Book Title: Buddhiprabha 1964 08 SrNo 57
Author(s): Gunvant Shah
Publisher: Gunvant Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/522157/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mudhdhipramA zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhI sadAnA huM vIra gAMdhI ! janma : 25 ogasTa 1864 avasAna : 7 ogasTa 1901 gAMdhI smRti aMka. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhInA gurUdeva sva gaNya pU. AtmArAmajI mahArAja [ vijayAnaMdasUrijI ] Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I minIme savva bhUpu veraM majjha na keNaI / badhA jIvo sAthe mAre dostI che; duzmanI mAre kAi sAthe nathI, nudhdhipramA. gAMdhI smRti aMka vasa paH saLaMga aMka 57 lavAjama (bhArata) za. 5-00 paradeza rUA. 7-00 chuTaka nakala 50 navA paisA che saMpAdaka : guNavaMta zAha cIkAgonI vizvadharma pariSadramAM jainadhama nA vijayaDA gavanAra prakAMDa vidvAna, prakhara ciMtaka, bhASAvid 10 ga3 1964 tI : IMdirA zAha kAryAlaya C/odhaneza anDa kuM. 19 21 pIkeTa krosalena ja muMbaI--2 sahataMtrI : bhagavAna zAha navayuvAna pracAraka svaga stha zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhInI zatAbdi prasaMge A aka teozrIne sAdara sa ma Nu Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA (tA. 10-8-1964 mULa lekhaka : zrImad buddhisAgarasUrijI premagItA are o prIta ! tuM te mArA AtamarAmanI sItA che, mArA AtamakRSNanI rAdhA che, mArA AtmaharinI tuM lakSmI che; ane mArI yazadA paNa tuM ja che, kAraNa, mArA Atamane huM mahAvIra samajuM chuM. - 15 - o prIta ! mArA zivAlayanI tuM pArvatI che kAraNa, mArA dehane huM zivAlaya samajuM chuM ane mArA Atamane ziva-zaMkara-mahAdeva ! - 17 - are e prema ! A te tArI kevI khUbI che ? ke tArA vinA mAruM bhaNatara paNa bhUluM paDI jAya che! -guNavaMta zAha bhAvAnuvAdaka. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NWNWWNWINN puNya na kare te kaI nahi, pApa to na ja karaze; kAraNa pApanI lAza para ja pUNyanA puSpa verAyelAM che. kA AMsu badhAM ja kaI vedanAnA nathI hatA jema paththara badhA bhagavAna nathI hotA, premanI A eka khUbI che, e jyAre gusse thAya che tyAre tenI AMkha lAla nathI banatI; enI AMkhamAMthI tyAre UnA AMsu ja dadaLe che. mArA saMtapta haiyAne AzvAsana ApatAM teNe kahyuM - "bhAI ! e te bhagavAna tArI kasoTI kare che." tyAre mArAthI UMce avAje saheja belAI gayuM - zuM bhagavAna paNa have vepArI bane che? kAraNa seTI te vepArI kare, bhagavAna nahi. ) @ kA AMsu e te virahanuM UrmigIta che. saMta ane kAmI bane ekAMtanA rAgI che. paraMtu pahelo tenI jIvana pravRttithI e ekAMtane tIrthadhAma banAve che. jyAre bIje javA de...e kahevuM nirarthaka che. Anahtamamarin vikArane zamAve te saundarya; tene jagADe e te bhaTakatuM rUpa che, - guNavaMta zAha Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya AjathI se varasa pahelAM AjanuM AjhAda bhArata tyAre aMgrejonuM gulAma hiMdustAna hatuM. ajinA mAnavInI jema tyArano mAnavI chAzavAre videza pravAsa karI zakatA na hatA. tyArane samAja paNa ghaNe ja rUDha ane jI hati. evA samayamAM amerikA, IMglenDa temaja yuropanA jarmanI, phrAnsa vagere jevA dezamAM aneka avarodhano sAmano karI, jainadharmane vijaya ke gaDagaDAvanAra e narabaMkA, navayuvAna, prakhara vidvAna ane bhAvAva zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhIe eka yugakArya karyuM hatuM. jaDatA ane hiMsAmAM aTavAyelI duniyAne ahiMsA ane AtmAne amara saMdeza saMbhaLAvyA hatA. zrI gAMdhInI A mAsanI pacIsamI tArIkhe janma zatAkida che tyAre e divasa ApaNane savAla kare che. jainadharmanA pracAra ane vikAsa mATe vIsamI sadImAM tame zuM karyuM? e yuga pravartaka te gaye tame tenI yAdamAM zuM karyuM? eNe to bulaMda avAje jagatane mahAvIrane saMdeza saMbhaLAvyo tame e avAjane keTale moTe karyo? jaina samAja pAse che Ano koI javAba ? kharekhara, zrI gAMdhIe pADelA A pracAra cIlAne bhUMsI nAMkhI ApaNe bhAvinI peDhIne ghaNo ja aparAdha karyo che. khera ! je banavAnuM hatuM te banI gayuM. jAgyA tyAMthI savAra samajIe. ane zrI gAMdhInI zatAbdie dada saMkalpa karIe ke ame have jainadharmanA pracAra ane pragati mATe evA vidvAne taiyAra karIzuM ne jagatanA khUNe khUNe mokalI mahAvIranA saMdezane gUMjato karIzuM. * zrI gAMdhInI janmazatAbdi nimitte buddhiprabhA' temanI punita yAdamAM A AkhAya smRti aMka pragaTa karI temanA jIvana ane kavanane janatA samakSa dharI temane bhAvabhInI zraddhAMjali arpaNa kare che. zrI gAMdhInuM gaurava barAbara jaLavAya te mATe A aMkamAM temanuM ja vizeSa sAhitya ApavAmAM AvyuM che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-8-1964 buddhiprabhA AthI vAcakone bIjI vAMcanathI nirAza thavuM paDaze. paraMtu A sAhitya vadhu jarUranuM hoya tema karyuM che te vAcakagaNa kSamA karaze. A smRti aMkane samRddha banAvavAmAM zrI panAlAla rasikalAla zAha mane khUba ja sAtha ne sahakAra meLavI Ape che. te zrI gAMdhInuM joituM sAhitya meLavI ApyuM che. teozrI mahAvIra jaina vidyAlaya (muMbaI)mAM cArTaDa ekAunTanTane abhyAsa karI rahyA che. ne zrI gAMdhInA gAmanA (mahuvA, saurASTra) nA vatanI che. A uparAMta zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhInA prapautra zrI bacubhAI mehanalAla gAMdhIe A aMkamAM jAhera khabara meLavI ApavA mATe temaja zrI gAMdhI viSe upayogI mAhiti pUrI pADavAmAM khUba ja sayi sAya Ape che. A mATe zrA pannAlAla rasikalAla zAha temaja zrI bacubhAI gohanalAla gAMdhIne aMtaHkaraNa pUrvaka AbhAra mAnuM chuM. -guNavaMta zAha S::::: : Compoornananda sNgaarNloo budhdhamabhA ne lagate tamAma patra vyavahAra A saranAme karo buddhiprabhA" C/o dhaneza enDa kAM, 18 21, pIkeTa krosa lena, smola kejha kerTa pAse, muMbaI 2. lekhakene puraskAra ApavAmAM Ave che. madam commandanna S Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sava dharma pariSadamAM ciAge jaI jana dharmane vijayaDake bajAvanAra narabaMkA zrI vIracaMda rAdhavajI gAMdhI (jIvana jharamara ) le guNavaMta zAha so varasa pahelAMnI A vAta che. itihAsanI e yAdagAra tArIkhe bahu sUkalakaDe nahi, temaja bahu hatI. 11 sapTembara 1893 thI tA. 24 jADe nahi, madhyama kadanA bAMdhAne sapTembara 1893 ! eka mAnavI mAthe jAne ghere e jagatanA itihAsanI e eka vIMTI vaTI, lAMbe Dagale paherI, amara pariSada hatI. sarvadharma pariSada ! keDe khesanI kasa bAMdhI, ne purANa A pariSade duniyAnA tamAma bhAratanI yAda ApI jatAM bedhATa dharmone netara dIdhuM hatuM. jaina dharmane jeDAM paherI ane kapALamAM moTo paNa tenuM nimaMtraNa hatuM. pILA cAMllo karI, videzanI saphara. A pariSada e jevA Atura paDaze. hatI ke jaina dharmanA tyAranA vidyamAna dUrathI jonArane pahelI najare jyotirdhara pUjaya AtmArAmajI mahAgAmaDIyo lAgato e mAnavI sAta rAja A pariSadane jainadharma viSe samaMdara pAra karIne amerIkA pahoMcyo. samajAve. ahIM e pitAnA temaja tenA paraMtu zramaNa jIvananA niyamone rASTranA mahAna dharmanI oLakha ApavA lIdhe ema na banI zakayuM pUjya Avyo hate. mahArAjazrI tyAM na jaI zakyA. amerIkAnuM sAruM cikAge zahera ane temaNe pelA gAmaDIyA jevA tyAre jagatanA vividha dharmone tava dekhAtA mAnavIne tyAM mokale. jaina ciMtakathI ubharAI rahyuM hatuM dUra dharmanuM pratinidhitva karavA mATe. dUranA dezamAMthI te te dezanA dharma pazcimanI duniyA te A mAnapaMrapara cikAmAM AvI beThA hatAM. ravIne sAMbhaLyA pahelAM ema ja mAnatI Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA tA. 10-8-1964 ] jAdugare ne hatI ke bhArata e te| deza che. e bhUmi eTale vAdha-cittA ane jaMgalI sApeAnI bhUmi. tyAMnA leke bhraSTa ane reAMcA hoya che. ane hiMdustAnanI saMskRti viSe temaja jainadharma viSe tene medhaDaka mAlatAM sAMbhaLyo tyAre pazcimanI duniyAne hiMdustAnanI dharatI viSene temaja tenA leka jIvanane bhrama bhAMgI gayA. ane jeoe tene dUrathI gAmaDIyA dhArI lIdhA hatA tene tenA hiMdu poSAkamAM eka medhAvI ane pratibhAzALI, prakhara vidvAna ane mahAta vakatAnA darzana thayAM. enI tejomaya AMkhAmAM ane bhAvanA sabhara tenA vadanamAM temane eka mahAna dharmAMnA mahAna pratinidhinAM darzana thayAM. pariSada te tenI A DUbakIne ja joi ja rahI. ane evI saraLa ane paNa jyAre pazcimanI duniyAe vedhaka temaja pravAhI zalImAM teNe jaina A mAnavIne saDasaDATa vahI jatI evI aMgrejI jabAnamAM sAMbhaLyuM. dharmane samajAvyeA ke pariSada tenA ci Mtana ane manana para; tenI aMgrejI bhASAnI prabhutA para temaja tenI prAsAdika evI pravacana zailI para vArI gaI pariSadamAM tene khelavAnI gaNutrInI ja mI tA maLI hatI. ane ezaDI mIniTamAM tene sArAya jainadharmanI jhAMkhI karAvavAnI hatI. ane te paNa paradezI AMgla bhASAmAM 6] anA samaya thaye. ane e kheAlavA UbhA thayA. peAtAnA pUjya gurudeva zrI AtmArAmajI mahArAjane teNe prathama vadana karyAM, ane eka ja paLamAM jainadharmanA agAdha sAgaramAM e DUbI gayA. ene sAMbhaLIne pazcimanI duniyAe jANyuM ke je dharma e svataMtra dha che. ekAMte kaI ja tattva satya nathI temaja asatya paNa nathI. dareka tattvane huM meza ke bAju rahelI che. ane pazcimanI duniyAne pahelI ja vAra jANyuM ke ahiMsA eka amAdha zastra che. kSamA e veranI rAmabANa davA che. pazcimanI buddhi mATe A badhuM navuM hatuM. karmanI phIlasuphI, ceganI sAdhanA, AtmAnI anaMta tAkAta, anekAMtanI dRSTi, sAta nayeTanI nakkara kulaguMthaNI. vatarAgI jvana vagere ane e duniyAe A dharatI (hiMduvAna nA mAnavIne kALA mAnavI' tarIke oLakhatI hatI tevA eka Black Indian te, aMtaranA lAkha lAkha umaMgeAthI vadhAvI lIdhe. ene jovA, sAMbhaLavA enA caraNe besavA hajArenI medanI e jyAM gayA tyAM gaI. ane eNe paNa Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ budhdhibhA tA. 10-8-1964 pitAnA jJAnane mahAsAgara e jJAna- zrIyut rAghavajI enA pitA hatA. tarasI janatAne mATe khUlluM mukI dIdho! jIvananI preraNu hatA. jainadharmanA sArA jJAnane e agAdha sAgara koNa abhyAsI hatA. zrAvakadharmanA custa hatA? pArakI dharatInA mAnavIone anuyAyI hatA. dharma ane cAritryanA ghelA karanAra e kayAne hatuM? A saMskAra temanA saMtAnane paNa deza ane paradezanA lAkho mAna maLyAM hatAM. vIonuM AkarSaNa bananAra e zuM hato? e saMtAna te zrI vIcaMdabhAI e hato hiMdustAnanA eka nAnA 5 ogasTa 1864nA ja emane gAmaDAne eka adane mAnavI. janma thayo, * 11 briTIzaronA gulAma rASTra hiMdustAnano yogya uMmara thatAM temane mahuvAnI eka nAgarIka. prAthamika zALAmAM mUkavAmAM AvyA. eNe paradezanI dharatI para paga te bAda temane bhAvanagara laI javAmAM mUke tyAre te e mAtra javAnIne AvyA. temanA pitA vIracaMdabhAIne prathama ja zvAsa kheMcate hate. aMgrejI zikSaNa apAvavA icchatA hatA. mAtra 29 varasane navajuvAna ane pitAnI e zubhecchAne saMtAne pazcimanI rIDhIne buddhivAdI duniyAne saphaLatAthI pAra pADI. 1880 mAM potAnI saMskRti ane nijanA dharmane emaNe muMbaI yunivarsITInI meTrokayusaMdeza saMbhaLAvavA Ubho thaye hato. lezana parIkSA, jhaLakatI kArakIrdi e khare! ajaba evI e zraddhA hatI. pAsa karI. gajabanuM evuM tene e sAhasa hatuM. paraMtu zikSaNa premI pitAne AthI e sAhasikane janama, bhAratanI saMtoSa nahatA. te te temanA saMtAnane dharatI para thaye hate. saurASTramAM AveluM vIracaMdabhAIne mubaI mokalyA. nAtaka jevA Atura hatA. AthI mahuvA e tenuM mAdare vatana hatuM. nAnA gAmaDAmAM, nAnA pAyA muMbaInI elaphInsaTana kolejamAM para jhaverAtane dhaMdho karatAM, eka teo dAkhala thaI gayAM ane mAtra mAyALu, dharmapremI, ne prIti, cAritraya 20 varasanI uMmare 1884 mAM teo temaja pramANiktAmAM daDha evA eka jaina samAjanA prathama snAtaka banyA. sAmAnya pitAne tyAM ene janma have zuM ? paraMtu AjanI jema thayA hatA. e savAlathI temane bahu muM jhAvavuM na bacata hatA. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 10-8-1964 buddhiprabhA paDyuM. Jain Association of India vyaktitvathI karnala ane gavarnarane e vIracaMdabhAIne AmaMtraNa ApyuM. temaNe samajAvI dIdhA. ane teoe tame A saMsthAmAM kAma kare. ane ThAkarane A vere rada karavA mATe vIracaMdabhAI A saMsthAnA maMtrI banyAM. dabANa karyuM. aMte amuka rakamanI A saMsthAnA nejA heThaLa temaNe bAMdhachoDa pachI ThAkore e vere rada itihAsa sadAya yAda rAkhe tevA ryo ! racanAtmaka kArya karyA. tyAre nahi oLakhatAM evA temanI kArakIrdinuM paheluM yazaravI aneka jaina-jainetare vIracaMdabhAIne eka kAma pAlItANAnA khaTalAmAM banyuM. pratibhAzALI, dharmapremI kAryakara tarIke eALakhyA. pAlItANAnA ThAkora sAhebe surasIMgajIe ANaMdajI kalyANajInI peDhInA A saMsthAnuM kAma to cAlu ja eka kArakunane keda karyo. ne vadhumAM hatuM. paraMtu jJAnabhUkhyA A mAnavIne zatruMjaya tIrthanI yAtrAe AvatAM dharava na hatuM. 1885 mAM mesarsa yAtrALuo upara muMDakA vere nAMkhyo. lITala enDa ku. sAthe kAyadAnA kAmakAja mATe karAra karyA. ane tyAMnA A muMDaka vere garIba evA e anubhave temaja temanI nija dharmazraddhALuo para Aphata samAna pratibhAe eka bAju yazasvI kArya hatuM. A verAthI samagra jaina samAje temanI pAse karAvyuM. bhAre AMcakA anubhavyA hatA. 1891 mAM mI. beDama (Bedam)ne viracaMdabhAInuM dila paNa A verAthI zuM dhUna bharAI te teNe katalakhAnA kakaLI uThayuM. mATe sametazikhara pasaMda karyuM. temaNe turata ja A verAne dUra sametazikhara eTale aneka karavAnI kAryavAhI zarU karI dIdhI. tIrthakara ane zramaNa bhagavaMtanI puNya teo A mATe muMbaInA gavarnara bhUmi ! ane ahIM chellA zvAsa laDa rU temaja karnala Tasanane maLyA. cheDI mokSe gayAM che. A vere e jinenI dharmanI dharmanI bhUmi upara nirdoSa chanA lAgaNI upara vIMjhAyelo eka kArame lehI reDAya, temanA jIva resAya e koraDe che. rAjane dharmanI AvI kayo dharmarAgI sahana karI zake? lAgaNIo para avarodha maphavAne muMDaka verAthI mAMDa TharIThAma thayeluM kaI ja hakaka nathI. AvI aneka janatAnuM lehI A prasaMge pharIthI dalIlathI temaja temanA pratibhAzALI ukaLI UyuM ! Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10] muddhiprabhA A paNa vIracabhAjI prasa ge taiyAra thaI gayAM. prathama zrI rAyabadrIdAse e yurepIyana sAme kesa mAMDayA. paraMtu kalakattAnI nAnI kArTImAM e kesa UDI gayA. tyAre temanI uMmara mAtra 29 varasanI ja hatI. paraMtu e nAnI uMmaramAM jJAna, utsAha, dhagaza, dharma - have ? paNa ema niSphaLatAthI premanA mahAsAgara ubharAtA hatAM. paDe tA. vIracaMdabhAi zAnA? e peAte ja kalakattA doDI gayA. tyAMnI hAI kArya mAM apIla karI. ane ahIM rahI baMgALI bhASA zIkhyA. ane badhAMja DAkayumenTAnA abhyAsa karI eka lAMbe muddo taiyAra karyAM. purAvA ubhA karyAM. sAkSIe taiyAra karyAM ane evI jozIlI jabAnamAM temaja vedhaka dAkhalA dalIlAthI e kArTamAM laDayA ke nyAyAdhIze nIcalI korTanA cukAdA rada karyA. ane nyAya vIracaMdabhASTanI tarapheNamAM ApyuM. pharI ekavAra jaina samAje vIraca Mda. bhAInA jayanAda karyo. tyAra bAda emanA jIvananI temaja jaina itihAsanI yAdagAra sAla AvI. 1893 ! ! vizva dharma pariSade ( cikAgA ) jaina dharmIne nAMtarUM mekalyuM. AtmArAmajI mahArAjane A pariSadamAM hAjara rahevA Agraha karyAM. tA. 10-8-1964 ane hajArInI zubhecchA AzIrvAda lai e cikAge upaDI gayA. ane paraMtu zramaNa dharmanA niyamane lIdhe te zakaya nahatuM. ane temaNe A kArya mATe vIracaMdabhASane pasaMda karyAM, ahIM paNa temaNe peAtAnuM vIra batAvyuM. sekaDaeNAnI saMkhyAmAM temaNe agrejImAM jaina dharma temaja bhAratIya saMskRti para bhASA ApyAM. gAMdhIe phIlAse phIkla sAsAyaTI IMglenDamAM sthApI. abhyAsa vargo zarU karyo. khAnagI Tayuzana ApyAM, anekane zAkAhArI banAvyA. amerikAthI iMglenDa paNa gayAM. tyAM paNa peAtAnI meghAthI tyAMnI janatAne ghelI karI ane bhArAbhAra Adara pAmyAM. 