galtI huI maaphkreN| sAdhuneM pUchA, kyA huA? usane ukta prasaMga ko sunnaayaa| ziSyoM, sUrijoke maunase digamUDha ho gaye, aura bolane lagA, Apane rasanendriya para kitanA kAbU liyA hai| Apa rojAnA bAraha dravya (cIja) AhAra meM lete the| ___ eka bAra Apake kammara meM phoDA huA thaa| vo bahuta pIDA kara rahA thaa| rAtako eka zrAvakaneM bhakti karate huye apanI aMgUThI se vo phoDA phuTa gyaa| khuna bahane lgaa| isa samaya Apako itanI pIDA huI ki, Apane eka bhI zabda apane mu~ha se nahIM nikAlakara usa pIDAko sahana kiyaa| subaha soma vijayajIne paDilehaNa samaya uttarapaTo (cAdara) raktavarNo dikheN| sUrijIneM rAtakI bAta sunaaii| zrAvakakA avinayase ziSya ko kheda huaa| magara sUrijIne aisA uttara diyA ki, sAdhu maMDalI guruvarake sahanazIlatA para mugdha ho gii| gurudeva ke prati ApakI bhakti bhI itanI thI ki, eka samaya gurudeva vijayadAnasUrijIneM Apako patra bhejaa| zIghra patra paDhakara A jaaveN| __ Apane patra paDhe, usa dina Apako cha? (do upavAsa) thaa| zrAvakoMne pAraNA ke liye bahuta Agraha kiyaa| magara apana turata hI binA pAraNA kiye vihAra karake guruvara ke pAsa pahuMca gaye / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 jaba guruvarako mAluma huA taba ApakI gurubhakti para gurudeva atyaMta prasanna ho gye| Apa, ekAMtameM ghaMToMtaka khaDe - khaDe dhyAna karate the| kitanI bAra tapta huI vAlukA para baiThakara AlApanA lete the| eka bAra sirohImeM khaDe-khaDe dhyAna karate the, sahasA cakkara Anese gIra gye| saba sAdhu sote huye uTha gye| sabaneM Apako vinaMti ko, ki ApakA zarIra aba balahIna ho gayA hai| isaliye baiThe-baiThe dhyAna kiijiye| Apake sukhAkArI se saMghameM aura samudAyameM kSemakuzala rhegaa| taba Apane nazvaradehakA aisA mahimA samajhAyA ki, saba muni stabdha ho gaye aura Apane deha para kA mamatva kitanA dUra kiyA hai unakI prazaMsA karane lge| Apa, jaise jJAnI-dhyAnI-aSTapravacanamAtAke pAlanameM satata upayogazIla the| aise tapasvI bhI bahuta the| Apane apane jIvana meM 81 aThuma, 225 chaThTha, 3600 upavAsa, do hajAra AyaMbIla, do hajAra nIvI ke sAtha vIzasthAnaka tapakI vIza bAra ArAdhanA-tapasyA kI thii| tIna mahine taka dhyAnameM baiTha kara sUrimaMtra kA jApa kiyA thaa| aura tIna mahineM dillI meM ekAsaNa-AyaMbola-nIvI evaM upacAsa kiyA thaa| jJAna kI ArAdhanArthe 22 mahine tapasyA kI aura gurutapameM 23 mahine taka chachu-aThThama Adi kiyA thaa| ratnatrayIke ArAdhanake liye 22 mahine bAraha pratimA vahana kI thii| Apake dehameM vaya aura azubhodayase roga AkrAMta ho gaye ye| Apane auSadha lenekA baMda kara diyaa| saMghameM hAhAkAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 maca gyaa|shraavkoNne upavAsa karake, aura zrAvIkAoMne baccAoMko stana pAna karAnA baMdakara haDatAla para utara gaye, aura upAzrayameM sUrijI davAI le isa liye baiTha gye| * somavinayajI Adi sAdhu ke ati Agrahase apanI icchA viruddha auSadha leneko svIkRti kii| caMdrako dekhakara sAgara umaTatA hai aise saMghameM harSakA sAgara uchala pddaa| gacchakI citA aura zAsanake hitake kAraNa