________________
સાત સભ્યોની સમિતિ સમક્ષ ઇન્ટરવ્યુ માટે હાજર થતો હતો. એને પહેલો પ્રશ્ન પૂછવામાં આવતો, “શું તમે અત્યંત બુદ્ધિશાળી વિદ્યાર્થી છો ? તમારી પાસે જીવન વિશેનું સઘળું જ્ઞાન છે ?”
સૉક્રેટિસ એનો ઉત્તર આપતો, “હા. હું જીવન વિશે સઘળું જ્ઞાન ધરાવું છું.”
નિર્ણાયક સમિતિ આવા વિદ્વાન વિદ્યાર્થીને એને બીજો પ્રશ્ન પૂછતી નહીં. એનો આ એક જ ઉત્તર સાંભળીને એને વિદાય આપી દેતી હતી.
બન્યું એવું કે એક વાર સૉક્રેટિસ આ પરીક્ષામાં ઉપસ્થિત રહી શક્યો નહીં, આથી એણે નિર્ણાયક સમિતિને કાગળ લખ્યો અને સાથે હંમેશાં પુછાતા એ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં લખ્યું કે એ જીવન વિશે કશું જાણતો નથી !
એ દિવસે નિર્ણાયક સમિતિએ સૉક્રેટિસને શ્રેષ્ઠ વિદ્યાર્થી તરીકે જાહેર કર્યો.
કૅ લિફૉર્નિયા યુનિવર્સિટીમાં
અભ્યાસ કરતા હર્બર્ટ હૂવરની આર્થિક સંગીતકારનું સ્થિતિ અત્યંત નબળી હતી. ઉત્કૃષ્ટ ઔદાર્ય
' ગણાતી યુનિવર્સિટીની ઊંચી ફી ભરવાની પણ ભારે મુશ્કેલી પડતી હતી. આ સમયે
પોલેન્ડનો વિખ્યાત સંગીતકાર પેલ્ફી ટિબૉર્નિયામાં સંગીતના કાર્યક્રમો આપતો હતો. કૉલેજિયન
| હૂવરને થયું કે આ મહાન સંગીતકારનો એક કાર્યક્રમ મુ અને એમાંથી જે કંઈ નફો મળે એ દ્વારા ફી ભરવાની ર મેળવી લેવી. 13 કુવાન હર્બર્ટ હૂવરે બે હજાર ડૉલર આપવાની શરતે
ના સંગીતકારનો કાર્યક્રમ યોજ્યો, પરંતુ હર્બર્ટનું દુર્ભાગ્ય એ કે ધાર્યા પ્રમાણે ટિકિટ વેચાઈ નહીં અને પરિણામે નફાને બદલે ખોટનો ધંધો થયો ! સંગીતકાર પેડ્રીને નિશ્ચિત રકમ કઈ રીતે ચૂકવી શકાશે એનો સવાલ ઊભો થયો. કાર્યક્રમની આવક લઈને આ યુવાન વિદ્યાર્થી સંગીતકાર પાસે આવ્યો અને સઘળી વાત કરી. સંગીતકારે કહ્યું કે, “જે કંઈ આવક થઈ હોય, તેમાંથી તમારો ખર્ચ બાદ કરીને જે કંઈ રકમ વધે એ મને આપજો.”
જન્મ : ઈ. પૂ. ૪૬૯૪૦, એન્સ, ગ્રીસ અવસાન : ઈ. પૃ. ૩૯૯, અંધેન્સ, ગ્રીસ
૯૨
શીલની સંપદા
શીલની સંપદા ૯૩