1895 mAM temane kaMika kAraNAsara pAchA pharavuM paDayuM. ane hiMdustAna AvyA. ahIM AvIne paNa tee japIne besI na rahyA, " hemaca'drAcArya varga zarU karyAM ane " bhASaNA ApavA lAgyA. buddiva ka sabhA' 'A samAja' thIyeAseAphIkala sAsAyaTI' jevI matakhara sasthAoe paNa temanA aneka bhASaNe gedbhavyAM. tyAM to amerikAnA temanA rANIee karI temane amerikA khelAvyA ane 1896 mAM rI pAchA e videza Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja ! tA. 10-8-1964] buddhiprabhA [11 gayA. A varase daramiyAna temaNe paraMtu tabiyata temanA aramAnane laMDanathI vozIMgTana sudhI pracAra pravAsa tAkIne ja beThI hatI. kALa phara banI. karyo. laMDanamAM AkhuM varasa rekAyAM emanI jiMdagI sAthe khela khelI ane bArIsTarIne abhyAsa karyo. ane rahyo hate. bAra-eTa lo banyA. je amerikAnI dharatI parathI ja tyAM te jaina samAje temane pAchA kALe temanuM lohI cUsavAnuM zarU karI bolAvI lIdhA. zatrujya tIrtha para kaMIka dIdhuM hatuM. Aphata utarI hatI. ane tene kesa laDavAne hate. vIracaMdabhAIe turata ja ane kALanI harIphAImAM kaI te kAmamAM lAgI gayA. ane pharI jiMdagI vijaya pAmI che ke laMDana upaDI gayA. ane tyAM apIla tA. 7 ogasTa 1901 nA roja karI, pharI eka vadhuvAra temaNe zatrujyane temanI jiMdagI hArI gaI ! ! bacAvI lIdhe. kALano vijaya thayo. * A arasAmAM te kAnsa, jarmanI temaja yuropanA kaMIka meTA zaheramAM jiMdagI para mRtyunI kALI cAdara mAna meLavI AvyA. e jyAM jyAM patharAI gaI !! gayA tyAM tyAM janatAe temane umaLakAthI paraMtu e mRtyune zI khabara ke. vadhAvI lIdhA. ekacitta harenI jiMdagI te hArIne paNa vijetA medanImAM teoe temanA bulaMda avAja banI gaI hatI !! ane ahiMsAnA saMdezane sAMbhaLyA. mRtyue te mAtra temanA dehane ja 1901 mAM teo pAchA pharyA khAkha karI nAMkhyA hatA. paraMtu kAraNa tabiyata have temane sAtha devAnI nA pADatI hatI. ane e muMbaI jiMdagIe te emane sadA mATe amara pAchA pharyA. banAvI dIdhA. pAchA pharyA tyAre temanA dilamAM itihAsa jyAM sudhI jIvaze tyAM aramAna che e hatA ke-hiMdustAnanA sudhI vIracaMdabhAi yAda raheze. pralayamAM khUNe khUNe jaina dharmane pracAra karIza. kadAca duniyA AkhI khAkha thaI jaze. mAruM sAruMya jIvana e zAsananI te paNa sAteya samaMdaranA mojA enA. sevAmAM samAI daiza. nAmanA gIta gAze. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhInA jIvananI bolatI tArIkho taiyAra karanAra : zrI pannAlAla rasIkalAla zAha [ zrI pannAlAla zAhe zrI gAMdhInA jIvananA mahattvanA prasaMge - ahIM sAlavArI pramANe goThavyA che. mArI lakhela jIvana jharamaramAM je vigate chuTI gaI che te tamAma vigato sAlavAra pramANe ahIM jovA maLaze. -saMpAdaka varSa, mAsa ane dinAMka yAdagAra prasaMga tA. 25 ogasTa, 1864 2 mahuvAmAM zeThazrI rAdhavajIbhAIne ghera vikrama saMvata 1920 zrAvaNa vada 8 zrI mAnabAInI kukhe emane janma i. sa. 1872-73 hAiskulanA abhyAsa mATe mahuvAna heDamAstara ane InspekaTaranI bhalAmaNathI kuTuMba sahita bhAvanagara AvyA. 1878 lagna graMthithI joDAyA. meTrIkyulezananI parIkSA bhAvanagaranI AphreiDa hAIskUlamAMthI pasAra karI gohilavADa jillAmAM prathama AvyA ane sara jazavaMtasiMhajI skolarazipa pasAra karI. 1881 kelejanuM ucca zikSaNa vIracaMdabhAI laI zake e mATe zrI rAdhavajIbhAI kuTuMba sahita muMbaI AvyA. elaphiTana kelejamAM abhyAsa zarU karyo. 1884 muMbaI yunivarsiTInI bI. e.nI parIkSA mAnasahita pasAra karI jaina samAjamAMthI prathama snAtaka thavAnuM mAna meLavyuM. 1880 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 10-8-1964 ] va, mAsa ane dinAMka 1885 1885 1885-86 1886 eprIla 1886 Disembara 1886-87 1890 buddhiprabhA [ 13 yAdagAra prasaMga zrI jaina esesiezana eka inDiyAnA matrI nImAyA, ane e rIte sAmAjika jvananA zrI gaNeza maMDAyA. zatru Mjaya kesa sa MbaMdhamAM temaNe jukhAnIe laI muMbai, amadAvAda, pUnA vagere sthAe arajI karI, gavarnara sAhebane maLI inkavAyarInA hukama meLavye. maisa" lITala smItha kreara ane nIkAlasana, sarakArI seAlIsITarenI peDhImAM ArTIkalDa kalArka tarIke kheDAyA. zatruMjaya para yAtrAe janArane ApavA paDatA muMDakA vere budha thayA, e kesamAM kala veTasana ane mukhyanA gavarnara lere ne maLI cukAdA tarapheNamAM ApyA. zatruMjaya tIrtha para le` re te mAnapatra ApavAmAM AvyuM. makSIjI tItha saMbaMdhI thayela jhadhaDAne nikAla. emanA pitAne svargavAsa, emanA pitAnI AjJA, mArI pAchaLa raDavuM nahIM, bhAMye utAravA nahIM, smazAnamAM aLagaNu pANIe nahAvuM nahIM, marachu. khaca karavA nahIM '......vagerene amala. paNa karyAM. ' Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA [ tA. 10-8-1964 [14] varSa, mAsa ane dinAMka 1891 yAdagAra prasaMga beDama sAhebe zarU karelA carabInA kArakhAnA saMbaMdhamAM sametazikhara kesanI hAIkorTamAM apIla thaI, tyAre kalakattA gayA, baMgALI bhASA zIkhyA ane aitihAsika saMbaMdha ja karI, jenenuM tIrtha che' e cUkAda meLavyo. 1893 jUna 1893 ogasTa 1893 sapTembara 25 pU. AtmArAmajI mahArAja zikAgo vizvadharma pariSadamAM jaI zake ema na hovAthI muMbaIne jaina saMgha zrI vIracaMdabhAine mokalavA sArU ekatrita thayo ane sarvAnumate TharAva karI emane pratinidhi tarIke nImyA. eka mANasa madada sArU sAthe Apyo. sTImara "AsAma" mAraphate vizvadharma pariSadamAM jainadharmano saMdezo ApavA prayANa. cikAgo vizvadharma pariSadamAM jainadharmanI . rajuAta ane hiMdu dharmane bacAva karyo. amerikAnA judA judA zaheramAM jainadharma viSe pravacano ApyA. "skUla opha erIenTala philosophI" nI sthApanA dvArA hindu, bauddha ane jainadharma temaja bhAratIya saMskRti viSe rajUAta karI. fugeliui An unknown life of Jesus Christ nuM prakAzana. laMDana AvyA. lorDa 2 nA pramukhasthAne jela sabhAomAM bhAratIya tattvajJAnanI rajuAta karI. 18935 - 1894 1894-5 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 10-8-1964 ] varSa, mAsa ane dvinAMka 1895 1895 sapTembar 1896, AgasTa 20, 21 1892 1897 1899 1901 julAi 7 mI ogasTa, 1901 buddhiprabhA yAdagAra prasaMga bhArata pAchA pharyo. A samAja, budivaka sabhA vage2e sasthAonA upakrame pravacane ApyA. hemacaMdrAcAya vatI sthApanA karI. < ajamera " mAM bharAyela 'dharma mahetsava' mAM jainadharmanA pratinidhi tarIke gayA. cikAgA vizvadharma pariSadanA baMdhAraNe ja A mahesavanu AyeAjana thayuM hatuM. amerikAthI nima...traNa maLatAM pharI dharmAMpatnI sAthe tA. 21 nA rAja pravAse upaDayA. zeDhazrI premacaMda rAyacaMdanA pramukhasthAne tA. 20 nA rAja mAnapatra ApavAmAM Avyu. [ 15 bhAratamAM dukALa paDayAnI khabara paDatAM dukALa rAhata samitinI sthApanA amerikAmAM karI. rU|. 40,000) rAkaDA ane anAja bharI vANu bhAratanA judA judA bhAgeAmAM meAkalavAmAM AvyuM. zatruMjaya kesa saMbaMdhamAM IMglenDa gayA. AMtara rASTrIya vArpaNuya pariSadamAM samagra eziyAnuM pratinidhitva karyu bhArata pAchA pharyAM. deha vilaya thaye. thI -- * Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizvadharma pArSada : cikAgA ! slaiH suralAla ja anuvAdakaH guNavaMta zAha [ A pariSada kevI rIte bharAi, zrI vIracaMdrabhAI gAMdhIne tyAM kevI rIte mekalavAmAM AvyA, temaNe tyAM jaI zuM karyuM temaja pariSada kevI gai tenA A citAra A lekha batAvI jAya che. -- saMpAdaka ] ghaNuM badhA para je dUra sana 1893 mAM amerikAnA khyAtanAma zahera cikAgAmAM amerikanee . sarvadharma pariSada melAvI hatI. A pariSada melAvavAne karIne tA e hetu hateA ke dharmanA pratinidhie eka maca bhegA maLe ane vicAra vinimaya karai tema ja eka bIjA dharma pratye deva ane Dam vadhI rahyA che te karavA thaiDAka prayatna thAya jethI lekA dhamathI vimukha banI rahyAM che temane dharma tarapha vALI zakAya, A pariSadane saphaLa banAvavA mATe amerikI e lAgalagATa aDhI varasa sudhI sakhta parizrama karyo tyAre tene saphaLa banAvI zakAya. pariSada keTale aMze saphaLa thaI te sAyanTIphIka sekazananA vaDA Hon. Mr. Marwin Marie Snell nA nIcenA zabdo parathI jANI zakAya che. pariSadanA sauthI vadhu lAbha te e thayA ke khrIstI jagatane tema ja khAsa karIne amerikanAne e jANyA maLyu ke duniyAmAM khristI dharmathI paNa vadhu pavitra, evA bIjA paNa dha che. je dArzanika vicArAmAM taka pUrNa che. AdhyAtmika ciMtanamAM ghaNI ja UMcI kakSAe pahoMcelA che, svataMtra evA gUDha vijJAnamAM tema ja prANI mAtra pratye sAcI aa rAkhanAra ane mAnavatA temaja cAritryamAM te badhAM jarAya utaratA nathI." pariSadamAM duniyAbharanAM lagabhaga adhA dharmonAM pratinidhie AvyA hatAM. tenI saMkhyA lagabhaga daza hajAranI thavA jAya che. pariSadamAM eka hajArathI vadhu nibadho vAMcavAmAM AvyA hatA. lephrene evuM mAnavuM che ke sArIya duniyAmAM AnA jevI vizALa pariSada khIjI ekreya nathI thai. pariSadama te Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 10-8-1964 buddhiprabhA [17 samayanA mazahUra vidvAna svAmI vivekA- pite hAjara nahi rahI zake e jANI naMda temaja De. enI besanTa paNa amane duHkha thayuM che. te paNa amane bhAga lIdhe hate. zraddhA che ke je samAjanA Apa nAyaka pariSada bolAvavAvALI samitinA che te samAjamAMthI A 5 kaIne kaI pramukha Rev. J. H. Barrows eka vidvAna pratinidhi jarUra thI mokalaze taraphathI mArI AtmArAmajI mahA. ane e kahevAnI koI jarUra nathI ke rAjane nimaMtraNa maLyuM. A pariSadamAM arlI cikAgomAM ApanA pratinidhino jaina dharmanA DaMkA vagADavAne temanI pU Adara satkAra ame karIzuM. prabaLa IcchA hatI. paraMtu sAdhu dharmanAM Apa je ApanA pratinidhi mekalaniyamone lIdhe te tyAM na jaI zakayA vAnA che te tArathI khabara karavA AthI pariSadamAM vAMcavA mATe temaNe maherabAnI karaze. munizrI je nibaMdha eka nibaMdha tayAra karyo. jemAM jaina taiyAra karI rahyA che te jarUrathI amane dharmane sAcA ItihAsa lakhyo hate. AnaMda Apaze ane kAryakramamAM tene temaja duniyAnA tamAma prANI mAtrane vAMcavAmAM Avaze temaja tenA lekhakanuM jaina dharma kevI rIte sukha ane zAMti jeTaluM mahAna gaurava che teTaluM ja ApI zake che te batAvyuM hatuM. mahAna gaurava tene paNa ApavAmAM gurUdeva pote pariSadamAM hAjara Avaze. jo ke ame ahIM cikAgamAM nathI rahI zake te jANI pariSadanA ApanA ghaNuM ja dUra dUra chIe chatAM kAryakarona keTaluM UMDu duHkha thayuM hatuM paNa dhArmika vivAdomAM ghaNIvAra te temanA 12 juna 1893 nA patrathI munizrI AtmArAmajInuM nAma sAMbhaLavA maLe che. jANI zakAya che:-- cIkAge, yu. esa. e A pariSadanA kAryavAhIne je pustako pragaTa karavAnA che te mATe 12 juna, 1893. keTalAka citronI jarUra che. jethI jaina mArA vahAlA sAheba, dharmanI kriyAvidhino khyAla AvI revanDa DokaTara barAja sAhebanA zake. AthI Apane vinaMti che ke te kahevAyA. ApanA tA. 13 ma nA citro turata ja mokalI ApI patrane javAba lakhI rahyo chuM. A dharma pariSadamAM jainonA eka vidvAna AbhArI karaze. cAlIsA karatA. pratinidhi hovA jarUrI che. A gurudeve A pariSadamAM bhAga levA pariSadamAM muni amArAmajI mahArAja mATe khUba ja Atura hatA. kAraNa Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] buddhiprabhA : tA. 1-8-19 64 teo samajatA hatA ke jaina dharmanA mATe amerikA bhaNI ravAnA thaI gayA. prakAza mATe A pariSada eka agatyanA vidAya veLAe gurudeve pitAne nibaMdha maMca jevI hatI. ane duniyAnA (je cikAgo praznottara nAme pragaTa thayA tamAma dharmonA vaDAo A pariSadamAM che.) vAMcavA mATe ApyuM. bhAga levAnA hatA AthI enuM mahatva A pariSada 19 divasa cAlI ghaNuM ja vadhI jatuM hatuM. pahelA divasanA udghATana kAryamAM uparane patra maLatAM ja gurudeve dareka pratinidhie pitAno saMkSipta nizcaya karI lIdhuM ke te jarUrathI eka paricaya ApyuM. zrIyuta vIracaMda ApaNA pratinidhine mokalaze. paraMtu gAMdhIe potAno paricaya A pramANe pratinidhinI pasaMdagI karavI e eka Akhe - muzkelInuM kAma hatuM kAraNa te samayamAM huM jaina dharmane pratinidhi chuM. jaina samAja pAse duniyA bharanI cAritra dharma temaja tattva ciMtanamAM aMdara jainadharmane DaMke vagADe temaja lagabhaga maLatA AvatA bauddha dharmathI jainadharmane sAcI rIte rajuAta paNa te vadhu prAcIna che. Aje A kare evA gRhastha vidvAna ghaNA ja dharmanA hiMdustAnamAM paMdara lAkha ochA hatA. anuyAyI pitAnuM jIvana zAMti A mATe Ape berIsTara zAyata bhavuM ane niyamavALuM gujAre che. vIracaMda rAghavajI gAMdhInI pasaMdagI huM A samaye mArA samAja karI. keTalAka rUDhipujaka jenoe zrI taraphathI temaja mArA mahAna guru muni vIracaMda rAghavajI gAMdhInI videzayAtrA AtmArAmajI mahArAja taraphathI ApanA mATe avarodhe ubhA karyA. paraMtu Atithyano AbhAra mAnuM chuM. dhArmika gurudeve temane dAkhalA dalIlothI sama- temaja tattvajJAnanA vidvAno eka ja jAvI dIdhA ke jina dharma A viSayamAM maMca upara bhegA maLI dhArmika viSayo keTale badhe udAra che. chevaTe teo para carcA vicAraNA kare e muni sAcA gurudevanI AjJAne svIkAra AtmArAmajInA jIvananI eka mahatvakaryo. gurudeve zrI viracaMda gAMdhIne kAMkSA hatI, guradeve mane AjJA karI potAnI pAse rAkhI, pariSadamAM che ke temanI taraphathI temaja sArAya mokalavA mATenA phUTa prazno samajAvyA. jaina samAja taraphathI Ape bolAvelI Ama gurudevanA pratinidhirUpa banI A sarvadharma pariSadanI saphaLatA ica zrI vIracaMdabhAI pariSadamAM bhAga levA ane ApanuM abhivAdana karuM. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 10-8-1964] buddhiprabhA [19 gurudevanA A pratinidhio para je chaTAdAra bhASaNa karyuM tenA jevuM pathadamAM kevI rIte potAnA dharmanuM bhASaNa bIjI ekeya nathI thayuM. pratinidhitva karyuM temaja janatA upara tene keTale prabhAva paDayo, te te zrIyut vIracaMda gAMdhI amerikAmAM samayanA AgaLa paDatA eka amerikana be varasa rahyA. A be varasamAM temaNe akhabAramAM pragaTa thayela ahevAla amerikAnA be moTA zahera vozIMgTana, parathI jANI zakAya che - bosTana-nyuyorka vageremAM badhA maLI % jaga vikhyAta ghaNA hiMda lagabhaga 535 bhASaNe ApyAM. temanA vidvAna, dArzanika pati temaja dareka bhASaNomAM hajAronI medanI jAmatI hatI. ghaNI jagAe temaNe dharmane vaDAAe A pariSadamAM abhyAsa vargo paNa zarU karyA hatAM. bhAga lIdhe ane teo saue ghaNAe mAMsAhAra cheDayA hatA. ghaNuM pravacana ApyAM. temAMnA keTalAkanI jaina banyA hatAM. tyAMthI pracAra karyA vidvatA, dayA temaja cAritranI bAda zrIyut vIracaMda rAghavajI IMglenDa, gaNatrI bIjA dharmanA moTA moTA kAnsa, jarmanI vagere dezomAM jaina netAo sAthe karavAmAM Ave che. dharmano pracAra karatAM karatAM julAI paraMtu e kahevuM vadhAre paDatuM 1896mAM hiMdustAna pAchA pharyA. nahi gaNAya, ke pUrvanA vidvAno (AtmAnaMda janma zatAbdi mAMthI je navayuvAna jana zrAvake graMthamAMthI) jana darzana ane cAritra viSe pAna naM. 34 thI 42 om ?