Apane vijaya sena sUriko bulAnekI tIvra utkaMThA huii| sAdhuoMne muni dhanavijayajI ko ugra vihAra karAkara lAhora bheje| bAdazAhakI AjJA lekara vijayasenasUrine unAkI ora vihAra kara liyaa| jaisI Apako ziSyako milanekI tamannA thI aisI unhoMne bhI zIghra ApakI sevAmeM pahuMcane kI ummeda thii| _ vijayasenasUri jaise ugra vihAra kara rahe the, aise idhara bhI sUrijIke dehameM roga tIvra rupa pakaDa rahe the| cAturmAsa AyA, paryuSaNA aayaa| abhI vijayasenasUrijI nahIM aaye| citA se Apa atyaMta vyathita ho rahe the| vAcaka kalyANavijayajI, vAcaka vimala harSa aura somavijaya ne kahA, guruvara ! Apa nizcita raheM vijayasenasUrijI zIghra A rahe hai| paryaSaNameM kalpasUtra kA vyAkhyAna ApaneM hI diyaa| isase parizrama bahuta paDA aura svAsthya jyAdA zithila bnaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 vi. saM. 1652 ke bhA. su. 10 ko madhyarAtriko Apane vAcaka vimala harSa Adiko bulAyA / aura kahane lagA, vijaya senasUrijI Aye nahIM / isaliye jaisI Apa sabaneM merI AjJA aura sevA uThAI hai, aisI vijayasenasUrikI sevA aura AjJA kA pAlana karanA / samudAya meM sadA saMghaThana rakhanA aura zAsana prabhAvanA jaisI hove aisI rIti se vartanA / aisA merA anurodha hai - AjJA hai / aura maiMne abhI taka sabako sAraNA vAraNA Adi prakAra se saba kucha kahA hogA / isa liye sabako khamAtA huM-micchA. miTukkaDaM detA hUM / jANe koI hRdayameM vajra na DAlatA ho aisI hRdayadrAvaka sUrijI kI bANI sunakara ziSyoMkA hRdaya phuTane lagA aura netra meM se avirata azrudhArA bahane lagI / somavijayajIne kahA, Apane to hamakoM putra jaise pAlana kiyA hai / aMdhere meM gire huye ko prakAzameM lAye ho / ApakA hamaneM bahuta aparAdha - gunhA kiyA hai| Apa to guNake sAgara hai / ataH vividha - trividha hama saba Apako khamAte hai / Apa, kSamA dAna kareM / Apane sakala jIvarAziko kSamApanA karate huve cArazaraNAM, sukRtakA anubhodana aura duSkRtakI garhA kI / subaha huI / bhA. su. 11 kA dina subaha se sArA upAzraya zrAvaka-zrAvikAseM ThasoM Thasa bhara gayA / Apa to dhyAna meM lIna ho gaye the / zAma huI, prati kramaNa kiyaa| bAda Apa, padhmAsana meM baiThakara hAthameM mAlA lekara arihaMtadhyAmameM masta bana gaye / cAra mAlA -mAlA gIte - gonate sahasA gira paDe, aura Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat pUrNa hui ! pA~cavIM Atma-haMsalo deha www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pijarako choDakara svarga prati mukta bana kara calA gyaa| vahA~ jaya jaya naMdA ke ghaMTanAda huaa| idhara guru viraha kA ArtanAda guMja utthaa| Apa, 56 sAla kA suvizuddha saMyama pAlana karake 69 sAla kI AyuH pUrNa kara svardhAma pdhaareN| gA~va gA~va meM kAsIda dvArA kAladharmakA samAcAra bhejA gyaa| idhara sArA jaina-jainetara varga ekatra huaa| ApakI aMtyeSThI kriyA kraaii| teraha khaMDakA bhavya vimAna jaisI pAlakhI banAke isameM Apake vibhUSita zabako pdhraaye| hajAroM logoMne vividha prakArako dAnako nidhi uchaaliiN| ghaMTAnAda bjaayaa| zmazAnayAtrA gA~va bAhara AMbAvADImeM aaii| idhara zabako citAmeM padharAyA, to