________________
: 2:
શીલવતી : વૈશ્યા ન્યા
દીવાશે। હતી. ઉપર આકાશ, નીચે પાણી અને આસપાસ મેટી ભીંતે। એ દૃશ્ય, ખરેખર જોવાલાયક હતુ. બહારનું કાષ્ટ દશ્ય, ત્યાંના એકાંતમાં અંતરાય નહેાતુ કરતુ. કુંડ વચ્ચે એક શિવાલય ` હતુ`. અને ત્યાં વિષ્ણુની મૂતિ હતી. દર્શન કર્યો પછી, સીઢીના પગથિયા ઉપર બેસી હું વાતે ચડ્યો. વાતે ખીજી કંઈ નહિ, સામાજિક સુધારણાની જ હતી.
એટલામાં એક છે.કરી ત્યાં દેખાઈ, એની સાથે એ ત્રણ મેટી ઉમ્મરના નાકરા પણ હતા. આવી સ્વચ્છ આવી સુંદર કન્યા આવા પેાષાકમાં આ તરફ ભાગ્યે જ જોવામાં આવે છે. હું મુંબઇમાં રહેલા હેાવાથી મને બહુ આશ્ચય ન થયું. જે પિતાએ
આ કન્યાને આવા સરસ સંસ્કાર આપ્યાં તેના પ્રત્યે મને આદર ઉત્પન્ન થયેા. મને લાગ્યું કે આ ગામના સારા સ`સ્કારી શ્રીમંતની પુત્રી, સાસરેથી હમણુા જ માપને ઘેર આવી હશે અને ધરના નાકરાની સાથે આ કુંડ અથવા મંદિરના દર્શને આવી ચડી હશે.
દર્શન કરીને વળતી વખતે એ કન્યાએ મને પ્રણામ કર્યાં. મે પશુ સાધારણપણે માથુ ઝુકાવીને એને સ્વીકાર કર્યાં. કન્યા. ઘેાડી વાર ત્યાં જ ઊભી રહી. માત્ર ઊભી જ ન રહી, જાણે કે અમારી વાતેામાં એને રસ પડતા હાય તેમ તે સાંભળી રહી. મેં સ્નેહભર્યાં સ્વરમાં એને કહ્યું: “ એસા, ભેટી ! ”
મારા સંખેાધન માત્રથી એના ચહેરા ઉપર અપૂવ આનંદની લાગણીઓ છવાયેલી હું જોઈ શક્યા, પણ મેં એ તરફ બહુ લક્ષ ન આપ્યું. મેં મારી ચર્ચા ચાલવા દીધી. કન્યા મધુ` સમજતી હૈાય તેમ તે સાંભળવા લાગી.
મને એની સાંભળવાની રીત બહુ ગમી ગઇ. ખાનદાન ગણાતા ગૃહસ્થની પુત્રીએ આવી સરકારી અને શિક્ષિત હોય છે
