Book Title: Buddhiprabha 1916 03 SrNo 12
Author(s): Adhyatma Gyan Prasarak Mandal
Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal
Catalog link: https://jainqq.org/explore/522083/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadhe. bhU0 pUTha borDa'ganA hitArthe pragaTa thatuM Registered No. , 976. buddhiprabhA. ( dhArmika-sAmAjIke-sAhitya-naitika viSane carcatuM mAsika.). saMpAdaka-maNIlAla mohanalAla pAdarAkara, pustaka 7 muM. mArca 1916. vIra saMvata 2441. aMka 12 mo. viSayadarzana. 353 viSaya, 1. gaNe DAhyA sakaLa nijane ... ... 2. sukha saMbaMdhI vicAra ... .. 3, jApAnanI AzcayaeNkAraka unnati 4. jaina ane jenetara gujarAtI bhASA ... 5. jarmana dezanA aAya ... * 353 356 358 * che. 367 . 370 che. sanyAsa ane ziSyavrata 8. premaghelA pravAsInuM pavitra jIvana ... 9. svIkAra samAcAra ... .. 20saradAra sara cInubhAI mAdhavalAla beneTano dehotsarga... 11. boDIMga prakaraNa * * *. ... 385. zrI adhyAtma jJAnaprasAraka maMDaLa taraphathI prakAzaka ane vyavasthApaka, zaMkaralAla DAhyAbhAI kApaDIA, nAgorIvArAha-amadAvAda, lavAjama-varSa ekanA rU. 1-4-0 sthAnika 1-0-0 chuTaka dara eka nakalanA be AnA, amadAvAda dhI " DAyamaMDa jayubilI " prInTIMga presamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhAnA navIna varSanA grAhakone bheTa zrI prAcIna jaina graMthamALAnA prathama maNakA. ( daza pUrvadhara zrI vajrasvAmInA ziSya caiAdapUrvI zrI bhadraguptAcArya viracita.) zrI adhyAtma dipikA, ameAne lakhatAM atyAnaMda thAya che ke ukta nAmanI graMthamALA, " jaina dharmanA prAcIna pUrvAcAkRta graMthonuM bhASAMtara karI tene jaina samAjanA hitArthe prasiddha karavA " evA zubha uddezathI pragaTa karavAmAM AvI che. tenA prakAzaka zrI mukti ratnari che ke jeo pAse pUrvadhara pUrvAcAryAkRta apUrva purAtana graMthonA saMgraha che. je krame krame ane madadanA sadbhAve ukta graMthamALA taraphathI pragaTa karavAmAM Avaze tathA tenI vyavasthApaka buddhiprabhA ApIsa che. A graMthamALAnI zarUAta karavAmAM seAlApuranA rA. rA. trIbhovanadAsa chaganalAle rU. 500-0-0 ApavA sucavyuM che tema khIjA paNa anya sagRhasthAe AmAM madada ApavA sucavyuM che. A graMthamALAnA prathama maNakA tenA prakAzaka zrI sumatiratna suri taraphathI buddhiprabhAnA grAhakone bheTa ApavA amene sucavavAmAM AvyuM che te amAne maLe ame amArA navIna varSanA grAhakone bheTa ApIzuM. Ane mATe sarijhanA ame kharA ataHkaraNathI A sthaLe upakAra pradarzita karIe chIe ane AzA rAkhIe chIe ke hara vakhata teozrI amArA mAsika paratve AvI rIte peAtAnI ucca vRtti ane lAgaNI sadodita rAkhI upakRta karaze. A mAsikanuM TrAyala kada, cAra phrma, suMdara kAgaLa chapAI, ane sAyalI kalamathI vibhuSita chatAM, eka rUpIA jevI jIja rakamanu tenu lavAjama hAvAnI sAthe AvA eka amUlya ane apUrva pustakanI bheTa navIna varSanA grAhako mATe che to ame| AzA rAkhIe chIe ke tene dareka jaina madhue lAbha levA cukaze nahi. bheTanA lAbha na sudhInA traNa aMke pragaTa thatA sudhImAM jee potAnuM nAma grAhaka tarIke noMdhAvaze temane maLaze. r vyavasthApaka " buddhiprabhA Akhare vijaya ArcA. hIsTIrIA ( tANa ) nA daradane kANa jANatu nathI ? hIsTIrIA nAnI umaranI strIone ghaNo lAgu paDe che. hIsTIrIAnA daradanAM mULa kAraNu zodhI kADhI tenA upayo ghaNA daradIo upara ajamAvI ame khAtrI karI che ke hIsTIrIAnuM darada pUrI rIte maTI zake che. hIsTIrIyA bhUta nathI. hIsTIrIAnA darada upara khIjA upAyo ajamAvyA pahelAM amArI salAha lyo. hIsTIrIAnuM darada ame khAtrIpUrvaka geraTIthI maTADIe chIe. vizeSa hakIkatanA khulAsA rUarU patra mAraphate kare. lI. zA. vADIlAla DAhyAbhAi. amadAvAda. (jhaverIvADa, ) surajamalanu" heluM', Ayurveda siddhASadhAlaya. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. ( The Light of Reason ) brahmAnandavidhAnake paTutaraM zAntigrahadyotakam / satyAsatyavivekadaM bhavabhayabhrAntivyavacchedakam // midhyAmArganivartakaM vijayatAM syAdvAdadharmapradam / joke suryamamarAzi vRddhigama' mAsikam | tA 15 mArca, sane 196 [aMka 12 me huM sTanisane." varSa 7 muM ! of + +- - - - kavAli. jagatamAM dekhaze jyAM tyAM, game tevA prasaMgamAM; matinI bhinna dRSTie, gaNe zA sakaLa nijane. vicAre pArakA jUThA, vicAryuM satya pitAnuM avasthA bheda dRSTie, gaNe DAhyA sakaLa nijane. magaja che sarvanAM jUdAM, cce nA sarvane sarakhuM; samajatAM citta anusAra, gaNe ghahyA sakaLa nijane, gaNe nahi ke kone, kaththAthI bhUkha sahu khIje; maLelI buddhi anusAra, gaNe DAhyA sakala nijane. juve nA bhUla ke nijanI, jaNAtuM prAya jaga evuM; buddhabdhi dharma vyavahAra, gaNe DAhyA sakala nijo. sukha saMbaMdhI vicAra. dareka prANune sukha zA mATe priya che ane duHkha zA mATe apriya che? kAraNa ke dareka AtmA, svabhAvathI anaMta avyAbAdha ane AtyaMtika ekAMta sukhano bhatA che. dehamAM pahele hevA chatAM AtmA pitAne sahaja sukhamaya svabhAva bhulyo nathI paraMtu te sukha kyAM che ane kaI dizAethI meLavavuM te saMbaMdhI te anAdikALanA, pudagala dravya pratyenA mehanA lIdhe bhramamAM paDyo che. pudgala dravya (jaDa dravya) AtmAthI bhinna ane para che. pudgala dravya ane AtmAnA suNe tadana bhinna che. koI paNa kALe AtmA pudgala dravya rUpe pariNati nathI ane putra che. dravya Atma dravya rUpe pariNamatuM nathI. jo eka dravya bIjA dravya rUpe pariNamatuM Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 buddhiprabhA hAya te eka draSya kAraNu ane khIjuM dravya kArya bane che. evA prasaMge kArya ane kAraNa abheda hovAthI te ante dravya bhinnapaNe svIkArI zakAya nahi. mATImAMthI ghaTa utpanna karavAmAM Ave tApaNu ghaTa mATIthI bhinna che ema kahI rAkAya nahi. bezaka mAchI prathama je avasthAmAM hatI te avasthAne teNe tyAga karyAM che ane judI avasthA dhAraNa karI che, paraMtu Aje pheraphAra thayA che te avasthAmAM karakAra thayo che, mugdha kyamAM nahi. jo te ghaTa upara lAkaDIne prahara karI bhAgI nAkhavAmAM Ave te vaLI judI avasthA vizeSa prApta thAya. jo ke eka avasthAnI utpatti ane te avasthAne nAkA thatAM vina avasthAnI utpatti thAya che eTale jo ke avasthAomAM pheraphAra thayA kare che tepaNa mATI rUpe te drazya dareka avasthAmAM kAyama rahe che. vartamAna avasthA bhUta avasthAnuM kAma che, ane bhaviSyamAM utpana thanArI avasthA vartamAna avasthAmAMthI niramAya che. A uparathI samanyuM haze ke kArya e kAraNunI avasthA vizeSa che. paraMtu Atma dravya ane pudgala dravyamAM kArya kAraNa bhAva nathI eTale ke Atmadravya e pudgaladravyanI annasthA vizeSa nathI ane pudgaladravya e AtmadravyanI avasthA vizeSa nathI, ubhaya eka mIjAthI taddana nyArAM che. A pramANe vAstavika rIte vastu sthiti chatAM, anAdikAlathI vAgelA mehanIya karmanA udayathI, potAnuM svabhAvasiddha svasvao bulI, pugalarUpI padravpamAM ajJAnatAne lIdhe svatvane Apa karI, pudgala dravyamAM kharekhara sukha nahi chatAM, temAM Atmika sukha hovAnI brAntithI potAnI sukhanI abhilAvA rUma karavA mATe pudgaladravyanI ghaTanA vizeSa prApta karavA dareka sAmAnya sArI athAga zrama veThI satata prayatna karI rahyA che. ne pudgalanI ghaTanA viSenAM vAstavika sukha hota to icchita pAkSika vastunI prAptithI AtmAne sukhaja maLavuM joie, ane te vastunA saMyoga cAlu rahe tyAM sudhI te te sukha, kaI paNa kamI ntastI vinA kAyama rahevuM joie, ane temAM virAma (sApa) bhaLavA joie. paraMtu A kalpanAthI anubhava judo paDe che. eka vastunI aprApti kALe te vastunI prApti thatAM je sukha maLavAnI kapanA karI hoya che te gukha, te vastu dhArmikALe ApI kI nathI. vastunA sahavAsathI te uparanA meha ghaTe che ane sukhanI brAnti nAza pAme che. pariNAma e thAya che ke prApta vastumAM virAma na maLatAM navina vastutI prApti tarapha vRtti dADa che. A uparathI evuM anunAna thAya che ke pAlika vastumAM sukhano Aropa. mAtra upacAthI che. je pAlika vastunAM sukha ApavAno svAbhAvika guNa hota te te dareka vakhate dareka kALe ane dareka AtmAne sukhanI pratIti karAvyA sivAya rahetaja nahiM, paraMtu padmalika vastuthI utpanna thatA sukha saMbaMdhamAM tema manatuM nathI. eka vastu eka kALe mukh Ape che, teja vastu bIjA kALe duHkha Ape che. putra janma prasaMge utsava mAnanAra mAsa teja putra kusaMgI, mUrkha nivaDatAM agara apaga thatAM du:khane anubhava kare che. zveta saMcayamAM sukha buddhi dhAraNa karanAra mAsa cera ke luMTArAnA hAthe prANa pheMkaTanA bhayamAM AvI paDatAM dhanane pApanA udaya rUpa gaNI tyAga karavA tapara thAya chaeN. strInAM manAyeluM sukha paNu strI vyabicArI agara rAgI nivaDatAM duHkhamAM palaTI jAya che, eka vastu ekane sukha Ape che te bIjAne duHkha Ape che. sAkare manuSyane niSTa svAda ApI sukha arpe che, te teja sAphara kharane viSe kharAbara jaNAi du:kha Ape che. strI, putra, dhana sukhanAM sAdhana gaNuAya che paNa teja sAdhanA gItamabuddhu jevA tatva vicAra tyAga karyo che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha saMbaMdhI vicAra. 355 sukha AtmAne priya che te pachI pagalika vastuonA saMbaMdhamAM nI judI judI pravRtti kema thAya che? keTalAka ve padmalika vastuone cIvaTapaNe vaLagI rahe che ane keTalAka ve paMjJalika vastuone tyAga karI cAlyA jAya che. je padgalika vastuomAM kharekhara mukha heta te AtmA priya hovAthI temAM sukha AsvAda ja kya karata. te vastuothI dUra javA te cchiA ke prayatna karata nahi. A sadhaLuM batAvI Ape che ke kharuM sukha padgalika vastumAM nahi paNa AtmAmAM che. pula vastumAM sukhabuddhi upacArathI che e vAta ApaNe eka bALakanA dazAMtathI vizeSa spaSTa karIzuM. eka bALaka jyAre janme che tyAre tene tenI bhAta. jeTalI priya hoya che teTaluM bIjuM koI priya hotuM nathI. potAnI mAtA sivAya bIjA koI manuSya ke tira dhAne jotAM te bhayanI lAgaNI darzAve che. A bALaka jyAre jarA moTuM thAya che tyAre tenI mAtA pratyeno prema ochI thaI tenAM khAruM ramakaDAM upara che, ane A ramakaDAMnI khAtara, pitAnI pahelAMnI vahAlI mAtA sAthe vaDhavADa paNa karavA yukatuM nathI. kALakrame nirALamAM javA thogya umara thatAM ramakaDAM uparanI Ati naTI cepaDIo pratye udbhave che. strI paraNanAM abhyAsamAM jIva caTA nathI. A pramANe eka vastu uparanI sukhabuddhi maTI bAjI vastumAM sukhabuddhi utpanna thAya che ane Ave. kama dareka manuSyanI jIMdagInA anubhavamAM cAlyA kare che. eka kALe navalakathAe priya lAgatI hoya che te bIna kALe te kaMTALo ApanArI thaI paDe che ane vijJAnanAM pustako vAMcavAne zokha utpanna thAya che agara adhyAtmika vinA vAMcana tarapha hIti jAge che. kharuM sukha AtmAmAM . te sukha anaMta eTale maryAdA aMtarahita ane AtyaMtika eTale anupameya che. jo AmAmAM anaMta AtyaMtika sukha na hatA te te pula paryAthI maLatA sukhathI saMtoSa pAmI virAma pAmata. paraMtu padgalika sukha meLavavA jatAM sukha meLavavAne tene tanamanAra vadhu ane vadhu prabaLatara bane che. pAMca rUpio maLavAnI iccho. karanArane pAMca rUpiA maLatAM, te satiSanI lAgaNI anubhavavAne badale dasa rUpiAnI IcchA kare che. dasa rUpiAvA , rUpivALA hajara, hajAra rUpiAvA vakha e pramANe uttarottara vadhAre ne vadhAre meLavavAnI icchA vadhatI jAya che. game teTaluM dhana maLe te paNa adhurU adhura bhAse che ane AtmA saMpUrNa saMgha ane virAma anubhava nathI. sukha bhogavavAnI icchanuM A svarUpa vicAratAM jaNAya che. sukhanI irachAne aMta nathI. te tevI IcchAnA pratikArarUpa anaMta sukha hovuM ja joIe. haMmezAM e te niyamasiddha che ke je vastu