>> SKKURNED9B0CMAS->> For Exo W grAhakone namra vinaMtI buddhiprabhA " dara mAsanI dasamI tArIkhe pragaTa thAya che. Apane tA. 20 sudhI aMka na maLe te pachI ja, Apano grAhaka naMbara lakhIne kAryAlaya sAthe patra vyavahAra karavo, EEK >>SESBOS/ 5SEXO Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvadharma pariSadanA bhAratIya pratinidhi zrI. vIracaMda rAghavajI gAMdhI B. A; M.R.S; J.S. muMbaI-hiMdustAna mAnavanI mahattA ane dAniyA. viSe parvotya najare cha cha pravacana Apaze sthaLa : NEW CENTURY HALL 509, Fifth Ave, NEW YORK (Between 42d and 43 Sts.) samaya : savAranA ATha mArca 19, gurUvAra mArca 22, maMgaLavAra amerikAne AryAvatano saMdeza ! mAnavInuM mAnasazAstrIya kartavya che je ApaNA beTA ghamaMDane lIdhe (pazcimanI duniyAne ApavA mATe : nuM pUruM samajAyuM nathI.) pUrva pAse zuM che. te) mArca 15, maMgaLavAra mArca 24, gurUvAra mAnavInA AdhyAtmika vikAsa mAnavanA vyaktitvanuM vargIkaraNa | | mATenI mahattvanI zarate (pazcimathI ajANa evA mAnava | (jeo zikSaNa ane saMskRtinA jIvananA vividha kAryasAdhaka siddhAMta.) | vikAsamAM mahatvane bhAga levA icche mArca 17, gurUvAra che teoe khAsa sAMbhaLavA jevuM.) mAnavInA bauddhika svabhAvanuM | mArca 29, maMgaLavAra pRththakaraNa mAnavInI gUDha zaktiAnA ( je pazcime jANyuM nathI tema ja ! vikAsa mATenI prAyogika rIta na te tene tene abhyAsa che.) [ rasa, noMdha -mULa aMgrejImAMthI gujarAtI karyuM che. AtmAnaMda jaina zatAbdi graMca pAna naM 22 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaDabAtoDa javAba hiMdu dharmanuM bacAvanAmuM [ 1893 mAM bharAyela sarvadharma pariSadamAM laMDananA pratinidhi revanDa pinTekasTe "hiMdu dharma viSe kAdava uchALatAM kahyuM ke - e strIo vezyA hatI mATe temane devadAsI banAvI. ane tethI e devadAsIonA lebAzamAM vezyAgIrI paNa karatI hatI." - hiMdu dharmanuM A bhAre bhAra apamAna hatuM. hakitane avaLI rIte raju karI pinTekaTe hiMdu dharmane halake pADa hate. syAdvAdano pUjArI A kema sAMkhI zake? je ke zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhI jena dharmanA pratinidhi hatA. chatAM paNa A TIkAthI teo dAjhI UThayA. ane pitAnA bhASaNamAM pinTakosTane A vAtane saNasaNate javAba Apyo. ane avaLI vAtane lokone bhrama bhAMgI nAMkhyo. temanA A bhAraNane bhAvAnuvAda atre rajU karavAmAM Ave che. e vAMcatAM samajAze ke zrI gAMdhIe sadA satyane ja Agraha rAkhe che. hiMdu dharma kayAM mAro dharma che ema kahI temaNe sAMpradAyikatA batAvI nathI. ahIM anekAMtanA sAcA pUjArI ne nItmika udAra matavAdI zrI gAMdhInA AyaNane darzana thAya che. . - saMpAdaka.] mArA pravacananI zarUAta karatAM batAvyuM che. paraMtu huM teonI e pahelAM huM keTalIka vAtanI spaSTatA karavA cheTI rajuAtane kema barAbara samacAhuM chuM. prathama te e ke A maMca jAvavI te barAbara jANuM chuM. mane e e eka bIjAne gALe devA mATe kahetAM AnaMda thAya che. ke je dharmane nathI. ane mane e kahetAM bhArobhAra huM pratinidhi chuM te dharma viSe koIe duHkha thAya che ke keTalAka bIna prIritI. paNa tevI cheDachADa karavAnI hiMmata e ahIM vAraMvAra tevuM vartana karI nathI. kAraNa ke teo sArI rIte Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22] buddhiprabhA tA. 10-8-1964 samaje che ke temaNe tema na karavuM gAnArIone bolAvavAmAM Ave che. joIe ke ApaNe samAjamAM rahelA temAMnI keTalIkanuM cAritrya zaMkAzIla aniSTa pratye TIkAo thAya ja che. hoya che. ane A mATe hiMdu samAja ane A viSe meM je agAu vAraMvAra duHkhanI lAgaNI paNa anubhave che kahyuM che teja Aje pharIthI kahuM chuM ke temaja evI badacalana gAnArIone AvA aniSTa dharmane lIdhe nathI dUra karavAnA te prayatna paNa kare che, banatAM paraMtu bIjA dezamAM jema bane paraMtu ATalA parathI je kaI ema che teja pramANe dharma vihinatAne lIdhe kahetuM hoya ke teo badhI vezyAo che. bane che. eTale teo devadAsI banI che ane devadAsI banI che, eTale teo vezyAkeTalAka mAnavI temanI vadhu paDatI mahatvakAMkSAne lIdhe pitAne pola mAnI gIrI kare che. te teo bhIMta bhUle le che. A navA banelA ane pitAne che. tene aMdhakArathI prakAza eka banAvI lIdhelA pile bhAratamAM AvI alaga che enA bhedanI jarAya jANa potAnA vicArane Adarza raju karavA nathI AvuM kahenArA A vAta spaSTapaNe Ave che ane tema karI sArAya bhAratane jANI le ke A devadAsIone bhagaterAta palaTI nAMkhavAnuM svapna seva vAnanAM gabhArAmAM paNa karavA devAmAM che. paraMtu ravAna kayAre kAyama Take che? AvatI nathI. temaja kAzamIrathI te e jAgatAM sarI ja jAya che. tema kanyAkumArI sudhI hiMdanAM maMdiromAM temanuM e svapna sarI jatAM pachI eka paNa strI pUjAraNa nathI. teo hiMduonI TIkA karavAmAM ja hiMdu dharmamAM AvA aniSTa bAkInI jiMdagI gALe che. paraMtu calAvI levAmAM Ave che ne te hiMdu, teoe samajavuM joIe. ke TIkA e dharmanI nabaLAI che ema je koi kaMI dharma sAmene bacAva nathI temaja kahetuM hoya te huM pelA grIka itihAsapotAnA ja dharmanI mAtra prazaMsA kAranA zabdo yAda devaDAvuM chuM ke jeNe karavAthI kaMI pitAne dharma satya banI hiMdu samAja viSe kIdhuM che. :-- ja nathI. kharekhara AvA nabaLA vicAra dharAvanAra mANase. pratye mane meM hiMdustAnamAM e eka paNa khUba lAgI Ave che. mAnavI nathI joyo ke juThuM bolato heya. temaja meM evI eka paNa dakSiNa hiMdustAnanA keTalAMka hiMdu hiMdu nArI nathI joI ke je cAritryathI maMdiramAM khAsa prasaMge saMgIta mATe zreSTa heya. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 10-8-1964] buddhiprabhA [23 ane mane, e loko batAve che ane vadhumAM teone huM zahenazAhe hiMdustAnanI jevI zIlavaMtI nAra temaja mahAna akabaranA jIvananI eka vAtanI hiMdustAnanA jevA vinamra puruSe Aje yAda ApuM chuM. bIje kayA dezamAM che ? eka jahAja makkA jatuM hatuM. - A uparathI pUrvanA siddhAMtane temAM musilama yAtrALuo hatAM. rastAmAM eka khAlI parapeTo samajI ghaca e vahANa pigIe luMTI lIdhuM. paroNo bhale karavAmAM Ave paraMtu e lUMTanA sAmAnamAM temane pavitra kurAnanA A sabhA maMca uparathI ghaNIvAra keTalAka pAnA maLI AvyAM. A tALIonA gaDagaDAToe duniyAne e pAnAo temaNe kUtarAnA gaLAmAM bAMdhyAM batAvyuM che ke keTalIkavAra mada ane ane temane ArmajhanI galIomAM abhimAnathI bharelA bhAre vajanadAra pheravyA. balUna karatAM paNa e parapiTA vadhu tyArabAda evuM banyuM ke bAdazAhanA vajanadAra hoya che. mANasoe porTugInuM vahANa lUMTI Ama jee hiMdustAnanI mahattAne lIdhuM. e lUMTanA sAmAnamAM temane utArI pADe che teo pratye mane khUba bAibalanA pustako maLI AvyAM. khUba lAgI Ave che. ane e mATe mane eka ja rIte AzvAsana maLe A badhI vAtanI jANa akabaranI che ke teo je A badhuM jANe che te mAne thai. akabaranI mA dharmajhanunI badhuM temaNe eka bIjA pAsethI maLelI muslIma hatI. tene kurAnanA apamAnathI boTI ane vahemI mAnyatAomAMthI ghaNuM ja duHkha thayuM. A vakhate pATuM. jANeluM hoya che. gIne samaya hato tethI teNe akabarane ane je jisasanA cAritra parTugIjhoe je hAla kurAnanA karyA viSe TIkA kare che tevA hiMdaone hatAM tema bAibalanuM karavA kahyuM : hiMdu gaNavAne inkAra karI jeo paraMtu udAra mananA akabare kahyuM - kalpanAnA taraMgamAM chAne e ahaM mA! A ajJAna mAnavIo nathI anubhave che teone huM IsapanI eka jANatA ke kurAna e keTaluM mahAna che! junI daMtakathAnI yAda ApavA mAguM chuM. ane teoe je kaMI karyuM che te temAM eka jagAe kahevAmAM AvyuM ajJAnavaza karyuM che. paraMtu huM te che ke huM paththarane nahi paraMtu kurAna ane bAibala baMnenuM gaurava paththaranA bhItaramAM rahelA Adazane samajuM chuM. AthI huM mArI jAtane praNAma karuM chuM. temanI jema halakI pADI zake nahi. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMbaithI amerikA [ zrI vIracaMdabhAI gAMdhIe amerikA jaI pote zuM karyuM ne karI rahyA che tenuM tAdazya citra temaNe pote lakhelA A patramAMthI jANI zakAya che. ---saMpAdaka ! 19, julAI 1897 rA. rA. paramapriya bhAizrI, maganalAla dalapatarAmanI sevAmAM amadAvAda, cikAgothI li. sevaka vIracaMda AvI pahoMcyA. zeDA divasa pachI rAghavajI gAMdhInA praNAma svIkAraze. mIsIsa hAvarDa ane tenA mitroe ApanA patro pahoMcyA che. chevaTane patra amane rIsepzana ApyuM. temAM ghaNuM mIsIsa hAvarDanI uparanA patra sAthe lekene AmaMtraNa ApyuM hatuM e saghaLA Aje Ave te pahoMcyo che. mitro amane ahIM AvelA joIne gayA okaTobara mAsanI zarUAtamAM ghaNA khuzI thayA. tyArapachI ahIMnA huM ahIM Avyo tyArathI atyAra sudhI STEINWAY HALI nAmanA bhASaNonI dhAmadhumamAM rokAyelo hovAthI prakhyAta makAnamAM meM eka jAhera bhASaNa Apane patra lakhI zako nathI te ApyuM. ane mArTIgamAM AvelA gRhasthA mApha karaze. tathA maDamoe evI IrachA jAhera karI | muMbaI choDayA pachI ame laMDana ke mAre eka ophisa rAkhavI joIe. pahoMcyA. tyAra pachI cAra pAMca divase ane tyAM hiMdustAnanAM prAcIna dharma mI. phattecaMda, chIMDasI rIte laMDana saMbaMdhI bhASaNa ApavAM joIe. te AvI pahoMcyA. tyAMthI nyuyorka ame uparathI ahIMnA mesenIka Tepala nAmanA sAthe AvyA. nyuyorkamAM phakata eka prakhyAta bAvIza majalAnA makAnamAM divasa rahI cikA tarapha ravAnA thayA. teramA majalA upara meM mArI ophIsa rastAmAM racesTara nAmanuM zahera Ave rAkhI. ane tyAM temaja bIjI keTalIka che. tyAM dAkatara senapharDa tathA mIsIsa jagAe bhASaNa ApavAM zarU karyA. e senapharDa amArA mitro rahe che. temane bhASaNe gayA eprIla mAsanI Akhara Agraha pUrvaka patra AvavAthI ame sudhI ApyAM. e daramiyAna ahIMthI tyAM bAra kalAka kAyA tyAMthI svAnA Azare base mAIla menIsTI nAmanuM thaI tA. 30 sapTembaranA roja cikAgo zahera che tyAM yunITarIyana paMthanA Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 10-8-1964 buddhiprabhA [ 25 DIzIyana lokonI konpharansa thai hatI. mArI ophisamAM abhyAsavarga temanA taraphathI AmaMtraNa maLavAthI sthA hatI temAM mukhyatve karI tyAM paNa eka bhASaNa ApavA gayo hate. " jainadharmamAM cAnuM svarUpa che? dayAnanuM svarUpa, karmanuM svarUpa, e bhASaNa hiMdustAnanI gupta vidyA svadaya vagere viSaya saMbaMdhI lokone occuttism in India 1994 zikSaNa ApyuM hatuM. te sivAya eja upara hatuM. vaLI bIjI tarapha ahIMthI mesonIka devalamAM bIjA jAhera helamAMAzare basa mAila ezoza nAmanuM hiMdustAnanI satIo, vazIkaraNa zahera che. tyAMnA kenajhezanala paMthanA vidyA, ratnazAsa, avadhijJAna, kriIzrIyana pAdarI zivaraMDa mI. smatha camatkAra vidyA, dhyAna kAnI taraphathI AmaMtraNa AvavAthI temanA vidhi vagere dhaNuM viSaya upara bhASaNa devaLamAM ravivAranI savAra tathA sAMja maLI be bhASaNa ApyA hatA. temAM ApyAM hatAM. vaLI ahIMthI vIza mAIla evansTana zahera che tyAM eka abhyAsa savAramAM "jisasa krAIsTanA dhama ne vaga sthApyo hato. tyAM "yogavidyAnA syAdvAda mata pramANe atha svarupa upara lokone zikSaNa ApyuM e viSaya upara bhASaNa ApyuM hatuM hatuM. egalavuDa nAmanuM ciMkAgonuM parU ane sAMjanA "hiMdustAnano prAcIna che jyAM huM rahuM chuM tyAM, mIsIsa dharma ? e viSaya para bhASaNa ApyuM hAvarDanA gharamAM eka abhyAsa varga hatuM. vaLI ahIMthI Azare se mAIla sthA che hate. temAM yogazAstra saMbaMdhI ? rasIna nAmanuM zahera che tyAMnA yunI zikSaNa ApyuM hatuM. varsa lITa paMcanA krIzrIyana pAdarI rivareDamI, grIvaranA AmaMtraNathI temanA cikAge vImensa kalaba taddana strIonI sabhA che temane AmaMtraNathI devaLamAM "jainadharma upara bhASaNa temanA strI sabhAsada samakSa " gAyana ApyuM hatuM. vaLI ahIMthI vaza mAIla ekaparka nAmanuM gAma che tyAM traNa vidyA " upara bhASaNa ApyuM hatuM. vakhata jaI yunITI carcA nAmanA kIyana Southside Woman's Club 77484 devaLamAM bhASaNa ApyAM hatAM. pahelI amerikAnA strIoe pIemAM vakhata "samyagadazana upara bhASaNa. pakSInAM pIMchAo paheravAM na ApyuM hatuM. bIjI vakhata jenAma Ie e viSaya upara bhASaNa upara bhASaNa ApyuM hatuM. trIjI vakhata ApyuM hatuM. aSadazana upara bhASaNa ApyuM hatuM. jema laMDana zaheramAM National Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26] buddhiprabhA tA. 10-8-1964 Liberal Club che ane te ghaNuM stAna mokalavAnI jarUra paDI tethI prakhyAta tathA vagavALI rAjadvArI sabhA tA. 2 junanA roja nyuyorkathI mArI gaNAya che tema ahIM Union League strI sAthe laMDana Avyo. ane tyAMthI Club che. tenI aMdara sAta hajAra tA. 11 junanA roja mArI strIne membara che. temanA vArSika meLAvaDA hiMdustAna tarapha mokalI che laMDanamAM vakhate mane AmaMtraNa maLyuM hatuM ane thoDA divasa rahyo. e vakhate bArIInduence of recent Social sTaranI parIkSA mATe Tarma bharavAne legislation on American Poli- vakhata hate. te mane anukULa hovAthI. tics e viSaya upara bhASaNa ApavA meM eka Tarma Gray's Inn nAmanA jaNAvyuM te pramANe bhASaNa ApyuM bArIsTaranA InsTITayuzanamAM bharI. hatuM. e sivAya bIjAM ghaNAM bhASaNo badhI maLI bAra Tarma bharavI joIe ane ApyAM hatAM. jemake Ladics Press cha peparanI parIkSA ApavI joIe. League samakSa Relation between AvatA varase bIjI be Tarma bharIza. Press and Stage eTale nyujha- ane be peparanI parIkSA ApIza. pepara tathA nATaka vacane saMbaMdha dhIme dhIme anukULatA pramANe badhI e viSaya upara bhASaNa ApyuM hatuM. Tarma bharI daiza ane parIkSA ApIza thIyosephIkala sosAyaTI samakSa sAta ene mATe moTI phI Azare 2500 ATha bhASaNe ApyAM hatAM. pIrIcula rUpiyA ApavA paDe che. agAuthI cheDA sosAyaTI samakSa traNa bhASaNe ApyAM ApyA che. bAkInAne mATe jAmIna hatAM. yunIvarsalIsTa carcamAM pAMca Ape che te chevaTanI parIkSA vakhate bhASaNa ApyAM hatAM. rUpiyA ApavA paDaze. e pramANe gayA eprIla mAsa - laMDanathI tA. ra6 junanA roja sudhI kAma karyA pachI ahIMthI huM grAMDa ravAnA thaI tA. 3 julAInA roja revIjha nAmanuM zahera je 160 mAIla nyuyorka Avyo. tyAMthI cikANe AvI, dUra che tyAM jaI eka mahino rahyo ahIMthI 200 mAila cArloTa nAmanuM hatuM. te daramiyAna cAlIza bhASaNa zahera che tyAM bhASaNe ApavA gayo. judA judA viSayo upara ApyA hatA. tyAM keTalAka bhASaNa ApI tA. 17 A saghaLA vakhatamAM mArI strInI julAInA roja ahI huM pAcho Avyo tabiyatane ahIMnI havA bIlakula chuM. tA. 22 julAInA roja, ahIMthI anukuLa paDI nahotI ane tene hiMdu- 1100 mAIla, ATalAMTIka mahAsAgaranA Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 10-8-1964] buddhiprabhA [27 kinArA para besTana nAmanuM zahera che zarU karI che. ane temAM agAu jaNuMtenI pAse on Set Bay nAmanI velA viSaya saMbaMdhI zikSaNa ApavAmAM jagyA che tyAM judA judA viSayone Ave che........ abhyAsa karavA tathA bhASaNa sAMbhaLavA A varasamAM hiMdustAnamAM dukALa hajAro loko ekaThA thAya che. tyAMthI paDe che ane tene lIdhe lAkha mANase AmaMtraNa AvavAthI huM tyAM jaIza. bhUkhe mare evA khabara ahIM AvavAthI tyAM eka mahine rahI tyAMthI uttara meM ahIMnA lokone vinaMtI karI bhAgamAM Azare 70 mAila Greenacre eka kamiTI sthapAvI che. tenA pramukha nAmanuM zahera che tyAM Summer onarebala mI. sI. sI. bona che. School of Comparative Reli- gart World's Congresses Auxgions nAmanuM khAtuM sthApyuM che tenA zaiary nA 1893 mAM pramukha hatA. taraphathI jainadharma saMbaMdhI keTalAka huM A kamITIne sekreTarI chuM. paNa bhASaNa ApavA mane AmaMtraNa maLyuM pravAsa karI makAIthI bharelI eka che tethI tyAM jaIza. sapTembara mahine sTImara kalakatte mekalAvI che. garIbene A besTana temaja tenI Asa- te tyAM vaheMcavAmAM Avaze. Azare pAsanA zaheramAM bhASaNa ApavA 40,000 rU. rekaDA hiMdustAnanA judA gALIza. okaTobara mahinAmAM cuka judA bhAgomAM mokalAvyA che. ghaNuM ane tenI AsapAsanA gAmamAM bhASaNa karIne thoDA divasa pachI rU. 2000 ApIza, navembara mahine vazagTana lagabhaga ApaNe jena saMgha upara zaheramAM rahIza. DisembaramAM kalIvaleMDa, mokalAvIzuM. DiTroITa, recesTara vagere zaheromAM A pramANe rAta-divasa kAmamAM bhASaNa ApIza. jAnyuArImAM pharIthI rokAyelo rahuM chuM tethI ApaNuM bhAIo grAMDarepIDjha zahera jaIza. tyAra pachI kayAM upara patra lakhI zakayo nathI. tyAM jaIza te hAla nakkI nathI....... sarvene praNAma kaheze. eja. .....ahIM meM School of vadhAre samAcAra AvatA melamAM Oriental Philosophy nAmanI kula lakhIza. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ beH guNavaMta zAha saMpAdaka buddhiprabhA abhinava zalI, Adhunika upamAo ane saraLa bhASAmAM carama tirthaMkara bhagavAna mahAvIranI sArIya jIvana gAthA vaNuM letI eka anokhI ja pustikA cA - (posTaja alaga) kIMmata pacAsa navA paisA Adhaneka mahAvIra Gra = = - abhinava gari 5) A aMkanA pahelA be pAnA tame vAMcyA? sava. zrImad buddhisAgarasUrijI mahArAje saMskRta bhASAmAM lagabhaga chaso zloka pramANu prema gItA lakhI che. tene rasaLatI zilImAM bhAvAnuvAda karavAmAM Avyo che. premanuM pRthakkaraNa samajavA mATe vAMco. - lakhe - prema gItA bhagavAna zAha bhAvAnuvAdaka : Co buddhiprabhA 19 21, pITa kosalena, guNavaMta zAha muMbaI 2. kIMmata pacAsa navA paisA (posTeja alaga) Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amerIkAnI AMkhe saMgrAhaka ane anuvAdaka : pannAlAla rasIlAla zAha | zrI vIracaMdabhAI amerikA ane yuropamAM rahyA tyAre aneka akhabAree temanAM bhASaNa ane jIvananI noMdha lIdhI hatI. ahIM lekhakazrI tevA keTalAka akhabAre ja kare che. zrI gAMdhIne videzamAM kevI javalaMta saphaLatA maLI hatI tenA A dastAvejI pUrAvA che. - saMpAdaka ] zrI vIracaMdabhAInI zakitane aMjali arpatA videzI pa. enara opha lAITa" svAmI vivekAnaMda ane viracaMdabhAInI tulanA kare che. sane 1902 mAM svAmI vivekAnaMdano dehavilaya thayo tyAre A patre svAmI vivekAnaMda ane vIracaMdabhAI gAMdhInI tulanA karatAM nIce mujaba abhiprAya vyakata karyo hate. A banne bhAstanA uttama ratno mATe kahI zakAya tema che ke:" (1) vividha dharmonI carcA arthe zikAgomAM 144mAM bharAyelI dharma pariSada samayanI bannenI kRti adyApi hajAra lokonI prazaMsAno. viSaya che. (2) ane kapriya vyAkhyAnakAra hatA, ane amerikAmAM zrotAo taraphathI temanA saMbaMdhamAM ghaNAM stutivacane zravaNe paDatA hatA. (3) je leke temanA bhASaNe sAMbhaLatAM teo temanA siddhAMtane prItithI svIkAratA ane je te siddhAMtane yathArtha nirNaya. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30] buddhiprabhA tA. 10-8-1964 karavA vicAra karatA teonA mana upara temanA vicArenI - chApa adyApi paryatA rahelI che. (4) banenA jIvana TUMkA hatA. vivekAnaMda 40 varSanI vaye ne paracaMda 37 varSanI vaye svargastha thayA. bane vadhAre jIvyA heta te pitAnA bhaviSyanA samayane vadhAre sAro ja upaga karata. (5) bane svabhUmi bhAratamAM ja videha kevalya thayA. vivekAnaMda beluranA ATha khAte 1902 mAM ane vIracaMdabhAI 1901mAM muMbaImAM." chevaTe zrI vIracaMdabhAInI smRti jALavavA jena samAje kaMi ja na karyuM enI TIkA karatAM e lakhe che ke - svAmI vivekAnaMdanA vicAranI prabala asara tenA ziSyamaMDaLa (abhedAnaMda Adi) e rAmakRSNa sAyaTI Adi aneka saMsthAo sthApI javalaMta ane cirasthAyI rAkhI che. jyAre ati zakane viSaya che ke sva. vIracaMdanA vicAronI prabala asara koIpaNa jaina taraphathI jArI rahI nathI, eTaluM ja nahi paraMtu vIracaMdabhAInuM nAma ke nizAna rAkhavA kaMIpaNa prayatna karavAmAM Avyo nathI. AnuM nAma "naguNupaNuM' nahIM?" eka videzI patra A rIte lakhe che tyAre moDA moDA paNa emanI janma zatAbdi samaye emanI kAyamI smRti rahe evuM karavAnI jaina samAje AvazyakatA samajI levI joIe, ane AvI TIkAnuM punarAvartana na thAya e jovuM joIe. " cikAge DhAimsa (tA. 26-9-1893) cikAgo vizvadharma Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-8-1964] buddhiprabhA [ 31 pariSadamAM laMDananA pratinidhi revanDa De. je epha. pinTakeTe jyAre hindudharma para prahAra karyA, tyAre zrI vIracaMdabhAIe je suyogya pratyuttara Apyo enI prazaMsA lagabhaga dareka vartamAna patroe karI che. agragaNya vartamAna patra abhiprAya joIe. bhAratanA pratinidhi mI. gAMdhI keTalIka ayogya TIkAono pratyuttara Ape che. gayA ravivAre sAMjanA vizvadharma pariSada samakSa pitAnuM pravacana karatAM laMDananA revanDa De. je epha pe sTa brAhmaNa strIonA zaMkAspada cAritra bAbata jyAre prahAra karyo, tyAre teNe dharma pariSada je mULabhUta dhyeya sAthe maLI ane saphaLa thaI che, enA prathama niyama mAtrane ja bhaMga nathI karyo, paraMtu teNe khristI, bauddha ane anya dharmonA pratinidhione bepha vahorI lIdhuM che! che. yojanA pravacanamAMthI agya prahAna ahIM thoDoka bhAga rajU karyo che." "ApaNe zakaya teTalI khUba ja dhIrajathI juThAM tarI Ave evAM povanya vidvAnone ApaNI rAjakIya, sAmAjika bAbato viSe chellA keTalAka divasothI sAMbhaLyA. teo cikAgo ane nyuyorkanA gaMdA vistAramAMthI pasAra thAya che ane pachI ApaNuM para kAdava uDADe che. paraMtu ApaNe e vAtane nakArI kADhIe chIe ke e khristI dharmane namUne nathI. paraMtu bhAratanA ucca varganA brAhmaNa mAMthI ochAmAM ochI 600 jeTalI pUjAraNe vezyAonA kAma kare che. teo vezyAo che, chatAM pUjAraNa banAvavAmAM Ave che ane pUjAraNa hovA chatAM teo vezyAonA kAma kare che. AvA leka Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra ] buddhiprabhA (tA. 10-8-1964 khristI dharmane niMde che. zikAgonI bhUmi upara bethI traNa pUrvanA parapoTAo che, jene nAza karavuM joIe." AvA vAtAvaraNamAM AvI bhASA e TIkA karatAM kaMika vizeSa che ane janadharmanA pratinidhi zrI vIracaMda gAMdhIe karelA succa bacAvanI sAme e TakI zakatA nathI. zrI gAMdhIe je kAMI kahyuM te enA "jaina dharmane itihAsa ane mULabhUta siddhAMtA" pravacananA pUrva nivedanarUpa hatuM." Do. jayenI TIkA ane zrI vIracaMdabhAInA pratyuttaranI. prazaMsA sAthe ATaluM prAstAvika lakhI, A patra zrI vIracaMdabhAInA hindu dharmanA bacAva aMgenA pravacanano akSarazaH utAro Ape hatA. che ucca abhAva che manohara ghATa vizuddha mAla vyAjabI bhAva rAjakamala sTenalesa sTIlanAM vAsaNe vApare. utpAdako ratIlAla nagInadAsa eDa kAMTa 118, kaMsArA cAla, muMbaI 2, hi ophisa phonaH 33para1 ' resIDasa phona H 33ra086 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva dharma pariSadgA (cikAge ) jenadharmanA pratinidhi ya/Hunt zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhI Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amerikAmAM zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhIe bhArata viSe ApelA pravacanonA jIvatta dastAveja LECTURE ON INDIA Ancient Literauers of India. VIRCHAND R. GANDHI B.A., of Bembry hiMdustAna viSe pravacanA (1) hiMdustAnanuM prAcIna sAhitya (2) hiM duonu pUrvajIvana (3) hiMdustAnamAM strIenuM sthAna (4) hiMdustAnanI lagna praNAlI (5) 28 karADa hiMduAnA sAmAjika rivAjo Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhInA videzI anuyAyIo (lekhaka : pannAlAla rasIkalAla zAha) [ zrI vIracaMdabhAI gAMdhIe amerikA jaI mAtra bhASaNe ja nahotA karyA. tethI vizeSa paNa racanAtmaka kArya karyuM hatuM anArya gaNAtA dezamAM temaNe hajAro aMgrejone jaina dharmamAM rasa letA karyA hatAM. ApaNI pAThazALAo jevA dhArmika vargo zarU karyA hatAM. ane emAM ghaNAM aMgreje jaina dharmane abhyAsa karatAM hatAM. temAMnA keTalAka te zrI bAMdhInA custa ziSya hatAM. tema karI zrI gAMdhI gRhastha guru paNa banyA hatAM. - svAmI vivekAnaMdanA bhAratIya ziSyanI jema temanuM videzamAM pracAra kArya Aja sudhI cAlu rAkhI hiMdu dharmane videzamAM jIvaMta rAkhe che, tema je ApaNe paNa zrI gAMdhInuM e pracAra kArya cAluM rAkhyuM hota to ApaNe paNa Aje videzomAM jaina dharmane vijayadhvaja pharakato rAkhI zakyA hota. AjanI ghaDIe A lekha vAMcI temanuM e mahAna kArya karI cAlu karIzuM to thI gAMdhInI janma zatAbdie sAcuM tarpaNa karyuM lekhAze. -saMpAdaka.] zrI vIracaMdabhAI gAMdhI videzamAM dharmane anulakSIne nahIM, paraMtu bhAratIya dharma pracArArthe gayA hatA. paraMtu teo saMskRti, enA Adarzone lakSamAM rAkhI svamatAgrahI na hatA. "mAro dharma ja emaNe kArya karyuM. A emanI saphaLasAce che" evA Agrahane vaza thavAne tAnI cAvI che, ane Aja kAraNathI badale, samasta jaina samAjanA guru teo videzIonA hRdayamAM vasI gayA. pU0 AtmArAmajI mahArAjanA "jho emanA mukhya anuyAyIomAM (1) zrI raDyA vAha re Adarzane lakSamAM harbarTa rana, (2) mIsIsa hArvarDa rAkhI, zrI vIracaMdabhAIe mAtra jaina- ane prazaMsake ane sahAyakAmAM (1) Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA 36 presIDanTa cArlsa sI. sI. bAnI, (cikAge vizva dharma pariSadanA pramukha) ane (2) De. jena henarI ( maMtrI) bhareAi, ane (3) vIlIyama pAipa (maMtrI) hatA. e badhAne paricaya ApaNe karIe. 6. huITa vAna. 'sAduM jIvana ane ucca Ada * Plain living and high thinking ' nA sUtrane amalamAM mUkanAra hu jUja pramANamAM haze. vyakita anu zrI haTa vArana eka evI hatA. teone, jaina dharmanA sAyIe mATe epha Adarza jaina' nA udAharaNarUpa gaNAvI zakAya. ' jaina dharmanA saMskAra zrI vIracaMdabhAI tarafadhI emane maLyA hatA. teo eka agreja gRhastha hatA. zrI vIracadabhAInA hastadIkSita ziSya hatA. zrI meAhanalAla dalIcaMda desA lakhe che, tema, mAMsAhArane sathA tyAga, jaina vrateAnuM maryAdApUrNa satya rIte aMtaHkaraNapUrvaka grahaNa, jaina tattvajJAnamAM saMpUrNa ane tayukta hA, svAdhyAya nagnatA vagere sa guNAnu mizraNa eka aMgreja gRhasthamAM evuM e kharekhara AnadadAyaka banAva che. " zrI vIracaMdabhAI e iMgleMDamAM { tA. 10-8-1964 'Philosophical Society' sasthA thApI hatI, A saMsthA dvArA, emaNe jaina dharma ane hindu tema ja bauda tattvajJAna tulanAtmaka jJAna ApI zakAya, mega viSe e mATe varga calAvyA hatA. tyAre zrI harbarTa vArna emanA eka vidyArthI hatA. temaNe tyArathI zrI vIracaMdabhAinA pravacaneAnI nedha la rAkhI hatI ane A rIte jeTaluM zravaNa karyuM. e ja zrI veranane jena dharmamAM zraddhAzIla rAkhavA mATe sama hatuM. te abhyAsI haiAvA uparAMta eka jijJAsu vidyArthI hatA. vIracaMdabhAinAM DAvalaya pachI gleDanI saMsthA pR thaI paraMtu jyAre mA gRhasthane kAMpaNa bAbo mananuM samAdhAna hatuM, tyAre emaNe jaina dharmanA bhAratIya vaDA sAthe patra vyavahAra karI, pAtAnI zaMkAonu samAdhAna karyuM hatuM, zrI jena zvetAmbara konpharansa heralDanA akAmAM emaNe karelA patravyavahAramAMnAM prazno ane apAyelA pratyuttA pragaTa thayela che. paraMtu durbhAgyanI vAta eche ke e bhUvA ja arka upalabdha nathI. emaNe paDita lAlana, zrI hIrAlAla jhaverI, zrI gAviMdajI mulajI mahevANI, zrI makanajI jUDAbhAI mahetA sAthe. patra vyavahAra hatA. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiprabhA sa. 102-1964 [29 grATa bhASAmAM taiyAra karAvI jaina dharmanA sarakAra kaiTalAM tAna, sudaDha ane pragaTa karavAnuM kArya hAtha dharyuM hatu ' tyArabAda " hatA e aa emanA Jainism ane jaina sAhitya vadhune vadhu lokeAnA viSenA TUMkA lekha, temaja emaNe zrI vIracaMdabhAinA pravacaneAnI noMdha parathI lakhela 'Jainism ' pustaka parathI khyAla Ave che. A pustaka jaina ane pAzcAtya vidyAtAnA mata lai pramANabhUta tarIke svIkArAyuM che ane paDita lAlananA paNu A surataka prakAzana mATe Azirvacana maLyA che. A pustaka Central Publishing House-Arrah 121 pragaTa thayuM che. zrI haLa vArane A pustaka emanA guru-zrI vIracadabhAine samaparNa karatAM lakhyu che ke, * je mane mArA gurue Apyu che te tejU karuM chuM. " hAthamAM ya e mATe stutya prayAse karyA hatA. ' jaina jIvana ' amalamAM mUThThI zakAya e mATe eNe - Mahavira Brotherhood' athavA * Universal Faternity ' nAmanI saMsthA sthApI hatI. A sasthAnA maMtrI tarIke zrI gArDananI temaNe nimaNUka karI hatI. anya sabhyAmAM mIsIsa e. gArDana ane L. D. Saintier hatA. * kSemanAmAM balavattara . 1. mIsIsa hA, jema svAmI vivekAnaMdanI ziSyA bhaginI nivedItA hatA, tema zrI vIracaMdabhAinA hastadIkSita mIsIsa hADa hatA. " emanA gurue batAvelA jaina dhanA Adarzone potAnA dezabAMdhavA kema samajI zake ane jaina dharmanA pracAra kema vadhune vadhu thAya e jovA teo hu'mezA Atura hatA. pestAnI A mahecchA pAra pADavA, emaNe laDanamAM " jaina liTarecara sAsAyaTI " nAmanI ati upayegI saMsthAnI sthApanA karI hatI. temaNe A saMsthAnA mAnA maMtrI tarIke khUba ja hatsAhathI kArya karyuM hatuM. e saMsthA dvArA emaNe aMgreja vidvAnenA hAthe tema, sAdhita ane vivecanAtmaka jaina zrI naja mIsIsa hA viSe ne ke upalabdha kazI ja mAhitI ta, paraMtu zrI gulAbacaMdajI drA e rAkhela nAMca purathI pazu emanA sAdhAraNa paricaya maLe che, tyAre khyAla Ave che ke rejanIzInu mahattva keTaluM che, enA prAzananI AvazyakatA keTalI che ane atyAra sudhI ApaNe e tarapha keTaluM durlakSa sevyuM che ! " " zrI gulAbacaMdajI DhaDhA lakhe che ajameramAM dharma mahAtsava " mAM vIracaMdabhAIne meLApa thayo. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA 38] vyava bannene jaina dharmanI rajUAta sarTi maheAtsavanA matrI taraphathI nima MtraNlR maLyuM hatuM, A mulAkAtamAM zrI vIraca'dabhAie cikAgA vizvadharma paripadanI ane amerikAmAM peAtAnA prayAsenI vAta karatA eka tasvIra batAvI, jemAM eka amerikana bahena sAmAyika karatA hatA. jainAcAra pramANe badhA ja upakaraNo, kaTAsaNu, sthApanAcA` muhapatti vagere badhuM ja sthita najare paDatuM hatu.. hAthamAM mALA hatI. A tasvIra ghaNuM karIne, mIsIsa hAnI hatI. A amerikana bahenane patra paNa zrI vIracaMdabhAie dekhADayA hatA, jemAM e bahenane pUrva bhavanuM jJAna-tiramarajJAna thayuM. hatuM e vAtane spaSTa ullekha hatA ane potAnA bhAratamAMnA pUrvabhavanI keTalIka vAta e bahene lakhI hatI. ati khedanI vAta e che ke A patra haju maLyA nathI. jaina sAhitya ane itihAsa mATe jahemata UThAvatAM sa!kA, * ApaNe pUratI jALavaNI rAkhI nathI ' ane ApaNI bedarakArI temaja upekSAvRtti aMge TIkA kare che, e zrI vIrasya bhAI tA taddana najIkanA bhUtakALanI vyakti haiAvAM chatAM AvI paristhiti che e daSTie tadRna mAgya che. itihAsanA UMDANamAM sAdhana mATe janAranI zI paristhiti haze e teA kalpanA karavAnI ja rahe. [tA. 10-8-194 mIsIsa zrI gulAbaca jItAe sA~bhavataH hArvarDane phATI hateA ema lakhyuM che eTale kadAca ghaDIbhara mAnI laie ke e bAbata mIsIsAne lagatI na hatI te paNa eka amerikana bahena jaina dharmane saMpUrNa paNe anusaranAra temaja pUrvabhavanuM jJAna dharAvanAra hatA, e zrI vIracaMdabhAI ne jema gaurava ApanArI bAbata che, tema jaina samAjane mATe paNa gauravaprada che. zrI vIscadabhAie amerikAmAM rahIne ane khAsa karIne cikAgAmAM je vyAkhyAne ApyA, ene mATenI badhI ja sagavaDatA A amerikana bahene karI hatI, je e vakhate pragaTa thayelA pATA parathI samajI zakAya che. AvA pesTa ane huM leAnI nakalA jainAcArya AtmAnaMda janma zatAbdi graMtha " mAM chapAyelI che. 66 "International Society For the Education of Woman in India - nAmanI saMsthAnI sthApanA amerikAmAM thai hatI, jenA maMtrI mIsIsa hA hatA. A sathAno kharce traNa bhAratIya baheneAne videzamAM abhyAsArthe zrI vIracaMdabhAInA prayAsethI mekalavAmAM AvyA hatA. a saMsthAne uddeza bhAratIya strIA Adhunika keLavaNI laI peAtAnI pUrva kAlIna sthiti-maitrIthI, sAvitra Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 10-8-1964 buddhaprabhA [ 39 ane damayaMtInA jevuM sthAna samAjamAM rAhata samitinI sthApanA karI ane meLave, e hate. presIDanTa sI. sI. bonIno e samitinA 3. presIDanTa cAlase sI. benI, pramukha tarIke sahakAra lIdho ane pote cikAgo vizvadharma pariSadane maMtrI tarIke rahyA. A samiti Adarza, ka5nA vyavasthA ane enI dvArA tAtkAlika rAhata mATe anAja saphaLatA A vyaktine AbhArI hatI. bhareluM vahAna ravAnA thayuM ane lagabhaga emaNe sane 1889 mAM A yojanAnI rUA. 40,000) dezanA judA judA bhAgomAM kalpanA karI ane mUrta svarUpa ApyuM. mokalavAmAM AvyA. AvI hatI emanI cikAgo vizvadharma pariSadanA teo yazasvI kAryavAhI ! pramukha hatI. 4. Do. jona henarI barejha zrI vIracaMdabhAI sAthe teo gADha che. jona henarI bojha cikAgo paricayamAM hatA, ane bhArata mATe vizvadharma pariSada, 1893 nA maMtrI vizvadharma pariSadanA praNetA. hatA ane e pariSadamAM zrI vIracaMda vizvadharma pariSadanA maMtrI 7 : * I 1 * * HARJIBHAI presIDanTa sI. sI. benI. emane khUba ja lAgaNI temaja sahAnu- jahAna henarI barejha bhUti hatI. sane 1896-97 mAM bhAratamAM jyAre dukALa paDe tyAre bhAIe hindudharmano zUravIratAthI bacAva zrI vIracaMdabhAie amerikAmAM dukALa karyo ane pariSadanI carcAnuM dhoraNa Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA 40 ] jALavI rAkhyu. temaja jainadharmanI emanI rajUAtathI teo khUba ja prabhAvita thayA hatA. zrI vIracaMdabhAI dharma pariSadanI pUrNAhUti bAda videzamAM dharma pracArArthe rahevAnA hatA, tyAre cikAge! vizvadharma pariSadanA A maMtrIe emane rahevA mATe peAtAnuM nivAsasthAna khAlI karI ApyuM hatuM. AvI hatI emanI lAkapriyatA ! 