________________
મુંબઇથી અમેરિકા
[ શ્રી વીરચંદભાઈ ગાંધીએ અમેરિકા જઈ પોતે શું કર્યું ને કરી રહ્યા છે તેનું તાદશ્ય ચિત્ર તેમણે પોતે લખેલા આ પત્રમાંથી જાણી શકાય છે.
---સંપાદક !
૧૯, જુલાઈ ૧૮૯૭ રા. રા. પરમપ્રિય ભાઇશ્રી, મગનલાલ દલપતરામની સેવામાં
અમદાવાદ, ચિકાગોથી લિ. સેવક વીરચંદ આવી પહોંચ્યા. શેડા દિવસ પછી રાઘવજી ગાંધીના પ્રણામ સ્વીકારશે. મીસીસ હાવર્ડ અને તેના મિત્રોએ આપના પત્રો પહોંચ્યા છે. છેવટને પત્ર અમને રીસેપ્શન આપ્યું. તેમાં ઘણું મીસીસ હાવર્ડની ઉપરના પત્ર સાથે લેકેને આમંત્રણ આપ્યું હતું એ સઘળા આજે આવે તે પહોંચ્યો છે. મિત્રો અમને અહીં આવેલા જોઈને
ગયા ઓકટોબર માસની શરૂઆતમાં ઘણા ખુશી થયા. ત્યારપછી અહીંના હું અહીં આવ્યો ત્યારથી અત્યાર સુધી STEINWAY HALI નામના ભાષણોની ધામધુમમાં રોકાયેલો હોવાથી પ્રખ્યાત મકાનમાં મેં એક જાહેર ભાષણ આપને પત્ર લખી શકો નથી તે આપ્યું. અને માર્ટીગમાં આવેલા ગૃહસ્થા માફ કરશે.
તથા મડમોએ એવી ઈરછા જાહેર કરી | મુંબઈ છોડયા પછી અમે લંડન કે મારે એક ઓફિસ રાખવી જોઈએ. પહોંચ્યા. ત્યાર પછી ચાર પાંચ દિવસે અને ત્યાં હિંદુસ્તાનનાં પ્રાચીન ધર્મ મી. ફત્તેચંદ, છીંડસી રીતે લંડન સંબંધી ભાષણ આપવાં જોઈએ. તે આવી પહોંચ્યા. ત્યાંથી ન્યુયોર્ક અમે ઉપરથી અહીંના મેસેનીક ટેપલ નામના સાથે આવ્યા. ન્યુયોર્કમાં ફકત એક પ્રખ્યાત બાવીશ મજલાના મકાનમાં દિવસ રહી ચિકા તરફ રવાના થયા. તેરમા મજલા ઉપર મેં મારી ઓફીસ રસ્તામાં રચેસ્ટર નામનું શહેર આવે રાખી. અને ત્યાં તેમજ બીજી કેટલીક છે. ત્યાં દાકતર સેનફર્ડ તથા મીસીસ જગાએ ભાષણ આપવાં શરૂ કર્યા. એ સેનફર્ડ અમારા મિત્રો રહે છે. તેમને ભાષણે ગયા એપ્રીલ માસની આખર આગ્રહ પૂર્વક પત્ર આવવાથી અમે સુધી આપ્યાં. એ દરમિયાન અહીંથી ત્યાં બાર કલાક કાયા ત્યાંથી સ્વાના આશરે બસે માઈલ મેનીસ્ટી નામનું થઈ તા. ૩૦ સપ્ટેમ્બરના રોજ ચિકાગો શહેર છે ત્યાં યુનીટરીયન પંથના