astitvamAMja na hoya, je vastu abhAvarUpaja heya tevI vastunA mATe icchA pragaTatI nathI. IcchAnuM prakTIkaraNa, te IcchAne tuSTi ApanAra varatunuM astitva batAvI Ape che. dareka jIva anaMta sukha meLavavA tarapha satata prayAsa karI rahe che paNa te dizA bhu che. dagala dravyamAMthI anaMta sukha meLavavAnI icchAthI eka pudagala paryAvane te pakaDe che. tenAthI saMoNSa na maLatAM bIjAne pakaDe che. bIjAthI saMtoSa na pAmatAM trIjAne pakaDe che. ema uktattara eka paryAya mukI bIjAne grahe che; paraMtu koI paNa paikalika vastu tene saMpUrNa saMtoSa ApI zakatI nathI. eka chAnA saMya navIna cho utpanna karAvI asala ane duHkha panna kare che, e pagalika sukhano svabhAva hovAthI, tevA sukhathI nirvAda pAmI jyAre AbhA, sukha zodhavAnI dizA badalI, AtmAbhimukha vaLe che tyAre tene kharA anaMta Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. sukhane anubhava thAya che. Atmika anaMta sukhano anubhava thayA pachI tene tenA karatAM vize sukha bhogavavAnI IcchA ubhavati nathI. kAraNa ke ki sukha e AtyaMtika sukha che eTale tenA karatAM bIjuM koI paNa sukha caDIAnuM nathI. AtmAmAM avyAbAdha ekAMta sukha che. Amika sukhane kaI paNa Itara dravya bAdhA karI zakatuM nathI temaja te duHkhamizrita nathI. koI paNa vastu te sukhamAM khArAza meLavI zakatI nathI temaja te sukha moLuM ke phIkuM paDatuM nathI. palika vastumAMthI utpanna thatA sukhane AdhAra aneka nimittAne laine che. Atmika sukhane AdhAra koI paNa bAhya nimitta upara nathI. nimittAnA pheraphArane lIdhe palika vastumAMnuM sukha, khAruM, kIku ke kavuM thaI jAya che. paraMtu Atmika sukhanA saMbaMdhamAM tema banatuM nathI tenuM kAraNa te sukha nimita Azaya nathI; paNa svabhAvasiddha che. jApAnanI AzcaryakAraka unnati. (gatAMka pAne 338 thI cAlu. ) vana vijJAna. Science of Forestry. jApAna dezamAM seMko sattara Taka jamIna vAvetara karyA vinAnI paDatara rAkhavAmAM Ave che. ane Ama jaMgalane mATe tene upayoga karavAmAM Ave che, jApAnI lekane jaMgala surakSita rAkhavAne bahu zokha hoya che. thoDA vakhatapara e nizcaya karavAmAM Avyo ke jAtiya saMpattinI vRddhi mATe vana vijJAna ( science of forestry) nA siddhAMtAnusAra jaMgalene pabaMdha kara joIe. sana 1910nAM jApAnamAM 28680 ekara rAvyanuM jaMgala hatuM. para1465 ekara rAjAnuM pitAnuM gala hatuM ane ra0ra8331 ekara vizeSa vyakti myunIsIpAlITIo ane dharmAdA saMsthAonuM jaMgala hatuM. Ama rAjyanA jaMgalamAMthI 1750000 pAne phAyado thAya che. rAjAne potAne pitAnA jaMgalene 6500000 pAMDane phAya thAya che. ane trIjA prakAranA jaMgalethI pAMca varsamAM sekaDe 60 TakA phAyado thAya che. jApAne pitAnI prAcIna kArIgIrInI rakSA tathA umaranI unnati mATe ghaNuM karyuM che. navI navI kArIgIrIone phelAvo karavAmAM kacAza rAkhavAmAM AvI nathI. rezamanA kIDA ucheravAnuM kAma ke jemAM lagabhaga 2000000 kuTuMba rekAyAM che te ghaNuM moTA pAyA para cAle che. temAMthI utpanna thatuM rezama vaNavA mATe jApAnamAM pAMca cha lAkha gharamAM AThadasa lAkha AdamIo kAme lAge che. A vaNATane mATe ochAmAM ochI dalAba sALo cAle che. kAma banAvavA mATe saDahajAra kArakhAnAM ane gharamAM lagabhaga ekalAkha eMzI hajAra mANu kAma karI rahyAM che. braza-caTA ane TopalI banAvavAnuM kAma vizeSa karIne jApAnI leka gharamAM ja kare che. je kArakhAnAM cAle che te badhAM gharamAM kAma karanArAone sahAya karavA mATe che. Ane mATe Azare traNa lAkha mANu kAma karI rahyAM che ane kaI nahi te lagabhaga pAMca lAkha paDa prativarSa kamAI zake che. AvA gharagathu udyoga ghaNekhare bhAge gharakAmathI para vArI navarI paDelI strIoja kare che. jApAnI bALako paNa AmAM madada kare che. A hisAbe Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jApAnanI AzcaryakAraka unnati. 3pa7 dareka mANasa je roja traNa cAra AnA pedA kare to paNa A DI AvakavALI AmadAnIthI kuTuMbanI saMpattimAM vadhAre thAya che. pUrva vIjaLI agara varALathI cAlatAM kArakhAnAM ahIM balakula nahetAM paraMtu chellA pacAsa varSamAM udyoga dhaMdhAnI A zAkhAnI kSati abhUta rIte vadhI gaI che. sana 1912 mAM 42 kArakhAnAmAM sAMcathI kapaDAM vaNavAnuM kAma thatuM hatuM. 115 kArakhAnAM sAcA kAma ane lekhaMDanI vastuo taiyAra karatAM hatAM, ane paracuraNa cIne taiyAra karavAnA kArakhAnAM 12:45 hatAM. chapAnuM kAma, kAgaLa banAvavAnuM, lAkaDAMnuM, vAMsanuM, cAmaDAnuM ane evAM bIjAM anya kAme karavAnAM kArakhAne paNa saMkhyAbaMdha hatAM. ekaMdara vIjaLIka baLathI cAlatAM 1255 kArakhAnAmAM 800637 pu tacA strIo kAma karatAM hatAM. A kArakhAnAnAM sAcA kAma calAvavA 23000 horsa pAvara (ghoDAnI zaktikharcAtI hatI. jApAnanA vepAranuM anumAna eTalAparathI thaI zakaze ke sana 1910 mAM 458428 ene mAla dezamAMthI bahAra mokalavAmAM Avyo ane da22622804 enano mAla bahArathI jApAnamAM lAvavAmAM Avyo hate. sAmudrIka (darIAI) vyApAramAM paNa jApAna ghaNuM AgaLa vadheluM che temAM lagabhaga 1500 00 mANase kalA che, ane chao00000 pAMDa prativarSa temAMthI upajAve che. keTalAka varSothI bhADuM sApha karI purU pADavAne ijA pAna sarakAreja rAkhe hera sana 1910 mAM pAMca ezAhajAra Tana mIThuM teyAra karavAmAM AvyuM. sana 1910 mAM khuda napAnamAM 8pa76 khANa hatI ane te 2068132 ekara jamInamAM phelAyelI hoI temAM traNa lAkha majura kAma karatA hatA. tene joDIne te bhAila relathI cAlanAra me hatI ane tela vigere laI javA mATe paMpa nAkhavAmAM AvyA hatA. te sAlamAM kADhavAmAM AvelA khanIja padArthanI upaja 11452840 panDa thaI hatI. khANanuM mahatva jApAnamAM keTaluM che te eTalA uparathI samajAze ke gaMdhaka pedA karanAra tarIke AkhI duniyAmAM badhA dezamAM jApAnane naMbara 2 je che, mATInuM tela banAvavAmAM tene naMbara 5 mo che. sana 1905 mAM kisAnI bAbatamAM tene naMbara 8 me hati. senAnI kSittimAM kerIAne naMbara 8 ane bApAna naMbara 11 me che. dezanI zAsana praNAlikA chAcArI rAjya paddhatithI badalIne niyaMtrIta rAjya sattA karavAmAM AvI che. rAjyanI judA judA kArya mATe judA judA vibhAge pADI te para judI judI kamITIonA pradhAna niyata karavAmAM AvyA che. sana 1888mAM rAjya prabaMdhamAM prajAne sAmela karavAnA kArya karavAthI e pariNAma AvyuM ke tyAM eka uMca ane eka nIca ema pAlAmenTanI be zreNIo banI. A badhI unnatimAM eka Azcaryajanaka vAta to e che ke behada vicArazunyatA ane dhanAbhAva hovA chatAM paNa A unnati thavA pAmI che. sana 18619- 68 mAM Avaka 33000000 enanI hatI paraMtu te dezanI khetI udhoga dhaMdhA baMgale kArakhAnAM ane khANenI vRddhithI sana 1910 mAM te 483241168 ena jeTalI upaja vadhI che. sthAnAbhAvathI jApAnanI unnatinI anya bAbate atre nahi darzAvatAM mAtra eTaluM ja kahIzuM ke teNe rela, saDaka, tAra, khetI, nere, ku, kele, IspItAlo, DhImara, bhIla, hathI Ara. dArUgoLe, kArIgIrI, hunnara, phaga, vidyA, kasarata, tattvajJAna Adi pratyeka viSa * ena jApAnI calaNa. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 buddhiprabhA mAM eTalI te jhaDapathI unnati karI che ke sarve sudharelA deze te tarapha AzcaryanI najare je rahyA che, ane hAlanA sana 1915-16 nA rAkSasI yuddhanA mAmalAmAM teNe je unnati karavA mAMDI che. tethI te e deze. chakaja thaI gayA che. mAnava itIhAsamAM ATalA vakhatamAM, koI paNa jAtie ATalI badhI unnati karI nathI. bhAratavarSa jApAnane AdarzabhUta samajI tenA jevuM thAya ema IrachI varasIe chIe. saMpAdaka jaina ane jainetara gujarAtI bhASA, sh (gatAMka pAna 3ra6 thI cAlu ) jAyuM paradezI paravAna, asapati rAjA dIdhuM mAna: IvAta pAsAha isI, gUjarati te kahI, kasI. kIsya khaMbhAyata Ahalapura, karye dIva gaDha mAMgala; jhAlAvADI suraTha kIsI, e rakta suNI sAhasI. paradezIne badhAne jaNa pAdazAhe mAdhavane mAna ApyuM ne pUchayuM ke pradhAnajI kahe ke gujarAta kevI che? khaMbhAta ne aNahilapura kavAM che? dIva junAgaDha ne mAMgaroLa kevAM che? jhAlAvADane saMrakanI bhUmI kevI che ? sAMbhaLavAmAM che ke tyAM rAja hasika (avicArI che? kAnhaDade prabaMdha sivAya saM. 1450 mAM racAyela. dha mugAvabodha nAme vyAkaraNane lagate graMtha jUnI gujarAtInA graMtha tarIke prasiddhine pAme che. tyAra pachI saM. 1508mAM racAyeluM ne amadAvAdamAM lakhAyeluM vasaMtavilAsa kAvya prasiddha thayuM che. temAMthI thoDIka kaDIo A nIce ApI che. munijananAM mana bhedai, chedaI mAninI mAna; kAma A mani ANaMda e, kaMda e pathika parANa. vasaMta Rtu munijanenAM paNa mana bheda-vidhI nAMkhe che, kAmInA manane AnaMda Ape che, mAninInAM mAna mUkAve che ane pravAsI (strIthI chuTA paDelA) nA prANa le che. ke dali AMbu tAlihiM, lihiM karaI ninAda; kAmata karaI Ayasa, AIsu pADaI sAda. sakhIo pratye AMbAnI DALe koyala TIkA kare che te taNe kAma devanI ANa pheravatI heya tema te sAda pADe che. bulazarI bhImala mahuara, bahua ramAI jhaNakAra; bhayamuna ANaMdiNa, vaMdaNa kaI kaIvAra. 30 borasaLInA suvAsathI vikaLa bhamare bahu guMjArava kare che. te zuM A vAre kAmadevane jANe AnaMdayukta vaMdana karate heyanI? mukha Agali tuM malina, nalina ja jalinAhi; datata bIjA dikhADima, dADima tuM mukhamAhi. he kamala ! te strInA mukha AgaLa tuM malina dekhAya che, jA, jA, pANImAM jaI I Ava, are DADima! tenA mukhamAnA dAMta AgaLa tArA dANA dekhADamAM. A kAvya gujarAtanA prasiddha sAkSara zrIyuta kezavalAla harSadarAya che gujarAta zALAmAM Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kana ane jainetara gujarAtI bhASA. - prasiddha karyuM che. te kAvyane che. copaDAmAM nIce lakhyA pramANe saMskRta lakhANa che te uparathI jaNAya che ke zrImALI vaNika zAha depALanA putra zAha caMdrapAla mATe e kAvya lakhAyuM che.* zubha bhavatu lekhaka pATha : zrI gurjara zrImAla vase sAha zrI depAla suta sAthI caMdrapAla AtmapadanA, zramapa vikama samayAtIta saMta pa08 varSe mahA mAMgala bhAdrapada zudi 5 guro ahi zrI gurjaradharitryAM mahArAjA dhirAjastha pAtAzrI amisAla kutabaInasya vijayarAjya zrImadahamUdAvAda vAstu sthAne acArya ratnAgare likhiyaM vasaMta vilAsaH chA che. saM 1185 mAM naMdubAraka naMdAvatImAM lakhAyelI seLa kaLA tathA sudAmAmAMthI jarA utAre kariye. siMhAsana bihu kiraraI, meTuM te taNo mahimAyika telanAM putra patra aneka, tehataNuM kima kahuM viveka. zabda eka hAu AkAza, kasa tAhAre karasi nArI, sampaka vairI jAzeti, enuM garaba AThamu jeha, nAhAnA bAlaka sAthi rami, kari vAta je jeni gami, kheda yazodA pAmI rahI, kAhAnADa tU baMdhAya nahI; je tama pada pallava aNasari, te bhavasAgara helA tari. seLa kaLAmAMthI upalI sAta lITI tAravI che, have sudAmAmAMthI traNeka lITI tapAsI jaIe. eka di anaMta tU, ada niM abheda, mAnavI tUjhati kima kali, hani na jANe veda sudAmu sUkha nahIM, dehilite dahADA jAyi, eka brAhmaNa tyAM hAM vasi, sudAmAna pAsi ityAdi. joke jUnI gujarAtImAM kavitAnA graja najare paDe che te paNa gadA che tadana nathI ema nathI. keTalIka vArtAnA gadya graMze paNa hAtha lAgyA che temAMthI temaja vepArInA cepa vagerenA dastAvejomAMthI kaMika namunA ApI A prakAranuM pUruM karIzuM. saM. 1540 mAM lakhAyelA vaiSNava AhunimAMthI pAMceka lITI lakhIzuM. pachI nikha besI mAthuM raholIni hAtha pakhAlIe, zarIra nave chidra sadA vi, nidrA mAhi vize isadA vi; mATi prAtaHsnAna vazya karavuM, azakta pura na karavuM, ehavuM mAnaranAna kIji, kAchaDa pitinI dIji, pATalI pachi vAlIe. have gadyakathA saMgrahamAMthI suvAgrAhI vaNikanI vAta utArIzuM. kuMDita nagara bhUdhara vaNika putra, tene puNyanA tu dhananuM kSaya DAu, dhananA kSaya, sage sahaI chADyuM, gatamAna hAu, piti ghaNuM divasanI hI tulA hatI, te ane rAtre ghara makI ni dezAMtare , ketajo divasa valI upAche avyuM, nagari AvI ApaNuM loha tulA mAgI. jeni vari tINi lebI mukhe thati kapha, tAharI lohatulA UMdiri khAdhI.....ityAdi. have saM. 1909 nuM amadAvAdanuM eka khata tapAsI tArA ApavAnuM kAma pUruM karIe. zrImAla sUvarNakAra nAtIya ladhu zAkhAnAM sA. chapAIA bina mANika binaharAja kyAuonI bhAryA bAda jIvAde bina tathA sA. dhyAuonuM bhattanuM pUtra sA. pachae... * A vasaMta vilAsanI catra hastalikhita prata tathA kAnhaDade praba dhanI hasta likhita be pata rAjakoTanA sAhitya pradarzanamAM joI hatI. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 0 buddhiprabhA. samasta hastAkSaraNi dattAcita dharAte madhye u3 1 pazcamAbhimaSanuM agre pAsAla te pAsAlanAM dvAra rahi te cuka madhye pachi mihilAe gharanA bAra serI madhye chei. gRhevikrata tasya dravya saMkhyA amidAvAdanI kasalinA AkarA kerA mAsA sADhA agAra 1 nA navI ra aDhAnA rUpe 161 aMke ekasa ekasa pUra rokaDA eke mUThi sonI hIrajI bichani aSTa vecAtuM Apu che. A eka ekaThi lIdhAnI vagati.. bhAI chAe sanI hIrajIni e dhara garahiNi A 74 aMke puNI patrutara mATi rahiNi ApU hatuM te vAlA tathA sA panIAni rU.10 ApyA tathA bAI vejAni rU. 3 AkhA Apani samajAvyA pitAnI khuzII bArka rU. 73 savA vetara bAI javA de lIdhA. e gharanI bhUmanu verazI Ave tene bAi javAde prIvi vAri samajhAdhi. sAmudrika zAstramAMthI eka udAharaNa laIe. enI bhASA paNa bhuvana dIpakane maLatI che, jehanaI ziAlanA zArIkhI jaMga te nirdhana huI anaI mAchalAnA zarIkhI huI te lama pAmI jehanaI kAluM tAjuM te kuLa nAza karaI kamala sarIkhuM huI te bhupati DuI." saMvata 1688 nI rasamaMjarInI pratimAMthI be cAra lITI tapAsIe. zrI kRSNa AvI sakala strInA mahela che. AvI ubhA rahA ! tAM sAlasahastrane ATha dAMtA AvI pharatI ubhI rahI chetAre zrI kRSNa vicAravuM je AlitAM sahastra mala lecanI ubhI phure che ane mAhyare netra be che te kaNa upari ApuM che evuM vicArI AMkhuM mIcI romAMcIta zarIrahevuM jotA havA che kutUhalanI khAtara 50-60 varasa para pragaTa thayelAM gujarAtI lakhANanA namunA ApI A prakaraNa baMdha karIzuM. i, sa. 1856 nA akabaranA "jJAna prasAraka"mAM eka ThekANe lakhyuM che ke - vIA tathA henarane lagatI bAba. lInaana ezaeTInI maMDI paDuM eka upara bharAI hatI temAM veTa inaDIja" mAMthI Avela "TAuela geraka" nAmane re kAgaja banAvAnAM kAmane sArU dekhaDAve AmAM oo hatA. enA. zAkhA khubasurata jolI kA che, ane temane nIkhAreA pachI teo hAla TopalIo, tasavIrAnI rema, lIdAra AkAranI cIjo ane evI ja bIjI phaNagAranI trIjA banAve AmAM kAma Ave." DIsembara 1856 nA teja mAsikamAMthI gane te pAnuM pheravIe. badhAM lakhANa upalI DhabanAMja maLe che. betraNa lITI ahIM utArIe. aratha vI . sAhebe-tamArI sevAmAM aratha rAzitara upara thoDuM ghaNuM bolavAno bhAre dhaNuM thaIuM irAdo hatA. paNa Aja sudhI te amalamAM Ave nahIM tethI huM dilagIra che3. julAI 1857 nA teja mAsikamAM "hInadusthAno ItihAza" e mathALA nIce lakhyuM che ke, " ApaNe e mAra mahInAnAM AMkamAM 3 ke aMgarejI vepArIonI be kaMpanIo maLIne eka thaI gaI ane tenuM nAma "InAIDeTa ITa InaDIA kaMpanI" kadI rAkhIuM. e kamapanI tAne akhatIAra hInadusthAna khAte Ate Ate vadhAratI gaI te poraTugIja tathA valaMdA vepArIo joI nahIM zake. A badhAM udAharaNe picI jUnI. gujarAtI, navI pArasI gujarAtI vagerenuM valaNa dhyAnamAM Avaze ane jaina gujarAtInA namunA tenI sAthe sarakhAvavAthI te have taddana ajANyA ke avanavA nahi jaNAya. (apUrNa. } Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarmana dezane aryodaya. 361 jarmana dezano arthodaya. (anusaMdhAna gatAMka pAne 33 thI cAlu) (3) siddha karavAnAM sAdhane - keLavaNI - jarmanInI hAla uMcI sthiti tenA vepArIo tathA rAjadarabArIonI dIrdha darithI tathA jamanA jAtiguNathI AvI che. koI paNa prajAnuM kharuM baLa tenA mananA ne nItinA ucca guNe upara AdhAra rAkhe che, jarmanInA tatvajJAnIo ne kavioe AtmabhoganI bhAvanA prathama utpanna karI. keLavaNI ne zikSaNanAM zekhanAM mULa se varasa upara repyAM. hAla vyavahAupayogitA upara khAsa lakSa apAya che. kharI sattA para jovA jeramAM pAkAva baLamAM nathI. jarmanI eka deza ke eka prajA nathI. temAM ghaNAM nAnAM rAjya che, te bhinna bhinna saMsAvALo che. rAjanI paddhati paNa judI judI che. prIAmAM ApakhudInI havA che; uttara jarmanInA leka akaDa ne bhArekhama che; dakSiNa nIvALA sarala, atithI, ne eka mamatI che. pazcimanA atizaya ugI ne pUrvamAM khetI pradhAna che. te paNa badhAM rAjya pitApitAnI prajAne phAve tevI rIte uttejana Ape che. temAM hunara keLavaNI rUce tevI Ape che. pharazikSaka rAkhI ghera beThe hunnaranuM jJAna Ape che. pharatA zikSako hAthavaNataramAM madata Ape che, navA. budA design vize madada Ape che, navA nizALIAone vaNatAM zIkhave che, gAmaDAnA vepArIne mAla vepArIne vecI Ape che, athavA sedA karI Ape che. zikhavAmAM jarmana ghaNuM dhIrA ne hagI che. hAla to vaLI gatamAM eka thavAnI heza che eTale udyoganuM zuM kahevuM? keLavaNIne lAbha jarmanI e kare che ke potAnA badhA vyavahAramAM teo keLavAelI buddhine upayoga kare che. jarmanInI dhamazALAo udhane khAsa lAbha maLe tevA prayAsa niraMtara kare che. teoe tApa devAnI navI kaLAe kADhI che, tethI joIe teTale tApa beDAmAM thoDA vakhatamAM ne thoDAmAM thoDe kharace te utpanna karI zake che. keTalAMka saMsthAne potAnI nIpajanAM eka sthaLe pradarzana rAkhe che, ne tene keLavaNI ApavAne pharatAM darzana nabhAve che, te mAhItI ApanAra khAtAM rAkhe che. vaLI keTalAMka rAjo moTAM pustakAlaya, dhAgika saMgrahasthAne, rasAyanI pogazALAe rAkhe che, ne e zALAemAM ne emAM mukadama tathA kArIgaronI parIkSA le che, ane hunnarazALAe nabhAve che. AdhAgika maMDaLae. hunnaranA zikSaNane mArga dekhADI uttejana Ape che. jarmanInI hunnarazALAmAM dara varSa keLavAyelA DirekTara, Ijanere, rasAyanazAstrIe kADhe che, teo vijJAnanA navAmAM navA bheda jANe che, te AdhAgika kriyA vize vijJAnanA navA navA zepanI hameza khabara rAkhe che. . Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara buddhiprabhA prAthamika maphata zALAo se se varasanI che, te dara varSe joIe teTalA catura kAmadAra kADhe che. kAmadArone duranA vijJAnanAM mULa tattva khabara hoya che, ne vaLI pUrva zALAomAM teo dhaMdhAnI hAthacAlANI meLave che. AvI haranI zALAo seMkaDo varasanI che paNa saMthI sarasa pacAsa varasa upara thayAM cAle che. temAM uga ne uganI badhI kaLAe zIkhavAya che. jarmanImAM kharaca karavAnI ghelachA nathI. teo upayogamAM Ave teTaluM ja kharaca kare che. badhA zikSaka vahIvaTI jJAnavALA hoya che. sauthI sArA zikSakane rU. 3000 karatAM vadhAre maLatuM nathI. jJAnanA dhaMdhAnA pagAranuM dharaNa ke paga ThekANe bhAre nathI. AvA kara joIe teva, ne teTalA hameza maLe che. tethI jarmanImAM hunarazALA sthApavI ne nabhAvavI saheluM paDe che. jarmanImAM hunarazikSaNa sarvavyApaka che eTale je je dhaMdhAmAM zALAmAM zikhabhAthI phAyade thAya te badhA tyAM zikhavAya che. - sAna phelAvavAnI ghoDA pAcanI rIte hunnara jJAna prasAra karyAmAM Ave che. gAmamAM nizALanA makAnamAM telane do bALI nAnakaDA vane hunnaranuM jJAna apAya che. gAmaDAnA hAtha kArIgarone pheraNI karatAM pradarzane vaDe kArIgarInA sArA namunA batAvavAmAM Ave che. pharatA zikSake eka gAmathI bIje gAma ema keraNI karI hunnaranuM jJAna gAmaDAnA lekane ApatA kare che. AvI thoDA pAcanI ghaNI yuktio jarmane pAse che. - sAkaranI saMsthAnanI vasti 45 lAkhanI che. tyAMnA leka pitAnA puruSArtha upara vadhAre AdhAra rAkhe che. tyAM hunnara keLavaNI mATe khAsa hunnaranI 360 zALAo che. A zALAo lekaumaMgathI ubhI karI che, jema jema amuka jatana duranI zALAne khapa paDe che tema tema tevI hunnarazALA leka sthApe che. vyavahAramAM kAma Ave tevI sthAne che. ghaNI kharI uMcA prakAranI zALAo sarakAra sthApe che. sakasanImAM ja jAtanI hunnarazALAo che-(1) uMcA prakAranI pAThazALA, (2) kaLAnI udhogazALA, (3) egika zALA, (4) nizALa choDanArane mATe puravaNI udhagazALA, ke vepArI zALAo, (6) khetInI zALAo prAthamika zALAomAM majurane ga karavAnI Teva, dayAnatadArI, cokhkhA, cAlAkI, niyamitapaNuM zIkhave che. ghaNAM IjanerI khAtAM pitAnA majurane keLave che. majuremAM keLavaNI ne gAnanI irikA sarvatra che. temaja jamAnAnA mAnasika ne Atmika jJAnanI paNa che. te leba karatAM jJAnane vadhAre cAhe che. teo rAtre keLavaNI le che. kArIgaree pati keLavaNI maMDaLe ubhAM karelAM che. vijJAnanuM zikANa rAtre kAnathI Ape che. barlInamAM sesIalIsa majuranA sudhArAnI nizALa calAve che. ziALAmAM sAMjanA varga calAve che temAM arthazAstra, saMsArazAstra, kAyade, ItihAsa, alaMkArA zIkhave che. ravIvAra te itara vAre vagara khacce bhASaNa apAya che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarmana dezano aryodaya. majurAnAM pustakAlaya che. pAThazALAvALA dezamAM vidyArthIo garabene bhaNave che. rAjyanA kAyadAthI araya rahe che, ne jIvananuM dhAraNa ThIka rahe che. maMdavADamAM dAktara maphata davA kare che, ne te vakhatanA gujaradanane baMdobasta hoya che. ghaDapaNa ke azakita mATe pina Aya che. akasmAtathI na thAya tenuM kharaca vepArIne mAthe paDe che. maMdavADa vime utAre che tenA majura bire che, ne ghaDapaNa ne azaktinA pinsanA kuMDamAM majurane zeTha sarakhe hira TakA bhare che. lazkarI nokarI sArvajanika che, tethI maryAdazIlatA vagere ghaNuM uttama guNe vadhe che; vaLI tevI vyavasthitapaNuM, niyamitapaNe ne bIjA joDe kAma karavAnI Teva paDe che. (4) zarIra baLavAna prajA utpanna karavAnA prayatna jarmanImAM zarIra baLavAna ne vAvALI prajA utpanna karavAnuM bhagIratha prayana yathAvidhi thAya che. bAlamaraNa ochuM karavA jaMga macAvyuM che. 1876 mAM janma pramANa 41 hatuM te 15 mAM 33 thayuM che, paNa bharaNa pramANa 106 mAM hajAre 1896 hatuM. (vilAyatamAM 1905 mAM 16 hatuM ), pAkI uMmaranA mANasonuM bharaNuM pramANu ghaTayuM che tevI rIte bAlamaraNanuM pramANa paNa ghaTayuM che. ( vilAyatamAM 100 chokarAM janme temAM 118 mare che, paNa svIDana ne neramAM 81 che. zaheramAM je jIllAomAM majura varga rahe che tyAM maraNupamANa sathI bhAre che. bALamanA pramANane dara dareka race mtanA guNa, sAMsArika rIvAjane Teva, dravyanI sthiti ne sudhAranI sthiti upara AdhAra rAkhe che. A maraNa pramANa mAM bhAga (1) havA ajavALAne abhAva (2) rogI ghara (3) kharAba che.rAka ne (4) kRtrima dhAvaNa ne kherAthI thAya che, bAlamaraNa aTakAvavAne nIce pramANe upAya levAmAM AvyA che. (1) mA ne malakane vAte AzrayasthAna, ghara, davAkhAnuM, ne ispItAle. sthApavI. (2) garIba majura varganA bALakane jAvA ne rAkhavA visanA sArvajanika bAlAzrama sthApavA. (3) dUdhabhaMDAra. A badhuM karavAmAM sarakAra AgevAnI kare che. (4) lekene bhAva ne zikSaNathI sudhAravA. mAne dhAvelAM karatAM dUdha pAelAM karAM pAMca cha gaNuM bhare che. je mAo chokarAne dhavaDAve tene dUdha sastu vecAya che. mAone chokarAM ucheravAM ne rAkhavAnuM vidhisara zikSaNa ApavAmAM Ave che, tevuM ja paricArikAne apAya che. maphata davAkhAnAmAM suvA mATe pahelAM cAra mAsa lagI mAene mana dUdha ne jamaNa ApavAmAM Ave che; ane je mA dhavaDAve tene uttejana Ape che. mA nigI heya te ja cheka niramA thAya. chokaruM ava pachI eka mAsa sudhI kAma na karavuM paDe te mATe eka sAmAnya phaMDa karyuM che. tevuM ja bejavavALI vAte