5. viliyama pAIpa. cikAgA vizvadharma pariSadanA te De. jona henarI kharejI sAthe sahamatrI hatA, ane zrI vIracaMdabhAInI pravRtti tA. 10-8-1964 enA prazaMsaka hatA. peAtAnA dezamAM satya dharmane pracAra kema thAya e mATe zrI vIraca'dabhAine humezA sahAyabhUta thavA prayatna karatA. amerikAmAM School of oriental Philosophy 24 Esoteric Studies nA traMrgA zrI vIracaMdabhAi vilayama pAIpanI jAta dekharekha nIce calAvatA hatA, A rIte zrI vIracaMdabhAInA amerikAnA pravAsamAM teo madadagAra rahyA hatA. dhanya che AvA naravIrane jene janmazatAbdi dina A mAsanI 25 mI e che tyAre emane yAda karI, emanI smRti gaurava bharI rIte rAkhIe eja abhyarthanA ! janma zatAbdi prasaMge-- zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhInI zubhecchA vyakta karIe chIe. ane teozrInA smAraka mATe jaina samAja yeAgya prabaMdha kare tevA zubha anurodha karIe chIe. - amacaMda karamAda saMghavI dUdhanA dalAla amAre tyAM kaTalarI, embroDarI ane jarImAla vagere jaththAbaMdha tathA chuTaka maLaze. amArA sTeTasanI jarUra mulAkAta lo. saMghavI nevelTI sTeA, naM. 1, trIe bhAyavADA, muMbai 2. B. R. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hA pastAve vipula jharaNuM svargathI utaryuM che.... (pU. AtmArAmajI ma. nA zrA sa'baMne putra) kApaNu mANusane enI bhUla batAvaze! te e svIkAraze nahIM, e svabhAvAti che. jyAre samAja ke saMskRtine dveSa batAvave etA ene eka vaheArI levA jevuM thAya, khataranAka gaNAya. AjathI cha varSa pahelAM svanAmadhanya zro vIracaMdrabhAI gAMdhI videzamAM bhAratIya saMskRtinA prasArArthe gayA, tyAre emaNe "Three Fundamental Errors in occidental Philosophy" viSe pravacana Sunrise Club nAmanI sabhA samakSa ApyuM, e aMge zrI vIracaMdabhAI tA. 10 me, 1898 nA zrI maganalAla dalapatarAma paranA patramAM lakhe che ke, lekIne temanI bhUla batAvavI ane tenu khaMDana karavuM e sUtA sApane jagADavA jevu che chatAM Suytise Club nA membaro mArA bhASaNathI khuza thayA che. " are, emanA bhASaNane nyAyayukta gaNavAmAM AvyuM. keTalI kheladIlI ! kevI vizALatA !! satya vastunA svIkAramAM che jarAya AnAkAnI ? ! jyAre bhAratamAM......... jyAre zrI vIracaMdabhAi videzamAM jainadharma ane bhAratIya saMskRtinI vijayapatAkA pharakAvI bhAratamAM svadezamAM pAchA pharyAM tyAre ? 6 tyAre buddhivardhaka sabhA, ane AryasamAjanA upakrame maLelI sabhAomAM ApaNA ja jaina bhAoe dhAMdhala macAvyuM, khurazIo uchALI, zrI vIracaMdabhAine jJAti bahAra mUkI. zrI gAMdhIne prAyazcita Ape 'evA pekArA karyA ! keTalu saMkucita mAnasa kevA virAdhAbhAsa !!! " C pU. AtmArAmajI mahArAjane prAyazcita saMbadhI mubaInA jaina saMghanA AgevAnIe lakhyu. enA pratyuttaramAM pUrva AtmArAjI mahArAje je dalIle karI e te! atre rajU karela patra ja melaze, paraMtu Aje kaI paNa kahevAtu Ara te eTaluM ja ke e samayamAM keTalIya musIbate hevA chatAM je kAma Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2] buddhiprabhA [tA. 10-8-194 zrI vIracaMdabhAie karyuM enI kAyamI puNya smRti jALavavA ApaNe sakriya thaIe. e vakhatanA nAnakaDA vage karela anyAyanuM A rIte prAyazcita. laIe e ja abhyarthanA ! -saMpAdaka svati zrI muMbaI baMdare sakala zrI saMgha jayavaMta varte, aMbAlAthI li. muni AtmArAmajI tathA chatAM vIracaMda rAghavajI hamane ke tameM dharmalAbha vAMcanA. yahAM sukha pUchA ki tumane amerikAnI musApharI sAtA hai dharma dhyAna karanemeM udyama apane kisIbhI vrata niyamameM dUSaNa rakhanA. Age zrI sakaLa saMgha ke taraphase lagAyA have to tuma tisakI AyaNuM puNya prabhAvaka devaguru bhakitakAraka karake prAyazcita le le. taba zrI zA, motIcaMda harSacaMdrajI tathA zA. vIracaMda rAghavajIne kahA ki mane phakIracaMda premacaMdajI kA likhA huA apane kisIbhI vrata niyamameM patra 1 bhAdaravA sudi 11 ke roja amerikAkI musApharIme dUSaNa nahIM mujake milA hai se vAMcakara samAcAra lagAvA hi-aba zrI saMghake vicAsarva mAluma kiyA hai. zrI saMgha ke tarase ranA cAhiye kimaM zrI saMghake kisa zrAvaka vIracaMda rAghavajIne amerikA dUSaNakA prAyazcita likha bhejuM? dezameM jainadharma ke upadeza karane vAste kara zrI saMghakA aisA vicAra gayA thA se lagabhaga do varNa taka have ki zrI vIracaMdajIne kadApi dUSaNa amerikAmuM jenadharmakA baMdha karake pAchA sevana nahIM kara vegA to bhI. hiMdatAnameM AyA he kisa vIracaMda Isake kaI prAyazcita dene cAhiye. rAghavajI ke tAMI pUrvokta kAma karane seM aura AgaboTameM biThaka anArya dezameM IsakA uttara-zrI nizIthasUvame jAnaise kyA prAyazcita ( daMDa) nA ! likhA hai ki jo vinA dUSaNa ke cAhiye ? prAyazcita deve te prAyazcita nemaM baheta namratApUrvaka zrI vAleke prAyazcita lenA paDatA hai saMgha likhatA hUM ki zrI jaina mata aura se prAyazcita dene vAlA jInarAjakI ke zAomeM je koi jJAna darzana AjJAkA bhaMga karanevAlA hatA he tathA cAritrame tathA apane kare hue vata jaba taka dUSaNa sevanevAlA apanA dUSaNa niyamameM dUSaNa lagAve to tisake kabUla na kare taba taka kevaLajJAnI bhI prAyazcita karanA likhA hai so te tisa dUSaNavAleke prAyazcita nahIM dete hai muMbaI zrI saMghane kisIbhI daSaNakA yaha adhikAra lamaNA sAdhavI ke nAma nahIM likhA he te meM kisa viSayameM zrI mahAnizItha sUtra che duSaNakA Inaka prAyazcita devuM? jaba dUSaNa kabUla kare vinA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 10-8-1964] buddhiprabhA [ DhaMDha pratyakSa kRSaNake jANanevAle kevala-prAyazcita te nahI dete haiM paraMtu zrI' saMdhI rAdhavajI jJAnI bhI prAyazcita nahIM mrute huM to ma' chadmastha alpamati kisa rItise prAyazcita de zaku? AjJAse ... vIracaMda zrI zatruMjya tIrthaMkI yAtrA kare te zrI saMdha adbhuta Anadita haiAve asI AjJA zrI saMdhI mAnanese' zrI vIraca'da. jekara-~~zrI saMdhaNA aisA vicAra hAve ki AgaeTame beThake anArAdhavajIkI kucha hrAni nahI hai. dezarma' jAnese avazya prAyazrita lenA cAhiye-- haMsakA uttara aisA kathana te humane kisIbhA jaina zAsrame nahIM dekhA hai te phera zrI jInanA ullaMdhana karaka meM kisa tare prAyazrita devuM ? jekara-zrI saMdhaNI aisI icchA ve ki zrI vIracaMdajIne dUSaNa sevyA hAve athavA na sevyA haiAve te bhI tisarkamAM kucha prAyazrita lenA cAhiye haMsakA uttara jo chanarAjakI AjJAse cukta huM sAhI sahya huM aura zeSa zrI jInAjJA mAhira jo saMdha kahAve huM se hADakAMkA satra haiM natu zrI jInarAjakA sanna yaha kathana Avazyaka sUtrame hai jekara zrI saMdha aise kahe ki huma vizeSa tahAM (mu bAme) munirAja mahArAjazrI mehanalAlajI mahArAjajI birAjamAna haiM ve bhI bhavabhiru aura zrI janAjJA ke bhaMgaseDaranevAle haiM. Isa vAste tinahI bhI sammati lenI cAhiye, tathA anya kAI mahAvratadhArI gItAse pRSTha lenA, aba maiM bahuta namratAse zrI sadhase vinatI karatA huM ki. kucha jInAjJA virUddha ayeAgya likhANu karA. heve sa! sarvazrI saMdha mujA mApha kare. Rti kalyANu heArve zrI sakaLa saMgha. savaMta 1951 bhAdaravA sudi 13 sAmavAra, dA. vallabhavijayanA sahI AtmArAmakI ravaharatAkSara noMdha:--A patra zrI vallabhasUri smAraka 'tha' mAM pRSTha 36-40 pAna para pragaTa thayela che, --lekha* ] Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -ahiMsAnA amara saMdezavAhaka vizvadharma pariSadanA pratinidhi yuropa-amerikAmAM lADIlA, prakhara pracAraka zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhInuM jina samAje kareluM samAna anuvAdaka : pannAlAla rasIkalAla zAha sane 1895 mAM zrI vIracaMdabhAI svadeza AvyA bAda che mAsamAM ja amerikAmAM jainadharma ane bhAratIya saMskRti vize vistRta paricaya ApavA mATe nimaMtraNa maLyuM. bIjI vakhata dharmapatnI sAthe teo amerikA jatA hatA, tyAre jaina samAjanA e vakhatanA AgevAna ane dAnavIra zeThazrI premacaMda rAyacaMdanA pramukhasthAne zrI mAMgaroLa jena saMgIta maMDaLIe Apela mAnapatrane anuvAda atre rajU karyo che, je emanA kArya pratye lokalAgaNIno khyAla Apaze. -anuvAdaka zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhI, bI. e. membara opha dhI riyala ezIeTIka sosAyaTI, maMtrI, zrI jaine esesIezana opha inDiyA, pramukha, hemacaMdrAcArya varga muMbaI. snehI bhAizrI: * * ApanA paranI ucca lAgaNIne vyakA zrI mAMgaroLa jena saMgIta maMDaLInA karavA ame samucita thayA chIe. sabhAsado ApanI bahumUlya sevA ane sane 1893 mAM cikAgo vizvadharma prasaMgepAta mArgadarzana temaja jaina pariSadamAM jaina dharmanA pIDha pratinidhi samAjanA gUMcavaNa bharelA prazno tarIke ApaNuM dharmanA ta ane ukelavAmAM ane ApaNA pavitra tIrthe rahasyane nirdeza karavA Apa amerikA sAthe saMkaLAyelA koyaDAomAM Ape gayA hatA, tyAM pharIthI javA mATe je amUlya sevA arpe che enI phakta AvatI kAle ja ApanI yAtrA jAheramAM anumodanA karavA temaja zaru thavAnI heI A prasaMganuM Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA tA. 10-8-1964 ] prayeAjana ATalu jaldI karavuM che. amArA mATe e vastu ane gauravanI che ke yurepa ane amerikAnA AgaLa paDatAM tattvajJAnIe ane vidyAmAM nipuNa puruSanI sAthe spardhA karI zake evA bhAratanA nidhaomAMthI mAtra Apane ja cittathI sAMbhaLI prazaMsA karI. prati teoe paDayuM saMte egra yeAgya la Ape kharIrIte te! vizvadharma pariSadanI pUrNAti bAda ja ApanA kharA kAmane prAraMbha thayA. kAra, bhinna bhinna vicAre ane sthiti dharAvatI vyaktie, esAsIezane, yuniyane ane enA AmaMtraNa ane prAthanAthI prerita thai Ape tyAM thADA vadhu vakhata rahevAnuM pasaMda karyuM. vividha viSayo para vyAkhyAne ApI A TUMkA samayanA sadupayoga karyA. jaina dharmanA Adarzo, are,-amuka prasagAe jyAre samasta bhAratanuM pratinidhitva karavAno pharja AvI paDI tyAre bhAratIya tattvajJAna, bhAratIya rItarivAjo ane tene itihAsa, nItimattA vagere khAkhatA viSe pravatatA khATA khyAle ane vaheme dUra karI, satya hakIkata temanI samakSa rajU karI svadezAgamana pachI paNa Ape, amerikAnI zaikSaNika prathA, e lokeAnA rItarivAjo vagere viSaya para amane mArgadarzIna Apa { 45 vAnI eka paNa taka gumAvI nathI.. ApaNA dharma ane tattvajJAnanA abhyAsapratye ruci pragaTa karavAmAM ApanI jahemata saphaLa nIvaDI che, ane hemacadrAcArya varganI sthApanA paNa enuM sIdhu pariNAma che. ApanA jevI zaktizALI, vidvAna vyakti khojI vakhata videza jAya e vicArathI harSanI lAgaNI anubhavavA sAthe ApanAthI vikhUTA paDavAnuM amane du:kha che. htAM. amane AzvAsana che ke athI amArA amerikAnA bhAna, GenAne amUlya lAbha thaze. eka vasatA je mIsIsIpInI pele pAra amArA amerikAnA babrue, ApanA pravacanAne lAbha la zakayA na hatA, teone ApanI punaH musAkrInA zubha samAcArathI ati AnaMda thaze. ApanA nAma sAthe tattva sazeAdhaka samAjanI sthApanA karI ApanI sevAnuM mUlya samajanAra, paurvAtya tattvajJAnanA khaMtIlA abhyAsI bhAiAne jarUra lAbha thaze. e paNa eka eka mAna ane AnaMdanI vAta che ke ApanA pavitra dharma patnI ApanI sAthe ja Ave che, je Apane sahAya, bhUta thaze ane amArA amerikAnA bahenAne A mahilAoNnI phanne, guNe! ane ravabhAvanuM dana karAvaze. aMtamAM, ApanI musApharI AnaMda dAyaka nIvaDe evuM ataHkaraNapUrvaka Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ budhdhiprabhA 46 ] irachIe chIe. Apa jyAM vicare tyAM ApanA para ziva cAnI vRSTi thAya ane ApaNA umadA dharmanA mahAna siddhAMta samajAvavAmAM ane phelAvavAmAM ApanA prayatne phaLIbhUta thAya evI ame prAthanA karIe chIe, ane pUrvI nI tape bhUminI prAcIna ujjavaLa sthitineAM punarUddhAra, mATe vikhyAta phrenca lekhaka yugeAe bhaviSyavettAnA rAkhI hatI, te amerikAnI khacita thaze. bhArata ane Aje bhautika sudhArAthI gheADA ghaNA ze sakhdhamAM Avela che te ApaNA AdhyAtmika mArgathI vadhAre nikaTa Avaze ane sthAyI bhrAtRbhAvamAM joDAze evI AzA rAkhIe chIe. ke jenA vikaTara AvezamAM bhUmimAM amerikA [tA. 10-8-1964 ame e divasanI AturatA sAthe AzA rAkhIe chIe ke janasamUhane maphata keLavaNI ApavAnA praznane yathA nikAla karI atre punaH AvatAM Adhunika keLavaNI mATe prayatna karaze. kAraNa keLavaNI upara ja ApaNA dezanA bhAvi sukhane AdhAra che. muMbai, tA. 20-8-1896 amacaMda talakacaMda mAnA maMtrI sahI) premacaMda rAyacaMda sabhAnA pramukha. (sahI) meAtIcaMdra devacaDha pramukha zrI mAMgALa jaina saMgIta maMDaLI. 1893 vidhama pariSadamAM jaina dharmanA vijaya ke gajavanAra zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhInI janma zatAbdie temane vaMdana ho. tIlAla chaganalAla gAMdhI muMbaI, Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vIracaMdabhAI gAMdhInA saMsmaraNe. anuvAdaka : guNavaMta zAha { ApaNe jaina samAja sAhitya pratye khUba ja udAsIna ane ThaDe che. tenA pariNAme ApaNe kaMIka ApaNA ja jaina jyotidharAnA jIvana viSe khUba ja sattAvAra evuM ochuM jANI zakIe chIe. loketi upara ja AdhArita banI ApaNe ApaNA mahApuruSonA jIvana jANue chIe. pariNAme ghaNIvAra juThThI mAhitI paNa bheLaseLa thaI jAya che. zrI vIracaMdabhAInA saMparkamAM ghaNAM AvyAM haze. ghaNAM upara temane patra paNa lakhyAM haze. paraMtu temanAM saMparkamAM AvanAra bhAi-bene temanA jIvana viSe kaMI ja noMdha rAkhI nathI. ane rAkhI hoya te sAcavI nathI. patronI bAbatamAM paNa evI ja bedarakArI rakhAI che. pariNAme zrI gAMdhInA jIvana kArya viSe bahu ja AchuM jANI zakAya che chatAMya je thoDuM ghaNuM sacavAyuM che temAMthI utArIne-gujarAtI anuvAda karIne atre rajU karuM chuM, -saMpAdaka.] hipnoTIsTa zrI gAMdhI. zrI vIracaMda gAMdhI 19 mI sadImAM janmyA hatAM tyAre hiMdustAnane gulAma banyuM 37 varasa ja thayAM hatAM. tyAre A dezamAM evA paNa keTalAka mANasa hatAM jemane gulAmIne sparza paNa thaye na hato. tyAre te amerikAne carcA karatAM temaNe kahI dIdhuM ke jenA mATe kahevAmAM Ave che te vidyAne janama ApanAra yurepa che, je hInoTIjhama nAmathI oLakhAya che. ahohA ! te vakhate zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhIthI loko keTalA badhA prabhAvIta thayA haze! ke jyAre mesenika TempalamAM hIneTajhama upara belatAM temaNe kahyuM ke battIo badhI baMdha karI de ane mAtra Achu ja ajavALuM rahevA de. ema thatAM ja sapheda vastramAM paridhAna thayelA e hiMdustAnInA dehamAMthI eka tejarAzi camakavA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48] - buddhiprabhA tA. 10-8-1964 lAgI ane emanI sapheda pAghaDI to evI teja jhabakAra karatI hatI ke jANe gAMdhInI caherA pAchaLa koI sUraja camakI rahyo che ! A teja dazya joI amerikAe kahyuM hatuM ke ame e teja jhIlI na zakayA. amArI AMkho e divya tejathI aMjAI gaI.. are ghaDIbhara to ame badhA bhAva samAdhi anubhavI rahyA !! --mahAtmA bhagavAnadIne lakhela "mere sAthI " pAna naM. 125 1ra7 parathI udbhUta ne anuvAdita. ' amerikana benane thayeluM jAtismaraNa jJAna. ..amerikAthI pAchA pharyA bAda zrI gAMdhInI mulAkAta mane ajameramAM thaI. tyAM amane baMnene bhASaNa karavA lAvyA hatA. A prasaMge zrI gAMdhIe mane nikAgonA posTa khAtAnA eka ucca adhikArIne patra vaMcAvyA. temAM lakhyuM hatuM ke zrI gAMdhIe batAvela vidhi pramANe navakAra maMcane jApa karavAthI mAthAno dukhAvAne je jUno roga hato te dUra thaI ga hato, paNa mane lAge che temAM DI bhUla thaI javAthI te dabAve pharIthI zarU thayela che. te A mATe ghaTatuM karaze.' zrI gAMdhIe e uparAMta mane eka amerikana benano pheTe paNa batAvyuM. huM bhUlato na houM to e misa hArvaDanA keTe hato. te bhAratIya ridhAnamAM kaTAsaNuM para esI, sAme sthApanAcArya rAkhI temaja hAthamAM muhapattI rAkhI sAmacika karI rahI hatI. zrI gAMdhIe mane tenI vadhu mAhitI ApatAM jaNAvyuM ke zrI vijayAnaMdasUrijIe batAvela vidhi pramANe navakAra maMtrano jApa karatAM eka mahinA pachI tene pUrvabhavanuM jJAna-jAtismaraNa jJAnathayuM hatuM, ane teNe hiMdustAnamAM pitAne pUrvabhava hato tenI vAta karI hatI......" -AtmAnaMda janma zatAbdi graMthamAMthI sva. gulAbacaMdajI ThaThThA ema. e. nA aMgrejI lekha uparathI pAna naM. 172-173. