________________
જીવન ઝરણ
प्रमा
નેપોલિયનને નાચતાં આવડતું નહોતું, છતાં વેરસના રંગમહાલમાં કાઉન્ટસ લેકીના સ્નેહને ખાતર તેણે તે રમણ સાથે નાચવાનું કબૂલ કર્યું. પરંતુ નૃત્યમાં નેપલિયનના પગ જ્યારે ગર્દભરાજની જેમ ઢંગધડા વગર પડવા લાગ્યા ત્યારે રંગમહાલના મહેમાનનાં મુખ વિશ્વવિખ્યાત સમ્રાટની આ દશા નિહાળી મલકાઈ ઊડ્યાં. તે પ્રસંગે બધાં સાંભળે તેમ નેલિયન કાઉન્ટેસને સંબોધીને બોલ્યો, “માફ કરે, સુંદરી. મારા ભાગ્યમાં નાચવાનું નહિ, પણ બીજાને નચાવવાનું નિર્માયું છે.”
કેટાની રાજકન્યાનાં લગ્ન અંબરરાજ જયસિંહ વેરે થયાં. પણ એ રાજકુમારીને સાદાઈ . અત્યંત પ્રિય છે તે રાજવંશી ઠારામાં ન રહેતાં સાદા વેશમાં જ રહેતી.
એક સમયે રાજા-રાણું અગાસીમાં બેઠાં હતાં ત્યારે અંબરરાજે રાણીનાં સાદાં વસ્ત્રોની મશકરી કરી કાચના ટુકડાથી તે કાપવા માંડ્યાં.
રાણી તરત જ ઊભી થઈને મ્યાનમાંથી તલવાર કાઢતાં બોલી, “મહારાજ હું આપની પત્ની છું, દાસી છું; પણ સાથે જ સન્માન યોગ્ય નારી છું. આપને મારાં વસ્ત્ર પર કાચ ચલાવી મારું અપમાન કરવાને, કે ધર્મને ભંગ કરવાનો અધિકાર નથી. જે આપ ધર્મને ન સમજી શકે તે આપ કાચ ચલાવી જાણે છે તે કરતાં પણ હું તલવાર વધારે કુશળતાથી ચલાવી જાણું છું.”
ને અંબરરાજને એજ અગાસીમાં હવે પછી નારી પ્રત્યે ગેરવર્તન ન ચલાવવાની પ્રતિજ્ઞા લેવી પડી.
રશિયા પર આક્રમણ કરતી વેળા નેલિયને ઉત્તર ને મધ્ય યુરોપનાં રાજ્ય તટસ્થ રહે એવા આશયથી તે રાજ્યને ગમતી શરતે તેમના સાથે સંધિ કરવાનું ઠરાવ્યું. એ સંધિની શરતે પર બધા નૃપતિઓએ સહી કર્યા પછી નેપોલિયને જ્યારે પિતાની સહી કરવાને કલમ ઉપાડી ત્યારે નેપોલિયનને મંત્રી બોલ્યા, “ આજલગી નેપલિયન પતે ઘડેલી સુલેહની શરતે પર સહી કરતે હતો. પરંતુ આજે તે અન્યની ઘડેલી શરતો પર સહી કરે છે.”
- નેલિયને તરત જ કલમના ટુકડા કરીને તે દર ફેંકી દીધા. અને તેને તે સંધિપત્ર પર સહી કરવા માટે લલચાવવાની બધી જ આજીજીએ અને દલીલે નિષ્ફળ ગઈ..
કહેલાં છે. રાજા કે મેટા માણસે બળજબરીથી ગાય સામી લાવે કે માછલી જીવતા ધર બહાર મૂકી રાખે છે તેથી કંઇ તે ફળદાયી થતાં નથી. અપશુકને ડાબી બાજુની નિશાની માનવામાં આવ્યાં છે . અને તેનાથી વ્યકિતએ એમ સમજવાનું કે કાર્યમાં વિન આવશે. એનો અર્થ ઊકરીને કાર્ય પડતું મૂકવું અથવા ગભરાઈ જવું તેમ નથી. એની સંજ્ઞાથી સાંધારણ ફળાદેશ જાણી માણસે પ્રવૃત્તિમય જીવનમાંથી પાછા ફરવાની સલાહ નથી.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