che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. bAlamaraNa vAte eka zodhanazALA kADhI che. tuvAnanI taMdurastinI ghaNI saMbhALa levAya che. nAnAM chokarAMnI zALAo ughADI avalokananuM zikSaNa, vArtAkathA, punarAvartana, ramata, gIta, gAyana, sAdu hAthakAma, vADI khetI, jAnavarakhAnuM, zarIrakasarata ne mArI khela karAve che. vaLI have pachI zahera baMdhAya temAM chokarAMne ramavAnI ja rAkhavI ja joIe e harAva che. (5) vepAra vadhAravAnI kaLAo: koipaNa dhaMdhAnI chevaTane mAla utpanna karatAM lagInI badhI kalAo jarmane eka ja kaMkANa kare che, ne tethI kharaca bahu thoDuM Ave che. vilAyatamAM kAMtavAnuM, vaNavAnuM, devAnuM, chApavAnuM vagere jude jude ThekANe thAya che tethI pa dareka kArakhAnAnuM vadhe che, paNa badhuM eka ThekANe thavAthI hanakharca, tathA dekharekhanuM ane bhADAnuM kharaca ghaNuM ghaTe che. pitAne joi bhAla teo pite ja pedA kare che. Azare 30 varasa upara jarmanI ema mAnatuM ke vilAyatamAM ja sArA vahANu bane. pachI vilAyatanA kArIgara lAvI pitAnI gAdIemAM te banAvavA mAMDyAM. hAla te potAnAM vahANa bAMdhe che eTaluM ja nahIM, paNa bIjA dezanAM bAMdhI Ape che. dezanI benka udhogane ghaNe Azraya Ape che, tethI kAma, vijaLInA dIvA, vijalInI relave kADhavAmAM ghaNuM sugamatA vadhI che. vaLI benkanI madadathI meTAM kArakhAnAM maDhavAmAM ghaNuM madada maLe che. dahADe dahADe moTAM kArakhAnAM kADhavAM ne udhamane eka kaMpanInA hAthamAM lAvavo. koDe karI na vahecI lenArI kaMpanIe kADhavI, vagere raste vepAra vadhyuM che, te hAla ekahaththu vepAranI nIti tarapha jarmanane vepAra vadhe che. te paNa pAMca lAkha mANasa ghera beThAM udhama kare che. vaLI vidhuta baLa ghera maLavAthI ghaNA mahAnA nAnA udyoga nIkaLyA che. nAnAM dhaMdhAvALA saMpa karI potAnA dhaMdhAnuM mahAjana ubhuM kare che, tethI teo TakI zake che. jarmanImAM aneka peTArA che. te dareka gAmanA leka ghera beThe karI zake evA ughane uttejana Ape che. tethI kheDutanI sthiti sArI che. A uttejananA prakAramAM dareka bane phAve tevI narakeLavaNI ApavA tevI nizALe rAkhe che, athavA pharatA zikSaka rAkhI tevI keLavaNI Ape che ane temane sarakAra AphatamAM moTI madada Ape che. berIAnA karatA zikSaka hathanA vaNATana. kAma upara najara rAkhe che, navA bu design nI salAha Ape che, navA nizALIAne vaNatAM zikhave che; gAmanA vepArIne bhAla kAyadAsara vecI Ape che, vecavAnA sadA karI Ape che. ghera beThe ramakaDAM banAvavAne udhama paNa thAya che. vahANunA malekane sarakAra taraphathI jojana maLe che. sarakAranA kA adhikArI vahANanI kaMpanInA niyama DIrekaTara thAya che. vahANane AvavA javAnAM durasta karavAnAM, ne banAvavAnAM baMdaro sarakAra ke myunisilITI sudhAre che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ damana dezanA adhya 35 naherA AvI temAM ja derAnI aMdara mAla mokalavAnI yojanAthI vastunakharca ghaNuM thoDuM thayuM che--jarmanA nadInAM badarI dhAnerathI vadhAre jAya che. dedghAMta-mAnama nAmanuM nagara kalAnathI 160 mela upara che. te vepArI gAma hatuM, ne mAla lAvavA mokalavAnu mathaka hatuM. te sahere 350 ekar bhejavALI nakAmI jamIna vecANa lIdhI. tenAM mAM vAvAvAnA nakazA zre--gAdIe, TakkA te AgagADIo AMdhI. AmAM 48 lAkha kharca thayuM, eTale vastInA pramANamAM mAthAdIThuM rU. 52-8-4 AvyuM. A ceMjanA dhAryA karatAM paNa lAbhakAraka nIvaDI. hAla e gAmanI vastI vadhIne doDha lAkha thaI che. pahelAM tevuM hajAra hatI. dareka pega sasthAna nadIene uMDI phare che, athavA navI nahere khAMdhe che, ane vahANu Ave evI nadI uparanAM zaherA pote DakkA ne aMdara sudhAre jAya che. jarmanIe agreja kArIgara aNI te badhuM zIkhyuM, zanivAre baporathI ArAma lai weekend dra divasa sahela karavA nAsI javAnI aMgretenI je Teva che te je Tevanu muMbAimAM ghaNA dezIe anukaraNa kare che tene jarmanI nAmardA te khAyalApaNAnu cinha gaNe che. kArakhAnAnA uparI methI pahelA Ave che, te chellA ya che. vepAramAM pahelI patie pahoMcavAnI kAmanA karI e bezI rahetuM nathI, paNa saphLa karavAnAM sAdhana ne upAya le che, ne te upAcA lAMbI najara ne caturAthI pare che. vepAra paNa eka batanI vidyA-kaLA che ema teo gaNe che, na khInna vyavahAranI peThe temAM te keLavAelI akkala kharce che. AkhA dezanuM saMsAuc madhyamasara te nItinu che. badhI prazna sAdAithI rahe che khoTI mAjamAM leka pata: nathI, kharcALa Teva pADatA nathI, te tavagara paNa nItithI varte che. A phANuthI pagAra te musArA halaphA rahe che, tethI jarmanI mAla soMdha pedA karI zake che, ne bIna dezane pANa phAve che. kAcA mAla letrAmAM lAla, AI nAkhatA nathI, sacAthI je kAma thAya te hrAthI karatA nathI, meM vijItu baLa mAM vaparAya tyAM vApare che. hunnarazALAe te udyamanAM kArakhAnAMne nikaTa saMbaMdha che. zALAomAM mane puSTi kare evA odha thAya che, ne urdUmanAM kArakhAnAM zALAmAM zikhelAne uttejana Ape che. jarmanI rasAyanazAstranA naM.nI ane tyAM upayoga kare che, tethI rasAyaNunA dyAga khIna dhA deza karatAM tyAM vadhAre prasaryAM che. gharAkane game tevA ja mAla jarmanInA kArakhAnAM pedA kare che, dharAkanI bhASA zikhe che, temanAM mApa, tela nANAM paNa zikhe che. dareka saMsthAnu tathA AkhI zahenazAhata dyogane uttejana Ape che. relave sarakAranA che, te nuranA dama dezanA vepArane anukULa paDe tevA harAve che. nikArA mAyane uttejana ApavAne tevA mAlanI sa upara jakAta hulI te sama viSama evI rAkhe che ke tethI vANijJakara paradeza sAmI Takkara le zake che. dezanI aMdaranA jalamArge sarakAra banAve che. kaMTalAMka saMsthAne tAM ke sthAyI pradarzano rAkhe che, tathA petAnAM uddeAgane lagatAM bara te mAhitI ApanArAM khAtAM rAkhe che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. jarmanInA badhA vAkyakAre ekasaMpI karI mAla vece che-pApaDI karatA nathI. AvAM 400 mahAjane che. (1) rANunIti, (2) eka hAthamAM muni samuccaya, ne (6) ughama ghaNA thoDA hAthamAM hovAthI vANijayane ghaNI puSTi maLe che. mahAjananA prakAra aneka che - (1) bhAla pedA karanAranuM mahAjana-tene uddeza lekane. pazcaraNa vepAra, sAre. bhAla zA bhAve vecave te bhAva, udhArane vAyade keTalo rAkhave tenI mudata ne zarata, nANuM levAnI mudata, vaTAvane dara vagere nakkI karavA, (2) kImata nakkI karanArA mahAjana te ladhutama kImata nakkI kare che. AvAM ghaNuM mahAjana che. (3) mahAjane maLIne thaelA mahAjana-mAM mahAjana-syndicates. relave sarakAre bAMdhI che tethI janavAranI muDI chuTI rahI che. relave, pagere sarakAra bAMdhe che tethI verAnuM bhAraNa halakuM rahe che. jamana rAjyane relave, TapAla, tAra, jagama, cinAI mATInAM vAsaNa, chApakhAnAM ne sarakArI benkamAMthI sArI upaja maLe che. khetIvADI khAtu nA sArU khetI karAve che, tethI nhAnA ane padArthatAna jevuM daSTAMta maLe che. berIAnuM rAjya kheDutanA derane vIme utAre che. pAka vime hIma tathA AganA nAza bAbata utAre che. relavenA mAlIka sarakAra hovAthI sArvajanika pAnuM daristhAna upaja upara najara rAkhI nakkI kare che. paNa rAjya pitAne pase uMcA saMskAranI vRddhi karavAmAM vApare che. jalama ne nahere sarakAra banAve che, ne uMdhI kare che. sahakRtinI jarmana lekanI Teva vepAramAM ghaNI upAgI che. arasparasanA lAbha mATe bhegA thavuM e jarmanamAM prati guNa che. 15 mAM 1 ke! ne kaI sahakArI maMDaLanA sabhya che. vilAyatamAM 20 nAM 1 che. sahakArI maMDaLIe (1) karaja levAnI, 2) vepArane kAco mAla kharIdavAnI, (3) vepAra karavAnI, (4) utpatti nIpajavAnI, (pa) kherAka meLavavAnI, ane (') ghara bAMdhavAnI che. gAmaDA mahetA sahakArI benkane maMtrI thAya che. te sarane uttejana Ape che ane A hAre ekavAra pharIne gAmaDAnA lekanI bacata ugharAve che. lokonI nIti uMcI karavAne AvA maMDaLIne hetu che. jarmanImAM dareka zaheramAM myunisipeliTInI sevIMga benka heya che. te AbAda hoya che, sRSTimAM je pheraphAra thAya che te tuTaka ne Acaka jevA baLathI thatA nathI. te ja pramANe saMsAranuM baMdhAraNa manadhita mArgavaDe nAza pAmatuM nathI. dhIme dhIme junuM badalAI navuM thAya che, eka nizAna, eka jIva, ne saMpa hoya te ja kharuM phaLa thAya. di ba. aMbAlAla sAkaralAla desAI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chA, cha. (anusaMdhAna gataka pAne 335 thI cAlu) paraMtu parizrama sahana kare che, ane sitArtha siddha thaye tene prApta padArtho evA pari. cita thAya che ke tethI te saMtuSTa bane che. te chatrachAnA viSayanI pasaMdagI karavAmAM potAnI ghalI bhUla mATe ghaNuM samaya sudhI pazcAttApa kare che ane anya viSayanI spRhA kare che. AnI sAdI samaja mATe nIcenuM udAharaNa upayogI thaI paDaze. eka samaye eka majura hatA, je hamezAM pattharanA kakaDAo bhAgane nirvAha kara. te savAramAM patharane bhAga ane madhyAne suko pAkA roTekhAvA besato. te niraMtara anya sukhI lekane joIne manamAM karyA karo, ane dhAro ke te paDyuM te sukhI heta te kevuM sAruM ! A samaye eka divyavAna manuSyane te raste thaIne prasAra thatA teNe joye. te rezamI gAdIvALI suMdara pAlakhImAM ArUDha thaele hate. evo tenI zibikAne vahana karatA hatA. tenI pAlakhI AgaLa anucara detA hatA, tenI zibikAnI banne bAjue sevake vIMjhaNe vaDe vAyu nAMkhatA hatA. A sarva suMdara ane manahara dekhAva joIne ja ane phATatuTAM vastra dhAraNa karelI che te zAnta majurane IjA thaI AvI. teNe binamAM IcchA karI ke huM A dravyavAna manuSya houM to kevuM sAruM! teNe vicAryuM ke je ema bane te mATe AvI pagharanI bhUminI zayAne badale rezamI gAda takIyAnAM bIchAnAM che ane aneka anuca mArI sevAmAM tatpara hoya! jyAre te A cintana pharo hatA tevAmAM mane lIdhe te ekAeka nidrAvaza thayo! nidrAmAM paNa pelA gRhasthanA vicAromAM tene svama AvavA lAgyAM. svamamAM teNe ekAeka koI devI puruSane pitAnI samakSa bhale ne ! te devI pu tenI IcchA jANe tene kahyuM ke tArI icchA saphaLa thAo ! eTaluM kahI te daivI purUSa acche che ! pazcAt svamamAM te majurane mAluma paDayuM ke te pote pelA dravyavAna gRhasthanI jagyAe sutele hati : tenAM phaTAMtuTAM purNa bane badale aMdara piSaka ane rezamI jAme tene dhAraNa karyo hato. acare suvarNamaya pyAlAmAM zItaLa jaLa tenI AgaLa dharatA hatA. pitAnA hastapAda prati daSTi karatAM tejomaya ratnajaDita suvarNamaya alaMkAra tenI daSTie paDyA. A joI te majurane atyaMta AnaMda thaze, ane teNe vicAryuM ke huM have saMdhI thaIza. tyArabAda alpa samaye teNe anucane AjJA karI ke baMne zaheramAM pharavA laI jAo ! anucara tene zibihArUDha karI zaheramAM pharavA le jyA. zaheranA rastAmAM manuSyone medanI hatI, paraMtu sarve manuSyo te dravyavAna manuSyane pasAra thavA devA mATe bAjue khasI jatA hatA. keTalAka ninu tene namana karatA tathA mAna ApatA. A sarva dekhAva joI majura pitAnI jAtane dhanyavAda ApavA lAge. evAmAM teNe sthAna pipAka dhAraNa karelA keI nRpanA aMgarakSakone joyA. teoe hAthamAM namra paga dhAraNa karI hatI ane mArgamAM azva devatA AgaLa dhasI AvatA hatA. temane joIne le mArganI banne bAju bhaNI khasI jatA hatA. Akhare teo jyAM A samRddhivAna manukhanI zibikA hatI tyAM AvI paheravA. teoe tenI zibikAne paNa rastAnI bAjue dara khaseDAvI, ane rAjAnI svArI pasAra thAya tyAM sudhI tene tyAMja thobhI rahevAnI pharaja pADI. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468 buddhiprabhA. A joI te dravyavAna-gRhastha kaMdhanA AvezamAM AvI gayo ane anucarone pUchayuM ke tame zA mATe AgaLa cAlatA nathI? teoe pratyuttara Apyo ke he prabhu! A mArga thaine nRpanI tArI padhAravAnI che ane temanA Agamana mATe mArga khulle karavAmAM AvyuM che. A pramANe vAtacIta cAlatI hatI te daramyAnamAM raNaziMgAne tAda temanA kAne paDyo ane nRpanI svArI tyAMthI pasAra thaI te jArUDha thayelA hatA. suMdara ane mUlyavAna-vastrAbhUSaNathI alaMkRta aneka amIra umarAvo temanI sevAmAM hAjara hatA. A sarve dekhAva joIne te dhanikanuM hRdaya UrdhA pUrNa thayuM. teNe vicAryuM ke, are ! A nRpanI tulanAmAM mArI sattA ane samRddhi zA lekhAmAM che ! teNe vicAryuM ke huM A nRpati hai to kevuM sAruM ! A pachI tenuM hRdaya ciMtAgrasta rahevA lAgyuM, tenI zrImaMtAI ane saMpatti tene ativI thaI paDyAM. te nRpati banavAnI cintA dharate hate. evAmAM punaH pile devI purapane tene sAkSAtkAra thaze. teNe punaH varadAna ApyuM ke tArI dazA saphaLa thAo ! pazcAta te nimiSa mAtramAM dhanika maTIne nRpati banyo ! te gujArUDha thaI zaheramAM pharatA tyAre sarve ke tene sASTAMga praNAma karatA A parathI tene bhAsatuM ke AkhA zaheramAM teja mahAna puruSa hati. sarva manuSyo tenI IcchA pramANe cAlatA ane ane paripAlana karatA. eka samaye uSNa kALamAM te gajarUDha thaine zaheramAM karate tevAmAM sUrya tene ghaNe garama lAge. teNe tene masta para chava dharavAne AjJA karI paraMtu rata rezamI vastranA chatramAMthI paNa tene sUryanAM kiraNe garama lAgavA mAMDayA. garamI na sahana thavAthI te krodhAyamAna the ! teNe vicAryuM ke are ! rAjA hevuM e paNa zA kAmanuM che. rAjA karatAM paNa A sUrya vizeSa baLavAna che. huM mUrNa levuM te sAruM eka kSaNamAM tenI icchA vata thaI ane te surya bane. have pite kevA baLavAna che evuM darzAvavAne teNe pitAnA pracaDa kiraNene prasarAvI bhUtalane bALI bhasma karavA lAge. nadI, nALI, jhADapAna sarva sukAI javA lAgyAM. pAnakharI jhADa huDAM jevAM thaI gayAM. dvArA paNa sudhA tuSAdithI duHkhI thavA lAgyAM. A sarva joI te majura pitAnA samarthane pratApa jANa manamAM khuzI thavA lAge ! evAmAM eka divasa AkAzamAM ekAeka vAdaLa gherAvA lAgyuM te sarvatra phelAyuM, teNe sarvatra phelAI, sUryane AchAdita karI AkAza aMdhakAramaya karyuM. AthI gusse thaI sUryo vAdaLane AjJA karI ke tuM mArA mAmAMthI dUra ja ! zA mATe tuM mArA kiraNane rodha kare che ! paraMtu me tenI kAMI darakAra karI nahi. A pasthI sUre vicAryuM ke zuM mArA karatAM meva vizepa sAmarthyavAna che, je ema che te huM megha heluM te kevuM sAruM thAya ! punaH ekavAra tenuM svarUpa badalAI gayuM ane te komegha banI raheze. te murya sAme prasarA ane pRthvItalapara vRSTi karavA lAge. prathama alpa medha vake teNe jhADapAnane punarjIvana ApyuM paNa samaya jatAM puSkaLa divaDe jhApAnane tene nirmaLa kayo. nadInALA relachela thaI gayAM nAnAM gAme taNAI javA lAgyAM. jamIna dhovAI javA lAgI. pita kareluM A sarve nukazAna ane vaparAkrama joIne te potAnA sAmarthanA bAnathI atyaMta AlAdita banyo. teNe nIce daSTi karI te eka parvata tenI daSTie paDyo. me pUrajosathI tenA para vRSTi karI, paraMtu prabaLa jhaMjhAvAta ane muzaLadhAra praSTithI paNa te parvatane kAM! asara thaI nahi. te tephAnI pavana ane raSTi daramyAnamAM paNa te parvata nizcaLa ane aDaga ro. A joI meghe vicAryuM ke A pRthvItaLa para mAtra eka ja cIja che ke je mArI sAme thaI zake che ! are ! huM A parvata to kevuM sAruM! ne ema thAya to AkhI pRthvI Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ <<2, A para huM sarva zaktimAna tha zakuM'. A cindhata karatAM tenIcchA punaH saLa i ane te parvata banyo ! have jo ka sUrya tenAM prakhara kiraNe phelAve ke medha mUzaLadhAra dRSTi kare agara pavana pramaLa vegathI vAya to paNa tenI kAMTha' paNa asara parvatane thai zake nahi. A sarve darmyAnamAM te aDaga ane nizcala raheto. A sthiti neya have te potAnA sAmarthyane garviSTa anya. evAmAM eka divase te parvate potAnI taLeTIe Tapa thato avAja sAMbhanyuM. tyAM dRSTi karatAM teNe eka manuSya bhaMge. teNe kAM tumAM jaNlR vastro paridhAna karelAM hatAM. te kodALI ane cAMcavA vaDe patharA khAdata hatA ane thoDIvaDe tenA kakaDA karatA hatA. A dekhAva eka parvate kAcAyanAna thaIne kahyu re! manuSya ! tuM vaibha! tuM mArI sAthe AvI duSTa rIte varttavAnI ke hiMmmata dhare che ! paraMtu te manuSya tenI kAMdha paravA karI niha. te te pattharo khAvA lAgyo. A be parvate vicAryuM ke are ! AvuM kaMgALa pANI zuM mArA para sattA bhogave che! te Amaja che to huM patthara khAdanAra hota tA paNa vadhAre sArUM ! parvata banavAthI zA lAba ! A samaye pelA daivI purUSa tenI STie pakSe, ane tene kahyuM tArI icchA pramANe tha ! ane tuM tArI A AthI nitara tRpta rahetAM zIkhaje ! AthI te majura tenI mULa sthitimAM Avye ane svamamAMthI jAgRta thatAM teNe potAnI natane tenI mULa sthitimAM punaH joi; have jo ke A sthitimAM tene khArA-rAjI apa maLatI ane tene sakhta kAma karavuM paDatuM hatuM te paNa teNe umadA edha prApta karyAM ke "indranA koDA targAne vaza vartavA karatAM potAnI sthitithI saMtoSa mAnavoe upayukta che." jo ke A sAdI ane kalpita vArtA che chatAM te parathI ApaNe utprekSA karI zakIe ke ApaNI dRSTisabhakSa raju thatA aneka padArthoM ( viSayA ) vA aneka saMyA manane AkarSe che, ane ApaNI dAnA viSayanuM kSetra vistRta kare che. sAmAnya rIte manuSyane ipsitArthadhI saMtoSa thAya ! paraMtu temAM vicitratA ANanAra A paristhati ane saMyAgAnA manaparanI asara che. ApaNI kalpita vArtAmAM darzAvelo daivI purUSa e mananI prabaLa IcchAbhAvanA che. ane Ada mAvanA, sArI siddhimAta! e ukti anusAre ApaNI bhAvanA, ( arthenI siddhi mATene nizcaya ) ane tene anusarIne karekSA yatna, kAryanI saphaLatAne samIpa ANe che. A kalpita dRSTAMta parathI ApaNe te e chIe ke psitArthe nitara badalAyAM kare che, ane pariNAme IcchAnA viSayanI vicitratAnA pramANamAM cittavRttine ( jaa ane kriyAne ) vyApAra cAlu rAkhavA karatAM temAMja sukha samAyeluM che. bhogIlAla maganalAla zAha potAnI strI, bhAjana ane dhana A traNa vastumAM manuSya sattAdha rAkhavo ghaTe che. parantu vidhAbhyAsa karavA, japa karavA, ane dAna karavuM, e traNe khALatAmAM kadI paNu taiSa na rAkhave. huM kyA rahita dharmanA tyAga karavA, vidhArahita gurUne tyAga karavo, krodhamukhI strInA bhAga karavA ane sneharahita bAMdhAnA tyAga karA ( cAluADhya nIti. ) khanoja; pANImAM gADuM ( hitAparAka ) che eTale A lekamAM ( viSNu zarmA. ) je banavA jevuM nathI te banavAnuM nathI; je navAnuM che te cAlavAnuM nathI, ane jamIna para nAva pharavAnuM nathI. lobhathI buddhi caLe che. lAle AvA vadhe che. ane AzA vadhe paraleAkamAM du:kha thAya che, Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37, buddhiprabhA sanyAsa ane ziSyavrata. ( jAnyuArInA asthI cAlu) okhAharanI pAphanI cAla, jagata jhaMkhuM ne rAta andhArI, sU candrasiMha saMdhyA DhALI; ziSya zrata ne sAce sanyAsa, vicAre te pAme prakAza mAnuM kRtArtha jIvana Aja, bhAre adhina muja ane rAjya; mAre mastiSka gAdIne tAja, mArA AtmAne saMte Aja; thaye ajANe mitrAparAdha, mAgI pastAI khullI me mAphaka muja patnI -je vizuddha sIle, jene dekhI dayA kare doH kIdhuM svAgata tenuM adhya, vacAne kApavAda apavAdaka loka azAna, karo izvara tenuM kalyANa. anuku. buddhanA dhanAM tatve, candrasiMha pratipaLe; smare, sAdhe tyajI tRSNa leka bhAnApamAnanI. nelI nija daSTimAM buddha rame bhAvo samada bharyA, khulyAM te "dhanya" caNa candrapanAM ke kAramI cIsathI; bhe Ardaka khUnI khaMjara sahI gheryo dIse rakSaka, Asmika banAva ura nRpati nA leza jANI zake, mitu jenAM netra ne hadayamAM dhikkAra vA mane, sthAne, sneha, dayA, kRpA vasI rahI, tevA bhayALu pe; AjJA kIdha tvarita rakSaka prati, chUTe karyo khUnIne, pUche zAnti, gabhIra prema dharIne kukarmanuM kAraNya. dhora tuja kaniSTha badhue kIdhuM, AjJA pALavA khaMjara lIdha; thaI kRpALa mArga maka, gaNI mitra taNe aparAdhi ! Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanyAsa ane ziSyavrata. tyajI heya eka banyuM kula, hetara Ama mane triyAne sakAra, - dharma hamAre bhUpALa, prakhe bhUM apAra, ame na atyAcAra, gAdIne lAge kalaMka, tethI jIvana aMta; banyune. jhavuM jhanUna, melyA karavA khUna. anuTupa, khUna che A deha kAje, puNya tyAM paNa Atma, aMga sattA kare zuM tyAM ? ubho kara khUna tuM; badhunI mAnyatA peThe je mahArA avasAnathI; sukhI pite tathA vizva, te mahAre jIvalU nathI. udhAra. nathI zAzvatane saMkoca, mane maratAM ATalo zeka: prabhu adhina je zuddha nyAya, mahAre banyuM te chInavI leya! dayA bandhanA ajJAna, nI muja dajhavI rahI prANa! heya jAtanA hita mATe, ghaTa mane kaze na ucATa ke thaI stabdha ubhA, sAMbhaLI mRtyu mAgaNa: stabdha khUnI ume pUche, satyasata rahasyane, okhAharaNanI copAinI cAla. pate buddhizuM pApe prabaMdha, dIdhe AIphane bhUlI vidha; bhUlya rUpane badhu ya ke, sau bhegave bhalA vida. anupa eka dahADe thaI I bhAMDane buddha danI, jAnukuMje gaye leI candrasiMha sarSathI; dhanya tAruM AjathI che sastaH priya rAjavI ! ane " " AjathI - ziSya sAbuddha kahe. amadAvAda, kezava ha. zepha tA. 232-1's. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwwjhala phajhalaka premaghelA pravAsIna pavitra jIvana ! * (anusaMdhAna gatAMka pAne 343 thI cAlu) prakaraNa 7 muM. chuTakAre ahe he ! kazya e peluM, gAva se TalAM kare; ane zAMti-samAdhine, citra e paLamAM re ! haze zuM satya ke mithA? kAMIe stamajAya nA, ane kuNuM kalejAmAM, tara kaI ! thatA ! pAdarAkarabIje divasa thaze. pelA aMdhArakhAnAmAM e be mAharana ekAnta manathI, bavi. dhyamAM zuM zuM thavAnuM lakhyuM haze, tenA vicAra karato hato. daravAjAnA chidramAMthI ajavALuM dhIre dhIre ochuM thatuM jatuM hatuM. tethI bahAra sUrya AthamavA mAMDa haze, evI khabara paDatI. have niSphara aMdhakAra pAcho mahArUnane jorathI gheravA lAgyA. baMdikhAnAnA eka khUNAmAM khAvAnI cIjone eka thALa najare paDatA hatA. paNa hemAMthI eka paNa cIja ochI thaI hoya ema lAgatuM nahotuM. e khAlI karavAnuM kahevA eka paheregIra bevAra AvI gayo hato, paNa mAharUkhane gaLe, e vAta utarI nahatI. kema utare ! A prema vivacanA, baMdivAsa, ne satata ciMtA zuM manuSyane ghelo karI nAMkhavA basa nathI ? eka rAkSasa paNa A dazAmAM khAI zake nahi' te premaparAgathI madhamadhatA hRdayavALo bAharana thALImAMthI eka paNa grAsa khAI zake che? khAvAnuM bAjUe raghu. paNa teNe paheregAra sAthe vAta suddhAMta karI nahatI! ane kharekhara, tenA jIvananA vicAronI praNAlikA satata vahyA karatI, saraNImAMthI tene vAta karavAne avakAza paNa kyAM hatA je ? lAMbA vakhata aMge have vicArene vicAreja karavAthI Akhare manane kaMTAne AvyuM! tyAre bAharUne gaNagaNavA mAMDyuM - he pAka paravaradigAra ! jyAM sudhI A duHkha hajI veThanuM paDaze? hAya ! maNidhara nAgane mukuTa-maNi te ma nahi, ne hezanA jherathIja bharavAne vakhata AvyuM. thA khUdA mahAre nasIbe te Ama thavAnuM sata haze, paNa pelI bicArI prema gheluDI pUtaLI-jIvanasAkha selimAnI zI dazA thaI haze ? selima: selime: selimA ! hArI mAphaka zuM nuM paNa badivAsamAMja chuM? A dunIAmAM adala insApha, khare, pavitra che; vizvAsanI draDhatA ke premanI eka prANatA nahi hoya ? hAya ! tuM hajI jIvatI haze ke ? gupta beMyarAnA kRSNa kArAgAramAM, kaThora tAtArInI tINI talavAranI dhAre vadhAI, heya mArIe bANa tyajI gaI kAza ! hAya ! selimA ! ja bevakupha hAra motanuM-khUnanuM kAraNa thai po ne? prANajIvana kSamA karaje ! chelA zabda uccAratI vakhate mArUna gAMDAnI mAphaka eka meDI haiyAtI cIsa Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ premaghelA pravAsInuM pavitra jIvana, 313 mArI uThe. e cIsanA raNakArathI kedakhAnAne era gAjI rahe. e ganAe ero ne suya gu gAjI uSAM-mUcha uDayAM ! Aja vakhate daravAjAnI bahAra paNa kaMika avAja thaM, mArUne dhAryuM ke jamavAnI sAmagrI laI dare Avate ho. bAraNuM ughaDyuM, ane eka mANasa dAkhala thayA. kAnasa mUkI, sAthe thALa hato ne teNe eka bAju para mUko. phAnasanuM lakhuM ajavALuM aMdhAre pUrAyelI ane bAharanathI khamAyuM nahi. ghaNe vakhata sudhI aMdhAre rahevAthI ghuvaDa jevI AMkhe evI TevAi hatI ke e teja khurayuM ke turtaja pAchI ne mIMcI lIdhI, A joI paheregIra hasIne pUchavuM -"mArUna : kema che ?" AvA vicitra savAlathI bAharananuM kALaju jANe zarathI vidhAyuM hoya ? tema lAgyuM. mAlana tukakAranI najathI kahyuM -eka sAdhAraNa kIDI paga nIce AvI jatAM, game tevA insAna paNa AvA karI uThe che. tyAre tame eka mANasa jyA mANasane ATaATaluM duHkha Ape che te kema nathI thatuM? zuM tamAre kalejuMja nathI? zuM tame insAna nathI ? ke mahArA A hAla divAla para jarA dhyAe na Ave? nathI zuM lAgatuM tamane, kaleje dukha AdamanuM ? kaleje Apane yAta, dayAnuM buMda nA vasatuM ? gaI vahAlI-gayu cAlI, badhue hA ! jhahannamathI ? paraMtu zuM gaI cAlI ? dayA e Apane manathI ? zuM tamAre hRdaye dayA-mAyA kaIpaNa nathI vasatuM? te sipAI belve -"dayA karavAnI amArI sattA keTalI ke ame dayA karI zakIe ? bApu, tame te cIThThInA cAkara. te kahe teTaluM amArAthI thAya ? bAdazAhane kukama hatA phakta Apane bhUkheja maravA devAnA. tyAM dayAnI lAgaNIthI A vaLI khAvAnuM ApI javAne baMdobasta karavA mAMDyA che? bIjuM zuM karuM? bAharUne te vAtane hasI kadI javAba Apyo, tyAre maherabAna ! laI jAva A badhu pAchuM. savAre paNa je mUkI gayA hatA. te badhuM paNa mojUda che. emanuM ema tapAsI le ?" "kema hame kAMi khAdhuM nathI. nA ! khAvAnI have kaMI jarUra nathI. jIMdagImAM jene meha rahe che, te khAya che. mAre to huM rahyA che. phakta have motane ! A upakAra kare che, tyAre sAthe sAthe ja jhahara lAvI ApavAne paNa upakAra kare bhAI! tenI bukha ghaNu lAgI che have !" paheregIra pAse javAne hati tethI e oraDAnAM kamADa ughADAM hatAM te pAchA jatI vakhate be bAraNAnI vacce philma rahI ne haste kamADa baMdha karatI vakhate jarA hirana tarapha joI maheNuM detAM bebhyaH-" ete jhera khAIne kyAranIe marI cukI have hame jhera nahI khAva te premanuM gaurava kema raheze ?" sipAInA moMmAMthI A rAkho nIkaLatane bahenaja, bAraNuM hajI purU baMdha thayuM nathI, yoti vakarelA vAghaNanI mAphaka tenI para mAharana TuTI paDayA. be moTAM bhAre loTAnAM bAra NAMnI vacce sipATIne 5 bAda gayo. ane bAnAMnI sAthe tammara khAne nIce paDaze. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - *** - - - - - - - - 34 . buddhivA. mAharUne hajI AvezamAM jesara dha daine bAra udhAyuM, tenA dhaNAnI sAtheja bAkI rahelA hezakoza uDI gayA. ne te sipAI maraNa pAme. mAharana pelA mANasane bharela paDaye jesAva bhAna bhUlI gaye. ane gAMDAnI mAphaka AmathI tema deDavA lAge. divAnInI gUmamAM ne jhUmamAM e sipAhInAM kyAM utArI pine paheravA mAMDayAM. aMgarakhApara talavAra sAthe kammarapaTa paNa laTakAvI dIdhe, ane talavAra hAthamAM ughADI rAkhI. badhuM sAvacetIthI tapAsI phAnasa laI kedakhAnAnI bahAra cAlavA mAMDayuM. divAnApaNAmAM enA aMdhArakhAnAnAM kamADa devAM te jarAya bhUlI nahete gaye. mAharana tyAMthI traNa phATaka oLaMga tyAMthI AgaLa cAlyA. tyAM gurUnuM mahatuM AvyuM. pelA sipATIe aMdara AvatI vakhate traNe phaTAnAM bAra udhADAM rAkhyAM hatAM tethI bAharanane koI bAdha Avyo nahi. mAni jate jate e badhAM eka pachI eka vaTAvI gaye, AgaLa cAlatAM eka sIda AvI, te para caDhIne upara e ne bahAranA khullA medAnamAM AvIne che "hAza have nirAMta thaI. tyAMthI te nIkaLe chuM." sipATa je zabda chevaTe be hatA, tenAthI mAhaNanA mujhAI rahelA magaja upara ghaNI ja kharAba asara thaI tene gheluM lAgyuM. te divAnAnI mAphaka babaDavA lAgyA. "salimA, selimA, huM jhera khAdhuM che? mahAre che tuM muda! huM tane chellIvAre jovA paNa na paDe ? hA prema ghAtakI. dhI ! selimA tyAre tuM gaI?" mujhAI gayelI chAtI sAthe te upara AvyA. sAmeja eka AnuM bAraNuM hatuM. dhIrajathI te bAraNuM vaTAvyuM. paNa eTalAmAM uparathI eka mANase buma mArI. "kANa jAya che e ? mAharUne pelA sipAInuM nAma laI lIdhuM-"mahamada husena." (kAe aTakAvyA nahi. AgaLa cAlatAM ghaDIvAramAM selimAne e AvI u. pahelAM bArI bArI e jeTalA dIpaka baLatA-vaktA, jhaLakanA tenA e bhAga paNa Aja tyAM nahote, mAharana dhIre dhIre selibAnA ghara sudhI jaI pahecA. "AhA ! eja Ara ? eja jagyA? eja palaM? eja eja ! hAya paNa te kyAM ? hAya? te nAzakAraka, prANa vinAzaka, paNuM pavitra hRdayanuM cumbana ? ha ! seliyA, pavitratAnI putaLI! pelA palaMgapara kevI sukhe nidrA letI hatI? he pApIe vinA vicAre, mohavaza thai, tenI pavitratA bhaMga karatuM cuMbana karyuM ? kamaLa, pavitra kamaLAnI pAMkhaDIne maMhe bimAra brabha vinA vicAre tivra dukha dIdhA. phaTa mAhirana! vyAnata he tuja para ! mApha karaje khudA ?" selinAnA oraDAnA darzane mAnanA paMcavANu mujhAvA lAgyA, sA smRtipaTa para sajIva thayuM. ne vicAro ubharAvA lAgyA - " selimA ! pANajhAna ! tuM kharekhara zuM A mRtyulokamAM nathI ? paheregIra ju chelve ? hajI ekavAra hAra bheLa) mukhavuM joIne, IdagInuM sArthaka mAnI hamezane mATe cAlyA jaIza. have hArA sukhanA mArganI zaLa nahi bana che ! devI kSamA karaje !" bolatAM bolatAM mAhirananA netra dvAra AgaLa eka nAnuM azrubindu AvI ubhuM ucI najara karI bAraNAnI aMdara tUve che te, je dekhAya tevI najare paDyA tethI te camakI u. haiyu dhrujI uThayuM, chAtIparane lehI vAha paNa ghaNu vegathI cAlavA lAge. mAyuM yuvA lAgyuM. te jANe hamajja phATI jaze ema anunaya cavA lAge to jI nI karI Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ premaghelA pravAsInuM pavitra jIvana rUpe aMdara najara nAMkhIne turtaja te premaghele pravAsI bhAhana eka kAranI cIsa pADI boMcapara TuTI paDyo. tenuM mAthu cIrAI gayuM. te Doka maraDA, ardha dhelA have saMpUrNa dheTA anyo te DALA kADhI AsapAsa khAvarI kaSTae saphArI mAravA vAgye te kharADI - r yA khUdA sarvanAza ! khasa khasA ! << have to jheranI gALA, ghumAvI maLI khudAne deza jAvAtA, A Adeza madhye Aja te " prakaraNa 8 mu cira vidAya : salAma che sahe vhAlAM, have khaLAM prabhU dvAre ! gunAha mApha karo sA, haMme jazuM prabhU bAre ! baLIrAM mATImAM bharatAM, maLazuM nA kadI prItinI sama sRSTimAM--mara meM sadA pAchAM ! vhAlAM. pAkAra. thoDIvAre kaLa vaLIne bhAsana mAparANe hAthanA ke ubhA thayA. ne pharI cakarI Aine bhoMya para paTakAI paDyA. Akhare kheDA eDA dvAra pAse gaye ne hAra pakaDI ubhA thaI aMdara najara nAkhavA lAgyo. aMdara meTI meTI saLagatI mazakSA lA Azare sau eka mazAlacIe ubhA hatA. tee eka pachI eka bahAra AvyA. temane mArga ApavA mAharUnane jarA ADA khasavuM paDayuM. Ape. sIdhA raste siSAethI gIce gIca bharAtA jato hato, ane vacamAM ghaNAja kImatI kAnamAM vITAyaluM eka mudu cAlyuM AvatuM hatuM. sau zAMta hatuM. ATalI badhI gIradI tAM parama gabhira zAMti chavAI rahI hatI. muddAnI AgaLa pAchaLanA sipAionA hAthamAM khullI talavAro hatI, ane mazAlIo pAchaLa cALA AvatA hatA. mazAlonA prakAzathI sipAionI ughADI talavAre ane kakananuM ghaNuMja kImatI maNimANeka jati kaparuM caLaka caLaka camakArA mAratAM hatAM. nAkana have majI gayA ke, pAtAnI limA pANAbhAjjanadhana-sarvasva A dunIyAmAM have nathI. teNe naDyuM " mAtInI, maravI, patitA satI sAdhyA melimAe potAnuM sat jALavavAne khAtara kera la! ApazcAta karyAM hatA. paNa hAya ! kharUM baitAM selimAnA meAtanuM kAraNa koNa ? huMja jUnI : pApI ! coMDala-" vicAramALA TuTI. tenu zarIra DhIluMDhapa tha! paDayuM. e divaso ekaja bhUkhe kADhelA ane te upara A badhA banAve anubhavavAthI mAhurUna jaDavat thai gayo. maMtrelA sarpanI peThe muMgamaMge pelA muDAnA sara vrasanI pAchaLa pAchaLa cAlatA dhIre dhIre ragamahelanA daravAje tha AgaLa cAlye. muDadA sAthenuM adhuM saraghasa nadI tIraparanA jaMgalamAM AvIne aTakayuM. gaMbhira rAtrI ane hemAM ghADA aMdhakAra tethI e sthaLa ghaNuMja gaMbhira lAgatuM hatuM. kudaratI sAMdarbhe jANe zanadhAre uThyuM hatuM. e adhArAmAM paNa cAre bAjuthI jaMgalI puSponI khUza patharAI rahI hatI. nhAnAM mhoTAM jhADA upara tenAM DALI pAMkhaDAMnI jALamAM paNa senAnA AgIyA JaLaka caLaka thayA karatA hatA. jANe verAtAM mANeka. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA jaMgalamAne zitaLa vAyu tyAMnI dareka vanavalarInAM sudhI mane cUpakIthI cUmI laIne temane cakita ane kepita karate hate. kRSNapakSa hatuM, hajI cane dekhA dIdhI nahotI. gaganamAM thaI cheDAM vAdaLAM ahIM tahIM ghUmyA kare che. nakSa nathI, cAMdAnI dIptI nathI. kevaLa basa eka aMdhakAra patharAI rahyA che, aMdhakAra e tane jhao che. tethI ja Aje ATale badhe aMdhakAra sAme kitarI paDyuM haze, selimA maraNa pAmI tethI kudaratane paNa ene zaka ulaTI AvyuM haze. badhI kudarata jANe kALAM vastra TI selimAne meLe levA tyAM AvI che. badhA mazAlIo girivananA ekAMta bhAgamAM ubhA rahyA. hathIAravALA sipAIo hemanI pAchaLa gehavAyA, AgaLanA cegAnamAM te pavitra-puSpa samAna bane utarIne mukyuM ane AjUbAjU ghaNI jagyA khAlI rAkhI. badhuM saradhasa jANe koInI ekAnta mane rAha jevuM hoya evuM sthira hatuM. DI vAramAM vAdaLAM verAyAM ane caMdra kI karyuM. te vakhate ociMtA metI mahela tarapha mazAlene jhaLahaLa. prakAza camakA rahyA. sau jANI cukyA che have daphanakriyAne vakhata thaze che. e tejane aMbAra dhIre dhIre A tarapha Avo. bace. sipAI paheregIra vigere adabathI khaDA thaI gayA. pelI mazAle sAthe cAra mUlavIone laI khUda dillIzvara tyAM AvI pahoMcyA. sipAIoe hathiAra namAvI salAmI bharI paNa badhA cupa hatA. koIne mahelethI dikSIzvaranI jayaghaNuM thaI zake nahi. selimAnI lAsane janAvavAmAM joitI dareka cIjanI taiyArI karI rAkhavAmAM AvI hatI. pelA milAnAoe e aMdhakArathI chavAyelA gabira sthaLane jagavIne tyAM kurAnamAM zatisUcaka pavitra kalAme uccAravA mAMDyA. lAzanI uparanuM kaphana vidhavidha raMganA sudhI kule thI bhareluM hatuM ane kabaranI aMdaranI taLe bhAga paNa phulahAra terAthI chAle hate. khedelI jamInanI cAre pAse paNa agapha ane IstaMbula paNa lagAvelo hato. e A pradeza jANe e badhAnI bavAsathI maghamaghI rahyo. jANe salimAnA prANanI je sugadha na hoya ! nuta saMlimAnA dehane bahAra kADhI. gulAbajaLathI dharAvI, tyArapachI agara caMdana vigere ghaNA khUzabadAra padArthothI te suMdara dehane carcana karI, Akhare kanamAM lapeTI te zarIrane kalaranI aMdara suvADatI vakhate bAdazAha AvegapUrvaka avAjathI belI uthA-"selimA ! parakamAM have te maLaze. hArA para je atulma gujAryuM che tenuM prAyazcita chatrI badhI saLagA karIza hAthe nahi vaLe." be cAra AMsu bAdazAhanI pAka carmamAMthI te ara para pa. ane eka uMDA nisAse prANunI gaMbhira vedanA laI uDatA zitaLa vAyu bhegA maLI che. e vakhatanI bAdazAhanA dilanI rozanane aMtaranI vALA pile lAMbe nisAse ke huM mAMsa purepurI rIte prakaTa karI zakyAM nahi. priya begama mumatAjhanA maheta vakhate paNa bAdazAhane ATalI badhI dilagIrI vhetI thaI. uMDA aphasamAM giraphatAra thaI dAMkIne baLakanI mAphaka rAtA rotA samagra bhAratavarSanA bAdazAha zAhajahAna khAlI sUnuM sUnuM ghara lai selimAne kabaramAM mukI pAchA mahela tarapha vaLyA. pArthiva paMcamahAbhUtanuM mATInuM mAnava zarIra mATImAM maLI gayuM. kAcA tenA sarIkhuM puSpa samAna baLa selimAne mAMsala deha bhUmAtAne bene suvADI se verAI gayAM. bicAro premanI pratimA, pavitratAnI putaLI ne mahA3nanI jIvanasakhI selimA A vizvanI ciravidAya laI lekamAM, zcikamAM, prabhunI bhUminAM saMcarI ga-uDI gAI ne senAno metI mahela kanya thai rahyA. jenA tejathI te jhagajhagI rahyA hatA te javAhara have nathI rahyuM. kALane karALa guphAmAM te lIna thaI gayuM. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ premaghelA pravAsInuM pavitra vana. 399 prakaraNa 9 muM. pavitra premanuM divya darzana, kabarajagAvyA premanI Ahaleka, balUnA AMgaNe ubhI; jagADI premamUrtine, kabaramAMDe rahI sUtI. paLepaLa nAmanI mALA, niraMtara prANunA darzana; prabhUtA pAdhimAM pUrI. ujALe ura, tana, mana, dhana. nathI jyAM sthaLanAM svane, niraMtara AtmazAM darzana; parAge manApurI, kavi AbhanA saMyamakabU zAM sTAramAM le. pratibhA divya zirAjhI; ujALa Atma AMgaNio, prabhUtiya birAjI. pAdarAkara selibAna mane Aja daza divasa vItI gayA che. hajU paNu bAdazAha koInI sAthe khUlAsathI vAtacIta paNa karatA nathI. ane be divasa gamagIna rahyA kare che. hamaNAM hamaNAM ne baMdhAya divase bAdazAhe selibAnA motI bhahAlamAM ja vitAvyA che. pahelAM manomana je pratijJA karI hatI ke satika divasa te selimAnA AvAsamAM rahIzaja. te eka dharmanA pharamAnanI mAphaka temaNe pALI. paraMtu ghaNuM ghaNuM ullAsabharyA A suvarNa maMdiramAMnI devA pratimAnA abhAve, bAdazAhe te divase raDI raDIne gALyA hatA. ane kharekharaH che dhAma sundara rAmanuM, paNa rAma nava najare paDe; A premamandira prANanuM, paNa prANavi khAlI khare : hA ! boLI khAlI dhu, jAna jatAM ni banI ! vhAlAM vivege vahAla cAM, kvAlIDAnI e gati ! ! ! pAdarAya, hA halanuM hAsya nathI, AMkhamAM AMsu jhAkaLe che, prema nathI ne virala rahyA che. rItinA badalAmAM bAdazAhanuM mana pazcAtApathI saLagI rahyuM che. have pahelAnI ujaLI AzAo nathI, nirAzAne ekAMta aMdhakAra vartI rahyA che. premanI jagyA pratAraNAe lIdhI che, devI alepa thaI gaI. henI jagyAe dAnavI AvIne badhA hAme ghUrakI rahI che. khUzabedAra battinA tejathI jhaLajhaLatA suvarNa maMDita , kAhavAI gayelA sundara puSpamAna-saDI rahelA bANa je have lAge che. bAdazAha kavAra sevimAnI khAlI paDelI sejapara ALoTI sanI najara paDikavAra mhAranA rastA tarapha jaI rahe che te koI vAra aDadhI rAtanA jhabakI uThI bhUrA AkAza tarapha udAsa vRttithI joI joI thAkIne AMsudhI spaDAM palALI muke che. selimA svargamAM che. hanI udAsa-di, uce cATI rahetI paNa AkarAmAM ATalAM badhAM na caLakI rahyAM che. emAM hArI ezcima kaI haze? cAne heya te paNa enA jevA pApAnI najare have kema paDe ? Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 buddhiprabhA. selibAnI vastIthI zunya thaI rahela, tethI ujaDa lAge che, chatAM divAnakhAnAmAM pagale pagale selimAnI yAda jAgI uThe che. ene lIna ane enuM sitAra, hajI tyAMnI tyAM ja TiMgAI rahyAM che. paNa e nathI, enI mitInI mALA, ene rana jaDita zivAja, nAparanI be mUlI metInI vALI, ane te sAdu gulAbI oDhAnuM e so tyAM paDi rahyAM che, paNa e nathI. AdhAra rahyA che, Adheya nathI. prema rA che, pAtra nathI. saMgItanI lahari rahI che. saMgIta nathI. suvAsa rahI che, kula kharI paDayuM che. je A sundara, jenI suratAthI sarva sundara dIsatuM te nathI. phakta tenI yAda che lAMbe nisAsa, ane AMkha AMsunI bhALa ! jinnata begamanuM have kaI nAma sarakhuM paNa le che, te bAdazAhane te akAruM lAge che. eka divasa jinnata begame bAdazAhanI mulAkAta cAhI. tenA javAbamAM zAhe hukama karyo ke - " dasko khilADo ke." duHkhane vakhata ma9 vada teja divase jiAte kAzmira choDayuM ne dilI nivAsa karyo. bAdazAha hararAja manamAM e ja vicAro AvavAthI bhaLyAM karate ke-" ja selibAnA matanuM kharuM kAraNa che. e zaka lAvI reMja bhUkhae ane gumAvI kAra ke - hatI e svargathI AvI, yALu svarganI vI; mahane uddhAravA-devA amelAM lhANalAM devI. ane kharuM che ke, devIpremanA pAtra hamezAM ApAtra, bekadara-mukha mAlika je javalle pa che, ne Akhare - abhAgI prema mAlAne, zake nA pI-pIvADI: akALIne karI TikA prItinuM pAtra dvAlI de ! Aja have zAhane bhAna AvyuM. rAMdhyA pachI DahApaNuM AvyuM. te Ajeja pavitra begamanI, abhyAja manahara anirvacanIyA sarI salimAnI, kadara ne kIMmata samajI zakaze. te have tene gumAvavA mATe chAtImAM mukI bhArI raDavA lAge. e kula hindustAnanA zahenazAha hAra A DahApaNa paDelAM kayAM gayuM hatuM. paNa - pachIthI sUjhatuM te je,-- pahelAM rUmajAya te, anartho-pApa-pastAvA. mULA nava thAya ho ! zakamAMja giraphatAra rahetA hovAthI mAharananA banikhAnA saMbadhI khabara levAnuM bAdazAha samaLavuM bhUlI gayA hatA. kabara taiyAra karAvavAnI ghAlamelamAM ane selimAnA zecamAM e vAtanI khabara kAvavAne vakhataja nahote. je divase khabara kADhI tyAre sAMbhaLyuM ke, bandivAna kedakhAnAmAM ja bhUkhe taraphaDI ApaghAta karIne marI ga che. kharI hakIkata zuM banI te temane kAne AvI zake nahi. mAhurata je paheregIrane bhArI hAsI chUTa hatuM, te vAta bIje Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kai premaghelA pravAsInuM pavitra jIvana. divaseja ughADI paDI. kedakhAnAmAMthI kedI nAsI gayo che, evI binA bAdazAhane jAhera thAya te paheregIrAnA jAnamAlanI kharAbI thayA vinA rahe nahi, eTalA mATe ja badhA saradAra tathA dArAgAe maLIne gapa pherADI ke bandi pitAnI meLe ja kedakhAnAmAM marI gayo che. AthI karIne gamagIna bAdazAhane mane paNa A banAvaTI samAcAra pahoMcADavAmAM AvyA. eka divasa bAdazAhane maLa thaI AvI ke, eka vAra selimAnI kabara jevA ja ane tyAM ja eka rAta suI rane jIgaranI Aga bujhAvavI. koIne paNa sAthe lIdhA vinA eka divasa balA teija cAlI nIkaLyA, khullA medAnamAM ubhA rahyA. verAna dezamAM madharAtane vakhate tyAM dAkhala thatAM zAhanuM sAhasI haiyuM paNa kaMpI uThayuM. jhADa-pAnanAM kALAM kALAM gUMcaLAMmAM saMtAna AgaLa vate banAvata batAvate jANe ke belanuM na hoya ! " ne bhAI A pelA jIva lenAra Ave! " tArAjaDita gagane be ne jANe selibA kahe che --"Ave, ahiMsa upara Ave. te huM maLIza. kabaramAM mhAruM je hatuM te to mArI sAthe maLI gayuM che !" rAtrine Airata vAyu 3Ne phaphaDI rahyA che, "dhikAra che, adhIra avizvAsI ! A prema tyAre pahelAM kyAM ja rahyA hatA? zukalapakSane vakhata hatA. jhADa jhADanAM pAMdaDAMo upara, veli kuvenA sumAra zarIra para, saphada lahariyALI gIri nadInA hayA para, ane melI A jaNAtI saMgemaramaranI cha jaDita selimAnI kabara upara hAlatA candrikAnA sutra kiraNe varasatAM hatAM. ciMtA badhI zAMtine bhaMga karate eka divya nAda relAte haiya tema lAgyuM. madhura baMsIne e nAda hatA. AvA ekAntamAM aTalI rAtrie baMsI reNu vagADatuM haze? bAdazAhanA manamAM kaI kaI tarka-vitarko uchALavA mAMDyA. dhIre dhIre basa karUNa munAmAM revA lAgI. bAdazAhe kaMTha paNa gadagada che ane AMsu AvyAM. saMgitanI avAba zaktie pAchI bAdazAhanI vicAramALA ughaDI ane samAdhimAMthI jagyA hoya tema ra thayA. zIyAra dha saMgItane avAja je bAju taraphathI Avato hatA te tarapha paga vALyA. eka ghaNuMja kALaDAM baLavALuM moTuM jhADa zAhajahAnanI prIya begama limAnI kabara AgaLa ADa karI kabuM rahyuM hatuM. paNa cakikA jAgatI hatI eTale DAMkhaLAnI mALAmAMthI joi zakAya tevuM hatuM. bAdazAhanI tINuM najare joyuM ke-"kabara upara eka mANasa che ?" divIzvaranuM zarIra ajAyabIthI kaMpI ukavuM, teo nizcaya karI na zakyA. ATalI rAtre kabara upara AvIne kaNa bese? dhIraja pakaDIne teo hiMmatathI kabara tarapha AvavA lAgyA. kacchanuM pANI khaLa khaLa rAtri-divasa vahetuM tethI eka khaDaka ghasAI karAIne ghaNe pAtaLo thaI gayA hatA, ane nIce pilANa dekhAtuM hatuM. tyAM candranAM kiraNe pahoMcI zaktAM nahotAM. bIjI larie camakatI nAcatI ulaTI tyAM DUbI jatI. bAdazAha nadI pAra thavA nIce utaryA. tyAM te paththara nadImAM tuTI paDyA che te dhabakAre thaze. bAdazAhanuM haiyuM dhabakavA lAgyuM. teo bhayabata thaI AjubAju jovA lAgyA. pahelI najara kabara tarapha karI te te para pilo mANasa A vakhate nathI. vaLI acaratIthI cAre tarapha najara pheravI paNa che dIThAmAM AvyuM nahi, te jI Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSuriMpalA jaldI pAra thai prakhara AgaLa AvI pahoMcyA. tyAM jatAM jUve che nA keTalAka dhALA tathA phALA pattharanA kakaDA maeNka TekANe varAyelA paDyA che. jarA vadhAre bArIkathA jevuM te kALA pattharanI jamInamAM saMda pattharane DIne kAi annA hAtha akSarA besADyA che. bAdazAhe jA nIcA namI cAMdanInA ajavALAmAM paNa vismita citta te akSarA vAMcavA mAMDayA. kArasI duzmAM kamaranI banne bAjue lakhyuM hatuM ke " selimA ! t 8. mAhurUna jarA pAchA khasI. baranI kAra para najara kare che te karArathI lakhelA spaSTa duraka vacAyA:evAya vimA priya jAna vahI gayA ! . - sahI. " digdha jjInanA pravAsI uparAMta Ara para khAsa verelAM tanatanAM khurAbAdAra kula goThavAi rahyAM hatAM. jA bArIka najarathI goDavaNI tene paNa nihALI joi te sad kulanI jamIna karIne vacce rAtAM kulathI lakhyuM che ke " selimA " (( mAhurUna A takane bAkarAsanI acaratI kaDI be. ane laya pedA thayA. humane have ka bhAna rahyuM nahi. ane divAnAnI hAlata akhatyAra karanA haiya tevA anyA. 189 dhana jovA jaMgalanI aMdarU Ave vakhate te khasa gumAra mAravA lAgyA. bhaphana : mAhurUna kyAM nuM ? eka vAra hArUM maDAM navA ?! tuM va ohasta nazIna thaI rahyo che. A dhdhi jIvananA aTapaTA prema mArganA pravAsI! bA, hArI salimAnA khabara Ape. mhArA para maherabAnI kare. huM dunIne. bAdazAha che; paNa A heAbatI phirastA nArA gulAma kuM. hArI mAthI cAhuM chuM. mArA zAhI sAtrAnsamAM premane chAMTA, pavitratAnA aza divyatAnuM darzana svAmAMcyuM nathI. kAraNa ke;~~ banne hA rAhu ke sulatAna. arla hA deva ke dAnava paraMtu premanI tare, khIcArA pAkkA e che ! AEaaN sAztrAjya kIrtinuM, prabhutAthI bharyuM vizve ! kahAM niSThura svAAi e kahe sAtrAjya rAhI te ! pA.pha hiMdustAnanA zAhI pe.kAra sAMbhaLI e AvyuM niGe. kAe jvAba Apyo nahiM. mAtra paDaghAnA rAkhyuM jaMgalanI jhADImAM paDAi ramyA. pAchI hatI tevI te tevI cUkAdA patharAda cAMdanI tA jye hasatI hatI; e madhura hAsya zAhane kaDavuM aphArU lAgyuM. nirArA ane khinna manathI vicArAmAM gamagIna evI latamAMja thoDI vAra teo bhya ubhA atyAre hemanI avasthA sarvasva gumAvI beThelA madhya mAnavI jevI hatI. dhIme dhIme tee mahela tarapha pArTI pharyAM. kaNa jANe kaMma temanA netradrAre azrubindu ubharAtAM ne DhaLatAM ! zare dUra gayA tyAM karI pAchI enI e saMgItalahira cAlu thA paNa A vakhate pele mIDhA sarInA avAja sAthe na hatA. phakta e pheraphI gItaja khAdazAhe ghaDI ubha: rahI Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ premaghelA pravAsanuM pavitra jIvana, 381 sAMbhaLyuM. gItanA belebala have hemane spaSTa rahamajAvA lAgyA. a sUra ghUMTIne gAya che, silimAnuM peluM hamezAMnuM khArUM gIta. "khuvA meM kesa kahu mere sAjana ! " eja peluM jANItuM gIta. selimAne mahelethI te hajAra vAra sAMbhaLeluM, paNa Aja tenA gaMbhira bhAvanI chApaja era ijaNAI. metAmahelamAM karI pharI Akhare kaMTALI bichAnAne Azraya lIdho. paNa bAdazAhane kaI kaLa paDI nahi. tAmahelanI ughADI bArIomAMthI pelI saMgIta laharie pharI pharIne AvavA lAgI. Ama rAta upara rAta vItavA lAgI. paNa nadItIra uparanI pelI kabara AgaLathI koI vakhata baMsInI sUrAvaTa kAM kaI kinnarakalahaka ema kaMIka kaMIke bAdazAhane kAne paDavuM. zAhajahAnane patAnI priya bagamana yAda garamAM