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vIracaMdabhAInI patra-prasAdI saMpAdaka : pannAlAla rasikalAla zAha ApaNe tyAM huM patraju sAhityanuM zrI viracaMdabhAinA upalabdha mu thArtha rIte ApaNane samajAyuM patromAM paNa emane bhinna bhinna sthaLe nathI. ka la ka ke e kyA karelAM pravacano, lokomAM Adarapriya saMga mAM ja lA ka kAvya racyuM kaIka thayAM evI bAbato ane enI noMdha jema upayogI ane rasaprada videzI zekAnA mAnasano citAra nIvA che, jema koI sAmAjika kArya- ApatA lakhANo che, emane paDelI karanA svAnubhavI, samAja kArya karatAM musIbato ane emaNe lIdhelI jahepaDatI musIbatanuM Alekhana ane matanuM paNa khyAna che. keTalAka patro emAthI kai rIte mArga kADhyo vagere te emanA kAryane ulekha bIje hakIkata jema preraNAdAyI nIvaDa che, kyAMya AdhArabhUta rIte na maLavAthI, tema patravyavahAra paNa AvI vyakitane purAvA paNa banI rahe che ane pU0 AnA jIvana prasaMge pUrAM pADe che, AtmArAmajI mahArAjanA preryA teo emanI mulAkAtono itihAsa Ape amerikAmAM jainadharma ane bhAratIya che, emaNe karelI kAryavAhIne citAra saMskRtinA pracArArthe mA bhAratIne Ape che. be mitro vacce nikhAlasa gauravAnvita karavA keTalAM ullAsathI patra vyavahAra hAI emAM lakhatI ghUmI rahyA hatA, teno kaMika khyAla bAbate Atmagaurava athe nae, Ape che. paraMtu eka bIjAnI pravRttithI mAhitagAra karavAnA uddezathI ja A rIte videzamAM paNa curata jaina tarIkenuM patra lakhAtA hoya che. ane evA emanuM jIvana hatuM. custa vanaspatyAhArI patro jIvana caritra-lakhavAmAM khUba ja jaina zAkAhArI) tarIke rahevAmAM emane sahAyabhUta thAya che. paraMtu AvA keTalIka musIbate paDI hatI. sTImaramAM patronI jALavaNInuM mahattva ApaNe jatAM pitAnA mATe rasoI banAvavA haju sudhI samakyA nathI. zrI vIracaMda. jude cUle rAkhavA paravAnagI levI, bhAI sAthe keTalAMya vidvAnone patra- jude culA dvArA judI rasoi banAvI vyavahAra hato, emAMthI Aje upalabdha e bAbatanuM pramANapatra jahAjanA keTalAM? kaptAna pAsethI meLavavuM, ke jethI bIje Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50] buddhiprabhA ( tA. 10-8-1964 AvI sagavaDatA meLavavAmAM agavaDatA ophisara para emaNe lIdhelI bhalAna paDe, AvAM pramANa patra meLavavA maNane patramAMthI utAre joIe to bhalAmaNa patra lakhAva vagere bAba- AvI keTalI vidhiomAMthI pasAra tonI vidhithI keTalI musIbata emane paDI haze e to Ajano anubhavI thavuM paDyuM haze eno khyAla Avaze. samAja sahelAithI samajI zakaze ! "He will feel very much tA. 29-1-1894 nA zrI dayA- obliged if you will be so caMdabhAi paranA patramAM teo AvI kind as to give him a certibAbata savistAra lakhe che, judo cUlo ficate on leaving your ships rAkhI, zAkAhArI rahyA e aMgenuM to the effect that he has not pramANapatra, esa. esa, AsAma ane eaten food prepared by the esa. esa. himAlayanA kamAnDIMga ship's cook, but by his own ahiMsA e mAnavamAtrane mahAmaMtra che. tenA vyavasthita pracAra vinA samAjane ayudaya thaI zake nahIM. temAM je viSama saMyoganA pariNAme dharmabhUlyA che, temane to ahiMsAne mahAmaMtra avazya saMbhaLAvavo joIe. A kArya mAtra zabdonA svastika paravAthI thatuM nathI. te mATe ekaniSTha banI, akhaMDa-avirata prayatna karavAnI jarUra che. gujarAtanuM gauravazALI jaina mizana. paramAra kSatriya janadharma pracAraka sabhA. je boDelI ane tenI AsapAsanA pradezamAM ahiMsA dharmane vyavasthita pracAra karI rahyuM che. ane tenuM pariNAma uttarottara suMdara AvatuM rahyuM che. chellA paMdara ! varSathI kArya karI rahela A saMsthAno paricaya meLave ane sahakAra Apo. je ApaNe ema irachatA heIe ke ahiMsA dharmane pracAra vadhe ane bIja hajAro bhAIo tenA jhaMDA nIce AvI potAnuM kalyANa sAdhe te A saMsthAne chuTA hAthe paisAnI madada karavI ghaTe che. boDelI ane tenI AsapAsanA derAsaranI paMcatIrthInA darzana karavA padhAre. ane A kArya kSetranuM nirikSaNa kare. madada mokalavAnuM ThekANuM | kAryAlaya : | mAnad maMtrIo : zeTha vADIlAla rAghavacha/457, saradAra vI. pI. reDI jeThAlAla lakSmIcaMda zAha 61, trAMbA kAMTA, 1 2 je mALe, 1 IzvaralAla kasturacaMda suMbaI 3. ! muMbaI 4. ! - sALavI Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 10-8-1964 cook. Thanking you, in axilicipation." (jahAjanA cUlA dvArA taiyAra thayela nahIM para`tu peAtAnA cUlA para taiyAra karela rasAine upayoga temaNe karyA che evI matalabanu pramANu putra jyAre tee sTImara cheDe tyAre Apaze te te khUba ja RNI raheze.) buddhiprabhA A rItanI bhalAmaNu thaimasa kuka enDa sansa, mubaI pAsethI lakhAvI hatI, ane enI nakala uparokta patramAM ja emaNe karI hatI. ATalI badhI kALajI ane cIvaTa hatI tyAre videzI patrA muktakaMThe prazaMsA kare emAM navAI zI ? judA cUlAnI vyavasthA mATe rUA. 100-00 vadhArAne cA ApavA paDe ema hatuM. A cArja zrI vIracaMda bhAIne vadhu jaNAtAM emaNe cA mAM pAyAne [ pA ghaTADe thave eee mATe prayAsa karyAM. penInsulAra enDa erIenTala sTIma nevIgezana karyAM. nA suparInTenDaTe me. theAmasa kuka enDa sansa para A bAta lakhyuM ke "I note that they considered Rs. 100/- a high charge but you will doubtless, bave explained to them that the stove is conveyed at some in convenienee to the ship and has to be transhipped at Aden, carried to London and brought back again AthI emane satASa thayA. sTImaramAM sAI mATe emanA ja mitra, mahuvAnA ja vatanI ane jaga buddhibhAnA AgAmI ake paryuSaNa vizeSAMka bahAra paDaze. lekhakeAne prAsagika lekha-vArtA vagere tA. 25 ogasTa sudhI meAkalavA vinaMtI che. lekha-vArtAne cegya puraskAra ApavAmAM Ave che. kAvyA levAmAM AvatAM nathI. . Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para] buddhiprabhA (tA. 10-8-1964 vikhyAta mahAna jAdugara che. nathubhAi prasiddha karatAM nathI e ghaNuM. maMAcaMda (jemano janma zatAbdi dilagArInI vAta che.) dina A mAsanI pAMcamI tArIkhe hato) emanI sAthe hatA. A bAbata videzamAM paNa jaina samAjanuM ullekha karatAM lakhe che ke, "mArI gaurava kaI rIte jaLavAya enI paNa sAthe ma. nathu maMchAcaMda hatA ane emane keTalI kALajI hatI ! cikAge rasoI vagere kAma mATe tenI jarUra jatAM nyuyorkamAM be divasa rahevuM paDayuM. hatI. eka be divasa sudhI nathane phera A divaso daramiyAna dharma pariSadanA Avyo tethI ame rasoI karI zakyA maMtrI zrI viliyama pAIpa nyuyorka nahIM. paNa aMte taMdurastI sArI rahevA AvyA hatA ane ApaNA rivAje lAgI. pahelAM be divasa sudhI amArI mujaba badhI ja sagavaDatA dharma pari padanA kharca karavAnI hatI. paraMtu zrI sAthe maThAi vagere khAvAnA padArtho vIracaMdabhAine lAgyuM ke, "jana ghaNA hatA tenAthI ame calAvyuM." dharmanI unnati mATe huM ahIM sTImaramAM alhAbAdanI kolejanA Avyo chuM te prasaMge amerikAnA prophesara bhI. jJAnendranAtha cakravartI, lene mAre mATe kharca karavA bauddha dharma sabhAnA sekreTarI mI. dharmapAla vagere sAthe hatA. laMDananI paDe, e che ke temane prazaMsanIya thiyosekIla sosAyaTInA pramukha che, te paNa mArI zaktivAna zrImatI enI khasenTa tathA maMtrI mIsa jaina mane nArI bhareluM che." yularano paricaya paNa sTImaramAM ja tethI potAnA ja kharce rahevAnI upathayo. e lokone jainadharma saMbaMdhI kAra bharyA zabdo sAthe dhanyavAda ApI kAMI paNa mAhitI na hatI. vIracaMda- mAMgaNI karI. bhAIe jyAre jaina dharmanuM hArda samavyuM tyAre teone Azcarya thayuM ane zaktivAna jaina kema mATe e lekee je TIkA karI e jene gaurava hatuM, e zakitavAna Aje paNa haju jaina samAje kema emanI kAyamI smRti vicAravA jevI che. emaNe kahyuM jALavavAnuM have moDe moDe paNa ke, "AvI uttama phIlosophInA kaMIka karaze kharI ke ? pustake aMgrejImAM jaina leke Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE LATE MR. VIRCHAND R. GANDHI A BRIEF SKETCH OF HIS SHORT BUT USEFUL CAREER. By-Bhagu F. Karabhari. 64 "" "Give me the making of a nation's ballad and, I will leave its history to anybody. "These are pregnant words. Fortunately India requires no more ballads today. They are necessary for a country that is passing through the first, the crude process of self-building. India requires no ballads. She has the oldest, grandest and greatest epics in the world-epics immortal. Her epics and other monumental religious works are the only key which has so far opened to the moderns the secrets almost of the infancy of the world. But by a strange law of cotrariety a country that was once rich in history and lyrical biography has become 11: B. A., M. R. A. S. cc today a pauper in that department by the absolute absence of authentic and instructive biographies of men of today, men who have stood. sponsers, in a thousand ways at the cradle of Young India. True, some of these have merely been comets of a season, men cut off in the prime of life just as their genius was budding into blossom. But even then they had their day. They were active influences, living forces in the various communities they belonged to. Can a community or a country be said to be doing its duty if it allows the memory of such men to be wasted away like letters written on sand? Any country or com Yis "" Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ) Buddhi prabha [ 10-8-64 munity that is guily of such how many of them have a crime need never expect had their Boswells ? Unfortto win the face in the unatly, the supreme importterrible struggle for existence ance of national biographies which modern conaitions has yet not been thoroughly have made more terrible, grasped by the people of more strenuous than it need this land. It is a pity but it have been. A generation is true. All around us we that loses the " foot " prints hear crics of the new awakof its great and good men ening, the forces that are does injustice not only to the said to be about to make memory of these individuals, their stupendous influence but may be saia literally to felt. There is also the quesbe cutting the ground from tion of education on national underneath its own feet in lines. Yet, most of us have as much as it does not leave lost sight of one of the moto its successors the " prese- st potentia channels of Nantment" of the men that tional education, that of naplayed an important part in tional biography. Apart from mouldiny its character and what may be called All-Indestiny. In this respect India dia biographies, even single has been unpardonably guilty communities neglect the sacsince the advent of the red duty of cising biographic British in India and since monuments to the memory this country went under the of men who have exercised. direct control of its present not a little influence over Rulers. Many men in various their affairs in their life time. parts of this hoary land have The writing of the life stolived "their day" and illu- ries of such men is a duty, mined the whole land with indeed ! But more important the glory of their genius still is the duty of preservand achievements. And, yet, ing it in a permanent form Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Buddhi prabha 10-8-64] -the grains of gold, the noble thoughts they gave utterance the achievements of their pen, that mighty instrument of little men. The smaller, the Community, the less excuse there is for its leaders to allow the memory and thoughts of such men to lapse, it is almost a moral and a communal crime. No community in India has been more guilty of this crime than the Jain community. Writing as a Jain, I am simply sorry for my inability. to give expression to the indignation. I feel, on account of my community's deplorable neglect in the matter of writing the biographies and preserving the writings of very few men that have upheld its intellectual and religious prestige, who have tried to vivify their interness and to prove that though small, they are yet not a negligible quantity in this ancient land. One of such men was the late Mr. 55 Virchand Gandhi. I have undertaken the publication, in a handy form, of his speeches and writings as 2 pure Labour of love, and take this opportunity of placing before the members of my community a brief sketch of his short but useful career.] Mr. GANDHI was born of poor but gentle parents on the 25th of August 1864 in a small village named MAHUWA near BHAVNAGAR, in KATHIAWAR, RAGHVJI his father, was jeweller by profession and had earned for himself a fair competency. He was a very orthdox Jaina and fully subscribed to all the varaied tenents of Jaina religion. Though without any education, as the word is understood now-a-days, he had an enlightened mind which instinctively revolted against anything which he thought to be irrational, unwholesome or incongruous in the social life of his co Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56] Buddhi prabha [ 10-8-64 religionists. Only one instance lete his son's education, will suffice to illustrate this RAGHAVJI migrated to noble trait in his character. BOMBAY and VIRCHAND It was VIRCHAD'S father had the satisfaction of seeing who put a stop to the cruel his name enrolled as a studcustoms of weaping and beat- ent of the premier college ing, the breast on the death of of the Presidency, i. e ELa relative which prevailed PHINSTONE. His work in his community. It required there was characterised more great moral courage to tackle by seriousness than brilliancy such a delicate social ques- and he graduated in the year tion, but he did it manfully 1884, when just twenty-one. and successfully. The love of The leading members of his reform of young VIRCHAND community had followed his may thus be said to have progress with great interest inherited from his father. and had come to have He went through the usual great confidence in him. He vernacular course of primary had bately taken leave of education in a smail village his Alma Mater when he under an old fashioned was called upon to underpedagouge and was then take the duties of Secretary taken by his parents to to the JAIN ASSOCIATION BHAVNAGAR as they desi- OF INDIA. It was a great red to gave him an English responsibility to be placed education. Young VIRCHA- upon such young shoulders ND was uniformly diligent and but the leading Jains had industrious during his school full confidence in VIRCHAND career and passed the matri- and his subscquent career culation examination of the proved that the confidence BOMBAY UNIVERCITY in was not misplaced. He began 1880. With a view to comp his apprentice-ship to public Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 57 10-8-64] Buddhi prabha life with earnest enthusiasm deprived of the satisfaction and soon put a new com- of paying their homage to plexion upon the afairs of the sacred shrine. Mr. VIRthe ASSOCIATION. His CHAND felt decply the cruel activity, considering his youth injustice of toe tax and at and inexperinece, was extra- once took up the matter in ordinary and the Association hand. He managed to soon came to be looked have interviews with Col. upon as a very important WATSON the P. A. useful institution by Jains M. K. and lord the then all over INDIA. His first enlightened Governor of great achievement was the BOMBAY. He convinced bringing about a reconcilia them injustce at the tion between the Jain tax and through their powercompunity and Sur ful influence obliged the Thrkor Saheb to come to an singhji, the late Thakor Saheb of Palitana, who had amicable arrangement on the picked up a quarrel upon question. The chief was to be paid Rs. 15,000 annually the imprisonment of some of the clerks of the firm of as Raklopa (up-keep ) and he was to do away with ANANDJEE KALYANJEE, tax. The arrangement was an institution for looking haild with grateful satisfaction: after the interests of the by thousands of poor Jains Jains of India. The Thakor who had hitherto been denSasieb used to levy from ied the pleasure of a pilgrievery pilgrim to SHATRUN mage to the great shrine. JAYA HILL the sum of Rs, 2 as a Mundka (a kind of tax) Ic was time now for the for the upkeep of the Hill. young man to think of some This tax was a great hard permanent settlement in life ship on poor Jains who were and he thought of Law. