________________
प्रथम गीर्वाणसाहित्यसोपानम् । સાગર–એટલે અનેક વાર્તારૂપી નદીઓ જેમાં એકત્ર થઈ છે એવો સાગર જેવો ગ્રંથ. આ ગ્રંથ મૂળ પશાચી ભાષામાં ગુણય કવિએ લખેલો, તેને સંસ્કૃત પદ્યમય અનુવાદ સોમદેવભટ્ટે કર્યો છે. તેમાંથી થોડીક વાર્તાઓ આ પ્રથમ પાનમાં લીધી છે. રાતિપાતપુ. પરમૂ-ચાર કર્ષક (એક જાતનું તોલ) તિવિનમ્ (પ્રતિમવિર) વિ ત્રેિ રુતિ
પ્રતિનિમ્ દરરેજ. માથાત–સાયતિ. માથાત બચત યા ધાતુનું ભૂ.
3. આવ્યો.
પ્રાચF=વિ.) ઘણું. એ જ અર્થના નીચેના શબ્દો યાદ કરે – प्रभूतं प्रचुरं प्राज्यमददँ बहुलं बहु (अ. को.). एकवारम् ( एक+ વાર)એક જ વખતે; -(મ્ ધાતુનું કર્મણિ વિધ્યર્થ કૃદન્ત) =મળવાને માટે યોગ્ય છે, મળવું જોઈએ-આવા કૃદન્તો વિશેષણ હોવા છતાં ક્રિયાપદ તરીકે સંસ્કૃતમાં વપરાય છે. એ વિધ્યર્થ કૃદન્તની વાક્ય રચના સંસ્કૃત ભાષામાં અત્યંત રૂઢ હોવાથી વિદ્યાર્થીઓ ધ્યાનમાં રાખે. પતિ એવો વિચાર કરીને; સુધ=મુરખ. મુગ્ધ એ શબ્દનો સુંદર એવો બીજો પણ અર્થ છે. પણ અહીયાં મુરખ એ જ અર્થ લેવો.
શાપતિ અથાપતિ પ્રેરક વ. કા. ત્રિ. પુ. એ. વ. રાખે છે. આ એ અવ્યય વર્તમાનકાળનાં રૂપોની સાથે મુકવાથી ભૂતકાળને અર્થ બતાવે છે, તેથી સ્થાપથતિ એકરાખી. રિલપર્વત—રિક્ષપર્યન્ત. ઘણા વખત સુધી. વનમાધા-દહન ન થવાથી.
છિન છિદ્ ધાતુનું ભૂ.ક. છિ-તુટી જવું. છિન-ઉડી ગયું. દેહન વિના ઘણા દિવસ સુધી રાખવાથી ગાયનું દૂધ ઉડી જાય છે એ વાત પ્રસિદ્ધ છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