saLagatI rahetI jaNa Akhare e badhuM visarI javA rAjakAjanAM mana rokavA zAhajahAna kAzmira choDI dihI pAchA pharyA. prakaraNa 10 muM. uipasaMhAra, eka rA ra TIka cAMdanAmAM saMlimAnI samAdhi snAna karatI hatI; henA upara koI codhAra AMsue ne samAdhi palALa nIce mace beThuM che. dhIre dhIre teNe ucu jevuM te candu samasta vizvane pitAnA dhavala ki vaDe hasatA-hasate jaNAyo. AMsu heI teNe pAka parvara digAranA nAmeccAra sAthe pitAnAM netra mAM ne dhyAnamAM lIna thaze. dhIre dhIre caMha te kabara para haLavA lAgyA. teNe AliMgana dete heya tema te kabarane bAtha bhADI, ne mukha bolavA lAvavuM:-"prANajIvana kha ! selime ! tArA Adeza sirasAvadha che. kabula che, jIvatAM ne mAtra darzanathI cAhI ane te pachI huM te - jagA premanI Ahala-prabhunA AMgaNe ubhI ! prANa ! dvArA vize Aja sudhI jIvyA. paNa hane smaravAja hArA pratye kadI paNa skUla draSTie joyuM nathI. devI ! kSamA karaje. mahArA prema sAmrAjyamAM te - "nathI jyAM skUlanAM vanAM-niraMtara AtmAAM darzana page premanA purI-karAve AtmAnA saMyama " e sanAtana siddhAMtaja mahe mudrita karyuM hatuM. ane have to e mugdha kusuma kalika : prabhUtha kahANalAM levA-pIvA saprema zirAjhI, phaLavI Atma AMgaNiyAM-prabhu pitaya bIrAja kArAve ApanAM darzana ! " eja aMtima che. paNa Aje have ApaNe be prabhu pAse jaie. alokika paTezamAM vicarIe. have A sthUla vizvamAM vasavAnI jarUra nathI ja cAle che. sakhI A atre huM Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38ra buddhiprabhA bAlatAM bolatAM mahArUnanA paMcapANu ura gayA. tenuM mRta zarIra kabapara DhaLI paDayuM. divyatirmaya kiraNo phelAvatuM paDI rahyuM. divya jIvanane prema pravAsI pitAne pravAsa pUrNa karI prabhupada pAse pitAnI jIvana sakhi sAthe jaI ubhA rahyA. prama- mA tamane dhanya che. praNAma kusumAMjalie hamArI tamAre caraNe : x x x x zAha dilI jaI mumatAjanA sAhamAM A pachI aMjAI selimAna bhUlyA hatA. paNa bAharUna-selimAnI kabara haze A layalA-maja samA divya yugalanA prema saMgIta relAvatI hajI kAzmIranA giriyana kezamAM urja. che. mahArA bhAratavarSamAM evAM premI yugalo pAke e zubhecchA sAthe vAtamIne caraNe prArthanA ke - amahinda AMgaNa haze, rasa divya nijhara jharaNamAM; karatAM yugala ghabhu bALazAM, rAci prama aMtara nItacA. bharAva bhArata bhavya bhUvane ! divya prabhuzAM bALathI; nava cetanA viSe jA, prema prema pukAratI ! pAdarA, svIkAra samAcAra. pAMtrIsa bela - sarala artha sAthe. ) tenA prasiddhakartA durlabhadAsa kAlIdAsa taraphathI bhAvanagara, bhaviSyaphaLa:--( cazrI saMvata 1863 ) ra. rA. hIrAlAla vardhamAna zAha vaDhavANa nivAsI. zrAvaka zrAvikAdharma-rA. ra. agaratalAla jagajIvanadAsa bhAvanagara samAcAra pUjyamuni mahArAja zAstravizAda AcArya zrI vidharma sarijIne zApurane janasaMdha taraphathI ane ghaNI dhAmadhUma pUrvaka praveza karAvavAmAM AvyA hatA. teozrIe da. manasukhanAI bhagubhAIne vaDa tathA jhaverIvADAmAM, temaja patAsAnIpaLAmAM, tathA jhAMpaDAnI paLamAM, purUSArthasiddhi, Atmanniti khare dayA dharma vigere jabhAnAnusAra upagI viSe upara jora bhApaNe ApyAM hatAM. mANasanI medanI dareka vakhate ghaNI cikAra bharAI hatI. ane e kaI evI rItanI uSaNa karatA hatA ke, "je munImahArAjAo AvI rIte jAhera bhANA Ape to jaina koma temaja anyaphAma upara paNa ghaNe upakAra thaI zake, jamAnAnusAra AvI rIte upadeza karavAnI ghaNuM jarUra che " A prasaMge temanA ziSya nyAyatIrtha vigeree paNa jena samA jane arpaNa kare tevAM bulaMda avAje bApa ApyAM hatAM. atyAranA jamAnAnusAra ubhA rahIne bhASaNe karavAM tenI AcArya zrIjIe zeH bhagubhAI vaDe pitAnA prathama bhASaNa vakhate puSTi karI hatI te yecuja kahIM zakAze. ame amArA mAsikamAM pUjya muni mahArAjAoe jAhera bhASaNo karavAM joIe. tevI rItanI vicAra zreNIo ghaNA vakhatathI pragaTa karIe chIe. ane hAla te mujaba keTaluM prarvatana joI amene ghaNe AnaMda thAya che. hAla je muni mahArAjAe jAhera bhASaNe Ape che. tenI ame anumodanA karIe chIe ane AzA rAkhIe chIe ke dareka munimahArAjAo AvI rItanuM anukaraNa karaze. teozrIe ane Do vakhata rahI potAnA ziSya sahita vihAra karyo hate. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saradAra sara cInubhAI mAdhavalAla beneTano dehotsarga. 383 saradAra sara cInubhAi mAdhavalAla beroneTano dehotsarga. amane lakhatAM atyaMta dIlagIrI upaje che ke rAjanagaranA ratna murjara bhUminA AbhugurUpa saradAra sara cInubhAI mAdhavalAla phakta traNa divasanI TuMka mAMdagI bhogavI hArTa DisIjhanA bhayaMkara rogathI para varSanI vaye pALa eka vidhavA, eka nava varSanI ummarane putra, ane putrIone vilApa karatI mukI temaja rasamasta amadAvAdane zaherIone gamagInI vacce mukI zaherI pItA tA. -3-16 ne re gurUvAre A phAnI duniyAne tyAga karI gayA, che. teonA akALa mRtyuthI samasta zaheramAM dIlagIrI bAkI rahI hatI, ane zaheramAM sapta haDatAla paDI hatI. temaja atre sarakArI khAtAMo paNa baMdha karavAmAM AvyAM hatAM. mane svabhAve udAra, dayALa, popakArI ane sakhAvata bahAra hatA. teone vivA, sAhitya, saMskRta ane dezane vega khIlavavA prati avarNanIya prema hato. teo dezanA udaya mATe prANa pAtharanAra, sAdAnA gu karI alaMkR, uttama vicAraka ane pivaka hatA temaja ghaNuM namra ane dharmaniTa hatA. temaNe dezodaya artha keLavaNInA kArya pAchaLa rUpIA 18 aTAra lAkhanI jAhera sakhAvate karI che temaja pitAnA maraNa samaye paNa sAMbhaLavA pramANe 30 lAkha jevI nAdAra rakamanI sakhAvata karI che. dhanya che AvA dayALu devI purUSane! temanuM A duniyAmAM jIvyuM ane jakhyuM pramANa che. dhanya che temanI janetAne ane gurjara bhUmine! ! temanI moTI sakhAvate ja sarakAre sane 1907mAM teone sI. AI. I. sane 1909 mAM pahelA varganA saradAranA sane 1910 mAM nAITahuDane ane te pachI beroneTane khetAba ba do. teo sarakArane pUrNa vaphAdAra hatA. teonA maraNathI ekala. gujarAtane ja nakei paraMtu samasta bhAratavarSamAM eka asAdhAraNa nararatnanI khoTa paDI che, temanA maraNanI dIlagIrI pradarzana karavA temaja temanuM smAraka ubhuM karavA ane premAbhAI helamAM ane atrenA nagarazeThanA vaDe zaherIonI mITIMga maLI hatI. atre je amadAvAdamAM mIla ugane je meTA pAyA para dhIkate vepAra cAle che ane pANInA naLa temaja ne vigerenuM je atrenI prajA sukha bhogave che te saghaLuM temanA kuTuMbane ja AbhArI che. AvA eka dharmavIra, dayALu, dIrghadraSTI ane sakhAvate bahAra nararatnanA akALa maraNa mATe evuM te kahyuM hadaya haze ke je A hadayadaka ane tene vedhaka maraNanI khabara sAMbhaLI cirAyA vinA rahyuM haze ane jemAM dagayugala azruthI bhIMjAyA vinA rahyAM haze ! ame atrenA samasta zaherIjanone A sthaLe vijJapti karavA rajA laIe chIe ke jevI rIte saradAra sara cInubhAIe dezanA anyUya mATe gurjara bhUminA utkarSa aM Azare rU. 50 lAkhanI sakhAvate karI che temaja atrenA keTalAMka garIba kuTuMbane khAnagI sahAya ApI pidhyAM che. AvI rItanA temanA paramArtha kAryanI pichANa-kadarabujI samasta zaherIo temaja dezanA netAoe temanuM uttama prakAre smAraka karavuM joIe e temanI pharaja che. chevaTe teonA amara AtmAne akhaMDa zAMti maLe temaja temanA kuTuMbane dilAso maLe evuM aMtaHkaraNathI cha chIe chIe, Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA, borDoMga prakaraNa. bakSisa khAte. 200-0-0 . zeTha jamanAdAsa jeThAbAnA koDIzIala vIlanI rUe tenA TrasTI. ra.rA. zeTha raNachoDadAsa jeThAbhAie ApyA tehapate. amadAvAda kIkAbharanI paLa. 3-8-0 beganA vidyAthI zA. jeThAlAla cunIlAla, manIArathI AvyA che. sAdarA 4--0 rA. ra. kezavalAla amathAlAla vakIla, dA. pita. amadAvAda nagInApI, 5-0-0 rA. ra. zeTha harIbhAI premAbhAI hA, roTe. sArAbhAI haribhAI bA, bena. vidyAnA lagna prasaMganI khuzAlInA, amadAvAda patAsAnI. 2-0-0 rA. ra, vADIlAla manasukhabhAi, hA, hete. bA, bahena. menAnA lagna prasaMganI khuzAlInA, amadAvAda patAzAnI paLa. 1-0-0 phattecaMda bAlacaMda, hA. pita. bA. cImanalAlane lagna prasaMganI khuzAlImAM amadAvAda nAgagdharanI poLa. 215-8-0. mAsika madada khAte. -0-0 rA. ra, velacaMdabhAI umedacaMda vala. kA. pita, bA. vyAsa ) julAI agara sapTembara, tathA ekabaranA saM. 1815 nA. 1ra-00 rA, rA: jhaverI caMdulAla lalubhADa. ha. pita. A. bhAsa julAIthI te dasa ara sudhInA mAsa ) nA saM. 1915 nA. 4-0-0 rA. rA. cImanalAla popaTalAla ha. pati. bA. saM. 1914 sapTembarathI DIsembara sudhI bhAsa ke amadAvAda, patAsAnI. 20-9-, 23581, . upakAra.. amane jaNAvatAM atyAnada thAya che ke bega hitArtha lama prasaMgane mATe beganA mAnavaMtA presIDenTa zrIyuta zeTha jagAbhAI dalapatabhAI bI. e. tathA tene e. seTarI vakIla mehanalAla gokaladAsa bI. e. ela. ela. bI. nI sahIthI lagna prasaMga nimitte je patrikAo kADhI hatI tene je je mahAa sanmAna karyuM che tenA mATe teone A sthaLe ame AbhAra mAnIe chIe. ane AzA rAkhIe chIe ke dareka baMdhue tevI rIte sanmAna karI AbhArI karaze. A sthaLe ame avenI aDhI nAtanA zekIAone vijJapti karIe chIe ke dareka jJAtinA netAo-sabhyajane petAnI jJAtinA saMmelana vakhate Ane puSTi Apaze ane dareka potAnA jJAti baMdhuone lagna prasaMga jevA mAMgalika kAMNA prasaMge bogane madada karavA vijJapti karI beThagane AbhArI karaze evI AzA rAkhIe chIe. - prIvIesanI parIkSA. prIviasanI parikSAmAM boganA vAge vidyArthAe A vakhate beThA hatA. temAM mi. aMbAlAla trIbhavana tathA mi. chanAlAla kALIdAsa pAsa thayA che . zrI jenatAMbara manpharansa dhArmika inAmI parIkSA uparanI parIkSAmAM bIjA dhoraNa 4 mAM mI. vADIlAla maganalAla tathA mo. vADIlAja nAthajI pAsa thayA che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina prajA mATe eka nirbhaya ane bharUsApAtra ThekANuM' ! ke jayAM agADI @ @ apaTuDeTa phezananA.. sonAnA ! masIna paoNlIsa dAgInAo nI seMkaDo phezanono moTo jaththo taiyAra rahe che ! ane nirbhaya rIte taddanaja cA-khu ane saphAIbaMdha phensI kAma gharAkonA sonAnuM jhIphAyata majurIthI ane ghaNIja jhaDapathI vAyadesara banAvI ApavAmAM Ave che. taiyAra dAgInAonI mArI kApI nANAM pAchAM ApavAnI lekhIta geraTI maLe che. IMglIza velarI, rAlDagolDa javelarI, ane cAMdInI seMkaDo phezanebala cIjono jaMgI sTAka taiyAra rahe che. khAsa vilAyatathI AvelA bIlIyAna kaTanA hIrAo, mANeka, pAnA, vigere jhaverAtanuM kAma gharAko ane vahepArIonuM sagavaDa paDatI rIte karIe chIe, raoNyala javelarI mArTa. DAmAyaTara-jhaverI muLacaMda AzArAma vairATI. 456 rIcIDaamadAvAda . Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ godarejanA seiphaTI kaeNza bAkaso. A peTI Tebala upara athavA kabATamAM jaDavAthI cArathI upADIne laI jai zakAtI nathI. temaja sTIlanA eka patarAmAMthI akhaMDa banAvela hovAthI ane majabUta kaLa besADela hovAthI carathI tuTavAnI dhAstI rahetI nathI. sArI tIjorInI gerahAjarImAM A peTI bahu upayogI che. - peTInuM' mApa 14"x10*46". kImata rU, 18, gAraDIana kuLavALInA (cAra cAvI) 5 rU23, godarejanA kabATamAM jaDavAnAM peTeTa khAnAM. A khAnAM kabATamAM raphuvatI jaDavAthI cArathI kADhI zakAtAM nathI, temaja sTIlanA eka patarAmAMthI akhaMDa banAvela hovAthI ane ghaNI majabuta kaLa besADela hovAthI cArathI toDI paNa zakAtAM nathI. navA kabATamAM lAkaDAnA khAnAno kharaca bacAvI tene badale AvA lekha"hanA khAnAM besADavAne phAyade sai keI samajI zakaze. 'khAnAnuM mApa 14"x22x6'' kImata rU. 20, dareka pradarzanamAM (14 pradarzana ) pahelAM InAma-senAnA cAMda maLyA che godareja ane bAIksanI ke panI, zAkhAH-rIcIrADa-amadAvAda,