saMgha hRdayameM se netroM dvArA azru bAhira aaye| citA pragaTAvAi aura isameM 15 maNa caMdana-5 maNa agara-3 zera kapUra-2 zera kasturI-3 zera kesara aura 5 zera cuA DAlA gyaa| pArthiva deha naSTa ho gayA magara yazodeha sthira raha gyaa| saba sAdhuoMne Apake viraha-vedanA se aThThama kiyA thaa| jahAM ApakA agni saMskAra huA thaa| isake AsapAsa kI 22 vIghe jamona bAdazAhaneM jaina saMgha ko arpaNa kI thii| vahA~ stupa banAkara pagalAMkI pratiSThA kI gii| idhara vijayasenasUrijI ugra vihAra karate bhA. va. 6 ke dina pATaNa pdhaare| Apane socA, gurujIkA sukhada samAcAra suneNge| kiMtu idhara to Apako hatya-bhedaka guruvarakA kAladharmakA samAcAra moleM turta hI nizceta banake gIra gye| aura Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 AnaMda ke sAtha jyAdA bolane pATaNakA sArA saMgha ekatra huA / citta svastha karAvA / Apane Apa unA kI ora padhAre / bhagavAna gautama svAmIkI taraha guru-viraha ke mArA ati hRdayaphATa lage / tIna dina aisA rahA / Apako bahuta samajhAyA aura AhArapANI liyA vahAM se idhara camatkAra eka aisA ho gayA ki, jaba sUrijIko agnidAha diyA / taba sAre AmavRkSa para phala - mahora A gaye / vaMdhya Ama ke peDa the isa para bhI phala A gye| vaizAkhameM Ane vAle Ama phala bhAdrapada meM kaise Aye saba Azcarya meM paDa gaye / saba phala baDe-baDe zahara meM, abulaphajalako aura bAdazAhako bheje gaye, aura sUrijIkA camatkArakA patra bhejA gayA / jisase bAdazAhakI sUrijI ke prati bhakti zraddhA aura baDha gaI aura unhoMne stuti bhI kI / "1 vaha stuti bAdazAhake zabdo meM prastuta kara caritra samApta karatAhuM / una jagadgurukA jIvana dhanya hai / jinhoMne sArI jiMdagI dUsaroMkA upakAra kiyA / aura jinake marane para ( asamaya meM) Ama phale aura jo svargameM jAkara devatA bneN| " " isa jamAne meM unake jaisA koI saccA phakIra na rahA / " "jo saccI kamAI karatA hai vahI saMsAra se pAra hotA hai / jisakA mana pavitra nahIM hotA hai, usakA manuSya bhava vyartha jAtA hai / " Wan samApta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Wan www.umaragyanbhandar.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nI yazoda 21cPhlle zrI labdhi-bhuvana jaina sAhitya sada : prakAzaneM: Avazyaka kaNikA antarikSa jinaguNa garabAvalI tapodhanonI banIzI uttarAdhyayanasUtra bhA. 1 samavasaraNastava-padya " bhA. 2 cAragatibajAra-padya jina pUjA prabhAva-gujarAtI zavaMjaya-guNaguMjana " hindI hindI guru gIta gaMgA Dagale pagale nidhAna malayasuMdarI caritra-saMskRta AzcaryAyIghaTakA (marAThI) navapada ArAdhana vidhi camatkArisarovara , lalitavistarA bhA. 1 labdhisUrIzvara mRtyukSaNakAvyam , bhA. 2 (saMskRta) Atma nidarzana tattvanyAya vibhAkara bhA. 1 jinendra stavana covizi bhA. 2 bhuvaneza bhakti vaheNa namaskAra-smaraNikA dazavakAlikasUtra vAkya vATikA bhA. 1 jagadguru hIrasUrIzvarajI " bhA. 2 bhakti dIpikA (prezameM) : prAptisthAna : zrI amIcaMda dhanarAja gosA haoNspITAla roDa adonI (Andhra prAnta) (ji. karnula) __ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat w ww.umaragyanbhandar.com ,