Vishwalochana Kosha

Author(s): Nandlal Sharma
Publisher: Balkrishna Ramchandra Gahenakr

Page 402

३८८ विश्वलोचनकोश:
[सान्तवर्गेउत्तंसश्चावतंसश्च वतंसश्चेत्यमी त्रयः । अस्त्रियामेव वर्तन्ते कर्णपूरेऽपि शेखरे ॥ १८ ॥ उरस्तु वक्षोवरयोरुषः सन्ध्याप्रभातयोः । एनोऽपराधे कलुषेऽप्योकस्त्वाश्रयसद्मनोः ।। १९ ।। ओजो दीप्तौ च सामर्थेऽप्यवष्टम्भप्रकाशयोः । ओजस्तेजसि धातूनामिति पञ्चसु दृश्यते ॥ २० ॥ कीकसः क्रिमिजातौ स्यात्कीकसं क्लीबमस्थनि । चमसः पिष्टभेदे स्यात्पर्पटे चूर्णसंबले ॥ २१ ॥ छन्दः श्रुतीच्छयोः पद्ये स्वाच्छन्छे ना तु वर्तते । ज्यायांस्त्रिप्विति वृद्धे स्यादपि श्रेष्ठातिशस्तयोः ॥ २२ ॥ गुणे कोपेऽप्यभिमतं तरः स्यालवेगयोः । तामसी चण्डिकायां स्यात्तामसः खलसर्पयोः ॥ २३ ॥ तेजः पराक्रमे दीप्तौ प्रभाव बलशुक्रयोः ।
धनुः शरासने राशौ धनुर्द्धन्विपियालयोः ॥ २४ ॥ उत्तंस, अवतंस, वतंस-मुकुट । छन्दस्-वेद, इच्छा, पद्य, स्वच्छंद.
आदि, कर्णभूषण (पुं०न०) १८| ता (पुं० ) उरस्- छाती, श्रेष्ठ, (न० ) ज्यायस्-अतिवृद्ध, श्रेष्ठ, अतिप्रशंउपस्-संध्या, प्रभात ( न०)
सनीय ( त्रि. ) ॥ २२ ॥ एनस्-अपराध, पाप (न० ) तरस-गुण, कोप, बल, वेग (न०) ओकस्-आश्रय, स्थान ( न० ) १९ तामसी-चंडिका, ( स्त्री० ) ओजस्-दीप्ति, सामर्थ्य, रोकनेवाला, तामस-खल (खोटा), सर्प (पुं०)
प्रकाश, धातुओंका तेज, (न०)२० ॥ २३ ॥ कीकस-क्रिमिजाति, (पुं० ) तेजस्-पराक्रम, दीप्ति, प्रभाव, बल, कीकस-अस्थि ( हड्डी) ( न० ) | वीर्य, (न.) चमस-पिष्टभेद, पापड़, चूर्णलिपटाहु-धनुस्-धनुष, धन-राशि, (पुं०न०) वा (पुं०)॥ २१ ॥
धनुस्-चिरोंजी, (पुं०) ॥ २४ ॥
"Aho Shrutgyanam"