________________
૧૧૮
મહાદેવના લીંગની પૂજા શરૂ થઇ. શીલા સ`હરી લઇ તે દૈવ ચાલ્યા ગયા. સર્વ દેવાનું મસ્તક પૂજાય છે. પણ આ અગ્યારમા રૂદ્ર સત્યકીનું લીંગ પૂજાય છે. તે કલીયુગના
પ્રભાવ.
બીજા પ્રત્યેકબુદ્ધ દ્વિમુખ ચરિત્ર
કપીલપુરમાં જયવર્મા રાજા રાજ્ય કરતા હતા. તેને ગુણીયલ વનમાલા નામે રાણી હતી. એક દિવસે રાજાએ શિલ્પીઓને ખેલાવી મહાન અદ્ભૂત રચનાવાળા આ સ્થાન મંડપ બનાવવા કહ્યુ. વાસ્તુવિદ્યામાં પ્રવીણ કારીગાએ શુભમુહૂતે ખાતમુહૂર્ત શરૂ કર્યું. એ ભૂમિ ખાદતાં મણિ રત્ન જડેલા ઉજવળ મુકુટ જોવામાં આવ્યા. રાજાએ તે મુકુટ મહાત્સવપૂર્વક રાજમહેલમાં લાવીને મૂકયા. આસ્થાનમ`ડપ તૈયાર થતાં રાજા તે મુકુટ મસ્તકે ધારણ કરી, સુવર્ણ ના સિંહાસન પર બેઠા. તે વખતે મુકુટના પ્રભાવે રાજાનાં બે મુખ દેખાવા લાગ્યાં. તે ઉપરથી લેાકાએ રાજાનુ' અપરનામ દ્વિમુખ પાડયું. અવ‘તીના રાજા ચ'ડપ્રદ્યોતનને ખબર પડતાં તેણે દુત માકલી મુકુટની માગણી કરી. જો હું આપે। તા રાજ તમારા ઘાત કરી મુકુટ લઈ જશે. દ્રુતે જયવર્મા પાસે આ પ્રમાણે માગણી કરતાં દ્વિમુખે દૂતને કહ્યુ કે, તારા સ્વામીને કહેજે કે તારી પટરાણી શીવાદૈવી, અનગિરિ હાથી, અગ્નિભીરૂરથ અને લાહજ'ધકૃત એ ચારે રત્ના મને સોંપી દે. એમ કહી ને કાઢી મૂકયા. દૂતે તે વાત ચંડપ્રદ્યોતને કહેતાં તે ચતુરીંગ સન્ય સજી પાંચાલ દેશના સીમાડે