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58] Buddhi prabha ( 10-8-64 With the object of qualifying this can well be imagined. himself for the profession of A suit against the European a solicitor he signed articles gentleman was at once filed in 1885 with Messrs Little in one of the subodrinate & Co. the Government So- Courts of CALCUTTA but licitors. His work as Secreta- it was not successful. Upon ry of the Jain Association this Mr. VIRCHAND himwas so well apprecieted that self went to CALCUTTA many of his leadingco and lodged an appeal in the religionists in BOMBAY High Court. It was an intriand AHMEDABAD volunt- cate case several important arily offered him pecuniary legal and religions issues aid for the successful prose being involved. But nothing cution of his legal studies. could daunt the young man's Although thus seriously en ardour. He remained in the gaged in equipping himself City of Palaces for several for what he intended to be months, learnt the Bengali his profession, his active in- language and himself transterest in the affairs of the lated into English all the Jain Community never slack Vernacular documents apertacned and he was as ready ining to the case. With as ever to lead every forelorn wonderful industry and Jain cause. For example, in patience he collected a large 1891 an European named amount of evidence and Mr. BEDAM opened a with the help of a Slaughter House on the nurnber of rock inscribill of SOMET SHEKHAR, ptions coias etc. and other in BENGAL, for the prepara- evidence convinced the Judtion of fallow. How deeply ges of the justice of the the religious feelings of the plea put forth by his commJains have been aggrieved at unity. The High Court rev Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10-8-64) Buddhi prabha (59 ersed the decision of the question to the Jain AssociLower Court and Mr. VIR- ation of INDIA. As was to CHAND thus achieved his be expected, everybody second great triumph in the thought of Mr. VIRCHAND, cause of his community. It who was ultimately elected is needless to say that the as a delegate to represent whole Jain community felt Jainism at the great Parligrateful to their young and ment of the World's Religions enthusiastic co-religionist. to be held in AMERICA, Mr. VIRCHAND returned After his election the young to his desk and murky legal man spent some time at the folios in BOMBAY, but feet of His Holiness Munee soon felt that his vocation Shri ATMARAMJEE in lay in another direction, order to have the benefit of While his mind was that learned man's erudition thus vacillating between law and philosophical learning and the service of his before starting for the land community, His Holiness of WASHINGTON. Soon Munee Shri ATMARAMJEE, afterwards he sailed for the wellknown JAIN PRIEST, CHICAGO. For a young received an invitation from man it was a stupendous the President of the Religious task which Mr. GANDHI Congress, which was pro had undertaken. The Congposed to be held at CHICAGO ress he was going to attend to represent Jainism. His was not a political meeting Holiness, however, could where hackneyed platitudes not personally respond to or well-balanced periods were the invitation on account of to be delivered. It was a the many objections of Jain religious congress and the monks to cross the Kala keenest and most philoso-- Pani and so he referred the phical brains from all parts.. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6601 Buddhi prabha [ 10-8-64 of the world were to nity, as he declared the take part in it. To face such Ethics and philosophy of an intellectual audience and his people." to uphold before it the The young man made dignity, the grandeur, the such a deep impression upon - sublimity of his own beloved the organisers of the Cong. Jain religion was no ordinary ress that they presented him undertaking for so young a with a silver Medal. What man and would have taxed was more significant, howethe abilities even of a veteran. ver, was the impression he How well young VIRCHAND made upon the general acquitted himself of his public, some idea of which responsible duty the follows can be formed from the ing extract taken from the fact that the people of writings of an eminent Casadaga presented him with American will show. Says a Gold Medal, Mr. VIRthis American : CHAND'S Mission to AMERICA did not conclude "A number of distingui- with the sitting of the shed Hindu scholars, philo- Congress. At the desire sophers and religious teacherds as well as at expense of some attended and addressed the of the leading Jain merchants parliament; some of them of BOMBAY, he remained in taking rank with the highest that continent for three years of any race for learning, for diffusing among the eloquence and piety. But it Americans sone knowledge is safe to say that no one of the Philosophy of Jainism. of the oriental scholars was He delivered a series of listened to with greater illuminating lectures in interest than was this young important centres like CPDlayman of the Jain Commu- CAGO, BOSTON, NEW Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Buddhi prabha 10-8-64] a VORK and WASHINGTON, He was cordially received every where and his speeches left very happy impression upon the minds of the American public about the sublimity of the Jain religion. He establisned there the GANDHI philosophical Society and afterwards left for ENGLAND. Here also he delivered a number of discourses on the fundamental principles of Jainism under the presidency of that distinguished educationist Lord REAY, with whom he had come into contact when the former was Governor of BOMBAY. In England, too, Mr. GANDHI made a grat impression and several eminent gentlemen requested him to prolong his stay there and to initiate them into the philosophy of his ancient religion. Circumstances, however, made any prolonged stay in the Land of our Rulers impossible and so after travelling through some [ 61 of the leading Contiental countries he returned to his beloved motherland in June 1895. He was accorded a cordial reception on his arrival in Bombay by his coreligionists. After his return he further devoted himself to the study of Jaina philosophy in particular and generally to that of the other great religions of the world. He also started in BOMBY a new institution under the name of "HEMCHANDRACHARYA CLASS" before which he gave a course of lectures on such diverse subjects as the "Doctrine of Karma," Re-incarnation. " "Matter and spirit and "Ultimate Principles. also delivered many other discourses under the auspiof institutions like the "Theosophical Society." While thus conducting a vigorous Campaign in the interests of Jainnism he was several times earnestly repquested by many of his Ameri/ He ces * 22 "" Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62) Buddhi prabha [ 10-8-64 can friends to pay them the necessary information another visit. He accepted and material to substantiate the invitation and started a his case before the Secretary second time for AMERICA of State, and shortly afterin 1896. wards hc again went to On this occasion he ENGLAND this time accomdivided his time between panied by his son MOHANEngland and the United LAL. He did the needful States lecturing and holding in the matter of the Appeal classes in the latter country and was called to the Bar for six months, and keeping in 1901. Soon afterwards he terms for six months at one returned to his native land of the Inns of Court in with a heart full of hope ENGLAND in order to and a determination to devote qualify himself for the Bar. all his lifc to the service of From these vatied activities his eo-religionists and counhe was again called back to try. But, truly, "man propoINDIA by his co-religionists. ses and God disposes." Little An appeal had to be made did the comparatively young to the Secretary of state in man drcam that INDIA at several matters affecting the the news of Mr. GANDHI'S interests of the Jain commu- tragically premature his nity and it was felt by all Pilgrimage on Earth had that Mr. VIRCHAND was almost come to an end. the only man to undertake "Quict." says the Poet, "to the work. This time, however quick bosoms is a Hell." his stay in INDIA was very The same was the case with short-about three weeks only. Mr. GANDHI. His spirit But even in that short time was too volcanic to allow his phenomenal energy him ever to think of rest. enabled him to collect all From his youth upwards Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10-8-64 ] Buddhi prabna [ 63 his brain and mind were and left "for that abourne always working at high from which no traveller pressure and the frail budy returns, leaving behind him proved too work to long for his community and his sustain the phenomenal acti- countrymen in general the vity of the man. He returned noble example of a useful to India but a mere shadow and anblemished lifc, of of his former self, a total what amount of enduring physical wreck, Only two work can be concentrated wecks after he landed at within the brief span of BOMBAY the end came on 37 years. the 7th of August, 1901; he May his soul rest in had returned t's his native eternal peace and continue country only to die. A thrill to inspire his co-religionists almost of horror passed and country men with high through the Jain community deals is the only prayer of all over tenise. the humble writer of this But of what avail are bricf notice of the life of a such vair. rcgrets. He had man who may truely be said played his short but eventful to have fulfilled the noblest part on the stage of this ideals of citizenship and world, tried to fulfil what manhood. he thought to be his mission, K Gram : "PUNYASHALI" Phone : 334297 United Overseas Trading Corporation MINERALS & CHEMICALS 32, Kika Street, Gulalwadi, BOMBAY 4 (INDIA) Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zrImad buddhisAgarasUrijI racita kAvya saMgrahamAMthI saMkalita karela kAvyonuM rasa dazana karAvI jatI kAvya kaTAra rAjula to pachI sAdhvI banI. paNa te pahelAM te jo saMsArI hatI. ane temAMya te nava yauvanA hatI. vaLI che. tenA haiye tene paraNavAnA lAkha lAkha aramAna hatA. zaL kaI yugenI lina vAsa enA aMtarane akaLAvI rahI. hatI. AkhemAM temane vadhAvavAnA umaLakAnA mahAsAgara ubharAtAM hatAM. are! tenAM sukumAra dehanA romeroma temanI yAdamAM jhaNajhaNI UDatAM hatAM. vatanA unmAdI gItanI dhUna haju hamaNAM ja pUrI thaI hatI. tyAM varSonuM bhInuM ne mAdaka gIta zarU thayuM. rAjulane nema rAjulathI dUra dUra hato. duniyA AkhI varasAdanI rImajhImamAM taraboLa banI hatI. vAdaLInI AMkhomAM milananA teja jhabakArA hatA. saMtapta banelI dharatI varasAdanA AliMganathI ghelI banI hatI. mora TahUkI rahyA hatA. gharamAM beThelI nArIo mIThuM milana gIta gAI rahI hatI. Ama prakRti AkhIya varSanA AgamanathI AnaMda vibhora banI hatI. paNa rAjulanA haiye maNa maNanA viSAda hatA. varSonI ramajhIma enA haiyA para kazvata pheravatI hatI. ThaDAne madhura pavana enA gaurAMgane satAvI rahyo hato. rAjulane Aja varSo vahAlI nahi veraNa banI hatI. enI AMkhomAMthI virahanI vijaLI trATakatI hatI. to ghaDI zrAvaNa bhAdaravAnI varSA jhaDI jevI AMsunI mabalakha dhAra nIkaLatI hatI. kAraNa rAjulano nema rAjulathI dUra hate. rAjulanI viraha vedanAne prakRtinA ta sAthe gUMthI letuM, zrImad buddhisAgara sUrijI mahArAjanuM ekI sAthe viraha gIta temaja prakRti gIta vAMco :- Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA, 10-8-194] vRddhiprabhA veraNa varSo AkAze ghamara chavAyuM vAdaLuM, ghana gaDa gAje varase mUzaLa dhAra je; cakamaka vIjaLI paDate kATaka, bItA tethI bIkaNa narane nAra je. nema zyAma vaNa varSa veraNuM thaI rahI, sarasara khaLakhaLa vahetuM pAchuM cAlatuM; saravara chalakAI jAtAM ubharAya je, nALAM nadIo jaLamaya thaIne zobhatAM. jAya pe manamAM harakhAya je, nema zyAma vaNa varSo veraNa thaI rahI; vanarAjI jyAM tyAM ugIne eyatI, mALAmAM paMkhI beThAM akaLAya che. sUraja cha vAdaLathI AkAzamAM, jhAMkhA kiraNe prakAze dina mAMhI re; nema zyAma viNa varSo veraNa thaI rahI, DhorAM vagaDAmAM caratAM hAla ja dharI. khetara kheDa kheDUto khuza thAya je, nIlI sADI oDhI pRthvIe bhalI; more nAcI karatAM varSa vadhAya je, nema zyAma vaNa varSa veraNa thaI rahI. chuM karatAM DeDaka vRMda sAmaTAM, Tama Tama karatAM tamarAM rAta majhAra je; zAMti letAM gharamAM nara ne nArIe, zItaLa vAyu vAto jaga sukhakAra je. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA [ tA. 10-8-194 nema zyAma paNa varSo veraNa thaI rahI, gAve madhurAM gIto gharamAM gerIo Dhera harAyAM khetaramAM khaDa khAya je, mananA meLA maLIyA saune mAnatA. aMtaryAmI vaNa muja mana akaLAya jo, nema zyAma varNa varSa veraNa thaI rahI jharamara jharamara varSa duHkhamaya thaI rahI, pati vinA varSo sama kSaNa kSaNa jAya je. jeTha aSADha AMkhe acchavRSTithI, vAda karaMtI sAgarathI dekhAya che; nema zyAma vaNa varSo veraNa thaI rahI, zrAvaNa bhAdara jharamara varSA vho. manamAM paDatuM nahi jarI kSaNa cena je, nerika meghavaNu mana cAtaka talasI rahyuM; viraha sapanA vijanI lAgI, nema zyAma vaNa varSa veraNa thaI rahI. meM jANyuM " te varSo te hAlI thaze, varSonI jhaDIe ghaDImAM mana dukha che; banI bAvarI varSA unI thaI rahI, duHkha jANe jenA mana lAgI bhUkha je. nema zyAma vaNa varSa veraNa thaI rahI. nema nema karatI huM jharukhe suratI; dayA duHkhInI lA tribhuvana nAtha je, buddhisAgara karuNA dilamAM lAvIne. preme vhAlAM jhAle mAro hAtha je, nema zyAma varNa varSo veraNa thaI rahI. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAlocanA DhAlanI eka ja bAju zrI vIracaMda rAghavajInA culA bhASaNe prakAzaka : zrI vallabha smAraka nidhi, muMbaI 3. kiMmata eka rUpi. I. sa. 1893 mAM bharAyela vizva pragaTa karavAmAM AvyuM che. ane A dharma pariSadamAM zrI. vIracaMda rAghavajI pustikA sAthe eka patra paNa bIDavAmAM gAMdhIe jainadharmanuM pratinidhitva saMbhALyuM Avyo che, ne sarakAra vinaMtI karavAmAM hatuM. A ogasTa mAsanI paccIsamI AvI che ke zrI gAMdhInI janma tArIkhe temanI janma zatAbdi Ave zatAdie zrI gAMdhInI khAsa TIkiTa che tenA saMdarbhamAM, zrI vallabhasmAraka bahAra pADe. nidhie A bhASaNe pragaTa karyA che. A pustakamAM je bhASaNa levAmAM pariSamAM ApeluM bhASaNa, jenonuM AvyA che te jotAM eka rapaSTa chApa tattvajJAna ane mAnasazAstra, jainadharma, paDe che ke zrI gAMdhIe mAtra jenahiMdudharma, bauddhadharma ane jainadharmanuM dharmanAM ja bhASaNa ApyAM haze paraMtu tatvajJAna, karma, jainadharmane abhyAsa hakIkatathI A vAta tana vegaLI che. kema karazo, tattvajJAnanA kSetra jainadharmanuM zrI gAMdhIe temanA videzanA vasavATa pradAna, dharma mahotsava saMbaMdhI thoDephi daramiyAna lagabhaga pAMcathI vadhu bhAga bhASaNe ApyAM che, ane te paNa vividha ATalA bhASaNe A pustakamAM viSayo ane vividha darzane para hiMdu ApavAmAM AvyA che. uparAMta zrI gAMdhI saMskRti, tenI samAja vyavasthA,hiMdanI viSenA amerikana patronA utArA strIo vagere AvA aneka bhASaNo temaja saMkSipta jIvana caritra paNa temaNe hiMdudharma upara paNa ApyAM che. ApavAmAM AvyuM che. AkhuMya pustaka yoga viSe paNa temaNe bhASaNe ApyA che. aMgrejI bhASAmAM chApavAmAM AvyuM che. Ama temanA bhASaNamAM aneka mane jANavA maLyuM che ke lokasabhA prakAranI vividhatA hovA chatAMya A temaja vidhAna sabhAnA sabhAsadone pustakamAM mAtra jenadharmanAM ja bhASaNe ApavA mATe karIne A pustaka aMgrejImAM kema pasaMda karAyA haze! e eka Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28] buddhimabhA [ tA, 10-8-1964 savAla Ubho kare che, sAMpradAyika AvuM ja bIjuM Azcarya thI gAMdhInA mAnasanuM te A pratibiMba nahi hoya chavana caddhi temaja patronA utArA ne ? "AthI ja A pustakane zrI viSe thayuM ? janatAne temaja sarakArane gAMdhInA cUMTelA bhASaNo tarIke mAna- jene paricaya karAvavAnuM che tenuM vAnuM mana nA pADe che. AkhuMya pustaka jIvana caritra sAva chelle mUkyuM che. ne vAMcI jatAM ema ja kahevuM paDe ke A temanA bhASaNe AgaLa mUkyA che. pustaka zrI vIracaMda rAdhavajI gAMdhInA sabhAomAM ApaNe joIe che ke jainadharma viSayaka bhASaNonuM che. A je vaktA sabhAjane AgaLa belavAno pustakanA saMpAdake je vadhu mahenata laI hoya che tene prathama paricaya ApavAmAM temanA vividha bhASAne saMgraha Apyo Ave che ane pachI vakatA tenuM pravacana hata te zrI gAMdhInA sarvatomukhI zarU kare che. pratibhA, temaja temanA anekAMtanA prayAsane vadhu nyAya maLata. ane jainetaro paraMtu A pustakamAM ulTI gaMgA paNa temane pitAnA mAnI vadhAvI leta vahe che. bIjuM A bhASaNanA sthaLa samayanI eka vAta to ApaNA maja vigata paNa jANavA maLatI nathI. Itara samAja mATe dIvA jevI spaSTa che. pariSadamAM ApeluM bhASaNa paNa kayA divase ghaNuM ja eAchA mANaso zrI gAMdhInA ApyuM ne keTaluM ApyuM te paNa spaSTa uchavana ane kavanane jANe che. vivekathatuM nathI. kAraNa pustakanA pAna naM. naMdane jANanAra ghaNuM che jyAre temanI upara chelle hiMdu dharmanI TIkAone ja sAthe janAra zrI gAMdhIne bahu ochA javAba je ApavAmAM Avyo che, te oLakhe che. tyAre temane paricaya pariSadanA temanA bhASaNamAM javAba temaja videzanA lokoe temane kevI A hato ke bIjI kaI jagAe ? rIte sanamAnyA hatA e je prathama e kaMI ja spaSTa thatuM nathI AvI ja batAvavuM joIe tene badale gADI bIjI garabaDa pAna naM. 97 vAMcatAM pAchaLa gheDa mUkavA jevuM kema karyuM thAya che. dharma mahesava e bhASaNa haze te samajAtuM nathI. nathI, temanA apragaTa lakhANanuM eka pAnuM che. jo ke phuTaneTamAM tene vaLI A pustaka mAtra aMgrejImAM ja ullekha A ja che. paraMtu savAla pragaTa karyuM che. jANe zrI gAMdhI mAtra e thAya che ke bhASAnA puratakamAM aMgrejI jANanArAonA ja na hoya ? AvuM ekAMda pAnuM zA mATe levAmAM aMgrejI purataka sAthe hiMdI-gujarAtI marAThI. vagere bhASAomAM paNa minuM Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hA, 1--ra014] pribhA jIvana caritra-bhASa pragaTa karavA bAju hoya te patronA tAra che. je nAitA hatA, paNa game te kAraNe tema tArIkhavAra nedha pAmelA che. bAkI banyuM nathI. A pustakanuM saMpAdana utAjI, - ekaMdare A purataka zrI gAMdhInI sAhityanI sUjha vinAnuM, ekAgya, eka ja bAjunI rajuAta karI sama che te ja adhakacaruM banyuM che. AthI zrI thaI jAya che. temanI bIjI bAjuonI gAMdhInI sarvatomukhI pratibhAne ya paNuM janatAne jANa karavI jarUrI che. maLavAne badale anyAya karavA jevuM AkhAya pustakanI eka ujaLI banI rahe che. mati vinAnuM maMdira vizvadharma pariSada ane jaina dharma (hiMdI) le che. pRthvIrAja jana M. A. jaina darzana zAstra kIMmataH 60 navA paisA prakAzaka zrI vallabha smAraka nidhi, muMbaI . sa. 1963 mAM pragaTa thayela raju karavAmAM AvyuM che pariSadamAM A nAnakaDI pustikAmAM zrI pRthavIrAje jaI zrI gAMdhIe jena dharmanuM kevuM vizvadharma pariSada kayA saMjogomAM pratinidhitva karyuM. te jANavA mATe A bharAI ane pU. zrI AtmArAmajI pustikA gAIDa jevI banI rahe che. mahArAje temaja zrI vIracaMda rAghavajI ATalI jamA bAju noMdha letAM gAMdhIe temAM kaI rIte bhAga lIdhe tenI udhAra bAju paNa joI laIe. tene Acho citAra ApyuM che. lekhakazrIe temanI kuTa neTamAM dhaNIvAra puritakAnA vyAsa pramANe zrI jene World's Parliament of ReligikhUba ja rocaka zailImAM ane saMkSepathI ons nI nedha karI che. chatAM tenuM pariSada zrI AtmArAma ma, tathA zrI bhASAMtara sarva dharma pariSada kema karyuM gAMdhIne paricaya karAvyA che. haze ? te samajAtuM nathI. cikAgomAM pustikAnA nAma pramANe pariSadamAM bharAyelI e pariSada badhe ja vizvadharma jemadharmane kevuM sthAna maLyuM te pariSadathI oLakhAya che. sarva dharma ghaNI ja suMdaratA ane sacoTatAthI pariSadathI nahi. A bhUla ganImata Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA tA. 10-8-1964 samajIe laIe. paraMtu pAna naM. 13 . jo ke e vAta sAcI che ke A upara zrI gAMdhInI nAma pAchaLa cha pariSadamAM bhAga levA mATe pU. AtmA lagADI vAcaka mATe gajaba geTALA rAmajI ma. ne nimaMtraNa maLyuM hatuM. bhe karI dIdho che. je ke zrI paraMtu Aye eTalI ja hakIkta che ke vIracaMda gAMdhI mATe ja gAMdhIjI zabdano pariSadamAM zrI vIracaMdabhAI gAMdhI gayA ullekha karela che. paraMtu gAMdhIjI hatAM. lekhakazrIe to temano paricaya zabda vAMcatAM, rASTrapitA mahAtmA ApI temanI pharaja pUrI karI paraMtu gAMdhIjInI chabI AMkha sAme Ave pustikAnA prakAzamAM zrI gAMdhIne che. ane A gAMdhIjI zabda mAtra te pheTo kema nahi mUkayo hoya pariSada pAna 13 upara ja nahi tyAra pachI vakhatanA zrI gAMdhInA ghaNA phoTA ghaNIvAra vaparAyela che. AthI vAcaka upalabdha che. chatAMya temane vyaktigata, gAMdhI ne gAMdhIjI vacce vimAsaNamAM svataMtra phoTo paNa A pustikAmAM mUkAI jAya che. jI ne badale AgaLa jovA maLato nathI. AthI A puritakA zrI mukI temanuM bahumAna karyuM hota temanA pheTA vinA, mati vinAnA to A goTALA TaLI zakAyo hota. maMdira jevI lAge che. ja AkarSaka ane lokapriya KL krAuna hola brAnDa CROH elyuminiyamanAM vAsaNa tathA eneDAIjhaDa elyuminiyamanI vastuo sau koIne abhiprAcI che ke krAuna brAnDanI vastuo dekhAve suMdara, Adhunika ghATavALI, TakAu ane kharcelA nAMNAnuM vaLatara ApI rahe tevI heya che ghara, hoTela, hospITala tathA keIpaNa udyoganI elyuminiyamanI jarUriyAte ame pUrI pADIe chIe. jIvanalAla (1929) limiTeDa "krAuna elyuminiyama hAusa: 23, zrena reDa : kalakattA 1 muMbaI makAsa ke dilhI * rAjamahendrI ja eDana Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / _M zuM N ED_S Az2I ne I - ] sa che . ( jI ma . cA hIran ( | 4) Hiii haiye ja! basa eka ja nAma, ane A mAMgalika utsavane saphaLa jaya gurdeva jaya gurudeva. banAvavA zubha preraNA karI hatI.' A tasvIramAM je bhAInI tasvIra che te zrI lAlabhAi DAhyAbhAi nADAvALA che, puNya tithine zAnadAra banAvavAmAM temane phALe khUba ja yazavI che ane prazaMsanIya che. traNa traNa divasa sudhI teozrIe khaDe page A prasaMga mATe mahenata uThAvI hatI. zrImadjInA teo ananya bhakta che. samI atrenA saMghanI AgrahabharI vinaMtIne tahatIne Adeza ApI parama pUjya anuyogAcArya ane paMnyAsa pravara zrI mahedaya sAgarejI gaNivarya ane cAturmAsa mATe padhAryA che. teozrInI sAthe navayuvAna ane kuzaLa adhyAtmajJAna dIvAkara yoganiSTha vaktA pUjya munirAja zrI amazrImad buddhisAgarasUrIzvarajI ma. sA.nI rendra sAgarajI ma. sA. paNa dharma39 mI puNya tithi jeTha vada trIjanA lAbha ApI rahyAM che. pUjya mahAroja amadAvAda jhaverIvADa AMbalI- rAjazrI - zrAddhanuNa vivaraNa tema ja poLanA upAzraye dhAmadhUmathI ujavAI jayAnaMda kevaLI caritra vyAkhyAnamAM hatI. A prasaMge zaMkhezvarathI A vAMce che. . . . . viziSTa prasaMgamAM gukti karavA pUjya zramaNa bhagavata upara pUjya munirAja zrI amarendra sAgarajI sA. ma. zrI mahimA zrIjI sA. . sA. jhaDapI vihAra karIne A ma. zrI suguNAzrIjI ma. Adi ThANuM prasaMge samayasara AvI pahoMcyA hatAM benane dharma saMskAra ApI rahyAM che. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA 72 ] bapAranA samaye aneAne teozrI vikrama citra sabhaLAne che. atrenI pAzALAnAM adhyApaka zrI sAtIlAla garasIbhAI dharma dhyAna mATe pAlItANuA tIze cAturmAsa mATe gayA che. AthI hAla zrI jamavatalAla kAMtIlAla pAThazALAnuM saMcAlana karI rahyAM che. gAmanA pramANamAM vidyArthIonI saMkhyA ghaNI sArI che. naDIyAda pUjya munirAja zrI narottama vijayajI mahArAja dIrdha tapasvI che. ane jyeAtiSa zAstranA acchA abhyAsI paNa che. atrenA saMdhanI vinaMtIne svIkAra karI ka`sArAnI dharmazALAmAM cAturmAsa birAjIta che. bAla teo 110 mI evI karI rahyA che. A ALI teekSIe aThThama upara ii che. kalakattA atrenA 6 phrenIMga sTrITanA upAzramamAM pa. pU. A, 1. zrI vijaya bhaktisurIzvarajI mR. sA.nA ziSya ratna puruSa prazya panyAsa pravara zrI vinayavijayajI ma. sA. tathA 5. pU. zrI suvijayajI ma. sA. cAturmAMsa mATe mirAjamAta che. teozrInA upadezathI atrenA upAzrayamAM je varasethI e zeA vaccenA jhagaDuM! cAlatA hatA. tene sukhada aMta AbhyA che. te saghamAM eAga jAmyuM che. [tA. 10-8-1964 atre temeAzrInI nizrAmAM tA. 1 lI egatathI tA. 3 egasTa sudhI arhat pUjana thayuM hatuM, A pUja nanI kriyA vidhAna jANItA kriyA vidhAyaka zrI cInubhAI lallubhAIe karAvyuM hatuM. A pUjana prathama vAra ja thatuM hAi derAsara cikkAra rahyuM hatuM. ane uchAmaNIo paNa ghaNI ja mATI thaI hatI. pAlItANA pUjyapAd prazAntasUti upAdhyAya bhagavata zrI kailAsasAgarajI gaNuiva ma. sA.nA ziSya ratna parama tapeAnidhi panyAsa pravarazrI sUsAgarajI ma. sA. ekavIza upavAsanI mahAna tapasyA siddhAcalanA tAraka kSetramAM karela che. ane sukhazAtA pUrvaka pArabhuta thavA pAmela che. aSADa sudi 1 thI aSADa vida 6 sudhI. mu. peA. sudharA tA. vinapura sTe. pilavAireDa tA. 7-8-364 parama pUjya prasiddha vaktA panyAsa pravara zrI subhedhasAgarajI gaNivara zrI ziSya parivAra sahita cAturmAsa athe ravAmata saha padhArela che. vyAkhyAnamAM zrI uttarAdhyayana sUtra tathA zrI rAmAyaNu vaheMcAyu che. jaina-jainetara janatA ghaNA ja utsAhapUrvaka lAbha laI rahela che. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 10-8-1964 buddhiprabhA meM 73 paMnyAsajI mahArAja sAhebe aSADa mahArAjazrIe 12 upavAsanI suda 5 thI suda 15 sudhInI 12 tapazcaryAnuM pAraNuM karyA bAda aSADha vada upavAsanI tapazcaryA karI hatI. mahArAja 9 thI vada 0)) sudhInA 8 upavAsanI sAhebanA darzana-vaMdana-pUjana tathA tapazcaryA karI hatI. sukhazAtA pUchavA vijApura sattAvIzanAM gAmonA taduparAMta bhAvanagara amadAvAda tapazcaryA daramyAna dararoja bapore junADIsA tathA muMbaInA aneka 1 thI 3 sudhI zrI rAmAyaNanuM gurubhakato, zrAvakoe lAbha lIdho hato. vyAkhyAna cAlu rahetuM hatuM. pUjya gurUdeva zrI suda 15 nA mahArAjazrInI 12 upavAsanI tathA mahuDI darzana karavA padhAratA atrethI 8 upavAsanI tapazcaryAmAM vyAkhyAna lagabhaga 1500 bhAvika sAthe padhAratA Adi dareka pravRtti pUrajosamAM pUrvavata anero AnaMda ane utsAhanuM vAtA- cAlu hatI. je joine aneka AtmAvaraNa dazya thatuM hatuM e Azcarya anubhavyuM hatuM. Phone : 40699 WITH BEST COMPLIMENTS FROM : VoPve Sek Meles . RAY ROAD, BOMBAY - 10. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koleja ane hAiskUlanA vidyArthI bhAI-baheno mATe khAsa yojAyela vakatRtva ane nibaMdha lekhana hariphAI .. viSaya nibaMdha lekhana: "mAnava jIvananA sarvAgI vikAsamAM jaina AcAra vicAra ( paMcAcAra) phALo." vakatRtva : dhArmika zikSaNanI agatya >> nibaMdha lekhana: tA. 16-8-64 zrA. zu. ravivAra. samayaH bapore 2-00thI 5 | sthaLaH zrI ka. da. e. (de.)jaina hAiskula The. anetanAtha jaina daherAsara, masIda baMdara vakatRtvanI prAthamika hariphAI : tA. 23-8-64 zrA. zu. 15 ravivAre bapore 1-30 vAge. pAyadhUnI-zrI-DIjI jaina upAdhayamAM pU. A zrImad vijaya amRtasurIzvarajI ma. tathA pU. paM. zrI dhurandharavijayajI ganI nizrAmAM thaze, ane AkharI hariphAI tA. 30-8-64 zrA. va. 8 ravivAre bapore 2-00 vAge koTa jaina upAzrayamAM pU. munizrI caMdraprabhasAgarajI ma. (citrabhAnunI nizrAmAM thaze. vakatRtva mATenI samaya maryAdA pAMca minITanI rAkhavAmAM AvI che. vibhAga 1 : zALAmAM mAdhyamika dhoraNomAM (dho. 8 thI 11) bhaNatAM ! vidyArthI bhAI-bahene. vibhAga 2 : kelejamAM bhaNatA vidyArthI bhAI-baheno. (pAThazALAmAM bhaNatAM keIpaNa vidyArthI bhAI-bahena ke jeo hAlamAM skUla ke kolejamAM nahi bhaNatAM hoya te paNa bhAga lai zakaze. ane teNe chelA je dhAraNane abhyAsa karyo haze te pramANenA vibhAgamAM gaNavAmAM Avaze.) InAma : hariphAInA dareka vibhAga mATe pAMca-pAMca inAmo rU. 21, ! 15, 10, 5 ane 3 rAkhavAmAM AvyA che. A bane hariphAImAM bhAga levA IcchatA vidyArthIoe "pravezapatra" bharIne (praveza phInA 0-25 na. paM. sAthe) tA. 10-8-64 sudhImAM banI zake eTaluM turataja saMsthAnA kAryAlayamAM rUbarU ApI javA agara mokalI ApavA vinaMtI che. A banne hariphAIomAM vidyArthI bhAI-bahene khUba ja utsAhapUrvaka bhAga leze ane tene mATe saMpUrNa taiyArI karaze temaja teone zALA-pAThazALAnA zikSaka-zikSikAo, kolejanA adhyApake temaja vAlIo avazya preraNuM karaze ane mArgadarzana Apaze evI AzA rAkhIe chIe. li. dharyAlaya : ) prANajIvanadAsa hagAMdhI zrI zAntinAthajI jaina daherAsara zAntilAla semacaMda cekasI. : pAyadhUnI, muMbaI 3. ? kAntilAla ujamalAla javerI - Te. naM. 333048 9 maMtrIo zrI jaina dhArmika zikSaNa saMdha-muMbaI. mAlika, mudraka ane prakAzaka: iMdirA guNavaMtalAla zAha mukarNAlaya : " jaina vijaya" prinTiMga presa, gAMdhIcoka-surata. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vIracaMdabhAi gAMdhInA anuyAyI : Herbert Warran haTa vArana mahAvIra bradharahuDanA sthApaka ane jaina lITarecara sAsAyaTInA maMtrI C paricaya mATe jue A aMkaneA zrI vIraca dabhAI gAMdhInA videzI anuyAyIo-prazaMsakA'neA lekha. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizvadharma pariSada cikAgAmAM gayelA bhAratIya pratinidhio August 1964 kavara chapAI +: uSA prinTarI (prA.) lI. prInsesa sTrITa, muMbaI-2. BUDDHIPRABHA Regd No. G. 472 DAbI bAjuthI :-zrI narasiMhAcArI, zrI lakSmInArAyaNa, svAmI vivekAnaMda, eca. dhama pAla [ silena ], zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhI.