________________
નમીને, પેલા વૃદ્ધજનને કહ્યું, “તમે કેમ છો ? અંકલ જિમી,”
આમ કહીને લિંકન એ વહાલભર મળવા આવેલા વૃદ્ધજનને મંચ પર લાવ્યો અને પોતે જે ખુરશીમાં બેઠા હતા, એ ખુરશીમાં એમને બેસાડ્યા. લિંકનની ખુરશીની બંને બાજુ જિલ્લાના અગ્રણી નેતાઓ બેઠા હતા. વૃદ્ધ ગ્રામજને એ બંને વચ્ચે સ્થાન લીધું અને લિંકને પોતાનું પ્રવચન આગળ ચલાવ્યું.
ગામડામાંથી આવેલા જિમીને પ્રવચન શું હોય છે એની કંઈ ખબર નહોતી, સભા કોને કહેવાય એની કશી સમજ નહોતી. એને તો આસપાસ બધું ચિત્રવિચિત્ર લાગતું હતું. થોડી વારમાં એ અકળાઈ ઊભો થયો. અને લિંકન પાસે જઈને એકાએક પૂછ્યું,
“અરે, એબી. માફ કરજે. હું તને એ પૂછવાનું તો ભૂલી ગયો કે મેરી કેમ છે ? તારાં સંતાનોના પણ ખુશીખબર મેં પૂછળ્યા નહીં.”
સહેજે અકળાયા વિના અબ્રાહમ લિંકને કહ્યું,
એ બધા આનંદમાં છે, અંકલ જિમી.”
આટલું કહીને લિકને સહેજ હસીને પોતાનું વક્તવ્ય આગળ ચાલુ રાખ્યું. એ પછીના લિંકનના વક્તવ્યના શબ્દોમાં અને અવાજમાં માનવહૃદયને સ્પર્શવાની વધુ ક્ષમતા પ્રગટ થઈ !
પ્રતિકૂળ પરિસ્થિતિમાં સ્વસ્થ રહેનાર માનવીઓ વિરલ હોય છે, પરંતુ એમની એ સ્વસ્થતા એમના જીવનની એક વિશેષ ઊંચાઈને પ્રગટ કરતી હોય છે.
અંગ્રેજી ભાષાના એક ઉત્તમ
કવિ, વિવેચક અને ફિલસૂફ ઍમ્યુઅલ બગીચો કે ટેલર કોલરિજ (ઈ. સ. ૧૭૭રથી
૧૮૩૪)ના પિતા દેવળના પાદરી હતા. જંગલ
અંગ્રેજ કવિઓમાં આ લયલુબ્ધ કવિની
રચનાઓ લોકકંઠે ગુંજતી હતી. કવિ કોલરિજની મુલાકાતે આવેલા મિત્રએ કહ્યું કે તેઓ બાળકોને મૂલ્યલક્ષી અને ધાર્મિક શિક્ષણ આપવાની પ્રથાના પ્રખર વિરોધી છે.
એક સમયે પાદરી બનવાના ઉદ્દે શથી ઈ. સ. ૧૭૯૧માં કેમ્બ્રિજની જિસસ કૉલેજમાં દાખલ થનાર કોલરિજે પૂછયું,
બાળકોને મૂલ્યલક્ષી અને ધાર્મિક શિક્ષણ નહીં આપવું જોઈએ એની પાછળ તમારો તર્ક શો છે ?”
મિત્રએ કહ્યું, “આમાં ક્યાં કોઈ તર્ક કે લૉજિકની વાત છે? આ તો સામાન્ય બુદ્ધિની વાત છે. બાળકોની બુદ્ધિ પરિપક્વ હોતી નથી. એવાં બાળકો પર ધાર્મિક વિચારો લાદવામાં આવે તો તેઓ સારા-નરસાનો ભેદ કરી શકતા નથી. પરિપક્વ બુદ્ધિવાળા છોકરાઓ જ ધાર્મિક શિક્ષણને યોગ્ય રીતે સમજી
જન્મ : ૧૨ ફેબ્રુઆરી, ૧૮૦૯, કોજેનવિલે, કેન્દ્ર રાજપ, અમેરિકા અવસાન : ૧૫ એપ્રિલ, ૧૮૬પ, વોશિંગ્ટન .સી., અમેરિકા
ઉપર શીલની સંપદા
શીલની સંપદા ૧૫૩
