________________
સંદર્ભગ્રંથ ભાગ-૨
૧૨૧૯ શ્રી ડો. જયંતિલાલ જે. ઠાકર નીના નોકર તરીકે છેવટે ૧૯૨૧માં વતનમાં ઘરનું દવા
- ખાનું સાથોસાથ સામાજિક, રાજકીય, ધાર્મિક, શૈક્ષણિક દ્વારકાના બુઝર્ગ કાર્યકર – માનવસેવાને વરેલા અને
દરેક સૂત્રને સાંકળનારા અને મૂળ દ્વારિકાનું સ્થાન અને સાહિત્યકાર શ્રી જયંતિલાલભાઈને જન્મ દ્વારકામાં ૨૦
પૌરાણુતાને સમર્થન આપનારા એક મહાન અભ્યાસી મી મે ૧૯૦૫માં થયેલો. નાનપણથી તેજસ્વિતાને વરેલા
તરીકે સારી નામના ફેલાવી ગયા છે. તેઓ અનેક માટે તેઓશ્રી વારસાગત વિદને ધધો કરવા ઈચ્છતા હતા,
પ્રેરણારૂપ બની રહે એવી શુભેચ્છા. પણ આર્થિક સંકડામણે શિક્ષકની નોકરી સ્વીકારવી પડી. આ દરમ્યાન વડોદરા રાજ્યના એજયુકેશનલ કમિશનરને
શ્રી નરહરિભાઈ ઓઝા આપેલા હાજરજવાબી કુશળતાને લક્ષમાં લઈ શ્રી દીક્ષિત
તેમનું વિવિધલક્ષી સૈદ્ધાંતિક જીવન – ઊંચે સાહિત્ય વિદ્યકીય અભ્યાસ માટેની સહાયની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી
પ્રેમ - સાવરકુંડલા એમનું વતન. કાઠિયાવાડ રાજકીય પરંતુ જમાનાને અનુસરી તેઓએ અમદાવાદની બી. જે.
પરિષદના એક અદના સેવક તરીકેની જીવનની શરૂઆત. મેડિકલ કોલેજમાં પ્રવેશ મેળવ્યો. ઘરની આર્થિક સંક
મહાસભાની ૧૯૨૦ થી સક્રિય સેવા ભક્તિ. તેમનો ખાદી ડામણ છતાં પોતાના ધ્યેયને વળગી ડોકટરી પદ મેળવ્યું.
તરફનો પ્રેમ-ભાવ આજ સુધી એ ને એવો જ અખંડ શ્રી જયંતિલાલભાઈએ રાષ્ટ્રીય ચળવળમાં પણ સારો રહ્યો છે. ભાગ લીધેલો અને દ્વારકામાં પિકેટિંગ - પરદેશી માલની હોળી, ઓખામંડળ સેવા સમાજની સ્થાપના –
દેશીની ચળવળ - વિદેશી કાપડની હોળી, પિકેટિંગ ૧૯૭૯-૮૦ ના દુકાળમાં પૂરતી મદદ વગેરે કાર્યો કરેલાં તથા અન્ય દરેક અિતિહાસિક પ્રસંગોની સ્મૃતિએ આજે છે. આ ઉપરાંત ત્રણ વખત આ પ્રદેશના ધારાસભ્ય હતા. પણે તેમની આંખ ભીની થાય છે. તેમણે દ્વારકામાં ચાલતા યાત્રાળ કરને તિલાંજલિ આપી કવિ સમ્રાટ શ્રી ન્હાનાલાલ તેમના અંગત સગાં હાઈ અને દ્વારકાના મોટા રસ્તાઓ તેમની સફળ કામગીરી ભાવનગર, પાલીતાણા, વાંકાનેર મહારાજા સાહેબને છે. શિક્ષણિક કાર્યોમાં શારદાપીઠ માસ કેલેજ અને સ્વાભાવિક સંપર્ક અને એ સંપકે જ સ્થિર થવું જરૂરી શિક્ષણને લગતા તમામ પ્રશ્નોમાં અગ્રેસર રહ્યા છે. હતું માટે પાલીતાણામાં સ્થિર થયા. રાજ્યની એકમાત્ર
શ્રી જયંતીલાલ ભાઈ સામાજિક અને રાજકીય કાર- હાઈસ્કૂલમાં મહારાજા સાહેબે અધ્યાપક તરીકે નિમણુ ક કિદી ઉપરાંત પુરાતત્ત્વના સારા અવાસી છે. શ્રી કૃષ્ણને આપી અને સાચી કેળવણી નિષ્ઠાથી એ નિમણૂ કને ચંદ્રની નિવાસસ્થાનની શોધ અને આપણા પૌરાણિક દીપાવી. વીમાના ક્ષેત્રમાં અને હોમ ગાર્ડઝ પ્રવૃત્તિમાં કંથની સત્યતા સાબિતી પ્રકાશક લેખો દ્વારા આપી. પણ ઘણે સમય સેવા આપી. તેમનું અંગ્રેજી જ્ઞાન ઘણા જ પોરાણિક દ્વારિકા નગરીના અવશેષોને બહાર શોધી ઊંચા પ્રકારનું અને હિંદીનું પણ તેવું જ ઊચું જ્ઞાન ધરાવે લાવ્યા. તેમણે શે ધેલા આ પુરાતત્તવ અવશેષો આપણને છે. સમય જતાં ગૃહપતિનું વ્યવસાયક્ષેત્ર પણું સ્વીકાર્યું અને જૂના કાળની ઝાંખી આપે છે.
દીપાવ્યું. એમની પ્રાર્થના સભા ખૂબજ પ્રેરક ગણાતી. એમનું
સૂત્ર હતું. “બેડિગ બર્ડરની છે કે આપણે તે તેમના શ્રી જયંતીલાલભાઈ આકાશવાણી પરથી વારંવાર
સેવક છીએ.” કાવ્યપ્રેમ એ એમની એક આગવી સાહિત્ય વાર્તાલાપ આપે છે. તેમના સંશોધનાત્મક પ્રકાશનો
ભક્તિ છે. અત્યારે તેઓશ્રી આર. આર. શેઠની ખ્યાતનામ દ્વારિકાદર્શન સાબિતીના જ છે. આ ઉપરાંત સાહિત્ય લેખમાં ભીષ્મપ્રતિજ્ઞા (રૂ૫ક ડે બેલેટ), કંસવધ,
પ્રકાશન સંસ્થામાં પ્રફ રીડર તરીકે જોડાયેલા છે. અમરત્વનાં નિશાન, સૌરાષ્ટ્રની ભૂંસાતી ભાતીગળ તવા
શ્રી કાનજી ભુટા બારોટ રાખે, ધન્ય સૌરાષ્ટ્ર ધરણી, અને પ્રકીર્ણ લેખો –
સિતારને તારે વાર્તાને રાગે ચડાવતા અને રાગની સારાષ્ટ્ર અને ગુજરાતની અસ્મિતા, આધ્યાત્મવિષયક હલકે જનહદયના ભાવો ઉકેલતા સમર્થ લોકવાર્તાકાર પદે વગેરે.
શ્રી કાનજીભાઈને જન્મ અમરેલી તાબે કાઠીયાઈ ગામ શ્રી જયંતીલાલભાઈ સારા તરવૈયા, શાસ્ત્રીય રાગના ટીંબલામાં થયો. ત્યાંની નિશાળમાં એકડો ઘૂંટેલે, સાત સા૨ જાણકા૨ અને કારકિર્દીની શરૂઆત અંગ્રેજ કં૫ વર્ષની વયે પિતા દેવલોક પામ્યા.
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
