________________
લાખો માલમ
* ડુંગરશી ધરમશી સંપટ [ ગતાંક પૃ. ૪૧૮ થી ચાલુ ]. “કાળભૈરવ” કયાં અલેપ થઈ ગયું, તે તેને બિલકુલ સમજાયું નહિ. તે શ્રમમાં પડી ગયે, માથું ખંજવાળવા મંડી ગયો! તેના ખલાસીઓ પણ આશ્ચર્યથી દિમૂઢ જેવા થઈ ગયા. ચાંચિય અલોપ થઈ ગયું હતું !
“પ્રેમસવાઈની પડખેથી જ એક યુરોપિયન વહાણુ પસાર થઈ ગયું. તે ગાવાનું વહાણું લાગતું હતું. ઉપર ફીરંગી વાવટે લટકતો હતો. સૂતક ઉપર ગેવાના દેશી ખલાસીઓ જોવામાં આવતા હતા. એક ફીરંગી અમલદાર દરિયાઈ લશ્કરી પોશાકમાં સજજ થઈ
મે આપતો જણાતું હતું. વહાણનો રંગ લાલ હતો. એના ઉપર ન સઢ ચડાવેલ હતા. એના મોરા ઉપર ફીરંગીઓનું પ્રજાકીય ચિન્હ જડેલું હતું. આખા વહાણની ઢબછબ યુરોપિયન દેખાવ દેખાડતી હતી. બંદૂકવાળા સંત્રીઓ લશ્કરી ઢબે વહાણ ઉપર પહેરો ભરતા હતા. “પ્રેમસવાઈ'ને લશ્કરી સલામ આપતું ગેવાનું વહાણ બગલમાંથી જ પસાર થઈ ગયું. તેના લશ્કરી કપ્તાને તૂતક ઉપર ઊભા થઈ “પ્રેમસવાઈ” ના મેટા માલમને સલામ કરી. આ પાણીમાં કયાંય ચાંચિયે હેવાના સમાચાર પૂછયા. પિતે ગાવાની સરકારનું લશ્કરી વહાણ લઈ ચાંચિયાની શોધમાં નીકળ્યું હોવાનું જણાવ્યું. જવાબમાં ચાંચિ ગઈ રાત્રી સુધી આ પાણીમાં જ હત; તે કયાં લેપ થઇ ગયે તે જણાયું નથી.-એમ લાખે જણાવ્યું. “ઠીક છે, હું શેધ કરું , તમે પણ શે.” એ રીતે કહી ગાવાનું વહાણ આગળ વધી ક્ષિતિજમાં અદશ્ય થઈ ગયું.
વેકેબાએ પિતાના વહાણને બચાવવા ઉપલી યુતિ રચી હતી. દુશ્મનના પંજામાંથી ઘટવાને બીજો કોઈ માર્ગ ન મળવાથી એણે એક અવનવી હિકમત અજમાવી. કાળા રંગના વહાણને રાત્રિમાં જ લાલ રંગ લગાડાવી દીધે, નવો સઢ ચડાવી દીધું. તેના ખલાસીઓએ ગોવા તરફને પહેરવેશ પહેરી લીધે. પિતે ગેવાના ઓફીસરનો પોશાક ધારણ કરી લીધું. વહાણુના ઉપર ફીરંગી વાવટે લગાડવામાં આવ્યું. મહોરા ઉપર ફીરંગીઓનું રાજ્યચિન્હ લગાડવામાં આવ્યું. વહાણના તૂતકને ખૂબ સાફ કરી તેના ઉપર ડેક–ગેરે મુકી દેવામાં આવી. કેબાએ ઘણું વર્ષો સુધી ફીરંગીઓનાં વહાણમાં કામ કર્યું હતું. એ અનુભવને એણે પૂરેપૂરો ઉપગ કર્યો. એણે બહુ જ દીર્ઘદ્રષ્ટિ અને ઝીણવટથી પિતાના વહાણનું રૂપાંતર કરી નાખ્યું. કેબા શત્રુને આબાદ હાથતાળી આપી ગયો. લાખા જેવો ચતુર નાવિક પણ તેને પ્રપંચ સમજી શકે નહિ.
કેબાએ આ ભાગમાં ઘણું વહાણ લૂંટટ્યાં હતાં. તેની સામે ચારે તરફથી રોષ પેદા થયો હતો. એક બળવાન શત્રુ. અદમ્ય ઉત્સાહથી રાત્રિદિવસ તેની પૂંઠે પડે હતે. એને આ પાણીમાં રહેવું હવે ભારે પડી ગયું. ફરી પરિસ્થિતિ શાંત થઈ બધું ભુલાઈ જાય ત્યાં સુધી ફરી આ પાણીમાં પ્રવેશ ન કરવાના નિશ્ચયથી તે મહારાષ્ટ્ર તરફ હંકારી ગયે.
લાખાએ ચાંચિયાને શોધવા બહુ બારીકીથી તપાસ કરવા માંડી. તે ખૂણેખૂણે ખૂંદી વ. કયાંય પણ તેને ભાળ મળી નહિ. શિધ કરતાં તેના ચાર માસ ચાલ્યા ગયા. ખલાસીઓ બધા
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
