Tattvarthahigam Sutram Sarahasyam

Author(s): Jain Shreyaskar Mandal
Publisher: Jain Shreyaskar Mandal

Page 5

(૪) આ ગ્રંથ સભાષ્ય ભાષાંતર સાથે છપાવવામાં આવેલ છે; પરંતુ તે હિંદી ભાષામાં હોવાથી તેમજ ભાષાન્તર શાસ્ત્ર રહસ્યના અને જાણ પાસે કરાવેલ હેવાથી તાત્વિક બાબતની તેમાં ઘણું એક સખલનાઓ થયેલ છે તેથી નવીન અભ્યાસીઓને તેના અભ્યાસની સરળતાને ખાતર અમેએ આ ગ્રંથ સરળ ગુજરભાષામાં તૈયાર કરી છપાવ્યો છે
૪ આ ગ્રંથના દશ અધ્યાય છે. શરૂઆતમાં પ્રસ્તાવનારૂપે ૩૧ કારિકાઓ ગ્રંથકારે પિતેજ ભાષ્યની ભ્રામકામાં રચેલ છે, જે ખાસ મનન કરવા લાયક છે. તે પછી પહેલા અધ્યાયમાં સમ્યકુત્વ, ત, નિક્ષેપાદિ, નિર્દેશાદિ તથા સદાદિદ્વાર, જ્ઞાન અને સુત નયનું સ્વરૂપ વર્ણવેલ છે. બીજા અધ્યાયમાં જીવનું લક્ષણ,
પશમિકાદિ ભાવના પ૩ ભેદ, જવના ભેદ, ઇંદ્રિય, ગતિ, શરીર, તેનાં પ્રજને-હેતુઓ, આયુષ્યની હીયમાન અને અન્યથા સ્થિતિ વગેરે વર્ણવેલ છે. ત્રીજા અધ્યાયમાં નરક પૃથ્વી, નારક જવાની વેદના તથા આયુષ્ય, મનુષ્યક્ષેત્રનું વર્ણન અને તિર્યંચના ભેદ તથા સ્થિતિ વિગેરે આવે છે. ચોથા અધ્યાયમાં દલેક અને દેવતાઓની વૃદ્ધિ, જઘન્યતૃષ્ટ આયુષ્ય વગેરે બાબતે બતાવી છે. પાંચમા અધ્યાયમાં ધર્મતિકાયાદિ અજીવનું તથા દ્રવ્યનાં લક્ષણનું, છઠ્ઠામાં આસવનું, સાતમામાં દેશ અને સર્વ વિરતિનું, આઠમામાં મિથ્યાત્વાદિ હેતુથી થતા બંધનું, નવમામાં સંવર તથા નિજરનું અને દશમા અધ્યાયમાં મેક્ષ તત્વનું વર્ણન છે. તે પછી આખા ગ્રંથના સાર રૂપ મેક્ષમાર્ગ ટૂંકમાં વર્ણવેલ છે. ઉપસંહારમાં ૩ર લેકવડે સિદ્ધનું સ્વરૂપ બહુ સારી રીતે વર્ણવેલ છે, અને પ્રાંત ગ્રંથકારની પ્રશરિત આપવામાં આવેલ છે.
૫ પાંચશે પ્રકરણના કર્તિ પૂર્વધારી શ્રીમાન ઉમાસ્વાતિ