Page Text
________________
દમન દેશના અધ્ય
૩૫
નહેરા આવી તેમાં જ દેરાની અંદર માલ મોકલવાની યોજનાથી વસ્તુનખર્ચ ઘણું થોડું થયું છે—જર્મના નદીનાં બદરી ધાનેરથી વધારે જાય છે.
દેદ્ઘાંત-માનમ નામનું નગર કલાનથી ૧૬૦ મેલ ઉપર છે. તે વેપારી ગામ હતું, ને માલ લાવવા મોકલવાનુ મથક હતું. તે સહેરે ૩૫૦ એકર્ ભેજવાળી નકામી જમીન વેચાણ લીધી. તેનાં માં વાવાવાના નકશા શ્રે—ગાદીએ, ટક્કા તે આગગાડીઓ આંધી. આમાં ૪૮ લાખ ખર્ચ થયું, એટલે વસ્તીના પ્રમાણમાં માથાદીઠું રૂ. ૫૨-૮-૪ આવ્યું. આ ચેંજના ધાર્યા કરતાં પણ લાભકારક નીવડી. હાલ એ ગામની વસ્તી વધીને દોઢ લાખ થઈ છે. પહેલાં તેવું હજાર હતી.
દરેક પેગ સસ્થાન નદીએને ઉંડી ફરે છે, અથવા નવી નહેરે ખાંધે છે, અને વહાણુ આવે એવી નદી ઉપરનાં શહેરા પોતે ડક્કા ને અંદર સુધારે જાય છે.
જર્મનીએ અગ્રેજ કારીગર અણી તે બધું શીખ્યું, શનિવારે બપોરથી આરામ લઇ weekend દ્ર દિવસ સહેલ કરવા નાસી જવાની અંગ્રેતેની જે ટેવ છે તે જે ટેવનુ મુંબાઇમાં ઘણા દેશીએ અનુકરણ કરે છે તેને જર્મની નામર્દા તે ખાયલાપણાનુ ચિન્હ ગણે છે.
કારખાનાના ઉપરી મેથી પહેલા આવે છે, તે છેલ્લા ય છે. વેપારમાં પહેલી પતિએ પહોંચવાની કામના કરી એ બેશી રહેતું નથી, પણ સફ્ળ કરવાનાં સાધન ને ઉપાય લે છે, ને તે ઉપાચા લાંબી નજર ને ચતુરાથી પરે છે. વેપાર પણ એક બતની વિદ્યા-કળા છે એમ તેઓ ગણે છે, ન ખીન્ન વ્યવહારની પેઠે તેમાં તે કેળવાએલી અક્કલ ખર્ચે છે.
આખા દેશનું સંસાúચ્ મધ્યમસર તે નીતિનુ છે. બધી પ્રશ્ન સાદાઇથી રહે છે ખોટી માજમાં લેક પત: નથી, ખર્ચાળ ટેવ પાડતા નથી, તે તવગર પણ નીતિથી વર્તે છે. આ ફાણુથી પગાર તે મુસારા હલફા રહે છે, તેથી જર્મની માલ સોંધ પેદા કરી શકે છે, ને બીન દેશને પાણ ફાવે છે.
કાચા માલ લેત્રામાં લાલ, આી નાખતા નથી, સચાથી જે કામ થાય તે હ્રાથી કરતા નથી, મેં વિજીતુ બળ માં વપરાય ત્યાં વાપરે છે. હુન્નરશાળાએ તે ઉદ્યમનાં કારખાનાંને નિકટ સંબંધ છે. શાળાઓમાં મને પુષ્ટિ કરે એવા ોધ થાય છે, ને ઉર્દૂમનાં કારખાનાં શાળામાં શિખેલાને ઉત્તેજન આપે છે.
જર્મની રસાયનશાસ્ત્રના નં.ની અને ત્યાં ઉપયોગ કરે છે, તેથી રસાયણુના દ્યાગ ખીન ધા દેશ કરતાં ત્યાં વધારે પ્રસર્યાં છે.
ઘરાકને ગમે તેવા જ માલ જર્મનીના કારખાનાં પેદા કરે છે, ધરાકની ભાષા શિખે છે, તેમનાં માપ, તેલ નાણાં પણ શિખે છે.
દરેક સંસ્થાનુ તથા આખી શહેનશાહત દ્યોગને ઉત્તેજન આપે છે.
રેલવે સરકારના છે, તે નુરના દમ દેશના વેપારને અનુકૂળ પડે તેવા હરાવે છે.
નિકારા માયને ઉત્તેજન આપવાને તેવા માલની સ ઉપર જકાત હુલી તે સમ
વિષમ એવી રાખે છે કે તેથી વાણિજ્ઞકર પરદેશ સામી ટક્કર લે શકે છે.
દેશની અંદરના જલમાર્ગે સરકાર બનાવે છે.
કંટલાંક સંસ્થાને તાં કે સ્થાયી પ્રદર્શનો રાખે છે, તથા પેતાનાં ઉદ્દેાગને લગતાં બર તે માહિતી આપનારાં ખાતાં રાખે છે.
| SR No. | 522083 |
| Book Title | Buddhiprabha 1916 03 SrNo 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Adhyatma Gyan Prasarak Mandal |
| Publisher | Adhyatma Gyan Prasarak Mandal |
| Publication Year | 1916 |
| Total Pages | 36 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Buddhiprabha, & India |
| File Size | 1022 KB |