________________
ઉચ્ચ કેટિની ધમ કિયાઓ કરવા છતાંય માનવ પ્રગતિના પાન ચઢતે દેખાવાને બદલે (ઘાંચીના બળદની જેમ) જ્યને ત્યાં જ ઊભે રહેલ દેખાય છે. (શા કારણે?)
ધમ કરનાર માનવના આ હાલ જેઈ ધર્મ તરફ અભાવવાળા ધર્મરુચિ વિહોણુ–માત્ર સંસાર સુખના અથીજને “ધમનું કાંઈજ મૂલ્યાંકન નથી” એમ સહેજે અજ્ઞાનતાથી માની બેસે છે. ધમને નિંદે છે, અને “ધમજને કરતાં અમે અધમીઓ ઘણા સારા છીએ? એમ બેધડક બોલે છે. એનું કારણ?)
આપણે જાણીએ છીએ કે પેટમાં ચૂંક આવે છે, તે કઈ પણ ઉપાયે દૂર થવી જ જોઈએ. એપેન્ડીસાઈટ હોય તે તાત્કાલિક ઑપરેશન થવું જ જોઈએ. જે એમ કરવામાં ન આવે, તે ગમે તેવા કિંમતી કે દુર્લભ ઔષધ પણ ગુણકારી કે લાભદાયી નીવડી શકતા નથી. એ શલ્ય કયારેક માનવીને પ્રાણાંત કષ્ટમાં પણ મૂકી દે છે. આમ શરીરમાં રહેલ કેઈ પણ પ્રકારને સડે નાબૂદ કર્યા વિના શરીર નિરોગી બની શકતું નથી.
વિશાળ કાયામાં ખૂંપેલ નહિવત જેવી ફાંસ, કાચ કે કાંટે પણ જે આપણને બેચેન બનાવી દે છે, અર્થાત્ દ્રવ્યશલ્ય આટલા અનર્થને ઉત્પન્ન કરી શકે છે, તે આત્મામાં રહેલ અસ્થિરતારૂપી ભાવશલ્યની વાત જ શી કરવી?
એટલા જ માટે મહા ઔષધિ રૂપ કરાતી ગુણકારી ધર્મક્રિયાઓ છાર પર લીંપણ જેવી ન બની રહે, આપણે ઘાંચીના બળદની જેમ જ્યાંના ત્યાં જ ન રહીએ અને અજ્ઞાની કે અધમીઓના હાંસીપાત્ર ન બનીએ, તે માટે સુજ્ઞ જને અસ્થિરતારૂપી મહાશલ્યને પ્રથમ દૂર કરવું અત્યંત આવશ્યક છે.